V́ sao người Mỹ lại tôn kính vị bại tướng này? (P.1) Tĩnh Thuỷ |
Trong lịch sử lập
quốc của Mỹ, có một vị tướng quân
dù đại bại nhưng vẫn được ngưỡng
mộ và tôn kính. Hành trang đời ông đă góp phần hàn gắn nước
Mỹ vốn chia rẽ nặng nề sau cuộc
Nội chiến Nam Bắc. Đó là tướng quân
Robert Edward Lee, vị tướng quân bại trận
được người Mỹ yêu mến. 1. Ḍng dơi danh tướng, tài năng
quân sự tốt nghiệp từ Westpoint Robert Edward Lee (19/1/1807 – 12/10/1870) là Đại tướng
thống lĩnh quân đội Liên minh miền Nam trong
cuộc Nội chiến Hoa Kỳ (1861-1865). Robert E. Lee được công nhận như một trong
những tướng quân tài năng nhất của nước
Mỹ. Ông sinh ra trong một gia đ́nh ḍng dơi danh tướng
thực thụ và có truyền thống về quân
sự. Cha ông là cựu Thống đốc bang Virginia, Thiếu
tướng Henry Lee đệ tam (1756–1818), biệt
hiệu “khinh kỵ Harry”, là một trong những danh
tướng hàng đầu của nước Mỹ
thời lập quốc. Lữ đoàn khinh kỵ binh do
chính cha ông thành lập và chỉ huy là một binh đoàn
xuất sắc với nhiều chiến công. Cha ông
đă chiến đấu trong rất nhiều trận
đánh với người Anh, Pháp cho đến b́nh
định các cuộc tạo phản và sau này trở
thành thống đốc bang Virginia. Là con của danh tướng, đương nhiên Robert
Lee đă gia nhập con đường binh nghiệp
từ trẻ. Ông là một trong những sinh viên
xuất sắc nhất của Trường Vơ bị
West Point và tốt nghiệp Á khoa vào năm 1829 với
không một môn nào bị điểm xấu. Lee đă
bắt đầu sự nghiệp quân sự của ḿnh
ngay sau khi rời West Point, tham gia vào chiến tranh Mỹ
– Mexico và sau đó trở thành hiệu trưởng trường
West Point năm 1852. 2. Nội chiến Nam Bắc:
Đại tướng Liên quân miền Nam Nội chiến Hoa Kỳ, hay c̣n gọi là cuộc
“Chiến tranh giữa các Tiểu bang” (War between the
States) tuy chỉ kéo dài 4 năm (1861 – 1865) nhưng là
cuộc chiến lớn nhất từng xảy ra trên
lục địa Bắc Mỹ và cũng là cuộc
chiến thương vong nhiều nhất sau ngày lập
quốc. Chỉ trong ṿng 4 năm ấy, đă có hơn
600.000 binh lính tử trận, chưa kể tới thường
dân – một con số khủng khiếp cho một
thời đại mà súng máy và bom chưa ra đời. Điều thú vị là tướng Lee vốn không
phải được phe miền Nam chọn làm Đại
tướng thống lĩnh ngay từ đầu, mà chính
Tổng thống Lincoln là người đă mời Lee làm
chủ tướng cho miền Bắc. Đầu năm
1861, Lee phản đối Virginia ly khai chính phủ, nhưng
đồng thời khước từ lời mời
của Tổng thống Hoa Kỳ Abraham Lincoln thống lĩnh
quân đội Liên bang miền Bắc. Sau đó, Lee
quyết định theo ủng hộ quân nhà, ban đầu
chỉ làm cố vấn quân sự cho Tổng thống
miền Nam Jefferson Davis. Tháng 6 năm 1862, Lee nhận
chỉ huy các đội quân Liên minh miền Nam tại
mặt trận miền Đông, kết hợp các
đơn vị và trực tiếp chỉ huy binh đoàn
Bắc Virginia tinh nhuệ.
Tranh vẽ tướng Lee cùng đội quân của ḿnh.
(ảnh: cellcode.us) 3. Chiến công liên tiếp, tung
hoành chiến trường miền Bắc Chuỗi trận 7 ngày, bảo
vệ thủ đô miền Nam Đây là chuỗi trận đánh gồm 6 trận
kịch liệt diễn ra trong 7 ngày từ 25/6 đến
1/7 năm 1862 ở gần Richmond, Virginia trong Nội
chiến Hoa Kỳ. Tướng Robert E. Lee chỉ huy 92.000 binh sĩ quân
miền Nam tiến ra chặn đánh binh đoàn Potomac
danh tiếng gồm 104.000 quân của tướng
miền Bắc George B. McClellan đang tiến chiếm
thủ phủ Liên minh miền Nam. Sau 6 trận đánh
trong 7 ngày, tướng Lee chiến thắng. Quân
miền Bắc bị đánh bật ra khỏi vùng
Richmond và phải rút khỏi bán đảo Virginia. Sau 7 ngày chiến đấu, tướng McClellan kéo quân
miền Bắc chạy thoát an toàn về sông James,
tổn thất gần 16.000 binh sĩ. Bên kia, tướng
Lee phá được chiến dịch tấn công
của McClellan nhưng mất hơn 20.000 quân. Ông tin
rằng McClellan sẽ không thể đe dọa Richmond
được nữa, nên đă quyết định kéo
quân đánh lên miền Bắc trong 2 chiến dịch
Bắc Virginia (Bull Run thứ 2) và Maryland. Chiến dịch Bull Run thứ
2, lừng danh binh đoàn Bắc Virginia Binh đoàn Bắc Virginia có thể coi là đoàn quân
quan trọng nhất của Liên quân miền Nam thời
Nội chiến Nam Bắc Mỹ. Robert Edward Lee là người chỉ huy cuối cùng
của binh đoàn này, ông đă đưa binh đoàn
thực hiện thành công chiến dịch Bull Run thứ
2, có thể coi là chiến thắng vinh quang nhất
của Lee cũng như của binh đoàn Bắc
Virginia.
(Ảnh: flickr.com) Trận Bull Run thứ 2 diễn ra từ ngày 28 đến
30 tháng 8 năm 1862. Tướng Robert E. Lee dẫn 50.000
quân của binh đoàn Bắc Virginia của Liên minh
miền Nam tấn công binh đoàn Virginia đông hơn
62.000 quân của Liên bang miền Bắc do tướng
John Pope chỉ huy tại Bull Run. Quân Liên minh trong
trận này đă làm nên một trong những chiến
thắng lớn nhất của cuộc nội chiến,
bảo vệ được nền độc lập
của Liên minh miền Nam. Ngay sau khi đợt tấn công đầu tiên của
quân đoàn V do tướng Fitz John Porter chỉ huy
bị pháo binh miền Nam dập tắt, 5 sư đoàn
bộ binh gồm 25.000 quân do tướng Longstreet
chỉ huy đánh tràn sang đội ngũ quân miền
Bắc. Đây là cuộc tấn công biển người
lớn nhất của Nội chiến Hoa Kỳ. Sườn
trái của quân miền Bắc bị đánh tan tác,
cả binh đoàn phải bỏ chạy về sông Bull
Run. Tướng Pope phải khó nhọc lắm mới kéo
quân rút được về đến Centreville. Chiến thắng tuyệt vời này đă đưa
Lee trở thành một danh tướng với chiến
thuật xuất sắc. Trước tài cầm quân
của ông, phe Liên bang cảm thấy nghi ngờ về
khả năng của các tướng lĩnh của ḿnh
cũng như cơ hội tận diệt phe Liên minh. 4. Hào quang chiến thắng tàn phai Đại bại Antietam Thừa thế cuộc
đại thắng Bull Run lần 2, Lee mang quân Bắc
tiến nhưng lại phải hứng chịu thất
bại lớn đầu tiên trong trận Antietam.
Chiến bại này là bước ngoặt chiến
tranh; cùng một số chiến bại lớn khác, nó
đă dẫn đến sự đầu hàng của
miền Nam sau này. Trận Antietam hay c̣n
gọi là Antietam Creek là một trận đánh quan
trọng trong chiến dịch Maryland vào ngày 17/9/1862
tại con rạch Antietam gần Sharpsburg, Maryland. Đây là trận đánh
lớn đầu tiên diễn ra trong lănh thổ
thuộc Liên bang miền Bắc Hoa Kỳ và mức
độ khốc liệt của nó cũng rất
nổi tiếng v́ chỉ trong một ngày mà gần
23.000 binh sĩ (trong đó có hơn 1 vạn người
ở mỗi bên) đă bị thiệt mạng hay tàn
phế. Mặc dù trận đánh này xếp thứ 4
trong danh sách 10 trận chiến khốc liệt nhất
của cuộc Nội chiến Hoa Kỳ, nhưng
mức độ kinh hoàng của nó lại vượt
hơn tất cả. Ngày 17/9/1862 là ngày đẫm máu
nhất trong cuộc Nội chiến và cũng đẫm
máu nhất trong toàn lịch sử quân sự Hoa Kỳ
và cả Bắc Mỹ cho đến tận ngày nay
(thậm chí c̣n kinh hoàng hơn cả trận đổ
bộ Normandie vào năm 1944 trong Chiến tranh thế
giới thứ hai).
Trận Antietam trong
chiến dịch Maryland. (Ảnh: thoughtco.com) Đại bại Gettysburg 1/7/1863, Thiếu tướng
Meade đem quân ngăn chặn quân của tướng
Lee từ miền Nam lên. Hai bên dàn trận tại
Gettysburg. 3/7, ngày thứ ba
của trận đánh, trong khi kỵ binh hai bên đánh
xáp lá cà tại một số nơi ở phía đông
và nam, tướng Lee quyết định xua 12.500 quân
bộ binh miền Nam mở cuộc tấn công của
Pickett vào trung tâm của đội h́nh quân miền
Bắc. Nhưng cả đoàn quân bị miền
Bắc đem súng và đại bác ra bắn tan tành. Lee
phải rút quân chạy về Virginia. Trận đánh tại
Gettysburg là trận chiến khốc liệt nhất trong
cuộc Nội chiến Hoa Kỳ. Tổng cộng thương
vong của hai bên lên đến khoảng 45-50 ngàn binh lính. (Để biết kết cục của tướng Lee
và lư do v́ sao ông được người Mỹ tôn
kính, xin mời quư vị đón đọc phần 2). Tĩnh Thuỷ |