Với
Donald Trump, chnh sch đối ngoại của Mỹ
sẽ "diều hu" hơn ?
Trọng
Nghĩa
Click từng bi để xem:
[Bi 1] Trump đắc cử : Một vi nghĩa
[Bi
2] Nhật
Bản lo ngại bị nước Mỹ của Donald
Trump bỏ rơi
[Bi
3] Donald
Trump khiến cc đồng minh chu lo lắng,
Bắc Kinh hoi nghi
[Bi
4] Donald
Trump đắc cử : Việt Nam thận trọng,
Philippines v Malaysia hi lng
[Bi
5] Mỹ:
Hng ngn người biểu tnh phản đối
Donald Trump
[Bi 6] Teheran lo ngại bị chnh quyền Donald Trump gia tăng trừng phạt
[Bi
7] Tổng
thống mn nhiệm Obama tiếp ng Donald Trump tại
Nh trắng
Tổng thống tn cử Donald Trump pht biểu
tại Manhattan, New York rạng sng ngy 09/11/2016 ngay sau
khi c kết quả thắng cử.REUTERS/Carlo Allegri
Sự kiện ng Donald Trump bất ngờ được bầu lm tổng thống Mỹ tiếp tục được giới quan st phn tch v bnh luận rộng ri. Trong một bi phỏng vấn dnh cho ban Việt Ngữ từ viện Đng Nam tại Singapore nơi ng đang được mời đến nghin cứu, gio sư Nguyễn Mạnh Hng thuộc trường đại học George Mason (Hoa Kỳ) đ nu bật nghĩa của sự kiện ng Trump đắc cử, cũng như một số hệ quả đối với nước Mỹ v thế giới.
Trong lnh vực đối ngoại, gio sư Nguyễn Mạnh Hng đ nhấn mạnh đến khả năng đường lối của Mỹ sẽ diều hu v cứng rắn hơn , trong lc thch thức đặt ra l cần phải trấn an cc đồng minh ở cả chu u lẫn chu .
GS Nguyễn Mạnh Hng 10/11/2016
[Bi 1] Trump đắc cử : Một vi nghĩa
1/ Đy l một ci tt vo mặt giới lnh đạo chnh trị Hoa Kỳ, cả Cộng Ha lẫn Dn Chủ. N l cuộc nổi loạn của đm đng bất mn đối với giới tr thức, truyền thng. N l ci thắng của cảm tnh trước suy luận, của cực đoan trước n ha.
N l biến thể mới của đảng Know Nothing (chống di dn) thập nin 1840 v 1850 thế kỷ thứ 19, v bảo thủ cực đoan của Barry Goldwater trong cuộc bầu cử năm 1964 với cu tuyn bố bất hủ Cực đoan trong việc bảo vệ tự do khng phải l điều xấu. Khuynh hướng chnh trị ny tiềm ẩn trong lịch sử chnh trị Hoa Kỳ v nay được Trump khơi dậy thnh cng.
Đ l thắng lợi của chnh sch bảo hộ kinh tế, chống di dn, kỳ thị tn gio, chủng tộc, v giới tnh trong một thế giới ton cầu ha v đa diện.
2/ N l thất bại của giới truyền thng chnh mạch v cc thăm d dư luận cứ phần lớn dựa vo phỏng vấn qua điện thoại với một mẫu phỏng vấn (sample) cũ khng cn hiệu lực nữa.
Nhưng điều ấy khng c nghĩa l mọi m hnh phỏng đon khoa học đều sai. Trong khi cc m hnh khc sai, m hnh tin đon của gio sư Allan J. Litchman tin đon đng về bầu cử tổng thống, từ năm 1984 cho đến nay vẫn đng. ng quả quyết Trump sẽ thắng ngay cả khi đa số cc đồng nghiệp v cc cuộc thăm d dư luận trong giai đoạn cuối đều đon l Clinton sẽ thắng.
3/ N l thi độ v trch nhiệm, từ bỏ vai tr lnh đạo của giai cấp cầm quyền Mỹ (abdication of leadership). Người dn bầu ra những người đại diện cho quyền lợi của mnh, nhưng họ cũng muốn những người đn v hiểu biết hơn, hướng dẫn họ.Chnh trị gia phải lm đủ 2 bổn phận: đai diện v lnh đạo.
Giới lnh đạo trong nhiều nước ở u Chu khng c can đảm hướng dẫn v thuyết phục người dn trong cc vấn đề kh khăn nn chọn giải php dễ dng l dựa vo chnh sch mị dn. Brexit l một trường hợp điển hnh: Thủ tướng Anh (Cameron) c quyền vẫn ở trong Cộng Đồng u Chu, nhưng v bị chống đối v tin vo cc cuộc thăm d dư luận nghĩ rằng buộc người dn phải chọn th mnh sẽ thắng, v ng đ thua v nước của ng cũng thua.
Trong trường hợp của Trump, lnh đạo của đảng Cộng Ha khng c can đảm đon kết chống Trump ngay từ đầu v nghĩ rằng dn chng sẽ cho ng ấy ng ngựa giữa đường. Họ đ lm, v Hoa Kỳ c một tn tổng thống Donald Trump! ng l người duy nhất c hai địa chỉ trn đại lộ Pennsylvania: một ở Nh Trắng, 1600 Pennsylvania Ave. v một ở Trump International Hotel ở 1100 Pennsylvania Ave.
4/ Chỉ c dn chủ mới cho ta thấy được thực tế chnh trị : người dn c quyền pht biểu bất mn của họ qua cuộc bỏ phiếu để thay đổi chnh sch cng theo của họ. Người ta bất mn v hiện tượng ton cầu ha v cạnh tranh kinh tế lm họ mất việc lm, địa vị x hội đi xuống, chi ph bảo hiểm y tế tăng, sự p đặt của chnh trị phải đạo (political correctness), chia rẽ v bất lực của giới lnh đạo ở trung ương, thất vọng v 8 năm cầm quyền của một vị tổng thống da đen.
ng Trump v những lời hứa kh thực hiện
Đảng Cộng Ha nay đ nắm được cả Hnh Php lẫn Lập Php. Họ c ủy nhiệm để thay đổi. Họ khng thể lm việc chỉ để ph đm v chọc gậy bnh xe (ng Obama) nữa. Họ phải chứng tỏ mnh lm được việc, v chịu trch nhiệm trước nhn dn v sẽ bị nhn dn trừng trị nếu thất bại.
Chnh quyền Trump sẽ phải đối ph với những vấn đề hết sức kh khăn để thực hiện lời hứa tranh cử của Trump: xy bức tường ngăn di dn giữa Mỹ v Mhic v buộc Mhic trả tiền ; giải quyết v trục xuất 11 triệu di dn khng c giấy tờ hợp lệ ; cải tổ bảo hiểm y tế, lập chương trnh mới thay thế cho Obamacare; đnh bại ISIS (tổ chức Nh Nước Hồi Gio), trừng phạt Iran, giải quyết cc cuộc khủng hoảng ở Libya v Syria, chế ti kinh tế đối với Trung Quốc, đm phn lại hiệp ước NAFTA v TPP, trấn an cc đồng minh ở u Chu v Chu
Tất cả những vấn đề trn đi hỏi khả năng chuyn mn v một thi độ cẩn trọng, trong khi ấy, tổng thống tn cử rất t hiểu biết về chnh trị quốc tế, v cc cố vấn hiện c của ng khng sẵn sng.
Tờ bo c khuynh hướng bảo thủ thin giới ti phiệt Wall Street Journal cho biết trong giai đoạn tranh cử, cc cố vấn của Trump chỉ đưa ra những talking points ghi trn 1, 2 trang giấy hoặc bản ghi nhớ (memos) di tối đa l 20 trang, khc hẳn với cc ứng vin khc khi bộ my tranh cử của họ soạn cc nghin cứu chnh sch một cch chi tiết v r rệt hơn.
Đối nội : bảo thủ lu di ; đối ngoại : diều hu hơn
Về chnh sch đối nội th v khả năng bổ nhiệm một số thẩm phn Tối Cao Php Viện c khuynh hướng bảo thủ của tn tổng thống, nước Mỹ sẽ đi vo một khuynh hướng chnh trị bảo thủ trong nhiều năm tới.
Về đối ngoại, v chưa biết cc cố vấn của ng Trump sẽ l ai cho nn kh đon được chnh sch đối ngoại của Mỹ, nhưng căn cứ vo tuyn bố của ng Trump v một số tướng lĩnh ủng hộ ng, người ta c thế đon rằng chnh sch đối ngoại mới c tinh cch diều hu v cứng rắn hơn.
Chnh sch ấy c thế lm hi lng những người chỉ trch thi độ nhu nhược của chnh quyền Obama, nhưng cũng c thể đưa Hoa Kỳ vo những cuộc chiến tốn ph v khng lối thot.
Về kha cạnh tch cực, ng Trump c thể lm một ci deal với Nga để yn vấn đề ở Trung u v Trung Đng, m dồn ton lực đối ph với Trung Quốc ở chu.
Thch thức lớn : Trấn an cc đồng minh u
Dưới mắt cc nh lnh đạo v giới chuyn vin ngoại quốc, ng Trump thể hiện hnh ảnh của một Nước Mỹ Xấu X (The Ugly America) của thế kỷ 21, thay thế cho hnh ảnh Người Mỹ Xu X (The Ugly American) của thập nin 1950 trong cuốn tiểu thuyết của William Lederer v Eugene Burdick.
Vi thế, thch thức lớn của ng Trump l lm sao hn gắn v trấn an được cc đồng minh u chu v chu của Mỹ. Nước Mỹ khng c khả năng tr lực, ti lực, v nhn lực để hnh động một mnh như ng ấy tưởng.
Điều lm người ta lo ngại l :
(1) sự thiếu hiểu biết v kinh nghiệm của ng Trump về những vấn đề thế giới phức tạp ;
(2) tnh nng nẩy, hiếu thắng, v độc tn của ng khng thch hợp với những tnh huống phức tạp, tế nhị, v đi hỏi sự tự chế.
Điều hy vọng l với tnh quyết liệt v sự khn ngoan của một con bun, ng ấy c thế c những quyết định thực tiễn v lm được một số thương lượng c lợi cho nước Mỹ.
[Bi
2] Nhật
Bản lo ngại bị nước Mỹ của Donald
Trump bỏ rơi
Từ phủ thủ tướng ở Tokyo, thủ tướng
Nhật Shinzo Abe pht biểu chc mừng ng Donald Trump
đắc cử tổng thống Mỹ ngy 9/11/
2016.JIJI PRESS / AFP
Thủ tướng Nhật Shinzo Abe gọi điện chc mừng tổng thống tn cử Mỹ Donald Trump ngy hm qua 09/11/2016. Hai bn hẹn gặp nhau vo ngy 17. Theo lnh đạo Nhật Bản, quan hệ Tokyo-Washington vẫn bền chặt. Trong khi đ, bộ ti chnh v Ngn hng trung ương gin tiếp cho biết sẽ can thiệp để chận đồng Yen ln gi do tm l thiếu tin cậy của giới đầu tư sau khi ng Donald Trump đắc cử.
Từ Tokyo, thng tn vin Frdric Charles phn tch :
Thủ tướng Shinzo Abe linh cảm nhu cầu phải nhấn mạnh tnh chất khng lay chuyển trong quan hệ Mỹ-Nhật sau chiến thắng của ng Donald Trump. Lời tuyn bố gin tiếp để lộ mối lo ngại của thủ tướng Nhật.
ng Shinzo Abe lo u v trong cuộc vận động tranh cử, ng Trump đ nhiều lần nhắc đến tn nước Nhật để ni rằng đồng minh ny đ được Mỹ bảo vệ qu nhiều, với chiếc d hạt nhn, m khng tốn một xu.
Donald Trump dường như khng biết rằng tất cả những chi ph hoạt động của cc căn cứ qun sự Mỹ tại Nhật, những căn cứ quan trọng nhất trn thế giới ngoi lnh thổ Hoa Kỳ, từ ha đơn tiền điện, tiền ga l do Nhật chi trả.
Thủ tướng Nhật lo ngại tổng thống mới tại Mỹ sẽ xt lại hiệp định an ninh chung Mỹ-Nhật hoặc thậm ch giảm sự hiện diện của qun đội Mỹ trong khu vực m kẻ thủ lợi sẽ l Trung Quốc.
Sn giao dịch Tokyo, ngy 09/11, đ mất 5% trị gi trong khi đồng yen tăng 2,6% so với đ-la. Thị trường chu lo ngại với Donald Trump ở Nh Trắng, nước Mỹ sẽ theo con đường bảo hộ mậu dịch. "
Hn Quốc tin rằng chnh sch Mỹ vẫn như trước
Trong khi đ tại bn đảo Triều Tin, bộ quốc phng Hn Quốc tin rằng Donald Trump sẽ khng xt lại kế hoạch bố tr hệ thống l chắn chống tn lửa đạn đạo THAAD. Cng việc chuẩn bị đ " gần như hon tất ". Trong cuộc điện đm với tổng thống Park Geun Hye, ng Donald Trump cam kết " quyết tm khng lay chuyển " của Mỹ bảo vệ Hn Quốc.
Về phần Bắc Triều Tin, nhật bo chnh thức của chế độ Bnh Nhưỡng ku gọi " chnh quyền mới " của Mỹ " thay đổi chnh sch ".
[Bi
3] Donald
Trump khiến cc đồng minh chu lo lắng,
Bắc Kinh hoi nghi
Cc nhn vin một văn phng giao dịch ngoại
hối tại Tokyo, Nhật Bản theo di cuộc
bầu cử tổng thống Mỹ ngy
09/11/2016.REUTERS/Toru Hanai
Đối ngoại lun l xương sống của chnh sch của nước Mỹ. Đắc cử tổng thống Hoa Kỳ trong cuộc bầu cử hm 08/11/2016, ng Donald Trump đang c trước mặt một chồng hồ sơ quốc tế lớn m trong đ Hoa Kỳ đang đng vai tr chủ chốt. Giới quan st đang đặc biệt ch đến chnh sch của Mỹ tới đy với khu vực chu , một trọng tm của chnh quyền Obama.
Trong suốt cuộc vận động tranh cử ko di hơn một năm qua, ng Donald Trump chỉ duy nhất c một lần diễn thuyết về chnh sch đối ngoại hồi thắng Tư năm nay. Theo ng Trump, Hoa Kỳ khng thể cn đng vai tr sen đầm quốc tế nữa, nước Mỹ phải cắt bớt trợ gip với bn ngoi trong đ c cả cc nước đồng minh.
Bởi thế m với chiến thắng của Donald Trump cc đồng minh của Mỹ ở chu chắc chắn khng khỏi lo ngại về những cam kết của Washington bảo vệ cc đồng minh trước sự lấn lướt về sức mạnh của Trung Quốc cng mối đe dọa kh lường của Bắc Triều Tin.
Ở Trung Quốc, việc nh tỷ ph New York đắc cử tổng thống một cch ngoạn mục đang đặt ra những vấn đề mang tnh chiến lược v những vấn đề kinh tế cấp bch.
Trong suốt chiến dịch tranh cử, ứng vin Cộng Ha đ nhiều lần hứa lập lại trật tự quan hệ thương mại giữa hai cường quốc kinh tế hng đầu thế giới. Với luận điểm đầy mu sắc bảo hộ của ng Donald Trump nước Mỹ l trước tin America first , Donald Trump đ tuyn bố đi cc nước đồng minh chu c qun Mỹ đng qun để bảo vệ an ninh cho họ phải đng gp ti chnh nếu khng c thể Mỹ sẽ rt qun.
Chnh quyền Obama đ tốn khng t cng sức để Hiệp ước đối tc thương mại xuyn Thi Bnh Dương ( TPP) được k kết với 11 nước chu nhằm phục vụ cho chnh sch xoay trục về chu của chnh quyền Obama. Thế nhưng, gn Donald Trump đ khng t lần phản đối gay gắt hiệp định ny, với l do đ l thỏa thuận ph hoại cng ăn việc lm của người Mỹ.
ng Toshihiro Nakayama, gio sư Đại học Keiko tại Tokyo phn tch : TPP khng đơn thuần chỉ l một thỏa thuận thương mại m n cn c nghĩa rằng Hoa Kỳ v Nhật Bản, hai nước cng chia sẻ những gi trị chung, cng tạo ra một trật tự khu vực hon thiện lin quan khng chỉ đến kinh tế m cả ngoại giao v an ninh .
Mối lo của cc đồng minh chu đ thấy ngay. Ngay sau khi c kết quả bầu cử ở Mỹ, hm quan Seoul đ nhanh chng ln tiếng khẳng định rằng việc triển khai hệ thống l chắn tn lửa THAAD tại Hn Quốc nhằm đối ph với mối đe dọa từ Bắc Triều Tin sẽ vẫn phải được tiến hnh như dự tr dưới chnh quyền Trump.
Lnh đạo nhm nghị sĩ thuộc đảng cầm quyền tại Hn Quốc, ng Chung Jin-suk nhận định sắp tới sẽ phải c những thay đổi ngoạn mục trong bối cảnh an ninh khu vực. Nhưng ng nhấn mạnh trong mọi trường hợp, lin minh qun sự Mỹ - Hn khng được lung lay v đ l cơ sở cho sự thịnh vượng của Hn Quốc .
Cn tại Tokyo, một thnh vin chnh phủ Nhật thậm ch cn ln tiếng trước khi c kết quả Donald Trump thắng cử để ku gọi tổng thống tương lai của Mỹ hy tuyn bố "bảo đảm cc cam kết của Mỹ với cc đồng sẽ vẫn mạnh mẽ v tin cậy ". Nhn vật ny cũng ni thm l những pht biểu tranh cử của ng Donald Trup tất nhin đ gy lo ngại cho chnh phủ Nhật, nhưng giờ phải chờ xem liệu tn tổng thống Mỹ c hnh động đng như những g ng đ ni hay khng.
Tuy nhin theo một số nh phn tch th cam kết của Mỹ đối với cc đồng minh chu , nền tảng cơ sở cho ổng định khu vực chắc sẽ khng c g thay đổi. Donald Trump đ thng bo sẽ tăng cường phương tiện cho hải qun Mỹ. Chỉ ring điều ny cũng c thể trấn an tm cc đồng minh rằng Hoa Kỳ cam kết về lu di sẽ vẫn đng vai tr người bảo lnh trật tự tự do ở chu , theo nh phn tch chnh trị Alexander Gray, giảng vin Đại học California.
Biểu tượng bất trắc hay một doanh nhn thực dụng
Cn Bắc Kinh đang muốn duy tr mối quan hệ ổn định với Washington nn chủ tịch tập Cận Bnh đ nhanh chng gửi lời chc mừng tới tổng thống tn cử Mỹ một cch long trọng. Trong một thng điệp truyền trực tiếp trn truyền hnh, ng Tập cận Bnh ni đặt tầm quan trọng lớn trong quan hệ Trung-Mỹ v ng khẳng định mong muốn cng ng Trump lm việc để bảo vệ những nguyn tắc khng xung đột, khng đối đầu, tn trọng lẫn nhau, hợp tc hai bn cng c lợi .
Tuy nhin những lời hứa tranh cử của ng Trump đi đnh thuế 45% hng nhập khẩu từ Trung Quốc v những tố co chnh thức Trung Quốc thao tng tỷ gi đồng tiền. đ lại l những dấu hiệu cho thấy mối quan hệ hai nước sẽ kh m c thể ổn định như mong muốn của ban lnh đạo Trung Quốc.
Ở Bắc Kinh, nhiều cu hỏi đang được đặt ra xung quanh vị tổng thống tn cử của nước Mỹ. Chuyn gia Giả Khnh Quốc ( Jia Quingguo) thuộc Đại học Bắc Kinh v cố vấn cho chnh phủ Trung Quốc, tm tắt ngắn gọn : Donald Trump l một biểu tượng của sự bất trắc .
Nhưng một số chuyn gia Trung Quốc cũng cho rằng, ban lnh đạo Trung Quốc vốn rất ngn những chỉ trch của Hillary Clinton về vấn đề nhn quyền th lại nghĩ rằng nh ti phiệt bất động sản New York c thể sẽ c những ứng xử như một doanh nhn thực dụng.
Trong một thng co ra hm qua (9/111), ng James Zimmerman, lnh đạo phng thương mại Mỹ tại Trung Quốc, một người ủng hộ Clinton, nhấn mạnh l : đọc một diễn văn cứng rắn dễ hơn nhiều so với việc hnh thnh v đưa ra cc quyết định cứng rắn . ng cũng ni thm l c lập hay trừng phạt Trung Quốc khng phục vụ cc lợi ch của nước Mỹ .
[Bi
4] Donald
Trump đắc cử : Việt Nam thận trọng,
Philippines v Malaysia hi lng
Việt Nam hy vọng tn tổng thống Hoa Kỳ
Donald Trump sẽ tiếp tục thc đẩy, lm su
sắc mối quan hệ Đối tc ton diện .
Ảnh minh họaREUTERS
Vo hm nay, 10/11/2016, Việt Nam cho biết đ chnh thức gởi điện chc mừng tổng thống Mỹ tn cử Donald Trump. Theo Bộ Ngoại Giao Việt Nam, giới lnh đạo Việt Nam đồng thời by tỏ hy vọng l chnh quyền của ng Trump vẫn tiếp tục thc đẩy v củng cố quan hệ đối tc với Việt Nam đ c những bước tiến đng kể du thời tổng thống Obama.
Theo bo ch trong nước, ng L Hải Bnh, pht ngn vin bộ Ngoại Giao Việt Nam đ xc nhận rằng ngay từ hm qua 09/11/2016, hai lnh đạo Việt Nam l Chủ tịch nước Trần Đại Quang v Thủ tướng Chnh phủ Nguyễn Xun Phc đ gửi điện chc mừng ng Donald Trump đắc cử tổng thống Mỹ.
Theo ng L Hải Bnh, trong bức điện, lnh đạo Việt Nam đ nhấn mạnh tầm quan trọng của quan hệ hợp tc với Mỹ v mong rằng chnh quyền mới của ng Donald Trump sẽ tiếp tục thc đẩy, lm su sắc mối quan hệ Đối tc ton diện giữa hai nước.
Trong số cc lnh vực được nu bật trong bức điện, dĩ nhin l c hai lnh vực hợp tc đ c những bước tiến đng kể dưới thời tổng thống Obama : an ninh, quốc phng v hợp tc về cc vấn đề khu vực v quốc tế.
Giống như nhiều nước chu khc, phản ứng của Việt Nam được cho l kh thận trọng. V khng nước no chờ đợi l ng Trump đắc cử.
Tuy nhin c vẻ vui mừng ra mặt lại l tổng thống Philippines, người từng được mệnh danh l Trump Phương Đng . Theo hng tin Reuters, pht biểu vo hm qua khi tiếp xc với cộng đồng người Philippines ở Malaysia, ng Duterte cho biết : Ti khng muốn tranh ci với Mỹ nữa, v Trump đ đắc cử. Ti muốn chc mừng tổng thống Trump. Trump mun năm ! Chng ta giống nhau .
Tuyn bố hoan nghnh tổng thống Mỹ tn cử, hon ton tri ngược với những lời tha mạ, nguyền rủa m ng Duterte đ dnh cho tổng thống Mỹ sắp mn nhiệm Barack Obama.
Thủ tướng Malaysia Najib Razak cũng đ gửi lời chc mừng chiến thắng phi thường của ng Trump trong cuộc bầu cử Mỹ. Thủ tướng Malaysia, hiện đang bị bộ Tư php Hoa Kỳ nghi l c dnh lu đến một vụ biển thủ hng tỷ đ la từ một quỹ đầu tư nh nước Malaysia, được cho l c thể hưởng lợi từ chnh sch tự c lập của nước Mỹ.
Trong một bản tuyn bố, ng Najib Razak nhận xt rằng sở dĩ ng Trump ginh được chiến thắng, đ l v ng đ quan tm đến những người Mỹ bị bỏ lại pha sau, những người muốn thấy chnh phủ tập trung chăm lo quyền lợi v phc lợi của người dn trong nước, hơn l can thiệp vo nước ngoi, điều khng c lợi cho nước Mỹ.
[Bi
5] Mỹ:
Hng ngn người biểu tnh phản đối
Donald Trump
Cuộc biểu tnh phản đối tổng
thống tn cử Donald Trump tại Oakland, California
tối 09/11/2016.REUTERS/Noah Berger
Sau chiến thắng của ng Donald Trump, trong ngy hm qua 09/11/2016 nhiều cuộc biểu tnh đ diễn ra tại nhiều thnh phố lớn của Hoa Kỳ để phản đối tổng thống tn cử v ln n những pht ngn gy sốc của nh tỷ ph trong chiến dịch tranh cử vừa qua.
Tại một loạt cc thnh phố lớn như New York, Chicago, Seattle, Oakland hay Los Angeles, hng ngn người đ xuống đường phản đối thắng lợi bất ngờ của nh tỷ ph Mỹ trong cuộc bầu cử tổng thống ngy thứ Ba 08/11/2016.
Tại New York, hng ngn người biểu tnh đ tiến về ta thp Tower Trump v tư dinh của vị tổng thống thứ 45 của Mỹ vừa đắc cử tại Fith Avenue. Trong khi đ tại một cng vin trong khu Manhattan cũng c hng trăm người tụ họp h khẩu hiệu "khng phải tổng thống của ti".
Tại trung tm thnh phố Chicago, khoảng gần 2 nghn người đ tập hợp bn ngoi cao ốc của nh ti phiệt bất động sản, Trump International Hotel and Tower. Người biểu tnh giương cc khẩu hiệu "Khng c Trump" , " Khng c nước Mỹ phn biệt chủng tộc". Cảnh st Chicago đ phong tỏa cc phố xung quanh nơi biểu tnh. Khng c vụ bắt bớ no xảy ra.
Tại Oakland (California), khoảng 6 nghn người biểu tnh đ phong tỏa đường cao tốc, nm gạch đ vo cảnh st, đập ph cửa hiệu. Cảnh st đ phải can thiệp để giải tn biểu tnh. Cũng tại bang California, trước đ trong ngy, hơn một nghn học sinh trung học v gio vin ở Berkeley đ bi kha, biểu tnh phản đối chiến thắng của ng Donald Trump với cc biều ngữ Not My President! (Khng phải l tổng thống của chng ti).
Một nữ sinh tham gia biểu tnh ni: ng Trump đ lm cho chng ti thấy r sự th hận cn được phổ biến rộng ri đến dường no. Những người biểu tnh ln n mọi sự xm phạm đến quyền của người nhập cư cũng như việc ng Trump tuyn bố qun sự ha vng bin giới với Mhic.
[Bi
6] Teheran
lo ngại bị chnh quyền Donald Trump gia tăng
trừng phạt
Tổng thống Iran Rohani khẳng định Donald
Trump khng thể phủ nhận thỏa thuận
hạt nhn giữa Iran v cc cường quốc
.REUTERS/Lucas Jackson
Thắng lợi của ng Donald Trump trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ đ trở thnh nỗi lo của Iran. Ngay sau khi nh tỷ ph Mỹ thắng cử, tổng thống Iran Hassan Rohani, đ ku gọi tổng thống tn cử của Mỹ nn tn trọng thỏa thuận hạt nhn được đc kết giữa Iran v cc cường quốc vo thng 7/2015 v đ bắt đầu c hiệu lực từ đầu năm 2016. Mặc d cc cấm vận quốc tế đang được gỡ bỏ dần, Iran vẫn chưa bnh thường ha quan hệ với nhiều nước trn thế giới do một số lệnh cấm vẫn cn duy tr.
Từ Thran, thng tn vin RFI, Siavosh Ghazi giải thch :
Dấu hiệu cho thấy Iran lo lắng. Tổng thống Rohani khẳng định ng Donald Trump sẽ khng thể xem xt lại thỏa thuận hạt nhn giữa Iran với cc cường quốc. ng tuyn bố, thỏa thuận ny khng phải được đc kết với chỉ một nước hay một chnh phủ duy nhất, m đ được một nghị quyết Hội Đồng Bảo An Lin Hiệp Quốc cng nhận nn khng thể thay đổi bằng quyết định của một chnh phủ .
Quả thật, giới lnh đạo Iran e ngại ng Donald Trump xem xt lại thỏa thuận hạt nhn. Trong suốt cuộc vận động tranh cử, tổng thống tn cử của Hoa Kỳ đ từng tuyn bố sẽ "x bỏ" thỏa thuận hạt nhn với Iran.
Nhất l Teheran lo sợ Hoa Kỳ gia tăng cc biện php trừng phạt. Thật ra, tổng thống Mỹ Barack Obama đ dng quyền phủ quyết một loạt cc lệnh trừng phạt do Quốc hội Mỹ đưa ra. Bởi v tổng thống tn cử Trump đ cho biết r định l sẽ khng tiếp tục chnh sch của người tiền nhiệm.
Với việc Quốc Hội Mỹ hiện do đảng Cộng Ha chiếm đa số v một tổng thống thuộc đảng Cộng Ha, Hoa Kỳ c lẽ sẽ tăng cường cc lệnh trừng phạt nhắm vo Teheran. Điều ny sẽ lm cho việc Iran tham gia trở lại nền kinh tế thế giới thm phần kh khăn.
[Bi
7] Tổng
thống mn nhiệm Obama tiếp ng Donald Trump tại
Nh trắng
Nh Trắng, nơi tổng thống tn cử Donald
Trump chuẩn bị tiếp quản quyền lực.
Ảnh chụp ngy 7/11/2016.REUTERS/Joshua Roberts
Hm nay 10/11/2016, tổng thống mn nhiệm Barack Obama sẽ c buổi tiếp chnh thức tổng thống tn cử Donald Trump tại phng Bầu Dục của Nh Trắng vo 11 giờ, giờ địa phương (16 giờ GMT). ng Obama giải thch đ mời ng Trump tới Nh Trắng để thảo luận chuẩn bị cho việc chuyển giao quyền lực diễn ra tốt đẹp.
Từ Washington, thng tn vin RFI Anne Marie Capomaccio cho biết thm chi tiết :
Cuộc gặp ny ở Nh Trắng l điểm khởi đầu chnh thức cho qu trnh chuyển giao quyền lực. kp của ng Trump v -kp của ng Obama phải phối hợp để tổng thống Trump c thể lm việc hiệu quả ngay sau lễ tuyn thệ diễn ra vo ngy 20/01/2017.
Họ cần lập một -kp lm việc v người của tổng thống tn cử kh t. ng Chris Christie, 54 tuổi, thống đốc tiểu bang New Jersey sẽ đảm trch việc chuyển giao ny. Tuy nhin, ng Christie đang rơi vo tnh thế hơi kh khăn v hai trong số những người cộng tc với ng đ dnh lu tới vụ tai tiếng chnh trị từ sau khi ng ti đắc cử.
ng Rudy Giuliani, cựu thị trưởng thnh phố New York, 72 tuổi, chắc chắn sẽ giữ một vị tr no đ. ng ny l người trung thnh trong số những người trung thnh với ng Trump, đ ủng hộ ng Trump ngay từ những giờ pht đầu tin. ng Newt Gingrich, cựu chủ tịch Hạ Viện, kẻ th lớn nhất của gia đnh Clinton, cũng đang chờ đợi một vị tr ph hợp với khả năng của ng.
V cuối cng l ng Mike Pence, ph tổng thống. L tn đồ Cơ Đốc gio, bảo thủ v thuộc phe Cộng Ha, ng Pence sẽ l cầu nối giữa Đảng Cộng Ha v Quốc Hội. Đy l một nhiệm vụ kh khăn, chnh v thế m ng đ được lựa chọn.