Không Tự Do – Không Đối Lập Nguyễn Quang Duy |
Khai mạc Hội nghị Công an Toàn quốc, tháng 12-2012, Thủ tướng cộng sản Nguyễn Tấn Dũng tuyên bố lực lượng công an cần phải cương quyết đấu tranh không để h́nh thành “các tổ chức chính trị đối lập”. Đây lần đầu tiên, một giới chức cao cấp cộng sản chính thức sử dụng hai từ “đối lập” thay v́ các cụm từ khác như bọn xấu, bọn phản động, kẻ thù, thế lực thù địch,… để gán ghép cho các tổ chức đấu tranh, bởi thế ông Dũng tạo không ít ngạc nhiên cho những người quan tâm thời cuộc.
Bài
viết này xin b́nh luận về hai chữ đối
lập, để thấy đối lập là
bản chất của thể chế tự do và khi
chưa có tự do sẽ không có đối lập.
Đối
lập kinh tế
Một
sản phẩm khi mới bắt đầu xuất
hiện trên thị trường giá thành rất
cao, nhu cầu chưa có v́ vậy sản lượng
sản xuất cũng ít. Nhưng chỉ sau một
thời gian số cung sẽ nhiều hơn, giá thành
sẽ giảm xuống và số người tiêu
thụ sẽ cao hơn. Đến một lúc nào
đó hai lực cung và cầu sẽ cân bằng,
thị trường sẽ ổn định
tiến đến băo ḥa.
Mặc
dù hai lực cung và cầu đối lập nhau, nhưng
trên thương trường cả người bán
lẫn người mua đều gắn bó với
nhau. Lực cung do người bán quyết định
c̣n lực cầu là từ phía người mua
để đạt đồng thuận giá cả
của món hàng.
Về
mặt cầu, mỗi sản phẩm phải
chịu ảnh hưởng của nhiều yếu
tố khác nhau, từ lợi tức và khả năng
của người tiêu thụ đến phẩm
chất và h́nh thức quảng cáo món hàng.
Về
mặt cung, mỗi sản phẩm phải chịu
ảnh hưởng của nhiều lực đẩy
khác nhau, từ giá cả của nguyên nhiên vật
liệu đến năng suất lao động
sản xuất mặt hàng. Cùng một sản
phẩm lại có nhiều nhà cung cấp khác nhau
cạnh tranh ráo riết từ giá cả đến
việc quảng cáo để thu hút người
mua.
Mỗi
sản phẩm lại có nhiều các sản
phẩm khác có chung một công dụng và có
thể thay thế cho nhau. Thí dụ việc du
lịch xuyên tỉnh, cũng để đến
một nơi chúng ta có thể đi xe nhà, có
thể mướn xe, đi taxi, đi phi cơ,
đi xe lửa, đi xe bus. Các nhà cung cấp v́
vậy phải cạnh tranh ráo riết để bán
sản phẩm của ḿnh hầu phục vụ người
mua một cách hữu hiệu và hiệu quả hơn
với nhiều mặt hàng đa dạng hơn.
Cuối cùng người tiêu thụ chính là người
được hưởng. Tại Úc, nhiều khi
giá vé máy bay rẻ hơn giá các phương
tiện phục vụ khác rất nhiều.
Khi
nhắc đến kinh tế tự do, chúng ta thường
nhắc đến bàn tay vô h́nh với hai lực
đối lập, lực cung và lực cầu luôn
điều chỉnh thị trường tiến
đến trạng thái cân bằng và ổn định.
Nền kinh tế tự do là một nền kinh
tế của dân, do dân và v́ dân, trên lư thuyết
hai lực đối lập cung và cầu tự nó
sẽ đưa đến phát triển, công b́nh,
ấm no, thịnh vượng và hạnh phúc.
Kinh
Tế và Chính Trị
Trên
thực tế cá nhân thường ích kỷ,
thiếu sáng suốt, hành động không nghĩ
đến, hay không thể nghĩ đến nhân
quần xă hội, đến thế hệ tương
lai, tạo không ít những rủi ro cho xă hội.
Dẫn đến thất bại của kinh tế
tự do.
Thất
bại điển h́nh nhất là khỏang chênh
lệch giữa người giàu và người nghèo
càng ngày càng mở rộng. Sinh ra nhiều tầng
lớp xă hội khác nhau. Từ thất bại này
phát sinh hai khuynh hướng đối lập nhau:
khuynh hướng tự do và khuynh hướng xă
hội. Những người theo hai khuynh hướng
trên xây dựng lư luận và h́nh thành hệ
thống chính trị trực tiếp can thiệp vào
kinh tế tự do điều chỉnh những
rủi ro mà kinh tế tự do không thể tự nó
điều chỉnh.
Đảng
Cộng sản lợi dụng sinh họat tự do
và ư thức xă hội, lấy đấu tranh giai
cấp quy tụ dân nghèo vô sản tiêu diệt dân
giàu tư sản. Khi cướp được chính
quyền, cộng sản cho xây dựng một
thể chế ṭan trị, triệt tiêu tự do, tiêu
diệt đối lập và tiêu diệt mọi
động năng đối lập. Khi động
năng đối lập đă bị tiêu diệt,
cả hệ thống chính trị bị đ́nh
trệ, suy thóai, lao vào khủng hỏang, rồi
sụp đổ.
Trước
ngày guồng máy cộng sản Liên Xô sụp đổ,
ông Trần Xuân Bách, Ủy viên Bộ Chính trị,
đă công khai quan điểm chính trị như
sau: “Dân
chủ không phải là ban ơn, không phải là
mở rộng dân chủ (mở rộng). Đó là
quyền của dân, với tư cách là người
làm nên lịch sử, không phải là ban phát, do
tấm ḷng của người lănh đạo này
hay người lănh đạo kia. Thực chất
của dân chủ hóa là khơi động trí
tuệ của toàn dân tộc để tháo gỡ
khó khăn và đưa đất nước đi
lên kịp thời đại.”
Từ
đó ông Bách đề ra một phương hướng
cho đảng Cộng sản thay đổi để
sống c̣n như sau: “Có
nước tự cho ḿnh không cần đổi
mới, đă bị bục vỡ. Có nước
coi đổi mới kinh tế phải làm nhanh, c̣n
đổi mới chính trị th́ chầm chậm cũng
bục chuyện. Có nước chỉ đổi
mới kinh tế, không đổi mới chính
trị, đă bục to. Có nước làm cả
hai, nhưng không nhịp nhàng, gặp khó khăn.
Hai lănh vực này phải nhịp nhàng, không chân trước
chân sau, không tấp tểnh đi một chân.”
Năm
1990, “Tổ Quốc Xă Hội Chủ Nghĩa” Liên
Xô ḥan ṭan sụp đổ. Sợ hăi tư tưởng
đa nguyên chính trị do ông Trần xuân Bách đề
xướng, đảng Cộng sản Việt Nam
xoay qua bám lấy Trung cộng và sao chép mô h́nh “phát
triển” Trung cộng. Theo mô h́nh này đảng
Cộng sản cho “cởi trói” một phần
của nền kinh tế, nhưng tiếp tục tiêu
diệt đối lập chính trị. Do chọn
sai con đường họ đă đưa đất
nước vào cơn khủng hỏang ṭan diện.
Ông Bách bị khai trừ và bị đuổi
khỏi Bộ Chính Trị.
Đa
Nguyên
Thật
ra ông Trần Xuân Bách đă được đảng
giao cho công việc nghiên cứu t́m hiểu và
chỉ dám đề nghị đổi mới chính
trị bằng đa nguyên chính trị. Đa nguyên
là khác biệt ư kiến, tư tưởng,
nhận thức và phương cách giải
quyết vấn đề. Đa nguyên chấp
nhận sự khác biệt, bằng phương
tiện đối thoại để dung ḥa sự
khác biệt, để nhường nhịn cùng
chung sống, cùng phát triển không cần phải
tiêu diệt người khác chính kiến.
Những
ư kiến, những tư tưởng được
đa số công nhận sẽ trở thành quy ước
chung. Các ư kiến các tư tưởng chưa
được đa số chấp nhận thường
có nhiều cơ hội để được
mang ra tái cứu xét. Đó chính là căn bản
của sinh họat dân chủ và đối
thọai chính là phương tiện để
thực hiện đa nguyên dân chủ.
Trong
ṿng tháng qua, cộng đồng mạng không
ngừng bàn căi về nội dung quyển “Bên
Thắng Cuộc” do Huy Đức một nhà báo
được đào tạo trong chế độ
cộng sản, thu nhặt tài liệu, viết và
phổ biến. Hằng trăm bài b́nh luận
quyển sách, mỗi bài nh́n một góc cạnh khác
nhau. Hằng ngàn ư kiến và tuyên bố về
quyển sách, về các bài b́nh luận, mỗi ư
kiến mỗi tuyên bố biểu lộ chính
kiến khác nhau.
Hiện
tượng “Bên Thắng Cuộc” có thể xem là
một hiện tượng đa nguyên chưa
từng có trong sinh họat chính trị Việt Nam.
Ít người nhận ra rằng nếu không có
một không gian mạng tự do sẽ không có
hiện tượng này. Có tự do, mới có
đa nguyên và cuối cùng chính người đọc
là người phán xét.
Trong
khi ấy chế độ cộng sản vẫn
tiếp tục muốn duy tŕ độc quyền tư
tưởng chính trị, hiện tượng Huy
Đức “đi t́m sự thật” là hiện tượng
bị họ khép cho những cụm từ tự
diễn biến, tự chuyển hóa, trong diễn
biến ḥa b́nh. Diễn biến ḥa b́nh là nỗi
lo sợ nặng nề nhất đang đè trên
đầu giới cầm quyền cộng sản,
khi sự thật đă được phơi bày
đảng Cộng sản trần truồng là
một tổ chức côn đồ đầy
tội ác.
Thực
tế chứng minh đảng Cộng sản
Việt Nam thiếu khả năng điều hành
đất nước và càng ngày càng lệ
thuộc vào đảng Cộng sản Tầu.
Đứng trước t́nh trạng sụp đổ
đảng Cộng sản t́m mọi cách tŕ hơan t́nh
thế để tồn tại. Trong kế
họach tŕ hơan sụp đổ có thể có
việc thành h́nh thành phần “đối lập
h́nh thức” tạo một bầu không khí sinh
họat dân chủ giả tạo.
Đa
Đảng H́nh Thức
Đa
nguyên thường đi đôi với đa đảng.
Tuy vậy chúng ta cần phân biệt đa đảng
h́nh thức và đa đảng đối lập.
Trước
năm 1986, tại Việt Nam ng̣ai đảng
Cộng sản c̣n có hai đảng khác là đảng
Dân Chủ và đảng Xă Hội. Hai đảng
này được đảng Cộng sản
lập ra và cho phép tồn tại chỉ nhằm tô
điểm cho chế độ độc tài
cộng sản mang bộ áo đa đảng h́nh
thức. Khi đảng Cộng sản phải đổi
mới kinh tế và đứng trước đ̣i
hỏi đa nguyên, hai đảng này trở nên
nỗi đe dọa cho giới chức cầm
quyền nên bị giải tán ngay sau đó.
Đảng
Cộng sản Tầu tự tin hơn đảng
Cộng sản Việt nên hiện thời vẫn
giữ lại 8 đảng và tổ chức “chính
trị” tại Trung Hoa. Các tổ chức này không
giữ vai tṛ đối lập mà chỉ sinh
họat h́nh thức, không khác ǵ các tổ chức
trong cái gọi là “Mặt Trận Tổ Quốc”
tại Việt Nam. Vai tṛ của các tổ chức
này là góp ư cho đường lối đảng
Cộng sản đề ra, ư kiến của
họ phải tự kiểm duyệt để không
làm mất ḷng giới chức cầm quyền
cộng sản, thậm chí phải ca ngợi
đường lối của đảng Cộng
sản.
Đa
Đảng Đối Lập
Theo
Giáo sư Nguyễn văn Bông đối lập chính
trị cần có ba đặc điểm: thứ
nhất là phải có sự bất đồng
về chính trị, thứ hai là phải có tính cách
tập thể và thứ ba là phải hợp pháp.
Xin được tóm tắt và diễn giải ba
đặc điểm Giáo sư Bông đề ra:
1.
Trước nhất, đối lập phải có
sự bất đồng về chính trị.
Thực chất đối lập chỉ có, khi nào
những kẻ chống đối có thể
tổng hợp lại tất cả những
vấn đề được đặt ra,
đưa những vấn đề ấy lên
một mực độ đại cương và
phán đoán theo một tiêu chuẩn chính trị.
Nghĩa là phải có chiến lược và chính sách
đối lập.
2.
Đối lập chỉ có khi nào sự bất
đồng chính kiến mang tính cách tập thể,
biểu hiện hành động có tổ chức
của những người đối lập. Nói
đến hành động có tổ chức là nghĩ
ngay đến chính đảng. Chỉ có đối
lập khi nào có chính đảng đối lập.
3.
Có thể v́ một lư do ǵ đó một đoàn
thể phải dùng vơ lực chống lại chính
quyền hay một chính đảng, phải
hoạt động âm thầm trong bóng tối.
Những hành động ấy, cho dù có tính cách
tập thể và do bất đồng chính kiến,
nhưng không được xem là đối
lập. V́ đối lập phải hoạt động
trong ṿng pháp luật cho nên những hành động
ấy chỉ được xem là những hành
động đối kháng hay kháng chiến.
Dựa
trên 3 đặc điểm vừa nêu ra Giáo sư
Bông giải thích: “…đối
lập phát sinh ở sự thực hành chính
trị và liên quan đến lịch tŕnh biến
chuyển của chế độ Đại
Nghị. Nói đến đối lập tức là
nói đến cái ǵ ở ngoài đa số, ngoài
chính phủ. Đối lập là khía cạnh
nghị viện của vấn đề…”
Nói
một cách rơ hơn, dưới chế độ
cộng sản Việt Nam chỉ có những cá nhân
bất đồng chính kiến, các đảng và
tổ chức đấu tranh chính trị giải
thể cộng sản. Và khi cộng sản c̣n
tồn tại sẽ không và không bao giờ có
thể h́nh thành được đối lập.
Việc Nguyễn Tấn Dũng tuyên bố lực
lượng công an cần phải cương
quyết đấu tranh không để h́nh thành
“các tổ chức chính trị đối lập”,
không khác ǵ việc Nguyễn tấn Dũng ra
lệnh lực lượng công an gia tăng
trấn áp Phong Trào Dân Chủ Việt Nam.
Tṛ
chơi mới con cờ mới.
Chỉ
một năm về trước Nguyễn Phú
Trọng c̣n ảo tưởng sử dụng “phê
và tự phê” để đánh tham nhũng, trong
sạch hóa guồng máy cai trị của đảng
Cộng sản Việt Nam. Sau Hội Nghị 6,
giữa tháng 10-2012, ông Trọng vừa mếu máo,
vừa nức nở xin các đồng chí Ủy Viên
Trung Ương Đảng thứ lỗi. Ông cho
biết việc “phê và tự phê” đă thất
bại ông không làm ǵ được “một”
đồng chí trong Bộ Chính Trị. Kết
quả c̣n cho thấy quyết định “dân
chủ” trong một tập thể Ủy viên tham
nhũng chỉ là sự bao che cho đồng chí
trong Bộ Chính Trị tiếp tục tham nhũng.
Đến
cuối năm khi tiếp xúc với cử tri Hà
Nội, Nguyễn Phú Trọng lại phát biểu
“đă sinh ra quyền lực th́ phải có các
cơ quan kiểm soát quyền lực” và ông ra
quyết định thành lập lại ban Nội
chính và ban Kinh tế Trung ương nhằm
thực hiện việc “Kiểm
soát quyền lực”.
Đầu
năm nay, Vương Đ́nh Huệ, Bộ trưởng
Tài chính, được giao Trưởng Ban Kinh
tế nhằm thẩm định các đề án
về kinh tế - xă hội quan trọng trước
khi đưa lên Bộ Chính trị, Ban Bí thư
Đảng Cộng sản. Thực chất vai tṛ
của Ban này cũng chỉ là góp ư theo đường
lối đảng Cộng sản đă đề
ra. Các đường lối lại đều
dựa trên nguyên tắc giữ vững con
đường của chủ nghĩa xă hội và
duy tŕ sự lănh đạo của đảng
cộng sản. Con đường đă bị nhân
lọai đào thải.
Bí
thư Thành ủy Đà Nẵng, kiêm Chủ
tịch Hội đồng Nhân dân thành phố,
Nguyễn Bá Thanh th́ được bổ nhiệm
làm Trưởng ban Nội chính, lo
việc bài trừ tham nhũng. Ông Thanh một người
biết “ăn” và biết “nói”, nhưng
khả năng ăn nói của ông chỉ giúp
“ngụy biện” cho sự thối nát từ bên
trong và bên trên đảng Cộng sản Việt
Nam. Thực quyền của ông chưa có, ông cũng
nổi tiếng tham nhũng, thậm chí có dư
luận cho rằng ông là người thân của
Nguyễn Tấn Dũng, người đang nắm
thực quyền.
Nói
rơ ra khi mà đảng và nhà nước vẫn
chỉ là một, th́ không thể có những cơ
quan kiểm sóat quyền lực của đảng
và nhà nước thối nát này. Và nói tóm lại
hai ban Nội chính và Kinh tế đựơc
dựng lại chỉ nhằm tŕ hơan con đường
tiến đến tự do dân chủ cho Việt
Nam.
Đối
Lập Chính Trị
Giáo
sư Nguyễn văn Bông cho rằng: “Nếu
tinh túy của dân chủ là ḷng độ lượng,
khoan dung và tự do chính trị, th́ lẽ tất
nhiên ḷng độ lượng,
khoan dung và tự do chính trị ấy được
thể hiện trên b́nh diện chính trị, qua
những quyền của đối lập và
sự hiện diện của đối lập
chỉ là kết quả của sự thừa
nhận tự do chính trị.”
Dưới đây là một số nhu cầu để
có được đối lập lành mạnh.
Sự
hiện diện của tự do chính trị và
đối lập lành mạnh chính là để
hạn chế và kiểm sóat quyền lực
của chính quyền. Đối lập một
mặt giúp chính quyền bỏ bớt những tư
tưởng hẹp ḥi, thái độ cứng
rắn, những chương tŕnh mỵ dân,
những hứa hẹn hăo huyền, bám sát với
thực tế quốc gia.
Đối
lập cũng bảo đảm tính cách chích xác và
công khai của những quyết định của
nhà nước. Qua tự do phát biểu ư kiến,
đối lập bắt buộc chính phủ
phải tiết lộ mọi ư định của
họ, những lư do đẫn đến quyết
định một chính sách. Và như thế, đối
lập bảo đảm rằng, khi một
biện pháp hay chính sách được chấp
thuận, những lư lẽ chống đối hay bênh
vực biện pháp, chính sách ấy, đều
được công khai đưa ra dư luận.
Qua
những cuộc tranh luận, những câu hỏi
được đặt ra trước Quốc
Hội đối lập sẽ kiểm sóat để
chính phủ và các cơ quan hành chính không
được lạm dụng quyền lực,
hạn chế tham nhũng, tránh được
những phí phạm không thực sự mang lợi
ích cho người dân.
Đối
lập từ hai khuynh hướng tự do và xă
hội sẽ đưa đất nước phát
triển, công b́nh, ấm no, thịnh vượng và
hạnh phúc.
Đối
lập cũng bảo đảm các cơ quan hành
chính phải độc lập với chính đảng
cầm quyền.
Đối
lập sẽ ngăn chận mọi hành vi chính
đảng cầm quyền cấu kết với
ngọai bang bán đứng Tổ Quốc như
đảng Cộng sản đă đang làm và
sẽ tiếp tục làm.
Đối
lập cũng đưa ra những chiến lược
những chính sách có thể thay thế chính phủ
đương nhiệm, nếu được
đa số ủng hộ qua những cuộc
bầu cử tự do đối lập sẽ
trở thành chính phủ chính danh.
Và
quan trọng nhất đối lập là cơ
hội để học nghề quản lư quốc
gia. Khi người dân đă chán ngán một chính
phủ, người dân sẽ dồn phiếu
tạo cơ hội đối lập nắm chính
quyền. Nhờ thế các thể chế dân
chủ đa đảng đối lập thường
ít xẩy ra bạo lọan và luôn trên đà phát
triển.
Kết
Luận
Khi
đảng cộng sản c̣n cai trị Việt
Nam, nếu có đối lập cũng chỉ là h́nh
thức không thực chất. Việc giải
thể chế độ cộng sản chính là
để xây dựng một thể chế đa
đảng đối lập. Có đa đảng
đối lập mới có thể giảm
thiểu nạn tham nhũng, có thể đề ra
một con đường, đưa ra những chính
sách đưa Việt Nam phát triển, mang tự
do, dân chủ, công bằng thịnh vượng
đến cho người dân.
Bài
viết này tập trung thảo luận tiền
đề có tự do mới có đa nguyên đa
đảng đối lập. Điều này không
có nghĩa là có tự do là đương nhiên có
đối lập lành mạnh, để có thể
xây dựng một Việt Nam tự do trong dịp
khác người viết sẽ thảo luận
về các khuynh hướng tự do và xă hội,
về thực tiễn ṭan dân chính trị, về lưỡng
đảng đối lập, về xây dựng
định chế, về hiến định và
luật định đối lập chính trị.
Không
đối lập chính trị lành mạnh, Việt
Nam không thể phát triển để ḥa nhập vào
thế giới văn minh hiện đại.
Nguyễn Quang Duy
Melbourne,
Úc Đại Lợi
17/1/2013
Tài
liệu tham khảo
Giáo
sư Nguyễn Văn Bông, “Đối Lập Chính
Trị”
|