Vai
tṛ luật sư trong chế độ XHCN Việt Nam
THIỆN Ư |
Hôm
23/11, Báo Pháp luật trong nước dẫn nguồn tin
từ Bộ Tư pháp cộng sản Việt Nam tường
thuật rằng luật sư Vơ An Đôn (*) có gửi
thư khiếu nại về việc Ban Chủ nhiệm
Đoàn Luật sư tỉnh Phú Yên ra quyết định
xóa tên ông khỏi đoàn luật sư vào tháng 11/2017
và một quyết định của Ban Thường
vụ Liên đoàn Luật sư Việt Nam liên quan
đến việc giải quyết khiếu nại
đối với ông vào tháng 5/2018. Báo Tuổi trẻ
online đưa tin, Bộ Tư pháp đă bác toàn
bộ nội dung khiếu nại của luật sư này. Mọi
người c̣n nhớ, cách đây đúng một năm,
Ban chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Phú Yên
đưa ra quyết định kỷ luật luật
sư Vơ An Đôn (27-11-2017), chỉ vài ngày trước
phiên xử phúc thẩm Mẹ Nấm Nguyễn Ngọc
Như Quỳnh (30-11-2017) mà ông nhận bào chữa.
với hai lư do cơ bản là luật sư Đôn “
đă trả lời phỏng vấn của các báo
đài nước ngoài và nói xấu luật sư…”. Đứng
trước sự kiện trên, chúng tôi nghĩ đến:
(1) Vai tṛ của luật sư trong chế độ xă
hội chủ nghĩa việt nam. (2) Hiệu quả và
ư nghĩa việc đi kiện Bộ trưởng Tư
pháp, người đă đưa ra quyết định
bác đơn khiếu nại của luật sư Đôn. I
- VAI TR̉ CỦA LUẬT SƯ TRONG CHẾ ĐỘ XĂ
HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Năm
1989, khi c̣n ở Việt nam, theo yêu cầu của
Hội Luật Gia thành phố HCM, để góp ư
với Đại Hội VII của Đảng CSVN, chúng
tôi đă viết một bài tham luận “Vai tṛ
của luật sư trong nền dân chủ pháp trị
xă hội chủ nghĩa”. Khoảng 2 năm sau,
một nữ nhân viên Báo Sài G̣n Giải Phóng đă t́m
gặp trao cho tôi 30 đồng (thời bấy
giờ) tiền nhuận bút về bài viết này
mới được đăng tải. Tôi thắc
mắc hỏi “Bài này tôi viết cách đây 2 năm
gửi cho Hội Luật gia thành phố, sao giờ này
báo cho đăng tải?”. Nữ nhân viên trả
lời “Khi nhân được bài viết này bên
Hội Luật gia chuyển qua, Ban biên tập thấy
hay giữ lại, không đăng tải. V́ lúc đó
“Đảng” chưa có quan điểm về pháp
quyền”. Nữ nhân viên này c̣n nói “Lănh đạo
muốn mời anh cộng tác viết bài cho báo
được không?”. Tôi trả lời “cộng
tác thường xuyên th́ không được. V́ tôi
bận lo sinh kế. Nhưng nếu có cảm hứng
với đề tài nào tôi sẽ viết gửi đến
quư báo…”. Nói thế, nhưng sau đó cho đến
khi rời Việt Nam 1992, tôi không viết thêm bài nào
nữa. Thực
ra, khi dùng tiêu đề trên, chỉ là cách “viết
lách”, hay “viết lái” để né tránh
một đề tài nhậy cảm với chế độ,
chứ làm ǵ có “dân chủ pháp trị xă hội
chủ nghĩa”. Tôi đă dùng cụm từ này
một cách cưỡng ép. V́ “chế độ xă
hôi chủ nghĩa” là một “chế độ
độc tài toàn trị” được
ngụy biện bằng cái gọi là “dân chủ
tập trung”. Nghĩa là một thứ dân
chủ tập trung trong tay đảng CSVN, để sau
đó ban phát “dân chủ” cho những người
dân nào chấp nhận quyền lănh đạo độc
tôn, ngoan ngoăn thi hành các chủ trương chính sách
của “Đảng ta” bất kể đúng sai,
lợi hại cho dân cho nước, dưới sự lănh
đạo tuyệt đối của “Đảng
ta”. Khi đảng CSVN đưa ra quan điểm
về “nhà nước pháp quyền” (cai
trị bằng pháp luật), kêu gọi nhân dân
sống theo khẩu hiệu tuyên truyền “Sống và
làm việc theo Hiến pháp và pháp luật (của
Đảng)”chỉ là biến tướng của “nhà
nước nghị quyền” (cai trị bằng
nghị quyết của đảng). Bằng cách
đưa các nghị quyết của đảng, cho
một Quốc hội công cụ của đảng,
để “luật hóa” thành cái mà chúng tôi
gọi là “nghị luật”.Sự biến tướng
này, chẳng qua, đảng CSVN muốn chuẩn bị
cho một bộ mặt “ngụy dân chủ” cho
phù hợp thời kỳ “Mở cửa” làm
ăn với các nước dân chủ tư bản; sau
khi công cuộc xây dựng chủ nghĩa xă hội
đă thất bại hoàn toàn (1975-1985) dù “Đổi
mới” cũng không cứu văn được (1985-1995),
đảnh “mở toang cửa” đón “Đế
quốc Mỹ” và các nước “Tư bản
không răy chết mà phồn vinh” tràn vào đầu
tư, cứu nguy chế độ (sau khi Mỹ
bỏ cấm vấn, cho thiết lập quan hệ
ngoại giao từ năm1995). Thế nhưng trên
thực tế trước sau cai trị bằng “nghị
quyết” hay “Nghị luật” vẫn không làm
thay đổi bản chất chế độ độc
tài toàn trị “Cộng ḥa Xă hội Chủ nghĩa
Việt Nam” đâu. Tất cả vẫn chỉ là
công cụ chuyên chính của nhà cầm quyền, theo
đúng luật điểm Marxist-Leninist, rằng “luật
pháp chỉ là công cụ pháp lư của giai cấp
thống trị để trấn áp giai cấp bị
trị là nhân dân” mà thôi. Thành
ra, luật sư trong chế độ xă hội chủ
nghĩa Việt Nam, đối với nhà đương
quyền, cũng không có vai tṛ nào khác hơn là công
cụ pháp lư trang trí cho bộ mặt tư pháp
Việt Nam sao cho, về h́nh thức gần giống
với tư pháp của các nước có chế độ
dân chủ và nền kinh tế thị trường
tự do. V́ thế, “đoàn luật sư”
hiện nay cũng chỉ là hậu thân của “Đoàn
Bào chữa viên nhân dân” trong thời kỳ kinh
tế chỉ huy bao cấp đều là những công
đoàn do nhà nước tổ chức và lănh đạo.
Có khác chăng, bào chũa viên nhân dân trước
đây không được đào tạo bài bàn về
năng lực như luật sư sau này; điều
kiện trước hết phải là công nhân viên (công
chức), có kiến thức, kinh nghiệm về
việc thực thi các chủ trương, chính sách liên
quan đến pháp luật của nhà nước.
Luật sư sau này đ̣i hỏi tốt nghiệp văn
bằng cử nhân luật (**), thời gian tập
sự 3 năm tương tự như quy chế
luật sư đoàn dưới chế độ dân
chủ pháp trị Việt Nam Cộng Ḥa ở Miền
Nam trước 1975. Thế nhưng, khác với Luật
sư đoàn Việt Nam Cộng ḥa, là một đoàn
thể nghề nghiệp tư nhân, độc lập
tuyệt đối với chính quyền về tổ
chức, điều hành và hoạt động
nghiệp vụ theo Quy chế Luật sư đoàn và
trong khuôn khổ pháp luật. Trong khi Đoàn luật sư
dưới chế độ XHCN hiện nay, luôn có chi
bộ đảng CSVN lănh đạo, là một thành viên
của Mặt Trận Tổ Quốc Việt Nam, một
tổ chức ngoại vi của đảng CSVN để
quản lư các đoàn thể quần chúng. Nhớ
lại, một năm trước đây,
khi Quốc hội khóa 14 họp vào tháng 6-2017, trong
lập pháp đă “cải lùi” hệ thống tư
pháp Việt Nam khi giữ lại trong dự thảo
sửa đổi, bổ sung nơi Điều 19,
Khoản 3 Bộ luật H́nh sự 2015, buộc luật
sư phải tố cáo những điều thân chủ
tiết lộ riêng với ḿnh; và khi Đoàn luật sư
Phú Yên ra quyết định kỷ luật luật sư
Vơ An Đôn, chúng tôi đă lên tiếng bằng hai bài
viết được VOA cho đăng tải trên
diễn đàn này nhan đề “ Luật Sư
Đoàn có phải là công cụ của Đảng?”(
13/09/2017 ) và “Luật sư Đoàn mà cũng
thế ư?”( 28-11-2017). Nội dung hai
bài này, chúng tôi đă tŕnh bầy chi tiết về vai
tṛ của luật sư trong chế độ xă
hội chủ nghĩa hiện nay tại Việt Nam, khác
với luật sư trong chế độ dân chủ pháp
trị VNCH trước đây ở Miền Nam nói riêng
và các quốc gia dân chủ trong thế giới văn
minh ngày nay nói chung.( Xin Bạn đọc t́m đọc
lại có thể c̣n lưu trên Diễn Đàn này…). II
- HIỆU QUẢ VÀ Ư NGHĨA VIỆC LUẬT SƯ VƠ
AN ĐÔN KIỆN BỘ TRƯỞNG TƯ PHÁP CHẾ
ĐỘ XHCN 1
- Hiệu quả Sự
thể hôm 23-11-2018 vừa qua, Luật sư nhân
quyền Vơ An Đôn nói với VOA rằng ông sẽ
kiện người đứng đầu Bộ Tư
pháp sau khi bộ này bác đơn khiếu nại
của ông về việc ông bị xóa tên khỏi Đoàn
Luật sư tỉnh Phú Yên. Lư do kiện theo luật sư
Đôn là v́ “Vừa qua Bộ Tư pháp có trả
lời nói rằng họ giữ nguyên kết quả
giải quyết khiếu nại của Đoàn Luật
sư tỉnh Phú Yên về việc bác đơn yêu
cầu giải quyết khiếu nại của tôi,
với lư do đưa ra hết sức mơ hồ, cho
rằng tôi nói xấu các luật sư, cũng như
trả lời phỏng vấn báo đài nước ngoài.
Họ chỉ nói chung chung, không chỉ rơ cái nào. Như
vậy là không đúng quy định của pháp
luật, cũng như các văn bản hướng
dẫn kỷ luật luật sư.”. Mặc
dầu chưa kiện, nhưng ai cũng biết có
đi kiện, th́ hiệu quả đâu lại hoàn
đấy thôi. V́ ai cũng biết tư pháp trong
chế độ XHCN tại Việt Nam là một
chế độ độc tài toàn trị, Đảng
lănh đạo tất cả, làm ǵ có độc
lập theo nguyên tắc tam quyền phân lập như
trong các chế độ dân chủ pháp trị. Chi
bộ đảng ở Đoàn luật sư Phú Yên, Liên
đoàn Luật sư Việt Nam, đảng bộ
Bộ Tư pháp đă quyết định thế th́
nhất định phải thế thôi. “Sợi
chỉ đỏ” là sự lănh đạo của
“Đảng ta” luôn xuyên suốt mà. Đúng là “con
kiến mà kiện củ khoai”. Luật sư
Nguyễn An Đôn cũng biết thế nên đă nói
““Sắp tới tôi sẽ khởi kiện Bộ trưởng
Bộ Tư pháp ra ṭa án tỉnh Phú Yên, khởi
kiện ông về quyết định của ông. Tôi không
hy vọng rằng việc khởi kiện này đem
lại kết quả dù các cơ quan này ra quyết
định sai trái.”. Biết vậy nhưng
luật sư Đôn vẫn kiện v́ sao? 2
- Ư nghĩa của việc đi kiện của luật
sư Vơ An Đôn Biết
rằng kiện không có hiệu quả, cũng như
luật sư có căi trước ṭa cũng không làm thay
đổi được bản án tiền định
của Ṭa, nhưng các luật sư vẫn căi, cũng
như luật sư Đôn vẫn kiện. Theo nhận
định của chúng tôi, việc đi kiện không
hiệu quả, nhưng sẽ có được
những nghĩa sau đây:
III
- KẾT LUẬN Từ
lâu ai cũng biết, để đáp ứng với yêu
cầu “mở cửa” làm ăn với thế
giới văn minh, đảng và nhà cầm quyền
CSVN vẫn chỉ coi luật sư như những công
cụ pháp lư phục vụ cho ư đồ chính
trị, và Đoàn luật sự chỉ là một công
đoàn trá h́nh được điều hành và
hoạt động dưới dự lănh đạo
của đảng CSVN. V́ vậy người ta không
ngạc nhiên mà chỉ phẫn nỗ trước
việc người đứng đầu cơ quan tư
pháp CS Việt Nam vừa ra quyết định bác
đơn khiếu nại của luật sư Vơ An
Đôn về quyết định của Ban chủ
nhiệm đoàn luật sư Phú Yên tước
quyền hành nghề của đương sự. Là
một luật sư từng hành nghề trong ngành tư
pháp chế độ dân chủ pháp trị Việt Nam
Cộng Ḥa ở Miền Nam Việt Nam trước
30-4-1975 và nay đang được sống tại Hoa
Kỳ, một nước có tiếng là dân chủ
bậc nhất trên thế giới, người viết
không khỏi phẫn nộ và xin bày tỏ sự
cảm thông, chia sẻ những áp bức, bất công và
hiểm nguy khi hành nghề với luật sư Vơ An
Đôn và các luật sư đồng nghiệp đang
hành nghề trong chế độ độc tài toàn
trị cộng sản (đỏ vỏ xanh ḷng)
hiện nay tại Việt Nam. Chúng
tôi ước mong rằng, đất nước
Việt Nam ta sớm chuyển đổi ḥa b́nh,
tịnh tiến từ chế độ độc tài
đảng trị hay toàn trị hiện nay qua chế
độ dân chủ pháp trị, để quyền hành
nghề độc lập, tự do của giới
luật sư cũng như các quyền dân chủ, dân
sinh và nhân quyền của mọi tầng lớp nhân dân
Việt Nam phải được nhà cầm quyền tôn
trọng, bảo vệ và hành xử trọn vẹn như
trong các nước dân chủ, văn minh trên thế
giới ngày nay. Houston,
ngày 23-11-2018 CHÚ
THÍCH: (*)
Trong bài này, chúng tôi không dùng cụm từ “cựu
luật sư Vơ An Đôn” mà luôn viết “luật
sư Vơ An Đôn”. V́ chúng tôi quan niệm “luật
sư” là danh vị nghề nghiệp sẽ đi kèm
với tên người hành nghề cho đến
chết. Dù người này đang hành nghề, hay đă
về hưu, đều được gọi là “luật
sư X… hay Luật sư Y…” ; tương tự
như danh vị nghề y, thường gọi “Bác
sỉ X…hay Bác sĩ Y…”. chứ không ai gọi “Cựu
Bác sĩ X..hay Cựu Bác sĩ Y…”. Danh vị
nghề nghiệp này chỉ bị mất khi bị có
quyết định của tổ chức nghề
nghiệp độc lập với chính quyền (như
Hội Đồng Điều hành luật sư Đoàn
Saigon trước đây chẳng hạn) căn
cứ trên vi phạm nghiêm trọng được ghi rơ
trong Quy chế Luật sư Đoàn. Trường
hợp của luật sư Vơ An Đôn, không mất tư
cách luật sư, dù sau này phải về làm ruộng,
v́ là một quyết định của một tổ
chức luật sư đoàn nhà nước, tước
quyền v́ lư do chính trị, phi lư, bất công đối
với một luật sư co 1than2h tích đấu tranh
cho nhân quyền, dân quyền. (**)
Sau khi cưỡng chiếm Miền Nam vào ngày 30-4-1975,
CSBV đă đóng cửa các Trường Luật ở
Miền Nam. Trường Đại học Luật khoa
Saigon trên “đường Duy Tân, cây dài bóng mát”
bị đổi thành Trường Đại học
Kinh tế. Sau khi đưa cả nước “tiên
nhanh, chết nhanh trên con đường xây dựng
chủ nghĩa xă hội”, đảng và nhà
cầm quyền CSVN phải “Mở cửa”
mời đón tư bản nước ngoài vào đầu
tư. Để thích dụng, Phân khoa Luật được
mở ra ở Sài g̣n có cơ sở ở B́nh
Triệu. Khoa Trưởng đầu tiên là cựu sinh
viên Luật khoa Saigon Triệu Quốc Mạnh, từng làm
Biện lư Ṭa Sơ Thẩm Gia Định, hoạt
động nằm vùng và được kết nạp
vào đảng CSVN trong bí mật. Dường như ông
đă mất chức sau đó v́ bị coi là mất
quan điểm, lập trường giai cấp, khi
mời một số đông những đồng môn
tốt nghiệp cử nhân tiến sĩ,luật sư
hành nghề lâu năm vào Ban giảng Huấn. Trước
đó, Triệu Quốc Mạnh từng giữ chức
Trưởng Đoàn bào chữa viên nhân dân Thành
phố HCM, rồi Trưởng Đoàn Luật sư Thành
phố HCM khi mới thành lập. Khi được
điều qua làm Khoa Trưởng Luật khoa Saigon,
Nguyễn Đăng Trừng, một đồng môn
luật khoa Saigon cũng hoạt động nằm vùng
cho CS trong thời chiến tranh, đang là Phó đoàn
Luật sư được đôn lên làm Trưởng
đ̣an luật sư TP.HCM thay Triệu Quốc Mạnh.
Mấy năm trước đây đă mất chức,
bị khai trừ khỏi đảng v́ mất quan điểm
lập trưởng cộng sản… |