>
Bà
Ngô Quang Trưởng (áo xanh) đến cắt băng
khai mạc pḥng tranh của họa sĩ Hoàng Vinh
tại Đà Nẳng năm 1972
LTS
Báo Người Việt: Nhân ngày giỗ đầu
sắp tới của cố Trung Tướng Ngô Quang
Trưởng, nguyên Tư Lệnh Quân Đoàn IV rồi Quân
Đoàn I, ông Nguyễn Tường Tâm đă nói
chuyện với bà quả phụ Ngô Quang Trưởng
về một vài điều chưa hề được
đề cập về vị tướng lănh nổi
tiếng là liêm khiết, kỷ luật và trọng
danh dự này.
Bà Ngô Quang Trưởng là chị họ tôi. Một vài
bạn bè báo chí ngỏ ư muốn phỏng vấn bà
Ngô Quang Trưởng, tôi thấy bà chị họ tôi
rất ngại “được báo chí phỏng
vấn” cho nên với những câu hỏi của
bạn bè báo chí, tôi thực hiện cuộc phỏng
vấn giùm bạn bè cho tiện. Ngoài ra, tôi cũng
tổng hợp những lần nói chuyện b́nh thường
giữa hai chị em với lần phỏng vấn thu
băng mới nhất để câu chuyện đủ
chi tiết hơn.
Hỏi: Chị cho biết anh rời Việt Nam hôm nào?
Trả lời: Anh rời Việt Nam th́ chị không
nhớ ngày mấy, nhưng h́nh như ngày cuối cùng.
Hỏi: Đến đảo Guam bao nhiêu lâu sau chị
gặp lại anh?
Trả lời: Bây giờ nói về thời gian th́
chị không nhớ là bao lâu, thế nhưng không lâu
lắm. Hôm đang ở đảo Guam th́ thấy
một số các vị tướng lên, trong đó có
Tướng Lâm Quang Thi, tư lệnh phó của anh và
Đại Tá Bầu mà không thấy anh th́ chị cũng
lo. Một hôm đang ngồi trong pḥng ăn của
trại tị nạn thấy Tướng Kỳ bước
vào. Thấy chị, ông Kỳ vừa cười
vừa nói, “Này bà, bà phải trả tôi 300 đô la
nhá, tại v́ tôi đem ông chồng bà đi.” Ông
Kỳ thuật tiếp, “Trong lúc Bộ Tổng Tham Mưu
người ta đi hết rồi, khi tôi ghé lại
th́ thấy ông ấy c̣n đang ngồi nh́n bản
đồ và hút thuốc, tôi rủ ông ấy đi
xuống ông Nam (Ghi chú của Nguyễn Tường Tâm
- tức là Tướng Nguyễn Khoa Nam, tư lệnh
Vùng IV) để hợp tác với ông Nam ở dưới
đó, th́ ông Trưởng ra máy bay đi với tôi.”
Chị rất là vui khi nghe thấy tin đó. Nhưng mà
tự nhiên ḿnh lại giật ḿnh hỏi lại,
thế sao thiếu tướng ở đây mà nhà tôi
đâu? Tướng Kỳ cho biết khi tới
hạm đội th́ ông ấy đi trước.
V́
vậy chị lúc nào cũng thấy cám ơn Tướng
Kỳ, nhờ ông ấy mà gia đ́nh chị không
bị phân ly như nhiều gia đ́nh khác. Kể cũng
may. Nếu lúc đó ông Kỳ liên lạc được
với Tướng Nam và xuống với Tướng
Nam th́ có lẽ chết chùm hết.” Sau đó th́ anh
cũng tới. Vài năm sau, có một lần gặp
lại Tướng Kỳ, Tướng Kỳ vẫn nói
đùa như trước và nhắc lại, đ̣i
chị trả 300 đô la tiền công ông ấy
đưa anh ra đi, và chị vẫn thấy cám
ơn Tướng Kỳ.
Hỏi: Đến đảo Guam bao nhiêu lâu th́ chị
đi ra ngoài?
Trả lời: Ở trong trại bao lâu, chị không c̣n
nhớ nữa, nhưng không lâu lắm.
Hỏi: Ai bảo lănh gia đ́nh chị ra?
Trả lời: Khi đến trại chị không đi
t́m ai bảo lănh. Một hôm ông Đại Tá Sauvageot
đến liên lạc, lúc đó đă có anh ở
đó. (Đại Tá Sauvageot là người trước
đây làm phụ tá cho Tướng Fulcet sang Việt
Nam thảo luận vấn đề phóng thích tù
cải tạo cho đi Mỹ - ghi chú của Nguyễn
Tường Tâm). Đại Tá Sauvageot cho anh biết là
Trung Tướng Cushman cho lệnh đại tá tới
đón gia đ́nh anh chị về ở với ông bà
trung tướng ở trường Chỉ Huy Tham Mưu
Leavenworth. Trung Tướng Cushman lúc đó đang làm
chỉ huy trưởng trường này. Đại Tá
Sauvageot tới đón gia đ́nh anh chị bằng xe hơi.
Hồi ở Việt Nam lúc anh làm tư lệnh Vùng IV
th́ Tướng Cushman là cố vấn. Nhà của Tướng
Cushman trong trường Leavenworth thật lớn. Ông bà
ấy ở nửa căn c̣n cho gia đ́nh anh chị
ở nửa căn.
Hỏi: Trong thời gian ở nhà ông bà Cushman, ông bà
giúp đỡ anh chị những ǵ?
Trả lời: Ngoài việc giúp ăn ở trong nhà, Tướng
Cushman không giúp đỡ tiền bạc ǵ. Tướng
Cushman có đề nghị cho anh làm một việc ǵ
đó ở trường Leavenworth chị không rơ nhưng
việc không thành. Lúc đó cũng không biết làm ǵ
nên Tướng Cushman bảo anh đi học nghề nông.
Một đại úy Mỹ cho mượn chiếc xe
Honda. Anh và cháu Diệp (con trai Tướng Trưởng
- ghi chú của Nguyễn Tường Tâm) hàng ngày
chở nhau đi học nghề ở một cái nông
trại. Chị rời nhà ông Cushman, sang tiểu bang
Virginia trước. Anh và cháu Diệp c̣n ở đó.
Nhưng thời gian ngắn sau th́ anh có việc ǵ
đó ở Washington D.C. mỗi tháng được
$1,000.00 (một ngàn) đô. Tới khi có việc
viết sách cho Bộ Quốc Pḥng Hoa Ky th́ anh sang
ở hẳn tiểu bang Virginia (kế cận thủ
đô Washington D.C.).
Hỏi: Khi tới Mỹ anh chị có bao nhiêu tiền?
Trả lời: Có hơn $1,300.00 (một ngàn ba trăm
đô.). Đúng ra khi tới trại chị có $1,400 đô,
nhưng tiêu mất vài chục đô ở trong
trại rồi. Lúc ở nhà Trung Tướng Cushman,
một hôm Tướng Cushman bảo anh chị có bao
nhiêu tiền th́ đưa ông ấy mở tài
khoản trong ngân hàng cho. Chị đưa hết
số tiền đó cho Tướng Cushman. Có điều
buồn cười là khi nghe chị cho Tướng
Cushman biết như vậy, anh tṛn mắt ngạc nhiên
nh́n chị.
Sau
đó anh hỏi chị là: “Tiền ở đâu mà
em có nhiều thế?!” Chị cho biết đó là
tiền sau mỗi chuyến công du nhà nước cho
một ít để tiêu vặt th́ chị không tiêu và
không mua sắm ǵ mà để dành; v́ khi đi công du
mọi chuyện có người lo hết rồi đâu
phải chi tiêu ǵ. Tới lúc rời nhà Tướng
Cushman chuyển tới ở tiểu bang Virginia, Tướng
Cushman trao lại cho chị cuốn sổ ngân hàng th́
chị thấy trong tài khoản đă có hơn 5,000
đô la (năm ngàn). Số trên 3,500 đô thêm ra là
tiền mấy vị tướng Mỹ trong đó có
cả Tướng Stiwell góp nhau tặng. Không có
tiền của ông Cushman.
Hỏi: Các tướng lănh Mỹ đối với
anh như thế nào?
Trả lời: Họ rất là tốt, sốt
sắng. Ngoài Tướng Cushman, lúc sang Virgina th́ Tướng
Coxy cũng thăm hỏi và mang những vật
dụng trong nhà tới cho. Lúc đó anh chị thuê
một căn apartment hai pḥng ngủ giá hơn 180 đô/1
tháng. Cái vui nhất là hai ông tướng 3 sao mỗi
ông một đầu khiêng cái thảm trải trong
apartment cho ḿnh là Tướng Coxy và 1 tướng
nữa chị quên tên rồi. C̣n cái bàn thờ
hiện đang dùng trong nhà là của Tướng
Stiwell tặng. Ông Stiwell cho một người nào
đó mang tới. Bây giờ cái bàn đó để
thờ Phật. Đại Tướng 4 sao Stiwell trước
kia làm tư lệnh lực lượng Hoa Kỳ
tại Việt Nam và tư lệnh lực lượng
Hoa Ky tại Đại Hàn. Hồi ở Việt Nam đă
có lần ông ấy lấy máy bay đưa anh chị
đi Thái Lan chơi. Nhưng lần đó mới
tới Thái Lan được một ngày th́ có
một trận đánh nào đó ở miền Trung
khiến anh và Tướng Stiwell phải trở
về, chỉ có chị ở lại thêm vài ngày
nữa rồi trở về sau.
Một
hôm không biết hôm đó là Thankgiving hay lễ ǵ mà
thấy ông ấy khệ nệ xách trái cây và một
con gà tây tới tặng. Lúc đó mới sang Mỹ nên
thấy một ông tướng nhiều quyền uy mà
phải tự làm như thế thay v́ sai thuộc
cấp th́ chị lấy làm ngạc nhiên lắm. Nhưng
sau này sang lâu rồi mới biết ở xứ này là
xứ dân chủ nên chuyện đó rất là thường
t́nh. Sau này cũng có mấy lần Tướng Stiwell
mời anh chị tới nhà ăn cơm, chị
ngạc nhiên thấy hai ông bà ấy dọn cơm và
rồi đích thân ông ấy trộn món cesear salad.
Trong đó ông ấy đập trứng lấy ḷng
đỏ trộn với salad.
Hỏi: Nghe nói sau khi di tản Vùng I và Vùng II, có vài
vị tướng và sĩ quan cao cấp bị giam
giữ ở Tổng Tham Mưu, nếu đúng như
vậy th́ theo chị ai ra lệnh giam giữ và trong
số các tướng bị giam giữ có anh không?
Trả lời: Trong vụ di tản Đà Nẵng, sau khi
Sài G̣n biết anh ở trên chiến hạm hải quân,
đă ra lệnh cho trực thăng bốc anh về
thẳng Sài G̣n nhưng anh từ chối và đ̣i
đi cùng với thủy quân lục chiến cho
tới khi tất cả các anh em đều cùng
được về miền Nam luôn. Anh sợ
rằng nếu anh đi trước th́ anh em TQLC không
được Bộ Tổng Tham Mưu đưa
về thẳng Sài G̣n. Nghe anh kể lại, sau khi
chạy ở Đà Nẵng vào th́ Trung Tướng Đôn
(bộ trưởng quốc pḥng) ra lệnh bắt
nhốt Tướng Phú tư lệnh Vùng II.
C̣n
thuộc Vùng I th́ bị bắt giữ gồm có Tướng
Khánh, tư lệnh sư đoàn I không quân, Tướng
Thi, tư lệnh phó quân đoàn và mấy ông nữa
trong đó h́nh như có cả Đại Tá Xuân,
tỉnh trưởng Quảng Tín. (Ghi chú của
Nguyễn Tường Tâm - Tại San Jose, chính Trung Tướng
Lâm Quang Thi cũng có lần kể với tôi và
mấy người nữa chuyện ông bị giam
giữ này). Các vị đó bị giữ ở
Bộ Tổng Tham Mưu, c̣n anh th́ không bị đả
động ǵ, nhưng anh tự nguyện vào ở cùng
với mấy ông đó.
Hỏi: Sau đó anh được giao chức vụ
ǵ?
Trả lời: Sau đó anh được giao một
chức ǵ đó ở Tổng Tham Mưu mà chị không
rơ. C̣n Đại Úy Ḥa, tùy viên của anh từ hồi
ở Vùng I vẫn tiếp tục làm tùy viên cho anh. Đại
Úy Ḥa cho biết anh vẫn được giao cho
một chiếc trực thăng để đi
tới các đơn vị. Viên phi công lái trực thăng
cho anh vẫn là Đại Úy Kim lái cho anh từ hồi
ở Vùng I. Nói tóm lại, anh cũng có chức.
|