Spiegel
Online: Thưa ông Rösler, ông sẽ đi thăm
Việt Nam, đất nước nơi ông
sinh ra, ông chờ đợi ǵ ở
chuyến đi này ?
Rösler:
Tôi mong rằng nền kinh tế Đức
sẽ hưởng lợi được
từ chuyến đi này. Việt Nam là
một nước đang trỗi dậy và
dĩ nhiên là một thị trường cho
các doanh nghiệp của chúng ta. Tại
đây trong những năm qua đă có khá
nhiều biến động, ngay cả trong
việc mở rộng cánh cửa cho tự
do kinh doanh. Tuy nhiên vẫn c̣n khá nhiều
thử thách, ví dụ như trong các vấn
đề về nhà nước pháp
quyền.
Spiegel
Online: Chuyến đi thăm của ông đang
được theo dơi chăm chú. Dù sao
tiểu sử của ông cũng liên quan
đến lịch sử hiện đại
của đất nước này. Ông là
đứa trẻ bị bỏ rơi trong
thời gian chiến tranh Việt Nam. Ông có
biết ǵ về thời gian đó không ?
Rösler:
Những tháng đầu tiên của cuộc
đời, tôi sống tại Khánh Hưng,
hiện nay thuộc tỉnh Sóc Trăng trong
một cô nhi viện thiên chúa giáo. Đó là
năm 1973. Bản thân tôi chẳng nhớ ǵ
hết cả. Sau này, cách đây vài năm
tôi có đọc một bài báo của Cordt
Schnibben trên Spiegel viết về cô nhi
viện đó. Có khoảng 3000 trẻ em
đă từng được các Bà Xơ
thiên chúa nuôi nấng trong suốt thời
gian đó. Các bà đă đặt tên và quy
định ngày sinh của bọn trẻ
để quá tŕnh nhận con nuôi có thể
tiến hành dễ dàng.
Spiegel
Online: Hai Bà Xơ Mary Marthe và Sylvie Marthe đă
chăm sóc ông những tháng đầu tiên
ở Khánh Hưng. Tháng 11/1973 ông được
nhận làm con nuôi sang Đức. Nhà báo
Michael Bröcker có nêu trong bài viết về ông
là Bà Xơ Mary Marthe vẫn c̣n sống
tại Việt Nam. Ông có liên hệ với
bà ấy ?
Rösler:
Chúng tôi có liên lạc với nhau, sau khi tôi
trở thành bộ trưởng kinh tế liên
bang năm 2009. Một phóng viên đi về
Việt Nam gặp bà Mary Marthe và chụp h́nh
bà ấy cầm ảnh của tôi trên tay.
Về sau, bà ấy có gửi email cho tôi qua
một Bà Xơ khác có địa chỉ
email. Tôi rất cảm động về
việc này
Spiegel
Online: Bà ấy viết ǵ cho ông ?
Rösler:
Bà ấy tự hào vô cùng về những ǵ
tôi đă đạt được .
Spiegel
Online: Ông có biết rơ về hoàn cảnh, lư
do tại sao cô nhi viện chuyển ông đi
làm con nuôi ?
Rösler:
Không, tôi cũng chẳng bao giờ t́m
hiểu điều đó .
Spiegel
Online: Tại sao ?
Rösler:
Ai đi t́m cái ǵ, th́ chứng tỏ anh
đang thiếu cái đó. Nhưng tôi không
cảm thấy thiếu cái đó.
Spiegel
Online: Ông chưa bao giờ có nỗ lực,
muốn biết thêm mọi chi tiết ?
Rösler:
Không, chưa có lúc nào hết. Nước
Đức là tổ quốc của tôi.
Việt Nam là một
phần của cuộc đời tôi,
phần mà tôi không hề có chút kư ức nào
hết. Tôi sinh trưởng ở Đức,
ở đây tôi có gia đ́nh tôi, có ba tôi
và các bạn tôi.
Spiegel
Online: Cách đây 6 năm, trong chuyến
đi thăm Việt Nam đầu tiên
của ông, cùng với phu nhân, ông đă không
trở về thăm lại địa phương
nơi có cô nhi viện đó. Phải chăng
đó là một quyết định có
chủ ư ?
Rösler:
Năm 2006 chúng tôi không hề biết nơi
đó ở đâu. Thực ra tôi luôn t́m
địa danh Khánh Hưng trên bản đồ,
nhưng không t́m ra. Măi khi đến Sài G̣n,
vào phủ Tổng Thống cũ th́ mới
có giải đáp. Trong tầng dưới
của nhà bảo tàng vẫn c̣n trung tâm
tham mưu hành quân của Mỹ (das alte
US-Lagezentrum). Trên tấm bản đồ
của Mỹ với các địa danh cũ
tôi đă t́m thấy tên nó. Điều tôi
không biết mà chính anh phiên dịch
giải thích: Khánh Hưng, cũng như bao
địa danh khác ở miền Nam, đă
bị nhà cầm quyền mới đổi
tên sau khi thống nhất hai miền Nam
Bắc.
Spiegel
Online: Sao ông lại không đến thăm
chỗ đó ?
Rösler:
Khi đó tôi chỉ là du khách b́nh thường.
Vợ chồng tôi cũng đi thăm đồng
bằng sông Mê-Kông. Chỉ có điều chúng
tôi kết luận là Sóc Trăng, như tên
gọi hôm nay, chắc chắn sẽ không khác
ǵ những vùng mà chúng tôi đă đi qua
Spiegel
Online : Ông có kế hoạch, trong chuyến
thăm tới sẽ tạt qua nơi đó
một chứt không ?
Rösler:
Tôi đi Việt Nam lần
này với tư cách Bộ Trưởng Kinh
Tế Đức, là người đại
diện quyền lợi cho nền kinh tế
Đức, chứ đâu có phải đi t́m
cội nguồn của riêng ḿnh.
Spiegel
Online: Ông có dự đinh sau này sẽ t́m
về chỗ đó không ?
Rösler:
Không , chúng tôi không có kế hoạch. Nơi
đó không có ư nghĩa sâu lắm đối
với tôi (Er hat für mich einfach keine tiefere
Bedeutung) .
Spiegel
Online: Có những trẻ em con nuôi lại suy
nghĩ khác hẳn, họ t́m hiểu
rất sâu về quá khứ của họ.
Ông có chia sẻ với những người
này không ?
Rösler:
Tôi hoàn toàn có thể chia sẻ với
họ, nhưng tuỳ theo trường
hợp có sự khác nhau. Trong gia đ́nh tôi,
tôi không hề cảm thấy thiếu
thốn chút ǵ hết, do vậy vấn
đề đó chưa bao giờ được
tôi đặt ra.
Spiegel
Online: Ông có hay nói chuyện với ba ông, người
đă một ḿnh nuôi ông sau khi li hôn,
từ khi ông mới bốn tuổi, về
Việt Nam ?
Rösler:
Không, Việt Nam ít khi được
nhắc đến trong câu chuyện giữa
hai chúng tôi. Khi tôi đă lớn, ba tôi có
đặt tôi đứng trước gương
và giải thích, tại sao tôi lại khác các
trẻ khác.
Spiegel
Online: Ông Cụ có giải thích, tại sao các
cụ hồi ấy lại quyết định
nhận anh làm con nuôi ?
Rösler:
Ba tôi là quân nhân và trong thời gian học
lái máy bay trực thăng tại Mỹ
đầu những năm bảy mươi,
ổng có quen một số đồng
nghiệp Nam Việt Nam. Qua những người
này, ổng được biết về
sự bất hạnh do cuộc chiến gây
ra, nhất là về trẻ mồ côi. Do
vậy hai ông bà đă quyết định
nhận con nuôi .
Spiegel
Online: Ông có nhận thấy mặt nào Á Châu
của ḿnh ?
Rösler:
Diện mạo của tôi là một minh
chứng rơ ràng. Nhưng tôi không biết vơ
Á Châu cũng như không thường ăn
đồ Á Châu.
Spiegel
Online: Khi ông đi ra nước ngoài, có ai
nhắc đến nguồn gốc của ông
không ?
Rösler:
Thỉnh thoảng. Năm ngoái khi tôi đi
với Angela Merkel sang Mỹ, có hai Bộ Trưởng
gốc Á cũng hỏi thăm về
nguồn gốc của tôi, kể cả
Tổng Thống Obama. Ông ta tỏ ra ít
ngạc nhiên hơn là những chính trị
gia ở các nước khác. Chẳng ǵ th́
nước Mỹ cũng là nước mang
dấu ấn nhập cư.
Spiegel
Online: Cuộc đi thăm của ông cũng
được phía Việt Nam quan tâm
lắm. Khi ông tham gia chính phủ, một
tờ báo bên đó đă viết: «Ông ta là
quân nhà ḿnh». Ông sẽ xử lư ra sao ?
Rösler:
Ông thử tưởng tượng ngược
lại xem, một trẻ em Đức
được một nước khác
nhận làm con nuôi rồi lên làm chức to
trong chính phủ. Mối quan tâm ở bên này
chắc chắn cũng lớn không kém.
Spiegel
Online: Ông sẽ không để họ tác
động ? (Sie wollen sich nicht vereinnahmen lassen
?)
Rösler:
Nước Đức là quê hương
của tôi. Điều đáng
ca ngợi ở nước chúng ta là kể
cả những con người với các lư
lịch không b́nh thường vẫn có cơ
hội thăng tiến. Điều
kiện tiên quyết cho việc này là
sự khoan dung của xă hội. Chế
độ dân chủ của chúng ta và thành
công của chúng ta không chỉ được
tạo dựng trên cơ chế thị trường
xă hội, mà trước hết là nhờ
một xă hội tự do. Ở
Việt Nam tôi sẽ nhấn mạnh điều
này. Về lâu về dài, một nền kinh
tế thị trường sẽ không
thể phát triển được nếu
không có tự do.
Spiegel
Online: Một đề tài cho các trẻ em
con nuôi gốc Á ở Đức là chủ
nghĩa chủng tộc ngấm ngầm hay
lộ diện. Ông có đối diện
với vấn đề đó không ?
Rösler:
Không, trong cuộc sống hàng ngày th́ không
thấy .
Spiegel
Online: Ở Việt Nam, những người
Cộng Sản vẫn nắm quyền
với chế độ độc đảng.
Trong cuộc đi thăm này ông có nêu
vấn đề tôn trọng nhân quyền ?
Rösler:
Tôi hoạt động trong Uỳ Ban Trung
Ương Những người Công Giáo (Đức),
do vậy đối với tôi sẽ
rất quan trọng, khi mời các đại
diện giáo dân tham gia buổi tiếp tân
tại đại sứ quán Đức
sẽ tổ chức ở Hà Nội. Giáo dân
ở Việt Nam vẫn c̣n gặp rất
nhiều khó khăn. Do đó vấn đề
này là một nhận thức rất quan
trọng của tôi.
Spiegel
Online: Trong năm 2000 ông mới làm lễ
đặt tên thánh. Quyết định này
có liên quan đến việc các Bà Xơ
thiên chúa đă cứu ông ?
Rösler:
Điều đó không phải là quyết
định. Nhưng những ai đă
biết là các Bà Xơ phải chịu đựng
nguy hiểm và vất vả như thế nào
trong chiến tranh VN để cứu trẻ
em mồ côi th́ người đó sẽ không
bao giờ quên.
Spiegel
Online: Ông không nói tiếng Việt. Ông có
tập vài từ để chuẩn bị
cho chuyến đi này ?
Rösler:
Làm cái đó th́ có vẻ hơi cường
điệu quá. Nhưng
xin nói cho rơ nghĩa – lẽ tất nhiên
một phần của cuộc đời tôi
đă gắn bó tôi với đất nước
đó, nhưng tôi đi Việt Nam
với tư cách là Bộ Trưởng Kinh
Tế Đức !