T̀NH
H̀NH TRUNG ĐÔNG YÊN MÀ CHƯA ỔN Đại-Dương |
Tài liệu tham khảo: Rise and fall of Isis: its dream of a caliphate is over, so
what now? (The Observer) Military Strikes Continue Against ISIS in Syria, Iraq
(Defense) Russia accuses U.S.-led coalition of 'barbaric' bombing of
Syria's Raqqa (Reuters) US imposes new sanctions on Hezbollah (Al Jazeera) IRAQ LAUNCHES NEW OFFENSIVES AGAINST KURDS (Jerusalem Post) Saudi Arabia seeks new economy with $500b business zone with
Jordan, Egypt (Reuters) EU under mounting pressure to ban arms sales to Saudi Arabia
(Guardian)
T̀NH
H̀NH TRUNG ĐÔNG YÊN MÀ CHƯA ỔN
Đại-Dương Các chiến binh Kurd thuộc Lực lượng
Dân chủ Syria (SDF) do Hoa Kỳ huấn luyện và trang
bị đă giải phóng Thủ đô Raqqa của Vương
quốc Hồi giáo (Islamic State, IS hay ISIS) ngày 17 tháng 10 năm
2017. Cơn sóng thần ISIS tràn vào Trung Đông
từ năm 2014 đă kiểm soát và đánh thuế
khoảng 8 triệu người, gồm cả thành
phố Raqqa ở Syria làm Thủ đô của Vương
quốc Hồi giáo. Tại Iraq, ISIS đă chiếm 3 thành
phố quan trọng, kể cả Mosul là Trung tâm thương
mại lớn nhất, đánh bại 4 sư đoàn hàng
đầu của Iraq; chiếm các giếng dầu và nhà
máy lọc, nhiều kho lương thực, các ngă
đường buôn lậu nhộn nhịp, nhiều khu
chứa chiến cụ hạng nặng hiện đại. Các chiến dịch được Tổng tư
lệnh Hồi giáo Abu Bakr al-Baghdadi tiến hành ở
Syria và Iran mà kể từ năm 2014 đến nay đă
làm chết hơn 60,000 chiến binh nên bây giờ ISIS
chỉ tập trung vào các hoạt động khủng
bố mà cũng gặp khó khăn. T́nh h́nh tuyển
mộ các tay súng khắp thế giới cũng đă
bị thu hẹp đáng kể do giới trẻ
thất vọng với thực tế về sức
mạnh của ISIS và lo sợ sức phản công
rất hữu hiệu của lực lượng liên
minh do Hoa Kỳ lănh đạo. Tuy nhiên, Tờ Observer thuộc Tập đoàn
Truyền thông The Guardian nhận xét “Raqqa đă sụp
đổ, nhưng, cho rằng ISIS bị hạ gục
th́ vẫn c̣n xa vời”. Chủ nghĩa Hồi giáo Cực đoan
suốt 50 năm qua đă tạo ra 4 làn sóng bạo
lực mà 2 vào các thập niên 1970, 1980, nửa năm
đầu của 1990 xảy ra trong Thế giới
Hồi giáo. Và, 2 từ giữa thập niên 1990 đến
2010 dính dáng đến Thế giới Hồi giáo và Tây
Phương. Như vậy, các nhóm Hồi giáo Cực đoan
ở địa phương có thể trỗi dậy
bất cứ lúc nào v́ Tổ chức al-Qaeda ngày càng
mất uy tín và không kiểm soát, điều khiển
được mọi hoạt động khắp
thế giới. Sau năm 2007, al-Qaeda ở Iraq chỉ c̣n 700 tay súng,
nhưng, đến năm 2014 có một nhánh của
Tổ chức này do al-Baghdadi chỉ huy đă làm mưa
làm gió ở Iraq và Syria cho tới giữa năm 2017. Khi Raqqa sụp đổ, Tổng thống Donald
Trump tuyên bố “Chúng ta đă xé nát ISIS ở Trung
Đông. Chúng có thể di chuyển đến nơi khác
lại bị chúng ta đánh bại”. Nhưng, cựu Bộ trưởng Quốc pḥng
Ash Carter cho biết kế đánh bại ISIS được
Chính phủ Obama thiết kế từ 2 năm trước.
Thực sự, kế hoạch đó không
hữu hiệu v́: (1) Thái độ bất nhất
của Obama đối với các nhóm chống Tổng
thống Bashar al-Assad nên không thu hút được các
chiến binh Sunni. Chính phủ Obama có kế hoạch
tuyển mộ, huấn luyện, trang bị cho một
lực lượng chống Assad với chi phí 50
triệu USD, nhưng, không tuyển mộ đủ các
tay súng nên đành phải dẹp. (2) Tổng thống
Obama trói tay giới lănh đạo quân sự nên tác
động tới chiến trường bị hạn
chế. Chiến trường ở Iraq và Syria đă
thay đổi nhanh chóng khi Tổng thống Trump cho phép
các tư lệnh quân sự sử dụng mọi
biện pháp cần thiết để đánh bại
ISIS, đặc biệt trong cuộc tái chiếm ở
Mosul (Iraq) và Raqqa (Syria). Chủ tịch Uỷ ban Tham mưu Liên quân Hoa
Kỳ, Tướng Joseph Dunford Jr tuyên bố “Chiến
dịch chưa chấm dứt và Mỹ không rời
mắt Iraq, Syria nên mọi hoạt động truy sát
ISIS vẫn tiếp diễn”. Các tay súng Hồi giáo
cực đoan đến từ Tây Phương phải
hồi hương khi tàn dư của Tổ chức này
tản mác sang Châu Phi và Đông Nam Á. Tham vọng chiếm Thành phố Hồi giáo
Marawi có 202,000 dân ở đảo Mindanao để
thiết lập Vương giáo Hồi quốc Á Đông
đă bị bóp chết. Hoa Kỳ đang kết
hợp kiểm soát chặt chẽ Biển Sulu nằm
giữa Phi Luật Tân, Mă Lai Á, Indonesia, một địa
bàn hoạt động của buôn lậu, buôn người,
hải tặc, chuyển quân, tiếp tế. Mối hăm doạ của Hồi giáo Cực
đoan tại Trung Đông đă lắng dịu nên
tạo ra các vấn đề khác liên quan đến an
ninh và phát triển ở Trung Đông. Thứ nhất, sự can thiệp trực
tiếp của quốc tế, đặc biệt Hoa
Kỳ và Nga tại Trung Đông vừa mang tính chất
hợp tác (chống ISIS) và đối đầu
(giữa phe Sunni và Shia). Nga không thể nhả Syria v́
sợ mất thế chiến lược tại Trung
Đông, nhưng, khó thoả thuận với Tây Phương.
Một cuộc chiến uỷ nhiệm mới, rộng
răi hơn được Mỹ và Nga tiến hành
tại Trung Đông. Nga. Iran, Syria đă loại Tổng thống
Barack Obama ra khỏi bàn cờ Syria và Trung Đông, Nhưng,
59 quả hoả tiễn của Mỹ theo lệnh
của Trump tấn công vào một phi trường quân
sự của Syria đă chặn đứng tham vọng
Putin. Thứ hai, Á Rập Saudi mở Khu công nghệ và
thương mại sử dụng năng lượng tái
sinh mở rộng tới Ai Cập và Jordan với chi phí
500 tỉ USD và đă chỉ định Klaus Kleinfeld,
một nhà kỹ trị người Đức điều
khiển Dự án to lớn và đầy tham vọng này.
Giai đoạn đầu của Dự án có thể hoàn
tất vào năm 2025. Điều này đă chứng
tỏ: (1) ISIS không c̣n là mối đe doạ đối
với Trung Đông. (2) Sau cuộc chiến Israel-Á
Rập năm 1967, chỉ có Ai Cập (năm 1979) và
Jordan (năm 1984) kư Hiệp ước Hoà b́nh với
Israel. Tất cả các quốc gia Trung Đông khác
từ chối thiết lập bang giao với Israel. (3) Hy
vọng Saudi sẽ công nhận Israel theo gương Ai
Cập và Jordan. Thứ ba, tinh thần thực dụng của
Trump đă thể hiện rơ rệt nhất tại Trung
Đông khi hợp tác hai nên cùng có lợi mà không rơi
vào vết xe đổ của Obama cứ thích can
thiệp vào sự nội trị của nước khác. V́ thế, Tổng thống Trump đă cố xây
dựng một liên minh cùng chung mục đích ngăn
chặn tham vọng bành trướng, bá quyền
của Iran, đồng thời, hạn chế ảnh hưởng
của Nga tại Trung Đông. Trump chuẩn bị rút khỏi Thoả ước
Nguyên tử Iran v́ nó không hợp hiến và chẳng
mang lại lợi ích cho người Mỹ. Chính
phủ Trump đă đưa Hezbollah vào danh sách các
tổ chức khủng bố quốc tế như
một h́nh thức cuốn chiếu ảnh hưởng
Iran tại Trung Đông. Các quốc gia Sunni ở Trung Đông đang
đoàn kết ngày càng khắn khít để cùng Israel
chống Iran và Syria hầu mang lại nền hoà b́nh cho
Trung Đông.
Đại-Dương |