CHIẾN
LƯỢC TOÀN CẦU: KỲ PHÙNG ĐỊCH THỦ
DONALD TRUMP - TẬP CẬN B̀NH Đại-Dương |
Tài
liệu tham khảo: Tariffs
can only make America poorer (Washington Examiner) The
week Trump drove the stock market nuts: Here's a play-by-play of how his
trade war with China wreaked havoc and erased $1.4 trillion in market value
(Business Insider) U.S.-CHINA
TRADE WAR COULD ‘PUSH THE GLOBAL ECONOMY INTO RECESSION,’ BANK OF
AMERICA WARNS CLIENTS AMID TARIFFS HIKE (Newsweek) US-China:
the hardcore is yet to come (Asia Times) China
Names Its Trade-Deal Price as Trump Sets New Deadline (Bloomberg) Rebecca
Grant: For Trump, the China trade war began long ago – and this is a war
he’s determined not to lose (Fox News) Donald
Trump to impose tariffs on remaining imports from China (DW) Why
Further U.S.-China Economic War Seems Certain (National Interest) U.S.-China
Trade Standoff May Be Initial Skirmish in Broader Economic War (NYT) CHIẾN LƯỢC TOÀN CẦU: KỲ PHÙNG ĐỊCH
THỦ DONALD TRUMP - TẬP CẬN B̀NH Đại-Dương Bàn
cờ thế giới nổi bật trận đấu
giữa hai kỳ phùng địch thủ:
Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập
Cận B́nh vẫn tiếp diễn bằng chiến
thuật đánh đánh, đàm đàm. Kẻ tám
lạng, người nửa cân đă làm tốn
biết bao nhiêu nước bọt và bút mực mà
vẫn chưa thấy ánh sáng cuối đường
hầm. Có
ba vấn đề đan xen với nhau, rối như tơ
ṿ mà hể gở được mối này lại
chạm chỗ rối khác bởi v́ hai bên chưa
thống nhất biện pháp giải quyết thoả
đáng. Bên cạnh đó c̣n lắm kẻ cố t́nh
thọc gậy bánh xe nhằm thu lợi. Đàm
phán thương chiến giữa hai nền kinh tế
lớn nhất thế giới đă tới ṿng thứ
11 vào ngày 10/05/2019 chẳng tiến tới mà c̣n
thụt lùi. Hoa
Kỳ chủ trương giải quyết cuộc thương
chiến bằng công cụ pháp lư quốc tế
nhằm làm khuôn mẫu thương mại toàn cầu
để bất cứ quốc gia nào cũng có thể
bảo đảm được sự công bằng và
b́nh đẳng, không phân biệt cường quốc
hoặc nhược tiểu. Bắc Kinh muốn cam
kết bằng các quy định giữa hai nước
để có thể thay đổi dễ dàng khi
luật pháp Trung Quốc thay đổi. Đồng
thời, cam kết giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc
sẽ không được áp dụng khi Bắc Kinh giao
thương với các nước khắp thế
giới. Tổng
thống Trump đă hoăn áp thuế từ 10% lên 25% trên
tổng số hàng hoá nhập cảng từ Trung
Quốc trị giá 250 tỉ USD trong ba tháng để hai
bên có thể t́m giải pháp hợp lư và lâu dài liên
quan đến thương mại toàn cầu. Ngày
3 tháng 5 năm 2019, Hoa Kỳ đă nhận được
bản dự thảo thỏa thuận 150 trang đă
đúc kết sau nhiều ṿng thương thuyết mà
hầu như điểm nào cũng có đoạn
bị Trung Quốc xóa bỏ. Trong Chương 7 Bắc
Kinh đă xóa bỏ các cam kết luật-hoá để
giải quyết những đ̣i hỏi cốt lơi
của Mỹ là ng̣i nổ dẫn đến thương
chiến: Đánh cắp sở hữu
trí tuệ và bí mật thương mại; ép buộc
công ty Mỹ kinh doanh ở Trung Quốc phải
chuyển giao công nghệ; cạnh tranh không lành
mạnh; hạn chế việc tiếp cận thị trường
tài chính Trung Quốc; và thao túng tiền tệ. Phó
thủ tướng Lưu Hạt đến Hoa Thịnh
Đốn lần này không trên cương vị Đặc
sứ của Tập Cận B́nh mà chỉ mang thông
điệp từ Nhà nước Trung Quốc nên ṿng thương
thảo chỉ có 90 giờ đồng hồ rồi
cả phái đoàn vội vả trở về Trung
Quốc. Tổng
thống ra lệnh tăng mức thuế từ 10%
hiện hành lên 25% trong tổng 200 tỉ USD hàng hoá
nhập từ Trung Quốc, đồng thời, chỉ
thị cho Bộ Thương mại cứu xét việc
áp thuế 25% lên tổng số 325 tỉ USD c̣n lại
của 550 tỉ USD hàng hoá Trung Quốc nhập vào
Mỹ hàng năm. Phái đoàn Trung Quốc lập
tức trở về nước. Hai
bên tránh làm mất mặt nên đă tuyên bố riêng
rẽ. Hoa Kỳ: “đối thoại thẳng
thắn, có tính cách xây dựng trong mối quan hệ
song phương … dỡ bỏ áp thuế 25% hoặc không
đều tuỳ thuộc vào các ṿng đàm phán tương
lai”. Trung Quốc: “bày tỏ hối tiếc sâu
sắc, nhưng, sẽ phải thực hiện các
biện pháp trả đũa cần thiết”. Sự
lật lọng của Tập Cận B́nh có thể do
dựa vào phán đoán sai lệch: (1) Chủ tịch
Quỹ Dự Trữ Liên Bang (FED), Jerome Powell đă tăng
lăi suất 6 lần kể từ khi Tổng thống
Trump chính thức cầm quyền v́ nền kinh tế
suy yếu buộc Mỹ phải nhượng bộ.
Thực tế, ngay trong thời kỳ thương
chiến, nền kinh tế Mỹ tăng trưởng
3.2% GDP, tỉ lệ thất nghiệp 3.6 % (thấp
nhất trong ṿng 49 năm), lạm phát tăng 0.8%. (2)
Kinh tế Trung Quốc tăng trưởng 6% trong năm
2018. Thực sự, thương gia quốc tế
cần tránh biện pháp áp thuế 25% lên hàng hoá Trung
Quốc nên gia tăng nhập cảng dự trữ. Hơn
nữa những con số do Bắc Kinh đưa ra chưa
hẵn sát với thực tế. Đài CNN ngày 9 tháng 5
cho rằng Tập Cận B́nh lại đánh giá sai
một lần nữa về Tổng thống Trump. (3) Tin
cựu Phó tổng thống Joe Biden tuyên bố tranh
cử chức tổng thống năm 2020 được
truyền thông cánh tả đưa lên khinh khí cầu
khiến Tập Cận B́nh chờ người đối
tác dễ bảo, đồng thời, bắn tiếng
với giới truyền thông và cử tri Mỹ
rằng Trung Quốc sẽ đứng sau lưng hỗ
trợ tối đa cho họ. Thực tế, năm
1988, Biden không được Đảng Dân Chủ
đề cử tranh chức tổng thống v́ đạo
văn và phóng đại học vấn xuất sắc
ở Trường Luật. Năm 2008, chỉ được
1% phiếu tín nhiệm do nhiều phát biểu hớ hênh
nên bỏ cuộc để Hillary Clinton và Barack Obama
tranh nhau. Ṿng
đàm phán thứ 11 thất bại làm nổi bật dư
luận bênh và chống Trận chiến Thương
mại Mỹ-Trung. Phe
chống lập luận “thương mại toàn
cầu phải tuân thủ hoàn toàn luật pháp
được quy định trong Tổ chức Mậu
dịch Thế giới gồm có: tư nhân giữ vai
tṛ quyết định trong nền kinh tế quốc
gia, Nhà nước giảm số lượng công ty
quốc doanh và không được tài trợ, phải
thành lập công đoàn độc lập”. Tự do
thương mại mà không dựa vào pháp luật
sẽ dẫn tới trường hợp cá lớn
nuốt cá bé. Khi công du Bắc Kinh, Thủ tướng
Mă Lai Á, Mahathir Mohamad, 93 tuổi, đă nói thẳng
với các nhà lănh đạo cao cấp Bắc Kinh “Chúng
tôi không muốn nh́n thấy Tân Đế quốc
Thực dân”. Hầu
hết các quốc gia trên thế giới giao thương
với Trung Quốc đều bị thâm hụt mậu
dịch v́ kiểu “thương mại cướp
đoạt” của Bắc Kinh bất chấp khẩu
hiệu “win-win”. Gia Nă Đại có 37 triệu dân mà
mỗi năm mua của Hoa Kỳ 298 tỉ USD hàng hoá so
với 120 tỉ USD của 3.8 tỉ dân Trung Quốc.
Suốt 20 năm qua, Bắc Kinh gây thâm hụt cho Mỹ
từ 118 tỉ USD (khi gia nhập WTO) lên 419 tỉ USD vào
năm 2018. Một số quốc gia phải trừ
nợ bằng cách thế chấp chủ quyền
hoặc quyền-chủ-quyền cho Trung Quốc.
Nhiều nước đang vật lộn rất
vất vả với chính sách ngoại giao bẫy
nợ của Bắc Kinh. Một
số cường quốc vô-trách-nhiệm đă nhân
dịp thương chiến Mỹ-Trung để gia tăng
mối quan hệ với Trung Quốc. Ư Đại
Lợi đă kư Bản Ghi nhớ về thiết
lập đầu cầu cho hàng hoá Trung Quốc tràn vào
Châu Âu. Tổng thống Pháp, Emmanuel Macron đă mời
Tể tướng Đức, Angela Merkel và Chủ
tịch Uỷ ban Châu Âu, Jean-Claude Juncker hội đàm
với Chủ tịch Tập Cận B́nh tại Paris như
nối giáo cho Bắc Kinh trong trận Thương
chiến Mỹ-Trung. Các
cường quốc Châu Âu thường giương cao
ngọn cờ nhân quyền đối với các nước
nhược tiểu mà cứ như cua găy càng khi
gặp Trung Quốc và Nga. Trung
Quốc đang quảng bá và xuất cảng mô h́nh chính
trị độc tài bạo ngược, kinh tế cưỡng
đoạt, quân sự bành trướng bá quyền, văn
hoá lật lọng, chiếm 90% hàng hoá giả và hàng nhái
trên thị trường thế giới ... là một
nguy cơ đối với nền kinh tế toàn-cầu-hoá
và an ninh hoà b́nh thế giới. Bắc Kinh đă kư và
phê chuẩn Công ước Liên Hiệp Quốc về
Luật Biển năm 1982 (UNCLOS), Tổ chức Thương
mại Thế giới (WTO) năm 2004, nhưng, không
chịu thi hành nghiêm chỉnh mà c̣n t́m cách diễn
giải sai lệch nhằm phục vụ lợi ích duy
nhất của Trung Quốc. Hoa
Kỳ không chủ trương kiềm chế Trung
Quốc trỗi dậy trong hoà b́nh. Nhưng, cương
quyết chặn đứng mọi hoạt động
phá hoại luật pháp quốc tế được
cộng đồng nhân loại từng bước xây
dựng và hoàn thiện, kể cả phải sử
dụng tới biện pháp quân sự như đă làm
trong Đệ nhị Thế chiến. Một
số chuyên gia kinh tế, chính trị, truyền thông lo
ngại Trung Quốc sẽ trả đũa quyết
liệt gây thiệt hại cho Hoa Kỳ. Tuy
nhiên, Quỹ tiền tệ tiên đoán trong năm nay,
Trung Quốc sẽ mất 1.6% GDP v́ bị áp thuế 25%
khiến cho các công ty ngoại quốc lẫn của
Trung Quốc phải rời Hoa Lục. Đa số hàng
hoá xuất cảng của Trung Quốc do các cộng ty
ngoại quốc sản xuất. Như
thế, t́nh trạng thất nghiệp gia tăng sẽ
trở thành quả bom nổ chậm tại Hoa Lục. Kinh
tế gia tại Viện Chính sách Kinh tế (EPI), Robert E
Scott nhận xét “Tổng số 540 tỷ đô la hàng
hoá từ Hoa Lục đến Mỹ trong năm 2018
chiếm 4% của nền kinh tế 13,400 tỉ USD
của Trung Quốc nên bị tổn thương
gấp 7 lần của Mỹ”. Tổng
thống Trump kêu gọi các doanh nghiệp Mỹ sản
xuất hàng hoá thay thế tại Hoa Kỳ sẽ
dễ dàng v́ các công ty của Mỹ tại Trung
Quốc sẽ hồi hương tránh bị áp thuế
25% mà c̣n trực tiếp phục vụ cho người
tiêu thụ. Các công ty ngoại quốc, kể cà từ
Hoa Lục cũng chuyển tới Hoa Kỳ để hưởng
thuế thấp và môi trường kinh doanh lành
mạnh. Mỹ dễ dàng nhập cảng hàng hoá thay
thế từ các quốc gia đồng minh và đối
tác tạo thành một mặt trận chống Trung
Quốc toàn diện. Chống
Trung Quốc không phải chỉ dành riêng cho Hoa Kỳ mà
trở thành bổn phận của cộng đồng
nhân loại, đặc biệt đối với các cường
quốc, nếu không muốn trở thành chư hầu
của Tân Đế quốc Thực dân thế kỷ
thứ 21. Đại-Dương |