THẾ
GIỚI CHUYỂN ĐỘNG DỮ DỘI TRONG NĂM
2017 Đại-Dương |
Tài
liệu tham khảo: Kinh
tế Mỹ 'sẽ tăng tốc sau giảm thuế'
(TS Phạm Đỗ Chí) John
Pomfret: The
global backlash against China is growing Opinion:
Asia needs the US, not Donald Trump (DW) Trump,
Putin and Xi: a year of tough-guy leaders and foolish brinkmanship
(Guardian) As
ISIS fighters flee west toward Damascus, US-led coalition won't follow to
fight them (ABC) North
Korea nuclear issue faces critical phase early 2018 (Korea Times) N.
Korean leader calls for fight against ‘non-socialist’ elements (Yonhap) THẾ
GIỚI CHUYỂN ĐỘNG DỮ DỘI TRONG NĂM
2017
Đại-Dương Do các biến cố
bất ngờ và dồn dập khắp thế giới
trong năm 2017 làm cho dư luận hoang mang chẳng
biết loài người sẽ đi về đâu khi
mối đe doạ tới nền hoà b́nh trên địa
cầu cứ treo lơ lững. Tranh
chấp về quyền lănh đạo thế giới
gay gắt hơn bao giờ hết khi Trung Quốc và Nga
đang cố vươn lên vị trí siêu cường
khiến dư luận lo lắng đến nguy cơ
xảy ra Chiếc bẫy Thucydides. Người dân đ̣i
lại quyền lănh đạo đất nước ngày
càng lan rộng có thể thu hẹp quyền hạn
của giới chính trị gia tại các quốc gia dân
chủ. Ngược lại, ở các nước độc
tài, quyền lực tiếp tục dồn vào tay
một nhà lănh đạo duy nhất. Các
loại chiến tranh nguyên tử, tôn giáo, chủng
tộc, lănh thổ, khủng bố, thông tin có thể
dẫn tới thế chiến, cấp vùng hoặc
nội chiến rất khó xác định. Làn sóng di dân tị
nạn ồ ạt đă đặt ra vấn đề
quyền cư ngụ của con người trên trái
đất đang gây chia rẽ trong nội bộ và
quốc tế. Trật tự toàn
cầu do giới tinh hoa thiết lập sau Đệ
nhị Thế chiến tưởng chừng sụp
đổ khi doanh nhân Donald Trump, bị coi như gà
mờ về chính trị, đă đánh bại Hillary
Clinton, một phù thuỷ chính trị lăo luyện
nhất của Hoa Kỳ đang tràn trề hy vọng v́
Tạp chí The Newsweek in b́a h́nh Madam President. Giới tinh hoa trong các ngành
hành pháp, lập pháp, tư pháp, truyền thông, kinh
tế tài chính, học thuật chỉ chiếm 1% dân
số thế giới mà có xu hướng áp đặt
suy tư và lợi ích của họ lên trên quyền làm
chủ vận mệnh dân tộc của đa số
99%. V́ thế, họ cáo
buộc nhóm ít học, nông dân, công nhân đă dồn
phiếu v́ kiểu khoác lác của ứng viên Trump mà
lờ thực tế: (1) Giới tinh hoa có mức tăng
trưởng gấp đôi do câu kết nhằm bảo
vệ quyền lợi riêng tư tạo ra sự tha hoá
quyền lực. (2) An ninh, an toàn trên thế giới ngày
càng thoái bộ do nguy cơ chiến tranh gia tăng. (3)
Giới trung lưu bất măn v́ kinh tế suy thoái
với Nợ công 20,500 tỉ USD so với GDP 18,500
tỉ. Giới
tinh hoa thế giới lo điều khiển "công
cuộc chống-Trump" thay v́ t́m các giải pháp
hữu hiệu cho nền hoà b́nh, an ninh, phát triển toàn
cầu nên đă làm sống lại môi trường thù
hận trong nước Mỹ. Sách nhiễu, tấn công
t́nh dục được chính-trị-hoá tại Hoa
Kỳ có thể đẩy dư luận chọn nhà lănh
đạo các ngành theo tiêu chuẩn đạo đức
t́nh dục thay v́ khả năng lănh đạo chuyên môn
cần thiết để xây dựng đất nước
phát triển, phồn thịnh, hùng cường. Xu hướng
này có thể tác động tới cuộc bầu
cử ở Mỹ trong năm 2018. Khi Emmanuel Macron đánh
bại đối thủ Marine Le Pen của đảng
cực-hữu để trở thành tổng thống Pháp
Quốc, và lănh tụ đảng cực-hữu ở
Bỉ không giành được ghế thủ tướng
khiến giới tinh hoa xác định "Chủ nghĩa
Quốc gia Dân tộc của Trump chỉ tạm
thời" mà không dám nh́n thẳng vào sự thật:
(1) Do dân chúng bất măn và không tin tưởng nên các
đảng chính trị kỳ cựu dù trung-tả,
trung-hữu cũng bị bại. (2) Macron đă kư Đạo
luật Lao động nhằm chấm dứt đường
lối trung-tả truyền thống tại Châu Âu. (3) Các
chính trị gia theo đường lối quốc gia dân
tộc đă được dân chúng ủng hộ
để nắm hành pháp hoặc hiện diện trong
Quốc hội tại Anh, Áo, Tiệp, Ba Lan, Hung,
Nhật, Ấn, Đức. Chủ nghĩa Dân tộc Dân
tuư (Populist Nationalism) có thể ngự trị vài
thập niên nếu nhân loại chưa khám phá
được một mô h́nh mới lạ, hấp
dẫn hơn. Khi đặt chân vào Toà
Bạch Ốc, Tổng thống Donald Trump quyết
thực hiện hai
nhiệm vụ chiến lược: khôi phục ưu
thế chiến lược kinh tế và quân sự
để Hoa Kỳ Vĩ đại Trở lại.
Bởi lẽ, kinh
tế phồn thịnh mới có điều kiện xây
dựng lực lượng quân sự hùng hậu, ngược
lại, quân sự hùng hậu mới bảo vệ
được lợi ích của Hoa Kỳ và đồng
minh, đối tác khắp thế giới. Trong năm đầu tiên
của nhiệm kỳ I, Chính quyền Trump đă:
Huỷ bỏ 70,000 trang quy định cản trở
hoạt động kinh tế. Cho phép khai thác mọi
loại tài nguyên thiên nhiên, kể cả điện
hạt nhân để độc lập về năng lượng
mà c̣n xuất cảng khí hoá lỏng. Thất nghiệp giảm
thấp so với 14 năm, tăng trưởng 3.3%. (2)
Duyệt lại các Hiệp ước Tự do Thương
mại với thế giới. Huỷ bỏ Thoả
ước Đối tác Kinh tế Chiến lược
Xuyên TBD (TPP). Mỹ
phạt 531% và 238% v́ 2 loại thép VN bán phá giá. Bán 460 tỉ USD vũ khí
cho Saudi. Bán 40 chiếc F-35A cho Nhật Bản. Đại
Hàn đồng ư thương lượng lại FTA.
Hợp đồng thương mại Mỹ-Trung
Quốc 250 tỉ USD (Mỹ xuất vào Trung Quốc 82
tỉ USD, nhập 344 tỉ). Chỉ trích Trung Quốc,
Nhật Bản, Đại Hàn và một số nước
khác trợ giá để trục lợi thương
mại. Tổng thống Donald
Trump kư Đạo luật Cải tổ Thuế khoá sau khi Hạ viện thông
qua với tỉ lệ 227-202 và tại Thượng
viện 51-48, đồng thời Phê chuẩn Dự
luật chi tiêu ngắn hạn để tránh cho Chính
phủ bị đóng cửa. Nội dung Đạo
luật trị giá 1.5 tỉ USD gồm có: (1) Giảm
thuế doanh nghiệp từ 35% xuống 20% (ngang mặt
bằng trên thế giới), thuế cá nhân từ 40%
xuống 37%. (2) Sửa đổi cách Mỹ tính
thuế với các công ty đa quốc nhằm chống
trốn thuế. (3) Giảm thuế cho doanh nghiệp di
sản (truyền từ đời này sang đời khác).
Dự phóng doanh nghiệp Mỹ sẽ hồi hương
và ngoại quốc tăng đầu tư vào Hoa
Kỳ. Ngân sách gia tăng. Kích thích tiêu thụ và
sản xuất). Phe chống nêu lư do:
(1) Trump gây suy thoái kinh tế Mỹ. (2) Lợi cho nhà giàu,
hại cho số đông. Người giàu không đầu
tư vào sản xuất mà trả thêm cổ tức hay
mua lại cổ phần quỹ, hay tăng lương
cho giới quản trị. (3) Nợ công tăng. Kinh
tế Mỹ sáng sủa hơn sau một năm cầm
quyền của Tổng thống Donald Trump. Tăng trưởng GDP
1.5% của quư II/2016 thành 3.1% quư II/2017, và 3.3% quư III. Quư
4 có thể cao hơn nhờ Halloween, Lễ Tạ Ơn,
Giáng Sinh, Năm Mới. Lạc quan kinh tế nên Dow Jones
18,000 lên 24,000 tăng 35%. Kinh tế gia Mỹ, Paul
Krugman trúng giải Nobel Kinh tế năm 2008 từng
tuyên bố chính sách kinh tế của Trump khó vượt
mức tăng trưởng 2%! (3) Trump không từ bỏ
toàn-cầu-hoá mà chỉ chống kiểu trục
lợi từ FTA và WTO, quyết duy tŕ luật pháp kinh
tế thế giới. Tổng
thống Trump bị cáo buộc bỏ rơi vai tṛ siêu
cường đă chứng minh ngược lại. Cách mạng
bất-bạo-động tại Đông Âu dưới
thời Tổng thống Ronald Reagan khiến
Hiệp ước Quân sự Warsaw và Liên Xô tan ră. Cách
mạng màu dưới thời George W. Bush làm cho đa
số quốc gia Trung Á và Cacausus chuyển sang thể
chế dân chủ. Cách
mạng bất tuân dân sự kiểu Barack Obama đă
trở thành thảm hoạ ở Trung Đông và Bắc
Phi. Thống kê mới
nhất trên tờ Washington Examiner ghi nhận: Trump làm
ISIS mất quyền kiểm soát 15,570 dặm vuông (SM)
so với 13,000 của Obama; hiện tại ISIS chỉ
kiểm soát 1,930 SM so với 17,500; ước lượng
hiện nay ISIS chỉ c̣n 1,000 tay súng so với 35,000:
giải phóng 5.3 triệu dân so với 2.4 triệu. Chủ nghĩa khủng
bố đang suy thoái nghiêm trọng, nhưng, chưa tan
ră trong khi chiến tranh tôn-giáo-hệ đang h́nh thành
tại Trung Đông và Đông Nam Á (đặc biệt
ở Myanmar) có thể dẫn tới chiến tranh
cấp vùng hoặc nội chiến. Châu
Âu thù ghét kiểu cứng đầu của Donald Trump,
nhưng, NATO vẫn phải tăng chi phí quân sự. Tể
tướng Angela Merkel chưa đủ thế và
lực để đương đầu với
Tổng thống Vladimir Putin đành phải trông chờ
Hoa Kỳ. Trump viện trợ vũ
khí cho Ukraine bảo vệ chủ quyền và lănh
thổ mà Mạc Tư Khoa chỉ phản đối cho
có lệ. Putin không thể đe doạ Trump nên rất
muốn đối thoại chiến lược nên
họ c̣n đang mặc cả điều kiện. Tổng
thống Trump đang từng bước khôi phục
vị thế chiến lược tại Châu Á-Thái B́nh
Dương lan tới Ấn Độ Dương
nhằm đối phó với các hoạt động gia
tăng của Bắc Kinh và Mạc Tư Khoa. Chuyến công du Châu Á
lần đầu tiên, Tổng thống Trump đă
củng cố liên minh Mỹ-Nhật-Hàn trên cả hai
phương diện kinh tế và quân sự. Nhật
Bản và Đại Hàn đồng ư đàm phán
lại Hiệp ước Tự do Thương mại
Song phương với Hoa Kỳ cũng như tăng cường
sức mạnh quân sự bằng cách trang bị vũ
khí tối tân, có thể cả vũ khí nguyên tử
chiến thuật (đang đàm phán). Tokyo
và Hán Thành chia sẻ trách nhiệm (tăng cường
khả năng quốc pḥng) và nghĩa vụ (đóng góp
chi phí quốc pḥng) với Hoa Thịnh Đốn nên liên
minh Nhật-Mỹ-Hàn ngày càng hùng hậu. Chiến
lược cân bằng nỗi sợ hăi vũ khí nguyên
tử tại Đông Bắc Á sẽ buộc Trung
Quốc, Nga, Bắc Triều Tiên phải đồng ư
giải pháp phi-nguyên-tử trên Bán đảo Triều
Tiên. Nghị quyết UNSCR
2397 cấm vận kinh tế Bắc Triều Tiên
nghiệt ngă hơn trước với chủ đề
"Thế giới muốn Hoà b́nh, không Chết chóc"
do Đại sứ Nikki Haley đệ tŕnh được
tất cả 15 thành viên trong Hội đồng Bảo
an thông qua hôm 23-12-2017. Sự thành công về quân
sự của Chính quyền Donald Trump dựa vào hai
cột trụ chính: (1)
Tin tưởng và giao quyền quyết định
chiến trường cho giới tướng lănh. (2) Sẵn
sàng sử dụng sức mạnh quân sự áp đảo
để bảo vệ Hoa Kỳ, đồng minh, đối
tác và duy tŕ an ninh trật tự, hoà b́nh trong thế
mạnh. Lần
đầu tiên sau nhiều thập niên, Chính quyền
Trump đă điều động ba Hải đội Hàng
không mẫu hạm tập trận ngoài khơi Bán đảo
Triều Tiên, kể cả các pháo đài bay chiến lược
B-1B đến từ đảo Guam. Trong ṿng 2 tháng, Hải quân
Hoa Kỳ đă thực hiện ba vụ tự do
hải hành trong khu vực các đảo nhân tạo do
Bắc Kinh xây ở Trường Sa và một trong khu
vực Hoàng Sa đúng theo điều kiện quy định
trong Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật
Biển năm 1982 (UNCLOS). Hoàn toàn khác với kiểu
"thông qua vô hại" thời Obama (ngụ ư
thừa nhận chủ quyền của Trung Quốc
tại hai Nhóm đảo đó). Liên
minh Ấn-Mỹ-Nhật-Úc sẵn sàng bảo vệ Châu
Á-Thái B́nh Dương và Ấn Độ Dương
nhằm đối phó với chính sách bành trướng
hàng hải của Trung Quốc. Hoa Kỳ thiết lập
hệ thống pḥng thủ hoả tiễn nhiều
tầng, kể cả khả năng phá huỷ Hoả
tiễn Đạn đạo Liên lục địa
(ICBM) trước khi phóng. Thủ tướng Thái
Lan, Prayut Chan-o-cha và Tổng thống Phi Luật Tân
Rodrigo Duterte đă nghiêng về phía Trung Quốc v́
nhu cầu kinh tế và bất măn với thái độ
kẻ cả của Tổng thống Obama. Bây
giờ, đang hoà dịu với chủ trương thân
thiện của Trump. Chủ tịch Tập
Cận B́nh mới đạt được uy tín tương
đương với Mao Trạch Đông nên cố t́nh
khoa trương sức mạnh quân sự. Nhưng,
bài học thất bại của Mao trong chiến tranh
Triều Tiên không cho phép Tập đối đầu
quân sự với Trump. Tuy
mới cầm quyền được một năm mà
Tổng thống Donald Trump đă chứng tỏ khả
năng lănh đạo của một siêu cường
trong các cách giải quyết hữu hiệu mọi
kiểu tranh chấp về kinh tế lẫn quân sự.
Mặc
dù mới là bước đầu mà đi đúng hướng
sẽ làm cho Hoa Kỳ Vĩ đại Trở lại.
Đại-Dương |