|
CuỘc
chiẾn toàn cẦu không tiẾng súng Đại-Dương |
|
Tài
liệu tham khảo: CAATSA's Out of the Bag: Sanctions, Intellectual Property, and US-China
Relations (Diplomat) Where Is Trump's Alleged Isolationism? (National Interest) What if Canada had spent $200bn on wind energy instead of oil? (Guardian) Wake Up, World Leaders. The Alarm Is Deafening (NYT) US-China trade war sparks Pompeo and Wang spat (Asia Times) Trade war will hit China harder than US, IMF says (Nikkei)
CuỘc chiẾn toàn cẦu không tiẾng súng
Đại-Dương Trật
tự Thế giới Cấp tiến đă phá sản
kể từ thập niên thứ hai của thế
kỷ 21, nhưng, giới tinh hoa toàn cầu vẫn
muốn níu kéo bất chấp khát vọng chính đáng
của loài người (b́nh đẳng, công minh, phát
triển, hoà b́nh, chủ quyền quốc gia dân
tộc). Phản
ứng của dân chúng đă thể hiện rơ ràng
từ Âu sang Á, từ Bắc chí Nam quả địa
cầu trên ba lĩnh vực: quyền tự quyết dân
tộc, chủ quyền quốc gia dân tộc, lợi ích
phát triển. Không
một ai, tổ chức, quốc gia nào được
phép quyết định số phận của dân
tộc khác dù lớn hay nhỏ, cường quốc hay
nhược tiểu. Phong
trào dân tuư đă nở rộ bắt đầu từ
dân tộc Anh Cát Lợi ly khai khỏi Liên minh Âu Châu
(EU) v́ không muốn Brussels (Trung tâm Quyền lực
của EU) vi phạm đến quyền tự quyết
dân tộc. Tiếp theo người Mỹ không muốn
bị giới tinh hoa v́ lợi ích cá nhân mà làm cho Hoa
Kỳ suy sụp. Phong trào bảo vệ sắc tộc và
lợi ích quốc gia ngày càng vượt trội ở
Châu Âu, Châu Á, Trung Á, Châu Mỹ La Tinh trước chính
sách bành trướng bá quyền của Trung Cộng,
Nga. Làn
sóng dân tuư đang tràn tới Châu Mỹ La Tinh khi
ứng viên tổng thống cực hữu Jair Bolsonaro
của Ba Tây được 46% phiếu bầu so
với 28% của Fernando Haddad, đại diện đảng
cầm quyền. Kết quả sẽ chờ vào ṿng hai
ngày 28-10-2018. Đảng
Lao Động tả phái cầm quyền 13 năm đă
đưa Ba Tây vào t́nh trạng bạo lực gia tăng,
kinh tế suy thoái, tham nhũng tràn lan. Cựu Tổng
thống Lula da Silva đang ngồi tù về tội tham
nhũng, người kế nhiệm Dilma Rousseff bị
truất phế. Tổng thống Michel Temer cũng
lắm tai tiếng do làm ăn không minh bạch. Venezuela có trữ lượng dầu hoả
đứng thứ nh́ thế giới, chỉ sau Á
Rập Saudi, được Hugo
Chavez lên cầm quyền năm 1999, dần dần
thiết lập Chủ nghĩa Xă hội Thế kỷ
21 cho tới nay. Venezuela trở thành một quốc gia
suy sụp, nghèo đói đến mức đă có 2
triệu trong số 20 triệu dân ào ạt tràn vào các
quốc gia láng giềng để kiếm miếng ăn
khi Tổng thống Nicolas
Maduro lo đàn áp phe đối lập, sống theo
sở thích và giàu sang. Quy
luật toàn-cầu-hoá được diễn giải rơ
ràng trong Tổ chức
Mậu dịch Thế giới (WTO) đă được
hầu hết các quốc gia trên thế giới phê
chuẩn, nhưng, vi phạm ngày càng gia tăng do bị
bóp méo hoặc ngang nhiên loại trừ. V́
thế, t́nh trạng mạnh được yếu thua,
gian manh thắng chân thật trong thương mại
tạo điều kiện cho Trung Cộng thủ
lợi và trút thảm hoạ lên các nước làm
ăn chân chính. Đa số quốc gia giao thương
với Trung Cộng đều bị thâm thủng
mậu dịch dù thuộc nhóm phát triển, đang phát
triển, chưa phát triển, thậm chí bị rơi
vào chiếc bẫy nợ do Bắc Kinh giăng ra. Trung
Cộng từ nghèo khó vào thập niên 1970 đă
trở thành nền kinh tế lớn thứ nhất trên
thế giới nếu tính theo sức mua (PPP) và thứ
nh́ theo danh nghĩa (nominal), chỉ sau Hoa Kỳ. Trên
thế giới chỉ có Hoa Kỳ đủ khả năng
và phương tiện chặn đứng hành động
vô luân, phi pháp của Trung Cộng. Sau
khi thuyết phục Chủ tịch Tập Cận B́nh
không có kết quả nên Tổng thống Donald Trump quyết định
trừng phạt các hành vi thương mại bất chính
của Trung Quốc th́ liền bị Bắc Kinh và
giới tinh hoa quốc tế cáo buộc Hoa Kỳ đang
hướng nội, đang đi một ḿnh, từ
bỏ vai tṛ lănh đạo toàn cầu, báo hiệu xu hướng
chủ nghĩa ly khai kiểu mới. Chủ
trương thương mại b́nh đẳng, có
đi có lại của Hoa Kỳ được Tổng
thống Trump tŕnh bày chi tiết trong các diễn văn
nhậm chức, đọc trước Lưỡng
viện Quốc hội, trên diễn đàn quốc
tế, kể cả tại Đại Hội đồng
Liên Hiệp Quốc. Nó bao gồm các yếu tố: (1)
Thương mại toàn cầu phải b́nh đẳng
và tương ứng. (2) Thoả ước kinh tế
song phương thay thế cho đa phương. Hoa Kỳ rút khỏi Thoả ước Đối tác
Xuyên Thái B́nh Dương (TPP) v́: (1)
Thoả ước đa phương tốn quá
nhiều th́ giờ thương lượng. (2) Các nhượng
bộ có thể không được thi hành hoặc
khiếu kiện sau khi kư kết. (3) Nền kinh tế
lớn có thể gây áp lực tới các nhược
tiểu để thủ lợi. (4) Bắc Kinh đă
chuyển nhà máy, đầu tư tới các quốc gia
đang phát triển để đáp ứng yêu cầu
sử dụng vật liệu và kỹ thuật trong
nội bộ TPP. Giới
lănh đạo Nam Á, Trung Á, Đông Nam Á thân Bắc
Kinh đang bị cử tri loại trừ để thay
thế bằng các chính trị gia có tinh thần bảo
vệ quyền lợi quốc gia dân tộc.
Khi tới Bắc Kinh.Thủ tướng Mă Lai Á, Mahathir
Mohamad đă nói với Thủ tướng Lư Khắc Cường
“chúng tôi không muốn thấy xuất hiện chủ
nghĩa thuộc địa mới”. Thoả ước Mậu dịch Tự do Bắc
Mỹ (NAFTA)
có hiệu lực từ đầu năm 1994 đă tái
thương thảo và đồng ư đổi thành
Thoả thuận Gia Nă Đại-Mễ Tây Cơ-Hoa
Kỳ (USMCA) từ ngày 1 tháng 10 năm 2018. Nó có thể
làm mẫu mực cho Hiệp ước Thương
mại Hoa Kỳ-Liên Âu. Hoa
Kỳ và Đại Hàn đă kư Thoả ước Thương
mại Tự do (KORUS) hôm 24-09-2018 thay thế cái cũ
nhằm tạo điều kiện giao thương công
bằng, tương ứng. Hôm
26-09-2018, Tổng thống Donald Trump và Thủ tướng
Shinzo Abe đă đồng ư thương lượng
lại Thoả ước mậu dịch song phương.
Các
Hiệp ước Mậu dịch Tự do gây phương
hại tới Hoa Kỳ đă cáo chung để bước
vào thời đại Thương mại b́nh đẳng,
tương ứng. Tổng thống Trump rút khỏi Thoả ước Khí
hậu Paris v́: (1)
Nó không có ràng buộc pháp lư. (2) Theo Mark Maslin, Giáo sư
Khí tượng của University College London: “Nó bắt
nguồn từ một nghị tŕnh chính trị chứ
không do phân tích khoa học”. Tiến sĩ James Hansen, tiên
phong trong việc quảng bá hâm nóng toàn cầu ở
Hoa Kỳ, cũng nói thỏa ước này là một
sự lừa gạt và “dỏm”. (3) Quốc tế
đă có Hội nghị Thượng đỉnh Rio de
Janeiro 1992, Phụ ước Kyoto 1997, Hội nghị Bali
2007, Hội nghị Copenhagen 2009, Hội nghị Duban 2011
kêu gọi cắt giảm lượng phóng thích khí nhà
kính, mà mức phóng thích không ngừng gia tăng. (4)
Trung Cộng có lượng phóng thích khí thải đứng
đầu thế giới mà được phép
tiếp tục xử dụng than đến năm 2030. Thế mà. Bắc Kinh chẳng
góp đồng nào trong chi phí 100 tỉ USD/năm của
Thoả ước Khí hậu Paris dù Trung Cộng có
dự trữ ngoại hối trên 3,000 tỉ USD và
giữ 1,200 tỉ USD quốc trái của Hoa Kỳ. (5)
Bắc Kinh chuyển công nghệ ô nhiễm sang các nước
đang phát triển và chưa phát triển làm gia tăng
lượng khí thải toàn cầu. Với
chiến lược giảm khí thải cho Gia Nă Đại,
Thủ tướng Justin Trudeau yêu cầu 10 tỉnh và 3
lănh thổ phải ban hành mức thuế tối
thiểu 20 CAD (đô la Canada) trên một tấn khí
thải từ tháng 1-2019 và tăng 10 CAD mỗi năm
cho tới 2022. Tuy
nhiên, hầu hết các tỉnh đều chống. Giáo
sư Nelson Wiseman của Đại học Toronto cho
biết nếu hỏi dân chúng “Chính phủ có nên làm
điều ǵ đó cho sự thay đổi khí hậu
th́ nghe Yes. Nhưng, có sẵn sàng đóng thuế cao hơn
th́ nghe No”. Quỹ Tiền Tệ Quốc tế (IMF)
cảnh cáo chiến tranh thương mại Mỹ-Trung
sẽ làm cho thế giới nghèo và nguy hiểm hơn. Phúc tŕnh mới nhất của World Economic
Outlook ghi nhận GDP của Hoa Kỳ sẽ mất 0.9% so
với 1.6% của Trung Cộng trong năm 2019. Có thể Tập Cận B́nh cố “câu
giờ” chờ kết quả bầu cử tổng
thống Mỹ năm 2020 nên chưa chịu nhượng
bộ nên Donald Trump cho biết chưa tới lúc đàm
phán. Trừng phạt và trả đũa kinh tế
giữa Hoa Kỳ và Trung Cộng tiếp tục leo thang
nên Ngoại trưởng Mike Pompoe lẫn Bộ trưởng
Ngoại giao Vương Nghị gặp nhau tại
Bắc Kinh hôm 8 tháng 10 vẫn cáo buộc gay gắt,
chẳng ai lùi bước. Nhân loại phải chặn đứng hành vi
phá hoại luật pháp thương mại quốc
tế, hoặc khấu đầu thần phục
Bắc Kinh? Đại-Dương |