|
Tranh
chẤp thương mẠi
Hoa KỲ-trung
cộng Đại-Dương |
|
Tài
liệu tham khảo: Storm clouds gather in China, Europe
ahead of Trump’s T-Day (Asia Times) China's new research rules will shackle
Xi's innovation drive (Nikkei) Why Made in China 2025 Will Succeed,
Despite Trump (NYT) Americans Still Upbeat About Job Market,
says Gallup (Epoch Times) China’s US Exports Weaken Amid Trade
Tensions (Reuters) The China-U.S. Power Struggle Is Just
Beginning (Bloomberg) US Moves to Block China Mobile’s Entry
Into US Market on Security Concerns (Epoch Times) China Says Will Not Fire First Shot In
Trade War With U.S. (Reuters) China Presses Europe For Anti-US Alliance
On Trade (IBT) Tranh
chấp thương mại Hoa Kỳ-trung cộng
Đại-Dương Chính
phủ Donald Trump công bố sẽ bắt đầu
trừng phạt thương mại trị giá 34 tỉ
USD kể từ ngày 6 tháng 7 năm 2018 nhắm vào hơn
800 loại hàng hoá của Trung Cộng nhập vào Hoa
Kỳ với mức thuế quan 25% liên quan tới các
mặt hàng công nghệ như con chip bán dẫn
được dùng trong các sản phẩm thường
ngày tại Mỹ. Và, sẽ tiếp tục áp mức
thuế quan 25% trị giá 16 tỉ USD lên 284 mặt hàng
của Trung Cộng nhập vào, tuy chưa xác định
ngày giờ. Tổng cộng đợt trừng phạt
này lên tới 50 tỉ USD. Mục dích của Hoa Kỳ
nhắm trừng phạt các sản phẩm liên quan
đến kế hoạch “Make in China 2015” của
Bắc Kinh. Lập
tức, Bắc Kinh tuyên bố sẽ trả đũa
bằng mức thuế quan 25% lên 254 mặt hàng nhập
cảng từ Hoa Kỳ mà theo Viện nghiên cứu kinh
tế Peterson (Peterson Institute of International Economics) cho
biết có tới 91% thuộc lĩnh vực nông
nghiệp. Bắc
Kinh nhắm đánh vào các tiểu bang nông nghiệp
của Hoa Kỳ, nơi từng góp phần cho Donald Trump
thắng cử năm 2016.
Bắc Kinh tuyên bố không khơi mào cuộc chiến,
nhưng, sẽ đối phó quyết liệt. Hầu
hết các chuyên gia và dư luận thế giới
rất quan tâm tới cuộc chiến thương
mại Hoa Kỳ-Trung Cộng sẽ tác động
mạnh lên nền kinh tế toàn cầu, kể cả
đời sống của nhân loại. Nó sẽ không
thể dừng lại hoặc chỉ là thủ
thuật chuẩn bị cho các cuộc đàm phán tương
lai giữa Bắc Kinh và Hoa Thịnh Đốn? Trước
tiên, sự đánh tráo khái niệm “trừng phạt
thương mại” và “chiến tranh thương
mại”. Tổng
thống Donald Trump tuyên bố chống lại
kiểu “thương
mại ăn cướp”
của Trung Cộng đă gây thiệt hại tới
nền kinh tế của Hoa Kỳ và các nước khác
do Bắc Kinh vi phạm các quy định của Tổ
chức Thương mại Thế giới (WTO). Trung
Cộng chính thức gia nhập WTO từ năm 2001
đă cam kết tuân theo năm (5) quy định chính sách
thương mại: không
phân biệt đối xử, hổ tương, cam
kết ràng buộc và thực thi, minh bạch, giá
trị an toàn. Nhưng,
đến năm 2016, Hoa
Kỳ, Liên Âu, Nhật Bản vẫn không công nhận
Trung Cộng có nền kinh tế thị trường dù
sau 15 năm gia nhập WTO.
Bởi lẽ, Bắc Kinh không mở cửa thị trường
Hoa Lục trong khi thừa hưởng mọi tự do
kinh doanh khắp thế giới; không cho phép thiết
lập Công đoàn Độc lập; duy tŕ t́nh
trạng phân biệt đối xử với doanh
nghiệp tư nhân và doanh nghiệp nước ngoài; tài
trợ tối đa cho các Tập đoàn Quốc doanh;
ăn cắp, cưỡng đoạt tài sản trí
tuệ của các quốc gia khác. Trung
Cộng chiếm một phần ba vụ kiện bán phá
giá trên thế giới và chịu WTO phạt 40 tỉ
USD.
Đại đa số quốc gia giao thương
với Trung Cộng đều bị thâm hụt mậu
dịch bất chấp khẩu hiệu “win-win”
của Bắc Kinh. Thậm
chí Sri Lanka, Djibouti, Pakistan đă phải trả nợ
Trung Cộng bằng lănh thổ hoặc
quyền-chủ-quyền. Thái Lan, Lào, Cambode, Mă Lai Á,
Việt Nam nằm trong số các quốc gia có nguy cơ
rơi vào kiểu “ngoại giao bẫy nợ” của
Bắc Kinh. Bắc
Kinh ăn cắp tài sản trí tuệ với quy mô
lớn và đa dạng, ép buộc các công ty nước
ngoài muốn làm ăn tại Hoa Lục phải
chuyển giao kỹ thuật cho các công ty Trung Cộng trước
khi được cứu xét việc cho phép khai thác
thị trường gần 4 tỉ người. Đa
số trong lưỡng đảng của Hoa Kỳ
đều đồng ư trừng phạt những hành
vi phá vỡ luật pháp kinh tế quốc tế
của Bắc Kinh mà c̣n đ̣i Tổng thống Trump
phải áp dụng biện pháp cứng rắn hơn. Trái
lại, Bắc Kinh áp thuế quan 25% hàng hoá Mỹ để
gây áp lực chính trị lên chính quyền Trump mà không
chứng minh được nhà nông ở Hoa Kỳ vi
phạm các quy định của WTO. Bắc Kinh doạ
trả đũa ở các lĩnh vực xe hơi, máy
bay, plastics, hoá chất. Dù
ở bước đầu mà tranh chấp thương
mại Mỹ-Trung cũng đă có ảnh hưởng.
Đối
với Trung Cộng: (1) Tổng cục Quan thuế
của Bắc Kinh cho biết xuất cảng vào Mỹ
trong sáu tháng đầu năm 2018 tăng 5.4% so với
19.3% cùng kỳ năm ngoái. Tăng trưởng xuất
cảng trong tháng Sáu chưa tới 3.8% so với 27.6% cùng
kỳ năm 2017. (2) Hăng tin Bloomberg ghi nhận
khối công ty Trung Cộng chỉ thanh toán trái phiếu
công cộng được 16.5 tỉ Nguyên (2.5 tỉ
USD) cho năm 2018 so với 20.7 tỉ Nguyên (Nhân dân
Tệ, RMB) vào 2 năm trước. (3) Fitch Group tiên
đoán tăng trưởng GDP Trung Cộng ở
mức 5.5% so với mục tiêu 6.5%. Kinh
tế gia Taimur Baig của Ngân hàng Phát triển
Hữu hạn Tân Gia Ba tiên đoán “chiến tranh thương
mại toàn diện Mỹ-Trung sẽ làm mất 0.25% GDP
của cả hai trong năm 2018 và 0.5% vào năm tới.
(4) Kinh tế trưởng của Fitch viết trong phúc
tŕnh “Thật
khó đưa ra thời điểm chính xác lúc Bắc
Kinh nhận thấy sự suy thoái kinh tế thực
sự, nhưng, khó tránh”. T́nh
h́nh Hoa Kỳ: (1) Bản thăm ḍ dư luận
của Viện Gallup trong hai tháng Năm và Sáu ghi
nhận người Mỹ tin chắc vào thị trường
nhân dụng cao nhất trong 17 năm qua. Ít người
quan tâm đến nền kinh tế mà chuyển âu lo
sang vấn đề di dân. Tỉ
lệ thất nghiệp trong tháng Năm chỉ có 3.8%,
thấp nhất trong 18 năm qua.
(2) Tổng
thống tuyên bố sẽ nâng trị giá trừng
phạt hàng hoá lên tới 550 tỉ USD so với 509
tỉ USD nhập cảng từ Trung Cộng, nếu
bị trả đũa.
(3)
Công cụ thuế đă kéo các Tập đoàn Kinh
tế lớn của Hoa Kỳ hồi hương và các
Công ty Đa Quốc mở hăng xưởng trên đất
Mỹ. (4)
Chính
phủ Trump ngăn China Mobile cung cấp dịch vụ
viễn thông v́ sợ Công ty Quốc doanh này sẽ tham
gia vào công tác gián điệp và hoạt động t́nh
báo làm phương hại tới nền an ninh Hoa
Kỳ. Trước
bối cảnh bất lợi thực sự buộc
Bắc Kinh phải dựa vào Thượng đỉnh
EU-China sẽ nhóm họp ngày 16-17 tháng Bảy có thể
Chủ tịch Tập Cận B́nh và Thủ tướng
Lư Khắc Cường đều tham dự để
áp lực Liên Âu liên minh với Trung Cộng chống
lại Hoa Kỳ. Mặc
dù hai khối kinh tế đứng thứ hai và thứ
ba thế giới, nhưng, họ khác biệt nhiều
điểm về đường lối kinh tế và
an ninh toàn cầu nên khó kết thành liên minh như
nhận xét của một nhà ngoại giao EU “Chúng
tôi đồng ư hầu hết những than phiền
của Hoa Kỳ đối với Trung Cộng, mà
chỉ khác biệt về cách giải quyết. V́
thế, EU không thể đứng cùng Bắc Kinh
chống lại Hoa Thịnh Đốn. Chúng tôi không làm
thế và sẽ phải nói cho Trung Quốc biết”.
Các
viên chức cao cấp của Bắc Kinh đem chiêu bài
“mở cửa thị trường cho EU”, nhưng, các
viên chức Châu Âu cho rằng chỉ có tính h́nh
thức v́ chưa có dấu hiệu thay đổi có
hệ thống”. T́nh
h́nh kinh tế Trung Cộng từ ổn định
đă bước sang giai đoạn xáo trộn khó tiên
liệu trong khi nền kinh tế Hoa Kỳ từ bấp
bênh, mất tin tưởng trở nên ổn đinh và
vững tiến. Ai
sợ ai trong trận chiến phức tạp này?
Đại-Dương |