TẬP CẬN B̀NH ĐÂM SAU LƯNG PUTIN NGUYỄN VĨNH LONG HỒ |
Theo
nhận định của báo Israel số ra ngày
25/8/2015 cho biết, nền kinh tế Nga đang đối
mặt với t́nh trạng suy thoái nghiêm trọng
nhất kể từ năm 2003. Kể từ khi Mỹ
và phương Tây bắt đầu cô lập nước
Nga, TT Putin đặt hy vọng vào Tàu Cộng, một
quốc gia sở hữu nguồn dự trữ
ngoại tệ 3.700 tỷ USD sẽ là một đối
tác tuyệt vời thay thế phương Tây.V́
vậy, Nga đă tham gia “Ngân hàng Đầu Tư
Hạ tầng Á Châu (AIIB)” do Bắc Kinh khởi xướng
và trở thành cổ đông lớn thứ ba của
nó. Nga cũng nổ lực thúc đẩy sự phát
triển của các tổ chức BRICS
và Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO)
nhằm
t́m kiếm các đồng minh kinh tế, chính trị
và an ninh. Trong tất cả các dự án, TT Putin
đều xem Bắc Kinh là đối tác chính. Ngoài
ra, Nga & TC c̣n kư kết một số thỏa
thuận song phương lớn có thể giúp nền
kinh tế Nga vượt qua khó khăn hiện nay. Trong
tháng 12/2014, hai bên đă đồng ư tổ chức
trao đổi tiền tệ với 24
tỷ USD, đồng ư giao dịch thương
mại bằng đồng tiền của nhau không thông
qua đồng đô la Mỹ. Mặc dù vậy, các
doanh nghiệp TC vẫn tỏ ra ít nhiệt t́nh
với các dự án nầy. Nga
đă kư kết sẽ cung cấp cho TC lượng khí
đốt trị giá 400 tỷ USD trong 30 năm với một
mức giá khá lời so với trước kia. Nhưng,
do sự sụt giảm giá khí đốt gần đây,
Bắc Kinh đang xem xét hủy
bỏ hợp đồng nầy, thêm một lư
do nữa là do các điều kiện của Nga đ̣i
hỏi khá cao là Nga yêu cầu TC chi phần lớn kinh
phí xây dựng các đường ống dẫn,
một điều kiện mà Bắc
Kinh cực kỳ bất b́nh v́ nền kinh
tế nước nầy đang tăng trưởng
chậm lại. Ngoài ra, Anh Quốc đă vượt
Nga về doanh số bán dầu cho TC. Thất
bại nghiêm trọng trong việc t́m kiếm các lĩnh
vực đầu tư cũng khiến
mức độ đầu tư từ TC vào nền
kinh tế Nga đă giảm 20% so với cùng thời
kỳ năm ngoái. Nguyên nhân của t́nh trạng
nầy là do các doanh nhân TC đang thận trọng và
sợ hăi về sự bất ổn của nền
kinh tế Nga. Chính sự
sụp đổ của đồng rúp và lệnh
cấm nhập cảng các sản phẩm phương
Tây dẫn tới sự gia tăng lạm phát
tại Nga, hiện đă hơn
15%, gấp 3 lần so với tốc độ tăng
tiền lương và lương hưu. Dự
trữ ngoại tệ
của Nga cũng đă giảm 30% trong năm qua, sau
những nỗ lực không thành công để ổn
định đồng rúp. Nguyên do của t́nh
trạng này chủ yếu là từ
sự sụt giảm kỷ lục của giá dầu,
trong bối cảnh nền kinh tế Nga vốn phụ
thuộc vào dầu mỏ và khí đốt. Mới
đây, ngay sau khi Mỹ tuyên bố bổ sung các
hoạt động thuộc lĩnh vực dầu
mỏ và khí đốt tại mỏ dầu
Yuzhno-Kirinskoye ở khu vực bờ biển Viễn
Đông của Nga vào danh sách lệnh trừng phạt,
ngày 7/8/2015 Moscow lên tiếng chỉ trích đây là
động thái hủy hoại quan hệ giữa hai nước. Theo
tuyên bố trên trang Web Federal Register của Mỹ ngày 7/8/2015 th́
mỏ dầu khai thác Yuzhno-Kirinskoye nằm ở vùng
biển Okhotsk, ngoài khơi Siberia vốn thuộc
sở hữu của nhà sản xuất khí đốt
hàng đầu tại Nga là Gazprom, đang
được bổ sung vào danh sách cấm vận v́
Mỹ nhận thấy nó có trữ lượng
dầu và khí đốt đáng kể. Theo luật
sư Douglas Jacobson, chuyên viên Thương mại
Quốc tế tại Washington D.C cho rằng, biện
pháp trừng phạt mới của Mỹ sẽ gây
cản trở cho hoạt động xuất cảng và
tái xuất cảng của Nga. NGA
RẤT SỢ KHI GIÁ DẦU CHẠM ĐÁY: Cuộc
khảo sát trên của Bloomberg
trong bối cảnh giá dầu thế giới đang
trên đà giảm mạnh xuống thấp nhất
trong ṿng 4 tháng qua. Trong đó giá dầu WTI của
Mỹ giảm 75 cent (hay 1,6%) xuống 47,39 USD/thùng,
thấp nhất kể từ ngày 20/3/2015 và đă
giảm tới 20% kể từ đầu tháng. Giá
dầu Brent giảm 1,15 USD (hay 2,1%) xuống 53,47 USD/thùng,
thấp nhất kể từ ngày 16/3 và đă giảm
21% so với mức đỉnh đạt được
hồi tháng 5. Theo
các nhà kinh tế, nguyên nhân của t́nh trạng trên là
nguồn cung từ Mỹ và nhiều quốc gia
xuất cảng dầu mỏ khác tăng đột
biến, đồng Mỹ kim mạnh lên và những lao
đao gần đây của thị trường
chứng khoáng TC. Cuộc
khảo sát của hăng tin Bloomberg được
tiến hành ngày 24 tới ngày 29/7 cho thấy: ·
65% các nhà kinh tế cho rằng, nếu giá dầu
tiếp tục giảm, Ngân Hàng Trung Ương Nga
sẽ phải tăng lăi suất khẩn cấp,
sau khi đă tiến hành 4 lần cắt giảm lăi
suất từ đầu năm nay. ·
35% nhận định, chính phủ Nga có thể
phải áp đặt các biện pháp kiểm soát
vốn giống như Hy Lạp. ·
22% dự đoán, chính phủ sẽ phải tiếp
quản một số ngân hàng của nước này. Khi
được hỏi về viễn cảnh đối
với nền kinh tế Nga nếu giá dầu rớt
xuống 40 USD/thùng, khiến nguồn vốn bị thâm
hụt gần 600 tỷ rúp và tỷ lệ nợ
xấu tăng gấp 2 lần, 69%
các nhà kinh tế cho biết, nền kinh tế và ngân
hàng Nga chắc chắn sẽ đối mặt
với nhiều rủi ro. Ngay cả giá dầu giao
dịch ở mức 50 USD/thùng, các nhà kinh tế cũng
nhận định rằng, nền kinh tế Nga
sẽ có xác suất tới
85% bị suy thoái trong 12 tháng tiếp theo. Kinh
tế Nga thực sự đang gặp nhiều khó khăn.
Tháng 7/2015, TT Putin đă phải kư một sắc
lệnh hạn chế số nhân viên làm việc
tại Bộ Nội Vụ từ 1.113.172 xuống c̣n
hơn 1
triệu người tương đương
10%. Bộ Nội Vụ Nga là cơ quan kiểm soát
lực lượng cảnh sát, lực lượng an
ninh bán quân sự và cơ quan an toàn giao thông
đường bộ. Việc cắt giảm do tác
động nặng nề từ cuộc kinh tế
khủng hoảng tồi tệ nhất trong nhiều năm
qua do việc giảm giá dầu nhanh, trong khi ngân sách nước
Nga phụ thuộc phần nhiều vào dầu và khí
đốt. Nền kinh tế Nga đă suy giảm 2,2%
trong quư đầu năm nay.
IMF dự kiến
mức giảm cả năm là 3,8%. KHỦNG
HOẢNG UKRAINE, NGA MẤT ĐỊA
BÀN CHIẾN LƯỢC VÀO TAY BẮC KINH: Trong
khi TT Putin cố gắng giữ Ukraine trong ṿng kiểm
soát của Nga, TT Putin có thể mất ảnh hưởng
của ḿnh trên một địa bàn quan trọng khác
là “TRUNG Á”. Hiện các nước tại Trung Á từng
thuộc Liên Xô cũ đang ngày càng ngả về phiá
Bắc Kinh trong lĩnh vực đầu tư và thương
mại. Điều này
cũng có nghĩa là Nga mất địa bàn chiến
lược này vào tay TC. Dấu hiệu mới
nhất trong mối quan hệ kinh tế sâu sắc
giữa Bắc Kinh với Trung Á là Bắc Kinh đang
thực hiện dự án lên đến 16,3
tỷ USD để phát triển cơ sở
hạ tầng ở khu vực nầy. Chúng gồm các
lĩnh vực đường sắt, đường
bô, đường ống dẫn qua Trung Á và nổi
bật hơn cả là làm hồi sinh “CON
ĐƯỜNG TƠ LỤA” giữa Tàu
Cộng và Châu Âu. Tập Cận B́nh đă đề
xuất ư tưởng nầy năm ngoái trong
chuyến thăm Kazakhstan, quốc gia lớn nhất
Trung Á. Ngoài ra, Bắc Kinh c̣n được ưu
đăi hơn trong việc khai thác tài nguyên thiên nhiên
vô cùng phong phú của khu vực Kazakhstan
là một nước sản xuất dầu lớn,
Kyrgyzstan c̣n có mỏ khoáng
sản lớn, c̣n Turkmenistan mạnh về sản xuất khí đốt
tự nhiên. Trong
thế kỷ 19, Nga và Anh giành giật nhau quyền
kiểm soát tại Trung Á, được đặt tên
là “GREAT GAME” với chiến thắng thuộc
về Nga. Các khu chủ yếu là người Hồi
Giáo, gồm các quốc gia: Tajikistan,
Turkmenistan, Uzbekistan từng thuộc Liên Xô vẫn có
xu hướng gần Moscow ngay cả khi LX tan ră. Nhưng,
t́nh h́nh đang thay đổi khi một đối
thủ lớn xuất hiện là Tàu Cộng đang
loại dần Nga ra khỏi sân chơi Trung Á.
Tổng thống Putin đă t́m cách duy tŕ quan hệ
với Trung Á như mời gọi Kazakhstan và Kyrgyzstan
tham gia một liên minh quan thuế với Nga. Nhưng,
với nền kinh tế khủng hoảng sâu sắc,
không thể đọ được với số
tiền khổng lồ mà Bắc Kinh đang đổ
vào Trung Á và thúc đẩy họ t́m kiếm sự
giúp đỡ từ TC. Tàu Cộng và Nga thúc
đẩy hợp tác song phương, ngay cả khi hai
nước cạnh tranh với nhau để chiếm
ưu thế trong khu vực Âu – Á và trong cuộc ganh
đua nầy, Bắc Kinh chiếm ưu thế.
Đây
là nội dung chính bài của Anita
Inder Singh – GS tại Trung tâm Ḥa b́nh &
Giải quyết xung đột tại New Delhi: “Các
đối tác không cân xứng: Tàu Cộng và Nga
tại vùng Âu – Á” (Unequal Partners: China and Russia in Eurasia)
đăng trên website The Dipplomat ngày 3/6/2015: “Các
thay đổi chiến lược gần đây
của TC và Nga diễn ra cùng một lúc và trái ngược
nhau đánh dấu mối quan hệ gần gũi hơn
giữa hai nước thách thức đối với
Hoa Kỳ. Nhưng, đây là mối quan hệ đối
tác không cân xứng và thể hiện sự cạnh
tranh giữa hai nước tại vùng Châu Âu-Á. Tuy nhiên,
Tàu Cộng và Nga có nhiều điểm chung là
quốc gia toàn trị coi Mỹ như một mối
đe dọa với quyền lực của họ.
Cả hai c̣n là thành viên của nhóm thị trường
mới trỗi dậy gọi là BRICS,
thành viên của Ngân hàng Đầu tư Hạ
tầng Châu Á do Tàu Cộng đở đầu (AIIB)
và tham gia Tổ chức Hợp tác Thượng
Hải (SCO). Tuy
nhiên, nền kinh tế của nước Tàu
Cộng khổng lồ tạo cho nước này có
lợi thế, lấn lướt Nga trong các tổ
chức nói trên”. TRUNG
Á “ĐẤU TRƯỜNG CHIẾN LƯỢC”
GIỮA NGA -TÀU: Tuy
nhiên, quan hệ hợp tác Nga – Trung không thể che
giấu được sự cạnh tranh ảnh hưởng
kinh tế tại Trung Á.
Việc Nga bị bao vây về kinh tế không thể
cung cấp cho các nước Trung Á những hào phóng tài
chánh và đầu tư rộng răi mà Tàu Cộng có
thể cung cấp cho các nước nầy.
Thật vậy, Tàu Cộng đă thay thế vai tṛ
của Nga cung cấp tài chánh chủ yếu cho vùng
Trung Á. Bắc Kinh có lư do để đầu tư vào
mạng lưới giao thông vận tải và cung
ứng tại Trung Á. Các phương tiện vận
chuyển tốt hơn có thể kết nối TC
với các thị trường Châu Âu và giúp TC gia tăng
khả năng tiếp cận nguồn dầu lửa
của Kazakhstan, các mỏ khoáng sản của Kyrgyzstan
và khí đốt tự nhiên Turkmenistan sản xuất.
Chỉ một thập kỷ trước, 5 quốc gia
mới độc lập đă phải bơm một
khối lượng lớn dầu và khí đốt
cho Nga, nguyên là đế quốc Liên Xô áp bức
họ trong nhiều thập niên. Giờ đây, họ
đâu biết Tàu Cộng là một tên “SIÊU
THỰC DÂN MỚI”, họ cho
đó là cơ may, có một nguồn nhiên liệu
mới được đưa sang phiá đông
tới Hoa Lục. Hai năm
trước Tập Cận B́nh khánh thành vùng mỏ khí
đốt lớn thứ hai thế giới ở
Galkynysh phiá tây nam Turkmenistan. Là nước đứng
hàng thứ tư trên thế giới về trữ lượng
khí đốt. Turkmenistan hối hả bắt đầu
sản xuất khí đốt từ Galkynysh vào lúc nước
nầy t́m kiếm những con đường mới
để xuất cảng nhiên liệu nhằm
giảm bớt phụ thuộc vào đuờng ống
dẫn dầu sang Nga đă có từ lâu. Trong
khi đó, đầu tư của TC vào lĩnh vực
năng lượng tại Kazakhstan làm cho Điện
Kremlin không hài ḷng,
v́ Moscow muốn duy tŕ nắm giữ các công ty của
họ trong lĩnh vực dầu khí của Kazkhstan. Năm
2014, Bắc Kinh đă khởi công xây dựng một
đường ống dẫn khí đốt chạy
từ Tajikistan tới Tân Cương ở tây bắc
Hoa Lục, một hệ thống đường
ống khác sẽ cung cấp dầu từ ngoài khơi
biển Caspian của Kazakhstan tới tỉnh nầy. Khi
xoay trục chiến lược sang phía đông, Nga
đang đấu tranh để duy tŕ ảnh hưởng
của ḿnh trên địa bàn chiến lược
Trung Á, trong lúc TC đang di chuyển về phía tây
với ư đồ trở thành một cường
quốc Âu – Á lớn.
Với thái độ bề ngoài làm ra vẻ hữu
nghị, hai bên cùng có lợi, Nga cường
quốc hết thời do hậu quả cưỡng
chiếm Crimea và can thiệp vào Ukraina và TC
với tham vọng trở thành siêu cường. Cả
hai đang vào một cuộc ganh đua để
chiếm ưu thế tại vùng Âu – Á mà Tàu
Cộng đang chiếm thế thượng phong. Rơ
ràng, Bắc Kinh tuyên bố là“đối
tác thân cận” của Nga, nhưng Bắc
Kinh lại ra sức tranh giành ảnh hưởng
với Moscow ngay tại các quốc gia thuộc sân sau
của Nga. Moscow đang đứng
trước nguy cơ mất dần ảnh hưởng
tại khu vực nầy, khi 8 triệu nhân khẩu
của Tajikistan ngày càng thắt chặt “mối quan
kinh tế” với Tàu Cộng.
Một thường dân Tàu Cộng tại thủ
đô Dushanbe của Tajikistan cho biết: “Việc
kinh doanh ở đây rất tốt. Cơ hội làm
ăn lúc nào cũng có”. Bắc Kinh đă tăng
tốc cải tạo kinh tế đối với các
quốc gia phía Tây Tân Cương trong ṿng 10 năm qua
bằng cách đổ hàng tỷ Mỹ kim đầu
tư xây dựng đường sá, hệ thống
ống dẫn dầu & khí đốt nhằm
kết nối các quốc gia và vùng lănh thổ
vốn rời rạc ở Trung Á. Nhờ vậy, Tàu
Cộng đă qua mặt Nga và trở thành đối
tác mậu dịch chủ chốt của 4 trong 5
quốc gia vùng Trung Á từ khi Liên Xô tan ră vào năm
1991. SÁCH
LƯỢC “2 MẶT” CỦA TẬP CẬN B̀NH
ĐÂM SAU LƯNG PUTIN: Ràng
buộc về kinh tế cho
tới nay vẫn là sách lược hiệu quả
nhất mà Bắc Kinh đang triệt để sử
dụng vũ khí chiến lưọc nầy để
tranh giành ảnh hưởng với chính đối tác
thân cận nhất hiện nay của Nga. Hành động
của Bắc Kinh tại khu vực Trung Á là một
chứng minh quá rơ ràng nhất sách lược 2
mặt của Bắc Kinh đối với Moscow. Trong
khi Tập Cận B́nh không
tiếc lời ca tụng quan hệ hợp tác với
Nga trên nhiều lănh
vực, nhưng
Bắc Kinh lại hào phóng đổ vốn để
loại Nga ra khỏi sân chơi tại Trung Á, trong khi các tổ chức tài chánh của họ t́m
mọi cách làm khó Nga. Theo nhận định
của những nhà phân tích kinh tế & tài chánh
về vấn đề nầy như sau: [1]
YURI SOLOVIEV – Phó TGĐ
VNESHTORBANK (Nga) – nói: “Các ngân hàng Trung Quốc lo ngại gặp rắc
rối nếu làm ăn với các đơn vị tài
chánh của Nga, bởi bọn họ c̣n có nhiều
mối kinh doanh với Âu Mỹ. Đối với
Trung Quốc mà nói, Mỹ, Liên minh Châu  (EU), Nhật
Bản hay Hàn Quốc đều có giá trị hơn
Nga. Người Trung Quốc rất thực tế,
họ sẽ không v́ Nga mà thực hiện các vụ làm
ăn lỗ vốn.” [2]
VLADISLAV ZHUKOVSKY – nhà phân
tích Kinh tế Nga – nói: “Thái độ
của ngành tài chánh TC không ảnh hưởng quá tiêu
cực tới quan hệ Nga – Trung, song lợi ích
quốc gia của Nga dường như không quá ư nghĩa
đối với Bắc Kinh. Cảm giác mất cân
bằng và bất ổn này ngày càng trở nên
mạnh mẽ.” [3]
BOBO LO – chuyên viên các
vấn đề Nga – nhận xét: “Tập
Cận B́nh thông qua các quốc gia thuộc Liên Xô cũ
để triển khai chiến lược mở
rộng lợi ích của Trung Quốc mang tên “một
vành đai, một con đường”. Chiến
lược nầy rất có khả năng va chạm
với lợi ích của Nga và kế hoạch “Liên
minh kinh tế Á – Âu (EEU)” của TT Putin. Điều
nầy có thể làm ảnh hưởng trực
tiếp tới quan hệ Nga – Trung”. [4]
Tờ kinh tế Đức Deutsche Wirtschafts Nachrichten,
số ra ngày 26/7/2015 cho biết: Bất chấp cái
gọi là “liên minh” với Nga, những căng
thẳng giữa Nga – Ukraine, Bắc Kinh đang âm
thầm có mặt ở Ukraine cứu vớt nền
kinh tế đang khủng hoảng của nước
nầy. TC
có thể trở thành kẻ chiến thắng trong
chuộc chiến tranh lạnh giữa Mỹ và Nga và
sẽ loại bỏ những người châu Âu ra
khỏi địa bàn Ukraine. Năm
2014, Bắc Kinh đă mua các công ty, xí nghiệp trong lĩnh
vực nông nghiệp Ukraine với giá bèo, chỉ
bằng một nửa, thậm chí c̣n rẻ hơn v́
chiến sự.
Tại Ukraine, Bắc Kinh quan tâm hàng đầu lĩnh
vực nông nghiệp. Đầu năm 2013, Bắc Kinh
đă thuê 5% đất nông nghiệp của Ukraine. Tờ Financail Times cho
biết, cho đến đầu tháng 7/2015, Ukraine
đă trở thành nhà sản xuất lương
thực lớn nhất cho TC, kể từ sau sự
kiện Nga sáp nhập Crimea, thương mại nông
nghiệp giữa Ukraine và TC đă tăng 56%. Rơ
ràng, Bắc Kinh đang chơi
tṛ 2 mặt tại Ukraine và nhờ đó Bắc Kinh
được hưởng lợi nhiều nhất
từ cuộc khủng hoảng ở nước
nầy. T́nh cảm giữa Ukraine – Tàu Cộng
ngày càng nồng ấm. Sự kiện đầu năm
2015, khi dự Diễn đàn Kinh tế Thế giới
Davos (Thụy sĩ), Thủ tướng TC Lư Khắc Cường
đă gặp Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko. Lư
Khắc Cường nói, Bắc Kinh tôn trọng
chủ quyền lănh thổ của Ukraine. [5] Tham
vọng của Bắc Kinh không dừng lại ở
Trung Á và Ukraine, Tập Cận B́nh c̣n ḍm ngó đối
với vùng lănh thổ trên sườn phía Bắc nước
Tàu, Mao Trạch Đông
đă từng thổ lộ vào năm 1964: “Khu vực phiá đông của hồ Baikal là
của chúng ta, nó đă trở thành lănh thổ
của Nga khoảng một thế kỷ trước
đây. Kể từ đó, vùng đất
VLADIVOSTOK,
KHABAROVSK, KAMCHATKA, SIBERIA và một số khu vực khác của chúng ta
thuộc về lănh thổ Liên Bang Xô Viết. Mao có lần than phiền
với Kissinger: “Liên
Bang Xô Viết” đă xẻo bớt của Trung
Quốc gần 2.000.000 km2”. HẬU
QUẢ XÂM LĂNG CRIMEA VÀ CAN THIỆP VÀO UKRAINE: Theo
tạp chí TIME số ra ngày 16/12/2014, dân
Nga không c̣n mặn mà với hành động phiêu lưu
quân sự của TT Putin tại Crimea và Ukraina và đă
quay lưng lại với ông ta.
Có
thể chính Putin cũng đă nhận ra rằng, ông
đang phải trả giá quá đắt cho tính háo
thắng, kiêu căng, ngạo mạn và những toan tính
sai lầm của ḿnh ở Crimea và Ukraina?
Thôn
tính Crimea bành trướng lănh thổ để làm ǵ?
Xét về địa chính trị, nước Nga có
diện tích lớn nhất thế giới, nếu
đem so sánh với Canada, Tàu Cộng và Hoa Kỳ: ·
NGA: Diện tích 17.098.242
km2 –
Dân số 140 triệu người. ·
CANADA: Diện tích 9.984.670
km2 –
Dân số 35 triệu người. ·
HOA KỲ: Diện tích 9.826.630
km2 –
Dân số 313 triệu người. ·
TÀU CỘNG: 9.640.001 km2 –
Dân số 1 tỷ 341 triệu người. Trên
tạp chí “CÁC VẤN ĐỀ VIỄN ĐÔNG”
số ra ngày 1/2002, ông A.
Sharavin
– Giám đốc Viện nghiên Cứu & Phân tích Chính
trị và Quân sự Nga
– đă cảnh báo những người ở điện
Kremlin rằng: “TRUNG
QUỐC LÀ KẺ THÙ SỐ 1 CỦA NGA”, ông
nói: “Trung
Quốc sau 20 nữa (2020) sẽ trở thành “mối
đe dọa thứ 3” mạnh hơn nhiều so
với chiến tranh Chesnya và Kossovo”. Ông
A. Sharavin và những người cổ súy thuyết “TRUNG
QUỐC ĐE DỌA” đồng
quan điểm cho rằng:
Sau khi trỗi dậy, Trung Quốc sẽ đe dọa
an ninh của Nga.
Tham
vọng của Bắc Kinh thể hiện trên các
mặt: ·
Thuyết “LĂNH THỔ CŨ
TRỞ VỀ TRUNG QUỐC”:
Đây là quan điểm phổ biến ở Nga. Chính
sách hiện nay của TC chưa gây mối đe
dọa. Nhưng, 20 năm nữa, ai có thể bảo
đảm TC không chia cắt bản đồ Nga? Ông
A. Tsyganok
(Giám đốc Trung Tâm Dự báo Quân sự) cho
rằng: “TC
luôn luôn có dă tâm lănh thổ”.
Nguy hiểm ở chỗ biên giới 2 nước c̣n
có những đoạn tranh căi, người Hoa không
chỉ một lần nhấn mạnh, họ
sẽ không từ bỏ lănh thổ vốn có của
họ bị Nga chiếm hồi thế kỷ 17& 18;
sau khi trỗi dậy, Bắc Kinh tất nhiên sẽ thu
hồi các lănh thổ nầy. ·
Thuyết “BÀNH TRƯỚNG
DÂN SỐ DƯ THỪA”:
Lúc quyền Thủ tướng Nga là Egor Gaida
cảnh báo: “Tại
các vùng tiếp giáp giữa 2 nước, mật độ
dân Tàu đông gấp 100 lần người Nga.
Tổng số dân Tàu nhiều gấp 8 lần Nga.
Sự suy thoái của chúng ta và đất đai
rộng răi vùng Viễn Đông của ta chưa khai thác,
chính là miếng mồi nguy hiểm.
Tsyanok cho rằng: “TC
luôn luôn dùng cách di dân bất hợp pháp để
lặng lẽ tiến hành bành trướng kiểu
“B̉ DẦN”. Một
cuộc thăm ḍ dân ư vùng Viễn Đông cho
thấy 50% số người nói: “Sau
10 năm nữa, di dân Tàu sẽ chiếm với
tỷ lệ 60%”. ·
Thuyết “TRANH CƯỚP
NGUYÊN VẬT LIỆU”:
Dựa trên cơ sở cho rằng TC do kinh tế phát
triển nhanh đă trở thành
“mănh thú năng lượng” để
giành nguồn cung cấp nguyên vật liệu.
Sharavin
nói: “TC
thiếu tài nguyên, sau 20 năm nữa sẽ không c̣n
sức để duy tŕ nền kinh tế phát
triển. Sau khi đă dùng hết các biện pháp ḥa b́nh,
Bắc Kinh sẽ dùng vũ lực xâm lược và cướp
nước Nga giàu tài nguyên”. Công
ty RAND của
Mỹ
mới đây đưa ra báo cáo nghiên cứu: “Trước
năm 2020 chiến tranh Nga – Trung không tránh khỏi”. Đài
truyền h́nh Nga ở Viễn Đông c̣n dựng phim
về đề tài nầy để cảnh báo điện
Kremlin. Theo
Les
Echos, nếu
cuộc chiến giữa Nga – Ukraine bùng nổ,
có thể Mỹ & Nato sẽ nhập cuộc, đây
sẽ cơ
hội bằng vàng để Tập Cận B́nh
chớp thời cơ mở cuộc tổng tấn công
chớp nhoáng tràn ngập toàn bộ vùng Viễn Đông
Vladivostok, Khabarovsk, Kamchatka và một phần đất
quanh năm băng giá Siberia nhưng giàu có tài nguyên.
Quân đội Nga sẽ lâm vào cái thế “NƯỚC
XA KHÔNG CỨU ĐƯỢC LỬA GẦN”.
TT
Putin sẽ trở tay không kịp và sẽ không đủ
lực lượng để điều động
sang vùng Viễn Đông giải tỏa áp lực địch. Theo
dự đoán, mỗi năm có
khoảng 200.000 tới 300.000 ngựi Hoa vượt biên
giới sang vùng Viễn Đông sinh sống.
Ông Sergei Pushkarev,
phụ trách cơ quan Di trú của tỉnh Primorye
(giáp ranh với Khabarovsk) cay đắng nói: “Nếu người
Hoa muốn chiếm Primorye, họ đủ khả năng
tràn ngập toàn vùng nầy trong ṿng 2 giờ mà chúng
ta không thể quay lại thời của bức màn
sắt để ngăn chận họ”. VIỄN
CẢNH CHIẾN TRANH NGA – TRUNG? Mặc
dù, Moscow và Bắc Kinh xích lại gần nhau hơn,
trong bối cảnh Nga bị Mỹ & phương Tây
trừng phạt kinh tế, hâụ quả xâm luợc
Crimea và can thiệp vào Ukraina.
Hồi đầu tháng 9/2015, Nga – Trung có cuộc
tập trận hải quân khá qui mô trên Biển Đông.
Nhưng, điều đó không có ư nghĩa là quan
hệ Nga – Trung là hoàn toàn tốt đẹp, vẫn
c̣n tồn tại việc tranh chấp lănh thổ như
đă xảy ra vào năm 1960. Hiện
nay, Nga đang kiểm soát khu vực sông Ussuri mà
Bắc kinh đ̣i hỏi chủ quyền. Hiện
nay, Bắc Kinh đang đầu tư phát triển
nhiều vũ khí tầm xa được cho là
sử dụng chống lại hải quân Hoa Kỳ
ở Tây Thái B́nh Dương.
Nhưng,
trên thực tế các vũ khí nầy dùng để
tấn công các mục tiêu chiến lược trên
đất Nga, nếu quan hệ song phương
trở nên xấu đi.
Tấn công Nga để đ̣i lại chủ
quyền lănh thổ những vùng đất bao la đă
kể trên, để mở rộng “KHÔNG GIAN SINH
TỒN” là một nhu cầu sinh tử và cấp bách
để giải quyết vấn đề nhân măn và
môi trường sống bị ô nhiễm không c̣n
thuốc chữa.
Hơn
nữa, đánh Nga sẽ dễ dàng hơn đánh Mỹ v́
Nga đang bị thế giới cô lập và không có
những đồng minh truyền thống như Hoa
Kỳ. Một
cuộc xung đột vũ trang toàn diện giữa
Nga – Trung bao giờ sẽ xảy ra do tranh chấp lănh
thổ như năm 1960?
Một
cuộc chiến tranh bằng vũ lực như
vậy, sẽ chưa thể xảy ra vào thập niên
nầy v́ cả Nga và Tàu Cộng đều cần
nhau trong việc cùng phát triển và thách thức
vị trí thống trị của Hoa Kỳ.
Nhưng điều đó không có nghiă là một
cuộc xung đột vũ trang bị loại trừ
khỏi cuộc chơi quyền lực chính trị
giữa Nga – Trung. TT
PUTIN SỢ CHIÊU “GẬY ÔNG ĐẬP LƯNG ÔNG”
CỦA TẬP CẬN B̀NH: Dù
điện Kremlin chấp nhận bán những sản
phẩm quốc pḥng hiện đại nhất cho
Bắc Kinh, nhưng sở
hữu những công nghệ tối tân sản xuất
ra loại vũ khí như vậy th́ giấc mơ
của Tập Cận B́nh sẽ khó thành, v́ Putin
sợ đồng chí lật lọng tráo trở
Tập Cận B́nh dùng những vũ khí nầy đập
lại Nga. Theo
thông tin quân sự Nga, nước
nầy chỉ đồng ư hợp tác phát triển
động cơ cho Su-35 chứ không có kế
hoạch sản xuất tiêm kích loại nầy.
Thông tin nầy, được hăng TASS dẫn
nguồn tin quân sự Nga ngày 25/8/2015 cho biết: Phía
Nga không có bất cứ kế hoạch nào về
việc sản xuất các chiến đấu cơ
Su-35S ở Hoa Lục dưới dưới dạng
cấp phép cả. Tất
cả chiến đấu cơ này sẽ được
chuyển giao từ Nga và theo nguồn tin ngoại giao
quân sự th́ tất cả lô Su-35S mà Nga
sắp bàn giao cho Bắc Kinh đều ở dưới
h́nh thức lắp ráp hoàn chỉnh.
Trong khi Nga không đồng ư sản xuất Su-35S
tại TC, nhưng phía Nga lại đồng ư hợp
tác phát triển động cơ loại tiềm kích
này với Bắc Kinh trên cơ sở sản phẩm
117C. Theo
Vyacheslav Dzirkalh
– Phó Giám đốc Cục Hợp tác kỹ
thuật Quân sự Liên Bang Nga (FSVTS), hợp đồng
bế tắc chính là v́ Bắc Kinh yêu cầu thay
đổi tham số kỹ thuật Su-35 trước
khi chuyển giao. Trong khi Nga không có ư định
thực hiện bất kỳ sự thay đổi
lớn lao nào từ h́nh dáng tới kỹ thuật
của phiên bản Su-35 xuất cảng. Theo
báo Wall Street Journal,
có thể Nga
– Trung sẽ cùng đóng “tàu
sân bay”, khi 2 nước này đang xây dựng quan
hệ hữu nghị.
Trong
khi đó, tạp chí National Interest cho biết dự
án nầy sẽ không thể h́nh thành do nhiều
nguyên nhân khác nhau.
Một quan chức trong lĩnh vực công nghệ
quốc pḥng Nga cho biết: “Bắc
Kinh đang nâng yêu cầu lên thêm một bậc là
muốn nắm phần chính trong dự án trên,” người
nầy nói. “Chúng tôi đều có lợi trong
quan hệ nầy. Nhưng sự thật là Bắc Kinh
đang chơi kèo trên”. Theo
National
Interest
cho biết thêm,
Nga có thể muốn hợp tác, nếu Bắc kinh
sẵn ḷng tài trợ và giúp Nga đóng một
chiếc tàu sân bay mới, chi phí hàng tỷ Mỹ kim.
Nếu
như, Bắc Kinh sẵn sàng gánh đa phần kinh phí,
th́ Nga sẵn sàng chia sẻ công nghệ này. Nhưng, Nga có
thật sự muốn giúp công nghệ quốc pḥng
hiện đại cho TC, khi TT Putin c̣n phải tính
đến nguy cơ bị Tập Cận B́nh đâm
sau lưng ḿnh, nếu một ngày nào đó mối
quan hệ với Bắc Kinh xấu đi, Tập
Cận B́nh có thể sử dụng chính công nghệ
hiện đại của Nga để chống
lại Nga th́ sao? Từ
những phân tích trên, National
Interest
cho rằng, việc
Nga hợp tác với TC để phát triển tàu sân
bay là sự hợp tác không
tưởng.
Nhân định của tạp chí Mỹ hoàn toàn có cơ
sở khi thương vụ Su-35, Nga – Trung đă
đi tới hồi kết thúc, nhưng Nga
vẫn thẳng thừng khẳng định không có
chuyện sản xuất Su-35 tại Tàu Cộng. KẾT
LUẬN: Quan
hệ giữa TT Putin và Tập Cận B́nh đang
bị thử thách khi 2 nền kinh tế hai nước
có những bất ổn. Thỏa
thuận năng lượng được kư kết
năm ngoái để cung cấp khí đốt từ
Nga sang TC tới nay rất ít tiến triển.
Thương
mại song phương dự đoán đạt hơn
100 tỷ USD trong năm nay, nhưng thực tế
mới chỉ đạt được khoảng 30
tỷ USD trong 6 tháng đầu năm, phần lớn
v́ TC sụt giảm nhu cầu dầu khí của Nga. Cộng
với thị trường chứng khoán lao dốc, tăng
trưởng kinh tế ở mức chậm nhất
trong ¼ thế kỷ, Bắc Kinh khó có thể cung
cấp một đảm bảo nào vững chắc mà
TT Putin t́m kiếm nhằm đối phó với sự
trừng phạt từ phương Tây. Đó là chưa
kể tới giá dầu giảm mạnh toàn cầu. Fiona
Hill
– chuyên gia nghiên cứu về Nga của viện
Brooking ở Washington – nhận định: “Nga
trông chờ vào sự tăng trưởng của TC cũng
như nhu cầu tiêu thụ hàng hóa ở nước
nầy gồm dầu, khí đốt, khoáng sản.
Với Nga, TC là một lựa chọn thay thế châu
Âu, sự lạc quan về việc TC giúp Nga thoát
khỏi các vấn đề kinh tế đă phai
mờ dần. Giới tinh hoa điện Kremlin đă
thất vọng v́ không thể nhanh chóng hiện
thực hóa những ǵ người Nga hy vọng”. Hậu
quả việc xâm lăng Crimea và can thiệp vào
Ukraina do bản chất chủ quan, háo thắng và
ngạo mạn của TT Putin đă khiến nền
kinh tế của Nga khốn đốn và đồng
rúp lao dốc v́ lệnh cấm vận của Mỹ
& phương Tây.
TT Putin đă đẩy nước Nga tiến dần
vào quỹ đạo của TC và đă mất
nhiều thứ về tay Bắc Kinh, đặc
biệt về địa bàn chiến lược Trung
Á, theo truyền thống là khu vực chịu ảnh hưởng
của Nga từ thời LX và bất kỳ sự
hiện diện nào của Bắc Kinh vượt các
thỏa thuận thương mại đều
khiến Moscow coi như Bắc Kinh đâm sau lưng ḿnh. Về
mặt chính thức, TT Putin đă thẳng thắn bác
bỏ về một liên minh mới phía Đông: “Chúng
tôi không tạo ra liên minh quân sự với Trung
Quốc, không tạo ra cách tiếp cận kiểu
khối”. Trong cộng đồng kinh doanh
ở Nga tồn tại nỗi lo ngại rằng,
buộc phải hướng Đông có nghĩa là Nga
đang bị dồn vị trí yếu. “Quan
hệ xấu đi với Mỹ & phương Tây
đều không tốt cho cả hai bên và chỉ có
lợi cho Bắc Kinh,” ông
doanh gia ở Nga nói. “Số
lượng các đoàn TC tới Nga tăng gấp
bội và người TC sẽ chỉ xâm nhập
thị trường khi họ thấy rất có
lợi cho ḿnh”.
C̣n cơ
quan Di trú của Nga đang rất thận trọng
về một làn sóng người nhập cư Tàu Hoa
Lục vượt qua biên giới hai nước, xâm
nhập bất hợp pháp vào vùng Viễn Đông. Người
dân Nga bản địa báo động: “Người
Tàu có thể trở thành một nhóm dân tộc
lớn nhất tại vùng Viễn Đông Nga vào năm
2020 hoặc 2030.” Theo
A.A Khraamchilin
– Phó giám đốc Viện Hàn Lâm Khoa học Nga –
một chuyên gia uy tín của Nga, viết trên báo “B̀NH
LUẬN QUÂN SỰ ĐỘC LẬP” đă cảnh
báo những người ngồi ở Điện
Kremlin rằng: “Cuộc
chiến tranh của Trung Quốc chống Liên Bang Nga,
chiến thắng sẽ không thuộc về chúng ta.” Tỷ
phú Oleg Deripaska
kết luận vấn đề này như sau: “Nga
nên tích cực hợp tác với Hoa Kỳ và Châu Âu
(EU), chứ không phải Trung Quốc”.
Nếu không muốn Tập Cận B́nh đâm sau
lưng ḿnh th́ chỉ có một cách duy nhất là TT
Putin phải trả Crimea về vị trí cũ của
nó và chấm dứt can thiệp vào Ukraina mà thôi NGUYỄN VĨNH LONG HỒ |