Tṛ chuyện với một nhân chứng sống của Cải cách Ruộng đất |
Nhà
văn Trần Mạnh Hảo Một
sự kiện gây băo dư luận trong tháng này khi chính
phủ Hà Nội lần đầu tiên mở
triển lăm về cuộc cải cách ruộng đất
long trời lở đất những năm 40-50 ở
miền Bắc và vội vă đóng cửa sau 3 ngày
gặp phản ứng mănh mẽ từ công chúng,
nhất là các cư dân mạng. Cuộc
triển lăm tại Viện Bảo tàng Lịch Sử
Quốc Gia ở Hà Nội chuyên đề “Cải cách
ruộng đất 1946 – 1957” khai mạc hôm 8/9 đă
làm khơi dậy làn sóng phẫn nộ v́ điều
bị cáo buộc là không phản ánh đúng thực
chất sự kiện lịch sử đă giết
chết ít nhất 15 ngàn người bị đấu
tố là địa chủ mà đa phần trong
số đó bị vu oan, cùng hàng ngàn nạn nhân khác
bị tra tấn, hành hạ và bỏ đói trong tù.
Với
sự hướng dẫn, giúp đỡ của
cộng sản Trung Cộng và Liên Xô, chiến
dịch Cải cách Ruộng đất của chính
phủ Việt Nam Dân chủ Cộng ḥa dưới
sự lănh đạo của Chủ tịch Hồ Chí
Minh và đảng Lao động Việt Nam tức
đảng Cộng sản hiện nay đề
mục tiêu xóa bỏ văn hóa phong kiến, tiêu
diệt địa chủ và các thành phần bị
xem là ‘bóc lột, phản quốc’, để chia
lại ruộng đất cho dân cày, lập nền
chuyên chính vô sản, nhanh chóng tiến lên chủ nghĩa
xă hội. Chiến
dịch đấu tố thảm sát tàn bạo này
đă gây ra bầu không khí nồi da xáo thịt kinh
hoàng khi đồng bào- đồng loại truy quét,
thảm sát, tận diệt lẫn nhau; khi những người
cùng huyết thống trong gia đ́nh đấu
tố, vu cáo, ám hại nhau giẫm đạp luân thường
đạo lư. Sự
khủng khiếp ấy đă được bộc
lộ rơ nét qua mấy vần thơ của Tố
Hữu:
Trong
số trên 172 ngàn người bị quy là địa
chủ trong Cải cách Ruộng đất, cứ 10 người
th́ có tới hơn 7 người bị quy oan, để
rồi sau đó ông Hồ Chí Minh đă thừa
nhận chính sách này là một sai lầm. Giới
trẻ Việt Nam ít người được
biết đến cuộc Cải cách Ruộng đất
này v́ bấy lâu nay nó không được sử sách
nhà trường nói đến hay báo chí nhà nước
nhắc lại, và cuộc triển lăm lần đầu
tiên đầy tranh căi và kịch tính ở Bảo tàng
Lịch Sử Quốc Gia trong tháng này dường như
là một vết dao thêm nữa cứa vào vết thương
c̣n rỉ máu sau gần 6 thập niên. Để
các bạn trẻ hiểu thêm về sự kiện gây
sóng gió công luận này, Tạp chí Thanh Niên hôm nay có
cuộc trao đổi với một trong những nhân
chứng sống, nạn nhân, và cũng là người
tham gia cuộc Cải cách Ruộng đất 60 năm
về trước: nhà văn, nhà báo Trần Mạnh
Hảo, nguyên ủy viên Hội đồng Thơ
Hội Nhà văn Việt Nam, người đă bị
khai trừ khỏi đảng Cộng sản vào năm
1989 v́ tác phẩm ‘Ly Thân’ trong đó có nói tới
chiến dịch Cải cách Ruộng đất.
Nhà
văn Trần Mạnh Hảo: Đại cục
của Cải cách ruộng đất là cái xấu
xa, đảo lộn đạo lư của dân tộc,
là những cuộc đấu tố khủng khiếp
xử oán oan người ta, hàng vạn người
bị oan. Vết thương đă lành họ lại
khoét nó ra. Dư luận trên internet phản ứng. Người
ta kể ra sự thật, cho nên họ thấy lợi
bất cập hại, họ vội vàng đóng
cửa. Đây là một bài học cho sự tuyên
truyền dối trá. Bây giờ c̣n rất nhiều người
trong Cải cách Ruộng đất như chúng tôi
vẫn c̣n sống đây, sao lại bịp chúng tôi
được? Trà
Mi: Hành động nhắc lại lịch sử có
người đánh giá là khoét lại nỗi đau
chưa lành, có người cho rằng nên nh́n lại
lịch sử để học lại bài học
của chính ḿnh. Bấy lâu nay đă có rất
nhiều chỉ trích nói rằng nhà cầm quyền
Việt Nam muốn né tránh những chuyện sai
lầm đă gây ra, nên họ cố quên và muốn nhân
dân phải quên đi. Nhưng tới lúc họ
nhắc lại th́ bị ném đá, bị chỉ trích
nặng hơn. Không nhắc th́ nói là bưng bít, c̣n
nhắc lại th́ bị phản ứng. Nên hiểu
thế nào về những ǵ ẩn sau trong ḷng dân chúng
Việt Nam? Liệu dư luận Việt Nam có quá
khắc khe hay không?
Nhà
văn Trần Mạnh Hảo: Cải cách Ruộng
đất thật sự là một vết nhơ
xấu xa nhất của cộng sản. Cái xấu xa
nhất lại đưa ra khoe, triển lăm. Mà
triển lăm lại nói phần tốt đẹp
chứ không nói phần xấu. Vẫn là một
sự bịp bợm, nói dối. Họ cứ quen thói
bịp nhân dân măi. Xưa nhà nước độc
quyền các phương tiện truyền thông,
chứ giờ internet và Facebook đă là phương
tiện truyền thông của mọi người. Trà
Mi: Có ư kíên cho rằng lịch sử không
phải để thù hận, cho nên cũng có người
ủng hộ sự bạch hóa lịch sử… Nhà
văn Trần Mạnh Hảo: Bạch hóa lại
chối tội, gian dối th́ làm sao? Anh bắn
giết, hành hạ người oan. Người
qua không tội ǵ lại vu cáo, bịa chuyện để
đưa ra bắn, thích bắn là bắn. Bắn hàng
vạn người như vậy, rồi ngồi khóc
là xong tội à? Ai gây ra chuyện căm thù nhau,
nồi da xáo thịt? Ai gây chuyện đấu tố
địa chủ khủng khiếp như vậy?
Chỉ bởi học thuyết sai lầm về đấu
tranh giai cấp sinh ra. Họ đưa học
thuyết tà đạo về áp dụng cho dân tộc
Việt Nam, làm đảo lộn đạo lư của
dân tộc, con đấu tố cha, vợ đấu
tố chồng, cháu đấu tố ông bà. Toàn
tố điêu không. Tôi là người tham gia Cải cách
Ruộng đất từ đầu chí cuối. Gia
đ́nh tôi và bản thân tôi là nạn nhân của
Cải cách Ruộng đất nên tôi biết. Sao chúng
tôi lại không lên tiếng được? Buộc ḷng
chúng tôi phải viết mấy bài trên Facebook kể
lại chuyện gia đ́nh tôi, rất khủng
khiếp, mà tôi chỉ kể có mức độ thôi.
Họ không biết sám hối mà cốt tuyên
truyền, đem cái xấu xa nhất của chế
độ khoe ra mà bảo là tốt th́ làm sao mà
mọi người nhịn được.
Nếu
họ triển lăm trung thực, kể ra cái ác của
Cải cách Ruộng đất ra để sám
hối, để nhận lỗi của ḿnh th́ không
ai phản ứng cả. Đằng này họ lại
làm cái cuộc dối trá như vậy. Không coi người
dân ra cái ǵ cả. Cũng không có một thái độ
đàng hoàng, tử tế. Khi thấy triển lăm
hố, hai ba ngày sau ngưng không triển lăm nữa
lấy lư do thiếu ánh sáng. Thái độ rất hèn
hạ. Những người đă bị đấu
tố hầu hết là những địa chủ
phục vụ kháng chiến. Thế nhưng họ
lại bắt đưa ra đấu tố. Như bà
Nguyễn Thị Năm là người có công vô cùng
lớn với chế độ của ông Hồ Chí
Minh, đă nuôi ông Hồ Chí Minh và những người
lănh đạo cộng sản trong nhà và mang hết tài
sản ra tặng. Thế nhưng cuối cùng họ
lại đem bà ra bắn. Trà
Mi: Là một nhà báo để ư quan sát thời
cuộc, theo ông, v́ sao nhà nước lại mở
triển lăm Cải cách Ruộng đất vào lúc này
chứ không phải là sớm hơn hay muộn hơn? Nhà
văn Trần Mạnh Hảo: Tôi nghĩ rằng
cuộc triển lăm này được cấp cao
nhất quyết định lâu rồi. Phải là
Bộ Chính trị quyết định chứ Bộ Văn
hóa không có quyền làm chuyện này. Họ chủ
quan nghĩ rằng đă lừa dối được
dân mấy chục năm nay rồi th́ giờ muốn
nói ǵ th́ nói. Đấy là một cái nhầm v́ dân
bây giờ đă thức tỉnh. Trà
Mi: Đă có nhiều ng̣i bút mô tả Cải cách
Ruộng đất như một cuộc cách mạng
‘long trời lở đất.’ Cải cách Ruộng
đất dưới ng̣i bút của nhà văn-nhà báo
Trần Mạnh Hảo, một cựu đảng viên
cộng sản Việt Nam, như thế nào?
Nhà
văn Trần Mạnh Hảo: Trong tiểu
thuyết Ly Thân của tôi nay đă bị nhà nước
cấm, tôi có mô tả đến cuộc Cải cách
Ruộng đất. Bây giờ tôi cũng không
muốn nhắc tới v́ con cháu những người
trong làng đă đấu tố gia đ́nh nhà tôi,
những người tố điêu, những người
làm những việc rất xấu xa đê tiện
đó hiện giờ vẫn c̣n sống trong làng. Khi tôi
nhắc lại th́ con cháu những người đó
cũng có gọi điện thoại vào nói ‘Xin bác
tha cho v́ chúng ta là những người Công giáo,
lấy sự tha thứ làm trọng.’ Tôi bảo ‘Không,
tôi th́ tôi quên rồi, nhưng tự nhiên ông nhà nước
triển lăm Cải cách Ruộng đất mà rất
là dối trá như vậy th́ bắt buộc tôi
phải lên tiếng để công luận biết
những ǵ triển lăm kia không phải thực
chất của Cải cách Ruộng đất.
Thực ra, nếu muốn viết về Cải cách
Ruộng đất, tôi đă viết một cuốn
sách ít nhất phải là 500 trang v́ riêng chuyện gia
đ́nh tôi cũng khủng khiếp lắm. Có
những điều tôi cũng không muốn nói ra
nữa. Trà
Mi: Nhân nói chuyện về cuộc triển lăm
nhắc lại thời mốc quá khứ đen
tối trong lịch sử Việt Nam, có thể cùng nhà
văn Trần Mạnh Hảo nh́n lại những ǵ
đă diễn ra? Là một nạn nhân cũng là
ngừơi tham gia đấu tố trong Cải cách
Ruộng đất, từng kinh qua những chuỗi ngày
Cải cách Ruộng đất trong thời thơ
ấu, sau 6 thập niên nh́n lại, những kư ức
c̣n đọng lại trong ông là ǵ?
Nhà
văn Trần Mạnh Hảo: Tôi đă chứng
kiến lính Pháp đi càn quét trong làng xă, cũng là
kinh khiếp lắm, nhưng không bằng Cải cách
Ruộng đất. Tôi đă từng đi xem bắn
người, những người tốt nhất trong
làng xă tôi bị quy là địa chủ và bị
đưa ra bắn rất tàn bạo. Tôi cũng
từng đấu tố bố mẹ tôi. Tôi cũng
từng chứng kiến thảm cảnh gia đ́nh nhà
tôi từ đầu chí cuối th́ tôi phải nói là
Cải cách Ruộng đất không khác ǵ Polpot bao nhiêu.
Những người bị bắn trong làng xă tôi
hầu hết là từng là đảng viên cộng
sản. Không hiểu tại sao họ lại lôi ra
bắn hết. Chắc họ muốn thanh trừng v́
họ sợ. Những lớp người làm kháng
chiến chống Pháp trong vùng này đă từng là bí
thư chi bộ của cộng sản, chủ tịch
xă bị lôi ra bắn hết. Trà
Mi: Ông không hiểu v́ sao họ làm như vậy,
nhưng chính bản thân ông từng có hành động
đấu tố tham gia trong cuộc Cải cách
Ruộng đất đó, ông có hiểu v́ sao ḿnh làm
vậy không? Nhà
văn Trần Mạnh Hảo: Lúc đó tôi
mới 10 tuổi thôi. Họ huy động thiếu niên
con cái của địa chủ, bắt phải đấu
tố bố mẹ th́ bố mẹ mới khỏi
bị bắn. Bọn chúng tôi đều nghĩ là
họ nói thật nên sợ lắm. Tôi bàn với
mẹ, mẹ bảo ‘Con không đấu tố th́
bố con chết.’ Cuối cùng, chúng tôi phải
đứng ra nói theo kịch bản của họ là
‘Bố tôi rất gian ác.’ Họ bảo ‘Chưa
được, phải nói nặng thêm.’ Tôi hét lên
‘Bố tôi giết cả làng này.’ Ông đội
cải cách rất trẻ tát vào mặt tôi cái
bốp, bảo ‘Chửi cha vượt chỉ tiêu trên
giao. Trên giao cho mày chửi bố có bằng này thôi,
sao mày chửi nhiều vậy?’ Bố mẹ tôi c̣n
bị những người hàng xóm đấu tố.
Trước đó, họ là những người Thiên
Chúa giáo rất tốt. Đội Cải cách về
khuyến khích thế nào thành ra nói dối hết.
Tất cả ‘địa chủ’ trong làng xă tôi
đều không giàu có ǵ v́ ngoài Bắc ít có người
có ruộng thẳng cánh c̣ bay như trong Nam Bộ.
Chỉ vài mẫu ruộng, vài con trâu mà thành ‘địa
chủ’ rồi. Họ cứ quy và đấu tố
điêu rất gian ác. Trong Cải cách Ruộng đất,
không khí khủng khiếp vô cùng. Trà
Mi: Sau lần chính ông đấu tố bố ḿnh,
bố ông có lănh hậu quả thế nào không?
Nhà
văn Trần Mạnh Hảo: Bố tôi sau đó
bị nhốt mấy tháng được thả v́
gia đ́nh tôi được xuống thành phần
‘trung nông lớp D.’ Tôi nhớ bác Luông ở
gần làng tôi cũng bị bắn rất tàn
bạo. Đến khi họ sửa sai th́ họ cho bác
ấy xuống thành phần. Người ta đền
tội bắn chết ông Luông có 100 cân thóc cho gia
đ́nh. Ngay cả em ruột ông nội tôi là
một nhà sư rất nổi tiếng ở huyện
cũng bị đấu tố đến mức
tự treo cổ chết. Sau này, ông cũng được
xuống thành phần. Ông sư trong chùa có ǵ mà là
địa chủ. Họ cốt quy ông là địa
chủ để phá chùa của ông thôi. Gần như
Cải cách Ruộng đất tiến đến
một cuộc diệt chủng. Ví dụ như ông
cố sinh ra ông nội tôi, năm đó gần 90
tuổi, râu tóc bạc phơ. Vậy mà họ cũng
đem ông ra ruộng đào hố đấu tố ông
chỉ v́ ông có nhà to nhất làng. Ông cố tôi là
một trong những người lập ra cái làng
đó. Ông bị đấu tố tới ngất
đi. Ông xin xử bắn cho ông được yên mà
họ không bắn, đem nhốt ông trong nhà bếp bên
cạnh nhà tôi, không cho ăn. Cứ đêm đến
ông gọi tôi qua cửa sổ ‘Ông Hảo ơi cho
con xin miếng cơm.’ Mẹ tôi thỉnh thoảng lén
ném qua cửa sổ cho ông một nắm cơm để
ông sống. Nhưng chỉ mấy tháng sau, ông
chết. Trà
Mi: Cải cách Ruộng đất nhằm xóa
bỏ văn hóa phong kiến; tiêu diệt các thành
phần địa chủ, chống chính quyền, hay
Việt gian để lấy lại ruộng đất
cho bần cố nông. Họ nói mục tiêu đó
về cơ bản không sai, nhưng dẫn tới
sự đẫm máu và oan sai là do cách thực
hiện sai. Ông nghĩ thế nào? Nhà
văn Trần Mạnh Hảo: Cái đó chỉ là
họ biện minh cho hành động độc ác
của họ. Mục tiêu của họ là giết trí
thức và người giàu. Khẩu hiệu ‘Trí-phú-địa-hào,
đào tận gốc trốc tận rễ’, khẩu
hiệu căn bản của Cải cách Ruộng đất,
vẫn rành rành ra đó. Khẩu hiệu này ra đời
từ đảng Cộng sản Đông dương
1930. Trí thức và những người biết làm giàu
là thành phần tạo nên xă hội văn minh. Không có
trí thức, không có người biết làm ra của
cải th́ không có xă hội văn minh. Ngay mục tiêu
ban đầu của họ đă là rất ác độc,
sai trái, chống con người mà cứ bảo trên
đúng do dưới thực hiện sai th́ rất
bậy bạ. Họ chỉ t́m cách mị dân thôi. Trà
Mi: Chủ nghĩa cộng sản tin rằng cách
mạng ruộng đất là điều kiện
để giải phóng dân tộc…
Nhà
văn Trần Mạnh Hảo: Họ có giải phóng
ǵ đâu. Họ
chia ít ruộng cho bần cố nông. Hai năm sau,
đến 1958 là họ thu lại hết. Họ cướp
hết, cho vào hợp tác xă. Nông dân vẫn tiếp
tục khổ ai, c̣n khổ ải hơn xưa
nữa, khốn khó vô cùng. Năm 1958 họ lấy
hết đất của dân dồn vào tay nhà nước
gọi là ‘hợp tác xă’, th́ đâu thể gọi
là ‘dân cày có ruộng?’ Đấy là cuộc cách
mạng dân cày mất ruộng chứ. Lúc ấy chúng
tôi có một ông địa chủ to vô cùng có tên là
‘hợp tác xă,’ đày đọa con người không
thể tưởng tượng được. Tôi
từng đi làm hợp tác xă, tôi biết, đói vô
cùng, hoa cả mắt, suốt ngày làm không đủ
ăn. Trà
Mi: Với con mắt một nhân chứng, một người
từng là nạn nhân của Cải cách Ruộng
đất, ông sẽ nói ǵ về những di hại
của nó cho tới 6 thập niên sau? Nhà
văn Trần Mạnh Hảo: Tôi chỉ muốn nói
rằng dân tộc chúng ta đă kinh qua rất
nhiều bi thảm do lỗi lầm của những người
mang tà thuyết độc ác, chủ nghĩa duy ác,
về đất nước chúng ta. Mong rằng
họ sẽ từ bỏ chủ nghĩa duy ác này
để trở về với dân tộc, với
sự thương yêu ḥa đồng với nhau.
Chủ nghĩa đấu tranh giai cấp này là
một chủ nghĩa rất là sai lầm, làm tai
hại cho dân tộc, làm nhân dân cùng đường
khốn khổ khốn nạn như thế này. Tôi
mong những người cộng sản lănh đạo
đất nước hăy mau thức tỉnh sám
hối. Hăy nghĩ rằng không chóng th́ chày họ
sẽ bị lịch sử lên án. Tôi chỉ mong
họ hồi tâm quay lại với đất nước.
Mọi người chúng ta hăy cùng nhau nói lên sự
thật th́ sự thật mới có mặt trên đất
nước chúng ta. Trà
Mi: Với thế hệ trẻ ngày nay và ngày mai
của nước Việt, theo ông, Cải cách
Ruộng đất đă để lại cho họ bài
học lịch sử như thế nào?
Nhà
văn Trần Mạnh Hảo: Thế hệ chúng tôi
bây giờ gần đất xa trời rồi. Thế
hệ bố mẹ chúng tôi bị ám ảnh bởi
Cải cách Ruộng đất th́ chết hết
rồi. Bây giờ họ tưởng đă đến
lúc họ muốn sáng tác, muốn bịa theo kiểu
của họ thế nào cũng được v́
lớp trẻ đâu có biết ǵ, họ muốn nói
ǵ th́ nói mà. May mà những người như chúng tôi
c̣n sống và có những bạn trẻ được
cha mẹ kể lại những kư ức đau thương
của thời Cải cách Ruộng đất, cho nên
người ta đă lên tiếng. Không thể nào
bịp nhân dân măi, không thể nào bịt miệng
được nhân dân măi. Internet là phương
tiện vô cùng hữu hiệu để chúng ta nói lên
sự thật. Trà
Mi: Xin chân thành cảm ơn nhà văn Trần
Mạnh Hảo đă dành cho chúng tôi cuộc trao đổi
này.
Mấy
hôm nay trên các trang báo, các đài truyền h́nh, các
websites, các blog và facebook nổ tung một lượng
thông tin rất lớn về cuộc triển lăm
Cải Cách Ruộng Đất (1946 – 1955 tại
Hà Nội, cơn băo thông tin như xới lên vết
đau mà lâu lắm rồi, 60 năm tưởng ch́m
vào quên lăng, chí ít là cũng tạm ngủ yên v́ không
mấy ai nhắc đến nữa. Bao nhiêu cảm xúc
được phơi bày cho thấy, quả thật là
một cuộc “cách mạng long trời lở đất”
trong quá khứ c̣n hằn dấu cho đến hôm nay.
Phản ứng mạnh và sâu rộng như thế này
không biết đến bao giờ biến cố tang tóc
này mới lắng xuống và trôi vào dĩ văng?
Cuộc
cải cách ruộng đất những năm ấy
ghi một dấu ấn sâu đậm vào cuộc
sống gia đ́nh tôi, cách riêng cha tôi, mà cho đến
giờ chết ông vẫn c̣n chưa nguôi ngoai nỗi
đau buồn. Không riêng ǵ nhà tôi, hầu hết các
gia đ́nh ở miền Bắc đa phần đều
hứng chịu, người cách này kẻ cách khác,
kẻ cả những gia đ́nh đă vào Nam trước
nhưng vẫn có liên hệ với họ hàng thân
thuộc ở lại miền Bắc. Năm
1945, khi Việt Minh nổi dậy cướp chính
quyền, cha tôi, đang c̣n là một thanh niên, vội
vàng bỏ lại người vợ trẻ và hai
đứa con ở miền quê nghèo nàn của ḿnh,
trốn lên thành thị để tránh bị ruồng
bắt. Cha tôi chẳng làm ǵ để phải
mắc “nợ máu” với nhân dân, nhưng ông
bị t́m bắt chỉ v́ đă là chánh hội Nam
Thanh (hội Thanh Niên Công Giáo trong Giáo Xứ thời
bấy giờ), bị xem là lực lượng đối
kháng với họ. Mẹ tôi kể “Bố vừa
thoát ra khỏi nhà ban chiều, lúc sập tối, th́
nửa đêm họ ập vào nhà lục soát tra
khảo mẹ”. Sau
cái đêm kinh hoàng ấy, mẹ tôi đă t́m cách
đưa đứa con trai đầu ḷng trốn lên
thành Nam theo bố, ông Nội tôi th́ giữ bằng
được đứa con trai thứ hai ở
lại quê để “hương khói tổ tiên”.
Mẹ tôi sẽ t́m cách trở về làng “đánh
tháo” đứa con này của ḿnh, cha tôi sẽ đạo
diễn “chiến dịch” ly kỳ ấy, v́ không
chịu được cảnh “cứ xới cơm
lên là mẹ lại khóc v́ mất con”. Cuộc
“bắt cóc” đứa con trai được
thực hiện đúng ngày lễ Đức Mẹ lên
Trời, bổn mạng của Giáo Họ, mọi người
vui vẻ tham gia cuộc rước kiệu, ông
Nội tôi mải mê đọc kinh đi theo kiệu,
anh tôi thoát ra sau mật lệnh của thím út, hai
mẹ con gặp nhau ở băi tha ma rồi cắm đầu
chạy. Cuộc đào thoát diễn ra ban đêm, hai
mẹ con băng qua các cánh đồng chứ không dám
chạy trên mặt lộ sợ bị bắt lại.
Khi đến được nơi an toàn là bến
đ̣, hai mẹ con xuống núp ở một canô
chở chiếu đi buôn. Lúc này mẹ tôi mới phát
hiện ra túi bánh kẹo cha tôi mua, dặn trao cho thím
út mang về làm quà cho mọi người, vẫn c̣n
đeo nguyên bên người… Sau này, năm 1975, các
anh tôi phải đi tù cải tạo xa, nhiều tháng
ngày không tin tức, một lần nữa mẹ tôi
lại nhiều phen băng rừng t́m con, bà lồng
lộn lên như con thú bị mất con, quyết tâm
giành lại cho bằng được. Di
cư vào miền Nam rồi, ngày được tin ông
Nội tôi mất, cả nhà bao trùm một bầu khí
thê lương. Bố tôi ngồi rầu rĩ không nói
ǵ, mấy ngày trôi qua trong im lặng đáng sợ,
chỉ có tiếng thở dài của bố và của
mẹ, thỉnh thoảng các chú tôi đến nhà,
mấy anh em lại ngồi ṿ đầu thở dài
với nhau. Mấy ngày sau bố tôi tổ chức phát
tang rồi đi dâng lễ ở Nhà Thờ, tối
tối đọc kinh trong nỗi buồn hiu hắt.
Sau này nhờ Ủy Hội Quốc Tế, các danh
thiếp liên lạc Bắc – Nam cho chúng tôi biết rơ
hơn về cái chết của ông. Sau 30 tháng 4, chính
cô tôi vào Nam kể lại nhiều chi tiết đau xót
hơn nữa. Ông
tôi, một nông dân nghèo, sở hữu 2 công ruộng,
bị xếp loại địa chủ lôi ra đầu
tố. Cả cuộc đời chân lấm tay bùn, cày
cấy trên chính mảnh ruộng của ḿnh c̣n không
đủ ăn lấy ruộng đâu ra mà cho tá
điền làm thuê? Tính t́nh ông nhân hậu, cho người
hàng xóm mượn vài yến thóc, thế cũng
đủ là nguyên nhân để bị kết tội
địa chủ. Người ta vin vào việc ông có
thóc cho vay, chính người hàng xóm từng được
vay thóc đă quay ngược lại vu cáo ông tôi,
rồi mấy người trong xóm theo phong trào,
nhảy dựng lên mà kể tội, bảo “lắm
của nhiều bạc nên mới phè phỡn sáng
chiều chỉ mỗi một việc đến nhà
thờ đọc kinh”!?!
Ṭa
Án Nhân Dân quyết định xử tử h́nh ông tôi.
Đêm trước ngày thi hành án, cô tôi nắm
một nắm cơm ḅ vào sân đ́nh nơi nhốt
ông tôi để ông ăn đỡ đói, khi ḅ vào
đến nơi trói ông tôi, sờ vào người th́
ông tôi đă mất rồi, người cứng đờ
không c̣n biết ǵ nữa, cô tôi sợ quá không dám
phản ứng ǵ, lẳng lặng ḅ ra. Hôm sau họ
đem xác ông ra vùi ngoài băi tha ma, đến con
ruột cũng không dám thắp nén hương cho
bố, măi sau này mới đem cải táng về chung
trong lăng mộ của gia tộc. Cũng
sau năm 75, người hàng xóm từng cầm đầu
đám đông đứng lên đấu tố ông tôi
t́m vào Nam, ông ta t́m đến thăm gia đ́nh tôi và
ngỏ lời xin lỗi, cha tôi lẳng lặng không
một lời trách cứ. Sau bữa cơm mời khách,
cha tôi bảo mẹ tôi cho họ ít tiền xe. Khách
về rồi, cha mẹ tôi bùng nổ xung đột,
khi có khách bà nhịn không nói, khách đi rồi, bà
bảo sao lại có thể dọn cơm đăi đằng
kẻ đă vô ơn bất nghĩa, đă góp
phần làm hại cha của ḿnh cơ chứ. Cha tôi
vẫn không một lời, gương mặt ông
hằn lên nỗi đau khổ. Sau này khi ông đau
nặng, những ngày tôi kề cận bên ông, nghe ông
tâm sự, tôi mới hiểu ông bị dằn vặt
về tội bất hiếu, đă vắng mặt
trong những ngày khốn khổ của cha ḿnh. Không
ai có thể đo được sự tàn phá của
một chính sách tàn ác và sai lầm, nỗi đau len
lỏi vào tận từng tâm hồn con người
nạn nhân, di chứng đến nhiều thế
hệ. Cái cách thi hành chính sách “cải cách ruộng
đất” làm sụp đổ cả một hệ
thống đạo đức xă hội, phá tan t́nh làng
nghĩa xóm, gia đ́nh anh em họ hàng ruột
thịt, nó cắt nghĩa tại sao tội ác về
sau này sẽ hoành hành hung tợn, con người
sẽ chém giết nhau không gớm tay. Người
tin vào Chúa đứng trước thách đố vô cùng
to lớn, nếu thật sự vững tin vào Chúa,
phải chứng minh được rằng Tin Mừng
có sức hàn gắn, chữa lành và thay đổi
mọi sự. Mỗi người tùy theo lương tâm
mách bảo mà dấn thân cho sự sống của dân
tộc ḿnh, dấn thân để không chỉ mang
lại sự sống, nhưng c̣n là Sự Sống
dồi dào bất diệt (x. Ga 10, 10). Lm.
VĨNH SANG DCCT, 13.9.2014 |