Niềm Vui Quốc Táng
Niềm vui
quốc táng tưng bừng
Pháo bông rộ nổ vang lừng núi sông
Giáp về chịu tội cha ông
Đem theo sinh mạng của đồng bào ta
Thật là nghiệp chướng oan gia
Sống th́ sát lính, chết c̣n giết dân
Phải chăng cái đảng bạo tàn
Nghịch trời phản nước tiêu tan đến
ngày?
Cây cổ thụ cuối cùng
của thế hệ Hồ Chí Minh đă đổ. Không
phải v́ một trận cuồng phong, băo tố, mà
v́ đă sống ṃn mỏi quá lâu, sang năm thứ
102. Không bất ngờ. Cái bóng hoàng kim phủ rợp
một thời của ông cũng đi theo xuống
mồ.
Nhất tướng công thành
vạn cốt khô
Tướng Vơ Nguyên Giáp
gắn liền tên tuổi ḿnh với chiến
thắng Điên Biên Phủ, buộc người Pháp ra
khỏi Đông Dương, trở thành bài học quân
sự của thế giới.
Những năm 50-75 của thế kỷ trước là
thời của một danh tướng không thông qua trường
lớp quân sự nào, từ một trí thức b́nh dân
trở thành nhà quân sự. Trong những điều mà
người ta cho rằng ông là biểu tượng, có
cả biểu tượng “chiến thắng bằng
mọi giá.”
Học giả, chính khách nước ngoài có những
đánh giá tích cực về ông, nhưng cũng không
thiếu những nhận định cho rằng ông
đă “mua chiến thắng với giá khổng
lồ.”
Chia buồn trước sự ra đi của Tướng
Giáp, ngày 5 tháng 10, Ngoại Trưởng Pháp Laurent
Fabius ca ngợi ông là “một người lính vĩ
đại” trong công cuộc đấu tranh giành
độc lập cho dân tộc.
Tờ New York Times mô tả ông là “một người
rất lôi cuốn và hoạt bát, một nhà quân
sự uyên bác và một người theo chủ nghĩa
dân tộc quyết liệt. Ông có thể dùng sức
hút của bản thân để lên tinh thần cho quân
sĩ, làm bùng cháy trong họ sự sẵn sàng
cống hiến cho đất nước. Những người
hâm mộ ông đặt ông ngang hàng với MacArthur,
Rommel và những chỉ huy quân sự vĩ đại
khác của thế kỷ 20” (www.bbc.co.uk).
Edward Miller, phó giáo sư, khoa Lịch sử, Hoa Kỳ:
“Đại Tướng Vơ Nguyên Giáp từ lâu
được ca ngợi ở Việt Nam và cả trên
thế giới như thiên tài quân sự. Không thể
phủ nhận các thành tích chiến trường
của ông thật phi thường. Ông đóng vai tṛ
chủ chốt khi Việt Minh giành quyền lực
hồi Cách Mạng Tháng Tám 1945. Đó là cuộc cách
mạng cộng sản thành công thứ hai trong
lịch sử, sau Cách MẠNg Nga 1917.”
“Bên cạnh đó, thắng lợi của ông Giáp
ở trận Điện Biên Phủ năm 1954 là sự
kiện bước ngoặt không chỉ trong lịch
sử Việt Nam hiện đại mà cả trong
lịch sử phi thực dân hóa của các nước
miền nam (chỉ Châu Phi, Châu Á và Mỹ Latin)” (www.bbc.co.uk).
Trong khi đó, Jay Elwes trong bài “Vơ Nguyên Giáp” trên
Prospect Magazine, Anh quốc, viết:
“Giáp là một chiến lược gia quân sự
tự học tài năng bao la và nhà một lănh đạo,
người đă giành chiến thắng và giải pháp
chính trị vào năm 1954, tạo các t́nh huống
dẫn đến cuộc chiến tranh với Hoa
Kỳ 1965-1975. Như vậy, ông là trung tâm của
cuộc xung đột mạnh nhất, gây nên tổn
hại và tranh căi của Chiến Tranh Lạnh.
Ông cũng là một nhà tư tưởng tàn bạo,
người đă nướng một số lượng
lính rất lớn trong việc áp dụng chiến
thuật biển người hoang phí. Cuộc sống
của Tướng Giáp được làm nên bởi
cuộc cách mạng, chiến tranh và sự mất mát
và đau khổ gần như không thể tưởng
tượng. Nhưng ông cũng là người
chiến thắng” (www.prospectmagazine.co.uk).
Tờ Wall Street Journal:
“Vơ Nguyên Giáp là một bậc thầy về hậu
cần, nhưng danh tiếng của ông th́ c̣n bắt
nguồn từ nhiều thứ khác. Những chiến
công mà ông giành được là nhờ vào một
chiến lược kiên tŕ mà ông và Hồ Chí Minh tin
chắc là sẽ thành công - một quyết tâm
sắt đá là chấp nhận tổn thất
khổng lồ và sự tàn phá gần như toàn
bộ đất nước để đánh bại
mọi kẻ thù, bất kể chúng hùng mạnh đến
đâu. ‘Các bạn giết 10 người của chúng
tôi th́ chúng tôi cũng giết một người
của phía bạn’, ông nói, ‘nhưng cuối cùng, các
bạn sẽ mệt mỏi với điều đó
trước chúng tôi.’”
Cũng phó giáo sư, Khoa lịch sử, Hoa Kỳ,
Edward Miller:
“Chúng ta nên nhớ rằng Tướng Giáp, giống
như nhiều viên tướng vĩ đại trước
ông, đă mua các chiến thắng với giá khổng
lồ, và cũng suưt thất bại. Nghiên cứu
gần đây cho thấy lực lượng Việt
Minh chịu thương vong to lớn ở Điện Biên
Phủ và suưt nữa bị đánh bại tại
đó, giống như trong trận tấn công thất
bại mà ông Giáp tiến hành ở đồng
bằng Sông Hồng năm 1951” (www.bbc.co.uk).
Tiến Sĩ Francois Guillemot, sử gia Pháp:
“Vơ Nguyên Giáp với nhiều người Việt Nam
khác, những người chống cộng và lưu
vong, xuất hiện như kẻ chủ mưu của
một cuộc chiến nhắm vào các đảng phái
quốc gia dân tộc cạnh tranh với Việt Minh
trong giai đoạn 1945-1946.”
“Chiến lược quân sự của ông vốn tiêu
tốn nhiều sinh mạng phụ nữ (cần
nhấn mạnh điều này) và nam giới, ngày nay
vẫn được thế hệ trẻ đặt
dấu hỏi. Bởi v́ Điện Biên Phủ, bất
chấp chiến tích, là một cuộc xay thịt
với cả hai bên và người Việt Nam đă
trả một giá đắt cho trận chiến này...”
“Chiến lược của ông không phải là
“chiến lược ḥa b́nh” như ông đă nói
với Dominique Bari, một nhà báo của tờ Nhân Đạo
(l'Humanité, tờ báo của Đảng Cộng sản Pháp)
vào năm 2004, mà chiến lược của ông là
để giành chiến thắng trong dài hạn cùng
với một cái giá về hy sinh nhân mạng cao không
ǵ có thể so sánh được” (www.bbc.co.uk).
Tướng William C.Westmoreland cho rằng, ông Giáp thành
công v́ “ông ta sẵn sàng chịu tổn thất
lớn để theo đuổi chiến thắng.”
“Bất kỳ một tổng tư lệnh nào
của Hoa Kỳ mà chịu tổn thất lớn như
Tướng Giáp đều sẽ bị cách chức
ngay tức khắc,” Westmoreland nói (www.bbc.co.uk).
Dù thế nào đi nữa, bất luận có nhờ
trợ giúp của các cố vấn Trung Quốc, Nga,
hay quyết định tập thể của lănh đạo
đảng cộng sản Việt Nam (ĐCSVN) hay không, là
tổng tư lệnh tối cao, Vơ Nguyên Giáp đă
đạt kết quả cuối cùng trong cuộc
chiến. Danh vọng của ông cao hơn cả núi xương
máu của dân tộc. Cuộc chiến 1954-1975 mà
thực chất là cuộc “đỏ hóa” miền
Nam, kết thúc vào ngày 30 tháng 4, 1975 với cái
chết của khoảng 3.5 triệu lính và dân thường,
cùng với nửa triệu người khác đă
bỏ ḿnh trên biển từ hàng triệu người
chạy trốn khỏi chế độ mà ông đă
góp phần tạo dựng.
Một thời nhẫn
nhục
Năm 1967, Lê Duẩn và Lê Đức Thọ muốn dùng
“hiểm họa xét lại” để
hạ bệ Tướng Vơ Nguyên Giáp.
Trong tiểu luận “Lê Duẩn, the American War, and the
Creation of an Independent Vietnamese State” Judith Stowe nói
rằng “do quá nguy hiểm nếu công kích cá nhân ông
Giáp, nên ông Lê Duẩn nhắm đến đội
ngũ ủng hộ Tướng Giáp, đặc
biệt những người thân cận và trung thành
nhất trong hàng ngũ cấp cao của đảng và
chính phủ.”
Năm 1982, ông Giáp bị ra khỏi Bộ Chính
Trị, năm 1983 được phân công làm chủ
tịch Ủy Ban Quốc Gia Dân Số và Sinh Đẻ Có
Kế Hoạch và về hưu năm 1991.
Từ 1983, suốt 30 năm cuối cuộc đời,
Tướng Giáp sống cam phận, nhẫn nhục,
bị gạt ra ngoài mọi quyết định quan
trọng nhất của ĐCSVN.
Thực ra ông hoàn toàn có thể khước từ
chức vụ “coi đẻ” để giữ nhân
cách. Nhưng không, ông vẫn muốn tồn tại,
được yên thân trong những mưu mô và
thủ đoạn tranh giành ảnh hưởng
quyền lực của đồng chí ḿnh. Ông im
lặng trước sự bất công đối
với các chiến hữu, xa lánh họ, dù họ
rất cần đến tiếng nói bảo vệ
của ông khi hoạn nạn.
Bởi v́ ông biết rằng, bất kỳ sự kháng
cự nào cũng sẽ bị phản công kịch
liệt bởi các đối thủ chính trị, và ṿng
nguyệt quế của ông sẽ bị tước
bỏ. Thân phận ông sẽ thảm hại chằng
kém ǵ các chiến hữu bị đày đọa
trong lao tù mà không biết nguyên do, không án, thời
gian vô định. Chí ít ông cũng sẽ như Trung
Tướng Trần Độ, một người bị
khai trừ ra khỏi đảng và trong lễ tang
bị gỡ đi chữ “vô cùng thương
tiếc” trên các ṿng hoa viếng.
Tiến Sĩ Francois Guillemot đă viết:
“Ông cúi ḿnh trước tất cả các thử thách
của đảng để không bao giờ phản
bội Hồ Chí Minh. Đó là đường lối hành
xử của ông cho đến hết đời,
gần như một nỗi ám ảnh. Sống đúng
với giá trị và cam kết của ḿnh” (www.bbc.co.uk).
Vào lúc cuối đời, Tướng Giáp có trăn
trở với những sự kiện xảy ra trên
đất nước, ông ủng hộ kinh tế
thị trường theo định hướng
chủ nghĩa xă hội.
Ông tỏ ra mềm mỏng hơn sau khi chấm
dứt cuộc chiến và Việt Nam thống
nhất, ủng hộ cải cách kinh tế và bắt
tay với Hoa Kỳ, đồng thời công khai
cảnh báo về ảnh hưởng lan rộng
của Trung Quốc và cái giá phải trả về môi
trường cho công nghiệp hóa ở Việt Nam. V́
thế ông đă ba lần viết thư gửi
quốc hội đề nghị không khai thác bauxite Tây
Nguyên. Tuy nhiên đề nghị của ông đă
bị bỏ ngoài tai. Chẳng ai nghe ông. Người
ta vẫn làm khác ư ông để trục lợi.
Bi kịch đất nước
Phóng viên Hoa Kỳ Tim Karr nói:
“Thật đáng tiếc là ông đă không sử
dụng uy tín vững như bàn thạch trong lịch
sử dân tộc để đôi khi chỉ trích hay
đi chệch khỏi đường lối của
đảng. Có vẻ như một phần đáng
kể của lịch sử hiện đại
Việt Nam đă mất đi cùng với sự ra
đi trong yên lặng của ông” (www.bbc.co.uk).
Ban lễ tang với những lănh đạo đảng
và nhà nước cao nhất cũng không thể nào bù
được sự hành xử bạc bẽo và thái
độ coi thường của họ với Tướng
Giáp. Họ đă tận dụng cơ thể khô héo
của ông những ngày nằm viện và làm quốc
tang chỉ v́ muốn được chú ư tới thành
tích và gỡ gạc tính chính đáng của ḿnh trong
bối cảnh uy tín của ĐCSVN đang rệu ră.
Trong ḍng người xếp hàng viếng Tướng
Giáp tại Hà Nội, tôi tin rằng rất nhiều
người bị u mê bởi chính sách tuyên truyền
về huyền thoại Tướng Giáp, nhưng
chắc chắn cũng có nhiều người khác quư
trọng ông thực sự, tiễn ông đi và
nhớ lại một quá khứ lư tưởng không
bao giờ c̣n nữa.
Sau chiến tranh gần 40 năm, đất nước
bị cai trị bởi một tập đoàn sâu
mọt tham nhũng, làm hao ṃn sinh lực nền kinh
tế, c̣n chủ quyền bị Trung Quốc đe
dọa nghiêm trọng. ĐCSVN hiện tại đă
phản bội lại mọi giá trị mà Tướng
Giáp đă chọn.
Ông là tướng thất bại cay đắng trong
thời b́nh. 30 năm cuối cuộc đời ông là
bi kịch, như bi kịch của dân tộc. Ông
sống khắc khoải đến chết và để
lại bi kịch này.
|