45
năm Việt Nam vẫn chưa có ḥa b́nh. Nguyễn Quang Duy |
Báo
chí trong nước hôm 12/5/2020 đưa tin Bộ Công
an cho hay dự luật biểu t́nh chưa thể
được tŕnh lên Quốc hội v́ "cần
phải được nghiên cứu kỹ, không để
các thế lực thù địch, phản động
lợi dụng". 45
năm qua dường như đảng Cộng sản
Việt Nam chưa có được một ngày ḥa b́nh,
trong tâm trí họ xung quanh lúc nào cũng có những
"thế lực thù địch" đe dọa
sự tồn vong của thể chế. Câu
chuyện "ḥa hợp ḥa giải dân tộc"
đă được nói đến ngay từ khi
Chiến tranh kết thúc năm 1975, nhưng đến
nay nhà cầm quyền vẫn đề cao lịch
sử của “bên thắng cuộc” và tiếp
tục coi mọi tiếng nói khác biệt là thù địch. Mục
tiêu của cuộc chiến là ǵ? Ngày
30/4/2020, trên VTC News, Thượng tướng Thứ trưởng
Bộ Quốc Pḥng, ông Nguyễn Chí Vịnh từ góc
nh́n của “bên thắng cuộc” cho rằng “Hoà
hợp, hoà giải dân tộc đă thành công”, ông
nhấn mạnh: “…chiến
thắng này đem lại lợi ích cho cả người
thắng lẫn kẻ thua và thời gian đă chứng
minh điều ấy.” Sau
30/4/1975, miền Nam từ một xă hội đa nguyên
gồm nhiều sinh hoạt dân sự, có cả
những sinh hoạt thân cộng sản, đă
được miền Bắc “hợp” nhất thành
một mối, từ người công an khu vực, phường
đội, quận đội, mọi cơ quan hành chính
miền Nam đều do người miền Bắc
nắm giữ hoặc chỉ đạo. Những
người miền Nam thân cộng hay theo cộng
sản là những người đầu tiên bất
“ḥa” với việc “thống nhất” theo mô h́nh
lạc hậu của miền Bắc. Những
người này tin rằng theo Hiệp định Paris
miền Nam sẽ có vài năm chuyển tiếp, người
miền Nam được ḥa giải với nhau và sau
đó sẽ được quyền tự quyết dân
tộc. Mới
đây, nhân dịp 30/4/2020, câu chuyện của Bác sĩ
Bùi Quỳnh Hoa con gái Đại tá Quân đội
Bắc Việt Bùi Văn Tùng kể trên BBC tiếng
Việt có những điểm đáng được
quan tâm. Ông
Bùi Văn Tùng là Trung Tá Chính ủy Lữ đoàn xe tăng
203, cấp chỉ huy cao nhất vào tiếp thu Dinh Độc
Lập ngày 30/4/1975, ông Tùng đă soạn Tuyên Bố
Đầu Hàng cho Đại Tướng Dương Văn
Minh và chính ông đă đọc lời Chấp Nhận
Đầu Hàng trên Đài Phát Thanh Sài G̣n. Trong
vai tṛ Chính ủy trước đây ông Tùng phải
tuyên truyền để bộ đội Bắc
Việt “đánh cho Mỹ cút, đánh cho Ngụy nhào”,
nhưng theo lời kể của Bác sĩ Quỳnh Hoa
cho đến chết ông vẫn hỏi bà: "Tại
sao Mỹ lại đánh nhau với ḿnh thế hả
con?" Rơ
ràng cho đến cuối đời ông Bùi Văn Tùng
vẫn chưa có được một lời giải
thích thỏa đáng nguyên nhân của cuộc chiến
tại Việt Nam, lịch sử với cộng sản
chỉ để tuyên truyền nên không thể
thuyết phục ngay cả những chứng nhân “bên
thắng cuộc”. Khi
được mở ḷng trên BBC tiếng Việt, Bác sĩ
Bùi Quỳnh Hoa đă ḥa giải tâm lư bị đè nén
bấy lâu nay, bà cũng đă ḥa giải giúp cho cha bà
ông Bùi Văn Tùng. Thân
phận của Điệp viên Phạm Xuân Ẩn,
của kư giả Lư Chánh Chung và của nhiều nhân
vật miền Nam khác cũng cần được
cặn kẽ xem xét để xem họ nghĩ ǵ
về chiến thắng của Quân Đội Bắc
Việt. Khác
với nhiều ự kiến cho rằng vấn đề
ḥa giải đă xong, hoặc chỉ là chuyện
của chính quyền với dân, ở Việt Nam dường
như chưa có những cuộc nghiên cứu để
t́m hiểu tâm lư của những bộ đội
cộng sản trong chiến tranh Việt Nam để
xem mức độ “ḥa giải tâm lư” của binh sĩ
bên thắng cuộc. Bởi
thế không ai có thể kết luận: “ḥa hợp và
ḥa giải đă thành công” đối với bên
thắng cuộc. Bên
thua cuộc th́ sao? C̣n
người miền Nam thuộc “bên thua cuộc” th́
khăn gói 10 ngày “học tập cải tạo”, có
người 17 năm mới rời khỏi nhà tù,
nhiều người chết trong tù. Một
số nhân viên miền Nam cấp thấp không bị tù,
được giữ lại làm việc ít lâu, nhưng
khi người miền Bắc đă nắm được
chuyên môn, th́ họ bị sa thải v́ là người
của chế độ cũ. Nền
tảng chính trị, kinh tế, kỹ thuật, văn hóa,
giáo dục, xă hội, báo chí, văn nghệ, nghệ
thuật, của miền Nam bị xóa bỏ để xây
dựng xă hội mới và con người mới xă
hội chủ nghĩa. Những
trận đánh tư sản, đánh văn hóa, cưỡng
bức dân đi kinh tế mới, cưỡng bức dân
vào hợp tác xă, ngăn sông cách chợ, phân biệt
đối xử giữa người cũ với người
mới đă buộc người miền Nam phải
bỏ nước ra đi, nhiều người chết
trên đường t́m tự do. Đến
nay tại Việt Nam từ giáo dục, báo chí, văn
nghệ, nghệ thuật đến cuộc sống
hằng ngày, mọi thứ vẫn c̣n ảnh hưởng
sâu đậm của “cách mạng”, của
“chiến thắng 30/4/1975”, của người
thắng kẻ thua. Những
người miền Nam thuộc “bên thua cuộc” c̣n
ở lại Việt Nam, 45 năm qua chưa một ngày
được đối xử công bằng, thậm chí
đến đời con, đời cháu của họ
vẫn bị đối xử kỳ thị v́ cha ông
đă phục vụ cho miền Nam tự do. Những
người sống ở nước ngoài và con cháu
họ vẫn bị kỳ thị về chế độ
thị thực, bị cấm nhập cảnh vào
Việt Nam nếu nhà cầm quyền cho họ vào
"sổ đen". Chấm
dứt chiến tranh bộ máy cầm quyền thay v́ xóa
bỏ xung đột để tiến đến ḥa
hợp và ḥa giải dân tộc thực sự, th́
hố cách biệt giữa những người Việt
với nhau càng sâu hơn, một lịch sử có
“hợp” nhưng không có “ḥa”. Không
“ḥa” không “giải” Không
có “ḥa” th́ không thể nào giải quyết
được những xung đột về văn hóa,
về niềm tin, về chính trị, về lịch
sử, giữa đảng Cộng sản và những người
thuộc “bên thua cuộc”. Người
miền Nam thuộc “bên thua cuộc” vẫn luyến
tiếc và giữ niềm tin vững mạnh là họ
sẽ phục hồi lại văn hóa, lại giáo
dục, lại kinh tế, lại công bằng, tự do
và dân chủ cho Việt Nam. Ư
tưởng này vẫn tồn tại và phát triển
trong sinh hoạt của những người miền Nam
yêu chuộng tự do trong và ngoài nước. Cùng
lúc, những người Việt ra hải ngoại du
lịch và du học, những người Việt
về nước du lịch hay làm việc, và không gian
mạng toàn cầu, đă tạo cơ hội người
Việt trong và ngoài nước, người Việt
thuộc nhiều thế hệ khác nhau, người
Việt thuộc nhiều nguồn gốc khác nhau, người
Việt thuộc nhiều khuynh hướng khác nhau, cùng
ḥa hợp với nhau, từng bước ḥa giải, xóa
bỏ những mâu thuẫn, những xung đột cùng
hướng về tương lai. Mặc
dù không c̣n đất nước, không c̣n chính phủ
nhưng bài học “hợp” nhưng không “ḥa” không
“giải”, không cho phép người Việt hải
ngoại tái phạm sai lầm đă xảy ra, nên không
hề có chuyện người Việt tự do có nhu
cầu phải đối thoại với giới
chức cộng sản. Sau
45 năm người Việt hải ngoại không c̣n
suy nghĩ thắng thua hay không có nhu cầu phải ḥa
hợp hay ḥa giải với nhà cầm quyền
Cộng sản Việt Nam. Các
xung khắc mới… Miền
Bắc sau 30/4/1975 lúc đầu đời sống kinh
tế có phần tốt hơn, nhưng về lâu dài
cả hai miền Bắc Nam đều cùng chung số
phận và sau 45 năm “thống nhất”, xung đột
đă từng bước chuyển sang những h́nh
thức mới. Xung
đột giữa người cầm quyền với
người bị trị, với những nông dân
mất đất, xung đột giữa người dân
làm không đủ ăn với những nhóm tư
bản thân hữu phân chia lợi ích quốc gia, xung
đột giữa những trí thức ưu tư
về vận mệnh quốc gia và những người
kiên định con đường cộng sản, và
nhiều xung đột khác do thể chế chính
trị gây ra. Những
xung đột này thay v́ được giải
quyết một cách dân chủ trong ṿng luật pháp, nhà
cầm quyền cộng sản lại khép cho những
người bị thua thiệt là “thế lực thù
địch”, rồi thẳng tay đàn áp, bắt
bớ, bỏ tù. 45
năm qua dường như đảng Cộng sản
chưa có được một ngày ḥa b́nh, chung quanh
họ lúc nào cũng có những “thế lực thù
địch” đe dọa sự tồn vong của
thể chế Cộng sản. Trở
lại với cách suy nghĩ ông Nguyễn Chí Vịnh
cho thấy những người cộng sản 45 năm
nay vẫn không hề thay đổi, vẫn c̣n nghĩ
thắng thua, chưa nghĩ đến chuyện “ḥa”
th́ đừng mong nghĩ đến chuyện
“giải” để có được kết luận
“Hoà hợp, hoà giải dân tộc đă thành công”. Bài
học từ 30/4/1975 Ở
thời điểm 30/4/1975 mấy ai nghĩ rằng cho
đến năm 2020, nghĩa là 45 năm trôi qua,
việc hoà hợp và hoà giải dân tộc vẫn chưa
được nhà cầm quyền cộng sản
thực hiện. Hai
năm trước mấy ai nghĩ đến chiến
tranh thương măi Trung Mỹ, chỉ vài tháng trước
mấy ai nghĩ đại dịch viêm phổi xảy
ra khắp toàn cầu, và mấy ai nghĩ đến
việc Trung cộng đang phải đối đầu
với suy thoái kinh tế, với nạn thất
nghiệp, với việc thay đổi cấu trúc kinh
tế toàn cầu và rất có thể Trung cộng
sẽ phải thay đổi chính trị: “thay đổi
không th́ chết”. Môi
Bắc Kinh hở, th́ răng Hà Nội lạnh,
nhiều thay đổi ắt sẽ xảy ra tại
Việt Nam trong những ngày sắp tới. Bài
học của 30/4/1975 cho thấy ḥa hợp và ḥa
giải dân tộc không thể xảy ra trong thể
chế độc tài, đảng trị, mà chỉ có
thể có nhờ môi trường dân chủ, đa nguyên,
đa đảng với bầu cử thực sự
tự do. Việc
hoăn lại luật biểu t́nh cho thấy Hà Nội
vẫn xem dân là "kẻ thù", chứng tỏ trong
suốt 45 năm qua họ đă thất bại không ḥa
giải được như mong muốn của người
dân hai miền Bắc Nam. Nguyễn
Quang Duy Melbourne,
Úc Đại lợi 14/5/2020 |