Chiến
lược phát triển Việt Nam Cộng Ḥa vẫn
c̣n nguyên giá trị. Nguyễn Quang Duy |
||||||
Ngay
từ khi thành lập ngày 26/10/1955, Việt Nam Cộng Ḥa
chọn con đường phát triển xă hội
lấy con người (người dân) làm trọng tâm
và tự chủ quốc gia làm mục tiêu chiến lược,
nên đến nay vẫn c̣n nhiều ảnh hưởng
để chúng ta t́m hiểu và học hỏi. Tự
cung tự chủ Trong
thời thuộc địa người Pháp tập trung
xây dựng kỹ nghệ ở miền Bắc Việt
Nam, nên ngay khi thành lập Chính phủ Việt Nam
Cộng Ḥa đă hướng đến phát triển
kỹ nghệ nhẹ và kỹ nghệ tiêu dùng phục
vụ nhu cầu quốc nội. Để
có thể tự chủ về kinh tế, chính phủ
khuyến khích các nhà tư sản ngoại quốc,
đa số là người Hoa có quốc tịch Trung
Hoa Dân Quốc, trở thành công dân Việt Nam Cộng Ḥa. Với
chủ trương kinh tế tự do, Chính phủ
chỉ giữ một số hoạt động công ích,
như điện, nước, hỏa xa, hàng không, c̣n
hầu hết mọi hoạt động kinh tế
đều để tư nhân vận hành. Đồng
thời Chính phủ đề ra những chính sách
khuyến khích phát triển công kỹ nghệ và ban hành
luật pháp bảo đảm việc cạnh tranh
của tư nhân thực sự công bằng và hợp
pháp. Nhiều
công ty đă được thành lập và một
số vẫn tồn tại đến nay (một
số đă được đổi tên) như
Sữa Ông Thọ, Sữa Foremost, Sữa bột SMA, Kem
đánh răng Hynos, Xà bông Cô Ba, Dầu gió Nhị Thiên
Đường, Cà Ri Ông Chà Và, Pin Con Ó, Sơn Nam Á,
Giấy Đồng Nai, Bia Con Cọp, Bông g̣n Bạch
Tuyết, Giày Bata, Bia Larue 333, Phân bón Đầu trâu, Xe
hơi Ladalat,… Chính
phủ c̣n thành lập các khu kỹ nghệ như
Thủ Đức, B́nh Dương, Long B́nh, Biên Ḥa, An
Ḥa, Nông Sơn,… hầu hết các khu kỹ nghệ này
ngày nay vẫn được duy tŕ và phát triển. Nhiều
nhà máy được xây dựng như nhà máy xi măng
Hà Tiên, nhà máy thủy điện Đa Nhim, nhà máy
vải sợi Vinatexco Đà Nẵng, Vimytex Sài G̣n, Nhà máy
thủy tinh, mỏ than Nông Sơn… hầu hết các nhà
máy đến nay vẫn c̣n hoạt động. Các
hăng xưởng lớn đa số thuộc tư
sản Việt gốc Hoa, c̣n các hăng xưởng gia công
nhỏ có tính cách gia đ́nh th́ đa số do người
Việt được mở ra khắp nơi và
sản xuất hầu hết các mặt hàng tiêu dùng
phục vụ nhu cầu trong nước. Hữu
sản hóa tự cường Chủ
trương của chính phủ Việt Nam Cộng Ḥa là
“dân có giầu th́ nước mới mạnh” nên
ngay khi thành lập chính phủ đă đưa ra Chương
tŕnh Hữu sản hóa (dân tộc) tự cường,
chương tŕnh này thành công rơ rệt nhất trong ngành
phục vụ chuyên chở công cộng. Chính
phủ cho nhập cảng các phương tiện
phục vụ công cộng rồi bán trả góp cho tư
nhân, nhờ thế các tài xế xe taxi, xe lam, xe buưt, xe
tải đều có thể làm chủ các phương
tiện phục vụ công cộng. Cuối
thập niên 1960 xe gắn máy Nhật Honda, Yamaha, Suzuki,…
được cho phép nhập cảng với số lượng
lớn chủ yếu làm phương tiện di
chuyển cá nhân, nhưng một số được
sử dụng chuyên chở công cộng được
gọi là xe ôm. Nhờ
thế, hệ thống chuyên chở công cộng ở
miền Nam vừa hết sức thuận tiện,
lại thật rẻ tiền, tạo nhiều công ăn
việc làm mà không bị nạn tư bản độc
quyền. Nhờ
vậy Chính phủ không phải điều hành các
dịch vụ chuyên chở công cộng vừa lăng phí
ngân sách quốc gia lại vừa thiếu hiệu
quả, riêng tại Úc, xe lửa, xe tram, xe buưt,… đều
hoạt động dưới một phần mười
khả năng phục vụ. Cũng
nhờ đó, Chính phủ Việt Nam Cộng Ḥa có
điều kiện tài chánh để xây dựng và phát
triển hạ tầng cơ sở, xây dựng
đường xá, cầu cống, chợ búa,… thúc
đẩy các hoạt động kinh tế, tạo thành
một xă hội miền Nam luôn năng động và
phát triển. Các
khu thị tứ, các cửa hiệu buôn sỉ, bán
lẻ, khách sạn, tiệm ăn, các dịch vụ công
cộng, được mở ra ở khắp nơi
hết sức tiện lợi cho người tiêu
thụ. Chính
phủ cũng xây dựng thành công một hệ
thống ngân hàng tín dụng gồm nhiều ngân hàng tư
nhân có chi nhánh hoạt động trên toàn lănh thổ
miền Nam, và đă đóng góp vô cùng tích cực trong
việc thúc đẩy phát triển kinh tế của
miền Nam. Người
Cày Có Ruộng Chương
tŕnh Cải Cách Điền Địa ở miền Nam
bắt đầu từ năm 1956 nhưng măi đến
năm 1973 mới hoàn tất, mọi nông dân miền Nam
đều làm chủ mảnh ruộng miếng đất
họ cày cấy hay trồng trọt. Chính
phủ mua ruộng đất của điền chủ
rồi bán lại cho tá điền qua phương cách
trả góp hay phát không cho nông dân. Chính
phủ cho xây dựng và phát triển cơ sở
hạ tầng, đưa cán bộ về xây dựng nông
thôn, khuyến khích nghiên cứu và áp dụng phương
pháp canh tác mới với kỹ thuật mới thúc
đẩy gia tăng năng suất. Nông
dân được vay nhẹ lăi để đầu tư
trang bị máy cày, được hướng dẫn
sử dụng phân bón hóa học, cải tiến
giống lúa, trồng lúa Thần Nông, mở trang
trại nuôi gia súc, tăng gia sản xuất. Đến
năm 1974, sản lượng gạo sản xuất
đă tăng đến 7.2 triệu tấn hướng
tới việc xuất cảng, đời sống
của nông dân được cải thiện một cách
rơ ràng, khoảng chênh lệch giàu nghèo giữa nông thôn
và thành thị được cân bằng. Số
điền chủ có ruộng bị truất hữu
được nhận các các khỏan bồi thường
lớn cũng được chính phủ giúp đỡ
sử dụng vốn kinh doanh các dịch vụ cơ khí
nông nghiệp, dịch vụ lưu thông hàng hoá nông
sản phẩm, dịch vụ chế biến thực
phẩm nông sản, hướng đến việc
xuất cảng bán thành phẩm nông nghiệp, giúp
nền kỹ nghệ miền Nam khởi sắc đóng
góp xây dựng nền kinh tế quốc gia. (xin
xem bài https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2014/09/140924_south_vn_land_reforms) Viện
trợ Hoa Kỳ Trong
thời Đệ Nhất Cộng Ḥa (1956-63), viện
trợ của cho miền Nam được ước tính
chừng 10% GDP nhưng chủ yếu là viện trợ
quân sự, giáo dục và y tế hơn là viện
trợ về kinh tế. Năm
1963 khi Chính phủ Hoa Kỳ đe dọa cắt
viện trợ, Chính phủ Việt Nam Cộng Ḥa đă
công khai ư định không muốn tiếp tục
nhận viện trợ Hoa Kỳ, điều này cho
thấy miền Nam đă có thể tự chủ về
kinh tế. Nhưng
từ khi người Mỹ đổ quân vào miền
Nam, chiến tranh càng ngày càng khốc liệt th́ Chính
phủ Việt Nam Cộng Ḥa đă phải phụ
thuộc vào viện trợ quân sự của Hoa Kỳ. Viện
trợ Hoa Kỳ giúp tạo công ăn việc làm cho người
miền Nam nhưng cũng tạo ra những ảnh hưởng
xấu, như người Mỹ tiêu sài rộng răi làm
đồng tiền Việt Nam bị mất giá, tạo
ra lạm phát ảnh hưởng đến đời
sống của người dân và Chính phủ không
thể thực hiện các chính sách vĩ mô một cách
hiệu quả. Đến
khi Hoa Kỳ giảm viện trợ, rồi ngừng
viện trợ, th́ Việt Nam Cộng Ḥa không c̣n
khả năng chiến đấu để bảo
vệ chủ quyền lănh thổ. Phát
triển giáo dục Nhờ
viện trợ Hoa Kỳ học sinh miền Nam đều
có thể học hết bậc tiểu học hoàn toàn
miễn phí, sách giáo khoa được nhà trường
cung cấp, lại c̣n được ăn bánh ḿ,
uống sữa vào giữa buổi học. Nhưng
người Mỹ chỉ giúp miền Nam về vật
chất c̣n về mặt tinh thần, đạo đức
và trí tuệ th́ nhờ vào triết lư nhân bản, dân
tộc, khai phóng và vào sự cống hiến của các
thầy cô mới có được một nền giáo
dục tốt nhất trong lịch sử Việt Nam. Bởi
thế bà cựu chủ tịch Quốc Hội cộng
sản Nguyễn Thị Kim Ngân ngày 12/9/2018, phải
thừa nhận kiến thức về sử kư và địa
lư mà bà đă học từ thời Việt Nam Cộng
Ḥa nay vẫn nhớ không quên điều ǵ, bà Ngân
biểu lộ ḷng luyến tiếc v́ giờ đây
trẻ em học hành khổ sở, nhưng sử kư và
địa lư nước nhà hầu hết đều
không biết. (Mời xem bài
Văn
hóa giáo dục VNCH để lại ǵ? - BBC News
Tiếng Việt)
Đánh
giá tổng quát Dưới
thể chế Việt Nam Cộng Ḥa người dân không
chỉ b́nh đẳng về chính trị mà c̣n có cơ
hội b́nh đẳng về kinh tế, nên mặc dù
chiến tranh khoảng chênh lệch giàu nghèo giữa nông
thôn và thành thị, giữa những người ở
thành thị với nhau không mấy khác biệt. Tôi
lớn lên trong khu Bàn Cờ một khu lao động
tại thủ đô Sài G̣n nên có thể thấy đời
sống của bác Tư chạy xích lô chỉ cần vài
cuốc chạy là đủ sống, của bác Hai có
thùng xe kem (cà rem) đẩy bán quanh khu vực là đă
đủ tiền để nuôi sống gia đ́nh, bác
thợ hớt tóc cũng đủ tiền nuôi con ăn
học thành tài. Đa
số gia đ́nh ở miền Nam (kể cả gia đ́nh
tôi) chỉ người cha làm việc nuôi sống gia
đ́nh, c̣n người mẹ ở nhà chăm sóc con cái. Nhờ
cuộc sống tương đối đầy đủ
và thoải mái những người lao động đă
không bị cộng sản tuyên truyền ảnh hưởng,
nên Tết Mậu Thân 1968 khi cộng sản tấn công
vào thủ đô Sài G̣n và các thành phố ở
miền Nam đă không được dân chúng ủng
hộ như họ kỳ vọng. Ngược
lại người dân c̣n đứng về phía Chính
phủ bởi thế mới có những đoàn người
miền Nam chạy trốn cộng sản hay cảnh
thuyền nhân vượt biển được báo chí
ví như những cuộc bỏ phiếu bằng chân. Chính
phủ và Tổng Liên đoàn Lao công Việt Nam
đưa ra chính sách dung ḥa quyền lợi giữa
chủ và thợ v́ thế cộng sản không thể
lợi dụng giới thợ thuyền tổ chức
những cuộc biểu t́nh hay đ́nh công gây bất
ổn chính trị. Trong
khi miền Nam có hai mục tiêu phải thực hiện
là bảo vệ chủ quyền đất nước
và phát triển xă hội th́ miền Bắc lại
tập trung toàn lực để “giải phóng”
miền Nam. Nhưng
Chính phủ Việt Nam Cộng Ḥa đă thực
hiện được một phần của mục tiêu
phát triển kinh tế và xă hội nên cộng sản
miền Nam đă không thể nổi dậy cướp
chính quyền mà phải dựa vào quân đội chính
quy Bắc Việt vượt vĩ tuyến 17 thực
hiện việc “giải phóng” miền Nam vào ngày
30/4/1975. Cần
đổi mới lần 2 Đảng
Cộng sản đă tiếp thu trọn vẹn hạ
tầng cơ sở công nghệ kỹ thuật, cả
khối chuyên viên và các doanh nhân miền Nam, nhưng
đáng tiếc v́ quá say sưa với chiến
thắng và cuồng nhiệt với chủ nghĩa
cộng sản nên họ nhanh chóng đưa cả nước
vào đường đói kém và lạc hậu. Năm
1986 khi Liên Xô cắt viện trợ kinh tế, đảng
Cộng sản phải mời gọi tư bản
ngoại quốc đầu tư khai thác nhân công
rẻ và thị trường Việt Nam, nhưng hệ
thống chính trị vẫn chưa thay đổi. Công
nhân và nông dân là hai thành phần chiếm đa số
dân chúng Việt Nam đến nay làm vẫn không đủ
sống, t́nh trạng giàu nghèo giữa nông thôn và thành
thị, giữa các thành phần xă hội càng ngày càng
chênh lệch. Tôi
vừa đọc một bản tin là vào ngày 12/4/2021
tại cửa hàng M.P đường Trần Hưng
Đạo, quận 1, TP HCM, khoai lang tím nhập cảng
từ Úc có giá niêm yết là 350,000 đồng/kg, có nơi
c̣n bán tới 400,000 đồng/kg, cùng ngày giá khoai lang
Nhật trồng tại Việt Nam chỉ chừng 10,000
đồng/kg. Việt
Nam là một quốc gia nông nghiệp nhưng nhiều
mặt hàng nông sản phải nhập cảng đă là
một điều đáng quan tâm, giá cả các mặt
hàng được nhập cảng gấp vài chục
lần giá hàng nội địa c̣n cho thấy t́nh
trạng chênh lệch giàu nghèo và mất niềm tin vào
phẩm chất của nông sản nội địa
đă đến mức không thể hiểu nổi. Gần
đây lại dấy lên những đ̣i hỏi đảng
Cộng sản phải “đổi mới (chính
trị) không th́ chết”, nhưng đổi mới chính
trị chỉ là điều kiện cần, quay lại
với nền kinh tế phục vụ người dân,
của người dân và do người dân quản
trị, như thời Việt Nam Cộng Ḥa mới là
điều kiện đủ để dân giàu, nước
mạnh không lệ thuộc kinh tế ngoại bang. Nguyễn
Quang Duy Melbourne,
Úc Đại Lợi 13/4/2021 |
||||||