hỢp
lư CHO Đông nam á Đại-Dương |
Cộng
đồng Kinh tế ASEAN đang đứng trước
ngả ba đường, buộc phải chọn
lựa ưu tiên: phát triển kinh tế, bảo vệ
chủ quyền và quyền-chủ-quyền, duy tŕ hoà b́nh.
Trên
mặt trận kinh tế, Bắc Kinh sử dụng
“chiếc bẫy nợ” thông qua các gói viện
trợ, cho vay, đầu tư để đẩy các
quốc gia đang phát triển phải nhượng
bộ về chủ quyền và
quyền-chủ-quyền. Bảng
nghiên cứu của Trung tâm Phát triển Toàn cầu
(CGD) ở Hoa Kỳ công bố công bố vào đầu
tháng 3-2018 ghi nhận “68 quốc gia nằm trong danh sách
đối tác của sáng kiến ‘Vành đai, Con
đường, OBOR’ của Trung Quốc, có tới 23
quốc gia nằm trong diện có rủi ro vỡ nợ
khá cao”. Đầu bảng gồm tám quốc gia
Pakistan, Lào, Sri Lanca, Maldives, Tajikistan, Kyrgyzstan, Mông Cổ,
Djibouti. Lào
và Cambode đă hoàn toàn thần phục Bắc Kinh.
Myanmar, Phi Luật Tân, Việt Nam, Mă Lai Á đang đứng
bên bờ vực chỉ cần Bắc Kinh búng tay là rơi
xuống hố. V́
thế, Đông Nam Á, đặc biệt các quốc gia
duyên hải, cần hành động v́ quyền lợi
của quốc gia, dân tộc nếu không muốn làm
toi mọi cho Hán tộc. Cộng
đồng quốc tế chỉ tiếp cứu khi các
quốc gia nạn nhân của Trung Quốc đă ra
sức tự cứu trước tiên. Tranh
chấp hoặc xung đột trên South China Sea (tức
Biển Nam Trung Hoa, Biển Đông, Biển Tây Phi
Luật Tân, Biển Đông Nam Á) liên quan đến ba
hồ sơ: (1) Quyền tự do hàng hải. (2) Chủ
quyền và quyền-chủ-quyền. (3) Chọn lựa
đồng minh, địch thủ, đối tác. Các
tên gọi khác nhau trong một vùng biển không hề có
giá trị pháp lư về chủ quyền mà chỉ
thể hiện ư nghĩa “tuyên bố chủ
quyền” đơn phương. Khi
nói chủ quyền th́ các quốc gia liên quan bị rơi
vào bế tắt. Chủ nghĩa Đại Hán dù vào
thời Trung Hoa Dân Quốc hoặc Cộng hoà Nhân dân
Trung Quốc vẫn không muốn xác định chủ
quyền bằng luật pháp quốc tế. Trung
Hoa Dân Quốc đă hai lần từ chối yêu
cầu của Pháp Quốc bảo hộ Việt Nam xác
định chủ quyền hai Nhóm đảo Paracel
Islands (Hoàng Sa, Tây Sa) và Nhóm đảo Spratly Islands (Trường
Sa, Nam Sa) vào các năm 1932, 1937. V́
thế, Toà án Công lư Quốc tế (ICJ). không thể
thụ lư vụ kiện khi có một bên từ chối
được phân xử. ICJ là Toà án Quốc tế
duy nhất có bổn phận và trách nhiệm phân
xử về chủ quyền quốc gia. Do
đó, các quốc gia duyên hải Đông Nam Á chỉ
cần chuẩn bị và cập nhật hồ sơ
chủ quyền chờ cơ hội thuận tiện mà
đệ tŕnh lên Toà án Công lư Quốc tế. Tuy
nhiên, quyền-chủ-quyền trên South China Sea (SCS) đă
được Toà án Trọng tài Thường trực
về Luật Biển (PCA) phán quyết rơ ràng vào ngày
12-07-2016 đúng theo các quy định của Công ước
Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982
(UNCLOS). Phán
quyết chỉ rơ: Đường 9 Đoạn của
Trung Quốc không có giá trị pháp lư; Paracel Islands và
Spratly Islands không hội đủ điều kiện
“Quần đảo”
nên chẳng được quyền có Vùng Đặc
quyền Kinh tế (EEZ) và Thềm Lục địa
(Continental Shelf); không một thực thể địa lư
nào trên SCS hội đủ điều kiện “ĐẢO”
nên chỉ được phép có hải phận 12
hải lư, hoặc không quá 500 mét an toàn, tuỳ
thuộc vào ch́m hay nổi khi thuỷ triều cao
nhất; một số thực thể địa lư do
Trung Quốc và Việt Nam trấn đóng ở Spratly
Islands nằm trong EEZ của Phi Luật Tân; các đảo
nhân tạo do Trung Quốc bồi đắp tại
Spratly Islands không hội đủ điều kiện
“ĐẢO”; Scarborough Shoal là ngư trường
truyền thống của Phi Luật Tân; Trung Quốc thường
xuyên đe doạ và quấy nhiễu hoạt động
ngư nghiệp và khai thác tài nguyên thiên nhiên của
Phi Luật Tân, Việt Nam và các quốc gia khác trên
South China Sea”; xây đảo nhân tạo đă phá
huỷ vĩnh viễn môi trường san hô. Bắc
Kinh lịm người trước phán quyết rất
bất lợi đối với tham vọng vô bờ
của Hán tộc. Tuy
nhiên, Thượng đỉnh ASEAN 2016 và 2017 đă không
đ̣i Bắc Kinh tuân thủ Phán quyết của PCA như
yêu cầu từ giới chuyên gia quốc tế. Không
quốc gia nào trong ASEAN đơn phương công khai
đ̣i Bắc Kinh tuân thủ Phán quyết của PCA,
ngoại trừ Tân Gia Ba. Sai
lầm chết người người của ASEAN
tạo điều kiện cho Bắc Kinh hung hăng hơn
trong kế hoạch bồi đắp Tây Sa và Nam Sa cùng
lúc với quân-sự-hoá toàn bộ Biển Nam Trung Hoa. Tệ
hơn hết, Lào, Cambode xoá bỏ chế độ dân
chủ phôi thai để trở về với độc
tài toàn trị theo kiểu Tập Cận B́nh. Tổng
thống Rodrigo Duterte quỳ gối trước Tập
Cận B́nh và đang thương lượng về
“cùng sở hữu” khi khai thác chung trong khu vực Red
Bank (Băi Cỏ Rong) mà PCA đă phán thuộc EEZ Phi
Luật Tân. Với
Phán quyết của PCA, các quốc gia duyên hải Đông
Nam Á có đủ yếu tố pháp lư để
bảo vệ “quyền-chủ-quyền” một cách
cụ thể mà sao chưa thực hiện, c̣n chờ
ai đây, đợi ai đây? Bắc
Kinh không những cướp đoạt tài nguyên thiên
nhiên trên Biển Nam Trung Hoa mà c̣n ôm tham vọng
biến nó thành chiếc ao nhà với quyền hạn
tuyệt đối, đe doạ trực tiếp
tới chủ quyền và lợi ích của các quốc
gia duyên hải nói riêng và ASEAN nói chung. Các
nhà cầm quyền duyên hải Đông Nam Á hiện
tại sử dụng chiêu bài “ưu tiên phát triển
kinh tế” để biện minh cho cách ứng xử
bất-hợp-lư với Trung Quốc do quên bài học
lịch sử và thực tế cuộc sống. Thứ
nhất, Tứ Hổ Châu Á gồm Tân Gia Ba, Đài
Loan, Hồng Kông. Đại Hàn không dựa vào mô h́nh
chính trị Mác-Lê và kinh tế tập quyền xă
hội chủ nghĩa của Liên Xô và Trung Quốc. Tứ
Trụ đă chuyển hướng từ chế độ
chính trị độc đoán sang dân chủ và nền
kinh tế thị trường tự do theo mô h́nh Tây Phương. Việt
Nam, Lào, Cambode rập khuôn mô h́nh Liên Xô và Trung Quốc
đều rơi vào nội chiến triền miên và
kinh tế tang thương. Năm
2017, hàng hoá Việt Nam xuất siêu vào thị trường
Mỹ 35 tỉ USD, và Liên minh Châu Âu (EU) 25 tỉ USD. Ngược
lại, nhập siêu từ Trung Quốc 30 tỉ USD chính
ngạch và 20 tỉ tiểu ngạch. Chính
phủ Donald Trump đang “cuốn chiếu” mô h́nh
“thương mại chụp giựt” của Trung
Quốc nên bắt đầu trừng phạt kiểu
“thương mại rừng xanh” của Việt Nam. Thứ
hai, các quốc gia duyên hải Đông Nam Á được
thiên nhiên ưu đăi bằng kho dầu hoả, khí
đốt, băng cháy (methane hydrate) khá dồi dào,
hải sản nhiều và đa dạng, cùng với
một hải tŕnh quốc tế quan trọng. Ưu
đăi thiên nhiên đó đều nằm trong EEZ
cần được khai thác như tiền đề
phát triển đất nước mà từng quốc
gia phải có bổn phận và trách nhiệm ǵn
giữ và bảo vệ. Chẳng một ai làm thay. Tóm
lại, Việt Nam có hai điều bắt buộc
phải làm trên South China Sea: (1) Chuẩn bị và
cập nhật hồ sơ chủ quyền theo đúng
tŕnh tự pháp lư quốc tế. (2) Cương
quyết bảo vệ Vùng Đặc quyền và các quy
định về thực thể địa địa
lư trên South China Sea theo đúng Phán quyết ngày 12-07-2016
của Toà án Trọng tài Thường trực về
Luật Biển.
Đại-Dương |