Việt Nam dưới mắt cựu thủ tướng Lư Quang Diệu February
10, 2015 |
||||
Trong
thế kỷ 21, có những điều mà trong thế
kỷ trước không ai nghĩ rằng sẽ có
nhiều thay đổi đến vậy. Giờ phút
này, một công dân trẻ như tôi ngồi đây,
viết những ḍng chữ này th́ đất nước
Việt Nam, nơi tôi đang sống, làm tôi thất
vọng về tŕnh độ phát triển. Sáng nay tôi
được đọc một bản nói rằng năng
suất lao động của người Việt
chỉ bằng 1/5 của người Malaysia, 2/5
của người Thái Lan và tệ hơn, chỉ
bằng 1/15 của người Singapore. Singapore,
một đất nước nhỏ bé về diện
tích, đang ám ảnh những công dân Việt Nam
ở thế kỷ 21 này. Những khu dân cư,
những trung tâm thương mại, những thành
phố mới được xây dựng… tất
cả đều được “ăn theo” mô h́nh
và kỹ thuật của Singapore. Nhưng tại sao
lại là Singapore? Chẳng phải những mô h́nh,
những kỹ thuật đó Singapore cũng đă
học tập từ những quốc gia phương Tây
tiên tiến hay sao? Tại sao từ một làng chài kém
phát triển trên bán đảo Malay, Singapore đă phát
triển thành một quốc gia đứng thứ 2
ở châu Á về mức sống? Câu trả lời có
thể dẫn đến nhiều nguyên nhân, nhưng căn
nguyên nhất vẫn là yếu tố con người. Lư
Quang Diệu, nhân vật đă thay đổi và
biến làng chài nhỏ bị dịch bệnh
triền miên trở thành đất nước có
nền kinh tế phát triển hàng đầu của
châu Á. Singapore là nơi mà những kiến trúc
hiện đại cùng chung sống với thiên nhiên
chan ḥa, nơi cả thế giới ngưỡng
mộ về chuẩn mực môi trường xanh
sạch, nơi có làn sóng di dân ngược từ châu
Âu sang châu Á. Nhưng trong những ngày đầu
lập nước vào thập niên 60 thế kỷ trước,
Lư Quang Diệu, thủ tướng đầu tiên
của Singapore, đă từng nói “hy vọng là
một lúc nào đó Singapore sẽ phát triển
giống như Sài G̣n”. Thật đáng kinh ngạc
khi có một thời chính nhà lănh đạo của
Singapore đă mơ tưởng và bị ám ảnh
về sự phát triển của Sài G̣n.
C̣n
bây giờ th́ sao? Sau hơn 30 năm, chính người
Việt Nam đang thèm thuồng được như
Singapore ngày nay. Sau khi Mỹ rút khỏi miền nam
Việt Nam, chính Lư Quang Diệu, người từng có
tuổi thơ sinh sống tại Biên Ḥa, đă
nắm ngay lấy cơ hội đó để
biến thời cuộc thành lợi ích cho Singapore. Sau
năm 1975, tất nhiên Mỹ và phương Tây đóng
cửa với Việt Nam, mọi giao thương
với châu Á đều dành cho đồng minh của
họ. Singapore được Lư Quang Diệu phát
triển thành cảng trung chuyển đường
biển lớn nhất tại khu vực. Và đúng
theo quy luật về thương mại – kinh tế,
Singapore được thừa hưởng những
đặc quyền của một cảng biển
lớn, một cửa ngơ hướng vào Đông Nam
Á và cả châu Á. Lư
Quang Diệu cho rằng, cuộc chiến tranh giữa
Việt Nam và Mỹ là tiền đề quan trọng
cho sự phát triển của những nước phi
Cộng sản ở châu Á. Rơ ràng là trước khi
tuyên bố như thế, Lư Quang Diệu đă nhanh chóng
nắm lấy cái “tiền đề quan trọng”
đó để biến Singapore từ một quốc
gia non trẻ kém phát triển thành một đất nước
giàu có. Lư Quang Diệu nhận định rằng, sau
khi Mỹ rút khỏi miền nam Việt Nam, lập
tức những đồng minh của Mỹ ở châu
Á tranh thủ thời cơ để trở thành 4 con
rồng châu Á, và sau này có thêm sự xuất hiện
của 4 con hổ Đông Nam Á. Bốn con rồng
được nói đến là Singapore, Nam Triều Tiên,
Hong Kong và Đài Loan. Bốn con hổ là Malaysia, Thái
Lan, Philippines và Indonesia. Vậy Việt Nam đă
biến đi đâu trong bản đồ khu vực?
Và lư do ǵ Việt Nam lại tụt hậu một cách
nhanh chóng như vậy? Lư Quang Diệu từng nói
rằng lẽ ra vị trí số một ở châu Á
phải là của Việt Nam. Theo ông, vị trí địa
lư chiến lược, tài nguyên thiên nhiên phong phú là
hai yếu tố hàng đầu có thể đưa
Việt Nam trở thành người khổng lồ
ở châu Á. Ông cho rằng, đất nước
Singapore nhỏ bé với diện tích và dân số
chỉ xấp xỉ Sài G̣n, hoàn toàn không có tài nguyên
thiên nhiên, chỉ có một ít đất để xây
dựng và ngay cả nước sinh hoạt cũng
phải nhập từ nước bạn Malaysia, nhưng
Singapore đă phát triển trở thành đất nước
có GDP cao thứ hai ở châu Á chỉ sau Nhật
Bản. Lại nói đến Nhật Bản, Lư Quang
Diệu cũng chỉ ra những bất lợi
của quốc gia này, đó là một quốc gia
bại trận sau Chiến tranh thế giới thứ
hai, không giàu tài nguyên, quanh năm động đất
và sóng thần, nhưng chỉ vài năm sau khi
chiến tranh kết thúc, Nhật Bản là người
khổng lồ châu Á. Lư Quang Diệu cho rằng,
sự thành công của một quốc gia bao gồm ba
yếu tố: điều kiện tự nhiên (vị
trí chiến lược và tài nguyên thiên nhiên), con người
và thời cơ. Trong đó, để có yếu
tố thời cơ, th́ yếu tố con người
phải vững và nhanh nhạy. Lư Quang Diệu đánh
giá rất cao điều kiện tự nhiên của
Việt Nam, nhưng ông không đánh giá cao yếu
tố con người trong sự phát triển chậm
chạp này. Tôi hay đọc các bài viết trong nước
ca ngợi sự thông minh, tính cần cù, chịu khó
của người Việt. Xin lỗi, tôi không
thấy được sự thông minh và cần cù
đó. Xin nhắc lại, năng suất làm việc
của người Việt Nam chỉ bằng 1/15
của người Singapore, tức là một người
Singapore làm việc bằng 15 người Việt Nam. Dân
số Singapore là 5 triệu dân, dân số Việt Nam là
hơn 90 triệu dân. Vậy tức là năng suất
làm việc của 5 triệu dân Singapore chỉ mới
bằng 75 triệu dân Việt Nam, thế nhưng GDP
của Singapore là gần 300 tỷ USD, trong khi GDP
của Việt Nam là khoảng 170 tỷ USD. Đó
chỉ là một so sánh chung chung, chưa tính đến
dân số ở độ tuổi lao động
của hai quốc gia. Một khi yếu tố con người
đă yếu kém như thế th́ yếu tố cơ
hội cũng sẽ chẳng có nhiều. Lư Quang Diệu tiếc v́
Việt Nam không biết trọng dụng người tài,
ông nói rằng người tài ở Việt Nam đă
định cư ở nước ngoài hết
rồi. Tôi đồng t́nh với quan điểm này
của Lư Quang Diệu.
Tôi
thường nghe nói về cậu bé thần đồng
Đỗ Nhật Nam và cũng thường xem các
video thi hùng biện tiếng Anh của em. Báo chí và
truyền thông Việt Nam cũng hay đề cập
đến em, nhưng tuyệt nhiên không thấy có
một động thái nào của chính phủ Việt
Nam dành cho Đỗ Nhật Nam. Phải chăng đối
với chính phủ Việt Nam, cậu bé ấy không
phải là nhân tài cần đầu tư và phát
triển? Chưa kể là trong một lần phát
biểu về truyện tranh, cậu bé ấy đă
bị những người lớn Việt Nam công kích,
chỉ v́ em không thích đọc truyện tranh mà
chỉ thích đọc sách khoa học. Thật trớ
trêu. Đỗ Nhật Nam chỉ là một trường
hợp thần đồng được báo chí ưu
ái, nhưng cũng bị chính phủ thờ ơ.
Vậy c̣n những thần đồng thầm
lặng khác ở cái đất nước hơn 90
triệu dân này th́ sẽ nhận được
hỗ trợ ǵ từ chính phủ? Trong mọi sự
phát triển, yếu tố con người luôn tối
quan trọng. Thật đáng tiếc. Nói
thế nào đi chăng nữa, Lư Quang Diệu cũng
chỉ là người ngoài, không phải người
Việt Nam. Thế nhưng những nhận định
khách quan của ông cũng đáng để suy
ngẫm về sự phát triển của một
quốc gia nhiều thuận lợi như Việt Nam.
Tôi thường thấy Việt Nam rất tự hào
về lực lượng lao động trẻ
với giá nhân công rẻ của ḿnh. Tôi cảm
thấy đó là một điều đáng xấu
hổ. Giá nhân công rẻ chẳng qua là do tŕnh độ,
tay nghề kém nên chẳng thể đ̣i ḥi được
trả công cao. Gần đây, quốc gia láng giềng
với GDP thấp hơn Việt Nam là Campuchia cũng
đă tự chế tạo được xe hơi. Ngược
lại, khi hăng điện tử Samsung đưa ra
danh sách những mặt hàng có thể đặt gia công
với các doanh nghiệp Việt Nam th́ mới vỡ
lẽ là Việt Nam chưa thể sản xuất
nổi cái sạc pin, usb và ngay cả vỏ nhựa
cho điện thoại di động. Tất nhiên,
Việt Nam đă đánh mất cơ hội gia công
cho hăng này. Việt Nam c̣n sẽ đánh mất
nhiều cơ hội như thế cả về quy mô
và số lượng nếu cứ tiếp tục
tự hào với những cái thuộc về quá
khứ và không nhận thức được một
cách thấu đáo và nghiêm túc rằng ḿnh đang
ở đâu trên bản đồ khu vực và
thế giới. Lư Quang Diệu nói phải mất 20 năm
nữa Việt Nam mới bằng Malaysia, vậy th́ 20
năm nữa Malaysia sẽ phát triển ra sao và măi măi
người Việt Nam sẽ bị ám ảnh bởi
sự thua kém của ḿnh hay sao? |
||||