VIỆT NAM
TRONG MỐI QUAN HỆ MỚI CỦA BIDEN VÀ TẬP Đại-Dương |
Tài
liệu tham khảo: Biden, Xi lay out red lines on Taiwan to
avoid misunderstanding (Nikkei) Biden, Tập vạch lằn
ranh đỏ về Đài Loan để tránh hiểu
lầm (Nikkei) Biden Promises No ‘New Cold War’
After Meeting With Xi (National Interest) Biden, Xi clash on Taiwan but try to
'manage' differences (Mainichi) VIỆT NAM TRONG
MỐI QUAN HỆ MỚI CỦA BIDEN VÀ TẬP Đại-Dương
Trong
cuộc gặp mặt tay đôi Tập Cận B́nh-Joe
Biden tại khách sạn mà nhà lănh đạo Trung
Cộng đang ở để dự Hội nghị Thượng
đỉnh G20 tại Indonesia kéo dài trong ba giờ đồng
hồ. Joe
Biden đă tự hạ thấp vai tṛ Siêu cường
Duy nhất của Hoa Kỳ. Tập Cận B́nh nhắc
lại “quan hệ giữa hai nước lớn” mà
Tổng thống Barack Obama thoả thuận với
Chủ tịch Tập Cận B́nh tại cuộc
họp kín tay đôi ở California năm 2013. Biden
nhắc lại sự ủng hộ của Hoa Kỳ
đối với chính sách “Một Trung Quốc”.
Tập nhấn mạnh “vấn đề Đài Loan là
cốt lơi của các lợi ích cốt lơi của Trung
Quốc, là nền tảng chính trị của quan
hệ Trung Quốc-Hoa Kỳ, và làn ranh giới đỏ
đầu tiên không được vượt qua trong
quan hệ Trung Quốc-Hoa Kỳ”. Như
thế, Tập xác nhận Đài Loan là chuyện
nội bộ của Trung Quốc nên không ai có quyền
xía vào. Biden
nói rằng “không có bất kỳ nỗ lực nào
sắp xảy ra từ phía Bắc Kinh nhằm xâm
chiếm Đài Loan”. Vậy,
Biden có biết Bắc Kinh đă thu hồi Hồng Kông
50 năm trước thời hạn đă kư kết
với Luân Đôn? Hoa Kỳ, Anh Quốc có ngăn
cản được không? Do
yêu cầu được gặp mặt nên Biden phát
biểu trước “Là lănh đạo của hai
quốc gia, chúng ta chia sẻ trách nhiệm để
chứng minh rằng Trung Quốc và Hoa Kỳ có thể
quản lư những khác biệt, ngăn chặn sự
cạnh tranh trở thành xung đột và t́m cách
hợp tác cùng nhau trong các vấn đề cấp bách
toàn cầu đ̣i hỏi sự hợp tác của chúng
ta”. Tập
kêu gọi Biden như một lời chỉ đạo
“hăy vạch ra con đường đúng đắn và
nâng cao mối quan hệ giữa Trung Quốc và Hoa
Kỳ”. Hàm ư “hai nước lớn” ngang nhau nên
muốn “trao đổi quan điểm thẳng
thắn và sâu sắc”. Đối
lập với chính sách thiên tả của Tổng
thống Joe Biden, Cựu Thủ tướng và Ngoại
trưởng Úc, Kevin Rudd có tầm nh́n bao quát và chính xác
hơn về tư tưởng, chủ trương
đường lối của Tập Cận B́nh trong bài
The Return of China đăng ngày 9 tháng 11 năm 2022. Kevin
Rudd mô tả Tập Cận B́nh đă làm sống
lại Chủ nghĩa Mao trên các phương diện
ngoại giao, kinh tế, chính trị quân sự mà lĩnh
vực quân sự là chính. Tập
Cận B́nh đẩy nền kinh tế Trung Quốc ra
khỏi chủ nghĩa tư bản dựa trên thị
trường và quay trở lại chủ nghĩa
thống kê bằng cách khôi phục các doanh nghiệp nhà
nước và chỉ định nhà nước là
động lực chính của đổi mới công
nghệ. Tập
đ̣i hỏi đảng viên “nắm vững cả
thế giới quan và phương pháp luận của
chủ nghĩa Mác-Lênin” và áp dụng "các công
cụ phân tích của chủ nghĩa duy vật biện
chứng và lịch sử" để hiểu
"những thách thức lớn của thời đại”.
Ngay sau khi Đại hội kết thúc, Tập Cận B́nh
đă đưa Ủy ban Thường vụ Bộ Chính
trị mới, Cơ quan Chính trị cao nhất của
Trung Quốc đến thăm Diên An. Nơi Mao Trạch
Đông đặt trụ sở trong cuộc nội
chiến chống lại những người theo
chủ nghĩa dân tộc Trung Quốc. Tập
đă hứa “tăng cường khả năng
chiến thắng của quân đội, tăng tỷ
lệ lực lượng chiến đấu mới
huấn luyện chiến đấu thực tế. Quân
đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc hiện
phải sẵn sàng chiến đấu trong một
cuộc chiến lớn. Sau
ba năm không rời Hoa Lục để đạt
tới đỉnh cao quyền lực mà chẳng ai c̣n
sức phản đối, chỉ trích nên Tập
Cận B́nh tái xuất giang hồ với bộ mặt
tươi cười không khép miệng trước các
nguyên thủ quốc gia trên thế giới cùng
những ngôn từ hoà giải như có mật ong. Hoà
với Úc; hứa giúp Đại Hàn kéo B́nh Nhưỡng
vào bàn đàm phán theo đề nghị cung cấp
viện trợ kinh tế cho Triều Tiên, sẽ tăng
tốc đàm phán Hiệp định Thương
mại Tự do với Hán Thành. Thực
tế, Bắc Kinh cần than đá và nhiều loại
nhiên liệu khác trong bối cảnh bấp bênh về
ḍng chảy nhiên liệu hoá thạch từ Trung Đông
và thời hạn sử dụng than được phép
tới năm 2030 không xa trong khi Trung Quốc chưa
đủ sức thay thế nhiên liệu hoá thạch
cho Công xưởng Thế giới. Làn
sóng rút vốn đầu tư ra khỏi Hoa Lục do
Tổng thống Donald Trump thúc đẩy khiến
Việt Nam trở thành thị trường tiếp
cận Trung Quốc. V́ thế, nhiều quốc gia
dồn vốn đầu tư khiến cho Việt Nam có
mức tăng trưởng cao tại Châu Á-Thái B́nh Dương.
Phát
ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Mao Ninh đă nói
rằng Trung Quốc cam kết cùng tồn tại ḥa b́nh
nhưng sẽ kiên quyết bảo vệ chủ
quyền, an ninh và lợi ích phát triển của ḿnh
… Điều quan trọng là Hoa Kỳ hợp tác
với Trung Quốc để quản lư đúng đắn
những khác biệt, thúc đẩy hợp tác cùng có
lợi, tránh hiểu lầm và tính toán sai lầm, đồng
thời đưa quan hệ Trung - Mỹ trở lại
đúng hướng phát triển lành mạnh và ổn
định”. Sự
hợp tác giữa hai hoặc nhiều quốc gia
phải tuân theo công pháp quốc tế, tức những
quy định thành văn và các bên liên quan đều
kư kết. Công
ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm
1982 (UNCLOS) quy định rơ ràng cho 5 vùng: Nội
thuỷ bên trong đường cơ sở; Lănh
hải 12 hải lư tính từ đường cơ
sở; Vùng tiếp giáp 12 HL tính từ ngoài cùng
đường lănh hải; Vùng Đặc quyền Kinh
tế 200 HL tính từ đường cơ sở.
Thềm lục địa nằm bên ngoài Vùng Đặc
quyền Kinh tế phải được Công ước
về Luật Biển chấp nhận. Yêu
sách chủ quyền của Trung Quốc trên Biển
Đông Trung Hoa (EAS) và Biển Nam Trung Hoa (SCS) không tương
thích với UNCLOS. Phán
quyết ngày 12-7-2016 của Toà án Trọng tài Thường
trực về Biển (PCA) tuyên bố Trung Quốc không
có “các quyền lịch sử” dựa trên cái
gọi là bản đồ “đường chín đoạn”.
Ṭa cũng bác bỏ khả năng Trung Quốc
được yêu sách vùng biển từ các đảo
nhân tạo mà nước này đă xây dựng trái phép
ở Trường Sa, đồng thời xác định
Trung Quốc đă gây tổn hại nghiêm trọng
đến môi trường biển, mở rộng và làm
phức tạp thêm tranh chấp. Trung
Quốc là một thành viên chủ chốt của UNCLOS,
nhưng, từ chối tuân thủ Phán quyết của
PCA để tiếp tục tự nhận vai tṛ làm
chủ của hầu hết diện tích và tài nguyên
thiên nhiên ở SCS. Bắc
Kinh đóng thêm nhiều loại tàu vận tải,
chuyển quân, đổ bộ, Hàng không mẫu
hạm, Cảnh sát Biển và Dân quân Biển để
xua đuổi, khủng bố tàu cá của ngư dân vùng
Đông Nam Á. Các
quốc gia Đông Nam Á không đủ sức chống
Trung Quốc, nhưng, chỉ muốn Hoa Kỳ đóng
vai tṛ sen đầm, ḱm chế Bắc Kinh để
họ được an ninh và rănh tay giao thương
với quốc tế. Bắc
Kinh lợi dụng các quốc gia Đông Nam Á c̣n suy
yếu về quân sự, kinh tế, chính trị để
thiết lập chuỗi cung ứng toàn cầu đang
bị quốc tế chê trách. Sáng
kiến Một Vành đai, Một Con đường
(BRI) đă làm cho nhiều nước tham gia bị phá
sản Biden tiếp tục sử dụng nó như
một loại vũ khí chống lại nhưng kẻ
lưng chừng. Bối
cảnh tranh chấp trên Biển Nam Trung Hoa đang đặt
các quốc gia duyên hải Đông Nam chấp nhận Phán
quyết cuối cùng của Ṭa Trọng tài được
công bố vào ngày 12 tháng 7 năm 2016, trong đó
nhất trí tuyên bố Trung Quốc không có “các
quyền lịch sử”, dựa trên cái gọi là
bản đồ "đường chín đoạn".
Ngoài ra, Ṭa bác bỏ khả năng Trung Quốc
được yêu sách vùng biển từ các đảo
nhân tạo mà nước này đă xây dựng trái phép
ở Trường Sa, đồng thời xác định
Trung Quốc đă gây tổn hại nghiêm trọng
đến môi trường biển, mở rộng và làm
phức tạp thêm tranh chấp. Mối
quan hệ giữa Tổng thống Joe Biden và Chủ
tịch Tập Cận B́nh có thể diễn ra thân
thiện hơn nếu hai bên cương quyết xây
dựng mối quan hệ hoà b́nh, tôn trọng công pháp
quốc tế. Chưa
thống nhất được Đài Loan, chưa
khuất phục các quốc gia duyên hải Đông Nam
Á th́ Tập Cận B́nh sẽ không ngừng tay. Đại-Dương |