NÓNG BỎNG CUỘC TRANH LUẬN VỀ HUAWEI Ở ĐỨC
THE ECONOMIST |
|
‘…Bà
Merkel có thể t́m cách thỏa hiệp bằng cách
chặn Huawei không được tham gia các phần lơi
của mạng 5G của Đức nhưng không ngăn
họ tham gia cung cấp các ăng-ten ngoại vi…’
Đa
phần người Đức đều biết
đến sự ức chế gây ra bởi Funklöcher,
hay các vùng chết trong mạng viễn thông nơi
điện thoại thông minh không có sóng hoặc các
kết nối internet bị biến mất. Sau
nhiều năm bị mắc kẹt trên làn đường
chậm của mạng viễn thông các nước giàu,
Đức quyết tâm không bị bỏ lại phía
sau khi các mạng thế hệ thứ năm (5G)
chuẩn bị kết nối các nhà máy, xe hơi và
thiết bị với nhau. Nhưng các kế hoạch
của chính phủ gặp phải một rào cản
bất ngờ. Giống như
các quốc gia giàu có khác, Đức đă dằn
vặt về việc có nên để Huawei, một công
ty viễn thông khổng lồ của Trung Quốc,
được tham gia đấu thầu để giành
các hợp đồng xây dựng mạng lưới
5G của ḿnh hay không. Huawei mang lại kinh nghiệm,
chuyên môn và giá trị; các thiết bị của công
ty này chiếm tới 70% mạng lưới 4G của
Đức. Nhưng các
chuyên gia an ninh lo ngại rằng các gián điệp
của Trung Quốc có thể khai thác các “cửa
hậu” hoặc các lỗ hổng an ninh khác
được cho là cài sẵn trong các thiết
bị của Huawei. Những người khác th́ lo
lắng về việc phải dựa vào các nhà cung
cấp có mối quan hệ chặt chẽ với
một đối thủ tiềm tàng. Điều ǵ
sẽ xảy ra nếu chính phủ Trung Quốc
cấm Huawei xuất khẩu các bản vá phần
mềm quan trọng khi có một cuộc tranh chấp
thương mại với châu Âu? Chính phủ Mỹ,
vốn đă cấm Huawei vào năm 2011, đă đe
dọa sẽ hủy các thỏa thuận chia sẻ thông
tin t́nh báo với các chính phủ phương Tây
nếu họ không làm theo lời Mỹ. Cuộc
tranh luận về Huawei ở Đức đă trở
thành cuộc tranh luận lớn nhất ở Châu Âu
về chính sách đối với Trung Quốc. Nó
đụng đến một vài điểm nhạy
cảm. Khu vực xuất khẩu lớn của Đức
khiến nước này dễ bị ảnh hưởng
bởi chiến tranh thương mại; Trung Quốc và
Mỹ là các đối tác thương mại lớn
thứ nhất và thứ ba của Đức. Đức
muốn sớm thoát khỏi t́nh trạng lạc
hậu về viễn thông. Nhưng họ không
muốn có một mối bất ḥa nữa với
Mỹ sau khi đă chia rẽ về các vấn đề
Iran, quốc pḥng, năng lượng và nhiều
thứ khác. Không có ǵ
ngạc nhiên khi chính phủ bị chia rẽ. Thủ tướng
Angela Merkel và Peter Altmaier, bộ trưởng kinh tế
của bà, muốn giữ cánh cửa mở cho Huawei
bằng cách để các cơ quan kỹ thuật ra
quyết định cuối cùng; Bộ Ngoại giao và
các cơ quan t́nh báo th́ phản đối. Ngay cả
sự kháng cự mạnh hơn cũng đă xuất
hiện trong Bundestag (quốc hội liên bang). Đảng
Dân chủ Xă hội, đối tác nhỏ hơn trong
liên minh cầm quyền với Đảng Dân chủ
Thiên chúa giáo (CDU) trung hữu của bà Merkel đă
đưa ra một lập trường cứng
rắn bất ngờ chống lại việc để
các “cơ sở hạ tầng trọng yếu”
bị chi phối bởi Huawei. Các đảng đối
lập, chẳng hạn như Đảng Xanh, cũng
nghi ngờ về Huawei. Điều
đó khiến đảng CDU đóng vai tṛ quyết
định. Các nghị sĩ đảng này thường
trung thành với bà Merkel, nhưng đối với
nhiều người, Huawei đă chạm vào lằn
ranh đỏ. Norbert Röttgen, người đứng
đầu ủy ban đối ngoại của
Quốc hội, đang cố gắng thuyết
phục các đồng nghiệp trong CDU của ḿnh
ủng hộ một nghị quyết nhằm thúc
giục chính phủ buộc các nhà cung cấp dịch
vụ viễn thông nước ngoài phải vượt
qua bài kiểm tra về mức độ “đáng tin
cậy”. Nếu xét mối liên hệ với nhà nước
Trung Quốc, Huawei có thể không vượt qua
được bài kiểm tra này. Bà Merkel,
đang trong những năm cuối của nhiệm
kỳ thủ tướng của ḿnh, đang dần
mất quyền kiểm soát cuộc tranh luận. Nhưng
bà không chịu xuống nước. Bà lo ngại
một lệnh cấm đối với Huawei sẽ gây
ra sự trả đũa đối với các
lợi ích sâu rộng của Đức tại Trung
Quốc. Janka Oertel, một nhà phân tích t́nh h́nh châu Á
tại Hội đồng Quan hệ Đối
ngoại châu Âu, nói rằng Bắc Kinh có rất
nhiều lựa chọn để trả đũa. Bà
Merkel cũng lo lắng về một cuộc hội
nghị thượng đỉnh EU – Trung Quốc mà bà
sẽ chủ tŕ tại Leipzig vào tháng 9 tới. Các
tranh căi về Huawei có thể làm thất bại các
mục tiêu như việc kư một hiệp định
đầu tư song phương. Nhưng bà
Merkel cũng lưu tâm về vấn đề địa
chính trị. Bà muốn tránh phải chọn phe trong
cuộc chiến tranh lạnh công nghệ Mỹ –
Trung đang leo thang. Một lệnh cấm Huawei ở
Đức, đặc biệt nếu được các
nước châu Âu khác áp dụng theo, có thể
khiến rạn nứt lan rộng. Bà Merkel đă
chọn một dịp lễ trao giải Âu – Mỹ
trong tuần này để lập luận rằng Trung
Quốc nên được gắn vào chứ không
phải loại trừ khỏi trật tự đa phương. Nhưng các
nghị sĩ không bị thuyết phục. Sau khi không
thể giành được sự ủng hộ
của họ, bà Merkel có thể muốn tŕ hoăn
việc đưa ra quyết định về Huawei
cho đến sau cuộc gặp với các nhà lănh
đạo EU vào tháng 3 tới. Một chiến lược
chung của châu Âu có thể giúp mỗi nước
tự bảo vệ trước sự trả
đũa của Trung Quốc. Cuộc tranh luận cũng
phù hợp với những người muốn có
một chính sách công nghiệp châu Âu tích cực hơn.
Kể từ khi nhà nước Trung Quốc trợ
cấp cho các công ty của ḿnh, nhiều người
cho rằng EU nên hỗ trợ các nhà sản xuất
thiết bị 5G của châu Âu như Nokia và Ericsson. Nhưng
sự tŕ hoăn cũng có thể gây tác dụng ngược.
Vào ngày 29 tháng 1, Ủy ban Châu Âu sẽ đề
nghị các chính phủ xem xét việc cấm các nhà
cung cấp thiếu tin cậy như là một trong
số các kiến nghị về an ninh 5G nhằm
thuyết phục những nhà hoạch định chính
sách vẫn c̣n do dự. Bà Merkel có thể t́m cách
thỏa hiệp bằng cách chặn Huawei không
được tham gia các phần lơi của mạng 5G
của Đức nhưng không ngăn họ tham gia
cung cấp các ăng-ten ngoại vi (vốn mang lại
nhiều lợi nhuận hơn). Tuy nhiên, điều
đó vẫn không đủ đối với
những người chỉ trích bà, những người
nói rằng công nghệ 5G khiến sự khác biệt
giữa các thiệt bị lơi và ngoại vi không c̣n rơ
ràng. Bà Merkel không muốn phải chọn (bên). Nhưng
có thể bà phải làm như vậy. The
Economist Nguồn: Angela
Merkel is loth to take sides over Huawei - The Economist Jan.
23rd 2020 Phan Nguyên chuyển ngữ |