Những
con tàu có thể làm thay đổi biển cả măi măi Chris Baraniuk BBC Future |
Tàu thông minh hơn trong tương lai
sẽ cho phép các chủ tàu kiểm soát hiệu
quả hơn sự di chuyển ? Việc vận chuyển hàng hoá
qua các đại dương là rất quan trọng
trong nền kinh tế toàn cầu, nhưng tàu biển
làm bẩn hành tinh đă sẵn bị ô nhiễm.
Một số giải pháp thiết kế để
sửa chữa có vẻ như được lấy
trực tiếp từ khoa học viễn tưởng. Tháng trước tại San Diego, California,
một kỹ sư ngồi trước máy tính và
cầm một cần điều khiển ở trên bàn
phía trước. Ông không chơi video game, ông đang lái
một tàu hàng đồ sộ cách bờ biển
Scotland hàng ngàn Km. Cần điều khiển này được
kết nối trực tiếp với chiếc tàu
đó, thông qua vệ tinh, cho phép ông kiểm soát động
tác của nó một cách chính xác, hoàn toàn điều
khiển từ xa bằng tay. Ông quan sát cẩn
thận vị trí đang thay đổi của con tàu
ảo được đánh dấu trên màn h́nh. Trong
khi đó, trên boong của chính tàu này, những công nhân
khác giám sát việc thử nghiệm này quan sát các
thiết bị và cảm thấy con tàu bập
bềnh dưới chân ḿnh. Trong 4 giờ thử
nghiệm (do hăng năng lượng và công nghệ Wärtsilä
của Phần Lan tiến hành) con tàu được
người đồng nghiệp của họ điều
khiển cách đó nửa ṿng trái đất. Hăng Wärtsilä tin rằng các tàu thông minh hơn
trong tương lai sẽ cho phép các chủ tàu
kiểm soát hiệu quả hơn sự di chuyển
của tàu, giảm được tiêu thụ nhiên
liệu và chất thải. Đó là một ư tưởng
đầy tham vọng để giải quyết
một thách thức lớn của thế kỷ 21,
trong đó chúng ta cùng nhau liên kết chặt chẽ hơn
trong thương mại toàn cầu, nhưng cũng
phải đối mặt với biến đổi khí
hậu mà nó có thể làm thay đổi mô h́nh
thời tiết, mực nước biển và ảnh
hưởng nghiêm trọng đến hành tŕnh của
hàng hóa di chuyển từ A tới B. Các tàu chở hàng của tương lai có
thể đi khắp các đại dương mà không
có người, và thay vào đó chúng được
điều khiển từ xa, cách 5.000 dặm,
giống như một tṛ chơi video. Hơn thế nữa những tàu này có
thể không có trưởng tàu, và đến một
ngày nào đó có thể được điều
khiển từ xa nhiều dặm không phải bởi
con người, mà bởi máy tính. Vận chuyển là một ngành công
nghiệp khổng lồ, nhưng nó không được
coi là có công nghệ cao nhất. Nhiều tàu chạy
như mắc cửi trên các đại dương ngày
nay là kềnh càng, là các gă khổng lồ ngốn săng
dầu mạnh và đă không có thay đổi ǵ
về cơ bản trong nhiều năm. Liệu thiết kế tàu sẽ thay đổi
nhiều trong tương lai sắp tới không? Và
tự động hóa, mà chúng ta đă thấy
nhiều trong các phương tiện giao thông
đường bộ, cũng sẽ tới ngành
đường thủy hay không? Một động lực lớn để
cải tiến các tàu trên thế giới là cuộc
chiến chống ô nhiễm. Trên thực tế,
chỉ 16 trong số các tàu lớn nhất là đủ
sản sinh ra lượng khí thải bằng với
của tất cả các ô tô trên hành tinh cộng
lại. Nhưng tất nhiên các công ty lớn cũng
đang t́m cách tối đa hóa lợi nhuận
của họ. Đây là những ǵ giống như
một con tàu chở hàng được điều
khiển từ xa bởi con người cách nửa ṿng
trái đất. Một mức độ nhất định
về tự động hóa có thể cắt giảm
chi phí đội ngũ thủy thủ. Thử nghiệm của hăng Wärtsilä c̣n
cần phải một thời gian nữa để
trở thành một thực tế hàng ngày trong vận
tải biển, người đứng đầu
kỹ thuật số Andrea Morgante thừa nhận. Nhưng
bởi v́ các chủ tàu có thể cắt giảm chi
phí một cách đáng kể bằng cách loại
bỏ đội ngũ thuyền nhân trên tàu nên ông
tin rằng điều nói trên là có tiềm năng. "Bạn có thể tưởng tượng
những h́nh thức mới của tàu kéo được
điều khiển từ xa, để hỗ trợ
các tàu thuyền trong bến cảng," ông nói.
Một lựa chọn khác sẽ là các tàu vận
chuyển hàng hoá quanh các cảng hoặc dọc theo
bờ biển. Trên thực tế, một hăng đă
kết hợp với những hăng khác để
thử nghiệm và triển khai các tàu hoàn toàn tự
hành mà không cần người hoa tiêu là hăng Kongsberg
của Na Uy. Tàu Yara Birkeland, dự kiến sẽ hoàn thành
vào năm tới, được tuyên bố là tàu
vận tải tự hành đầu tiên trên thế
giới. Hăng đang chế tạo hai tàu, Hrönn và
YARA Birkeland. Birkeland, một tàu container dài 80 mét cũng
sẽ chạy hoàn toàn bằng điện và dự
kiến sẽ hoạt động vào nửa cuối
của năm 2018. Peter Due, giám đốc về tự hành
của hăng Kongsberg, ca ngợi sự chính xác của các
cảm biến trên con tàu thử nghiệm của hăng. "Một hệ thống có thể nh́n
thấy một lon bia, bạn có thể không biết
đó là bia Heineken hay Carlsberg nhưng bạn có thể
thấy một lon đang trôi tới, ông giải thích.
Việc học của máy tập luyện cho hệ
thống biết loại vật thể nào là quan
trọng để tránh, ông nói thêm. "Một con hải âu th́ không đáng
phải lo nhưng nếu là một người đang
bơi th́ nó sẽ nhận ra và sẽ có hành động
thích ứng." Một báo cáo gần đây của đại
học Southampton cho thấy tàu tự hành sẽ ra
đời nhanh hơn dự kiến, v́ chi phí kỹ
thuật bị giảm và phải giải quyết
vấn đề thiếu lao động trong một
số khu vực của vận tải biển. Tuy nhiên, như Due đă nói, các cơ quan
như Tổ Chức Hàng Hải Quốc Tế (IMO) có
lẽ sẽ phải mất vài năm để
lập ra các quy định cho phép các tàu tự hành
hoạt động trên vùng biển quốc tế. Tuy
nhiên, trong vùng biển quốc gia, luật địa
phương có thể cho phép áp dụng nhanh hơn các
hệ thống này, ông nói thêm. Bất kể ai hoặc cái ǵ đang lái
những con tàu tương lai (có thể là con người
hoặc robot?) th́ việc thiết kế các con tàu thương
mại lớn và phát ra khí thải đă sẵn sàng
thay đổi. Và đó là một cách khác mà các phương
tiện giao thông quan trọng này có thể làm giảm
tác động của chúng lên hành tinh. Thí dụ có thể làm các tàu bằng
vật liệu composite như sợi thủy tinh và
nhựa, mà chúng có thể làm giảm đáng kể
trọng lượng của một số tàu và do
đó cải thiện việc tiêu hao nhiên liệu và
tăng khả năng chở hàng. Liên Minh Châu Âu gần đây đă
đưa ra một dự án, Fibreship, để phát
triển vỏ tàu bằng vật liệu composite cho tàu
chở hàng dài hơn 50 mét. Đối với một số tàu, kể
cả tàu chở khách, điều này có thể
sẽ có lợi, Volker Bertram, giáo sư thiết kế
tàu và giám đốc dự án của công ty DNV GL, nói. Nhưng ông nói thêm rằng đối
với những tàu lớn hơn, đặc biệt là
để chở hàng nặng, th́ thép sẽ vẫn là
vật liệu được lựa chọn. "Nếu bạn có một chiếc tàu
chở dầu mà 90% trọng lượng tàu là dành
cho hàng hóa, th́ không cần phải chế tạo nó
theo kiểu nhẹ." ông giải thích. Hăng Eco Marine Power, có trụ sở ở
Nhật, đang thiết kế cánh buồm cứng
gắn các tấm pin mặt trời có thể lắp
đặt cho tàu chở hàng. "Khi chúng tôi bắt đầu, th́
việc lắp tấm pin mặt trời lên thành
buồm cứng là không khả thi, nhưng công
nghệ luôn được cải tiến và chi phí
sẽ giảm," Greg Atkinson, giám đốc và trưởng
ban công nghệ, giải thích. Ông nói bất kỳ tàu nào sử dụng
Aquarius vẫn sẽ cần một động cơ và
nguồn nhiên liệu truyền thống, nhưng gió và
năng lượng mặt trời có thể được
sử dụng thêm vào để giảm tiêu thụ
nhiên liệu hóa thạch. Về phần năng lượng tái
tạo, ông tin rằng khoảng 80% sẽ đến
từ sức gió lên cánh buồm và thêm 20% từ các
tấm pin mặt trời. Hăng Eco Marine hy vọng sẽ thử
nghiệm hệ thống này trên biển với
một tàu chở hàng rời, một loại tàu thương
mại lớn chở loại hàng như quặng
sắt, than đá hay ngũ cốc. Vào thế kỷ 21, đại dương
đang bị tràn ngập bởi các tàu chở hàng
bằng nhiên liệu hóa thạch, làm trầm trọng
thêm sự thay đổi khí hậu. Nhưng các tàu tương
lai có thể chạy bằng năng lượng
mặt trời. "Đây là các tàu nhắm đúng
mục tiêu cho công nghệ này," Atkinson giải thích.
"Các tàu này sẽ đi khá chậm và đi ở
một số vùng thuận lợi hơn về gió." Cũng có những hệ thống khác
ở những nơi khác trên thế giới, mà
kế hoạch là phát triển một con tàu chở hàng
có những cánh buồm cứng, lần này là một
tàu chở xe ô tô có thể chở tới 2.000 xe. Nhưng có thêm các chi phí liên quan đến
thiết kế kiểu này, và cả sự rủi ro.
Những chiếc buồm cứng, dĩ nhiên, có
thể là nguy hiểm khi có gió lớn, đặc
biệt nếu chúng không thể gập lại
hoặc gập xuống dưới sàn tàu. "Cũng có chút lo ngại là rất
nhiều ư tưởng được đưa ra, và
thông qua rất nhiều ấn phẩm, nhưng chúng ta
thấy tương đối ít việc lắp đặt,"
Bertram nhận xét. Ông chỉ ra rằng công nghệ
kỹ thuật số đang trợ giúp các nhà
thiết kế tàu và giúp họ mô phỏng chính xác hơn
cách mà các con tàu sẽ phản ứng trong các điều
kiện khác nhau trên biển. Ông tin rằng kết
quả của công việc này có thể là tiết
kiệm hiệu xuất năng lượng được
một vài phần trăm. Và các kỹ thuật như in 3D có lẽ
sẽ thay đổi cách sản xuất một số
thành phần của tàu. Một chân vịt in 3D nguyên
mẫu đă được sản xuất gần
đây bởi một tập đoàn các công ty vận
tải ở Rotterdam, Hà Lan. Tất nhiên, nếu một bộ phận
bị hỏng khi đang đi trên biển và cần
phải thay thế th́ in 3D ngay trên tàu có thể là
một triển vọng hấp dẫn đối
với các người chủ của một số tàu
lớn nhất thế giới. Những con tàu tương lai này, những
tàu khổng lồ được điều khiển
từ cách nửa ṿng trái đất giống như
một đồ chơi, được chế
tạo từ các vật liệu của tương lai
làm giảm lượng khí thải và có khả năng
dùng năng lượng mặt trời, là những con
quái vật to lớn của biển mà chúng có thể
làm thay đổi măi măi bộ mặt của đại
dương. Source : http://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-41435554 Những tài liệu liên quan đến tàu
tự động : World’s
First Electric, Self-Driving Ship to Launch Next Year Youtube |