Sử
dụng phông chữ Unicode
để viết chữ Việt
Thế nào là phông
chữ Unicode?
Unicode
là tên gọi của một loại nhu liệu có những
bảng mã được cấu tạo bởi 16 bits.
“Ký hiệu” là từ gọi chung cho tất cả
mẫu tự, các dấu, các số v.v. nằm trong
mỗi ô nhỏ còn gọi là ngăn nhỏ của
bảng mã. Nó gồm
có 65536 ô khác nhau để mỗi ô có thể
chứa mỗi ký hiệu.
Thoạt tiên với bảng mã ASCII chỉ có 7 bits, do
Bộ Quốc Phòng của USA nghiên cứu phát minh ra.
Với bảng mã nầy không ai được
quyền sửa đổi. Với bảng mã 7 bits nó
chứa được 128 ký hiệu. Sau đó người
ta dùng bảng mã 8 bits nó có thể chứa được
256 ký hiệu. Từ đó Hội Chuyên Gia Việt Nam
tận dụng ưu điểm nầy mà soạn ra
những ký hiệu cho tiếng Việt dùng trong máy điện
toán. Ví dụ như là sử dụng các dấu
của tiếng Việt trong phạm vi của số ô
từ 128 đến 255. Các nước trên thế
giới cũng soạn thảo các ký hiệu cho chữ
viết của họ. Một điểm phức
tạp trong thời điểm trưởc đây
khoảng 5 năm là có những công ty nhu liệu
Việt Nam tự soạn thảo ký hiệu cho tiếng
Việt riêng rẻ theo sở thích của họ. Vì
thế cho nên không có tính đồng nhất các phông
chữ Việt ở bảng mã 8 bits. Ví dụ như
Hội Chuyên Gia Việt Nam thì soạn ra VPSKeys để
viết chữ Việt với 100 phông chữ khác nhau như VPS
Times, VPSTimes Hoa, còn VNI cũng soạn ra chương trình
khác để viết với các phông như VNI Times chẳng hạn.
Có nghĩa là mỗi công ty tự sử dụng
những phông chữ Việt riêng cho chương trình
của họ trong bảng mã 8 bits.
Tuy
nhiên với
bảng mã 256 ngăn này thì quá đủ các mẫu
tự cho tiếng Anh nhưng rất thiếu cho các ngôn
ngữ khác nhất là chữ Trung Hoa, Nhật, Ðại
Hàn, v..v... Do đó các nhà sản xuất điện
toán cùng đồng ý cho ra một loại bảng mã
mới 16 bits có thể chứa 65536 ký hiệu.
Phông
chữ của unicode:
Trong
bảng mã 16 bits gồm có rất nhiều phông
chữ khắp nơi trên thế giới đã
được layout vào trong đó. Ví dụ như phông
chữ Tahoma có chứa những ký hiệu tiếng
Việt trong đó. Hội Chuyên Gia Việt Nam sử
dụng ưu thế nầy để layout cho chương
trình VPSKey4.x có thể viết chữ Việt bằng các
phông chữ như sau đây của Unicode.
Từ
Internet Explorer Version 5.0 trở lên đã có khoảng 5
phông unicode mới mà có những ký hiệu tiếng
Việt ở trong đó:
Tahoma
Times New Roman
Arial
Helvetica
Courier New
Trong MS Office 2000
lại có thêm vài phông unicode mới như:
Verdana
Trong hệ điều hành Windows 2000 có thêm nhiều phông
unicode mới nữa.
Viết
bài với chữ Việt như thế nào ?:
Trong
phạm vi bài nầy chỉ trình bày thảo chương
của HCGVN mà thôi để cho các bạn dễ
hiểu.
Trước
hết bạn download nhu liệu của Hội Chuyên
Gia Việt Nam (HCGVN):
HCGVN
là một tổ chức bất vụ lợi mà thành
viên của HỘI là những chuyên gia Việt Nam.
Khối Điện Toán của HCGVN đã soạn
thảo những thảo chương để
viết tiếng Việt bằng máy điện toán
được dùng những hệ điều hành
(operating system, Betriebssystem) ngay từ DOS rồi tới
Windows 95, Windows 98, Windows NT, Windows 2000, Windows XP cho hội
viên trong HỘI sử dụng. Ngoài ra HCGVN cũng
đã cống hiến cho người Việt chúng ta
ở khắp nơi trên thế giới thảo chương
VPSKeys để viết chữ Việt mà không cần
phải trả chi phí nào cả. Các bạn có thể
download xuống như sau:
Vào
trang WEB của HCGVN: http://www.vps.org
|
|
Vào mục Download trang Nhu Liệu:
 |
 |
Chọn Version mới nhất VPSKeys 4.3 để có thể viết được với một trong những hệ điều hành của MicroSoft hiện nay. Một khung nhỏ sẽ hiện ra sau khi bạn click vào VPSKeys 4.3 (latest version):
|
|
- Bạn có thể
chứa vào harddisk (Festplatte) với file Vpskeys43.exe
bằng cách click vào icon “save”.
Sau đó bạn có
thể thiết trí thảo chương nầy vào máy
điện toán của bạn. (Xem bài Sử
Dụng Nhu Liệu Điện Toán VPSKeys của HCGVN)
Sử dụng phông
chữ unicode:
Sau khi bạn đã thiết trí thảo chương VPSKeys43 vào máy của bạn, bạn sẽ thấy như sau khi vào Start\Programs\Hoi Chuyen Gia Viet Nam\VPSKEYS 4.3 :
|
|
Bạn nhấn (click) lên VPSKEYS 4.3 trong trường hợp thảo chương nầy chưa được tự động gọi ra. Nếu bạn thấy ở góc dưới phía bên phải của screen (Bildschirm) có dấu hiệu bản đồ Việt Nam như sau là bạn đã sẵn sàng viết bài được rồi:
 |
Tuy nhiên trước
khi viết bài bạn nên xem lại và điều
chỉnh nếu cần để dùng phông chữ
unicode:
Click vào dấu
hiệu bản đồ VN ở góc phải dưới
sẽ có khung sau đây hiện ra. Bạn vào phần Kỹ
Thuật để điều chỉnh. Trong chỗ Sửa
Bảng Mã bạn chọn unicode cũng như những
dấu như sau:
|
|
- Phần Điều Chỉnh bạn cũng chọn cách đánh là Việt Nam:
|
|
Ngoài ra bạn cũng
có thể tự điều chỉnh những phần
khác tuỳ theo bạn muốn.
Xong rồi nhấn
Ok.
Viết chữ
Việt trong MS WinWord:
Sau khi bạn điều chỉnh như ở trên xong rồi bạn gọi MS Winword ra và chọn một trong những phông chữ unicode được liệt kê ở trên, ví dụ như sau:
 |
Như vậy
bạn có thể viết một bài bằng chữ
Việt được rồi.
Cách viết:
Lệ thuộc vào
sự điều chỉnh Nút Dấu của bạn
ở phần trên.
Theo cách điều
chỉnh ở trên thì bạn viết như sau:
- Ví dụ bạn
viết chữ Hội Chuyên Gia Việt Nam:
Trước
hết bạn viết chữ H
rồi tới chữ o
rồi tới số 6
rồi tới số 5.
Như vậy bạn có chữ Hội
Viết
chữ Chuyên như sau: Bạn viết chữ C
rồi tới h,
rồi chữ u,
chữ y,
chữ e rồi
số 6,
rồi tới chữ n.
Như vậy bạn có chữ Chuyên
Cứ viết như
thế rồi bạn sẽ có những chữ: Hội
Chuyên Gia Việt Nam
Các nguyên âm và những dấu khác cũng được
viết theo thứ tự như vậy. Nghĩa là:
Nguyên âm được viết trước và dấu
được đánh vào ngay sau đó.
Sau
khi bạn viết xong một ký hiệu, một
chữ hoặc một bài, bạn có thể chọn màu
sắc, cở lớn nhỏ cho những chữ mà
bạn muốn.
Cuối
cùng bạn nên chứa (save, abspeichern) vào trong ngăn
chứa (directory, Verzeichnis) của đĩa (harddisk,
Festpaltte) với tên của một file (Datei) nào đó,
ví dụ như test.doc
. Với file nầy khi gới bài cho bạn bè bạn
có thể dùng attachment (Anlage) để gởi kèm
đi theo email. Người nhận được
mở (open) file nầy ra sẽ đọc
đươc với một trong những phông chữ
mà bạn đã viết hoặc có thể hoán
chuyển sang phông chữ ở trên để đọc.
Với
tính ưu điểm của phông chữ unicode nầy
dành cho chữ Việt nên hầu hết những trang
WEB hiện nay của người Việt, họ đã
và đang sử dụng phông chữ unicode được
liệt kê ở trên để viết bài cũng như
layout cho trang WEB của họ vì hiện nay tối
thiểu máy điện toán cá nhân nào cũng có
Internet Explorer từ Version 5.0 trở lên và đã
chứa những phông unicode nầy. Nhờ vậy mà
cộng đồng người Việt chúng ta trong và
ngoài nước có thể xem được trang WEB
một cách dễ dàng nếu URL của trang WEB đó
không bị bức tường lữa (firewall) ngăn
chận.
Nguyễn văn
Phảy