6
công tŕnh đầu tiên được xây tại vùng đất Sài G̣n Gia Định với lịch sử hơn 300 năm. |
||||||||||||||||
6
công tŕnh đầu tiên được
xây tại vùng đất Sài G̣n Gia Định
với lịch sử hơn 300 năm. Khách
sạn Continental, nhà hát Thành phố, Bệnh viện
Chợ Quán, Bưu điện trung tâm… là những công
tŕnh đầu tiên được xây tại vùng
đất Sài G̣n Gia Định với lịch sử
hơn 300 năm. Nhà
hát Được
khởi công năm 1898 và hoàn thành năm 1900, Nhà hát Thành phố mang kiến
trúc Tây Âu. Các phù điêu bên trong được
họa sĩ tên tuổi người Pháp vẽ
giống như mẫu của các nhà hát Pháp cuối
thế kỷ XIX. Nhà
hát là nơi tŕnh diễn ca nhạc kịch cho Pháp
kiều xem. Năm
1956, nơi đây
được dùng làm trụ sở Hạ nghị
viện của chính quyền Việt Nam Cộng Ḥa.
Đến tháng 5/1975, trở thành nhà hát thành
phố đến nay. Nằm
tại lơi Sài G̣n, nhà hát đa năng, là nơi
biểu diễn sân khấu nghệ thuật và
được sử dụng để tổ chức
những sự kiện lớn.
Khách
sạn Continental
là khách sạn có lịch sử lâu đời và
nổi tiếng nhất thành phố.
Tọa lạc trên đường Tự Do kéo dài
từ bờ sông Sài G̣n đến Nhà thờ Đức
Bà. Đây cũng là con đường sầm uất
bậc nhất thời bấy giờ, có rất đông
người Pháp cư ngụ. Khách
sạn này được ông Pierre Cazeau – nhà sản
xuất vật liệu xây dựng và đồ gia
dụng – khởi
công năm 1878 và hoàn thành sau 2 năm. Kiến trúc, nội thất cũng
như cách bài trí đều theo tiêu chuẩn của
một khách sạn hạng sang tại Paris. Đây là
nơi dừng chân của các viên chức, sĩ quan
cao cấp của Pháp đến công tác và là chỗ
tụ hội của du khách thập phương. Sau
ngày 30/4/1975,
nơi đây được đổi tên thành
Hải Âu. Đến năm 1989, công tŕnh được
tu sửa và lấy lại tên cũ Continental, rộng
hơn 3.400 m2, cao 3 tầng. Khách sạn từng
đón tiếp các vị tổng thống, thống
đốc, nhà văn, người mẫu nổi
tiếng thế giới. Hiện,
Continental là một trong những khách sạn đạt
tiêu chuẩn quốc tế, góp phần phát
triển ngành du lịch thành phố Saigon.
Bệnh
viện Năm
1862, Bệnh viện Chợ Quán
được một số nhà hảo tâm đóng góp
xây dựng và quản lư. Toạ lạc trên khu đất
rộng gần 5 ha tại làng Chợ Quán nằm
giữa Sài G̣n – Chợ Lớn, phía trước
bệnh viện là sông Bến Nghé (nay gọi là kênh Tàu
Hủ) chảy qua. Năm 1864, công
tŕnh được giao lại cho chính quyền
thời bấy giờ quản lư. Từ
1954 đến 1957, 2/3 cơ sở bệnh viện được sử
dụng làm nơi điều trị bệnh lao cho
binh lính và đổi tên thành Viện bài lao Ngô
Quyền. Cuối
năm 1957, bệnh viện
được trả về cho dân sự, lấy
lại tên ban đầu là Bệnh viện Chợ
Quán. Tháng
3/1974 bệnh viện mang tên mới là Trung tâm
Y Khoa Hàn – Việt. Sau
ngày 30/4/1975 nó
được gọi bằng tên cũ. Đến
ngày 5/9/1989, đổi thành Bệnh viện Bệnh
nhiệt đới, trực thuộc Sở Y tế
đến nay.
Bưu
điện Ngay
sau khi chiếm được Sài G̣n, Pháp đă
thiết lập hệ thống thông tin liên lạc. Năm
1860, “Sở dây thép” Sài G̣n (tức Bưu điện
Sài G̣n) được thành lập. Ngày 13/1/1863,
Sở dây thép Sài G̣n chính thức khánh thành và phát hành
“con c̣” (cách gọi con tem của người
bản địa) đầu tiên. Một năm sau, người
Sài G̣n bắt đầu gửi thư qua nhà “dây thép”
(hệ thống bưu điện). Năm
1886-1891, Bưu điện Sài G̣n được xây
lại hiện đại, thay
thế cho trụ sở và khu nhà ở cũ theo đề
án của kiến trúc sư người Pháp là
Villedieu cùng phụ tá Foulhoux. Từ
ngày 1/7/1894 Sài G̣n bắt đầu sử dụng
hệ thống điện thoại. Đây
là công tŕnh kiến trúc mang phong cách châu Âu kết
hợp với nét trang trí châu Á. Phía trước ngôi
nhà trang trí theo từng ô h́nh chữ nhật, trên
đó ghi danh những nhà phát minh ra ngành điện tín
và ngành điện.
Nhà
thờ Nhà
thờ Chợ Quán (20
Trần B́nh Trọng, quận 5) xây lần đầu
vào năm 1700 – được xem là nhà thờ có
lịch sử lâu đời nhất tại Sài G̣n. Theo
học giả Trương Vĩnh Kư (1837-1898), Họ
Đạo Chợ Quán gắn liền với quá tŕnh
mở rộng lănh thổ về phía Nam của đất
nước. Trong số di dân vào Nam đă có những
giáo dân theo đạo Thiên Chúa. Họ tập hợp,
tổ chức nhà nguyện và sau này là nhà thờ
Chợ Quán. Thánh
đường Chợ Quán ban đầu chỉ là ngôi
nhà thờ đơn sơ. Sau nhiều lần xây
dựng rồi bị tàn phá v́ thời cuộc (1720,
1727, 1733, 1775, 1789,1793). Măi
đến năm 1882 (lần thứ 8), cha Nicolas Hamm
về kế nhiệm đă đặt nền móng cho
ngôi nhà thờ mới (nhà thờ tồn tại đến
ngày nay). Thánh
đường được khánh thành năm 1896
nằm ở vị trí trung tâm, có kiến trúc phương
Tây, lợp ngói đỏ, có thể chứa khoảng
1.000 người.
Đ́nh Xây
dựng khoảng năm 1679, Thông Tây Hội được xem là ngôi đ́nh cổ nhất
của đất Gia Định xưa và cả Nam
Bộ. Hiện, nó c̣n khá nguyên vẹn về quy mô
và kiến trúc, kết cấu với những chạm
khắc đặc trưng Nam bộ. Đ́nh
lúc đầu là của thôn Hạnh Thông – thôn
khởi nguyên của G̣ Vấp – sau đổi thành
Thông Tây Hội (do sự sáp nhập của thôn
Hạnh Thông Tây (thôn Mới) và thôn An Hội). Đ́nh
Thông Tây Hội hiện nằm trên địa bàn phường
11, quận G̣ Vấp. Đ́nh
Thông Tây Hội có vị Thành Hoàng rất độc
đáo. Hai vị thần thờ ở đ́nh là hai hoàng
tử con vua Lư Thái Tổ, do tranh ngôi với thái
tử Vũ Đức nên bị đày đi khai hoang
ở vùng cực Nam tổ quốc và trở thành
“Thủy tổ khai hoang” trong lịch sử Việt
Nam; hai vị thần đó là: Đông Chinh Vương
và Dục Thánh Vương.
Chùa Huê
Nghiêm tọa
lạc ở đường Đặng Văn Bi
(quận Thủ Đức), được xem là ngôi chùa cổ
nhất ở TP Saigon. Ngày
nay, chùa thường được gọi là Huê
Nghiêm 1 để phân biệt với chùa Huê Nghiêm
2 ở quận 2. Chùa
được Thiền sư Thiệt Thụy – Tánh
Tường (1681 -1757) khai
sơn vào thế kỷ XVIII. Nhiều tư liệu xác
định năm thành lập là 1721.
Lúc
đầu, chùa được xây ở vùng đất
thấp, cách chùa hiện hữu khoảng 100 m. Sau
đó, bà Nguyễn Thị Hiên (1763-1821) pháp danh
Liễu Đạo, tự Thành Tâm, đă hiến
đất để xây lại. Ngôi
chùa được trùng tu nhiều lần, lớn
nhất là vào cuối thế kỷ XIX do Thiền sư
Đạt Lư – Huệ Lưu tổ chức. Kiến
trúc của nó được thay đổi ở
những lần trùng tu năm 1960, 1969, 1990 và 2003
với mái ngói chồng diêm, các đầu đao cong
vút. Bờ nóc mái trang trí những hoa sen cách điệu.
Khuôn viên chùa khá rộng, có nhiều tháp cổ. Tam
quan chùa và đài Quan Âm ở sân trước chùa
được xây vào năm 1990. Cầu Là
một trong những cây cầu cổ xưa nhất c̣n
sót lại ở Sài G̣n, cầu Mống bắc qua kênh
Tàu Hủ – Bến Nghé, nối quận 1 và quận 4
(đất Khánh Hội xưa). Cầu
mang đậm nét phương Tây, do công ty vận
chuyển hàng hải Pháp Messageries Maritimes đầu tư
và công ty Levallois Perret (tức Eiffel cũ) thi công vào năm
1893-1894.
Dài
128 m, rộng 5,2 m, cầu có lề bộ hành rộng
0,5 m và được xây bằng thép kiên cố. Thành
cầu uốn cong có những khoảng trống, sơn
xanh (ban đầu cầu có nước sơn màu
đen). H́nh dáng ṿng cung giống cầu vồng nên người
dân gọi tên là cầu Mống. Trong
giai đoạn thi công Đại lộ Đông – Tây
và Đường hầm sông Sài G̣n, cầu
được tháo dỡ hoàn toàn, sau khi công tŕnh này
hoàn tất th́ nó được lắp ghép lại
theo nguyên bản và gia cố thêm phần trụ móng kèm
trang bị chiếu sáng mỹ thuật. Hiện, cây cầu hơn 100 tuổi đă được khôi phục dành cho người đi bộ – là nơi chụp ảnh cưới, ngắm cảnh về đêm, đứng xem pháo bông mỗi dịp lễ, tết của người dân Sài G̣n |
||||||||||||||||