Thời
đại tầu sân bay Trọng Đạt |
Trận Trân Châu Cảng Hàng
Không Mẫu Hạm hay Tầu Sân Bay là những
Tầu lớn có mang nhiều máy bay chiến đấu,
một căn cứ Hải quân trên biển và có
sức mạnh chủ lực. Bà
Giao Phan, người Mỹ gốc Việt cách đây
mấy năm được phụ trách đóng
tầu Hàng Không Mẫu Hạm lớn và tối tân
nhất của Mỹ, nay bà đóng thêm hai HKMH. Theo
lời bà Giao Phan trong một cuộc phỏng vấn
của đài VOA tiếng Việt, chưa một nước
nào có Tầu Sân Bay lớn và tối tân như
vậy, HKMH là để tăng cường sức
mạnh của Hải quân Hoa Kỳ trong thế kỷ
tới (1) Tôi
sẽ bàn thêm về cuộc phỏng vấn này trong
phần ba của bài. Hoa
Kỳ và Nhật Bản là hai quốc gia đă đóng
HKMH từ cách đây 100 năm, tầu HKMH đầu
tiên của Mỹ là Langley đóng năm 1922. Tầu Sân Bay Hosho và Kaga của
Nhật đóng hạ thủy năm 1921 được
coi là những Tầu Sân Bay đầu tiên trên
thế giới (2) Trận
Trân Châu Cảng là trận đánh trong đó HKMH
giữ vai tṛ chính. Trân Châu Cảng thuộc Honolulu,
Hawai, gần Mỹ hơn Nhật, nguyên do chính
đưa đến trận tấn công gồm: -Nhu
cầu về nguyên liệu như dầu, quặng
mỏ, sắt thép vô cùng cấp bách đối
với Nhật, họ đang muốn bành trướng
tại Á châu và Thái B́nh dương -Mỹ
hạn chế thương mại Nhật nhất là
nhiên liệu, quặng mỏ. Người Mỹ
muốn siết chặt bao vây kinh tế Nhật,
nếu cần đóng băng tài sản Nhật
tại Mỹ -TT
Roosevelt cho rời hạm đội Thái B́nh Dương
từ California tới Trân Châu Cảng năm 1939, người
Nhật coi đây là sự gây hấn, chiến tranh
Mỹ-Nhật không tránh được nên họ ra
tay trước. Hồi ấy đế quốc
Nhật có 10 chiếc Hàng Không Mẫu Hạm
được coi là lớn và tối tân nhất
thời đó. Trận
Trân Châu Cảng diễn ra vào 8 giờ sáng sớm ngày
chủ nhật 7/12/1941, phía Nhật mang một lực
lượng hùng hậu gồm nhiều Tầu đủ
các loại, 414 máy bay trong đó 353 chiếc tham gia
trận đánh. Kết thúc trận đánh Mỹ
bị thiệt hại nặng gồm 20 Tầu
chiến bị đánh ch́m hoặc hư hỏng, 188 máy
bay bị phá hủy, 159 cái hư hại, gần 2,400
người thiệt mạng. Phía Nhật nhẹ hơn
gồm 64 người chết, 74 máy bay hư hại,
29 cái bị hủy (bắn rơi), 5 tầu ngầm
bị đánh ch́m, một thủy thủ bị
bắt làm tù binh. Sở dĩ Nhật đánh
thắng được Trân Châu Cảng v́ hồi
ấy Mỹ chưa giải mă được điện
tín của địch. Người
Mỹ gọi đây là ngày Quốc hận, đầu
năm Thiên niên kỷ 2,000 họ kiểm
lại cho biết những biến cố được
người dân Hoa Kỳ chú ư nhiều nhất là ngày
lên mặt trăng (16/7/1969), sau đó là ngày Trân Châu
Cảng (7/12/1941) bị tấn công. Trong một
cuốn phim về Pearl Harbor, người thuyết tŕnh
cho biết tới ngày 6/8/1945 chúng ta mới rửa
hận được bằng việc ném bom nguyên
tử lên hai thành phố lớn của chúng. Trận
Trân Châu Cảng đă mở đầu cho một
thời đại mới, đó là thời đại
Tầu Sân Bay, lần đầu tiên trên thế
giới một hạm đội gồm 6 HKMH đă gây
thiệt hại nặng cho đối phương,
trong đó Tầu Sân Bay đóng vai chính. HKMH đă
trở thành một Hỏa lực mạnh có thể
đem tới một nơi xa xăm. Cuộc
tấn công không tuyên chiến vào Pearl Harbor của
Nhật là một sự sai lầm đối với
họ, nước Mỹ với nền kỹ nghệ
to lớn khi chuyển sang Quốc pḥng sẽ là
một sức mạnh vô song. Người Mỹ cũng
sai lầm khi bắt ép người quá đáng. Trận Midway Sau
Trân Châu Cảng nửa năm, một trận đánh
bằng HKMK lớn hơn đă diễn ra tại Thái
B́nh Dương giữa Mỹ và Nhật tại Midway
từ 4 tới 7 tháng 6/1942. Đây là trận Hải
chiến lớn nhất thế giới từ xưa
đến nay, nó đă thay đổi cục diện
cuộc chiến Thái B́nh Dương và cả Thế
Chiến Thứ Hai. Midway là ḥn đảo, căn
cứ hải Quân lớn của Mỹ nằm chính
giữa Hoa Kỳ và Á châu, so với Trân Châu Cảng,
Midway gần Nhật hơn. Trong
cuốn Lịch Sử Thế Chiến Thứ Hai (3) có kể
về trận này, họ nói đây là trận mà người
Nhật kỳ vọng nhất. Đô Đốc
Nhật Yamamoto, người chỉ huy hạm đội
đă đưa vào trận đánh một lực lượng
Hải quân lớn nhất từ xưa đến nay
gồm 125 tầu chiến đủ các loại:
tầu cứu thương, tầu đổ bộ,
tầu ngầm, HKMH, khu trục hạm… Người
Nhật tưởng là chắc ăn như bắp
trong trận này, đă chuẩn bị một lực lượng
khổng lồ để đè bẹp Hải quân
Mỹ tại Thái B́nh Dương. Mấy
ai học được chữ ngờ, người
Nhật đă phạm lỗi lầm tai hại khi không
biết rằng Mỹ đă giải mă được
điện tín của họ: “chúng tôi cần nước
ngọt”, trong khi Midway phải tiếp tế nước
ngọt, thế là người ta biết trước
Nhật sẽ đánh Midway, họ phục kích sẵn
sàng chiến đấu. Mặc dù lực lượng
Nhật gấp ba địch nhưng bí mật bị
tiết lộ, người Mỹ đă chuẩn
bị trước để đón khách tới. Khác
với Trân Châu Cảng, tại Midway các phi công
Nhật không thấy máy bay tầu chiến
nằm chờ họ, máy bay Nhật chỉ bắn phá
các kho hàng không gây thiệt hại cho đối phương
là mấy. Trận
đánh đơn giản do Tầu Sân Bay chủ động,
máy bay chiến đấu từ HKMH bên này sang đánh
HKMH bên kia, các tầu khu trục hạm, tầu
ngầm không phải bắn một viên đạn nào.
Theo như cuốn phim tài liệu về trận Midway
chiếu lại cuộc giao chiến, các máy bay Mỹ
chỉ trong chưa đầy 20 phút đă xà xuống
ném bom phá hủy 3 HKMH của Nhật. Họ cho
biết chỉ trong 10 phút đă thay đổi
cuộc chiến Thái B́nh Dương. HKMH Nhật
bị oanh tạc trúng kho bom, đạn nổ tung
khiến họ thiệt hại nhân mạng rất
nhiều. Một người phi công thám thính Nhật
cho biết anh đă thấy một đội máy bay
chiến đấu Mỹ đang tiến về phía
đội Mẫu Hạm Nhật và đă báo về
hạm đội nhưng máy điện tín bị hư.
Dù sao lực lượng Nhật gấp 3 lần
Mỹ tại đây nhưng v́ những lư do ngoài ư
muốn khiến họ thảm bại. Kết
thúc cuộc chiến ngày 7/6/1942, Nhật mất 4 HKMH,
họ cố gắng đánh ch́m một HKMH Mỹ York
Town, và cuối cùng tỷ số 4-1 coi như đại
bại. Phía Nhật mất 4 Tầu Sân Bay, 248 máy bay,
3,057 thủy thủ, 37 bị bắt, Mỹ mất 1
Tầu Sân Bay, một tầu khu trục, 150 máy bay, 307
thủy thủ. Người Mỹ nói họ thắng
nhờ may, cuốn Lịch Sử Thế Chiến
Thứ Hai nói Đô Đốc Nhật Yamamoto bị
mất mặt v́ đem một lực lượng
lớn mà thảm bại. Một phần nữa do
Nhật thiếu radar để phát hiện tầu
đối phương chỉ dùng máy bay thám thính. Trong
cuốn The Great Military battles (4) gồm 10 bài
về 10 trận đánh lớn nhất thế
giới, họ xếp theo thứ tự thời gian,
trận cuối cùng là Điện Biên Phủ. Họ
giải thích trận đánh lớn có nghĩa
những trận đă làm thay đổi khúc quành
lịch sử. Trong phần mở đâu họ nói
Trận Điện Biên Phủ mặc dù quân số
hai bên chưa tới 10 sư đoàn trong khi trận
Stalingrad quân số hai bên trên 100 sư đoàn nhưng
Điện Biên Phủ cũng được xếp
ngang hàng với Stalingrad. Điện Biên Phủ đă
làm thay đổi khúc quành lịch sử khi mà người
Pháp ra đi và Người Mỹ vào tham chiến cũng
như Stalingrad là khúc quành cuộc chiến khi gió
đă đổi chiều với Đức Quốc Xă. Trận
Hải chiến Midway cũng được xếp
trong số những trận đánh lớn nhất
thế giới v́ nó làm thay đổi khúc quành
lịch sử, Hải Quân Nhật bị quân thiệt
hại nặng không thể phục hồi được
và thua luôn cuộc chiến Thái B́nh Dương.
Mỹ nhờ tài nguyên và kỹ nghệ mạnh
họ vượt xa Nhật mau chóng. Bà Giao Phan Và Mẫu Hạm Gerald R Ford. Sau
trận Trân Châu Cảng mở đầu cho các
trận đánh giữa các HKMH như Trận Hải
chiến biển San Hô (Coral Sea) và trận Midway.
Trận Coral Sea nhỏ hơn, từ ngày 4-8/5/1942,
Nhật muốn chiếm Tân Guinea. Hai bên đem hạm
đội lớn và các HKMH đến giao chiến nhưng
nhỏ hơn trận Midway và Pearl Harbor, Nhật có 2
HKMH và một HKMH nhẹ, Mỹ hai HKMH, số Tầu
chiến mỗi bên chỉ bằng một nửa hai
trận trên. Cũng giống như tại Midway, máy
bay của hai bên từ các Tầu Sân Bay giao tranh trong
khi các chiến hạm không phải bắn nhau.
Thiệt hại hai bên ngang nhau, mỗi bên mất
một HKMH, Mỹ 3 chiến hạm bị đánh ch́m,
Nhật 6 cái bị ch́m, mỗi bên thiệt hại 69
chiếc máy bay, Nhật có 966 người thiệt
mạng, Mỹ ít hơn, họ mất 656 người
. Tầu Sân
Bay là cái xương sống sức mạnh
của chiến dịch. Nó cùng các chiến hạm khác
trong hạm đội cũng để bảo vệ
các tầu buôn hay ngăn chận bọn khủng
bố và cướp biển. HKMH
vẫn là tầu tư lệnh của Hải quân
mạnh nhất thế giới do Mỹ dẫn
đường. Tầu Sân Bay vẫn là Tầu
chủ lực của Hải quân. Trở
lại cuộc phỏng vấn của đài VOA
tiếng Việt với bà Giao Phan kể trên, tôi xin
đề cập tới nội dung cuộc nói
chuyện. Đài VOA có giới thiệu bà Giao Phan người
Mỹ gốc Việt được giao nhiệm
vụ Tổng giám đốc công tŕnh đóng tầu
Hàng Không Mẫu Hạm Gerald Ford, hoàn tất cách đây
4 năm (5). Ngày 21/7/2017
Tổng Thống Donald Trump đă tham dự nghi lễ
đưa Mẫu Hạm Gerald Ford vào xử dụng. Hiện
đời (class, loại) HKMH đang xử dụng là
Nimitz (10 chiếc), bà Giao Phan được giao đóng
loại Mẫu Hạm tối tân hơn tức đời
Gerald Ford. Nay
Bà được tiếp tục giao nhiệm vụ
đóng hai HKMH cũng đời Gerald Ford: Tầu Sân
Bay J F Kennedy dự trù hoàn tất năm 2022 và Entreprise
dự trù xong năm 2027. Sau đó Hải quân Mỹ
tiếp tục các đóng Mẫu hạm đời
Gerald Ford để thay thế đời Nimitz. Trả
lời phỏng vấn của đài VOA, bà Giao Phan
kể ra 5 điểm quan trọng nhất của HKMH
đời Gerald Ford như sau: 1-
Hiện chưa có nước nào có thể giúp máy bay
cất cánh bằng điện từ và có hệ
thống kềm giữ máy bay khi đáp xuống. 2-
Xây dựng theo một thiết kế chưa từng có
từ 40 năm qua, lần đầu tiên HKMH Ford có
thể sản xuất nguồn điện lực
gấp 3 lẩn đời Nimitz 3-
Khả năng chiến đấu vũ băo hơn các
tầu khác 4-
Những kỹ thuật tối tân nhất như radar
ba chiều nâng cao khả năng chiến đấu 5-
Hệ thống máy lạnh của Mẫu Hạm giúp
cho thủy thủ thoải mái. Bà
Giao Phan cho biết Mẫu Hạm Gerald Ford đă
tiết kiệm về nhân lực, tổng cộng
chỉ có 2,600 người trong khi loại Nimitz gần
4,000 người. Đài VOA hỏi nay Hải quân
Mỹ đứng đầu thế giới tại sao
chúng ta phải đóng tầu HKMH đời mới? Bà
Giao Phan đáp đóng Tầu đời mới Gerald
Ford là để tăng cường sức mạnh
của Hải quân trong nhiều thập kỷ tới
mà loại Nimitz không đối phó được
với thử thách trong tương lai, những ưu
thế mà ta đă có sẽ bị loại bỏ.
Tầu Sân Bay đời Gerald Ford với đại bác,
hỏa tiễn bắn xa hơn, giúp máy bay cất cánh
nhanh hơn. Bà
cho biết trong cuộc chiến Iraq lúc đó Mỹ không
có nhiều căn cứ không quân tại đây, HKMH có
thể hoạt động trong Hải phận quốc
tế mà không cần có căn cứ. Hoa Kỳ có
thể dưa ra sức mạnh không quân mà không
cần xin phép một nước nào, đó là cách phô
trương quyền lực. Ngoài tác chiến HKMH c̣n
cứu dân khi gặp nạn. Giao
Phan cho biết hiện bà làm phó cho một Đề
Đốc hai sao, ngân sách của nhóm hoạt động
khoảng 40 tỷ Mỹ kim để điều hành,
gồm đóng tầu, sửa chữa, bảo
tŕ… chiếc mới đóng đă cho chạy thử
ngoài khơi, rất tốt. Từ
năm 1922 đến nay Hải quân Mỹ đă đóng
được 78 Tầu Sân Bay, khoảng 4 chiếc
bị Nhật đánh ch́m hồi Thế chiến …
đa số vứt bỏ (scrapped) hoặc lấy
sắt thép dùng vào việc khác (6).
C̣n lại 10 chiếc cuối cùng đời Nimitz
hoạt động từ năm 1975 cho tới nay,
ở đây Mẫu Hạm đầu tiên loại này
là Nimitz (vị Đô đốc đă tham chiến
tại Midway) kế tiếp là các Tầu Eisenhower, Carl
Vinson….chúng tôi sẽ liệt kê dưới đây. Trang
globalfirepower nói nay Hoa Kỳ có 11 Hàng Không Mậu
Hạm lớn và 10 HKMH trung b́nh dành cho máy bay trực
thăng, ở đây chúng ta chỉ nói tới
những Mẫu Hạm lớn 100 ngàn tấn (7). 11
Tầu Sân Bay lớn kể trên gồm 10 chiếc
đời (loại) Nimitz và sau cùng chiếc tối tân
nhất Gerald Ford do Bà Giao Phan đă đóng xong
đưa vào xử dụng từ 2017, được
liệt kê đầy đủ như sau: 1-
Nimitz, loại hay đời (class) Nimitz, đưa vào
xử dụng (commissioned) từ ngày 3/5/1975, đă
hoạt động (service life) 46 năm 22 ngày. Hiện
đóng ở căn cứ Hải quân thuộc
Washington. 2-
Dwight Eisenhower, đời Nimitz, đưa vào xử
dụng từ ngày 18/10/1977, hoạt động 43 năm
219 ngày, hiện đóng tại căn cứ Hải quân
thuộc Virginia. 3-
Carl Vinson, đời Nimitz, được xử
dụng từ 13/3/1982, đă hoạt động 39 năm
73 ngày, hiện ở căn cứ Hải quân thuộc
California. 4-
Theodore Roosevelt, đời Nimitz, được sử
dụng từ 25/10/1986, đă hoạt động 34 năm
212 ngày, hiện ở căn cứ thuộc California. 5-
Abraham Lincoln, đời Nimitz, đưa vào xử
dụng từ 11/11/1989, hoạt động 31 năm 195
ngày, hiện ở căn cứ thuộc California 6-
George Washington, đời Nimitz, được xử
dụng từ 4/7/1992, hoạt động 28 năm 325
ngày, hiện ở căn cứ thuộc Virginia. 7-
John C Stennis, đời Nimitz, xử dụng từ
9/12/1995, hoạt động 25 năm 167 ngày, hiện
ở căn cứ thuộc Virginia. 8-
Harry S Truman, đời Nimitz, được xử
dụng từ 25/7/1998, hoạt động 22 năm 304
ngày, hiện ở Virginia. 9-
Ronald Reagan, đời Nimitz, xử dụng từ
12/7/2003, hoạt động từ 17 năm 317 ngày,
hiện ở Yokosuka, Nhật Bản. 10-
George H.w. Bush, đời Nimitz, đưa vào xử
dụng từ 10/1/2009, hoạt động từ 12 năm
135 ngày, hiện ở căn cứ thuộc Virginia. 11-
Gerald R Ford, đời (class, loại) Gerald R Ford,
đưa vào xử dụng từ 22/7/2017, hoạt
động từ 3 năm 307 ngày, hiện ở trong căn
cứ Hải Quân ở Virginia, Mẫu Hạm này
thuộc loại lead ship, nghĩa là dẫn đầu
cho một đời (loại) HKMH. Có
nhiều đời (loại) HKMH từ 1922 tới nay,
hai đời Nimitz (10 chiếc) và đời Gerald Ford
là hai loại Siêu Mẫu hạm (supercarriers) hiện
đang hoạt động. Nay
bà Giao Phan đang thực hiện đóng Tầu John F
Kennedy, đời Gerald Ford, dự trù năm 2022 sẽ
hoàn tất. Kế
đó sẽ là Tầu Entreprise, đời Gerald Ford,
dự trù 2027 sẽ đóng xong. Sau
đó Hải quân Mỹ sẽ cho đóng những HKMH
đời Gerald Ford để dần dần thay
thế loại Mẫu Hạm Nimitz vào những năm
2030, 2034 … Trọng Đạt —————————— (1) https://www.youtube.com/watch?v=7n4eBmIGPQk (2) Wikipedia- Japanese
aircraft carrier Hōshō Wikipedia-
Japanese aircraft carrier Kaga (3)
Histoire de la Seconde Guerre mondiale (4)
Xuất bản năm 1974, gồm 10 bài của các GS (5) https://www.youtube.com/watch?v=7n4eBmIGPQk (6)
Wikipedia- List
of aircraft carriers of the United States Navy |
Trở lại |