LS. Trần Danh San: Người đọc Tuyên Ngôn Nhân Quyền năm 1977 tại Sài G̣n vừa qua đời |
Đ.B Luật
Sư Trần Danh San, người, vào ngày 23 Tháng Tư,
1977, đứng
trước thềm nhà thờ Đức Bà Sài
G̣n đọc bản “Tuyên Ngôn Nhân Quyền Của
Những Người Việt Nam Khốn Cùng”, vừa
qua đời lúc 1 giờ 30 sáng ngày 11 Tháng Mười
Một, 2013, tại tư gia ở Westminster, California,
thọ 77 tuổi. Nhắc
đến Luật Sư Trần Danh San, nhiều người
nhớ đến ông như một luật sư kinh
nghiệm, tài giỏi, đă cùng Luật Sư
Triệu Bá Thiệp viết và đọc bản tuyên
ngôn nhân quyền đầu tiên của Việt Nam vào
năm 1977, chưa đầy 2 năm sau ngày Cộng
Sản chiếm miền Nam.
Trong
một lần trả lời phỏng vấn của Người
Việt năm 2011, Luật Sư Trần Danh San kể
lại thời điểm đọc bản Tuyên Ngôn:
“Chúng tôi gồm hơn 10 luật sư trước
1975 đang hành nghề tại Huế và Sài G̣n đă
hẹn nhau chia làm hai ngả tiến theo hai đường
tập trung trước nhà thờ Đức Bà vào
chiều ngày 23 Tháng Tư. Chúng tôi đă dùng một
cái loa phóng thanh qua một máy ghi âm nhỏ để
đọc lên bản Tuyên Ngôn. Ngay lúc đó công an
ập đến bắt chúng tôi về Tổng Nha
Cảnh Sát cũ rồi sau đó giải về Phan Đăng
Lưu.” Bản
Tuyên Ngôn kêu gọi những người nông dân trên
thế giới hăy hướng về Việt Nam, để
thấy người nông dân Việt Nam phải lao
động cực nhọc suốt ngày với bụng
đói v́ hoa màu làm ra mà không được sở
hữu. Bản
tuyên ngôn cũng kêu gọi công nhân trên thế
giới hăy thấu hiểu thân phận công nhân
Việt Nam đang phải làm việc cật lực
để “dâng” lên đảng, lên lănh tụ
Cộng Sản, máu và mồ hôi nước mắt
của họ. Bản
tuyên ngôn cũng kêu gọi những nhà truyền giáo,
khoa học gia, triết gia, văn nghệ sĩ, trí
thức hăy ngưng tụng kinh, bước ra khỏi
những tháp ngà nghiên cứu, bẻ găy ng̣i bút sáng tác
mà hướng về Việt Nam, nơi nhà thờ, chùa
chiền tự viện biến thành các trụ sở
hợp tác xă, nơi mà các định luật khoa
học bị bóp méo, nơi mà các văn nghệ sĩ
trí thức chỉ có mỗi việc làm là tung hô nhà
nước, tung hô đảng và lănh tụ. Bản
tuyên bố kêu gọi các lực lượng văn
minh trên thế giới đứng dậy, Liên
Hiệp Quốc phải can thiệp để bản
Tuyên Ngôn Quốc tế Nhân Quyền được tôn
trọng, để con người được
bảo vệ… Trong
bức thư gởi đến Người Việt,
cựu Thẩm Phán Phan Quang Tuệ viết rằng:
“Anh San là một luật sư kinh nghiệm, tinh thông
luật pháp, hùng biện. Anh là một nhà tranh đấu
nhân quyền kiên quyết, dũng cảm &” và là
“một người bạn hào sảng, phóng khoáng,
ân cần.” Bản
Tuyên Ngôn Nhân Quyền Của Những Người
Việt Khốn Cùng, theo lời Thẩm Phán Phan Quang
Tuệ, “là bản tuyên ngôn nhân quyền đầu
tiên trong lịch sử Việt Nam.” Luật
sư Trần Danh San bị Cộng Sản giam cầm
12 năm. Ông vượt biên sang Hoa Kỳ năm 1992. Theo
lời anh Trần Đăng, con trai út của Luật Sư
Trần Danh San, tang lễ sẽ được tổ
chức tại Peek Family Funeral Home. Lễ viếng
bắt đầu vào ngày 18 Tháng Mười Một.
Lễ hỏa thiêu vào ngày 19 Tháng Mười Một,
2013. Đ.B. Nguồn:
Người Việt
|