Ngôi sao bóng rổ
Mỹ LeBron James và các đồng đội
nghe bài quốc ca trong buổi lễ
chiến thắng tại sân vận động
North Greenwich, ngày 12/8/2012
gày cuối của
cuộc tranh tài Olympic 2012 đă kết thúc
và Hoa Kỳ đứng đầu danh sách các
nước đoạt nhiều huy chương
nhất, với tổng cộng 104 huy chương,
trong đó có 46 huy chương vàng.
Người đứng đầu Ủy ban
Olympic Hoa Kỳ, ông Scott Blackmun, cho biết ông
hài ḷng với thành tích đạt
được tại Olympic London.
Trung
Quốc về nh́ với 87 huy chương,
kể cả 38 huy chương vàng.
Anh quốc chiếm hạng ba về huy chương
vàng, nhiều hơn Nga 5 chiếc.
Nga đứng hạng ba về tổng số
huy chương trong khi Anh xếp hạng
thứ tư.
Có 85 nước đoạt được ít
nhất 1 huy chương.
Spice
Girls biểu diễn trong lễ bế
mạc Olympic London 2012
Các ngôi
sao nhạc pop của Anh đă biểu
diễn trong lễ bế mạc Olympics
với những màn tŕnh diễn được
đặt tên “Bản giao hưởng
của âm nhạc Anh.”
George
Michael, Spice Girls, Annie Lennox và Pet Shop Boys đă
tŕnh diễn trước 80,000 khán giả
trong buổi liên hoan kéo dài 3 giờ đồng
hồ.
Brazil, nước tổ chức Olympic 2016,
đă góp mặt với màn tŕnh diễn ca
múa của những lễ hội hóa trang tiêu
biểu của quốc gia Nam Mỹ này.
H́nh
ảnh lễ bế mạc Olympic London 2012
Thành
tích các nước ở Olympics
1896
Sử
gia người Pháp Pierre de Coubertin làm
hồi sinh sự kiện thể thao với
cảm hứng có được từ các
kỳ Olympics thời cổ đại và
từ các cuộc thi Olympia Wenlock của
William Penny Broookes.
Hầu hết các đối thủ
tới từ Hy Lạp, Đức, Pháp và
Anh Quốc. Các nước này cũng giành
được đa phần các huy chương.
Phụ nữ không được tham gia
thi đấu. Các nhà tổ chức nói
việc để phụ nữ tham gia là
"không thực tiễn, không hay ho và không
đúng đắn".
80.000 cử tọa tới xem, trong đó có
cả Vua George I của Hy Lạp.
1900
Với
lực lượng hùng hậu tham dự
Thế vận hội 1900, Pháp giành
được phần lớn các huy chương.
Do
không đủ các đối thủ dự
thi, một số sự kiện được
tổ chức thi đấu với các đội
gồm cả nam lẫn nữ mang nhiều
quốc tịch khác nhau.
Cầu
thủ bóng bầu dục người Pháp
sinh tại Haiti Constantin Henriquez de Zubiera là
vận động viên da đen đầu
tiên tham dự Thế vận hội.
1904
Hoa Kỳ áp
đảo ở 42 sự kiện (tức chưa
tới một nửa các môn thi), tính cả
thành tích của các vận động viên
không phải là người gốc Mỹ.
Các huy chương
vàng, bạc và đồng chính thức ra
mắt.
Vận động
viên thể dục dụng cụ người
Mỹ George Eyser thắng sáu huy chương
tuy tham gia thi đấu với một chân
giả bằng gỗ.
Fred Lorz định
gian lận trong kỳ thi chạy marathon
bằng cách lái xe hơi đi hầu
hết hành tŕnh. Anh bị loại khỏi
cuộc thi.
1908
Thế
vận hội được công nhận trên
toàn cầu. Là nước chủ nhà, Anh
Quốc giành được phần lớn
các huy chương.
Thế
vận hội lần thứ tư được
tổ chức vội vă tại London do Italy
rút lui sau vụ núi lửa Vesuvius phun trào.
Cờ
quốc gia các nước được ra
mắt.
Câu nói
của Pierre de Coubertin được dùng làm
khẩu hiệu của phong trào Thế
vận hội: "Điều quan trọng
trong đời không phải là vinh quang mà là
chiến đấu, điều cần
thiết không phải là giành chiến
thắng, mà là chiến đấu ngoan cường."
Úc và New
Zealand đứng chung trong một đội
thi đấu với tên gọi Australasia.
1912
Hoa Kỳ
lại thắng, nhưng Thụy Điển
chỉ kém Mỹ một huy chương vàng
trong lúc tổng số huy chương các
loại giành được nhiều hơn.
Lần đầu
tiên các đối thủ đến từ
năm châu lục có mặt tại cùng
một kỳ Thế vận hội.
Các thiết
bị tính giờ tự động lần
đầu tiên được đưa ra
sử dụng.
Cuộc
đấu vật wrestling giữa Martin Klein
của Estonia và Alfred Asikainen của Phần
Lan kéo dài trong suốt 11 giờ 40 phút,
với kết quả Klein thắng.
1920
Thế
vận hội được tổ chức
trở lại sau tám năm gián đoạn
do Đại chiến Thế giới I.
Hoa Kỳ
vẫn thống lĩnh bảng tổng
sắp, nhưng Thụy Điển, Anh,
Phần Lan và nước chủ nhà cũng
có một kỳ thi đấu rất thành công.
Lá cờ
Thế vận hội với năm ṿng tṛn
móc vào nhau chính thức ra mắt bên
cạnh lời tuyên thệ Thế vận
hội.
Đức,
Áo, Bulgaria, Hungary và Thổ Nhĩ Kỳ không
được mời tham dự do các hành
động chính trị của những nước
này trong thời Đại chiến Thế
giới I.
Nhà vô địch
quyền Anh người Mỹ Eddie Eagan là người
duy nhất giành huy chương vàng ở
cả Thế vận hội Mùa hè và
Thế vận hội Mùa đông. Anh cũng
giành huy chương vàng ở Thế
vận hội 1932 trong môn xe trượt băng.
1924
Hoa Kỳ
tiếp tục thống lĩnh bảng
tổng sắp, nhưng Phần Lan, Anh và Pháp
có những bước tiến rơ rệt.
Ban đầu
được lên kế hoạch tổ
chức tại Amsterdam, nhưng sau chuyển
sang Paris bởi Bá tước de Coubertin
muốn được chứng kiến
sự kiện thể thao này diễn ra
tại quê hương ḿnh trước khi ông
nghỉ hưu.
Thế
vận hội trở thành một sự
kiện toàn cầu thực sự, với
chừng một ngàn phóng viên tham dự. Làng
Thế vận hội đầu tiên cũng
được xây dựng.
Đức
vẫn vắng mặt, nhưng Latvia, Ba Lan,
Uruguay và Ireland lần đầu dự
Thế vận hội.
1928
Hoa Kỳ
lại chiến thắng, nhưng Đức
trở lại một cách mạnh mẽ
với kết quả chung cuộc đứng
nh́ bảng tổng sắp.
Ngọn
lửa Olympics lần đầu tiên
được đưa ra và lượng
nữ vận động viên tham dự tăng
gấp đôi so với trước.
Các vận
động viên Á châu lần đầu tiên
đoạt huy chương.
Vận động
viên thể dục dụng cụ người
Italy Luigina Giavotty trở thành người
trẻ nhất đoạt huy chương
với tấm huy chương bạc khi
mới 11 tuổi 302 ngày.
1932
Hoa Kỳ
dễ dàng chiến thắng.
Thời
Đại Suy thoái khiến ngân sách chi cho
Thế vận hội bị ảnh hưởng
nặng nề; chỉ có một nửa
số lượng vận động viên
tham dự so với số lượng
của năm 1928.
Thời gian
thi đấu giảm xuống chỉ c̣n 16
ngày. Các môn thi đấu nhà nghề không
được tham dự, cho nên không có
phần thi đấu bóng đá.
Chính phủ
Brazil không có khả năng gửi 69 vận
động viên tới Los Angeles nên đành
phải đưa cả đoàn lên một
chuyến tàu chuyên chở cà phê sang Mỹ bán.
Là Thế
vận hội đầu tiên có lăi - điều
không hề được lặp lại cho
tới tận khi Los Angeles một lần
nữa đăng cai Thế vận hội vào
năm 1984.
1936
Hoa Kỳ
mất vị trí đầu bảng về
tay Đức, trong lúc Hungary về vị trí
thứ ba.
Tây Ban Nha
vắng mặt do có nội chiến. Hoa
Kỳ cũng tính chuyện tẩy chay do
chủ nghĩa bài Do Thái ở Đức.
Phát xít
Đức trỗi dậy, đề cao ư
thức hệ tộc người Arian thượng
đẳng. Nhưng vận động viên
điền kinh người Mỹ gốc Phi
Jesse Owens giành được bốn huy chương
vàng ngay trước mắt Hitler.
Thế
vận hội Berlin là sự kiện lần
đầu tiên được phát trên
truyền h́nh và tổng số hơn 4
triệu vé đă được bán ra.
Đuốc
Olympics được rước lần
đầu tiên.
1948
Sau 12 năm
gián đoạn do Đại chiến
Thế giới II, Thế vận hội
được tổ chức trở lại,
nhưng Đức và Nhật không được
mời c̣n Nga th́ vắng mặt. Hoa Kỳ tái
chiếm vị trí số một bảng
tổng sắp, giành được
nhiều huy chương nhất.
Sự
cố chính trị đầu tiên: Marie
Provaznikova, Chủ tịch Liên đoàn
Thể dục Dụng cụ Quốc tế
của Tiệp Khắc, từ chối
về nước với lư do nước này
"thiếu tự do" sau khi gia nhập
khối Xô-viết.
Vận động
viên điền kinh Hà Lan Fanny Blankers-Koen là
ngôi sao sáng chói trong kỳ Thế vận
hội. Người phụ nữ 30 tuổi,
ba con, có tên lóng "Người nội
trợ bay", giành được tổng
số bốn huy chương vàng.
1952
Hoa Kỳ
chiến thắng toàn đoàn, tiếp theo là
Liên Xô và về vị trí thứ ba là
Hungary.
Bầu không
khí Chiến tranh Lạnh bao trùm khi Liên Xô và
Trung Quốc ra mắt trước các đối
thủ phương Tây.
Những quy
định dễ dăi hơn đối
với các đấu thủ nữ khiến
vận động viên thể dục
dụng cụ Liên Xô Maria Gorokhovskaya giành
chiến thắng kỷ lục, là vận
động viên nữ giành được
nhiều huy chương nhất trong một
kỳ Thế vận hội. Cô đoạt
hai huy chương vàng và năm huy chương
bạc.
1956
Lần đầu
tiên Liên Xô vượt được Hoa
Kỳ và đội Úc đầy ấn tượng
để đứng đầu bảng
tổng sắp.
Thế
vận hội bị các nước Hà Lan, Tây
Ban Nha và Thụy Sỹ tẩy chay nhằm
phản đối việc Liên Xô xâm lược
Hungary. Một số nước khác cũng
vắng mặt, gồm Trung Quốc, Iraq, Ai
Cập và Lebanon.
Một
số sự kiện thi đấu ngựa
buộc phải diễn ra ở Thụy
Điển do Cơ quan y tế Úc không cho phép
nhập ngựa vào, theo luật an toàn
kiểm dịch.
1960
Trung Quốc
tiếp tục tẩy chay (cho đến
tận 1984) trong lúc Liên Xô lại một
lần nữa qua mặt Hoa Kỳ về
số lượng huy chương vàng thu
được; Italy bất ngờ về
vị trí thứ ba.
Ca khúc chính
thức của Thế vận hội
được ra mắt. Hàng triệu người
theo dơi sự kiện thể thao này qua
truyền h́nh trên toàn thế giới.
Vơ sĩ
quyền Anh Cassius Clay, sau này nổi tiếng
với cái tên Muhammad Ali, trở thành nhà vô
địch quyền Anh hạng nặng.
Vận động
viên chạy marathon người Ethiopia Abebe
Bikila là người da đen châu Phi đầu
tiên giành huy chương vàng. Anh đăng
quang trong cuộc thi chạy marathon bằng
đôi chân trần.
1964
Hoa Kỳ
lại đứng đầu bảng
xếp hạng, đẩy Liên Xô xuống
thứ nh́ và Nhật Bản, thứ ba.
Nam Phi bị
Ủy ban Olympics Quốc tế cấm tham
dự do chính quyền nước này theo
chủ nghĩa phân biệt chủng tộc.
Algeria, Cameroon và Bờ Biển Ngà lần
đầu tiên góp mặt trong kỳ Thế
vận hội.
Năm 1964,
Nhật Bản chi chừng 3 tỷ đô la
tái thiết Tokyo nhằm phục vụ
Thế vận hội, làm sống lại thành
phố vốn bị tàn phá nặng nề
do các trận động đất và
bị dội bom trong thời Đại
chiến Thế giới II.
Vận động
viên thể dục dụng cụ của Liên
Xô Larissa Latynina giành sáu huy chương
lần thứ ba liên tiếp. Cô tiếp
tục là vận động viên Olympic giành
được nhiều huy chương
nhất, với tổng số 18 chiếc.
1968
Đứng
đầu vẫn là Hoa Kỳ, tiếp đến
là Liên Xô và Nhật Bản.
Diễn ra
ở độ cao cao nhất trong lịch
sử, 2.239m trên mực nước biển.
Không khí loăng ảnh hưởng tới
chất lượng thi đấu ở các
môn cần sức bền, nhưng cho kết
quả cao kỷ lục ở các môn
chạy quăng ngắn, chạy tiếp
sức và nhảy xa.
Bị hoen
ố bởi vụ sát hại hàng trăm
sinh viên biểu t́nh chống chính phủ
tại Plaza of Three Cultures, 10 ngày trước
khi khai mạc.
Các VĐV
điền kinh người Mỹ gốc Phi
Tommie Smith và John Carlos có hành động chính
trị chưa từng có khi trịnh
trọng chào Quyền lực Đen và chân
đi tất đen, không mang giày lên
nhận huy chương. Họ muốn nâng
cao nhận thức về đói nghèo và
nạn phân biệt chủng tộc ở châu
Phi.
Bắt đầu
phong trào Olympic chống dùng các chất
bị cấm. VĐV Thụy Điển
Hans-Grunner Liljenwall bị truất quyền thi
đấu do có kết quả dương tính
với lượng cồn quá mức.
1972
Liên Xô giành
nhiều huy chương nhất, tiếp
đến là Hoa Kỳ. Đội Đông
Đức qua mặt nước láng
giềng Tây Đức, về vị trí
thứ ba. Các vận động viên của
Liên Xô cũng áp đảo với số
huy chương vàng thu được.
Thế
vận hội bị lu mờ do vụ ám sát
11 thành viên của Israel trong vụ tấn công
khủng bố Tháng Chín Đen.
Cộng ḥa
Rhodesia, một quốc gia không được
công nhận tại nam Phi châu, không
được phép tham dự do yêu cầu
từ các quốc gia châu Phi.
Lời Tuyên
thệ Chính thức được
đưa ra; môn bắn cung trở lại góp
mặt trong các môn thi Thế vận hội.
Vận động
viên cưỡi ngựa người Anh Lorna
Johnstone, 70 tuổi 5 ngày, trở thành người
phụ nữ cao tuổi nhất tham gia thi
đấu trong Thế vận hội.
1976
Liên Xô
lại đứng đầu toàn đoàn, c̣n
Mỹ bị Đông Đức lấy
mất vị trí thứ hai.
Các nước
Phi châu tẩy chay kỳ Thế vận
hội để phản đối việc
New Zealand tham dự, sau khi đội bóng
bầu dục của nước này có
chuyến đi tới quốc gia bị
nạn phân biệt chủng tộc tàn phá là
Nam Phi.
Bermuda
trở thành quốc gia ít dân nhất giành
được huy chương.
Việc
đăng cai Thế vận hội khiến
Montreal tốn 1,5 tỷ đô la - là
khoản mà thành phố này chỉ trả
nợ hết vào năm 2006.
Vận động
viên thể dục dụng cụ 14 tuổi
người Romania Nadia Comaneci trở thành người
đầu tiên đoạt điểm
tối đa, 10 điểm. Cô đạt thành
tích này bảy lần trong các sự
kiện thi đơn và thi đồng đội,
giúp Romania giành ba huy chương vàng,
một huy chương bạc và một huy
chương đồng trong môn thể
dục dụng cụ.
1980
Liên Xô và
Đông Đức làm mưa làm gió, trong lúc
các nước Cuba, Bulgaria và Italy mỗi nước
giành tám huy chương vàng.
Kỳ
Olympics đầu tiên được tổ
chức tại một quốc gia cộng
sản đă bị Mỹ, Tây Đức và
Nhật Bản cùng 62 quốc gia khác tẩy
chay.
Giành
được huy chương vàng, các thành
viên đội khúc côn cầu nữ của
Zimbabwe mỗi người được thưởng
một con ḅ khi về nhà sau Thế vận
hội 1980.
1984
Trung Quốc
có cú trở lại ngoạn mục, về
vị trí thứ tư. Hoa Kỳ dễ dàng
giành chiến thắng, nhưng Romania gây
bất ngờ với việc đứng
vị trí thứ hai.
Liên Xô và 14
nước khác báo thù với việc
tẩy chay kỳ Thế vận hội. Libya
và Iran cũng vắng mặt.
Cuộc
đua marathon nữ đầu tiên được
tổ chức. Sự kiện này trước
đây bị cấm do các bác sỹ nói
việc chạy sẽ "khiến phụ
nữ chóng già".
Thể
dục dụng cụ nhịp điệu và
bơi nghệ thuật cũng được
đưa vào thi đấu.
Là Thế
vận hội đầu tiên được
tài trợ bởi các hăng tư nhân, sự
kiện thể thao này rất thành công
về mặt thương mại nhờ vào
thỏa thuận truyền thông béo bở và
nhiều thỏa thuận tài trợ khác.
1988
Liên Xô và
Đông Đức mừng chiến thắng
Ngoài Bắc
Hàn, Cuba và Ethiopia vắng mặt, đây là
lần đầu tiên không có t́nh trạng
tẩy chay rộng khắp kể từ 1972.
Bóng đá
được đưa lại vào thi đấu
ở Thế vận hội sau khi có thỏa
hiệp với FIFA. Quần vợt cũng
được đưa trở lại thi
đấu.
Vận động
viên Đông Đức Christa Rothenburger
trở thành người đầu tiên và cũng
là người duy nhất giành huy chương
ở cả Thế vận hội Mùa đông
và Thế vận hội Mùa hè trong cùng năm,
với các chiến thắng ở cuộc
đua xe đạp trong nhà và trượt băng.
1992
Đội
gồm các cựu thành viên Liên Xô cũ giành
được nhiều huy chương
nhất, tiếp đến là Hoa Kỳ và
Đức. Tổng số có 64 quốc gia giành
được huy chương, với
số lượng ít nhất là một
chiếc, là số nước giành huy chương
cao nhất từ trước tới nay.
Việc Liên
Xô tan ră và bức tường Berlin sụp
đổ khiến Thế vận hội 1992
trở thành một sự kiện thể
thao không bị tẩy chay.
Môn bóng
rổ nhà nghề cũng được
đưa vào thi đấu. Đội Dream
Team của Mỹ thống trị và giành huy
chương vàng môn này.
Trong ṿng
chạy cuối cùng giải 10.000m nữ,
Derartu Tulu của Ethiopia vượt lên
dẫn đầu giành chiến thắng. Khi
cán đích, cô đợi đối thủ
Elana Meyer, một vận động viên da
trắng người Nam Phi. Họ tay trong tay
trong ṿng đua giành chiến thắng,
tạo thành biểu tượng hy vọng
cho một châu Phi mới.
1996
Hoa Kỳ,
Nga và Đức là ba nước đứng
đầu, với Trung Quốc tiếp
tục vươn lên thứ hạng cao.
Mở đầu
với thảm họa, khi một trái bom
khủng bố phát nổ tại công viên
Centennial Olympic Park khiến hai người
chết, hơn 100 người bị thương.
Toàn bộ
197 Ủy ban Olympic Quốc gia được
công nhận đều hiện diện
tại Thế vận hội này.
Bóng
chuyền băi biển và xe đạp địa
h́nh là các môn thể thao mới nhất
được đưa vào tham dự
Olympics.
Thủy
thủ người Úc Hubert Raudaschl trở thành
người đầu tiên tham dự chín
kỳ Olympiad.
2000
Hoa Kỳ và
Nga cùng đứng đầu, với Trung
Quốc về vị trí thứ ba.
Bắc Hàn và
Nam Hàn tiến vào khán đài dưới cùng
một lá cờ.
Vận động
viên chèo thuyền của Anh Steve Redgrave giành
huy chương vàng trong lần tham dự
Olympics thứ năm liên tiếp.
Vận động
viên bơi lội người Guinea Xích
đạo, Eric "Lươn" Moussambani,
kết thúc phần thi bơi tự do 100m
trong thời gian 112,72 giây - lâu hơn gấp
đôi so với người chiến
thắng.
Các xét
nghiệm đầu tiên trong việc phát
hiện chất kích thích (EPO) được
áp dụng.
2004
Hoa Kỳ
lại chiến thắng, nhưng Trung
Quốc vượt qua Nga. Úc cũng có bước
nhảy vọt, lên vị trí thứ tư.
Chile và Trung
Quốc đoạt những tấm huy chương
vàng đầu tiên trong môn quần vợt.
Cuộc thi
bắn cung được tổ chức
tại Athens năm 2004 diễn ra cùng tại
sân vận động Panathenaic, nơi
diễn ra kỳ Thế vận hội 1896.
2008
Trung Quốc
vươn lên đứng đầu,
với tổng huy chương đạt
được ít hơn nhưng số huy chương
vàng giành được cao hơn của Hoa
Kỳ.
Có tổng
số 37 địa điểm được
dùng làm nơi tổ chức thi đấu,
trong đó có 12 địa điểm
được xây dựng riêng cho Thế
vận hội.
Là Thế
vận hội thu hút đông khán giả
nhất trong lịch sử, với chừng
3,6 triệu người xem.
Ḱnh ngư
người Mỹ Michael Phelps phá vỡ
kỷ lục với việc giành hầu
hết các huy chương vàng trong một
kỳ Thế vận hội, đồng
thời trở thành vận động viên
Olympic đoạt nhiều huy chương vàng
nhất. Anh chiến thắng ở tám
hạng mục bơi khác nhau.
Vận động
viên bơi lội người Nam Phi Natalie du
Toit, chân trái bị cắt bỏ sau một
vụ tai nạn, trở thành vận động
viên đầu tiên mang chân giả tham
dự Thế vận hội, sau vận động
viên Olivér Halassy hồi 1936.
2012
|
|