Oanh
kích vào Syria, Trump chứng tỏ quyết tâm hơn
Obama
Thanh Phương
Vào
ngày 21/08/2013, chế độ Bachar Al Assad đă vượt
qua « lằn ranh đỏ » mà cựu tổng
thống Obama đă vạch ra, với vụ tấn công
bằng khí độc sarin ở ngoại ô thủ
đô Damas, khiến 1.400 người thiệt mạng,
đa số là thường dân, theo số liệu
của phe đối lập Syria.
Hai
ngày sau đó, ông Obama tuyên bố sẵn sàng tấn công
vào quân đội của Bachar Al Assad. Lúc đó
cả Luân Đôn lẫn Paris đều ủng hộ
việc dùng vũ lực để trừng phạt
chế độ Damas. Nhưng Obama sau đó đă gây
bất ngờ ở cả Hoa Kỳ lẫn trên
thế giới khi ông quyết định đưa
vấn đề ra trước Quốc Hội Mỹ,
khiến cho khả năng can thiệp quân sự vào
Syria không thể xảy ra trong ngắn hạn.
Thái
độ của tổng thống Obama đă khiến
tổng thống Pháp François Hollande hết sức
bất b́nh, v́ lúc đó Paris đă sẵn sàng
yểm trợ Mỹ tấn công Syria. V́ vụ này mà
quan hệ Pháp-Mỹ đă xấu đi trong một
thời gian.
Như
vậy là dưới thời chính quyền Obama, Hoa
Kỳ đă không hề can thiệp chống chế
độ Damas, mà ngược lại đă thượng
lượng với chế độ này để
đạt đến một thỏa thuận về
việc dỡ bỏ kho vũ khí hóa học của
Syria, dưới sự giám sát của Tổ chức
Cấm Vũ khí Hóa học (OIAC), một tổ
chức của Liên Hiệp Quốc. Nhưng có vẻ
như là quân đội của chế độ Damas
vẫn c̣n trong tay những vũ khí đó.
Sau
vụ tấn công bằng vũ khí hóa học mà
chế độ Bachar Al Assad bị cáo buộc là
thủ phạm, tổng thống Donald Trump ngày 05/04
đă cho rằng người tiền nhiệm của
ông phải chịu một phần trách nhiệm, v́
đă có quá nhiều « lằn ranh đỏ »
bị vượt qua mà chế độ Damas không
hề bị trừng trị.
Nhưng
ngay cả đối với tổng thống Trump,
vụ oanh kích ngày 06/04 cũng đánh dấu một
sự chuyển hướng ngoạn mục trong chính
sách của ông về Syria. Chỉ cách đây vài ngày,
Washington c̣n cho thấy là họ không xem việc
tổng thống Bachar Al Assad ra đi là điều
kiện tiên quyết trong mọi giải pháp cho xung
đột Syria, mà ưu tiên hàng đầu của
Mỹ hiện nay chính là chống lực lượng
thánh chiến Nhà Nước Hồi Giáo.
Trong
thời gian tranh cử tổng thống, nhà tỷ phú
Donald Trump cũng đă từng chỉ trích chính
quyền Obama về chiến lược vừa
chống chế độ Damas vừa chống
khủng bố Hồi Giáo, cho rằng chiến lược
này không hiệu quả. Cũng chính ông Trump đă công
khai yêu cầu tổng thống Obama đừng can
thiệp vào Syria sau vụ tấn công bằng vũ khí
hóa học ở ngoại ô Damas năm 2013.
Nhưng
có lẽ là những h́nh ảnh trẻ em Syria chết
thê thảm trong vụ tấn công bằng vũ khí hóa
học hôm 04/04 đă khiến tổng thổng Mỹ
thay đổi hoàn toàn chính sách đối với
Syria, bất ngờ ra lệnh oanh kích vào chế độ
Damas.
Vụ
oanh kích có lẽ nhằm cho tổng thống Bachar Al
Assad thấy rằng tổng thống Trump sẽ không
để cho lănh đạo Syria muốn làm ǵ th́ làm
như dưới thời Obama, tức là không để
cho chế độ Damas tiếp tục vượt qua
những « lằn ranh đỏ ».
Nhưng
vấn đề đặt ra là vụ oanh kích này có
sẽ là khởi đầu của một chiến
dịch can thiệp quân sự vào Syria, hay sẽ
chỉ dừng ở đó. Nếu chỉ bắn vài
chục tên lửa vào Syria rồi thôi th́ sẽ
chẳng giúp được ǵ cho việc chặn
đứng cuộc nội chiến đă kéo dài hơn
6 năm tại nước này.
Mỹ
bắn tên lửa vào một căn cứ quân sự
của Syria
Thanh
Phương
Mỹ
bắn tên lửa vào một căn cứ quân sự
của Syria
Thanh Phương
Tên lửa Tomahawk được phóng từ tầu khu
trục USS Ross trong vùng biển Địa Trung Hải
ngày 07/04/2017.REUTERS/U.S. Navy
Đêm 06/04/2017, Hoa Kỳ đă mở một cuộc tấn công bằng tên lửa vào một căn cứ quân sự của Syria, nhằm đáp trả vụ tấn công bằng hóa chất mà chế độ Bachar Al Assad bị tố cáo là thủ phạm. Đây là chiến dịch quân sự đầu tiên của Mỹ đánh vào chế độ Damas.
Tổng cộng 59 tên lửa Tomahawk đă được bắn từ các chiến hạm của Mỹ ở vùng Địa Trung Hải vào căn cứ không quân Al-Chaayrate, thuộc tỉnh Homs, miền trung Syria. Theo tổ chức Đài Quan Sát Nhân Quyền Syria, ít nhất 4 binh sĩ Syria đă thiệt mạng trong vụ oanh kích này, sân bay bị phá hủy gần như hoàn toàn.
Trong một bài phát biểu long trọng đọc ngày 06/04 từ tư dinh ở bang Florida, tổng thống Mỹ Donald Trump giải thích rằng vụ oanh kích trong đêm có liên hệ trực tiếp đến vụ tấn công bằng hóa chất hôm thứ Ba 04/04, được cho là do quân đội Syria tiến hành, làm ít nhất 86 người thiệt mạng, trong đó có 27 trẻ em, khiến cả thế giới phẫn nộ.
Ông Trump cáo buộc « nhà độc tài » Bachar Al Assad đă dùng vũ khí hóa học, cụ thể là một chất độc thần kinh, để tấn công vào thường dân vô tội. Tổng thống Mỹ c̣n kêu gọi « các quốc gia văn minh » hăy chặn đứng cuộc nội chiến ở Syria đă khiến 320 000 người chết kể từ tháng 03/2011.
Từ
Washington, thông tín viên Anne-Marie Capomaccio gởi về bài
tường tŕnh :
« Với vụ oanh kích của Mỹ, Donald Trump
gởi một thông điệp đến Bachar Al Assad
cũng như đến hai đồng minh của Damas
là Nga và Iran, và đến các nước láng
giềng của Syria. Đó là giải thích của
Hội Đồng An Ninh Quốc Gia Mỹ sau cuộc
tấn công sáng nay.
Ngoại trưởng Rex Tillerson tuyên bố : Matxcơva đă không làm tṛn trách nhiệm, phía Nga hoặc là đồng lơa, hoặc là bất tài. Lầu Năm Góc th́ nói rơ là bộ tổng tham mưu của Nga đă được thông báo trước khi Mỹ tiến hành oanh kích. Trong một thông cáo, bộ Quốc Pḥng Mỹ cho biết : Vụ oanh kích này, với gần 60 tên lửa Tomahawk bắn từ hai chiến hạm ở vùng Địa Trung Hải, là nhằm đáp trả vụ tấn công bằng hóa chất, một tội ác mang tính thù hằn, đă khiến 86 người chết.
Tổng thống Mỹ đă ra quyết định rất nhanh chóng sau cuộc họp hôm qua với Hội Đồng An Ninh Quốc Gia. Hội đồng này đă tŕnh bày với ông nhiều phương án khác nhau. Sau đó, ông Trump đă thông báo cho một vài dân biểu Quốc Hội, trước khi bật đèn xanh cho vụ oanh kích.
Các nghị sĩ Hoa Kỳ ủng hộ hành động trên của ông Donald Trump, nhưng một số người yêu cầu có thêm thông tin liên quan đến chiến lược về Syria của tổng thống Mỹ trong những tháng tới ».
Ba
binh chủng Mỹ túc trực quanh Syria
Trọng Nghĩa
Ảnh chụp ngày 07/04/2017 từ kênh truyền h́nh nhà
nước Syria cho thấy căn cứ không quân,
gần thành phố Homs, bị Hoa Kỳ không kích.REUTERS/Syria
TV
Chiến dịch tấn công bằng tên lửa vào căn cứ không quân Syria hôm 06/04/2017 phản ánh một thực tế : Hoa Kỳ hiện đă bố trí đầy đủ các lực lượng hải quân và không quân quanh Syria để có thể can thiệp bất cứ lúc nào, trong lúc các « cố vấn » quân sự cũng hiện diện đông đảo trên bộ, góp phần trợ giúp các quân đội đồng minh.
Theo ghi nhận của hăng tin Pháp AFP, một nghiên cứu của Viện Heritage ước lượng là Bộ Tư Lệnh Mỹ vùng Trung Đông hiện có trong tay ít nhất là 35.000 quân nhân sẵn sàng chiến đấu.
Lực lượng Hải Quân hùng hậu của hai Hạm Đội 5 và 6
Chủ lực của quân đội Mỹ là các chiến hạm phóng tên lửa, của Hạm Đội 6, đặt bản doanh ở Napoli (miền nam nước Ư) nhưng có khả năng tấn công các mục tiêu cách xa hơn 1.000 cây số, tức là có thể dễ dàng bắn tới Syria.
Theo một quan chức Hải Quân Mỹ, hai khu trục hạm tham gia chiến dịch oanh kích ngày 06/04, USS Porter và USS Ross, đang ở phía đông Địa Trung Hải, cùng với tầu đổ bộ cỡ lớn USS Mesa Verde.
Ngoài ra, Hạm Đội 5 đặt tại Bahrein ở vùng Vịnh cũng có thể nhanh chóng can thiệp, chưa kể đến tàu sân bay USS George H. W. Bush đang có mặt trong vùng để hỗ trợ các hoạt động chống tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo.
Lực lượng Không Quân tại các căn cứ bạn
Không Quân Mỹ hiện đang sử dụng nhiều căn cứ ở khu vực Trung Cận Đông. Gần Syria nhất là căn cứ Incirlik ở thành phố Adana, miền đông nam Thổ Nhĩ Kỳ, chỉ cách biên giới Syria 100 km. Ngoài ra, c̣n có các căn cứ ở Jordanie, Koweit, Qatar, và Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất.
Không quân Mỹ đă triển khai các loại chiến đấu cơ hiện đại nhất của ḿnh trong khu vực, từ loại tiêm kích F-15, F-16 và F-22, cho đến phi cơ tiếp liệu KC-135, phi cơ dọ thám Awacs, và cả siêu pháo đài bay B-52.
Không quân Mỹ c̣n sử dụng một đội máy bay không người lái hùng hậu loại Reaper và Predator, ngang dọc trên bầu trời Irak và Syria từ nhiều năm nay, vừa trinh sát, vừa tấn công với loại tên lửa Hellfire.
Hàng ngàn « cố vấn » quân sự, trang bị trực thăng và đại pháo
Trên bộ, Mỹ hiện có khoảng 900 quân tại Syria - chủ yếu là các binh sĩ thuộc lực lượng đặc biệt và pháo binh - giúp huấn luyện một liên minh Ả Rập-Kurdistan chống Daech.
Một đơn vị pháo binh của Thủy Quân Lục Chiến Mỹ đang giúp liên minh Ả Rập-Kurdistan tấn công vào cứ địa Raqqa của Daech, một phi đạo ở thành phố Kobane miền bắc Syria, giáp giới Thổ Nhĩ Kỳ cũng đă được mở rộng để có thể đón nhận loại vận tải cơ hạng nặng C-17, có thể chở đến các loại xe thiết giáp.
Tại Irak, lực lượng gọi là « cố vấn » này lên đến hơn 5.000 người, và đại pháo Mỹ cũng như trực thăng tấn công Apache đă nhiều lần xung trận.
Mỹ
oanh kích Syria : Phản ứng quốc tế
Trọng Nghĩa, Mai Vân
Tầu khu trục USS Ross của Mỹ tại vịnh
Bosphorus, Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 03/06/2015.REUTERS/Murad
Sezer
Quyết định bất ngờ của Mỹ cho oanh kích căn cứ không quân Syria gần Homs ngày 07/04/2017 đă được phương Tây đồng loạt lên tiếng ủng hộ, nhưng đă tạo ra những phản ứng gay gắt từ phía Syria, Nga và Iran. Riêng Trung Quốc giữ thái độ trung lập.
Phản ứng dữ dội nhất có lẽ đến từ phía Nga. Matxcơva vào trưa 07/04, loan báo đ́nh chỉ thỏa thuận đă kư với Washington về việc ngăn ngừa sự cố giữa phi cơ hai nước trên bầu trời Syria.
Trong một bản tuyên bố, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Nga Maria Zakharova nói rơ : « Phía Nga đ́nh chỉ áp dụng bản ghi nhớ với Hoa Kỳ về việc pḥng ngừa sự cố và bảo đảm an toàn cho các phi vụ trong các chiến dịch tại Syria » do không quân Mỹ và Nga tiến hành. Trước đó, Matxcơva đă yêu cầu Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc họp khẩn cấp về cuộc oanh kích của Mỹ tại Syria.
Ngay khi được tin, theo phát ngôn viên điện Kremlin, tổng thống Nga Vladimir Putin đă lên tiếng tố cáo một vụ « gây hấn nhắm vào một quốc gia có chủ quyền », dựa trên một cái cớ « giả dối ».
Cùng quan điểm với Nga là Iran. Theo hăng tin Iran ISNA, Teheran « lên án việc sử dụng vũ khí hóa học nhưng cũng cho rằng việc dùng đó làm cái cớ để tiến hành các hoạt động đơn phương là một hành động nguy hiểm, mang tính chất phá hoại và trái với luật pháp quốc tế ».
Dĩ nhiên là chế độ Damas đă tố cáo hành vi « xâm lược » của Mỹ. Quân đội Syria th́ cho rằng Mỹ đă trở thành « đối tác » của tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo và nhiều tổ chức khủng bố quốc tế khác.
Phương Tây ủng hộ Mỹ
Hành động của Mỹ rất được phương Tây hoan nghênh. Vào sáng 07/04, trong một thông cáo chung, tổng thống Pháp François Hollande và thủ tướng Đức Angela Merkel cho rằng tổng thống Syria Bachar Al Assad là người phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về diễn biến t́nh h́nh khi liên tục dùng đến vũ khí hóa học, và các biện pháp giết người hàng loạt.
Paris và Berlin xác nhận là đă được Washington thông báo về quyết định oanh kích khoảng một, hai giờ trước chiến dịch khởi động.
Các đồng minh khác của Mỹ như Anh Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Israel, Ả Rập Xê Út, Nhật Bản cũng lên tiếng hậu thuẫn hành động của Washington.
Bắc Kinh trung lập
Riêng Trung Quốc lần này không thấy tố cáo mạnh mẽ Hoa Kỳ, có thể là v́ không muốn khuấy động cuộc gặp thượng đỉnh Tập Cận B́nh-Donald Trump tại Florida.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc không chỉ trích trực tiếp Mỹ mà chỉ kêu gọi các bên tự kiềm chế để « tránh làm cho t́nh h́nh xấu đi thêm ». Bắc Kinh cũng nói thêm rằng Trung Quốc « lên án mọi vụ tấn công bằng vũ khí hóa học bất kể là vụ việc xẩy ra trong hoàn cảnh nào ».
Hội Đồng Bảo An bất đồng về Syria : Nga cảnh cáo Mỹ
Trước đó, ngày 06/04/2017, Hội Đồng Bảo An rốt cuộc đă không thông qua được một nghị quyết lên án chế độ Damas tấn công hóa học ở Syria ngày 04/04.
Theo thông tín viên RFI, Marie Bourreau từ New York, một lần nữa ngoại giao tại Liên Hiệp Quốc lại thất bại, nhường chỗ cho hành động đơn phương của Mỹ.
« Khi rời khỏi bàn đàm phán, vẻ mặt 15 nhà ngoại giao rất nghiêm nghị. Đại sứ Mỹ Nikki Haley đă tỏ ra không khoan nhượng. Tất cả đều biết là chính quyền Trump đă dứt khoát hành động, nhưng trước báo chí, họ cố giữ vẻ điềm tĩnh, nhắc đi nhắc lại câu « Chúng tôi không từ bỏ…, không bao giờ từ bỏ…».
Chỉ có phó đại sứ Nga là gợi lên cuộc tấn công của Mỹ, bắt đầu vài phút sau phát biểu của ông. Thông điệp của ông rất rơ : « Nếu hành động quân sự diễn ra, tất cả trách nhiệm nằm trên vai những người có chủ trương thảm hại, sai lệch này. Chúng ta phải nghĩ đến hậu quả. Hăy nh́n ví dụ Irak, hăy nh́n ví dụ Libya ».
Phiên họp này đánh dấu thất bại ngoại giao của Liên Hiệp Quốc, không đạt được một giải pháp thương lượng.
Mỹ đă quyết định oanh tạc và đă cảnh báo trước. Phía Nga đă 7 lần phản đối nghị quyết về Syria. Đối với Mỹ, chỉ điều đó cũng đủ để Mỹ tấn công mà không cần sự chấp thuận của Liên Hiệp Quốc ».
Khủng
bố bằng xe tải tại Thụy Điển :
Nhiều người chết
Thụy My
Cảnh sát Thụy Điển phong tỏa hiện trường
vụ tấn công tại trung tâm Stockholm, ngày
07/04/2017.REUTERS/Daniel Dikson
Một chiếc xe tải chiều 07/04/2017 đă lao vào các khách bộ hành tại trung tâm thủ đô Stockholm làm ít nhất 3 người chết và nhiều người khác bị thương. Thủ tướng Thụy Điển Stefan Löfven tuyên bố mọi yếu tố đều cho thấy đây là một vụ tấn công khủng bố.
Reuters và AP dẫn tin của đài phát thanh nhà nước Thụy Điển Ekot nói rằng có ít nhất 3 người thiệt mạng, c̣n hăng thông tấn TT của Thụy Điển cho biết nhiều người bị thương đă được xe cấp cứu đưa đi bệnh viện. Cảnh sát nói rằng một số nhân chứng nói khẳng định nghe thấy những phát súng nhưng hiện chưa thể xác nhận.
Theo cảnh sát, sự việc xảy ra vào khoảng gần 13 giờ GMT. Các nhân chứng được Reuters hỏi chuyện cho biết chiếc xe đă lao vào Ahlens, một thương xá lớn nằm ở góc ngă tư, trên con đường Drottningatan đông người nhất Stockholm. Đài truyền h́nh quốc gia chiếu cảnh một chiếc xe tải dính chặt vào cửa kính.
Một cuộn khói dày đặc bốc lên tại hiện trường đă được cảnh sát làm rào chắn, các máy bay trực thăng lượn quanh khu vực trung tâm. Phóng viên AFP nhận thấy giao thông trong xe điện ngầm bị rối loạn, v́ vụ tấn công diễn ra ở gần trạm T-Centralen, nơi tất cả các tuyến métro giao nhau.
Tờ báo b́nh dân Aftonbladet dẫn lời nhân chứng Jan Granroth kể lại : « Chúng tôi đang ở trong một tiệm giày, bỗng nhiên nghe những người xung quanh la hét. Tôi nh́n ra ngoài th́ thấy một chiếc xe tải lớn ». Cũng theo tờ báo này, hăng sản xuất bia Spendrups cho biết chiếc xe tải của họ đă bị đánh cắp sáng nay.
Trong những tháng gần đây, đă xảy ra ít nhất hai vụ khủng bố bằng xe tải ở châu Âu. Tại Nice hôm 14/07/2016, đúng vào dịp Quốc Khánh Pháp, một người tự cho là thuộc tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo (Daech, IS) đă dùng xe tải nặng lao vào đám đông xem pháo bông, sát hại 86 người. Hôm 19/12/2016, một vụ tấn công tương tự đă làm 12 người chết tại một khu chợ Noel ở Berlin, Đức.
Tại Luân Đôn hôm 22/3 vừa qua, hung thủ Khalid Masood đă dùng xe địa h́nh lao vào các khách bộ hành trên cầu Westminster và dùng dao đâm chết một cảnh sát. Vụ tấn công này làm 4 người chết và khoảng 40 người bị thương, và Daech cũng lên tiếng nhận trách nhiệm.
Thụy Điển là thành viên liên minh quốc tế chống khủng bố tại Irak do Hoa Kỳ lănh đạo, từ tháng 8/2015 đă tham gia huấn luyện cho lực lượng thân chính phủ ở miền bắc Irak, trong nỗ lực tái chiếm thành phố Mossoul từ tay Daech. Vụ tấn công gần đây nhất vào Stockholm xảy ra ngày 11/12/2010, khi một người Irak sinh tại Thụy Điển là Abdulwahab Al Abdaly kích hoạt hai quả bom tại trung tâm thủ đô làm chính hung thủ thiệt mạng tại chỗ.