Chuyến Hải Tŕnh Định Mệnh Lê Bá Thông |
Địch
ngưng pháo kích khi tia sáng đầu ngày bắt đầu
le lói trên hàng cây dừa nước hai bên bờ sông.
Tôi liên lạc máy với toán kích đang nằm
tại hướng hạ gịng và được
biết địch cũng vừa ngưng pháo vào Căn
cứ Yểm trợ Tiếp vận Nhà Bè và vẫn chưa
thấy địch tấn công bằng đường
bộ. Tôi gọi máy cho vị Sĩ quan Chỉ huy Giang
đoàn bạn và thông báo cho biết là tôi sẽ
trở về Căn cứ để thám sát t́nh h́nh và
tái phối trí đơn vị. Trời đă bắt
đầu sáng hẳn khi đoàn chiến đỉnh
cặp bến tàu Căn cứ vào lúc gần 0700
giờ ngày 30 tháng 4. Nhân viên lần lượt đổ
bộ lên bờ và được lệnh ra các
vọng gác. Nh́n
cảnh điêu tàn của đơn vị, lửa
vẫn c̣n cháy tại những nhà kho, nhà máy đèn tan
tành, đổ nát v́ bị địch pháo hỏa
tiển 122 ly suốt đêm qua, tôi cảm thấy bâng
khuâng nhưng vẫn giữ vững niềm tin là
đơn vị c̣n đứng vững để
tiếp tục chiến đấu. Tôi lệnh cho Sĩ
quan Truyền tin phá hủy những tài liệu không
cần thiết và cố gắng gọi máy liên lạc
với Bộ Tư lệnh Hải quân. Tôi hy vọng
Bộ Tư lệnh Hải quân vẫn c̣n đứng
vững và mong có thể liên lạc được
với những Sĩ quan thâm niên hiện diện, đang
ở lại tử thủ như cá nhân tôi, để
nhận chỉ thị cần thiết. Sau khi
đi duyệt qua t́nh h́nh Căn cứ, tôi trở
về pḥng hành quân và nhận được báo cáo là
Sài G̣n đang rối loạn, Bộ Tư lệnh
Hải quân không trả lời máy. Tôi phân vân rồi
ra lệnh mở kho thực phẩm để phân
phối cho các đơn vị bạn và các Giang đoàn
đang triệt thối về đây. Những chiến
đỉnh thuộc nhiều đơn vị khác nhau như
là Liên đoàn Tuần Thám, Phóng Thủy Hỏa,
Thủy Bộ, Xung Phong, Trục Lôi… tất cả hơn
100 giang đỉnh không có Đơn vị trưởng
đang xin tạm trú tại nơi này. Khoảng
10 giờ sáng lúc vừa quay về Bộ chỉ huy,
bỗng nhiên tôi nghe tiếng chân người chạy
rộn rịp, tiếng máy xe Honda và xe Vespa nổ
ồn ào. Nhân viên của tôi đang đùng đùng
bỏ hàng ngũ, vất lại súng đạn và
chạy ra phía cổng chánh. Tôi ra lệnh chận
lại để t́m hiểu lư do và được báo
cáo là nhân viên mở radio, nghe nói Sài G̣n rối
loạn, họ sợ gia đ́nh vợ con thất
lạc nên mọi người xin phép được
trở về lo cho gia đ́nh. Thế là
hết, không ai c̣n tinh thần để ở lại
chiến đấu nữa, mà họ chiến đấu
cho ai ở giờ phút này, trong khi những cấp
chỉ huy khác đă đưa vợ con ra ngoại
quốc rồi chạy theo ra biển thoát nạn. Tôi
thở dài chán nản và cảm thấy niềm uất
ức dâng tràn lên trong tim. Chỉ trong khoảng khắc
đơn vị đă trở nên một băi vắng bóng
người, chỉ c̣n lại súng ống bỏ
lại đầy trên nền đất lạnh. Tôi ngước
mặt nh́n trời, nước mắt tuyệt vọng
chảy dài xuống má. ***** Trời
đổ mưa ào xuống khi chiếc tàu đánh cá
chạy ngang qua ngă ba sông Nhà Bè, một hướng
chảy về Cát Lái, một ngă xuôi ra sông Ḷng Tào, Soài
Rạp. Người tỵ nạn đứng ngồi trên
sàn tàu, chen chúc nhau dưới các tấm ny lông, thân h́nh
co ro với chiếc áo mưa, trong khi gió sông thổi
mạnh phía sau lái, làm tăng tốc lực thêm cho con
tàu đi biển loại nhỏ. Các quân nhân Lôi
hổ, hờm sẵn súng tiểu liên, phóng lựu M79,
hướng về mặt sông, nơi thuyền bè
của dân di tản đang xuôi ra biển Vũng Tàu. Trận mưa
đám mây không kéo dài lâu lắm, gió mạnh đă
bắt đầu dịu xuống và bầu trời
trở nên quang đảng, ánh nắng buổi xế trưa
lại le lói xuyên qua các vầng mây xám đen, đang
bay về phương trời xạ Từ hướng
kho xăng Nhà Bè, hàng chục chiến đỉnh
Hải quân thuộc các Giang đoàn Xung Phong, Thủy
Bộ, Trục Lôi… đang chậm răi giang hành về
hướng Sài g̣n. Mọi người trên chiếc tàu
đánh cá thắc mắc, không lẽ cấp Chỉ huy
của toán chiến đỉnh này không biết ǵ
về việc Tướng Dương văn Minh đầu
hàng, Sài G̣n đă thất thủ và Bộ Tư
lệnh Hải quân đă bị Việt Cộng vào
chiếm rồi hay sao? Lúc bấy giờ đă hơn 12
giờ rưởi trưa, một vài người khoác
tay về phía các giang đỉnh đang dẫn đầu,
ra hiệu cho các thủy thủ mặc quân phục tác
chiến, áo giáp, nón sắt. Dân di tản muốn liên
lạc và bảo những chiến hữu này hăy quay tàu
chạy ra biển, thay v́ tiếp tục về hướng
Sài G̣n. Phía trước
mặt bên tả hạm, có vài chiếc tàu cũng
lớn xấp xỉ bằng tàu đánh cá này. Các nhân
viên trên vài chiến đỉnh loại nhỏ của
Liên đoàn Thủy Bộ và Tuần Thám có lẽ như
đă nhận hiểu thủ hiệu. Họ quay
chiến đỉnh trở lại, và lái tàu chạy
theo sau những tàu đánh cá, rồi một vài người
trong thủy thủ đoàn cổi áo giáp, đeo các
sợi dây thừng, leo lên tàu lớn và bỏ lại
chiến đỉnh trôi bập bềnh trên sông. Cũng
như nhiều quân nhân Hải quân không có gia đ́nh
ở Sài G̣n, những thủy thủ này đă
quyết định theo các tàu thuyền di tản, v́
thấy mọi người đều bỏ quê hương
ra đi. Tôi ở
trên soái đỉnh của Giang đoàn Thủy Bộ và
đang cùng đoàn chiến đỉnh gần 50
chiếc, hải hành về tŕnh diện Bộ Tư
lệnh Hải quân tại bến Bạch đằng. Cô
Y tá thuộc Bệnh viện của Căn cứ báo cáo
cho tôi, về việc Tướng Minh đă đầu
hàng quân Cộng sản miền Bắc cũng như ông
vừa ra lệnh tất cả các đơn vị
thuộc Quân lực Việt Nam Cọng Ḥa buông súng và
ngưng chiến đấu. Tôi sững sờ, không tin
những ǵ đang nghe, rồi nghẹn ngào uất
ức và đau buồn dâng tràn trong tim. Khi
chiếc tàu đánh cá chạy ngược chiều
với chiếc chiến đỉnh trang bị hải
pháo và pháo tháp nặng nề này, Đại tá Ch. là
một Sĩ quan Hải quân ngành Cơ khí, người
chỉ huy tàu đánh cá, ra lệnh chuẩn bị
ngừng tàu lại. Ông ấy vừa nhận ra người
bạn Hải quân, một Sĩ quan cấp bậc Trung
tá ngành chỉ huy, thuộc Căn cứ Yểm trợ
Tiếp vận Nhà Bè, đang đứng trên boong soái
đỉnh. Ông dùng
loa nói chuyện và thông báo t́nh h́nh cho tôi, Đại tá
Ch. cho tôi biết về t́nh trạng rối ren tại Sài
G̣n và chấp thuận cho gia đ́nh tôi quá giang, đồng
thời yêu cầu tôi giúp ông ta đưa tàu này ra
biển. V́ người tài công có nhiệm vụ lái tàu,
phút cuối đă không đến được và cho
đến bây giờ trên tàu không có dụng cụ
hải hành, bản đồ… và chỉ có một la bàn
từ dùng cho việc định hướng lái tàu. Sài
G̣n đă mất vào tay Cộng sản và không c̣n ǵ
để tiếp tục chiến đấu nữa
cả. Sau một hồi đắn đo suy nghĩ, như
người mất hồn, tôi gọi máy hỏi ư
kiến thuyền trưởng các chiến đỉnh và
tất cả đều khuyến khích tôi nên cùng gia
đ́nh theo tàu đánh cá ra khỏi vùng lửa đạn.
Họ đồng ư và hứa với tôi, sẽ t́m phương
tiện để đưa gia đ́nh của họ,
đang c̣n kẹt ở Sài G̣n, di tản ra biển t́m
Tự dọ Tôi ngậm ngùi chào từ giă các chiến
hữu thân mến đă cùng tôi tử thủ và
chiến đấu suốt đêm qua, chúc mọi người
gặp nhiều may mắn. Sau đó tôi đưa
vợ tôi, Minh và bốn đứa con đang c̣n
nhỏ, lên chiếc tàu đánh cá rồi phụ giúp
Đại tá Ch. vận chuyển tàu giang hành ngang qua kho
xăng Nhà Bè. Từ xa
một cột khói đen bay lên cao từ hướng Căn
cứ Yểm trợ Tiếp vận, suốt đêm
bị địch pháo kích phá hủy tan tành và gây nên
những đám cháy dữ dội. Tàu ngưng máy
một lúc để chúng tôi đón vài nhân viên
Hải quân thuộc Căn cứ Yểm trợ này lên.
Sau đó mọi người trên tàu đánh cá quyên góp
tiền Việt Nam mà họ c̣n mang theo, nay đă
trở thành vô giá trị đối với người
di tản, chuyền xuống các chiến đỉnh cho
các thủy thủ, hoặc v́ lư do này hay lư do khác,
quyết định ở lại với gia đ́nh và
quê hương. Các người Tàu đưa hết
những xấp giấy 1000 đồng cho quân nhân
Hải quân với tất cả tấm ḷng. Nhân viên
giang đỉnh cũng cảm động cám ơn,
rồi họ mang ra ba bốn bao gạo, vài thùng ḿ gói
tặng cho người di tản. Họ ngậm ngùi chúc
nhau nhiều may mắn và biết đây là lần đầu
tiên họ gặp nhau và cũng là lần cuối. Các
thuyền trưởng chiến đỉnh đưa cho
vị Chỉ huy cũ của ḿnh vài bản đồ
khu vực sông Ḷng Tào, từ Soài Rạp ra đến Vũng
Tàu, loại bản đồ hành quân của đơn
vị Bộ binh. Họ c̣n cho tôi biết là chiếc thương
thuyền Việt Nam Thương Tín bị Việt
Cộng chận bắn trên sông Ḷng Tào khoảng
nửa giờ trước đây, vào lúc 1 giờ 30
chiều, một số người bị tử thương,
trong số đó có nhà văn Chu Tử. Khi nghe
được tin này, Đại tá Ch. và tôi quyết
định thay đổi giang tŕnh, thay v́ dùng sông Ḷng
Tào chật hẹp dễ bị tấn công bởi quân
Cộng sản, tôi sẽ vận chuyển tàu theo
lộ tŕnh sông Soài Rạp, mặc dù khó hải hành nhưng
v́ sông rất rộng nên có thể tránh được
nguy hiểm và an toàn hơn. Trên sông tàu
thuyền tấp nập với những tàu chở hàng
LCU của Quân vận, ghe đánh cá dân sự, Giang
tốc đỉnh PBR thuộc các Liên đoàn Tuần
Thám, phăng phăng rẽ ḍng nước đục
ngầu, đầy bùn phù sa và rong bèo lẫn lục b́nh,
cuồn cuộn trôi ra phía vịnh Vũng Tàu. Gió mát
thổi từng cơn từ phía hàng dừa nước
hai bên bờ, mặt nước sông như sáng hẳn
lên dưới ánh nắng chiều, lóng lánh ngàn v́ sao
nhỏ phản chiếu từ ḍng sông uốn khúc. Vài
con chim c̣, chim vạc với đôi cánh dài nhẹ lướt
qua những lùm cây thấp bên gành, cạnh rừng lau
sậy mọc lưa thưa. Thiên nhiên vẫn b́nh
thản như không có ǵ thay đổi trước
mắt dân di tản. Tuy nhiên mọi người đă
nhận thức rằng kể từ giờ phút này,
họ bắt đầu một cuộc đổi đời
mà định mệnh đă làm cho dân miền Nam
phải xa ĺa quê cha đất tổ và bỏ lại
tất cả những ǵ quư giá nhất của ḿnh v́
không muốn sống dưới chế độ độc
tài Cộng sản. Những việc ǵ sẽ đến
trong giờ phút sắp tới đều có ảnh hưởng
đến cả cuộc đời của người
đi t́m ánh sáng Tự do và an toàn cho cá nhân cũng như
gia đ́nh họ. Tàu
tiếp tục giang hành với vận tốc chậm v́
ḷng sông Soài Rạp thay đổi, sâu cạn bất thường,
nếu không có kinh nghiệm, tàu sẽ bị mắc
cạn, do đó tôi cẩn thận theo sát các chiến
đỉnh chạy trước để tránh vùng nước
cạn. Thỉnh thoảng tôi ngừng tàu lại, và
đón vớt quân nhân đủ mọi cấp
thuộc các Quân binh chủng di tản trên các tàu
nhỏ, chật hẹp, sắp bị ch́m, lên tàu đánh
cá này. Từ xa vịnh Vũng Tàu đă thấy
xuất hiện về phía tả hạm với ngọn
núi nhô lên cao và ngọn hải đăng trắng xóa
nằm trên đỉnh. Trên không
thỉnh thoảng vài chiếc trực thăng thuộc
Không quân Việt Nam Cọng ḥa trực chỉ về hướng
đông, có lẽ bay ra Đệ thất Hạm đội
Hoa Kỳ. Từ trong Căn Cứ Yểm trợ
Tiếp vận Cát Lỡ, các chiến đỉnh
Hải quân và Quân vận, chở đầy người
tỵ nạn, chen chúc chạy ngang Băi trước Vũng
Tàu, xuôi ra biển. Về phía nam, các chiến đỉnh
thuộc đơn vị Hải quân từ Vùng 4 Sông Ng̣i
nối đuôi nhau đổ ra cửa sông. Một vài
chiếc cặp lại bên cạnh các thuyền đánh
cá lớn, hay chạy theo các chiến hạm Hải quân
để yêu cầu được quá giang, v́
chiến đỉnh của họ quá nhỏ, không
thể đi xa ra biển khơi. Tàu đánh cá của
Đại tá Ch. cũng lại vớt nhiều gia đ́nh
Hải quân trong đám chiến đỉnh này. Vào
khoảng 7 giờ tối, tàu tiếp tục chạy
về phía đông nam, sau khi tôi dùng chiếc la bàn
từ để định hướng và lấy
ngọn hải đăng trên đỉnh núi Vũng Tàu
làm chuẩn. Dân di tản ngồi chen chúc ngổn ngang
trên sàn tàu nhỏ xíu, phía trước và trên boong thượng
phía sau lái, mọi người ngồi yên tại
chỗ, không thể di chuyển đi đâu được
cả. Tổng số người đi t́m Tự do,
kể cả người Tàu Chợ Lớn và gia đ́nh,
đă lên đến trên dưới 300 người, so
với khoảng gần 200 người lúc tàu chạy
ngang qua Căn cứ Yểm trợ Tiếp vận Nhà Bè
vào lúc hơn 2 giờ chiều ngày hôm nay. Mặt
trời từ từ lặn xuống sau rừng cây
đang đổi qua màu đen thẫm về phía tây
bắc. Chiếc tàu chở đoàn người tỵ
nạn, dật dờ, lắc lư trên những đợt
sóng dài giữa biển cả mênh mông, trong một
buổi hoàng hôn màu tím nhạt, bắt đầu buông
phủ và bao trùm vũ trụ. Từng tia sáng chớp lên
rồi tắt ngúm từ ngọn hải đăng Vũng
Tàu như cây đèn trời giữa đêm tối, gieo
trong ḷng người di tản nỗi buồn cô
đơn trống vắng. Họ cảm thấy
tủi thân cho số phận ḿnh, những người
đi đày như dân Do Thái, lênh đênh trên chiếc
tàu Exodus đi t́m đất thánh ngày xa xưa. Tương
lai và thân phận của người Việt tỵ
nạn tựa màn đêm bao quanh họ. Hy vọng
được cứu vớt thật là mong manh như t́m
nước uống trên sa mạc, tùy thuộc vào
sự may mắn và định mệnh đẩy
đưa. Khoảng
10 giờ tối khi tàu cách xa bờ biển Vũng Tàu
khoảng chừng 20 hải lư, mọi người đang
chập chờn t́m quên qua giấc ngủ sau một ngày
tinh thần căng thẳng và mệt mơi, bỗng
họ chợt tỉnh dậy v́ nghe tiếng xôn xao
từ pḥng lái. H́nh như Đại tá Ch. cho biết có
một thương thuyền lớn thắp đèn sáng
trưng phía bên tả hạm cách chừng một
hải lư. Ông ra lệnh tàu tăng máy và hướng
về chiếc thương thuyền đó. Khi đến
gần, ông dùng ống loa và kêu gọi vị thuyền
trưởng xin được phép tiếp cứu và
cho dân tỵ nạn Cộng sản lên tàu. Đây là
một thương thuyền Đại Hàn trên
đường về bến tại Hán Thành. Ông
thuyền trưởng thương thuyền đặt
loa cho biết là ông không thể cho người tỵ
nạn Việt Nam lên tàu của ông được v́
không có phép của công ty và của chính phủ Đại
Hàn. Họ đang trong t́nh trạng phân vân chưa
biết phải đối phó thế nào trước t́nh
h́nh sụp đổ quá nhanh của miền Nam Việt
Nam. Ông thuyền trưởng rất thông cảm và thương
hại muốn giúp người Việt Nam đang
gặp hoạn nạn. Nhưng v́ vấn đề chính
trị mà Quốc gia ông phải đối phó, chính
phủ Đại Hàn cần thời gian cân nhắc, t́m
đường lối chính trị hợp với
họ, trước khi đi đến quyết định
trợ giúp công dân của Việt Nam, một nước
trước đây là đồng minh của Đại
Hàn trong cuộc chiến vừa tàn. Sau khi dứt
lời, ông ta cầu chúc Thượng đế ban phước
lành cho mọi người, và hy vọng những thương
thuyền của các nước khác, đă có chỉ
thị cho phép nhận người tỵ nạn
Việt Nam, sẽ đón những người di tản
lên tàu. Thế rồi chiếc thương thuyền
mang quốc tịch Đại Hàn đổi hướng
đông bắc, trực chỉ về phía đảo
Hải Nam, để lại sau lưng, trên biển
một con tàu nhỏ chở đầy những người
di tản thất vọng, đang ngậm ngùi nhận
thức được cái giá tủi nhục đầu
tiên phải trả khi bị nhân loại ngoảnh
mặt từ chối giúp đỡ. Bầu
trời đầu tháng 5 dương lịch, đầy
sao lấp lánh dán trên ṿm đen vĩ đại.
Vầng trăng nửa vành tỏa tia sáng nhạt
xuống vùng biển Đông, không đủ soi
đường cho các chiến hạm, tàu đánh cá,
ghe Kiên giang, xà lan, thuyền buồm… đang bập
bềnh hướng về phía mặt trời mọc và
hy vọng được cứu giúp bởi người
bạn đồng minh Hoa Kỳ. ***** Trên
bầu trời đầy sao lấp lánh, vầng trăng
nửa vành treo lơ lửng về phía tây nam, phía
hữu hạm chiếc tàu di tản, đang nhấp nhô
đi t́m những Duyên vận hạm (LCU) hoặc tàu
đánh cá lớn chạy bằng dầu cặn bỏ
lại trên biển, để tiếp tế thêm
dầu. Sau một
thời gian khá lâu, tiếng gọi từ pḥng lái
chuyền xuống cho mọi người biết
rằng có thể tàu đă t́m ra LCU của Quân vận
hoặc tàu có nhiên liệu. Sau đó tôi từ từ
vận chuyển tàu đánh cá cặp vào một
chiếc LCU, đang trôi bập bềnh trên sóng. Trên tàu
này không một bóng người, không có đèn,
tối thui, sàn tàu đầy rẫy va li áo quần, xách
tay, dụng cụ, giày dép vương văi khắp boong
chính. Đại tá Ch. chỉ thị tổ chức
những thanh niên, nối đuôi thành hàng dài chuyền
tay các xô dầu múc từ hầm chiếc Duyên vận
hạm đổ xuống hầm chứa dầu của
tàu đánh cá. Công tác tiếp tế tập thể
diễn tiến tốt đẹp dưới ánh sáng
của ngọn đèn rọi từ pḥng lái, và
tiếng máy ŕ rầm vang dội trong đêm khuya
tỉnh mịch, tại một vùng biển trời mênh
mông. Bỗng
nhiên văng vẳng trong gió biển, h́nh như có
tiếng trẻ con khóc từ phía đài chỉ huy
của chiếc tàu Quân vận. Mọi người
biết ḿnh không nghe lầm, tiếng la khóc lớn
dần khi họ leo lên chiếc cầu thang sắt, tay
cầm đèn bin rọi t́m kiếm. Thế rồi
một thanh niên nh́n thấy bên cạnh chân cột
cờ một đứa bé sơ sinh, vào khoảng ba
bốn tháng, đang nằm trên chiếc khăn lông, áo
ấm, trên đầu đội mũ len màu hồng.
Em bé khóc lớn hơn khi anh này bồng lên, cánh tay áo
người thanh niên thấm ướt từ từ, th́
ra bé khóc v́ áo quần ướt sũng nước
tiểu, có lẽ v́ thế mà bé đă tỉnh dậy
trong bóng tối. Mọi người
đoán là khi chiếc LCU này gặp chiến hạm
Mỹ hoặc tàu buôn lớn, v́ dân di tản chen chúc,
giành nhau lo chuyển tàu, xô đẩy leo lên cầu
thang dây, do đó cha mẹ đứa nhỏ vô t́nh hay
cố ư quên mất và bỏ lại đứa con
của ḿnh. Một nghi vấn mà không ai có thể
biết được, cũng như nhiều câu
chuyện thương tâm, năo ḷng khác. Những gia đ́nh
bị ly tán trong gang tấc hoặc thất lạc nhau
hay chết đuối đă xảy ra một tháng trước
đây lúc toàn thể quân dân miền Trung t́m phương
tiện di tản, khi Cao nguyên, Huế và Đà
nẳng… tan hàng. Tất
cả dân chúng tỵ nạn trên tàu như muốn ùa
lại để xem mặt em bé gái, đang được
chuyền qua tay cho mọi người ôm hôn. Bé đă nín
khóc và ngậm b́nh sữa từ vợ chồng trẻ
người Tàu, chưa có con, họ đă t́nh
nguyện và được sự chấp thuận
của Đại tá Ch. cho phép họ nhận em bé làm
con nuôi. Họ đặt tên cho em là Hải Nhi, Trần
thị Hải Nhi; con của đại dương,
với ư muốn ghi lại kỷ niệm về
chuyến hải tŕnh vượt biển Nam Hải t́m
Tự do vào năm 1975, của hàng ngàn người
Việt không muốn sống dưới chế độ
Cộng sản. Công tác
lấy dầu từ chiếc Duyên vận hạm
lại tiếp tục dưới ánh sáng mờ ảo
của vầng bán nguyệt đang ngă về phương
tây, hướng đất Mẹ Việt Nam. Những
ánh đèn bin lập ḷe, trên tay các bóng đen như ma
trơi, thấp thoáng im lặng di chuyển, âm thầm
với ư nghĩ riêng tư của mỗi người,
đang c̣n bị ám ảnh bởi sự kiện
vừa xảy ra trong chuyến di tản. T́nh người,
t́nh mẫu tử, t́nh cha con bắt đầu thay
biến trong cuộc đổi đời. Và trong tương
lai họ biết sẽ gặp nhiều ngạc nhiên hơn
nữa, khi hội nhập vào đời sống người
tỵ nạn tại các quốc gia Tự do với
nhiều nhu cầu vật chất hơn giá trị tinh
thần. Các người
Tàu Chợ Lớn có lẽ cũng mủi ḷng trước
chuyện bé gái bị cha mẹ bỏ quên khi chuyển
tàu, ḷng thương người nổi dậy. Họ
lấy vải vóc, tơ lụa, đồ ngủ may
sẵn, những áo quần mà họ dự trù mang theo
qua Tân Gia Ba để xử dụng và mua bán, đem ra
phân phát cho thiếu. nữ và các bà vợ dân di
tản trên tàu. Những bộ áo quần thêu tay
thật đẹp và đắt tiền này là món quà
chia nhau giữa những người không quen biết,
nay cùng chung cảnh ngộ, dù ngôn từ khác biệt nhưng
ánh mắt và cử chỉ đă nói lên ḷng ưu ái,
nhân hậu của t́nh người. Con tàu di
tản cô đơn trên biển cả mênh mông, tách
rời chiếc Duyên vận hạm đang trôi dạt
xa dần về phía vô định, tiếp tục
hải tŕnh về hướng đông sau khi lấy thêm
những phi nước ngọt chất đầy trên
boong thượng. Đă gần năm giờ sáng,
từ phía chân trời, ánh sáng b́nh minh đă bắt
đầu nhuộm đám mây hồng, đang lờ
lững vắt ngang vũ trụ. Mặt trời h́nh tṛn,
đỏ chói hiện lên dần từ dưới vùng
nước xanh, ánh sáng tựa ḍng sông, lóng lánh như
vàng, tỏa rực trên đại dương. Từ xa
về phía hữu hạm, bóng dáng con thoi dài một
chiến hạm Hoa Kỳ nổi bật lên trên mặt
biển êm như hồ. Mọi người la lên
mừng rỡ v́ tưởng sắp được tàu
Mỹ cứu vớt. Dân di tản đứng dậy,
tay cầm áo quần, khăn tắm, lấy mũ đang
đội trên đầu, ngoắc lia lịa về phía
chiến hạm Hoa Kỳ để gây sự chú ư
của thủy thủ đoàn trên chiếc tàu này. Họ
thấy từ xa, vây quanh chiếc Khu trục hạm, cũng
có nhiều tàu thuyền chở đầy dân tỵ
nạn, đang cố gắng xin tàu Mỹ cho lên. Khi
tiến về phía Khu trục hạm, mọi người
đều ngạc nhiên khi thấy thủy thủ trên tàu
dùng súng trường M16 bắn chỉ thiên lên trời
như xua đuổi không cho ghe thuyền dân tỵ
nạn đến gần. Tất cả đều
thất vọng và thắc mắc. Như vậy là
thế nào? Họ tự hỏi, có phải người
Mỹ từ chối giúp người di tản không? Tương
lai và số phận của họ sẽ ra sao? Những
tin tức về chiến hạm Đệ thất
Hạm đội chờ sẵn để tiếp đón
dân miền Nam Việt Nam là tin thất thiệt, không
đúng sự thật hay sao? Và niềm lo âu trở thành
bất măn, họ la ó dữ dội để thỏa ḷng
uất hận. Người Mỹ đểu cáng bỏ
rơi nước Việt Nam, tự động gửi
quân qua Việt Nam tham chiến, rồi kéo quân về nước,
và cắt đứt viện trợ năm 1973 làm cho Quân
đội mất hết tiềm năng chiến đấu.
Thế rồi Mỹ lại giúp phương tiện cho
các cấp chỉ huy hèn nhát bỏ lại chiến
hữu thuộc cấp, cao chạy xa bay ra ngoại
quốc làm suy sụp tinh thần quyết tử của
quân dân nhiều ḷng yêu nước. Bây giờ Mỹ
lại dùng súng đạn xua đuổi, trở
mặt không cứu vớt và giúp đở người
di tản Việt Nam, đang bập bềnh trên sóng nước
biển đông. Trời sáng
dần, ghe thuyền dân tỵ nạn không biết
từ phương nào tới, xuất hiện càng ngày
càng nhiều, lũ lượt chạy quanh chiếc Khu
trục hạm. Sau một thời gian ngừng máy, có
lẽ để báo cáo cho giới chức có thẩm
quyền Hải quân Hoa Kỳ, chiếc Destroyer này
vận chuyển, tăng hết tốc lực, đổi
hướng về phía nam. Và bỏ lại sau lưng hàng
chục chiếc tàu chở dân Việt Nam di tản,
đang thất vọng, uất ức nh́n theo cột khói
đen mờ dần, rồi khuất hẳn cuối chân
mây. Chỉ trong phút chốc chỉ c̣n những ghe
thuyền đang chơi vơi trên biển. Dân di
tản lần lượt lái ghe thuyền, trực
chỉ phía mặt trời mọc, tiếp tục
hải tŕnh và nuôi hy vọng sẽ gặp may mắn hơn. Mặt
trời lên cao, làn gió nhẹ từ hướng đông
nam không đủ xoa dịu cơn nóng oi bức của
buổi trưa đầu hè trên biển. Từ xa
về hướng đất liền, mọi người
chợt thấy một chiến đỉnh nhỏ
của Hải quân, treo cờ vàng ba sọc đỏ
đang phăng phăng tiếng về hướng
chiếc tàu đánh cá. Tôi nhận ra đây là loại
Duyên tốc đỉnh (PCF), có lẽ thuộc Hải
đội 3 Duyên pḥng tại Vũng Tàu. Quả đúng
như vậy, vị Thuyền trưởng, một Trung
úy trẻ tuổi và ba nhân viên cặp vào tàu đánh cá
và xin Đại tá Ch. cho phép quá giang v́ chiến đỉnh
nhỏ không thể đi xa ra khơi được.
Trung úy Thuyền trưởng cho biết chiến đỉnh
c̣n dầy dầu, trên dưới 3000 gallons, v́ thế
Đại tá Ch. quyết định cho ḍng chiếc tàu
này theo, để có đầy đủ dầu xữ
dụng, đề pḥng trường hợp phải
hải hành qua Phi Luật Tân. Vào
khoảng ba giờ chiều, tàu đang chạy ngon
trớn bỗng nhiên vận tốc giảm dần,
rồi tiếng máy tàu nổ vài tiếng nhỏ và ngưng
hẳn, mọi người tiên đoán h́nh như máy tàu
bị trục trặc. Các Sĩ quan cơ khí quá giang báo
cáo cho Đại tá Ch. là có nước ḥa lẫn trong
dầu. Có lẽ tối hôm qua, khi lấy dầu
của chiếc LCU Quân vận, v́ đêm tối nên không
ai biết dầu Diesel này có nước trong đó. Không gian
chung quanh chiếc tàu quá im lặng v́ không có tiếng máy
tàu. Thỉnh thoảng vài cơn gió mạnh thổi
ngang qua, gây nên tiếng kêu phần phật từ các
tấm vải giăng tạm, làm lều che nắng cho
người đi t́m Tự dọ Chiếc tàu đánh
cá đầy ắp dân di tản, dật dờ,
bồng bềnh trôi với thủy triều trên mặt
biển êm ả. Tiếng người th́ thầm
nhỏ to, bàn tán với nhau về việc máy tàu
bị hư, và lo âu v́ đêm qua thương thuyền
Đại Hàn từ chối cứu vớt và sáng hôm
nay, Khu trục hạm Mỹ dùng súng bắn đuổi
đi. Cho đến bây giờ vẫn không thấy bóng
dáng chiến hạm Mỹ khác, như lời đồn
đăi của dân chúng Sài G̣n trước ngày 30 tháng
4. Khoảng
hơn hai giờ sau, các Sĩ quan Cơ khí đă
sửa chữa xong hai máy chánh và mọi người
thở ra nhẹ nhơm khi nghe tiếng nổ của máy tàu.
Sau khi xác định vị trí trên hải đồ,
chiếc tàu đánh cá với chiến đỉnh
của Hải đội Duyên pḥng, được kéo
phía sau lái, chạy trở lại hướng đông
bắc, vào thủy lộ của đoàn tàu đi t́m
kiếm các chiến hạm thuộc Đệ thất
Hạm đội Hoa Kỳ. Tôi
lấy ống nḥm và quan sát bốn phía với hy
vọng t́m thấy một đối vật ǵ trên
mặt biển đang ngả sang màu xanh đậm, khi
mặt trời bắt đầu thấp xuống
dần về hướng tây. Tôi nh́n phía tả
hạm, không thấy ǵ khác ngoài những đợt sóng
dài và trời biển như dính liền thành một
bức họa màu xanh. Tôi quay về phía hữu hạm,
hơi chếch trước mũi tàu và chợt
ngừng lại, điều khiển ống nḥm để
nh́n thấy rơ hơn. Xa xa, bay lên từ chân trời
xanh đậm, một đợt khói đen mờ
ảo, thấp thoáng như làn mây mỏng. Quan sát viên
ngoài pḥng lái đă báo cáo cho Đại tá Ch. về
cuộn khói này và ông ta cũng đang chăm chú đặt
ống nḥm quan sát về hướng đó. Có lẽ
đây là khói bay lên từ một chiến hạm
lớn của Hoa Kỳ, đang chạy cùng chiều
với chiếc tàu đánh cá. Với
vận tốc quá chậm so với chiến hạm
Mỹ, tàu sẽ không bao giờ bắt kịp và cơ
hội được cứu vớt sẽ không
thực hiện được. V́ thế Đại tá
Ch. quyết định yêu cầu Thuyền trưởng
Duyên tốc đỉnh và ba nhân viên tháp tùng một
Thiếu tá Hải quân thông thạo tiếng Anh, dùng
chiến đỉnh chạy nhanh để bắt
kịp chiến hạm Hoa Kỳ, và xin giúp đở dân
di tản trên tàu đánh cá này. Sau khi dùng lốp xe hơi
bọc kín các súng đại liên, cũng như bao kín
khẩu súng 81 ly, để tàu Mỹ khỏi nghi
ngờ và hiểu lầm bị tàu Việt Cộng
tấn công, chiến đỉnh tăng tốc độ
tối đa tiến về hướng chiến hạm
Hoa Kỳ. Tất
cả mọi người nín thở nh́n theo chiến
đỉnh và cũng là niềm hy vọng của
họ, đang nhỏ dần trên sóng nước mênh môngỳ.
Tàu tăng thêm tốc độ để cố
gắng đuổi theo chiến hạm Mỹ, thân tàu
rung chuyển thật mạnh dưới sức đẩy
của hai máy chánh, khói đen nhả lên bầu
trời như dấu hiệu cầu cứu của người
thất lạc trên biển khơi. Vào khoảng một
giờ sau, chiếc tàu đánh cá đă bắt kịp
chiến hạm Hoa Kỳ, đang ngừng lại trên
biển chờ đợi. Cặp bên cạnh hông
chiến hạm Mỹ là chiếc Duyên tốc đỉnh,
vừa làm xong nhiệm vụ cứu mạng sống
của hơn 300 người tỵ nạn. Đây là
loại tàu chở dầu (Oiler) cở lớn dùng để
tiếp tế ngoài khơi cho các chiến hạm Hoa
Kỳ, Hạm trưởng là một Sĩ quan Hải
quân cấp bậc Đại tá. Tôi thông báo
cho Trung tá Hạm phó chiến hạm biết là hầu
hết trong số gần 300 người di tản trên
chiếc tàu đánh cá này, là quân nhân Hải quân và
gia đ́nh, rồi tôi xin phép Hạm trưởng
chấp thuận giúp đở và cho phép mọi người
lên tàu dầu. Lời thỉnh cầu thiết tha
của tôi không được chấp thuận v́ lư do
an toàn của chiến hạm, chiếc Nhiên liệu
hạm này không thể chở người trên tàu. Tuy
nhiên vị Hạm trưởng đă yêu cầu Bộ
Tư lệnh Đệ thất Hạm đội và
được chấp thuận ḍng chiếc tàu của
dân tỵ nạn ra địa điểm tập trung
ngoài khơi của Hạm đội. Toàn
thể dân di tản đang lo âu v́ không được
giúp đở, reo ḥ mừng rỡ khi nghe Đại tá
Ch. loan báo tin vui. Thế là thoát nạn và sống sót
rồi. Mọi người sung sướng, họ Ôm
nhau, nước mắt chảy dài trên những g̣ má
sạm nắng của các bà mẹ già, thiếu nữ,
đàn ông lớn bé nhảy nhót vui mừng, v́ biết
rằng chuyến hải tŕnh t́m Tự do sắp
sửa đến bờ. Thượng đế đă
che chở và giúp người dân Việt t́m về
đất mới v́ họ không muốn sống dưới
chế độ độc tài Cộng sản. Màn đêm
bắt đầu buông phủ vùng biển đông, gió
mát thổi từng cơn làm mọi người
cảm thấy phơi phới. Tiếng nói cười
ṛn ră như mừng hội lớn khi họ đón
nhận những dĩa cơm trắng c̣n nóng hổi,
rau giá xào trứng và thịt nạc heo ngon lành do các
đầu bếp Mỹ nấu, được
chuyền xuống bởi các người thủy
thủ trẻ tuổi, từ sau lái chiếc Nhiên
liệu hạm. Sau đó dân di tản c̣n được
cung cấp sữa tươi, chuối, cam và táo… Thôi
th́ đủ thứ thực phẩm, mọi người
cảm thấy thích thú, nhai ngấu nghiến, ngon lành v́
họ chỉ ăn ḿ gói gần hai ngày nay. Một ư
nghĩ làm cho tôi thắc mắc về sự chuẩn
bị quá chu đáo của người Mỹ. Không
hiểu đây có phải là một kế hoạch
đă được dàn xếp và chuẩn bị
từ lâu chăng. Làm sao mà Hải quân Hoa Kỳỳ có
thể biết người Việt sẽ di tản ra
khỏi miền Nam Việt Nam, để có thể có
một chương tŕnh tiếp cứu quá quy mô như
thế này. Đó là chưa kể thức ăn
thuần túy của người Việt Nam như cơm
trắng, giá xào trứng và thịt heo, sẵn sàng nuôi
người tỵ nạn trên biển? Nhưng rồi tôi
gạt ư tưởng này qua một bên và tiếp
tục ăn dĩa cơm trắng với giá xào, bên
cạnh gia đ́nh, vợ con mà tôi không gặp mặt
nhiều trong chuyến hải tŕnh t́m Tự do này, v́ măi
lo phụ trách việc lái và đưa chiếc tàu
đánh cá đến bến an toàn. Chiếc tàu
chở dân di tản được ḍng suốt đêm
với tốc độ thật chậm đến vùng
tập trung của chiến hạm thuộc Đệ
thất Hạm đội. Và rồi vào khoảng ba
giờ sáng, mọi người nh́n thấy từ xa
một vùng trời rực sáng, hào quang tràn ngập
một góc trời như ánh đèn của một thành
phố nổi. Khi tàu tiến đến gần, mọi
người ngạc nhiên và bàng hoàng khi nh́n thấy hàng
chục chiến hạm Mỹ đủ loại đang
bềnh bồng trong một vùng biển thật rộng
lớn, đèn pha rọi sáng trưng, tiếng loa phóng
thanh vang dội ḥa lẫn với tiếng máy tàu. Không
khí thật tưng bừng náo nhiệt như chợ phiên,
gồm hàng trăm tàu bè, ghe thuyền lớn nhỏ, xà
lan chở đầy dân di tản Việt Nam, đang
chuyển người qua các tàu loại đổ
bộ như Dương vận hạm hoặc Tiếp
tế hạm hay Tuần dương hạm… Công
cuộc cứu vớt dân chúng miền nam Việt Nam
thật vĩ đại và quy mô chưa từng
thấy xảy ra trong lịch sử nhân loại với
hàng trăm chiến hạm Hoa kỳ trợ giúp hàng trăm
ngàn dân di tản trong ba ngày đầu kể từ lúc
Sài G̣n thất thủ. Sáng
sớm ngày mồng 2 tháng 5 năm 1975, tôi cùng gia đ́nh
theo sau đoàn người trên dưới 300 đă quá
giang trên chiếc tàu đánh cá nhỏ, lần lượt
leo qua boong tàu, bước lên chiếc cửa “ramp” phía
sau lái của chiếc tàu Dương vận hạm mang
tên Barbour Countỵ Mọi người phải để
tất cả hành trang tại chỗ được
ấn định, để nhân viên an ninh và thủy
thủ đoàn kiểm soát. Tôi để chiếc va li
nhỏ đựng áo quần của các con mà vợ tôi
mang theo được khi rời Căn cứ Yểm
trợỳ, xuống sàn tàu được giăng dây
chung quanh, rồi đưa gia đ́nh đi ṿng qua phía
người lính gác, đứng lại đưa hai tay
lên trời, để những thủy thủ này dùng
chiếc máy ḍ t́m kim loại khám xét. Trước khi lên
tàu Mỹ, những quân nhân Lôi hổ, được
thuê để bảo vệ tàu đánh cá, đều
phải liệng các vũ khí cá nhân của họ
xuống biển. Thuốc lá, aspirin, dầu xanh, dầu
cù là, thuốc chữa bệnh cũng bị thủy
thủ đoàn vất xuống biển. Sau hơn
ba ngày lênh đênh, hải hành trên biển, vào buổi
sáng sớm ngày 6 tháng 5, chiếc Barbour County đă vào
hải phận của Phi Luật Tân. Từ xa rặng núi
xanh tại thành phố Baguio City nổi tiếng, đă
hiện dần trong sương mù trên mặt biển màu
xanh dương. Tàu đổi hướng vào vịnh
Subic Bay và thả neo khoảng xế trưa. Đại
tá Hạm trưởng Dương vận hạm Barbour
County thông báo trên máy phóng thanh là các chiến đỉnh
nhỏ sẽ lần lượt chuyên chở người
tỵ nạn vào bờ. Đồng thời ông cầu
nguyện ơn trên ban phước lành và chúc mọi người
gặp được nhiều may mắn trong hành tŕnh
c̣n lại đến đời sống mới. Tôi yên
lặng đứng trên sàn tàu nóng bỏng của
chiếc tiểu đỉnh, nh́n lá cờ Mỹ đang
bay phất phới trên kỳ đài của Căn
cứ Hoa Kỳ tại Subic Bay, mà ḷng cảm thấy
thổn thức, ngậm ngùi. Tôi bâng khuâng nghĩ đến
một Đại cường quốc, v́ lư do chính
trị nội bộ, v́ quyền lợi đất nước
của họ, đă bỏ rơi cuộc chiến đấu
của một Quốc gia nhược tiểu. Trong hơn
hai thập niên qua, miền Nam Việt Nam đă hy sinh tính
mạng hàng trăm ngàn thanh niên vô tội cho Thế
giới Tự do, trong cuộc chiến tranh ư thức
hệ; ngăn chặn mưu đồ và hiểm
họa nhuộm đỏ Đông Nam Á của đảng
Cộng sản Quốc tế Việt Nga Tàu. Gió mát
đại dương không làm giảm bớt cơn nóng
miền nhiệt đới và thoa dịu nỗi ḷng
buồn tủi của dân Việt Nam tỵ nạn
Cộng sản. Một cuộc đổi đời phiêu
lưu vô định sắp sửa bắt đầu và
tiếp tục nối dài chuyến hải tŕnh định
mệnh, đang chờ đón người di tản,
mất quê hương, nơi phương trời xa
lạ. Tiểu
bang Virginia, 25 năm sau ngày di tản đau thương Lê Bá Thông |