
Sáu
giờ sáng 30 Tháng Tư, một Thiếu Tá trở
cờ chiếm căn cứ Đồng Tâm gài độ
bắt tàu...
Bài của cựu Hải Quân Nguyễn Văn Phước
Hạm Trưởng HQ 231.
Lời nói đầu: Tôi chưa hề có
ư định viết lại cũng như không
muốn nhớ tới những ngày cuối cùng
của tháng tư đen. V́ đến bây giờ ,
lịch sử đă phô bày rỏ ràng là các
nổ lực chiến dấu của QL/VNCH nói chung và
các thành viên trong đó nói riêng , đều vô
vọng trong một ván bài đă được định
sẵn của các cường quốc. Họ tạo
ra một không khí hoảng loạn để các
đơn vị QL/VNCH buông súng. Nhưng trong hoàn
cảnh tuyệt vọng đó, vẫn có những
nổ lực kiên cường và những quyết tâm
đơn độc để duy tŕ sức chiến
đấu cho đơn vị đến tận giây
phút cuối cùng trong những ngày của "tháng tư
gọi là nghiệt ngă" đó.
Ăn cơm xong, tôi cầm túi xách nhỏ, từ
biệt mẹ tôi để xuống tàu đi công tác.
Bà nói: "Má thấy kỳ nầy nguy hiểm
lắm nghe con. Đà Nẳng mất rồi. Má mua
mấy bao gạo để dành. Con rán giữ ǵn
nghen". Tôi gắt lời với bà cụ:"Má lúc
nào cũng lo, làm tụi bán chợ đen có dịp
thao túng ." Bà thẩn thờ nh́n tôi rời nhà
chiều ngày 30/3/1975. Tàu tôi, HQ 231, đang sửa
chữa đại kỳ, theo chương tŕnh đến
tháng 5/1975 mới xong. Nhưng v́ biến động
miền Trung, Bộ Tư Lịnh Hạm Đội
[BTL/HD] ra lịnh HQCX sửa chữa gấp để
HQ 231 lên đường tham dự chiến trận.
Sau đây là những ngày giờ sau cùng của HQ 231.
Tàu tách bến lúc 5 giờ chiều, từ từ
chạy qua tượng Đức Trần Hưng Đạo.
Tôi đưa tay chào kính Ngài. Tôi thấy Ngài
đưa tay chỉ xuống ḍng sông và h́nh như Ngài
nói :" Không đuổi được giặc đừng
về đây". Tôi nhận được lịnh
hành quân đi Cam Ranh [BTL/ V2DH]. Cảm thấy
chuyến đi nầy nhiều bất trắc, tôi
ngồi thừ trên đài chỉ huy đến 12
giờ khuya. Lại có công điện thay đổi công
tác:"Neo Vủng Tàu chờ lịnh mới".
Sáng hôm sau, tôi lên tŕnh diện BTL/V3DH tại Cát
Lở, để nhận lịnh công tác khác. TMP/HQ là
Thiếu tá Lê khánh Dư bảo:"Cam Ranh đang di
tản, HQ 231 chưa ra đó được, chờ
lịnh mới. Tạm thời đi tuần bảo
vệ dàn khoan ." Cầm lịnh hành quân về tàu,
tôi chuẩn bị nhổ neo đi công tác th́ nhận
được lịnh hủy bỏ. Tối hôm đó,
tàu nhận được lịnh pháo mấy điểm
ở Gành Ráng, mật khu địch quân.
Tiếng đại bác 76,2 ly ầm ́, tôi có cảm giác
như tiếng gầm rống cuối cùng của con sư
tử, chúa tể rừng xanh, trước khi hậm
hực bỏ vào rừng mất dạng.
Mấy ngày sau đó, chiến hạm được
lịnh tuần tiễu canh chừng các thương
thuyền và xà lan chở người di tản từ
miền Trung về. Trên đó lúc nhúc đầy người.
Các bà mẹ ôm các đứa con gầy rạc,
thiểu năo dơ lon ra xin nước uống. Tôi
nhận được lịnh không được
cập vào các xà lan và thương thuyền v́ trên
đó có bọn cướp giết người, đoạt
của. Chúng tôi tận dụng mọi thứ, cái ǵ
đựng nước được là đem ra
xử dụng, rồi quăng qua các xà lan, tiếp
tế một cách tuyệt vọng cho đồng bào trên
đó để chia xẻ một chút t́nh người.
Cảng Vủng Tàu náo động hẳn lên, đầy
nghẹt thương thuyền và chiến hạm. Ngoài
khơi, 2 chiếc LST của Đài Loan, im ĺm đang
neo chờ đón kiều bào của họ. Lính TQLC
Đài Loan canh gác trên tàu, đứng im như các pho
tượng.
Cuối
cùng HQ 231 được lịnh đi Cam Ranh. Tàu
rời Vũng Tàu cùng lúc với một Tuần Dương
Hạm [WHEC] tiến vào. Đại Tá Nguyễn xuân Sơn,
TL/HD, đang đứng trên đài chỉ huy của
chiếc WHEC. Khi hai chiếc chạy ngang qua, tôi
đưa tay chào kính. Tiếng Đại tá Sơn
vang vang lên, ḥa trong gió biển, vọng xuống :"
Rán lên nghe Phước". Đây là một hảnh
diện v́ trong bốn, năm chục ông hạm trưởng
dưới quyền, ông vẫn nhớ đến tên
tôi .
Trên đường đi Cam Ranh, công điện BTL/HD
gởi ra tới tấp, dặn các hạm trưởng
đích thân giữ ch́a khóa kho súng, đề pḥng
phản loạn. Tôi b́nh tỉnh, kín đáo dặn riêng
trung úy Hiển, sỉ quan trọng pháo, bảo ông
giữ ch́a khóa thay v́ hạm trưởng, xem như t́nh
h́nh vẫn b́nh thường. Mỗi sáng có công điện
kỷ thuật, báo cáo t́nh trạng kỷ thuật
của chiến hạm, tôi dặn hạm phó, tất
cả các mục đều ghi tốt để
tỏ thiện chí phục vụ và tránh gây ra ưu
phiền cho BTL/HD. V́ vậy mà tàu phục vụ liên
tục ngoài khơi gần một tháng.
Chiếc
HQ 08 báo cáo hai máy bất khiển dụng, neo khẩn
cấp ngoài khơi Phan Rang. Tôi cặp tàu vào, ghé thăm
hạm trưởng thiếu tá Nguyễn Trường Yên.
Anh là sỉ quan, chuyên nghiệp giỏi nhứt khóa tôi.
Tàu đến Cam Ranh, BTL/V2DH đă di tản c̣n chơ
vơ lại chiếc HQ605, hạm trưởng
thiếu tá Trịnh như Toàn. Trên tàu có thiếu tá
Đặng quang Lạc TMP/HQ/BTLV2DH. Tôi phỏng vấn
anh Lạc, t́nh h́nh ra làm sao. Anh Lạc, một người
năng nổ, đă từng bắt sống VC lúc c̣n
là thiếu úy, bây giờ xuống sắc thấy
rỏ: "T́nh h́nh kỳ cục lắm. Tao theo Đề
Đốc Minh để đổ bộ Qui Nhơn.
Đến nơi th́ Qui Nhơn mất rồi. Lẹ
không thể tưởng tượng được".
Tôi cười cười với anh: "Mất
rồi th́ lấy lại". Bây giờ mới
thấy là tôi quá ngốc nghếch.
Nha Trang vào tay địch, HQ 605 và HQ231 nhận
lịnh án ngữ pḥng tuyến phía bắc Cam Ranh,
đề pḥng tàu địch xâm nhập. Toàn rủ
tôi vào vịnh Nha Trang quan sát, nơi mà chúng tôi theo
học suốt hai năm, xem bây giờ ra sao.
HQ 605 chạy trước khuất vào trong vịnh
giữa Băi Dài thuộc Cam Ranh và Ḥn Lớn. Tôi
chuẩn bị quẹo theo anh th́ nghe tiếng đại
bác rít lên và tiếng Toàn trong máy: "Nó bắn tao
Phước ơi". C̣i nhiệm sở tác chiến
dồn dập, đại bác 76,2 ly và các khẩu 40 ly
chỉa vào Cầu Đá Nha Trang t́m kẻ địch.
Chiếc HQ 605 chạy ngược chiều trở ra,
vải bố phía sau tàu bị bắn tơi tả. Tôi
nh́n ông ḍm quan sát, không thấy kẻ địch
đâu, chỉ thấy dân chúng đi qua lại trên
bờ thong thả. Trong tích tắc tôi quyết định
quay ngươc lại trở ra v́ tiến vào chỉ
đưa đầu cho kẻ địch núp bắn,
c̣n bắn ẩu th́ chỉ chết dân.
HQ
605 được lịnh về Sài G̣n, HQ 231 ở
lại đơn độc thi hành nhiệm vụ. Cam
Ranh mất, tôi được lịnh về Phan Rang. Môt
chiếc tàu buôn Mỹ 20.000 tấn, tiến vào
vịnh Phan Rang. Tàu tôi chớp đèn hỏi, nó
trả lời, đến để di tản dân chúng.
Cần ghi nhận ở đây, lúc đó Phan Rang chưa
mất. Lúc đó th́ ngạc nhiên, nhưng bây giờ
th́ thấy chương tŕnh đă xếp đặt
sẵn. Chiến hạm đi liên tục ngoài khơi
nửa tháng, thức ăn tươi đă hết. Tôi
xin cho tàu đi chợ Phan Rang. Chiếc tiểu đỉnh
của tàu chở nhân viên đi chợ. Mấy tiếng
đồng hồ sau trở về. Mặt họ
lộ vẻ hoảng hốt: T54 của địch
xuất hiện ở chợ Phan Rang. Trên bầu
trời, một trực thăng bay vần vũ
gần một chiếc WHEC rồi một bóng người
nhảy xuống biển. Sau đó mới biết
là Thiếu Tướng Trần văn Nhựt TL/SD2BB.
Mặt trận Phan Rang tan vở. Tàu tôi về trấn
ở eo biển Cà Ná, phía nam Phan Rang. Trên tàu, ngoài khơi,
đặt ống ḍm nh́n thấy quốc lộ 1
chạy dài dọc song song với bờ biển.
Một làn không khí hăm hở thổi đến khi
HQ 11 xuất hiện, hạm trưởng là Trung Tá
Phạm đ́nh San, ông là một sĩ quan dũng
cảm, đă từng là hạm trưởng PT
chở biệt kích ra Bắc .
Ban đêm, quốc lộ 1 sáng rực lên, kéo thành
một vệt dài như con rắn, uốn khúc theo sườn
núi. Quân xa của địch, mở đèn sáng trưng,
chạy nườm nượp như vào chỗ không
người. Tôi thở dài: Phan Thiết chắc
chắn rồi sẽ mất. Nhưng là chiến sĩ là
phải chiến đấu đến giờ phút
cuối cùng. HQ 11 và HQ 231. tắt đèn tối om,
tiến vào bờ và bắn trực xạ vào cái
đám lúc nhúc đó. Nghe tiếng đại bác, chúng
vội vàng tắt đèn đứng im. Chúng tôi cũng
ngừng bắn v́ không thấy bọn chúng. Khi chúng
mở đèn tiếp tục chạy, chúng tôi lại
bắn. Thỉnh thoảng một chiếc xe cháy đơ
rực lên là biết trúng đạn của chiến
hạm. Địch hoạt động suốt đêm.
Chúng tôi cũng bắn phá suốt đêm không
biết mệt v́ nghỉ đến sự sống c̣n
của đất nước. Chắc có lẻ địch
bị thiệt hại nặng và bị ngăn
chận không tiến nhanh được.
Sáng tờ mờ đă thấy nhiều chiếc T54
của chúng xuất hiện. Trung Tá San quả thật
là một hạm trưởng gan ĺ và nhiệt
huyết. Ông cho tàu tiến gẩn sát bờ đấu
súng với T54. Nhưng chiến hạm bị bất
lợi v́ mục tiêu lồ lộ, c̣n bọn chúng núp
vào khe núi bắn ra. Chúng tôi c̣n môt bất lợi
nữa là muốn tác xạ chính xác, chiến hạm
phải luôn luôn di chuyển để giữ đúng
hướng. Ngừng tại chỗ, gió và sóng biển
sẽ làm chiến hạm xoay, không thể bắn chính
xác được. C̣n nếu tiếp tục chạy
đưa mủi tàu vào bờ, đến một lúc
nào đó, phải quay ra, lúc đó là mục tiêu cho
địch bắn. Cho tàu chạy song song với
bờ th́ cũng là mục tiêu tốt cho địch.
Chúng tôi chỉ có hai, c̣n chúng vô số kể. Tàu
HQ11 bị bắn trúng pháo tháp 40 ly và hầm máy.
Một thượng sĩ đứt đầu chết
tại chỗ, vài thủy thủ bị thương
nặng. Trong khi đó, một trung đoàn của sư
đoàn 2 bộ binh, án ngữ mủi Cà Ná, bị VC
tràn ngập, các đơn vị của ta rút
xuống biển, Dương vận hạm HQ503, ham trưởng
trung tá Nguyễn văn Lộc, có nhiệm vụ
bốc các chiến sĩ của ta lên. Địch quân
đặt đại bác trong khe núi bắn ra. Một
viên trúng đài chỉ huy, hạm trưởng bị
thương nơi đầu bất tỉnh.
Chúng
tôi được lịnh rút ra khơi. HQ11 về Sài
G̣n c̣n HQ231 đi Phan thiết. Trên đường
đi, một máy bay thám thính không biết từ nơi
đâu xà xuống trên đầu chiến hạm, lúc
đó đang ở t́nh trạng ứng chiến.
Thủy thủ chưa bao giờ đối phó với
không chiến, có vẻ hoảng sợ. Tôi trấn an
bằng cách truyền đạt cho thủy đoàn
biết: "Can đảm th́ có cơ hội sống
c̣n và máy bay địch luôn luôn t́m cách bắn đài
chỉ huy trước". Thủy thủ lên tinh
thần. Máy bay đi một ṿng xa, quay trở lại
lượn trên đầu chúng tôi. Các khẩu pháo
chỉa lên trời tua tủa. Máy bay vội vàng làng
xa. Sau đó mới biết là máy bay KQ/VNCH v́ trong lúc
hoảng loạn, truyền tin không lien lạc lẫn
nhau được nên tưởng lầm chúng tôi là
Hải Quân Bắc Cộng.
Tàu
về Phan Thiết vào buổi chiều, lại
nhận lịnh pháo kích núi Tà Cú ở phía nam
Phan thiết. Có thể đây là điểm tập
trung của Cộng quân. Đo trên hải đồ,
tầm xa khoảng 22.000 yards trong khi đó tầm
bắn của 76,2 ly là 20.000 yards .Tôi báo cáo cấp trên.
Lại nhận lịnh cứ thi hành. Mệt mỏi v́
pháo suốt đêm, tôi ngủ gà ngủ gật trên
đài chỉ huy. Sáng hôm sau bừng tỉnh dậy,
một cảnh tượng thật huy hoàng, khoảng
30 chiến hạm HQ/VNCH đang chỉa mủi tàu vào
bờ biển phía nam Phan Thiết, các khẩu đại
bácvới tư thế sẵn sàng nhả đạn.
Cảnh tượng hung vỉ giống như trận
đổ bộ của Đồng Minh ở Normandie. Hào
khí dâng lên trong long tôi. Đang ngất ngây với
cảnh tượng đó th́ nhận được
lịnh về Vũng Tàu nhận tiếp tế nhiên
liệu và đạn dược .
Buổi
chiều về neo ở Vũng Tàu. Sáng hôm sau, một
số đoàn viên lên bờ nghỉ xả hơi v́
đi lien tục 20 ngày rồi. Vũng Tàu hơi lao xao
nhưng sinh hoạt vẫn b́nh thường. Tôi và
một số sỉ quan vào ăn hủ tiếu ở
bồn binh trước chợ gần pḥng thông tin. Khi
xong, tôi từ giă các sĩ quan đi thăm một
người bạn. Bước ra ngoài, có một
người chận tôi lại. Anh ăn mặc tươm
tất và trông phương phi. Anh nói:"Tôi muốn
nói chuyện với hạm trưởng". Tôi
ngạc nhiên hỏi lại: "Làm sao ông biết tôi".
Anh chỉ vào huy hiệu hạm trưởng mà tôi
đeo trên nắp túi áo bên trái. À ra thế, tôi cười
cười với anh ta: "Như vậy là anh có
nghiên cứu trước". Anh đưa tôi vào
tiệm kem kế bên rồi đề cập
thẳng: "Miền Nam sẽ mất, tôi là người
Hoa kiều buôn bán, tôi không thể sống dưới
chế độ cộng sản. Tôi muốn đi
Singapore. Ông có phương tiện. Tôi trả tiền
ông mỗi đầu người 5 lượng vàng.
Qua Singapore, tôi giúp ông kiếm việc làm". Tôi
lại cười cười hỏi: "Bao nhiêu người".
Anh trả lời: "Khoảng 40 người, có
thể hơn". Tôi nhẩm tính:"200 lượng
vàng". Lúc đó tôi không mường tượng
được một lượng vàng ra làm sao. Tôi có
bao giờ thấy nó đâu, tính là tính vậy thôi. Tôi
trả lời cho qua chuyện: "Ông ở chỗ nào,
cho tôi biết tôi sẽ liên lạc sau". Anh
đưa tôi một visiting card đề tên phía trước,
mặt sau anh viết tay tên khách sạn và số pḥng
ở tại Vũng Tàu. Tôi từ biệt, anh bịn
rịn cứ nhắc: "Nhớ nghe ông hạm trưởng".
Nhưng tôi có nhớ ǵ đâu rồi quên hẳn
đi.
Tôi đi Cát lở, ghé Duyên Đoàn 32 thăm thiếu tá
Nguyễn hữu Thiện CHT/DĐ. Ở đó bảo anh
đi hành quân ở B́nh Tuy rồi. Tôi trở về tàu.
Buổi chiều tôi vận chuyển tàu cập vào
HQ802 để tiếp tế nhiên liệu và nước
ngọt. Tôi ở lại tàu v́ không quen ai ở HQ802.
Một sĩ quan qua chơi về cho tôi biết Tổng
Thống Thiệu nói chuyện trước Quốc
Hội, trực tiếp truyền h́nh. Tôi trèo qua HQ802,
đến pḥng ăn sĩ quan đông nghẹt người.
H́nh ảnh Tổng Thống Thiệu thấp thoáng,
h́nh như ông ấy khóc. Tôi thẩn thờ, bao nhiêu
biến cố dồn dập. Tôi không biết suy nghĩ
ǵ chỉ cảm thấy đất nước đang
lâm nguy .
Sáng
sớm hôm sau, HQ231 nhổ neo đi Căn Cứ
Hải Quân Đồng Tâm tŕnh diện BTL/Lực Lượng
Thủy Bộ, cùng lúc với HQ228 đi Cần Thơ
(BTL/V4SN ), hạm trưởng là thiếu tá Nguyễn hoàng
Be. Gần đến Mỷ Tho, tôi nhận lịnh xuông
cù lao An Long ( Long Xuyên) biệt phái cho Bộ Chỉ Huy
Liên Giang Đoàn ở đó, CHT là thiếu tá
Nguyễn Th́n ( nhạc sỉ Trường Sa ). Tàu
vừa neo, một chiếc LCVP chờ sẵn đón tôi
qua Cơ xưởng hạm gần đó, CHT là đại
úy Phạm văn Bảy. Anh có một bửa cơm
nhỏ chờ tôi. Anh cho biết ở đây yên
tỉnh, dân xung quanh theo đạo Ḥa Hảo, VC không
hoạt động được. Tôi cũng cảm
thấy thế, không khí thật thanh b́nh.
Sáng sau, tôi gặp thiếu tá Th́n .Ông ngạc nhiên:
"Không biết tại sao họ đưa ông
xuống dưới nầy. T́nh h́nh ở đây yên
lắm đâu cần tàu ông". Tôi cũng thắc
mắc t́nh trạng kỳ quái đó. T́nh h́nh
chiến sự và chính trị ở đất
liền dồn dập hàng ngày. Tôi ở ngoài biển
suốt gần một tháng đâu biết ǵ. Sẵn
dịp tôi nói với thiếu tá Th́n: "Nếu không
cần, cho tôi về Sài G̣n một, hai ngày, xem
sao". Thiếu tá Th́n nói: "Ờ, ông đi đi.
Tôi cấp cho ông một PCF đưa ông về Bắc Mỹ
Thuận, từ đó ông đi đường bộ
về Sài G̣n cho lẹ". Ông viết một bức
thơ nhờ tôi đưa về gia đ́nh.
Về tàu, tôi dặn Hạm Phó chăm sóc tàu và
chọn một sĩ quan đi theo tôi để mang thơ
từ của sĩ quan và đoàn viên về Sài G̣n. Tôi
đặt chân về nhà xế chiều ngày 26 tháng 4,
ăn một bửa cơm gia đ́nh ấm áp. Sáng 27
tôi vào BTL/HQ th́ gặp thiếu tá Toàn, hạm trưởng
HQ605. Chúng tôi đi ăn sáng, Toàn ra vẻ thạo
về chính trị: "Sẽ có giải pháp chính
trị, mầy yên tâm về tàu đi". Tôi yên chí,
vui vẻ đi thăm người anh ruột làm
việc ở sở Hàng Hà. Anh ngây thơ, hiền lành
không có suy nghĩ ǵ chỉ biết làm việc thôi. T́nh
h́nh Sài G̣n rất lộn xộn, người nói
nầy, kẻ nói khác. Không ai nghĩ rằng người
Mỹ sẽ rút bỏ. Riêng tôi cứ cho là chính phủ
sẽ rút về Cần thơ tiếp tục đánh
.
Sáng ngày 28, tôi ra bến xe đ̣ Phú Lâm để
đi Long Xuyên. Bến xe đầy nghẹt người,
không có chiếc nào khởi hành được v́
cầu Bến Lức bị VC chận. Tôi trở
về Sài G̣n đến hăng HKVN gần chợ Bến
Thành xếp hàng mua vé đi Cần Thơ. Đến
đúng phiên tôi lại hết vé, cô nữ tiếp viên
nhả nhặn xin phép đóng cửa quày. Tôi lại
trở ra Phú Lâm, cũng không có kết quả.
Bổng nhiên có người nói lớn: "Ngả G̣
Công đi được". Tôi trở về đến
bến xe G̣ Công ở Ngả Bảy. Người ta
chạy tới chạy lui nhộn nhịp. Tôi kiếm
một quán nước ngồi xem t́nh h́nh. Bổng có
một anh chàng lái xe Honda, phía trước ôm một
sac marin. Anh rồ ga rùum ...rùum...rùum, hất hàm
hỏi tôi: "Anh đi G̣ Công hả?".Tôi gật
đầu. Anh bảo: lên đây đi với tôi. Tôi
phóng lên ngồi phía sau anh. Sau đó anh cho biết anh
là nhân viên quân cảnh, rời đơn vị
từ Tây Ninh về đơn vị ở G̣ Công,
đi một ḿnh lạnh cẳng, anh rủ tôi đi cùng
cho vui. Quốc lộ 4 vắng tanh, một vải
chiếc xe đ̣ bị giật ḿn nằm dọc
đường. Anh lái bạt mạng, lạng qua bên
nầy, lạng qua bên kia, tôi ôm cứng eo ếch anh.
Vậy mà cũng đến được bến phà
G̣ Công. Anh quân cảnh bỏ tôi ở đó. Tôi qua
phà, đến Mỷ Tho trời chạng vạng tối
.
Ngủ đêm tại Mỷ Tho, 5 giờ sáng ngày 29, tôi
ḷ ṃ ra bến xe. Hai bửa rồi không có chiếc nào
chạy được, tài xế đói meo.Trời
xui đất khiến thế nào, chiếc xe đ̣ tôi
mua vé, tài xế quyết định chạy. Quốc
lộ 1 vắng tanh, không khí chiến tranh thấy
rỏ. Không một xe đạp, không một xe
gắn máy, không một ḅng người, Xe chạy được
một đoạn đường lại ngừng,
chờ xe đ̣ đi ngược chiều, hỏi thăm
có sao không rồi chạy tiếp. Đoạn
đường qua Cai Lậy mới là hồi hộp.
Cuối cùng tới Bac Mỷ Thuận, tôi thở phào
một cái .
Qua Bac, không khí khác hẳn, cảnh vật thật
thanh b́nh, người dân h́nh như không biết đến
chiến tranh là ǵ. Rồi đến Long Xuyên, rồi
đến Tân châu vào chiều tối. Tôi gặp
thiếu tá Ngô như Chương CHT Giang Đoàn
Tuần Thám đóng tại đây. Tôi và anh nói
chuyện tới 10 giờ khuya rồi anh đưa tôi
về tàu. Bước lên tàu, sĩ quan trực
đưa mấy công điện "hỏa
tốc", là độ khẩn cao nhứt, bảo
nhổ neo về Đồng Tâm, Mỷ Tho. Công điện
cuối cùng bảo thi hành ngay và báo cáo. Điểm
danh nhân viên, thiếu hạm phó và vài thủy
thủ. Tôi quyết định nhổ neo v́ nếu
chậm trễ trong khi căn cứ Đồng Tâm
bị tấn công th́ sao". Cứu binh c̣n hơn
chửa lửa. Vả lại, những người
vắng mặt, ngày mai có thể liên lạc với Cơ
xưởng hạm t́m biết vị trí của
chiến hạm để t́m đường về,
nếu họ muốn.
Tàu giang hành ban đêm, tôi thức suốt đêm trên
đài chỉ huy. Vào khoảng 2 giờ sáng, gặp
một đoàn công voa của Quân Vận đi ngược
chiều, dài mấy cây số. Đi sát gần bên, tôi
hỏi lớn: "Từ đâu đến, đi
về đâu". Họ trả lời: "Từ Sài
G̣n, đi Cần Thơ". Tôi lại đinh ninh là
chính phủ sẽ di chuyển về Cần Thơ.
Tự suy diễn để an tâm chiến đấu .
Sáu giờ sáng, tàu đến Đồng Tâm. Căn
cứ Hải Quân Đồng Tâm đồn trú bên
một cái hồ rất lớn, thông ra ḍng sông cái. Tôi
chuẩn bị quẹo tàu vào th́ ở trong ùa ra hàng
trăm tiểu đỉnh đủ mọi loại:
thủy bộ, ngăn chận, LCVP... giống như
một đàn cá tuồn qua một cổ chai. Không
phải một cuộc di chuyển b́nh thường mà
là một cuộc tháo chạy. Tôi ngạc nhiên quá,
cho tàu ngưng máy và thả trôi lềnh bềnh.
Một chiếc tiểu đỉnh cặp vào tàu,
một viên trung úy đến chào tôi: "Trong căn
cứ không c̣n ai. Một thiếu tá trở cờ,
đang khống chế căn cứ. Họ sẽ kêu
hạm trưởng vào để bắt giữ
chiến hạm. Hạm trưởng ở đây thâm
niên nhứt. Chúng tôi đặt dưới quyền
chỉ huy của hạm trưởng."
Tôi mất b́nh tỉnh, không ngờ sự việc
xảy ra diễn tiến như vậy. Giải
quyết sao đây" Tôi bảo ông trung úy: "Ông
ra lịnh cho các tiểu đỉnh ủi băi vào
cù lao, chờ đó". Ở đây cần nhấn
mạnh đến tinh thần chiến đấu
của chiến sỉ Hải Quân, đồn trú
ở CCHQ/Đồng Tâm, là bằng chứng hùng
hồn ḷng kiên cường của binh sỉ QLVNCH .
Tôi bảo pḥng vô tuyến liên lạc với BTL/HD. Pḥng
vô tuyến trả lời, tất cả đều
đổi tần số không liên lạc được.
BTL/HD là nơi chỉ huy chính gốc của tôi,
BTL/LLTB là nơi biệt phái. Một nơi không liên
lạc được, một nơi bị khống
chế. Làm sao đây "Vào lúc đó CCHQ/DT gọi
qua máy âm thoại PRC25: "Yêu cầu HQ231 vào cặp
cầu căn cứ để nhận tiếp tế và
nhận chỉ thị". Tôi cầm ống liên
hợp hỏi lại: "Cho tôi nói chuyện với
ông số 1". Tiếng trên máy trả lời: "Ông
số 1 đi họp với sư đoàn 7 rồi". Tôi
hỏi tiếp ông số 2 đâu. Trả lời: ông
số 2 cũng đi rồi. Tôi hỏi dồn, c̣n ông
số 3. Trên máy trả lời là không có luôn. Như
vậy là quá rơ ràng, họ muốn bắt giữ
HQ231. Tôi gằn giọng: "Anh là ai, anh không có
thẩm quyền chỉ huy tôi". Tiếng trên máy
đổi giọng đe dọa: "Anh không tuân
lịnh, tôi kêu mấy con chuồn chuồn bắn
anh". Tôi biết tỏng ṭng tong là hắn hù tôi.
Trên trời có mấy chiếc trực thăng, nhưng
họ cũng lo bấn xúc xích, hơi đâu mà đi
bắn đơn vị bạn.
Tôi cười thành tiếng trên máy "Anh ḷi đuôi
anh ra rồi, anh không phải là sĩ quan Hải Quân
chính cống, không biết một tí ǵ về Hải
Quân. Anh không biết hỏa lực con cá tôi mạnh
đến mức nào. Hai con chuồn chuồn không
ăn thua ǵ đâu, anh phải kêu 10 con chuồn
chuồn mới hạ được tôi".
Tiếng nói trên máy im bặt, h́nh như hắn
bối rối. Tôi nạp thêm: "Anh cho tôi biết
ư định của anh đi, nếu anh c̣n tiếp
tục chiến đấu, tôi sẵn sàng yểm
trợ anh. C̣n không, anh đừng gọi tôi".
Đến phiên tôi, tôi bối rối khủng
khiếp. Bây giờ làm sao đây. Tôi cảm như rơi
xuống một vực thẳm tối om, có một
lực nào đó lôi tôi tuồn tuột xuống, không
bám víu vào đâu được. Các tiểu đỉnh
bơ vơ, c̣n bám lấy tôi. C̣n tôi bơ vơ, tôi
bám vào đâu".
Chiến
hạm vẫn chạy tới, chạy lui trước
Mỹ Tho và căn cứ Đồng Tâm. Một
thủy thủ mang một radio lên đài chỉ huy,
mở lớn cho tôi nghe. Tiếng Tổng Thống Dương
văn Minh làm nghẹn ḷng người: yêu cầu
QLVNCH buông súng ngừng chiến đấu, ai ở
đâu th́ ở đó. Lời nói của Tổng
Thống Minh như muôn ngàn mủi tên cắm vào thân
thể tôi. Tôi như Từ Hải chết ngoài
trận tiền. Một làn khí lạnh chạy
suốt xương sống. Mồ hôi đổ ra
đẵm ướt đầy ḿnh. Tôi ngồi
bất động, không biết bao nhiêu lâu, có
thể là 5 phút, có thể là 10 phút mà cũng có
thể hơn. Hoàn hồn lại, tôi nghỉ ngay là
phải cứu con tàu. Biết đâu được,
có một lực lượng nào c̣n chiến đấu
th́ sao. Sực nhớ tới hàng trăm tiểu đỉnh
đang ủi bải ở cù lao, nhưng Tổng
Thống Minh đă tuyên bố đầu hàng rồi,
tôi không c̣n trách nhiệm nữa. C̣n sinh mạng
họ. Tôi không thể tập họp, hỏi ai đi
ai ở. V́ như vậy, cộng quân đủ
thời giờ phong tỏa một khúc sông nào đó
trên đường tàu ra cửa biển .
Tôi quyết định quay tàu ra cửa biển. Hai máy
tiến full, động cơ nổ ầm ầm, nước
rẻ sóng hai bên mủi tàu trắng xóa. Tàu đang
ở nhiệm sở tác chiến. Khi nghe Tổng
Thống Minh tuyên bố đầu hàng, thủy
thủ đoàn tự động tan hàng. Họ đứng
tụm năm, tụm ba bàn tán, có người mang hành
lư ra sân tàu. Tôi biết t́nh h́nh bất ổn, không
khéo có nổi loạn. Cuối cùng việc ǵ đến
sẽ đến. Họ cử thiếu úy Long lên nói
chuyện với tôi. Ông đứng dưới
cầu thang nói vọng lên đài chỉ huy, giọng
nói to tiếng hơn ngày thường: "Hạm trưởng,
quay tàu về Mỷ Tho cho tụi tôi lên bờ".
Nghỉ
cho cùng, cách cư xử và lời nói của thiếu
úy Long hoàn toàn đúng. Quân đội tan hàng rồi,
thủy thủ có quyền đ̣i hỏi trở
về với gia đ́nh. Mục đích của tôi là
muốn ǵn giữ con tàu. Nếu tàu cặp bến
Mỷ Tho, thủy thủ rời tàu, lập tức
HQ231 sẽ là đống sắt vụn. Mục đích
thứ hai là tôi thầm mong được tiếp
tục chiến đấu, dại ǵ nộp con tàu cho
kẻ địch. Làm theo lời thiếu úy Long là không
được mà cứng rắn với thủy
thủ đoàn lại càng không xong. Phải dùng t́nh
cảm thôi.
Tôi nghiêm sắc mặt nói với thiếu úy Long:
"Mặc dù chúng ta ở t́nh h́nh như thế này,
nhưng truyền thống của Hải Quân, một sĩ
quan đàn em nói với đàn anh như vậy
sao". B́nh thường thiếu úy Long là một
sỉ quan năng nổ, làm việc chăm chỉ và
rất kỷ luật. Ông đă trui rèn hai năm
ở quân trường, thấm nhuần truyền
thống của Hải Quân, v́ vậy ông thấm ư
lời tôi nói. Ông đứng im. Tôi nói tiếp:
"Thôi ông tập họp nhân viên cho tôi nói
chuyện".
Quân số thủy thủ đoàn vào khoảng 80 người.
Họ đứng im phăng phắc, gương
mặt rất nghiêm trọng. Chỉ có ḿnh tôi là c̣n
mặc áo giáp, đội nón sắt. Bổng nhiên hôm
đó, tôi nói rất hùng hồn. Đại khái:
"Mọi người thấy rơ, tôi làm việc cho
con tàu, cho Hải Quân, cho Quân Đội. Thủy
thủ đoàn ở dưới tàu được chăm
sóc đầy đủ quyền lợi. Tôi quyết
định ra biển có 2 lư do: thứ nhứt là ǵn
giữ con tàu. Quay trở lại cặp bến, người
ta sẽ phá con tàu, đây là tài sản của quốc
gia. Thứ hai là bảo vệ sinh mạng các anh.
Mặc dù quân đội tan hàng rồi, tôi vẫn c̣n
trách nhiệm. Trong lúc tranh sáng, tranh tối các anh lên
bờ có thể bị giết. Tôi hứa với các
anh là, khi ra biển rồi, t́nh h́nh b́nh yên, ai
muốn về tôi cho về. Phương tiện ghe
đánh cá nhiều lắm. Tôi hứa".
Tôi biết, phần đông các cuộc loạn trên tàu
là do hạm trưởng hoặc thuyền trưởng
o ép quá đáng. Tôi muốn làm cho rỏ trắng
đen để mọi người đều hả
dạ. Nhưng để lái theo ư ḿnh, phải khôn khéo
một tí xíu cộng thêm một tí t́nh cảm. Tôi
quyết định trưng cầu dân ư. Tôi nói:
"Bây giờ, tôi lấy ư kiến các anh, bên nào
đa số tôi làm theo. Tôi đặt ra 2 câu hỏi,
thứ nhứt, ai muốn quay lại Mỷ Tho lên
bờ, thứ nh́, ai theo tôi ra biển rồi sau đó
muốn về th́ về". Tôi biết cái ǵ
đưa ra đầu tiên, người ta bở
ngỡ, ngập ngừng, ngại quyết định.
Tôi nắm tâm lư đó. Vả lại, ư kiến
thứ hai hấp dẫn hơn, đi th́ cứ đi
rồi sau đó muốn về th́ về. Tôi biết
chắc là tôi sẽ thắng. Nhưng để
chắc ăn, tôi nêu câu thứ nhứt trước:"Ai
muốn quay tàu lại Mỷ Tho". Không ai đưa
tay lên. Tôi lập lại lần thứ nh́ rồi
lần thứ ba. Không có người nào đưa
tay. Tôi mừng thầm trong bụng v́ biết là ḿnh
thắng rồi.
Tôi nói tiếp: "Bây giờ tôi sang câu thứ hai,
ai theo tôi ra biển rồi muốn về th́
về". Một người đưa tay, hai người
rồi ba rồi cả tàu. Một chiến thắng
tuyệt đối. Nhấn mạnh ở đây là không
có c̣ mồi. Tôi vẫn trầm tỉnh, nhẹ nhàng:
"Như vậy là các anh đồng ư với tôi
hết rồi, phải không?. Các anh tiếp tục làm
việc. Nhớ là ai muốn vào bờ cứ gặp tôi.
Thôi tan hàng. Mọi người vui vẻ mà tôi không
bận tâm nữa.
Chiến hạm ra cửa biển bằng cửa
Tiểu vào buổi chiều. Nhạc sĩ Trường
Sa bập bềnh sóng nước trên chiếc Coast
Guard. Ông gọi tôi, tôi ngừng lại để ông
lên tàu. Tối hôm đó, bắt được
tần số của Hạm Đội, tất cả
tàu đang tập trung tại Côn Sơn. Trên đường
đi, tôi gặp HQ228, hạm trưởng thiếu tá
Vương thế Tuấn, cũng lạc loài bơ vơ
như tôi. Chúng tôi ngừng lại cứu hai chiếc
LCM, chết máy thả trôi lềnh bềnh, từ
cửa Định An đi ra. Mỗi chiếc
khoảng hai trăm người. Chúng tôi đến Côn
Sơn rồi theo đoàn tàu qua Subic. Đến Subic, tôi
là người cuối cùng rời tàu.
Một viên đại úy bộ binh, trong đám người
di tản trên chiếc LCM, cố chờ tôi trên
bờ, đến bắt tay tôi: "Tôi di tản
từ miền Trung về, chưa thấy tàu nào có
kỷ luật như tàu của ông". Tôi cầm tay
ông siết nhè nhẹ. Tôi thẩn thờ không nói
được lời nào. Tôi muốn chia xẻ t́nh
chiến hữu với ông. Nhưng trong ḷng trăm
mối ngổn ngang. T́nh nước, t́nh nhà c̣n đó.
Nhưng từ đây tất cả bỏ lại sau lưng.
Bỏ lại quê hương yêu dấu, bỏ lại
Hải Quân, bỏ lại biển xanh lồng lộng,
bỏ lại Mẹ già và bỏ lại con tàu thân yêu./.
NGUYỄN VĂN PHƯỚC (30/4/2010)
|