Tôi
đặt chân đến phi trường Dallas/ Fort
Worth vào cuối thu. Cái lạnh khiến tôi tỉnh táo
người hơn, khi buổi sáng phải bị
thức dậy sớm ở Los Angeles để kịp
chuyến bay về Dallas như trong lịch tŕnh. Thành
phố Dallas nh́n từ trên cao khi trời đang ren rén
vào đông, thật buồn. Những thảm cỏ ngút
ngàn đă đổi thành màu da ḅ trông lành lạnh.
Ra đón tôi là người anh cả cùng chị dâu tôi.
Anh chị trẻ và đẹp hơn những tấm
h́nh đă gửi về. Trong cái dè dặt ôm anh, tôi
thấy cả một bầu trời yêu thương.
May quá, tôi không đến nỗi bơ vơ trên
xứ người.
Tuần lễ đầu tiên, anh tôi tập cho tôi lái
xe, đi thi lấy bằng viết, rồi bằng lái.
Tôi c̣n trẻ nên việc "tiếp thu" cũng
không đến nỗi chậm chạp. Sau một
tuần là tôi đă có được bằng lái xe
tạm để đi làm. Anh chị tôi cho tôi mượn
chiếc xe Oldsmobile đời 1975 màu hoàng đồng,
cũ và duyền doành như một chiếc xe tăng.
Anh tôi dẫn tôi xin việc trong một hăng tiện. Tôi
được nhận vào làm ngay. Hôm sau, một ḿnh
tôi lái xe đi làm. V́ ra lộn exit, bị lạc
đến nửa ngày. Rồi lại ṃ về nhà.
Lạc đường muốn khóc. Tôi ngồi trên xe
mà như ngồi trên ổ kiến lửa. Tôi
chạy ṿng quanh. Trời ơi, đường xá ǵ
mà như màng nhện. Xe cộ chạy ào ào như thác
lũ. Kinh hăi quá!. Tôi lại bị cuốn trong ḍng
thác ấy, không biết đường nào ra. Về
tới nhà. Anh tôi an ủi tôi. Chú chạy được
về nhà là giỏi lắm rồi. Ngày hôm sau, đích
thân anh dẫn tôi vào nói chuyện với superintendent,
xin cho tôi được tiếp tục làm việc.
Bắt đầu mùa học, anh tôi dẫn tôi vào trường
làm thủ tục ghi danh. Anh chỉ cho tôi môn học nào
cần lấy trước. Những bước đầu
tiên chập chững ấy, đều có anh tôi nâng
đỡ, lo lắng. Anh như người cha. Bởi
anh là anh cả, trong khi tôi thua anh đúng 10 tuổi và
ở vào hàng thứ năm. Anh nghiêm trang, ít đùa
giỡn; hơn nữa khoảng cách tuổi tác
khiến tôi không gần gũi anh như một người
bạn. Có thể tâm sự với anh những điều
tôi suy nghĩ trong đầu. Tuy nhiên, t́nh cảm anh dành
cho các em và gia đ́nh lúc nào cũng tràn đầy,
lai láng. Chúng tôi hiểu điều ấy. Tôn
trọng, và yêu thương anh cũng từ điều
ấy.
*
Mùa lễ Thanksgiving đầu tiên, tôi được
hăng thưởng cho một con gà tây nặng cỡ 20
lbs. Tôi hớn hở mang con gà tây về nhà. Anh tôi cười:
"Con gà tây nặng sấp sỉ bằng chú rồi
đó."
Tôi cười, v́ mới từ đảo qua, vẫn
c̣n da bọc xương:
"Không biết ḿnh làm ǵ với con gà bự
khủng khiếp này?"
"Chú đừng lo. Anh sẽ chế biến ra món
ngon chú chưa từng được ăn bao
giờ."
Thế là tôi giúp anh tôi "xả đá" con gà.
Trước tiên, anh bảo tôi bỏ gà vào trong nước
lạnh, cứ 30 phút là thay nước một lần
cho đến khi gà rả hết đá, da thịt
đă mềm. Rồi anh ngâm gà trong nước
muối, để cách đêm.
Hôm sau, anh mang gà ra khỏi tủ lạnh, anh bóp gà
với ít muối tiêu, sau đó anh lấy cọ
phết nước bơ chung quanh con gà, anh nói làm cách
này da gà sẽ trở thành màu vàng nâu rất đẹp
sau khi nướng. Anh lấy chanh cắt thành tám cho vào
bụng gà, và sau đó cho thêm gia vị ground spices chà
sát vào da gà. Anh gọi đó là massage cho thịt gà
được mềm. Anh đổ 2 cups nước
cốt gà vào khay, xong đặt gà vào, anh để
con gà nằm ngửa. Tênh hênh. Trần truồng. Đút
gà vào oven, anh vặn lửa lên 350 độ F, mỗi
45 phút, anh mang gà ra khỏi ḷ nướng, lấy nước
juices từ gà tiết ra dội lại khắp hết
con gà cho đều, rồi bỏ vào nướng
tiếp. 45 phút sau cùng anh mang gà ra lần cuối, bôi
thêm bơ đă được làm tan chảy vào thân
gà một lần nữa. Lần này anh nói để
da gà gịn hơn, và sẽ đổi thành màu golden
brown rất đẹp và hấp dẫn. Anh nướng
gà tới 4 tiếng đồng hồ, thật công
phu. Anh lấy cây nhiệt độ kế đâm vào
ức gà để đo nhiệt độ. Khi
thấy nhiệt độ thân gà cỡ 165 độ
F, anh bảo gà đă chín rồi. Anh mang gà ra
khỏi ḷ nướng, Cầm gà chúc xuống, cho nước
trong con gà chảy ra hết xuống khay, anh dùng nước
gà này để làm nước sốt (gravy) ăn
với khoai tây nghiền. Sau đó, anh đặt con gà
vào một khay khác, lấy aluminum foil bọc lại.
Đêm Thanksgiving năm ấy. Trên bàn đă được
chị dâu bày biện mỹ thuật: nào là khoai tây
nghiền trắng với nước gravy nâu lóng lánh
chút bơ và mỡ gà tây, nào là mứt cranberry đỏ
tươi trên đĩa men sứ trắng, rồi bánh
bí đỏ, bánh ḿ Pháp, chính giữa là con gà tây màu
da vàng rượm nằm khiêu khích tuyến nước
miếng của tôi. Tất cả những món ăn trước
đó tôi chưa bao giờ được dùng
tới. Chị dâu tôi c̣n cẩn thận làm thêm
mấy món Việt Nam cho tôi nhỡ tôi ăn không
được thức ăn Mỹ. Tôi nghĩ tới
đồng bào ở Việt Nam lúc bấy giờ
đang sống trong giai đoạn "quá độ",
vẫn c̣n ăn cơm độn khoai mỗi ngày. Tôi
nói với anh tôi:
"Lăng phí quá. Chỉ một con gà và bàn tiệc như
thế này ở Việt Nam làm đám giỗ, chắc
ăn tới cả làng."
Ba chúng tôi cùng cười vui vẻ. Vâng, chỉ ba người
chúng tôi cũng có được một đêm
thật ấm cúng gia đ́nh bên con gà tây vàng rượm,
nhớ đời.
*
Để tiện cho công việc học hành, tôi
dọn vào ở chung với các bạn cùng trường.
Tôi không c̣n ở với anh chị tôi nữa. Nhưng
cứ đến mỗi Thankgiving, tôi lại nhớ
đến anh tôi, đến con gà tây anh làm cho tôi
dạo nào.
Ngày tháng cứ vun vút trôi. Anh em chúng tôi không gặp
nhau thường xuyên lắm, nhưng trong tâm tôi, anh lúc
nào cũng chiếm một vị trí quan trọng. Tôi
chưa bao giờ nói với anh tiếng cảm ơn mà
nước Mỹ đă dạy cho tôi trên đầu
môi. Tại sao hai chữ Thank you tôi nói quá dễ dàng
trong mỗi xă giao hàng ngày. Nhưng đối với
anh tôi, hai chữ cảm ơn lại khó thoát ra
khỏi cổ họng đến dường ấy.
Với tôi, hai chữ cảm ơn như một sáo
ngữ khi nói với anh tôi. Tôi thương anh tôi, nó
nằm ở trong tim tôi, chứ không phải ở
đầu môi. Tôi nghĩ thế. Nhưng liệu anh tôi
có biết là tôi thương anh tôi đến
chừng nào?
Những cuốn Tuổi Hoa, Thằng Bờm anh đă
mua cho tôi từ dạo bé, tôi không bao giờ quên.
Những cuốn sách đă dẫn tôi tập tễnh
bước vào thế giới văn chương, trong
đó công anh hai tôi không phải là nhỏ. Thế nhưng
tôi chưa bao giờ nói với anh hai tiếng cảm
ơn. Tôi coi như đó là bổn phận của anh
tôi.
*
Ngày anh hai báo cho tôi biết anh bị ung thư lá lách,
tôi không thể nào tin được. Nh́n anh vẫn c̣n
mạnh khỏe, da dẻ vẫn hồng hào. Tôi hy
vọng đó chỉ là giả thuyết của bác sĩ
mà thôi. Rồi anh đi mổ. Tôi đến bệnh
viện thăm anh, anh nói với tôi giọng rất
lạc quan:
"May quá, bác sĩ phát hiện sớm, nên cục u
đă được cắt bỏ."
Tôi hỏi nguyên nhân bệnh ung thư của anh, anh nói
bác sĩ bảo đó là di hại của chất
độc da cam. Phải rồi! Năm 1968 gia đ́nh
tôi di cư từ Huế vào Nha Trang. Anh tôi phải
ở lại Huế để học xong tú tài toàn
phần. Thời gian này, anh đă bị nhiễm
chất độc da cam. Anh bảo tôi thế. Anh đă
cùng sinh viên, học sinh đi đến những làng
mạc xa xôi để cứu trợ.
Và, tôi tin anh. Tôi tin bác sĩ. Cục u đă
được cắt bỏ. Không thấy phát
triển thêm. Anh xuất viện, an tâm đi làm
lại. Nhưng sự thật không dễ dàng như
thế. Vài tháng sau lại nghe tin anh phải chấp
nhận làm Chemotherapy. Tóc anh đă bắt đầu
rụng, da anh không c̣n hồng hào như xưa. Nhưng
anh vẫn lạc quan. Không sao cả. T́nh h́nh không
trở nên tồi tệ đâu chú ạ. Đó là
lời anh an ủi tôi, thay v́ tôi phải nói với
anh.
*
Tôi nghe anh ngày mai phải đi bệnh viện để
mổ, liền gọi cho anh. Anh nói chú đừng lo.
Chỉ đến để cắt cục u nhỏ như
trước thôi, đây là tiểu phẫu, không thành
vấn đề đâu. Tôi nghe xong thở phào
nhẹ nhơm. Anh làm em lo quá. Không sao đâu chú, ngày mai
chú không cần đến bệnh viện đâu.
Cứ đi làm như thường lệ nhé. Bác sĩ
bảo bệnh t́nh anh đă được ổn
định, có thể sống thêm nhiều năm
nữa. Anh cười. Tiếng cười anh vẫn
rơ đầu dây, không có dấu hiệu mệt
mỏi. Tôi yên tâm gác máy.
Hôm sau, chị dâu tôi hốt hoảng gọi tôi.Tôi
vội vàng phóng xe vào bệnh viện. Anh tôi đang
nằm trong pḥng cấp cứu. Tôi nói chuyện
với bác sĩ. Anh tôi trong lúc giải phẫu, đă
bị vỡ mạch máu. Máu chảy ngược lên năo
làm năo bị hư hại trầm trọng. Tôi nói
đây không phải là cuộc giải phẫu
lớn, chỉ cắt bỏ cục u như đă làm
lần trước, thế thôi. Sao lại để
sự việc xảy ra như thế này? Bác sĩ
bảo "chúng tôi" đă theo đúng
"procedure". Rồi làm ra vẻ bận rộn, ông
quay lưng, vội vă bước đi.
Tôi đứng bên giường bệnh. Anh tôi nằm
mang ống dưỡng khí. Tôi nghĩ anh tôi đang
chiến đấu với cơn đau dữ dội.
Bác sĩ bảo luật Texas, không được tháo
ống dưỡng khí nếu bệnh nhân c̣n một
chút hơi thở. Tôi nh́n anh, đau đớn. Không
nói nên lời. Chết lặng.
Rồi anh trút hơi thở cuối cùng. Trước
khi anh đi, tôi không hiểu sao, một người
nằm bất động đă mấy ngày, bỗng
nhiên giơ tay cao, nắm lấy bàn tay tôi rất
chặt. Anh có rất nhiều điều muốn nói
với tôi. Cái nắm tay của anh. Như luồng
điện chạy qua tay tôi, dẫn vào tim, làm tim tôi
co thắt. Tê liệt. Cái nắm tay truyền ngàn
lời muốn nói. Tôi hiểu. Tôi cam đoan tôi
hiểu anh muốn nói điều ǵ. Tôi khóc như mưa.
Bàn tay anh xiết chặt. Bàn tay làm nhói đau tim tôi.
Rồi tay anh nới lỏng ra. Rơi xuống giường.Tuyệt
vọng. Tôi khóc. Tôi vẫn chưa có cơ hội nói
hai tiếng cảm ơn với anh.
Tối hôm đó, tôi và hai người chị
ruột của tôi (một người từ Ḥa Lan
sang, và một người theo chồng sang Mỹ
diện H.O.) được một bác sĩ trực
mời vào pḥng riêng. Ông bảo nhỏ, đây là sơ
suất của bác sĩ trong lúc giải phẫu. Tôi bàn
với hai chị tôi, nên làm sáng tỏ vấn đề.
Nhưng hai chị tôi cản. Hăy để cho anh
ấy ra đi b́nh an. Mấy người đồng
nghiệp Mỹ trong sở tôi (có người đă
từng tham chiến ở Việt Nam) cũng khuyên tôi
nên "kiện" bệnh viện. Hơn nữa, chính
phủ Hoa Kỳ đă nói họ chịu trách
nhiệm về những di hại của chất độc
da cam mà họ đă sử dụng trong cuộc
chiến tranh Việt Nam. Chị tôi bảo người
chết th́ hết. Đừng làm anh tôi phải
chết thêm lần nữa, về những cuộc
khảo nghiệm không cần thiết. Hăy để
cho anh thanh thản ra đi.
Ngày đưa tiễn anh đi, tôi đọc điếu
văn. Không hiểu sao, trong bài điếu văn
ấy cũng không có hai tiếng cảm ơn anh.
*
Mùa Lễ Tạ Ơn, đối với tôi có
những ư nghĩa thật sâu sắc. Từ món gà tây
đút ḷ anh tôi đă dạy cho tôi. Và bữa
tiệc Tạ Ơn đầu tiên trên đất Hoa
Kỳ, bên người anh v́ cuộc chiến đă không
được chung sống cùng nhau 14 năm, từ năm
1968. Khi anh ở lại Huế một ḿnh. Rồi
lại qua Mỹ một ḿnh sau biến cố 1975.
Lễ Tạ Ơn đối với người
Việt tị nạn cũng là lễ Tạ Ơn Chúa
Trời đă cho chúng ta được sống sót trên
những chiếc thuyền mỏng manh để đến
xứ sở này. Như ngày xưa, ở những năm
đầu thế kỷ 17 (tháng 11, 1620). Người dân
Pilgrims v́ bảo vệ tôn giáo đă vượt thoát
từ Anh Quốc trên đường đi t́m Tân
Thế Giới. Họ đến băi Cape Cod nay
thuộc tiểu bang Massachusetts bằng chiếc
thuyền Mayflower. Mùa đông năm ấy, v́ không
chịu đựng được cái giá lạnh trên
xứ lạ, một nửa số người trên
chiếc thuyền Mayflower đă chết. Họ
được Thổ dân da đỏ dạy cho cách săn
bắn, trồng trọt. Và đúng một năm sau,
gặt hái được mùa, họ mời Thổ dân
da đỏ đến và tổ chức lễ Tạ
Ơn đầu tiên năm 1621. Chúng ta được
thừa hưởng một ngày lễ thật ư nghĩa
của dân tộc Pilgrims.
Cảm ơn dân tộc Pilgrims. Cảm ơn Thổ dân
da đỏ. Cảm ơn bố mẹ đă sinh ra, nuôi
lớn và dạy dỗ yêu thương tôi. Cảm
ơn bạn bè, thầy cô. Cảm ơn Việt Nam,
đất nước tôi đă được sinh ra.
Cảm ơn anh chị em đă cùng tôi lớn lên
trong một gia đ́nh đông đúc. Cảm ơn anh
tôi đă bảo trợ cho tôi qua Mỹ từ
trại tị nạn Hongkong, dắt tôi đến trường
khi tôi ngu ngơ như cậu bé của Thanh Tịnh
trong sách giáo khoa ngày xưa. Cảm ơn chị dâu tôi
đă cho tôi sống trong gia đ́nh chị những tháng
ngày mới đến Mỹ định cư. Cảm
ơn chị đă san sẻ t́nh thương của
anh cho tôi. Cảm ơn anh hai, chị ba tôi đă cùng
tôi vượt qua đau khổ bên này đại dương,
khi nghe tin bố tôi mất ở quê nhà. Cảm ơn
hai người chị của tôi đă có mặt cùng
tôi, chia sẻ đau buồn trong những ngày anh hai tôi
hấp hối ở bệnh viện. Cảm ơn
vợ con đă ở cạnh kề mỗi ngày, cho tôi
mái ấm gia đ́nh và những nụ cười
hạnh phúc. Cảm ơn những người bạn
cùng sở dù đôi lúc có những đấu tranh
ngấm ngầm v́ miếng cơm. Cảm ơn đất
nước Hoa Kỳ đă cưu mang, đă cho tôi
tiền học phí để tiếp tục học hành.
Cảm ơn đồng bào Việt Nam đă cùng chung
tiếng nói. Cảm ơn những người bản
xứ chung quanh đă sống tử tế với tôi.
Đây không phải là ngày lễ Tạ ơn của
bất cứ tôn giáo hay tín ngưỡng nào. Nó đă
trở thành ngày lễ Tạ Ơn chung cho tất
cả mọi người ở Mỹ và Canada (dù khác
ngày). Tôi hy vọng đây sẽ là một ngày Lễ
Tạ Ơn cho tất cả mọi người trên
toàn thế giới. Cùng đến với nhau một
ngày. Môt ngày gần nhau như con chuột và bàn phím cùng
thế giới cận kề yêu thương, ḥa b́nh
trên mỗi monitor. Chúng ta có quá nhiều bài học yêu
thương. Hăy học để biết yêu thương
người khác. Sống tử tế với người
khác. Chỉ có trái tim ḥa ái, mới có thể
sống tử tế với ḿnh và với người.
Tôi là người Phật giáo, mùa lễ Tạ Ơn,
tôi lại nhớ đến câu chuyện:
Một người nghèo hỏi Đức Phật:
"Tại sao con nghèo như thế?"
Phật nói:
"V́ con chưa học được cách bố thí
cho người khác."
Người ấy nói:
"Con không có thứ ǵ cả, th́ lấy ǵ con
bố thí."
Đức Phật dạy:
"Cho dù con hoàn toàn không có cái ǵ, con vẫn có
thể thực hiện bố thí 7 điều này":
1. Nhan thí - Bố thí nụ cười.
2. Ngôn thí - Bố thí ái ngữ, nói lời hay.
3. Tâm thí - Bố thí tâm ḥa ái, ḷng biết ơn.
4. Nhăn thí - Bố thí ánh mắt nh́n thẳng hiền
từ.
5. Thân thí - Bố thí hành động nhân ái.
6. Tọa thí - Bố thí nhường chỗ cho người
cần.
7. Pḥng thí - Bố thí ḷng bao dung.
Tôi, ḷng trần, mắt thịt. Học và thực hành
được 7 điều trên không phải là
chuyện dễ. Nhưng trước mắt. Tôi
nhủ ḷng. Hăy đối xử tốt với người
bên cạnh ḿnh. Hăy nói cảm ơn trước khi
mọi việc đă quá muộn màng.
Mùa Lễ Tạ Ơn năm nay, tôi viết bài này như
một lời cảm ơn mà tôi đă
"nợ" của anh tôi. Lời cảm ơn chưa
nói như thứ mặc cảm tội lỗi đă
theo tôi một chặng đường dài 10 năm,
từ khi anh mất. Cảm ơn anh. Anh hai của em. Tôi
biết anh tôi không cần tôi cảm ơn. Nhưng
lần này tôi vẫn nói. Và, xin lỗi anh v́ lời
cảm ơn đă quá muộn màng.
VP
|