1. Bộ đội cộng sản bị
đẩy lui
Không tổ chức được cuộc tổng
khởi nghĩa (chữ của cộng sản), Việt
cộng c̣n bị quân đội Việt Nam Công Ḥa
(VNCH) và Đồng minh phản công mạnh mẽ, đẩy
lui ra khỏi Huế.
Dù bị bất ngờ, quân đội VNCH bắt
đầu phản công vào mồng 3 Tết (1-2-1968). Ngày
mồng 5 Tết (3-2), các chiến sĩ Nhảy Dù VNCH tái
chiếm cửa An Ḥa. Cũng trong ngày nầy, Thủy
quân lục chiến (TQLC) Hoa Kỳ đổ bộ
ở Bến tàu Hải quân bên hữu ngạn (phía
Đài phát thanh Huế), đến đóng tại
Bộ Chỉ huy MACV.
Lo ngại cánh quân Hoa Kỳ từ hữu ngạn kéo
sang tả ngạn (phía Thành nội), cộng quân đánh
sập cầu Trường Tiền tối mồng 9
Tết (7-2-1968).
(H́nh Internet)
Ngày 14-2, t́nh h́nh hữu ngạn được
xem là yên ổn, chỉ c̣n bộ chỉ huy của Thân
Trọng Một trốn tránh tại vùng lăng Tự
Đức cho đến ngày 25-2. Khi t́nh h́nh hữu
ngạn được ổn định, lực lượng
Nhảy Dù rút vào nam, và các chiến sĩ TQLC đến
thay thế.
Ngày 12-2, TQLC / VNCH và TQLC Hoa Kỳ đổ
bộ lên bến Bao Vinh, nằm trên bờ sông Gia
Hội, gần đồn Mang Cá, cùng mở “chiến
dịch Sóng Thần 739/ 68” ngày 14-2, tảo thanh quân
cộng sản (CS) trong Thành nội.
Trận chiến càng ngày càng ác liệt, có khi
TQLC và bộ đội CS chỉ cách nhau vài chục thước,
giành nhau từng căn nhà. Ngày 18-2, TQLC Hoa Kỳ
chiếm được cửa Đông Ba (đường
Mai Thúc Loan). Cộng quân đóng trong Thành nội
chỉ c̣n liên lạc với cánh quân Gia Hội của
họ bằng cửa Thượng Tứ.
Trước nguy cơ thất bại, cộng quân
tính chuyện rút lui. Ngày mồng 8 Tết (6-2), CS
bắt đầu di chuyển thương binh, tù binh,
chiến lợi phẩm ra khỏi Huế. Lúc đó,
tại miền núi phía tây tỉnh Quảng Trị,
cộng quân đă chiếm được Làng Vei,
một vị trí chiến lược ở tiền
đồn Khe Sanh ngày 7-2. Phi cơ Hoa Kỳ tái oanh
tạc vùng phụ cận Hà Nội ngày 14-2, nên ngày
15-2, Quân uỷ Trung ương ở Hà Nội, gởi vào
đảng uỷ CS Thừa Thiên Huế một công
điện nội dung như sau: “Phải giữ Thành
nội, không được rút ra ngoài để
phục vụ nhiệm vụ chính trị chung cả nước.”
(Chính Đạo, Mậu Thân 68: thắng hay bại,
Houston: Nxb. Văn Hóa, 1998, tr. 146.)
T́nh h́nh càng lúc càng bất lợi cho CS. Lê
Minh, bí thư Thừa Thiên Huế, giữ trách nhiệm
trực tiếp mặt trận Huế, tỏ ư muốn
rút lui trong cuộc họp ngày 19-2, nhưng c̣n phải
chờ lệnh trên.
Quân đội VNCH và Đồng minh Hoa Kỳ
đẩy dần quân CS ra khỏi Thành nội. Sáng
sớm 23-2, lá cờ VNCH tung bay trên kỳ đài, thay
thế cờ của MTDTGPMNVN. Quân đội VNCH và
Đồng minh có thể nói đă làm chủ được
t́nh h́nh Thành nội từ đây.
(H́nh Internet)
Phía cộng sản, “về sau có lệnh:
chuẩn bị rút lui lên vùng rừng núi phía Tây,
cố bảo toàn lực lượng, mang theo đủ
vũ khí chưa sử dụng đến. Khi lệnh rút
lui ban bố vào đêm 25 tháng 2, một không khí có
phần hoảng loạn diễn ra...” (Thành Tín [Bùi
Tín], Mặt thật, hồi kư chính trị,
California: Nxb. Saigon Press, 1993, tr. 184.)
Gia Hội là khu vực hoàn toàn dân sự, không có
cơ sở quân sự, cơ sở hành chánh hay kinh
tế ǵ quan trọng. Những nhà chỉ huy hành quân
VNCH cũng như Đồng minh nghĩ rằng cần
phải thanh toán trước những cứ điểm
đầu năo do bộ đội cộng sản đang
chiếm đóng trong Thành nội, th́ tức khắc
cộng quân ở vùng Gia Hội sẽ tự tan hàng rút
lui.
Măi đến ngày 22-2, hai tiểu đoàn Biệt
Động Quân của Quân lực VNCH mới được
tung vào Gia Hội để đẩy lui cộng quân. V́
quân đội VNCH đến giải tỏa trễ, và
cộng sản chiếm đóng vùng Gia Hội lâu ngày,
nên cộng sản có thời gian tàn sát đồng bào
nơi đây nhiều nhất trong thành phố Huế.
2. Cộng sản tàn sát đồng bào
Trong lúc hai bên đánh nhau, thống kê ước lượng
cho thấy tại mặt trận Huế, quân đội
VNCH có 384 tử trận, 1, 830 bị thương; Bộ
binh Mỹ 74 tử trận, 507 bị thương;
Thủy quân lục chiến Mỹ 142 tử trận, 857
bị thương, Bộ đội Bắc Việt và
Việt cộng khoảng 5, 000 tử trận, số
bị thương không tính được. (David
T. Zabecki, “Huê, Battle of (1968)”, đăng trong Encyclopedia
of the Vietnam War, a political, Social, and Military History,
California: Volume 1, Spencer C. Tucker chủ biên, 1998, tr. 304.)
Trong chiến tranh, chiến sĩ các bên lâm
chiến bị thương vong là chuyện không thể
tránh khỏi, nhưng trong biến cố Mậu Thân
(1968) tại Huế, rất nhiều nạn nhân bị
cộng quân giết hại thảm khốc trong thời
gian CS tạm chiếm Huế, nhiều nhất là các nhân
viên chính quyền, cảnh sát, binh sĩ và sĩ quan Quân
lực VNCH đang nghỉ Tết, không ở vị trí
chiến đấu, và một số khá lớn thường
dân không cầm súng, chỉ chạy tỵ nạn
chiến tranh.
Cho đến nay, không ai có thể kiểm kê đích
xác số thường dân cũng như số người
không ở vị trí chiến đấu (đang
nghỉ Tết) bị phía CS giết hại. Theo sự
phân tích của Nguyễn Trân, một nhà hoạt động
chính trị thời VNCH, đưa ra trong quyển
hồi kư của ông ta th́:
“Về
phía dân chúng, có 5, 800 người chết, trong đó có
2, 800 người bị Việt cộng giết và chôn
tập thể: 790 hội viên các Hội đồng
tỉnh, thị xă và xă bị gán cái tội “cường
hào ác bá”, 1892 nhân viên hành chánh, 38 cảnh sát,
hằng trăm thanh niên tuổi quân dịch, một linh
mục Việt (Bửu Đồng), hai linh mục Pháp,
một bác sĩ Đức và vợ, và một số
Phi Luật Tân.” (Nguyễn Trân, Công và
tội, những sự thật lịch sử, Nxb. Xuân
Thu, California,1992, tr. 642.)
Trong sách Thảm sát Mậu Thân ở Huế,
tuyển tập - tài liệu, Phong trào Giáo dân Việt
Nam Hải ngoại (PTGDVNHN), California, in lần thứ 2,
1999, tt. 85-86, tt. 94-99, và tt. 135-136 th́: Hai linh mục Pháp là:
Urbain, 52 tuổi và Guy 48 tuổi bị bắt ở tu
viện Thiên An và bị dẫn đi ngày 25-2; sau xác t́m
được ở gần lăng Đồng Khánh.
Bốn người Đức bị giết là: bác sĩ
và bà Hort Gunther Krainick, bác sĩ Raimund Discher, và bác sĩ
Alois Alterkoster. Ba bác sĩ Tây Đức t́nh nguyện
đến dạy tại Đại học Y khoa
Huế. Cả 4 người nầy đều bị
bắt ngày 5-2-1968.
Những con số trên đây có thể sai biệt
chút ít, nhưng chắc chắn số thường dân
cũng như số người nghỉ phép nhân
dịp Tết tại Huế, bị giết chôn trong các
hầm tập thể rất nhiều. Sau đây là
thống kê tóm tắt số hài cốt t́m được
trong các mồ chôn tập thể sau khi cộng quân rút
lui do một bác sĩ người nước ngoài ghi
lại. (PTGDVNHN, sđd. tr. 222.) Số liệu nầy rút
ra từ sách The Vietcong Massacre at Hue của nữ bác
sĩ Elje Vannema, New York: Nxb. Vintage Press, 1976. Lúc xảy ra
biến cố Mậu Thân, bà có mặt tại Huế,
và viết lại những điều tai nghe mắt
thấy.
3.
Những ngôi mộ tập thể
Dưới đây là địa điểm
những ngôi mộ tập thể ở phụ cận
thành phố Huế và số lượng xác nạn nhân
t́m thấy được. (Trích
PTGDVNHN, sđd. tr. 131.)
Địa điểm và số nạn nhân (trong ngoặc): Trường Gia Hội (203 người),
Chùa Theravada [Gia Hội] (43), Băi Dâu [Gia Hội] (26),
Cồn Hến [Gia Hội] (101), Tiểu Chủng Viện
[số 11 đường Đống Đa] (6), Quận
Tả ngạn (21), Phía đông Huế (25), Lăng
Tự Đức, Đồng Khánh (203), Cầu An Ninh
(20) Cửa Đông Ba (7), Trường An Ninh Hạ (4), Trường
Văn Chí (8), Chợ Thông (102), Lăng Gia Long (200), Chùa
Từ Quang (4), Đồng Di (110), Vinh Thái (135), Phù Lương
(22), Phú Xuân (587), Thượng Ḥa (11), Thủy Thanh - Vinh
Hưng (70), Khe Đá Mài (428).
Tổng cộng: 2, 326 người.
4. Trường hợp Hoàng Phủ Ngọc
Tường
Trong cuộc tàn sát tại Huế, cảnh tượng
dă man nhất là vụ Việt cộng tùng xẻo
thiếu tá Từ Tôn Khán, tỉnh đoàn trưởng
Xây dựng Nông thôn (XDNT) tỉnh Thừa Thiên,
được một tác giả ở Huế mô tả
như sau: “Thiếu tá tá Từ Tôn Khán, tỉnh
đoàn trưởng Xây dựng Nông thôn Thừa Thiên,
nhà ở 176 Bạch Đằng (gần cầu Đông
Ba Huế), trốn trong nhà đă ba, bốn ngày. VC
[Việt Cộng] vào nhà bắt vợ con ra đứng
giữa sân và tuyên bố nếu ông Khán không ra tŕnh
diện th́ sẽ tàn sát cả nhà. V́ thề ông
phải ra nộp mạng. VC đă trói tay ông, cột ông
vào cọc giữa sân, xẻo tai, cắt mũi, tra
tấn cho đến chết, thật là dă man kinh hoàng."
(Nguyện Lư Tưởng, “Mậu Thân ở
Huế”, PTGDVNHN, sđd. tr. 89.).
Ở đây, xin thêm vài chi tiết: Đường
Bạch Đằng nằm ở Gia Hội, thuộc thành
phố Huế, bắt đầu từ cầu Gia
Hội (nối chợ Đông Ba với Gia Hội) đi
về hướng chùa Diệu Đế, dọc theo
bờ sông Gia Hội. Đường nầy thời nhà
Nguyễn gọi là đường Hàng Đường,
song song với đường Hàng Bè tức đường
Huỳnh Thúc Kháng, bờ bên kia sông Gia Hội.
Theo nguồn tin khả tín từ những cán bộ
XDNT, nhà của thiếu tá Khán do cha mẹ để
lại, là một ngôi nhà xưa, xây dựng từ
thời Pháp, có một cái trần nhà rất kín đáo.
Thiều tá Khán cùng ba cán bộ XDNT lên trốn trên
trần nhà. Viêt cộng không t́m ra. Cũng theo nguồn
tin của giới cán bộ XDNT, khoảng tuần sau, Hoàng
Phủ Ngọc Tường dẫn du kích CS đến
nhà, đe dọa sẽ giết cả gia đ́nh
nếu thiếu tá Khán không ra tŕnh diện. V́ thương
yêu vợ con, thiếu tá Khán phải tŕnh diện ngày
10-2-1968 (12 tháng Giêng năm Mậu Thân) và bị tùng
xẻo thê thảm như tác giả Nguyễn Lư Tưởng
đă mô tả. Khi hy sinh, thiếu tá Khán 37 tuổi
(sinh năm 1931), để lại vợ trẻ và 7 con gái,
em lớn nhứt 12 tuổi, em trẻ nhứt mới
được vài tháng.
Về phía Hoàng Phủ Ngọc Tường,
hiện nay Tường phủ nhận việc có
mặt tại Huế trong biến cố Tết Mậu
Thân, nghĩa là Tường tự cho rằng Tường
không liên hệ đến các vụ thảm sát ở
Huế. Tuy nhiên, có nhiều chứng liệu cho thấy
Tường có mặt tại Huế trong Tết Mậu
Thân, hoạt đông rất kín đáo.
Đầu tiên là bút kư “The Vietcong Massacre at Hue”
của nữ bác sĩ Elje Vannema, người Ḥa Lan, có
mặt ở Huế trong thời gian nầy. Bút kư
của bà do Nxb. Vintage Press ấn hành tại New York năm
1976, và được báo chí Việt Nam Hải ngoai
dịch lại dưới tựa đề “Thảm
sát Tết Mậu Thân”. Phong trào GDVNHN đăng
lại đầy đủ bản dịch bài viết
của Elje Vannema trong tuyển tập - tài liệu Thảm
sát Mậu Thân ở Huế đă dẫn trên.
Trong bút kư, có đoạn bác sĩ Elje Vannema kể
lại rằng: “Ṭa án ở Tiểu chủng
viện do Hoàng Phủ Ngọc Tường chủ tŕ.
Anh nầy tốt nghiệp đại học Huế và
là cựu lănh tụ sinh viên trong Ủy ban Phật giáo
chống chính quyền trước đây.” (PTGDVNHN,
sđd. tr. 125.) Tài liệu của nữ bác sĩ
Elje Vannema xuất bản năm 1976 và được
dịch qua tiếng Việt, nên có thể Tường
đă đọc bút kư nầy, hay nghe bạn bè đề
cập đến bút kư nầy. Tường hoàn toàn không
lên tiếng cải chính.
Sau đó, vào năm 1981, lần đầu tiên
trả lời cuộc phỏng vấn quốc tế, Hoàng
Phủ Ngọc Tường hănh diện cho đài WGBH-TV
Boston (Hoa Kỳ) biết rằng Tường có mặt
ở Huế trong vụ CS tấn công vào Tết Mậu
Thân. Tường c̣n kể rằng lúc ở Huế, có
lần vào buổi tối, Tường đi trên
một con hẻm lầy lội, tưởng là bùn, nhưng
khi bấm đèn lên, th́ thấy toàn máu. Như vậy
chính Tường xác nhận Tường đă có
mặt ở Huế trong vụ Mậu Thân.
Lời phát biểu của Tường bị đả
kích nặng nề. Tường bị bà con Huế
kết án là người con xứ Huế đă
phản bội Huế, dẫn giặc về giết
đồng bào Huế. Có thể v́ bị đả kích
nhiều quá, nếu không muốn nói là bị nguyền
rủa nhiều quá, mười sáu năm sau, trong
cuộc phỏng vấn của Thụy Khê trên đài
RFI (Paris) năm 1897, Tường lại cải chính, và
nói rằng Tường bị vu oan, v́ Tường không
có mặt tại Huế trong Tết Mậu Thân.
Thật lạ lùng! Chính Tường nói ra là đă
về Huế, dẫm lên máu đồng bào, rồi Tường
lại hô hoán là bị vu oan. Hám danh chi ác dữ, vu oan
cho chính ḿnh?
Ngoài vụ án thiếu tá Từ Tôn Khán mà
những cán bộ XDNT kể lại ở trên, ở
Huế c̣n lan truyền câu chuyện giáo sư lăo thành
tên T. là thầy của Hoàng Phủ Ngọc Tường,
bị du kích CS bắt, đưa đến gặp Tường.
Theo mưu kế CS dùng để lừa dân chúng, Tường
thả giáo sư T. ra về, và yêu cầu thầy kêu
gọi các con của thầy ra tŕnh diện để
được “cách mạng khoan hồng”, nhưng
cả gia đ́nh nầy bỏ trốn luôn.
Có người c̣n kể rằng Tường t́m
gặp một vài giáo chức ở Huế để
vận động thành lập “Hội (hay Liên đoàn)
giáo chức yêu nước” hoặc “Hội giáo
chức ly khai” theo kiểu Nguyễn Đác Xuân lập
hội “Quân nhân Sư đoàn 1 ly khai”. Đây là
nhiệm vụ của Liên Minh Các Lực Lượng Dân
Tộc, Dân Chủ Và Ḥa B́nh tại Huế do Tường
làm tổng thư kư. Tuy nhiên các giáo chức sợ liên
hệ đến chuyện chính trị nên kiếm cách
thoái thác. Dự tính của Tường chưa thực
hiện được th́ CS bỏ chạy. Chuyện
nầy râm ran trong giáo giới Huế, chưa tiện công
khai mà thôi.
Gần đây, cảm thấy “c̣n chẳng
mấy hồi nữa phải về trời”
(lời của Tường), Tường trần t́nh
lần cuối, tự nhận có lỗi là v́ hám danh,
để chứng tỏ là người trong cuộc. Tường
tự thú rằng đă kể lại với đài
WGBH-TV Boston những chuyện do người khác kể
lại, rồi vơ vào làm như chuyện do Tường
chứng kiến, chứ Tường không có về
Huế Tết Mậu Thân.
Có ai tin nổi lời trần t́nh của Tường
không? Thôi th́ sự thật lịch sử luôn luôn c̣n
có đó. Rồi đây, khi có sự thay đổi chính
trị, chắc chắn những sự thật nầy và
nhiều sự thật khác nữa, sẽ được
đưa ra ánh sáng.
Nói cho cùng, trong sinh hoạt chính trị quan
trọng nhứt là vấn đề nhận thức và
quan điểm. Từ nhận thức và quan điểm
đưa đến hành động. Dầu có hay không
có về Huế, dầu công khai hay giấu mặt,
những kẻ ăn cơm Quốc gia, kể cả
những tên có học vị cử nhân hay tiến sĩ,
lại đi thờ ma cộng sản, tiếp tay
với bọn khát máu, giết hại đồng bào,
phản bội chính những người đă nuôi dưỡng
và bảo bọc ḿnh, cũng đáng để thiên
hạ lên án rồi. Gieo gió th́ gặt bảo. Tạo
nhân th́ lănh nghiệp. Đó là lẽ tự nhiên
của trời đất.
Nỗi đau Mậu Thân lớn quá, đau nhứt
là v́ “đàn con nay lớn khôn, mang gươm đao
vào xóm làng”. (Nhạc “Cơn mê chiều” của
Nguyên Minh Khôi.) Nguyên Minh Khôi c̣n chấm dứt bản
nhạc bằng một lời nhắn nhủ thật
thấm thía: “Và người ơi xin chớ quên, người
ơi xin chớ quên”. Xin chớ quên để người
ơi xin đừng tái phạm. Đây là lời tâm t́nh
tha thiết, luôn luôn âm vang như hồi chuông
nguyện cầu trong tâm tư người Việt, c̣n
ở trong nước hay tha phương trên khắp
nẻo toàn cầu.
Kết luận
Khoảng trên 80 năm trước, ngày 4-7-1885 (23 tháng
5 ất dậu), Tôn Thất Thuyết lănh đạo
cuộc tấn công Pháp ở kinh thành Huế, bị
thất bại, phải cùng vua Hàm Nghi bỏ chạy lên
Tân Sở (Quảng Trị), rồi ra Hà Tĩnh, mở
cuộc Cần vương.
Trong biến cố nầy, một tác giả Pháp có
mặt tại chỗ, thuật lại như sau: “Người
Việt thiệt hại lớn lao. Người ta đă
chôn hay thiêu hơn tám trăm người chết.”
(Nhiều tác giả, Les grands dossiers de l’illustration:
L’Indochine, l’Histoire d’un siècle 1843-1944, Paris: Le Livre de
Paris, 1987, tr. 78. Nguyên văn: Les Annamites ont du faire des
pertes énormes. On
a enterré ou brulé plus de huit cent de leurs.)
Để tưởng niệm những người
đă chết v́ cuộc chiến chống Pháp, dân chúng
Huế lập Miếu Âm Hồn ở góc đường
Đông Ba và đường Âm Hồn (thời VNCH là
đường Mai Thúc Loan và đường Nguyễn
Hiệu), và chính quyền nhà Nguyễn đă lập
Đàn Âm Hồn ở Cầu Đất để hàng
năm dâng hương cúng tế, tưởng niệm
những nạn nhân trong trận kinh thành thất
thủ ngày 4-7-1885.
Xin chú ư, những nạn nhân năm 1885 ở
Huế đă hy sinh trong lửa đạn chiến tranh.
Người Pháp là thực dân ngoại quốc đến
xâm lăng nước ta, nhưng không giết hại
bừa băi dân Việt. Sau khi trận đánh chấm
dứt, là chấm dứt luôn việc chém giết.
Trong khi đó, cũng tại Huế, trong
biến cố Mậu Thân năm 1968, sau khi tạm
chiếm Huế, cộng sản đă giết hại
một cách dă man, tùng xẻo nạn nhân như thời
Trung cổ, chôn sống hàng ngàn thường dân vô
tội, chôn sống cả những ân nhân nước
ngoài. Thế cũng chưa đủ. Sau năm 1975, nghĩa
trang những nạn nhân Tết Mậu Thân bị
cộng sản dẹp bỏ, san phẳng, không c̣n
dấu tích. Những miếu mạo thờ phượng
oan hồn uổng tử Tết Mậu Thân cũng
bị đập nát. Nhà cầm quyền cộng
sản th́ hằng năm ăn mừng biến cố
Mậu Thân như những người man rợ
thời hoang dă nhảy múa quay cuồng khi giết
được con mồi. Xem như thế, cộng
sản Việt Nam quá sức tàn ác, tàn ác gấp trăm
lần thực dân Pháp nữa.
Tội lỗi nầy không bao giờ phai trong kư
ức của người Việt và trong lịch sử
dân tộc Việt.
(Toronto, 19-2-2018)
Kính mời quư vị đồng hương vùng
Toronto và phụ cận tham dự LỄ TƯỞNG
NIỆM NẠN NHÂN CỘNG SẢN TẾT MẬU THÂN do
Liên hội Người Việt Canada cùng các Tôn giáo và
Hội đoàn trong Cộng đồng, tổ chức lúc
01 giờ trưa ngày Thứ Bảy 3-3-2018 tại
Northwood Community Centre, số 15 Clubhouse Crt., North York, Ontario,
điện thoại: 416-395-7876.
Trần Gia Phụng
|