NẾU MẸ TRẺ LẠI 

Nguyễn Thị Thanh Dương

 
Tôi vội vàng bỏ vào giỏ xách  quả cam và miếng bánh bông lan để chuẩn bị đi thăm mẹ. Nursing Home chỉ cách nhà 15 phút lái xe rất tiện cho tôi đến thăm mẹ mỗi ngày. Tưởng rằng về hưu tôi sẽ có nhiều th́ giờ thong thả hơn để thăm mẹ thế mà vẫn thường có lư do bận rộn,  không chuyện này th́ chuyện kia, lần nào cũng hấp ta hấp tấp.
Hôm nay tôi vừa đi dự đám sinh nhật cháu  một người bạn nên về nhà trễ, thế là đi thăm mẹ cũng trễ theo. Kư tên ở ngoài bàn security  ngay cửa ra vào của Nursing Home xong tôi vào thang máy lên lầu hai. Bước vào pḥng mẹ  thấy hai chiếc giường  trống vắng, mẹ tôi và bà “bạn” cùng pḥng vẫn chưa về, chắc là hai bà đang ở pḥng ăn hoặc pḥng khách.
Không biết cố t́nh hay ngẫu nhiên mà họ sắp xếp hai bà già Châu Á nằm chung pḥng, bà kia người Philippines, nhưng dù bà là người ǵ, Mỹ đen, Mỹ trắng, Mỹ da đỏ hay Ả Rập th́ cũng chẳng ảnh hưởng ǵ đến nhau v́ cả hai bà đều mất trí, ngơ ngẩn, chẳng ai nói với ai một lời nào.. Hai giường nằm gần nhau, chỉ cách nhau một tấm màn mà hai thế giới xa xăm vời vợi...
Tôi đến pḥng ăn  th́ thấy mẹ vẫn đang ngồi trong chiếc xe lăn bên sát bàn ăn, trên bàn là những mẩu bánh ḿ sandwich xé nhỏ nằm trong vũng sữa lênh láng, mẹ tôi đă bốc mẩu bánh ḿ từ vũng sữa ấy bỏ vào miệng nhai, nhưng có lẽ bà chẳng biết là đang ăn cái ǵ.
Sữa từ bàn chảy vào áo mẹ, sữa dính nhoe nhoét trong bàn tay mẹ. Thấy mà thương. Mấy năm mẹ nằm trong Nursing Home, hầu như ngày nào tôi cũng đến thăm mẹ nên từ nhân viên an ninh ngoài cửa đến supervisor và  các nhân viên chăm sóc người ǵa người bệnh trong này ai cũng quen mặt tôi. Thấy vẻ mặt bất b́nh không vui của tôi người nhân viên đứng gần đó vội tŕnh bày:
-         Bà ấy vừa làm đổ ly sữa ra bàn tôi bận phía này nên chưa kịp lau.
Bao giờ họ cũng có lư do chính đáng, những người ǵa người bệnh trong Nursing Home nếu không mất trí nhớ th́ cũng lẩm cẩm, cũng ốm đau có ai hiểu ǵ, có ai c̣n sức mà lên tiếng trách chê, cho nên họ được chăm sóc thế nào tùy theo lương tâm hay tâm trạng vui buồn của những nhân viên chăm sóc này mà thôi.
Tôi đẩy xe lăn đưa mẹ về pḥng, đi qua mặt bà Ann, người cùng pḥng với mẹ tôi. Bà Ann đang ngồi gục đầu trong xe lăn trông thật tội nghiệp, bà Ann khoảng 80 tuổi, trẻ hơn mẹ tôi gần chục tuổi mà t́nh trạng sức khỏe chẳng khá hơn là bao, bà cũng bị mất trí nhớ, cơi mê âm u, cơi tỉnh th́ chỉ trong phút giây mơ hồ huyền hoặc. Thỉnh thoảng tôi gặp con gái bà đến thăm, chúng tôi nói chuyện tôi được biết bà Ann trước kia là dược sĩ. Nh́n nét mặt sáng sủa thông minh của bà  tôi đă h́nh dung ra cô dược sĩ xinh đẹp của mấy chục năm về trước. Chắc cô Ann đă từng có những hạnh phúc, tiền bạc trong tay, nhưng giờ đây là bà Ann lú lẩn chẳng biết ǵ.
Có lần tôi hỏi bà Ann, bà là dược sĩ phải không, gương mặt đờ đẫn ấy nh́n tôi rồi gật đầu, giây phút hiếm hoi mong manh ấy bà Ann đă chợt nhận ra ḿnh..
Mẹ tôi cũng thế, từ một cô gái xinh đẹp đă làm say đắm nhiều chàng trai bây giờ là bà ǵa ngớ ngẩn. Về đến pḥng tôi mới phát giác ra mẹ đă “làm xấu” đầy trong tă lót, thế là tôi đỡ mẹ nằm lên giường để lau chùi và thay tă lót cho mẹ... Kể từ khi gởi mẹ vào Nursing Home tôi đă làm được nhiều việc như những nhân viên chăm sóc đă làm, tôi thay được khăn trải giường, thay tă lót ngay lúc mẹ tôi nằm trên giường.
Tôi đă quen với mùi già, mùi hôi thối, mùi bẩn, mùi thuốc men của các cụ già... Chính tay tôi lau chùi vệ sinh cho mẹ nếu gặp đúng lúc như thế này, hoặc mỗi khi vào thăm mẹ, trước khi ra về tôi đều lau chùi lại mặt mũi, ḿnh mẩy mẹ cho thật sạch sẽ th́ mới yên tâm... Mẹ nằm ngoan ngoăn như một đứa trẻ để yên cho tôi chăm sóc. Khi xong việc tôi sẽ cho mẹ ăn bánh bông lan hay vài múi cam đă bóc hết các lớp vỏ...  Bà không c̣n răng, móm mém nhai và nuốt được tí nào hay tí ấy.
Khi tôi đang đút mẩu bánh bông lan th́ đột nhiên mẹ cầm lấy tay tôi giọng reo vui:
-         Cái ṿng đẹp qúa, cho …em  đi!
Năy đi đám sinh nhật về tôi chưa kịp tháo dây chuyền, tháo ṿng tay thế mà mẹ già mất trí của tôi cũng nhận ra, mẹ lắp bắp ṿi vĩnh tiếp:
-         Cho em … cái ṿng tay đi, em… muốn đẹp.
Tôi bất ngờ qúa, hiếm khi mẹ cất tiếng nói, hôm nay mẹ lại nói được hai câu và xưng “em” với chính con gái của mẹ. Thật ngộ nghĩnh và đáng yêu.. Có điều ǵ sâu thẳm trong tâm hồn già nua mất trí ấy vừa le lói thức dậy? Tôi ch́u mẹ tháo chiếc ṿng tay đeo vào cổ tay gầy guộc của mẹ. Bỗng dưng tôi chạnh ḷng, cổ tay này xưa kia mẹ đă đeo bao nhiêu lần chiếc ṿng tay để làm đẹp rồi. Tuổi già gần đất xa trời mẹ vẫn có nét đẹp của tuổi, khuôn mặt thanh thoát, chân tay dài thon thả. Vậy mà cả đời mẹ h́nh như chưa được hưởng hạnh phúc...
Được đeo chiếc ṿng tay mẹ có vẻ hài ḷng ăn hết miếng bánh bông lan và ăn thêm vài  miếng nữa.
Chỉ vài phút sau th́ mẹ quên cả chiếc ṿng và nhắm mắt đi vào giấc ngủ. Tôi tự hỏi mẹ có thấy ǵ trong giấc ngủ không, một quăng đời thanh xuân của mẹ? Tôi lấy lại chiếc ṿng v́ luật trong Nursing Home các bệnh nhân không được đeo trang sức.
Khi tôi đang chuẩn bị ra về th́ người nhân viên đẩy xe lăn bà Ann về pḥng, anh ta trải lại giường và đỡ bà Ann lên nằm, bà co rúm người lại trong hai cánh tay mạnh khỏe của người nhân viên. H́nh như bà Ann cũng biết mắc cở bên người khác phái lạ lẫm.
Cô Ann dược sĩ trẻ trung ngày xưa làm sao h́nh dung ra được cảnh này, cô sẽ thành một bà ǵa bệnh hoạn, tàn tạ, mọi sinh hoạt đời thường của cuộc sống hoàn toàn lệ thuộc vào người khác.
                  ***********************
Tôi về đến nhà chồng tôi hỏi thăm như thường lệ:
-         Mẹ vẫn khỏe chứ em.
Tôi khoe
-         Nhưng hôm nay có một chuyện lạ anh ạ, mẹ thấy em đeo ṿng tay mẹ thích lắm đ̣i đeo và xưng “em” với em, Hay là mẹ bắt đầu…tỉnh trí hả anh?
-         Có thể nh́n cái ṿng đeo tay vùng kư ức của mẹ bất chợt lóe lên một h́nh ảnh xa xưa nào đó.
-          Ừ nhỉ… ngày xưa mẹ em hay diện, đeo ṿng tay…
Chồng tôi trêu đùa:
-         Ngày xưa mẹ em đẹp thế mà con gái mẹ ích kỷ không cho mẹ đi lấy chồng.
Chồng tôi vẫn đùa thế, nhưng lần này ḷng tôi chợt đau khi nhớ lại nét mặt vui mừng của mẹ được tôi đeo chiếc ṿng tay. Mẹ tôi lấy chồng năm 20 tuổi, là con gái duy nhất trong một gia đ́nh giàu sang được cha mẹ hết mực thương yêu chăm sóc. Sinh được hai chị em tôi, năm mẹ mới 24 tuổi  th́ cha tôi qua đời v́ bạo bệnh, mẹ mang hai con về ở chung với cha mẹ. Ông bà ngoại tôi nề nếp và cổ hũ  phong kiến, nghiêm ngặt khuyên con gái góa của ḿnh phải ở vậy thờ chồng nuôi con.
Bà ngoại luôn “tâm lư chiến” thủ thỉ với mẹ tôi:
-         Con c̣n muốn ǵ nữa, danh vọng tiền tài và con cái con đều có đủ. Chồng con mất đi thiên hạ vẫn gọi con là bà bác sĩ, con có gia tài của chồng để lại, con có hai con xinh đẹp đủ nếp đủ tẻ. Nếu con tái gía th́ liệu có giữ được măi những điều này không? Hai con của con sẽ khổ v́ cha ghẻ, sẽ hờn giận mẹ đă san sẻ t́nh thương cho người khác, con có yên tâm mà hưởng hạnh phúc với chồng mới không?!
Người góa phụ xinh đẹp trẻ trung đă được nhiều chàng trai ḍm ngó, họ đến nhà thăm mẹ th́ đến lượt ông ngoại tôi ra tay ngăn cản bằng hành động.
Khách ngồi nói chuyện với mẹ th́ ông cầm chổi lông gà … phất bụi trên tủ, trên kệ trước mặt khách hết sức lộ liễu khiến không ai dám ngồi lâu. Thậm chí khi họ chào ông để ra về ông ngoại đă đáp lại không cần nể nang lịch sự ǵ cả:
- Phải, mời anh về .
Tôi lớn dần lên và về phe với ông bà ngoại nhất định không muốn mẹ đi lấy chồng, chỉ muốn mẹ măi là của riêng ḿnh. Năm tôi lên 10 đă biết cầm chổi lông gà phất lên mặt tủ thờ ngoài pḥng khách để… đuổi khách của mẹ về. Tôi c̣n nhớ có ông tên Thảo, là một thanh niên có học thức, con nhà giàu chưa từng lấy vợ, yêu mẹ tôi và sẵn sàng chấp nhận gá nghĩa đá vàng với người góa phụ hai con. Thế mà ông bà ngoại tôi vẫn không hề cảm động, giữ vững lập trường muốn con gái ở vậy thờ chồng nuôi con suốt đời...
Tôi ghét ông Thảo không thua ǵ ông bà ngoại đă ghét. Mỗi lần nghe mẹ nhắc tên ông Thảo là mặt tôi sưng xỉa lên và tôi khóc ầm ĩ  làm mẹ phải năn nỉ dỗ dành..
Mẹ tôi đă buồn, đă khóc v́ cha mẹ và con cái ngăn cản. Cuối cùng t́nh cảm gia đ́nh vẫn cao hơn t́nh riêng, mẹ tôi từ chối lời cầu hôn của người ḿnh yêu để sống cho trọn vẹn tiết trinh với người chồng qúa cố, làm đẹp ḷng cha mẹ và con cái...
Tuổi xuân của mẹ lặng lẽ trôi qua , hai chị em tôi lớn lên có nghĩa là mẹ đă ǵa đi, tôi nào biết mẹ tôi đă từng khóc thầm v́ cô đơn, v́ khao khát một t́nh yêu với mối t́nh không bao giờ đến đoạn cuối như mong muốn của mẹ.
Năm cuối cùng trung học, trong một dịp theo trường đi cắm trại ở Vũng Tàu tôi đă quen một anh. Anh chàng lính hải quân hào hoa đẹp trai, tàu anh đang cặp bến Vũng Tàu. Anh  đă làm quen với tôi khi tôi đang ngồi trên bờ biển nghịch cát.  Anh ngồi xuống cạnh tôi:
-         Chào cô bé, cho anh chơi chung với nhé…
Tôi ngỡ ngàng chưa kịp đáp th́ anh tiếp:
-         Em muốn ǵ cứ…sai anh, anh sẽ làm cho em.
Tôi lấy lại b́nh tĩnh và chanh chua bắc kỳ:
-         Anh xây giùm em căn nhà trên cát và bắt giùm em mấy con dă tràng...
-         Ôi, cô bé mắng anh hăo huyền chứ ǵ, không cho anh làm quen chứ ǵ.
Anh cũng là Bắc kỳ nên quá hiểu con gái Bắc. Anh cứ ĺ thế mà chẳng công dă tràng tí nào cả, chẳng phù du như xây nhà trên cát ǵ cả, cuối cùng anh đă quen được tôi, xin địa chỉ nhà và hứa khi nào về Sài G̣n anh sẽ đến thăm tôi.
Trời…quả báo tôi. Hôm anh hải quân đến nhà, bà ngoại tôi nh́n anh chăm chăm  từ đầu đến chân với vẻ ác cảm như nh́n một… quân thù, làm như chàng thanh niên xa lạ này sẽ đến bắt cóc đứa cháu gái xinh của bà. Ông ngoại  lại cầm chổi lông gà… phất bụi trên tủ thờ ngoài pḥng khách như những năm xưa đă đuổi khéo khách của mẹ tôi làm tôi vô cùng ái ngại thương cho bộ quần áo hải quân trắng toát của chàng và thương chàng đang lúng túng không dám nói năng ǵ v́ có ông bà ngoại lù lù đứng gần. . .
Chàng chịu hết nổi bèn đứng dây kính cẩn chào ông bà ngoại tôi:
-         Xin phép ông bà cháu về ạ.
Ông ngoại đáp thẳng thừng, câu nói y chang như ngày xưa với bạn trai của mẹ tôi:
-         Phải! Mời anh về
Bà ngoại th́ “tử tế” hơn, dặn ḍ:
-         Ừ, cháu về chạy xe cẩn thận nhé.
Khách về rồi ông bà ngoại mắng mẹ tôi đă không để ư đến con gái, nó chỉ theo trường đi cắm trại ở biển Vũng Tàu vài hôm đă… dắt về nhà một thằng hải quân chẳng biết nguồn gốc lai lịch con cái nhà ai!  Thế lỡ nó đi cắm trại trong rừng dắt về nhà… một thằng mán thằng mường chúng ta cũng phải tiếp à... Rồi ông bà ngoại đe dọa tôi liệu cái thần hồn học cho bằng được cái nghề dược sĩ hay bác sĩ như người cha qúa cố của tôi rồi mới được lấy chồng...
Nhưng mối t́nh đầu của tôi với anh hải quân càng ngày càng thắm thiết, tôi khóc lóc, tôi đe dọa tự tử và đe dọa…sẽ bỏ nhà đi theo anh ta. Thế là ông bà ngoại đành chịu thua đứa cháu gái bướng bỉnh.
Mẹ tôi th́ dịu dàng nói với tôi:
-         Con làm đúng khi bảo vệ t́nh yêu của ḿnh, như mẹ lỡ một đời…
…………………………………………………………………
Tôi trở về hiện tại khi chồng tôi cầm tờ tuần báo từ pḥng trong đi ra:
-         Em đang nghĩ ǵ thế, anh đọc cho em nghe một mẩu t́m bạn bốn phương nè.
-         Biết rồi, em đọc mục này thường xuyên.
-         Anh cũng đọc thường xuyên, nhưng hôm nay anh bỗng suy nghĩ ra một điều. Này nhé một bà goá phụ 65 tuổi đang cô đơn cần t́m một người đàn ông nếu hợp sẽ …d́u nhau đi nốt quăng đường c̣n lại.
Tôi bật cười châm biếm:
-         D́u nhau là phải rồi v́ cả hai cùng già, cùng lạng quạng đi đứng không vững. Sao đă ở vậy đến tuổi 65 mà không tiếp tục cho hết đời luôn nhỉ, lại c̣n… dở chứng?!
-         Ban đầu anh cũng nghĩ như em, nhưng bây giờ th́ khác, người ta t́m nhau để cuộc sống không cô độc lẻ loi, mà cô độc lẻ loi th́ buồn tủi lắm em ơi. Khi ta có đôi, đi đâu ở đâu ta cũng nghĩ ở nơi kia vẫn có người chờ đợi ta về sẽ thấy đời ấm cúng hẳn lên.
Tôi băn khoăn:
-         Có phải anh suy nghĩ thế khi lúc năy em vừa kể anh nghe mẹ em chợt tỉnh ra trong giây lát khi bà thấy cái ṿng đeo tay của em, món trang sức ngày xưa bà thường dùng làm dáng, làm đẹp không?
-         Chính thế. Ngày ấy mẹ em mới 24 tuổi, trẻ đẹp và nồng nàn t́nh xuân, thế mà  hết cha mẹ đến con cái đă ngăn cản bà tái gía. Em có lỗi một phần trong cuộc đời mẹ cô độc thiếu vắng một người đàn ông, một ṿng tay âu yếm, một bờ vai nương tựa ...
Tôi nói như rên rỉ:
-         Nghe anh nói em đau ḷng qúa! Em thật đáng tội..
H́nh ảnh mẹ tôi ngày xưa hiện ra khi tôi độ lên 10, mẹ tôi xinh đẹp hay làm duyên làm dáng đeo chiếc ṿng tay bằng cẩm thạch lên nước trong xanh. Th́ ra hôm nay trong tiềm thức sâu thẳm lăng quên của mẹ tôi chút kỷ niệm nào đó vẫn c̣n... Bất giác mắt tôi cay cay…
Chồng tôi giục:
-         Thôi em đi tắm, thay đồ rồi nghỉ ngơi, hôm nay em về muộn để anh sẽ thu gom quần áo em thay và đi giặt….
Thật ấm áp khi bên cạnh tôi luôn có người đàn ông cùng chung vui buồn, chăm sóc lo lắng cho nhau. Thế mà mẹ tôi đă không có những t́nh cảm này suốt cả một cuộc đời son trẻ... Tôi đă từng hiểu ra điều này suốt bao nhiêu năm từ khi tôi lấy chồng, hạnh phúc êm ấm bên chồng. Đôi khi tôi thấy ḷng áy náy thương mẹ, hối hận ngày xưa tôi đă ngăn cản mẹ lấy chồng, nhưng tôi lại  tự an ủi và kiêu hănh mẹ là người phụ nữ thanh cao lư tưởng trong mắt mọi người, là người mẹ tuyệt vời, người mẹ đáng kính nể và ngưỡng mộ của chị em tôi.
Chưa bao giờ  tôi cảm thấy ân hận và bị dày ṿ như ngày hôm nay.
Nếu như tôi cũng cô đơn như mẹ, nếu như đời tôi không có một người đàn ông yêu thương bên cạnh, cuộc đời sẽ chông chênh và buồn lắm.
Ngày xưa tôi yêu anh và lấy anh làm chồng thật xứng đáng, ông bà ngoại tôi đă lo ngại “thằng hải quân” đi lênh đênh khắp nơi, mỗi bến bờ quen một cô, cháu sẽ khổ cả đời. Nhưng ông bà đă đoán sai rồi, tiếc rằng ông bà ngoại không sống đến ngày nay để thấy anh hải quân của tôi vẫn là người chồng, người cha tốt..
Anh đi vào pḥng tắm ôm ra một rổ quần áo dơ để vào pḥng giặt. Thấy tôi vẫn ngồi yên anh ngạc nhiên đến gần:
-         Em sao thế?
Tôi ngước lên nh́n anh, đôi mắt cay cay đă long lanh giọt nước mắt:
-         Anh ơi, anh có biết em đang nghĩ ǵ không? Nếu…nếu…. mẹ trẻ lại như xưa…
Anh nghe lầm nên hỏi ngược lại:
-  Nếu em trẻ lại như xưa hả? Vậy em c̣n muốn yêu anh nữa không? Hay lại chê “Thằng hải quân lông bông” như ông bà ngoại em đă chê? Đến bây giờ anh vẫn nhớ cái cảm giác  khi lần đầu gặp ông bà ngoại em, nếu tàu anh ra khơi có …đụng độ tàu địch ngay trước mặt anh cũng chưa bối rối  đến thế...
-         Anh nghe kỹ đây, không phải em mà là mẹ em. Nếu mẹ trẻ lại như xưa,  khi em 10 tuổi em sẽ không bắt chước ông ngoại cầm chổi lông gà phất buị trên tủ để đuổi khách của mẹ đâu, em sẽ không đành hanh ghét ông Thảo đâu, em sẽ bảo mẹ đi lấy chồng. Em ân hận lắm. Ôi, nếu mẹ trẻ lại…. nếu mẹ trẻ lại….….
Anh hiểu ra, an ủi tôi:
-         Chúng ta không thể lấy lại qúa khứ, em đừng tự trách  ḿnh như thế, hăy sống với hiện tại, chăm sóc mẹ tận t́nh để báo hiếu mẹ đă hi sinh cả một thời xuân xanh nuôi con khôn lớn.
Tôi lau nước mắt mỉm cười:
-         Vâng, chiều mai em vào thăm mẹ, em lại đeo vào tay mẹ chiếc ṿng này để mẹ có khoảnh khắc vui như thiếu phụ c̣n xuân đang làm đẹp cho ḿnh, cho người t́nh ḿnh thương mến, dù chỉ là một niềm vui ngớ ngẩn.
Chồng tôi nhắc nhở:
- À, em nhớ thăm bà Ann bên cạnh luôn nhé, con cái bà bận rộn không vào thăm thường xuyên như em. Biết đâu bà Ann cũng cần có ai đó bên cạnh để chợt nhớ ra ḿnh là ai và được vui trong phút giây như mẹ em...
Nguyễn Thị Thanh Dương.

Trở lại