Tôi vội vàng bỏ vào giỏ xách quả cam và
miếng bánh bông lan để chuẩn bị đi thăm
mẹ. Nursing Home chỉ cách nhà 15 phút lái xe rất
tiện cho tôi đến thăm mẹ mỗi ngày. Tưởng
rằng về hưu tôi sẽ có nhiều th́ giờ
thong thả hơn để thăm mẹ thế mà
vẫn thường có lư do bận rộn, không
chuyện này th́ chuyện kia, lần nào cũng hấp
ta hấp tấp.
Hôm nay tôi vừa đi dự đám sinh nhật cháu
một người bạn nên về nhà trễ, thế
là đi thăm mẹ cũng trễ theo. Kư tên ở
ngoài bàn security ngay cửa ra vào của Nursing Home
xong tôi vào thang máy lên lầu hai. Bước vào pḥng
mẹ thấy hai chiếc giường
trống vắng, mẹ tôi và bà “bạn” cùng pḥng
vẫn chưa về, chắc là hai bà đang ở pḥng
ăn hoặc pḥng khách.
Không biết cố t́nh hay ngẫu nhiên mà họ
sắp xếp hai bà già Châu Á nằm chung pḥng, bà kia người
Philippines, nhưng dù bà là người ǵ, Mỹ đen,
Mỹ trắng, Mỹ da đỏ hay Ả Rập th́ cũng
chẳng ảnh hưởng ǵ đến nhau v́ cả
hai bà đều mất trí, ngơ ngẩn, chẳng ai nói
với ai một lời nào.. Hai giường nằm
gần nhau, chỉ cách nhau một tấm màn mà hai
thế giới xa xăm vời vợi...
Tôi đến pḥng ăn th́ thấy mẹ vẫn
đang ngồi trong chiếc xe lăn bên sát bàn ăn,
trên bàn là những mẩu bánh ḿ sandwich xé nhỏ
nằm trong vũng sữa lênh láng, mẹ tôi đă
bốc mẩu bánh ḿ từ vũng sữa ấy bỏ
vào miệng nhai, nhưng có lẽ bà chẳng biết là
đang ăn cái ǵ.
Sữa từ bàn chảy vào áo mẹ, sữa dính nhoe
nhoét trong bàn tay mẹ. Thấy mà thương. Mấy năm
mẹ nằm trong Nursing Home, hầu như ngày nào tôi cũng
đến thăm mẹ nên từ nhân viên an ninh ngoài
cửa đến supervisor và các nhân viên chăm sóc
người ǵa người bệnh trong này ai cũng
quen mặt tôi. Thấy vẻ mặt bất b́nh không
vui của tôi người nhân viên đứng gần
đó vội tŕnh bày:
- Bà ấy vừa làm
đổ ly sữa ra bàn tôi bận phía này nên chưa
kịp lau.
Bao giờ họ cũng có lư do chính đáng, những
người ǵa người bệnh trong Nursing Home
nếu không mất trí nhớ th́ cũng lẩm
cẩm, cũng ốm đau có ai hiểu ǵ, có ai c̣n
sức mà lên tiếng trách chê, cho nên họ được
chăm sóc thế nào tùy theo lương tâm hay tâm
trạng vui buồn của những nhân viên chăm sóc
này mà thôi.
Tôi đẩy xe lăn đưa mẹ về pḥng,
đi qua mặt bà Ann, người cùng pḥng với
mẹ tôi. Bà Ann đang ngồi gục đầu trong
xe lăn trông thật tội nghiệp, bà Ann khoảng
80 tuổi, trẻ hơn mẹ tôi gần chục
tuổi mà t́nh trạng sức khỏe chẳng khá hơn
là bao, bà cũng bị mất trí nhớ, cơi mê âm u, cơi
tỉnh th́ chỉ trong phút giây mơ hồ huyền
hoặc. Thỉnh thoảng tôi gặp con gái bà đến
thăm, chúng tôi nói chuyện tôi được
biết bà Ann trước kia là dược sĩ. Nh́n nét
mặt sáng sủa thông minh của bà tôi đă h́nh
dung ra cô dược sĩ xinh đẹp của mấy
chục năm về trước. Chắc cô Ann đă
từng có những hạnh phúc, tiền bạc trong tay,
nhưng giờ đây là bà Ann lú lẩn chẳng
biết ǵ.
Có lần tôi hỏi bà Ann, bà là dược sĩ
phải không, gương mặt đờ đẫn
ấy nh́n tôi rồi gật đầu, giây phút
hiếm hoi mong manh ấy bà Ann đă chợt nhận ra
ḿnh..
Mẹ tôi cũng thế, từ một cô gái xinh đẹp
đă làm say đắm nhiều chàng trai bây giờ là
bà ǵa ngớ ngẩn. Về đến pḥng tôi mới
phát giác ra mẹ đă “làm xấu” đầy trong tă
lót, thế là tôi đỡ mẹ nằm lên giường
để lau chùi và thay tă lót cho mẹ... Kể từ
khi gởi mẹ vào Nursing Home tôi đă làm được
nhiều việc như những nhân viên chăm sóc
đă làm, tôi thay được khăn trải giường,
thay tă lót ngay lúc mẹ tôi nằm trên giường.
Tôi đă quen với mùi già, mùi hôi thối, mùi
bẩn, mùi thuốc men của các cụ già... Chính tay tôi
lau chùi vệ sinh cho mẹ nếu gặp đúng lúc như
thế này, hoặc mỗi khi vào thăm mẹ, trước
khi ra về tôi đều lau chùi lại mặt mũi,
ḿnh mẩy mẹ cho thật sạch sẽ th́ mới yên
tâm... Mẹ nằm ngoan ngoăn như một đứa
trẻ để yên cho tôi chăm sóc. Khi xong việc tôi
sẽ cho mẹ ăn bánh bông lan hay vài múi cam đă bóc
hết các lớp vỏ... Bà không c̣n răng, móm mém
nhai và nuốt được tí nào hay tí ấy.
Khi tôi đang đút mẩu bánh bông lan th́ đột
nhiên mẹ cầm lấy tay tôi giọng reo vui:
- Cái ṿng đẹp
qúa, cho …em đi!
Năy đi đám sinh nhật về tôi chưa kịp tháo
dây chuyền, tháo ṿng tay thế mà mẹ già mất trí
của tôi cũng nhận ra, mẹ lắp bắp ṿi vĩnh
tiếp:
- Cho em … cái ṿng tay
đi, em… muốn đẹp.
Tôi bất ngờ qúa, hiếm khi mẹ cất tiếng
nói, hôm nay mẹ lại nói được hai câu và xưng
“em” với chính con gái của mẹ. Thật ngộ
nghĩnh và đáng yêu.. Có điều ǵ sâu thẳm
trong tâm hồn già nua mất trí ấy vừa le lói
thức dậy? Tôi ch́u mẹ tháo chiếc ṿng tay đeo
vào cổ tay gầy guộc của mẹ. Bỗng dưng
tôi chạnh ḷng, cổ tay này xưa kia mẹ đă
đeo bao nhiêu lần chiếc ṿng tay để làm
đẹp rồi. Tuổi già gần đất xa
trời mẹ vẫn có nét đẹp của tuổi,
khuôn mặt thanh thoát, chân tay dài thon thả. Vậy mà
cả đời mẹ h́nh như chưa được
hưởng hạnh phúc...
Được đeo chiếc ṿng tay mẹ có vẻ hài
ḷng ăn hết miếng bánh bông lan và ăn thêm vài
miếng nữa.
Chỉ vài phút sau th́ mẹ quên cả chiếc ṿng và
nhắm mắt đi vào giấc ngủ. Tôi tự
hỏi mẹ có thấy ǵ trong giấc ngủ không,
một quăng đời thanh xuân của mẹ? Tôi
lấy lại chiếc ṿng v́ luật trong Nursing Home các
bệnh nhân không được đeo trang sức.
Khi tôi đang chuẩn bị ra về th́ người nhân
viên đẩy xe lăn bà Ann về pḥng, anh ta trải
lại giường và đỡ bà Ann lên nằm, bà co
rúm người lại trong hai cánh tay mạnh khỏe
của người nhân viên. H́nh như bà Ann cũng
biết mắc cở bên người khác phái lạ
lẫm.
Cô Ann dược sĩ trẻ trung ngày xưa làm sao h́nh
dung ra được cảnh này, cô sẽ thành một
bà ǵa bệnh hoạn, tàn tạ, mọi sinh hoạt
đời thường của cuộc sống hoàn toàn
lệ thuộc vào người khác.
***********************
Tôi về đến nhà chồng tôi hỏi thăm như
thường lệ:
- Mẹ vẫn
khỏe chứ em.
Tôi khoe
- Nhưng hôm nay có
một chuyện lạ anh ạ, mẹ thấy em đeo
ṿng tay mẹ thích lắm đ̣i đeo và xưng
“em” với em, Hay là mẹ bắt đầu…tỉnh
trí hả anh?
- Có thể nh́n cái ṿng
đeo tay vùng kư ức của mẹ bất chợt lóe
lên một h́nh ảnh xa xưa nào đó.
- Ừ nhỉ…
ngày xưa mẹ em hay diện, đeo ṿng tay…
Chồng tôi trêu đùa:
- Ngày xưa mẹ em
đẹp thế mà con gái mẹ ích kỷ không cho
mẹ đi lấy chồng.
Chồng tôi vẫn đùa thế, nhưng lần này ḷng
tôi chợt đau khi nhớ lại nét mặt vui
mừng của mẹ được tôi đeo chiếc
ṿng tay. Mẹ tôi lấy chồng năm 20 tuổi, là
con gái duy nhất trong một gia đ́nh giàu sang
được cha mẹ hết mực thương yêu
chăm sóc. Sinh được hai chị em tôi, năm
mẹ mới 24 tuổi th́ cha tôi qua đời v́
bạo bệnh, mẹ mang hai con về ở chung với
cha mẹ. Ông bà ngoại tôi nề nếp và cổ hũ
phong kiến, nghiêm ngặt khuyên con gái góa của ḿnh
phải ở vậy thờ chồng nuôi con.
Bà ngoại luôn “tâm lư chiến” thủ thỉ
với mẹ tôi:
- Con c̣n muốn ǵ
nữa, danh vọng tiền tài và con cái con đều có
đủ. Chồng con mất đi thiên hạ vẫn
gọi con là bà bác sĩ, con có gia tài của chồng
để lại, con có hai con xinh đẹp đủ
nếp đủ tẻ. Nếu con tái gía th́ liệu có
giữ được măi những điều này không?
Hai con của con sẽ khổ v́ cha ghẻ, sẽ
hờn giận mẹ đă san sẻ t́nh thương
cho người khác, con có yên tâm mà hưởng
hạnh phúc với chồng mới không?!
Người góa phụ xinh đẹp trẻ trung đă
được nhiều chàng trai ḍm ngó, họ đến
nhà thăm mẹ th́ đến lượt ông ngoại
tôi ra tay ngăn cản bằng hành động.
Khách ngồi nói chuyện với mẹ th́ ông cầm
chổi lông gà … phất bụi trên tủ, trên kệ
trước mặt khách hết sức lộ liễu
khiến không ai dám ngồi lâu. Thậm chí khi họ chào
ông để ra về ông ngoại đă đáp lại
không cần nể nang lịch sự ǵ cả:
- Phải, mời anh về .
Tôi lớn dần lên và về phe với ông bà
ngoại nhất định không muốn mẹ đi
lấy chồng, chỉ muốn mẹ măi là của riêng
ḿnh. Năm tôi lên 10 đă biết cầm chổi lông
gà phất lên mặt tủ thờ ngoài pḥng khách để…
đuổi khách của mẹ về. Tôi c̣n nhớ có
ông tên Thảo, là một thanh niên có học thức,
con nhà giàu chưa từng lấy vợ, yêu mẹ tôi và
sẵn sàng chấp nhận gá nghĩa đá vàng
với người góa phụ hai con. Thế mà ông bà
ngoại tôi vẫn không hề cảm động,
giữ vững lập trường muốn con gái ở
vậy thờ chồng nuôi con suốt đời...
Tôi ghét ông Thảo không thua ǵ ông bà ngoại đă ghét.
Mỗi lần nghe mẹ nhắc tên ông Thảo là
mặt tôi sưng xỉa lên và tôi khóc ầm ĩ
làm mẹ phải năn nỉ dỗ dành..
Mẹ tôi đă buồn, đă khóc v́ cha mẹ và con cái
ngăn cản. Cuối cùng t́nh cảm gia đ́nh
vẫn cao hơn t́nh riêng, mẹ tôi từ chối
lời cầu hôn của người ḿnh yêu để
sống cho trọn vẹn tiết trinh với người
chồng qúa cố, làm đẹp ḷng cha mẹ và con cái...
Tuổi xuân của mẹ lặng lẽ trôi qua , hai
chị em tôi lớn lên có nghĩa là mẹ đă ǵa
đi, tôi nào biết mẹ tôi đă từng khóc
thầm v́ cô đơn, v́ khao khát một t́nh yêu
với mối t́nh không bao giờ đến đoạn
cuối như mong muốn của mẹ.
Năm cuối cùng trung học, trong một dịp theo trường
đi cắm trại ở Vũng Tàu tôi đă quen
một anh. Anh chàng lính hải quân hào hoa đẹp
trai, tàu anh đang cặp bến Vũng Tàu. Anh
đă làm quen với tôi khi tôi đang ngồi trên
bờ biển nghịch cát. Anh ngồi xuống
cạnh tôi:
- Chào cô bé, cho anh chơi
chung với nhé…
Tôi ngỡ ngàng chưa kịp đáp th́ anh tiếp:
- Em muốn ǵ
cứ…sai anh, anh sẽ làm cho em.
Tôi lấy lại b́nh tĩnh và chanh chua bắc kỳ:
- Anh xây giùm em căn
nhà trên cát và bắt giùm em mấy con dă tràng...
- Ôi, cô bé mắng
anh hăo huyền chứ ǵ, không cho anh làm quen chứ ǵ.
Anh cũng là Bắc kỳ nên quá hiểu con gái
Bắc. Anh cứ ĺ thế mà chẳng công dă tràng tí nào
cả, chẳng phù du như xây nhà trên cát ǵ cả,
cuối cùng anh đă quen được tôi, xin địa
chỉ nhà và hứa khi nào về Sài G̣n anh sẽ đến
thăm tôi.
Trời…quả báo tôi. Hôm anh hải quân đến nhà,
bà ngoại tôi nh́n anh chăm chăm từ đầu
đến chân với vẻ ác cảm như nh́n
một… quân thù, làm như chàng thanh niên xa lạ này
sẽ đến bắt cóc đứa cháu gái xinh
của bà. Ông ngoại lại cầm chổi lông gà…
phất bụi trên tủ thờ ngoài pḥng khách như
những năm xưa đă đuổi khéo khách
của mẹ tôi làm tôi vô cùng ái ngại thương
cho bộ quần áo hải quân trắng toát của chàng
và thương chàng đang lúng túng không dám nói năng
ǵ v́ có ông bà ngoại lù lù đứng gần. . .
Chàng chịu hết nổi bèn đứng dây kính
cẩn chào ông bà ngoại tôi:
- Xin phép ông bà cháu
về ạ.
Ông ngoại đáp thẳng thừng, câu nói y chang như
ngày xưa với bạn trai của mẹ tôi:
- Phải! Mời anh
về
Bà ngoại th́ “tử tế” hơn, dặn ḍ:
- Ừ, cháu về
chạy xe cẩn thận nhé.
Khách về rồi ông bà ngoại mắng mẹ tôi
đă không để ư đến con gái, nó chỉ theo
trường đi cắm trại ở biển Vũng
Tàu vài hôm đă… dắt về nhà một thằng
hải quân chẳng biết nguồn gốc lai lịch
con cái nhà ai! Thế lỡ nó đi cắm trại
trong rừng dắt về nhà… một thằng mán
thằng mường chúng ta cũng phải tiếp à...
Rồi ông bà ngoại đe dọa tôi liệu cái
thần hồn học cho bằng được cái
nghề dược sĩ hay bác sĩ như người
cha qúa cố của tôi rồi mới được
lấy chồng...
Nhưng mối t́nh đầu của tôi với anh
hải quân càng ngày càng thắm thiết, tôi khóc lóc, tôi
đe dọa tự tử và đe dọa…sẽ
bỏ nhà đi theo anh ta. Thế là ông bà ngoại đành
chịu thua đứa cháu gái bướng bỉnh.
Mẹ tôi th́ dịu dàng nói với tôi:
- Con làm đúng khi
bảo vệ t́nh yêu của ḿnh, như mẹ lỡ
một đời…
…………………………………………………………………
Tôi trở về hiện tại khi chồng tôi cầm
tờ tuần báo từ pḥng trong đi ra:
- Em đang nghĩ ǵ
thế, anh đọc cho em nghe một mẩu t́m bạn
bốn phương nè.
- Biết rồi, em
đọc mục này thường xuyên.
- Anh cũng đọc
thường xuyên, nhưng hôm nay anh bỗng suy nghĩ
ra một điều. Này nhé một bà goá phụ 65
tuổi đang cô đơn cần t́m một người
đàn ông nếu hợp sẽ …d́u nhau đi nốt
quăng đường c̣n lại.
Tôi bật cười châm biếm:
- D́u nhau là phải
rồi v́ cả hai cùng già, cùng lạng quạng đi
đứng không vững. Sao đă ở vậy đến
tuổi 65 mà không tiếp tục cho hết đời
luôn nhỉ, lại c̣n… dở chứng?!
- Ban đầu anh cũng
nghĩ như em, nhưng bây giờ th́ khác, người
ta t́m nhau để cuộc sống không cô độc
lẻ loi, mà cô độc lẻ loi th́ buồn tủi
lắm em ơi. Khi ta có đôi, đi đâu ở đâu
ta cũng nghĩ ở nơi kia vẫn có người
chờ đợi ta về sẽ thấy đời
ấm cúng hẳn lên.
Tôi băn khoăn:
- Có phải anh suy nghĩ
thế khi lúc năy em vừa kể anh nghe mẹ em
chợt tỉnh ra trong giây lát khi bà thấy cái ṿng
đeo tay của em, món trang sức ngày xưa bà thường
dùng làm dáng, làm đẹp không?
- Chính thế. Ngày
ấy mẹ em mới 24 tuổi, trẻ đẹp và
nồng nàn t́nh xuân, thế mà hết cha mẹ
đến con cái đă ngăn cản bà tái gía. Em có
lỗi một phần trong cuộc đời mẹ cô
độc thiếu vắng một người đàn
ông, một ṿng tay âu yếm, một bờ vai nương
tựa ...
Tôi nói như rên rỉ:
- Nghe anh nói em đau
ḷng qúa! Em thật đáng tội..
H́nh ảnh mẹ tôi ngày xưa hiện ra khi tôi độ
lên 10, mẹ tôi xinh đẹp hay làm duyên làm dáng đeo
chiếc ṿng tay bằng cẩm thạch lên nước
trong xanh. Th́ ra hôm nay trong tiềm thức sâu thẳm lăng
quên của mẹ tôi chút kỷ niệm nào đó
vẫn c̣n... Bất giác mắt tôi cay cay…
Chồng tôi giục:
- Thôi em đi
tắm, thay đồ rồi nghỉ ngơi, hôm nay em
về muộn để anh sẽ thu gom quần áo em
thay và đi giặt….
Thật ấm áp khi bên cạnh tôi luôn có người
đàn ông cùng chung vui buồn, chăm sóc lo lắng cho
nhau. Thế mà mẹ tôi đă không có những t́nh
cảm này suốt cả một cuộc đời son
trẻ... Tôi đă từng hiểu ra điều này
suốt bao nhiêu năm từ khi tôi lấy chồng,
hạnh phúc êm ấm bên chồng. Đôi khi tôi
thấy ḷng áy náy thương mẹ, hối hận ngày
xưa tôi đă ngăn cản mẹ lấy chồng,
nhưng tôi lại tự an ủi và kiêu hănh
mẹ là người phụ nữ thanh cao lư tưởng
trong mắt mọi người, là người mẹ
tuyệt vời, người mẹ đáng kính nể và
ngưỡng mộ của chị em tôi.
Chưa bao giờ tôi cảm thấy ân hận và
bị dày ṿ như ngày hôm nay.
Nếu như tôi cũng cô đơn như mẹ,
nếu như đời tôi không có một người
đàn ông yêu thương bên cạnh, cuộc đời
sẽ chông chênh và buồn lắm.
Ngày xưa tôi yêu anh và lấy anh làm chồng thật
xứng đáng, ông bà ngoại tôi đă lo ngại
“thằng hải quân” đi lênh đênh khắp nơi,
mỗi bến bờ quen một cô, cháu sẽ khổ
cả đời. Nhưng ông bà đă đoán sai
rồi, tiếc rằng ông bà ngoại không sống
đến ngày nay để thấy anh hải quân
của tôi vẫn là người chồng, người
cha tốt..
Anh đi vào pḥng tắm ôm ra một rổ quần áo dơ
để vào pḥng giặt. Thấy tôi vẫn ngồi yên
anh ngạc nhiên đến gần:
- Em sao thế?
Tôi ngước lên nh́n anh, đôi mắt cay cay đă
long lanh giọt nước mắt:
- Anh ơi, anh có
biết em đang nghĩ ǵ không? Nếu…nếu….
mẹ trẻ lại như xưa…
Anh nghe lầm nên hỏi ngược lại:
- Nếu em trẻ lại như xưa hả?
Vậy em c̣n muốn yêu anh nữa không? Hay lại chê
“Thằng hải quân lông bông” như ông bà ngoại
em đă chê? Đến bây giờ anh vẫn nhớ cái
cảm giác khi lần đầu gặp ông bà
ngoại em, nếu tàu anh ra khơi có …đụng
độ tàu địch ngay trước mặt anh cũng
chưa bối rối đến thế...
- Anh nghe kỹ đây,
không phải em mà là mẹ em. Nếu mẹ trẻ
lại như xưa, khi em 10 tuổi em sẽ không
bắt chước ông ngoại cầm chổi lông gà
phất buị trên tủ để đuổi khách
của mẹ đâu, em sẽ không đành hanh ghét ông
Thảo đâu, em sẽ bảo mẹ đi lấy
chồng. Em ân hận lắm. Ôi, nếu mẹ trẻ
lại…. nếu mẹ trẻ lại….….
Anh hiểu ra, an ủi tôi:
- Chúng ta không thể
lấy lại qúa khứ, em đừng tự trách
ḿnh như thế, hăy sống với hiện tại, chăm
sóc mẹ tận t́nh để báo hiếu mẹ đă
hi sinh cả một thời xuân xanh nuôi con khôn lớn.
Tôi lau nước mắt mỉm cười:
- Vâng, chiều mai em
vào thăm mẹ, em lại đeo vào tay mẹ chiếc
ṿng này để mẹ có khoảnh khắc vui như
thiếu phụ c̣n xuân đang làm đẹp cho ḿnh,
cho người t́nh ḿnh thương mến, dù chỉ là
một niềm vui ngớ ngẩn.
Chồng tôi nhắc nhở:
- À, em nhớ thăm bà Ann bên cạnh luôn nhé, con cái bà
bận rộn không vào thăm thường xuyên như
em. Biết đâu bà Ann cũng cần có ai đó bên
cạnh để chợt nhớ ra ḿnh là ai và
được vui trong phút giây như mẹ em...
Nguyễn Thị Thanh Dương.
|