NGÔI
NHÀ CHÂN THỰC CỦA CHÚNG TA |
Tác
gỉa ngài Ajahn Chah Ảnh: Lion’s Roar Ajahn Chah (1918-1992) là một
bậc thầy Phật giáo trứ danh, ngài đã
thiết lập nên hai tự viện lớn trong
truyền thống “Thiền Trong Rừng” của Thái
Lan. Thầy cũng góp phần thiết lập Phật
giáo Theravada tại phương Tây. Bắt đầu
từ năm 1979, với việc thiết lập
tự viện Chithurst tại Vương quốc Anh,
truyền thống “Thiền Trong Rừng” đã phát
triển rộng khắp tại Mỹ và nhiều nước
nước phương Tây. Các buổi Pháp thoại
của Thầy được ghi âm, được
chuyển dịch sang nhiều ngôn ngữ khác nhau. Dưới đây là
những giáo huấn thâm sâu, nhưng vô cùng giản
dị của Thầy giành cho một đệ tử
nhiều tuổi sắp lâm chung. Hôm
nay thầy không mang chút quà vật chất nào cho con
cả, chỉ có Giáo Pháp, những lời dạy
của Đức Phật. Con hãy lắng nghe bằng
cả tấm lòng. Con nên thấu hiểu rằng ngay
cả đức Phật, với vô lượng công
đức đã tích lũy, cũng không tránh
được sự ra đi về mặt thể xác. Ở
tuổi già, chính ngài cũng đã từ bỏ
sắc thân của mình và xả bỏ những gánh
nặng của thân.Bây giờ con hãy học để
hài lòng với những năm tháng cuộc đời
với thân xác này. Hãy thấy rằng bây giờ
đã là đủ rồi. Con
có thể so sánh với những đồ gia dụng
mà mình đã dùng trong một thời gian dài, như
cốc chén, đĩa, bát và v.v... Khi lần đầu
tiên sử dụng, bát chén rất sạch sẽ, sáng
bóng, nhưng tới giờ sau khi sử dụng
thời gian dài, chúng bắt đầu bị hư.
Một số đã bị vỡ, một số đã
không còn, và số khác thì đang bị sứt
mẻ; chúng không có hình thức vĩnh cửu, và
bản chất của chúng là vậy.Thân của con cũng
không khác. Nó đã biến đổi không ngừng
ngay từ ngày con chào đời, qua thời thơ
ấu, thời tuổi trẻ, cho đến bây
giờ là tuổi già. Con hãy chấp nhận sự
thật này. Đức Phật đã dạy rằng
những duyên (sankharas), cho dù là duyên bên
trong, những duyên về thân hay những duyên bên ngoài,
đều không tồn tại tự thân- bản
chất của chúng là vô thường. Hãy suy xét chân
lý này tới tận khi con thấu triệt một cách
rõ ràng. Giữ
cho tâm và thân riêng biệt
Đức
Phật dạy chúng ta phải nhìn vào thân, quán
chiếu về thân và thấu hiểu được
bản chất của nó. Chúng ta phải có năng
lực làm an bình thân dù cho bất kể trạng thái
của thân là như thế nào. Đức Phật
dạy chúng ta rằng chỉ có thân này là đang
bị nhốt trong ngục tù, còn tâm thì không bị
trói buộc cùng với thân như vậy. Bây giờ
thân của con đang bắt đầu suy thoái theo
tuổi tác, đừng cưỡng lại điều
này, nhưng hãy đừng để tâm bị suy thoái
theo. Hãy giữ tâm thức tách rời. Hãy mang lại
nguồn năng lượng cho dòng tâm bằng
việc nhận ra chân lý của vạn pháp như chúng
đang là. Đức Thế Tôn đã dạy
rằng, đó chính là bản chất của thân. Không
thể theo bất kỳ cách nào khác được. Thân
này được sinh ra, già đi, tật bệnh và
sau đó hư hoại. Đây là chân lý vĩ
đại mà con hiện đang đối mặt. Hãy
nhìn vào thân bằng trí tuệ và nhận ra bản
chất thực sự của nó. Thậm
chí nếu nhà của con bị lụt lội hay
bị lửa thiêu cháy trụi ngay lúc này, bất
cứ sự nguy hiểm mà nó đang đe dọa, hãy
để nó chỉ liên quan đến ngôi nhà thôi. Nếu
như có một trận lụt lội, hãy đừng
để nó cuốn trôi dòng tâm của mình. Nếu có
một trận hỏa hoạn, hãy đừng để
nó thiêu đốt dòng tâm. Hãy chỉ để có
ảnh hưởng tới ngôi nhà thôi, đó là
thứ bên ngoài của con. Hãy để cho dòng tâm buông
bỏ mọi bám chấp. Duyên nghiệp đã chín
muồi. Con
đã sống một thời gian dài. Đôi
mắt của con đã thấy rất nhiều
những hình tướng, màu sắc khác nhau, đôi
tai của con đã lắng nghe nhiều âm thanh và
đã có rất nhiều trải nghiệm trong
cuộc đời. Và tất cả chúng chỉ là
những trải nghiệm mà thôi. Con đã thưởng
thức nhiều món ăn ngon, và tất cả
những vị ngon cũng chỉ là những vị
ngon mà thôi, không hơn kém. Những vị khó chịu
cũng chỉ là những vị khó chịu mà thôi,
tất cả chỉ có vậy. Nếu đôi mắt
nhìn thấy một hình tướng đẹp, đó
tất cả cũng chỉ là vậy thôi, chỉ là
một hình thức bắt mắt mà thôi. Một hình
tướng xấu xí, thô kệch cũng chỉ là
một hình tướng xấu xí thô kệch. Tai
lắng nghe một âm thanh du hương, hòa điệu
và nó cũng chỉ là như vậy không hơn kém.
Một âm thanh nghe tai hay lạc nhịp đơn
giản cũng chỉ là như vậy mà thôi. Đức
Phật dạy rằng giàu hay nghèo, già hay trẻ, con
người hoặc động vật, chẳng có chúng
sinh nào trong thế giới này có thể tự duy trì
bản thân trong một trạng thái bất kỳ nào
mãi mãi cả; tất cả mọi trải
nghiệm đều thay đổi. Đây là
một thực tế của đời sống mà chúng
ta không thể làm gì khác được. Nhưng Đức
Phật dạy rằng những gì chúng ta có thể làm
là quán chiếu về thân và tâm để thấu
đạt tính không của chúng, thấy rằng chúng
không là “tôi hay của tôi”. Chúng chỉ là những
thực tại giả tạm. Giống như ngôi nhà
này vậy: nó chỉ thuộc về con trên danh nghĩa,
con chẳng thể mang nó đi cùng bất cứ nơi
đâu cả. Tương
tự với tài sản, sở hữu và gia đình
của con vậy - chúng thuộc về con chỉ
ở phương diện danh nghĩa thôi; chúng không
thực sự thuộc về con, chúng thuộc về
tự nhiên. Chân lý này không chỉ đúng với trường
hợp của con mà tất cả với mọi người,
ngay cả với đức Phật và chúng đệ
tử giác ngộ của ngài. Các ngài chỉ khác
với chúng ta ở một điểm, đó là các
ngài chấp nhận cách thức chúng đang tồn
tại như chúng đang là. Các ngài thấu đạt
được rằng chúng không thể tồn
tại theo bất kỳ một cách nào khác. Đừng
mong cầu điều này phải khác đi
Đức
Phật dạy chúng ta phải suy xét và quán chiếu
thân này, từ lòng bàn chân lên đến đỉnh
đầu, sau đó trở lại xuống đến
chân một lần nữa. Chỉ cần nhìn vào thân.
Con nhìn thấy những gì? Có thứ gì về
bản chất là trong sạch? Con có thể
thấy bất cứ thứ gì có bản chất vĩnh
cửu không? Toàn bộ thân này đang không ngừng
bị hủy hoại và Đức Phật dạy chúng
ta hãy thấy biết rằng nó không thuộc về mình.
Thân tồn tại như vậy là theo lẽ tự
nhiên bởi mọi duyên hợp rồi sẽ tan. Con có
thể làm gì để thay đổi điều này
không? Trên thực tế chẳng có gì sai khi thân
tồn tại theo cách này cả. Không phải thân mang
lại cho con khổ đau, nhân của khổ đau là
do những suy nghĩ lầm sai của con. Khi nhìn
sự vật một cách lầm sai, đó sẽ là ràng
buộc dẫn tới khổ đau. Giống
như nước trên một dòng sông. Nước chảy
từ dốc cao xuống phía dưới; nó không
thể chảy ngược lại được, và
đây là lẽ tự nhiên. Nếu một người
đã đi và đứng trên bờ sông, thấy nước
chảy xiết xuống chỗ mình đứng,
rồi khù khờ mong muốn nó chảy ngược
lại lên nguồn, người đó sẽ khổ
đau. Bất kỳ điều gì anh làm, suy nghĩ
sai lầm của anh ta sẽ làm anh ta không có bình an
nội tâm. Anh ta không thể có hạnh phúc
bởi những tri kiến sai lầm của mình, suy
nghĩ ngược với lẽ tự nhiên. Nếu
anh có chính kiến, anh ta sẽ thấy rằng nước
chắc chắn phải chảy xuống từ dốc
cao xuống phía dưới, nhưng cho đến khi
anh ta nhận ra và chấp nhận thực tế đó,
anh ta sẽ luôn bị khó chịu và phiền não. Dòng
sông phải chảy xuống dưới từ dốc
cao, nó giống như thân của con vậy. Thân này
trẻ trung, rồi già yếu và bây giờ đang
gần với cái chết. Đừng mong cầu nó
phải tồn tại theo cách khác; đây là thứ
con phải rèn luyện để có năng lực
đối trị. Đức Phật dạy chúng ta hãy
nhìn vạn pháp như chúng đang là và buông bỏ
sự bám chấp của chúng ta vào chúng. Hãy nương
tựa nơi cảm giác buông xả này. Hãy thiền
định ngay cả khi con cảm thấy mệt
mỏi và kiệt sức. Hãy để dòng tâm an
trú trong hơi thở. Hãy hít một vài hơi thở
sâu và sau đó để dòng tâm an trú vào hơi
thở bằng câu chân ngôn đức Phật.
Thực hành theo cách này để dần trở thành
thói quen. Buông
xả tất cả ngoại duyên
Con
càng thấy suy kiệt, thì sự định tâm
cần phải vi tế và an định hơn, khi
ấy con mới có thể đối trị được
những cảm giác đau đớn phát sinh. Khi
bắt đầu cảm thấy mệt mỏi, hãy an
định tất cả dòng suy tưởng lại, và
sau đó quan sát hơi thở. Hãy trì tụng bằng
nội tâm câu chân ngôn: Bud-Dho, Bud-Dhu. Hãy buông bỏ
mọi ngoại duyên. Đừng bám chấp vào
những dòng tư tưởng về con cái, gia đình,
họ hàng, đừng bám chấp vào bất kỳ
thứ gì. Hãy buông xả. Hãy để dòng tâm
hợp nhất tại một điểm và an định
nơi thở. Hãy để cho hơi thở hòa
nhập làm một với các đối tượng dòng
tâm. Hãy an định tới khi tâm trở nên vi
tế, cho đến khi cảm xúc thô dần tan
biến và có một sự trong sáng, tỉnh thức vĩ
đại bên trong phát sinh. Khi ấy nếu các
cảm giác đau đớn xuất hiện, chúng
sẽ dần dần chấm dứt theo những cách
riêng của mình. Cuối
cùng nếu con nhìn hơi thở giống như
một người thân viếng thăm. Khi người
thân rời đi, chúng ta đi theo và tiễn người
ấy. Chúng ta dõi theo tới tận khi người
ấy rời khỏi tầm mắt và chúng ta quay
trở lại vào nhà. Hãy theo dõi hơi thở theo cách
như vậy. Nếu hơi thở thô, chúng ta
biết rằng đó là hơi thở thô, nếu hơi
thở vi tế, chúng ta biết rằng hơi thở
vi tế. Mọi thứ sẽ trở nên hòa điệu,
con hãy tiếp tục dõi theo cách này, trong khi ấy
đồng thời tâm tỉnh thức sẽ phát sinh.
Thậm chí hơi thở sẽ biến mất đồng
thời và tất cả sẽ chỉ còn là một
trạng thái tỉnh thức. Đây được
gọi là sự hạnh ngộ đức Phật. Chúng
ta có sự thức tỉnh rõ ràng được
gọi là Biiddlio, phẩm tính toàn tri, sự giác
tỉnh. Đây là sự hạnh ngộ, an trụ
trong trạng thái Phật với sự giác tỉnh.
Chỉ có đức Phật lịch sử bằng xương
thịt đã thể nhập Niết Bàn thôi, còn
đức Phật hay sự giác tỉnh, rực
rỡ và quang minh, thì chúng ta có thể trải
nghiệm, chứng đạt ngay lúc này và ngay khi chúng
ta thực hành. Tĩnh
tại
Bởi
vậy, hãy buông xả, hãy buông xả mọi thứ,
ngoại trừ sự giác tỉnh. Đừng bị
đánh lừa trước những hình ảnh hay âm
thanh phát sinh trong tâm khi đang thiền định. Hãy
buông xả chúng. Đừng bám chấp bất kỳ
đối tượng bên ngoài nào. Hãy chỉ an
trụ trong sự tỉnh giác bất nhị này. Đừng
lo lắng về quá khứ hay tương lai. Hãy tĩnh
tại và con sẽ đạt tới cảnh giới
không có tăng hay giảm, không có thoái thất hay ngăn
ngại, ở đó chẳng có gì để bám
chấp hay chấp thủ cả. Tại sao? Bởi
vì không còn bản ngã, không còn tôi, của tôi.
Tất cả mọi thứ đã được buông
xả. Đức
Phật dạy chúng ta phải buông xả mọi
thứ theo cách này, đừng mang bất cứ điều
gì theo cả. Hãy chỉ biết, thấy biết và buông
xả. Thấu
đạt Giáo Pháp, con đường đến
giải thoát khỏi vòng sinh và tử là nhiệm
vụ mà mỗi chúng ta phải tự mình làm. Bởi
vậy, hãy không ngừng buông xả và thấu
hiểu giáo pháp. Hãy nỗ lực, tinh tiến
thiền định. Đừng bị xao nhãng, đừng
lo lắng về gia đình của con. Ngay lúc này gia
đình con là gia đình con, nhưng trong tương
lai họ cũng trong hoàn cảnh như như lúc này.
Chẳng có ai trên thế giới này có thể
trốn thoát khỏi cái chết. Đức Phật
dạy chúng ta hãy buông xả mọi thứ không có
một tự tính cố hữu. Nếu biết buông
xả, con sẽ thấy được chân lý, và
đường nhiên là ngược lại. Đó là
cách sự vật tồn tại và điều này
đúng với mọi người trên thế gian này.
Bởi vậy hãy đừng xao lãng và đừng bám
chấp bất kỳ đối tượng nào. Thậm
chí nếu thấy mình cứ khởi những dòng suy
nghĩ, cũng ổn thôi, miễn là con biết suy nghĩ
một cách trí tuệ. Không suy nghĩ với sự si
mê. Nếu suy nghĩ về con cái của mình, hãy nghĩ
tới chúng bằng trí tuệ. Bất kỳ đối
tượng nào mà tâm thức hướng tới, hãy
suy tư và thấy biết chúng bằng trí tuệ,
tỉnh thức về bản chất thật của
chúng. Nếu con thấy biết mọi điều
bằng trí tuệ, con có thể buông xả chúng, khi
ấy sẽ không còn khổ đau. Bản chất
của tâm là trong sáng, rực rỡ, hoan hỷ và an bình,
và không bị ngăn ngại bởi những phiền
não. Ở thời điểm này con có thể thực
hành để đạt tới trạng thái đó thông
qua hơi thở. Đây
là công việc của riêng chính con, không ai làm thay
được. Hãy để những người khác
làm công việc của chính họ. Con có bổn
phận và trách nhiệm của riêng mình và con không
phải đảm nhận thay cho bất kỳ ai trong
gia đình cả. Đừng trói buộc mình với
bất kỳ bổn phận nào của người khác.
Hãy buông xả. Sự buông xả sẽ làm an định
dòng tâm con. Trách nhiệm duy nhất của con ngay
lúc này là an định và làm an bình dòng tâm. Hãy để
mọi thứ cho người khác. Hình sắc, âm
thanh, mùi vị… hãy để lại chúng cho người
khác. Hãy để mọi thứ phía sau và làm, viên
mãn công việc của mình. Dù bất kỳ tư
tưởng nào phát sinh trong tâm như nỗi lo sợ
đau đớn, lo sợ cái chết, lo lắng
về người nay hay người kia, hay bất
kỳ thứ gì, con hãy nói với chúng rằng “hãy
đừng làm phiền ta nữa. Ngươi không còn
là bổn phận của ta nữa. Hãy không ngừng nói
với chúng như vậy khi thấy chúng khởi
hiện trong tâm. Thế
giới là trạng thái tinh thần đang không
ngừng kích động tới con lúc này: “Con người
này sẽ làm điều gì? Khi tôi chết, ai sẽ
chăm sóc chúng? Họ sẽ chăm sóc như thế
nào? Đây là tất cả những gì là thế
giới. Ngay cả một ý niệm khởi sinh sợ
chết hay sợ đau cũng là thế giới. Hãy
ném bỏ thế giới đó đi! Thế giới
là cách thức nó đang tồn tại. Nếu con
để cho nó khởi hiện trong dòng tâm và chi
phối tâm thức, con sẽ không thể nhìn thấu
được bản chất của nó. Bởi
vậy bất kỳ điều gì khởi hiện
trong tâm, hãy đơn giản nói: “Đây không
phải là bổn phận của tôi. Nó là vô thường,
bất mãn và ngã chấp.” Tìm
về ngôi nhà chân thực của mình
Suy
nghĩ muốn tiếp tục sống trong một
thời gian dài sẽ làm cho con khổ đau. Nhưng
cho rằng con sẽ ra đi ngay thời khắc này hay
ra đi tức thời cũng không phải là cách suy
nghĩ chân chính. Đó là sự khổ đau, có
phải không? Các duyên hoàn toàn không thuộc về chúng
ta, chúng vận hành theo quy luật tự nhiên của
riêng mình. Con không thể làm bất cứ điều
gì về cách thức vận hành của thân. Con có
thể trang điểm đôi chút, làm cho khuôn
mặt, thân thể trở trông hấp dẫn và
sạch sẽ trong một thời gian, giống như
các thiếu nữ, đánh son đôi môi, để
cho móng tay mọc dài, nhưng khi tuổi già ập
đến, tất cả mọi người đều
như nhau. Đó là cách tồn tại của thân, con
không thể thay đổi khác được. Điều
con có thể làm là trưởng dưỡng và thăng
hoa dòng tâm thức. Ai
cũng có thể làm một ngôi nhà bằng gỗ và
gạch, nhưng Đức Phật dạy rằng
rằng loại nhà đó không phải là ngôi nhà chân
thật của chúng ta; ngôi nhà đó chỉ trên danh
nghĩa vậy thôi. Đó là ngôi nhà thuộc
về thế giới và nó tồn tại thuận theo
cách riêng của thế giới. Ngôi nhà thực
sự của mỗi người là sự bình an
nội tâm. Một ngôi nhà bên ngoài bằng vật
liệu vật chất cũng có thể đẹp, nhưng
nó không phải là sự bình an. Rồi thì sẽ luôn
có những lo lắng này kia xảy tới. Bởi
vậy, chúng ta nói nó không phải là ngôi nhà thật
sự của chúng ta, nó ở bên ngoài chúng ta. Sớm
hay muộn chúng ta cũng sẽ phải từ bỏ.
Nó không phải là nơi chốn chúng ta có thể
sống mãi mãi bởi vì nó không thực sự
thuộc về chúng ta, trên thực tế nó là
một phần của thế giới. Thân
chúng ta đều như nhau: chúng ta coi nó là bản thân
mình, là “tôi” và “thuộc về tôi”, nhưng trên
thực tế không phải như vậy. Đó là
một thế giới khác. Thân của con vận hành
theo những quy luật tự nhiên từ khi sinh ra
tới nay, nó già cỗi, bệnh tật và con không
thể ngăn cản được quy luật này.
Đó cách thân tồn tại. Sẽ thật là
ngốc nghếch nếu mong cầu khác đi,
chẳng khác nào mong một con vịt sẽ trở thành
một con gà. Khi thấy rằng điều đó
là không thể, rằng vịt là vịt, gà là gà, thân
rồi sẽ phải trở nên già cỗi và chết
đi, con sẽ tìm được sức mạnh,
sự hùng tâm và nguồn năng lượng mới.
Dù con có muốn thân này cứ mãi tươi trẻ và
kéo dài mãi nhưng điều này là không thể. Các
duyên là vô thường và không bền chắc; chúng
hợp rồi tan, thành rồi hoại. Dù cho tất
cả mọi người mong cầu chúng vững
bền mãi mãi nhưng đó là niềm mong cầu ngây
thơ. Ngay
khi chúng ta sinh ra, có nghĩa chúng ta tử. Sinh tử
chỉ là một. Cũng giống như một cái cây:
Khi có gốc rễ thì sẽ có lá cánh. Khi có lá cánh
thì phải có rễ. Không thể có thứ này mà không
có thứ kia. Thật là hài ước khi chứng
kiến nhiều người cận tử lại vô cùng
sầu thảm, bất hạnh, sợ hãi, dằn
vặt và khi sinh ra họ thật hoan hỷ, mừng
vui. Một sự si mê; dường như chẳng có
ai nhìn thấu được điều này. Thầy
nghĩ nếu con thực sự muốn khóc, thì
tốt nhất nên khóc khi chứng kiến một ai
đó lúc chào đời. Bởi vì thực sự sinh
chính là tử, tử là sinh, rễ cây chính là cành lá,
cành là chính là gốc rễ. Nếu con muốn khóc, hãy
khóc khi sinh. Hãy quán chiếu một cách kỹ càng:
nếu không có sinh, làm sao có tử, con có thấu
hiểu lời của Thầy không? Hãy
đừng để các dòng suy nghĩ hiện
khởi nhiều. Hãy chỉ suy nghĩ, “Đây là cách
mọi thứ tồn tại như chúng đang là”.
Công việc, bổn phận của con lúc này chỉ có
vậy thôi. Lúc này không ai có thể giúp được
con cả, chẳng có ai cả, gia đình, tài sản,
chẳng ai, chẳng thứ gì có thể giúp được
con cả đâu. Tất cả sự trợ giúp cho
con lúc này chỉ là chính kiến và sự
tỉnh thức mà thôi. Bởi
vậy, hãy buông xả, đừng băn khoăn chi
cả. Hãy buông bỏ tất thảy. Thậm
chí nếu con không biết buông xả, mọi thứ
vẫn tan rã theo cách riêng của chúng. Con có thể
chứng kiến được điều này,
những bộ phận của cơ thể con đang
tan rã? Đôi mắt, tai, mũi, lưỡi, tất
cả mọi thứ đang dần tan rã bởi vì
đây không phải là ngôi nhà của chúng. Con không
thể xây một ngôi nhà vĩnh cửu trên một sankhara; con
chỉ có thể ở tạm trong một thời gian
ngắn và sau đó sẽ phải rời đi. Giống
như một người thuê nhà đang lướt
qua nhà nhỏ bé của mình với đôi mắt
mờ. Răng của anh ta không bền chắc,
đôi tai không nghe rõ và thân anh ta không mạnh
khỏe, mọi thứ đang tan rã. Như
thế không có gì phải lo lắng cả bởi
đây không phải là ngôi nhà thực sự của
con. Đó chỉ là nơi trú chân tạm thời mà
thôi. Con cần suy tư kỹ càng về bản
chất mọi sự vật, chúng hiện khởi,
rồi tan biến, hợp rồi tan. Hãy nhìn vào thân
con. Có thứ gì mãi là chúng như thuở ban đầu
không? Làn da có mãi là như vậy đâu? Mái tóc?
Tất cả mọi thứ đang tan rã? Đó là
bản chất của sự vật, là cách thức
sự vật tồn tại như chúng đang là. Khi
thời gian chín muồi, duyên hợp, rồi lại
tan. Thế giới bên ngoài chẳng có gì để ta
nương tựa- đó chỉ là một chuỗi
bất tận của phiền não, hỗn loạn,
của vui thú và khổ đau miên viễn, không có bình
an thực sự. Tất
cả mọi người, mọi loài rồi sẽ
phải ra đi. Người giàu, người nghèo,
thanh niên, người già, tất cả mọi người
đều phải trải nghiệm vô thường và
cái chết. Nếu chúng ta thấu triệt vạn
pháp là vô thường thì chắc chắn có một
sự vĩnh hằng, vĩnh hằng theo nghĩa đối
trị với sự thay đổi là bất biến. Đây
là sự vĩnh hằng mà tất thảy chúng sinh
đều sở hữu. Một sự biến đổi
và chuyển hóa liên tục, từ khi chào đời
tới lúc trường thành, tới khi già yếu,
một sự thay đổi, bản chất của
sự thay đổi là bất biến và vĩnh
hằng. Nếu có thể thấu rõ được lý
nghĩa này, trái tim của con sẽ bình an. Hãy
buông xả, hãy thả lòng và để gia đình chăm
sóc cho con. Những ai chăm sóc người
bệnh sẽ dần biết nuôi dưỡng
được lòng từ và đức hạnh nơi
mình. Một người bệnh biết mang
lại cho người khác cơ hội như vậy
sẽ không làm điều gì khó khăn cho họ.
Nếu có đau đớn hay những rắc rối
này kia, hãy cho họ biết và giữ tâm thức bình
an. Một
người đang chăm sóc cha mẹ mình cũng nên
nuôi dưỡng trong tâm lòng từ và sự ấm áp,
đừng bị mắc kẹt trong ác cảm. Đây
là lúc con có thể đáp trả lòng tốt của
họ đối với con trước đây. Từ
khi chào đời, trưởng thành, con được
sự nuôi dưỡng, giáo dục của cha mẹ.
Chúng ta hiện diện ở đây là do ân đức
sinh thành, giáo dưỡng của cha mẹ. Chúng ta
nợ họ sự tri ân vô lượng. Vì
vậy, ngày hôm nay, tất cả con cái, người
thân tụ tập nơi đây với nhau, con hãy suy xét
xem bằng cách nào cha mẹ của mình lại có
thể trở thành con cái của mình đời
hiện tại. Trong những đời trước
con là con cái của cha mẹ, bây giờ họ trở
thành con của con. Trí nhớ của họ
giảm đi, đôi mắt của họ mờ đi.
Đôi khi họ cắt ngang lời nói của con. Hãy
đừng để những điều này làm lãng
xao dòng tâm. Tất cả những ai đang chăm sóc
người bệnh đều phải biết buông
xả. Đừng bám chấp vào mọi thứ; hãy
buông xả và để cho mọi thứ vận hành
theo đúng quy luật tự nhiên của chúng. Khi
một đứa trẻ không vâng lời, đôi khi
cha mẹ để cho nó tự làm theo cách riêng
của con trẻ, họ chỉ giữ im lặng và bình
an, làm cho nó hạnh phúc. Bây giờ cha mẹ của
con giống như những đứa trẻ vậy.
Trí nhớ và nhận thức của họ bị
rối bời. Đôi lúc họ gọi nhầm tên con
hay con muốn họ đưa cho cái cốc nhưng
họ lại đưa cho cái đĩa. Điều này
là bình thường, đừng bị phiền não
bởi những việc như vậy. Hãy
để cho người bệnh nhân nhớ nghĩ
tới lòng tốt của những người đã
chăm sóc mình và kiên nhẫn chịu đựng
cảm giác đớn đau. Hãy phát khởi
sự dũng mãnh về tinh thần, đừng để
dòng tâm bị xao nhãng và kích động, đừng
làm cho mọi thứ trở nên khó khăn cho những
người đang chăm sóc cho con. Hãy để cho
họ làm với một tâm từ và đức
hạnh tràn đầy. Đừng dễ phản
ứng trước phần của công việc, để
làm sạch chất nhầy và đờm hoặc nước
tiểu và phân. Tự bản thân phải nỗ
lực hết nhiều. Mọi người trong gia
đình đều đang nỗ lực giúp sức. Đây
là những bậc cha mẹ duy nhất của con.
Họ đã cho con đời sống nàỳ; họ
đã giáo dưỡng, họ là người y tá, bác
sĩ chăm sóc con; họ là tất cả đối
với con, họ dã nuôi dạy con, chia sẻ tài
sản cho con. Đức Phật dạy các phẩm
hạnh katannu và katavedi, biết
tri ân ân đức và nỗ lực đáp đền
ân đức. Hai pháp là bổ sung, tương
trợ cho nhau. Nếu cha mẹ đang có cần giúp
đỡ, cha mẹ đang không khỏe mạnh hay
gặp khó khăn, khi ấy chúng ta cần làm
những điều tốt nhất có thể để
trợ giúp. Đây là katannukatavedi- một
phẩm hạnh thiết yếu để duy trì
sự tồn tại của thế giới. Nó ngăn
chặn sự đổ vỡ của gia đình; nó
làm cho mỗi người, gia đình, xã hội bình
an và hòa hợp. Hôm
nay Thầy đã mang tới con món quà Pháp trong lúc con
đau yếu. Thầy không có những món quà vật
chất cho con, dường như trong nhà cũng đã
sẵn đủ các đồ vật chất. Ta mang
cho con món quà Pháp, nếu biết sử dụng có
thể mang lại cho con sự an bình. Con cũng có
thể chia sẻ cho những người khác nếu
con thấy cần và như thế giáo pháp sẽ không
bao giờ bị cạn kiệt. Đó là bản
chất của chân lý. Thầy rất hạnh phúc
vì đã có thể mang lại cho bạn món quà Pháp này
và mong nguyện Pháp sẽ giúp con khai phát hùng tâm
đối trị những nỗi khổ đau
của con. La Sơn Phúc Cường trích dịch |