Người Cha H.O. Thầm Lặng Năng Khiếu |
Bố
tôi đến dịch vụ làm hồ sơ xuất
cảnh diện HO. Cầm theo những giấy tờ
cần thiết như giấy khai sanh, giấy ra
trại, tờ hộ khẩu… Chỉ vỏn vẹn có
hai Bố con, trước con mắt ṭ ṃ của
nhiều người. Thế rồi “Cha già con
cọc” dắt díu nhau lên máy bay qua Mỹ, năm tôi
tṛn bảy tuổi. Đầu
mùa thu năm 1993, Bố xin cho tôi vào học lớp hai
tại trường Willmore School, ở đường
Goldenwest, thành phố Westminster. Mỗi lần họp
phụ huynh xong, cô giáo mời cha mẹ học sinh đến
tham quan lớp học và kư tên. Nhưng tôi không có ai
đi họp, cũng chẳng có ai kư tên, v́ Bố
bận đi làm. Mẹ tôi c̣n ở Việt Nam. Khi cha
hoặc mẹ các bạn tôi kư tên gần hết, tôi
vẫn đứng tựa cửa lớp, dơi mắt ra
cổng đợi Bố đến như lời
hẹn. Nhưng chắc Bố đang mắc làm trong hăng
nhiều hàng gấp. Chờ đợi mỏi ṃn
chẳng thấy bóng dáng Bố đâu! May sao mẹ
của một người bạn ở gần nhà,
biết hoàn cảnh cha con đơn chiếc đă
đến hỏi thăm, và tôi xin cô giáo để bà
kư tên thay cho Bố. Cô nhận lời và nói tôi thông
dịch cho bà trước khi kư tên, cô chỉ lên
bảng dán những bức h́nh tôi vẽ trong giấy
cứng, cô khen tôi học chăm chỉ và rất
giỏi. Bây
giờ chỉ c̣n bốn tháng nữa là tôi đủ
ba mươi hai tuổi. Như vậy là tôi đă
sống ở Mỹ một thời gian khá dài. Từ
một con bé c̣m cơi, nay tôi đă có gia đ́nh và là
mẹ của hai đứa con, trai ba tuổi và gái
mới đầy năm. Từ
khi c̣n rất nhỏ, nhiều người vẫn
hỏi tôi: Tại sao Mẹ c̣n ở Việt Nam? Sao
chỉ có hai Bố con đi Mỹ thôi? C̣n nhiều câu
hỏi khác, mà hồi nhỏ tôi có hiểu ǵ đâu mà
trả lời, chỉ cười trừ, nhưng bây
giờ lớn tới đâu là hiểu tới đó. *
* * Cuối
năm 1982. Bố tôi đi tù về, tá túc ở nhà bà
nội tôi tại xứ Thánh Mẫu, Huyện Xuân
Lộc, tỉnh Đồng Nai. Bồ về chiều hôm
trước, ngay sáng hôm sau, Sáu Sẹo, Công an khu
vực đă ghé nhà hỏi thăm sức khỏe,
rồi nhắc nhở: “V́ vợ con anh đă đi
theo đế quốc Mỹ, mà lại không có hộ
khẩu ở đây, anh phải đi kinh tế
mới”. Bao
nhiêu năm tù đày, ngày được thả
về, Bố tôi thấy bạn bè háo hức, nôn nóng
mong xum họp với vợ con, mà thấy tủi thân! Sau
mấy năm tù đầy, người vợ “đầu
gối tay ấp” đến thăm Bố lần
cuối, yêu cầu bố kư vào tờ giấy ly
dị, để bà dẫn hai đứa con trai đi
Mỹ, theo diện đoàn tụ ODP, v́ cha mẹ bà di
tản năm 1975 gửi giấy tờ bảo lănh
về. Nhưng khi làm hồ sơ ra đi, họ đ̣i
phải có giấy ly dị của ông chồng sĩ
quan ngụy đang cải tạo mới chịu.
Thấy Bố chần chờ, bà nói: “Ông phải
nghĩ đến tương lai các con, tôi đưa chúng
nó đi để ăn học, chứ ở măi xứ
này mà chết chùm à!” Bố tôi đành kư tên vào
tờ giấy ly dị. Sau
khi tới Mỹ, thời gian đầu bà cũng
gửi tiền về nhờ người em c̣n ở
Saigon đi thăm nuôi Bố tôi. Nhưng chỉ
được vài lần, rồi v́ “Người khôn
của khó” không ai kiên nhẫn đi thăm nuôi người
tù không án. Sau đó Bố mất liên lạc với
vợ con luôn. Từ dạo ấy Bố là “con bà Sơ”
trong tù, nhưng Trời thương nhờ vóc dáng cao
lớn, nên Bố c̣n cầm cự được
giữa sóng gió tù đày… Bị
công an đuổi đi kinh tế mới, bố tôi cũng
t́m được đất sống. Đó là khu kinh
tế mới Sông Ray, cách Long Khánh khoảng ba mươi
cây số. Khu mới khai khẩn, chỉ lưa thưa vài
chục nóc nhà, Bố tôi sang rẻ lại của người
quen miếng đất ngay đầu lối, cất lên
một căn nhà nhỏ như cái cḥi. Nhờ có hai người
bạn cùng cảnh ngộ đến phụ giúp,
chẳng mấy chốc Bố đă có chỗ che
nắng che mưa, lại yên thân không bị công an khu
vực ḍm ngó! Xung quanh nhà Bố tôi trồng đủ
thứ, nào bắp, khoai lang, củ ḿ, bầu, bí… là
những thứ mau thu hoạch. Đó là “thành tích”
sau bảy tám năm Bố tôi học được
trong các “trại tù cải tạo”. Để
kiếm thêm thu nhập, Bố tôi cùng vài người
bạn rủ nhau đi sâu vào trong rừng gần chân núi,
khai hoang thêm mấy mẫu đất nữa, cặm
cụi trồng trọt tiếp. Sống
trong vùng kinh tế mới này cũng hơn nửa năm,
Bố cứ âm thầm lặng lẽ, cuốc cuốc,
xới xới suốt ngày không để ư đến
ai. Hoa mầu trồng được th́ đă có người
đến tận vườn thu mua giá rẻ, nhưng
khỏi mất công gánh ra chợ. Khu
xóm kinh tế mới nhà này cách nhà kia bằng những
hàng rào gỗ lưa thưa, xa xa nh́n không rơ mặt.
Một ngày mưa nghỉ làm, khi xế trưa mưa
tạnh, bố tôi có dịp sang thăm hàng xóm, một
căn nhà tranh vách đất cách một con đường
đất đỏ. Chủ
nhà hàng xóm là một thiếu phụ tuổi ngoài ba mươi,
tuy sống đời cực nhọc tại vùng kinh
tế mới nhưng vẫn c̣n nét thanh lịch của
dân Sài g̣n cũ, cho biết ông chồng sĩ quan đă
mất sau những năm đi “học tập
cải tạo”. Trên
bàn thờ kê giữa nhà, dưới chân cây thánh giá là
h́nh người đàn ông trạc ngoài bốn mươi,
nh́n quen quen mà Bố chưa nhớ ra, đến lúc
hỏi tên tuổi, th́ ra là Tính, Ngô Xuân Tính. Nh́n
kỹ khuôn h́nh thờ, chợt kư ức hiện
về, Tính một người bạn hiền lành và
tốt bụng, hai người sống cùng đội
trong trại tù ở núi rừng Việt Bắc. Đầu
năm 1977, bố tôi bị chuyển trại vào một
đêm khuya, từ đó hoàn toàn mất liên lạc, nào
ngờ… Bà
vợ góa của người bạn tù xấu số
cho biết Tính bị bệnh sơ gan ngay trong tù, không
thuốc men, bụng chướng to như người
đeo ba lô ngược. Thấy đă hết đường
sống, trại tù cộng sản thả cho về nhà
chờ hết. Mặc dù chị đă đă tận
lực cố chạy chữa cho anh, nhưng cũng không
chống chỏi được bao lâu. Sau
khi lo ma chay cho chồng, chị bồng con về nhà cha
mẹ chồng ở Bảo Toàn nương nhờ. Nhưng
cha mẹ già yếu, nhà lại đông con. Nhờ
sự giúp đỡ của anh em nhà chồng, chị và
ba con có được căn nhà nhỏ ở vùng kinh
tế mới này, sống qua ngày. Đứa con trai
lớn nhất mười bốn tuổi, đă
biết chở than mướn kiếm tiền về cho
mẹ đong gạo, mà hôm nay trời mưa chưa
thấy về, c̣n hai đứa con gái một đứa
mười hai và một đứa mười tuổi,
mặt mũi xanh xao, cũng biết vác cuốc ra
rẫy làm cỏ với mẹ. Nghe
chuyện người góa phụ trẻ, nh́n lên bàn
thờ, Bố tôi thấy thương người, thương
ḿnh. Từ đó thường lui tới giúp đỡ.
Thấy nhà cửa dột nát, Bố đưa thằng
con lớn vào rừng cắt tranh, dặm lại má nhà.
Nh́n đàn con chị đói rách, bữa gạo bữa
bo bo, Bố chia lại cho mẹ con chị một
nửa khu đất đă khai khẩn được,
rồi chỉ cách trồng trọt, chăm bón, và
nhặt ống lon buộc quanh rẫy để gây
tiếng động, cất lều ở canh thú
rừng. Chẳng mấy chốc cuộc sống mẹ
con đỡ chật vật, những đứa nhỏ
được đi học trở lại. Sớm
hôm lui tới, có nhau khi tối lửa tắt đèn
giữa vùng kinh tế mới heo hút, Bố trở thành
người đàn ông duy nhất trong nhà bà mẹ góa.
Tôi được sanh ra trong hoàn cảnh đó, thành
đứa con thứ tư của Má. Sau
thời bao cấp, nhà nước cộng sản mở
cửa để cứu nguy chế độ, đời
sống dân chúng dần dà dễ thở hơn. Bà
nội đă già yếu, nên chạy hộ khẩu cho
Bố tôi về thị xă sống với bà, đem theo
tôi về lúc vừa thôi nôi. Tôi xa Má từ dạo
ấy. Bà nội và Bố tôi lên “rước Má
về dinh”, nhưng Má tôi không đi v́ c̣n bổn
phận với các anh chị tôi. Thỉnh thoảng
Bố đưa tôi lên thăm Má. Đầu
năm 1989, bắt đầu có chương tŕnh HO.,
đưa các cựu tù nhân chính trị sang Mỹ. Sau
nhiều năm bặt tin, bà vợ cũ của Bố
mà tôi gọi là Mẹ cả trở về Việt nam
thăm Bố tôi, nói có thể bảo lănh Bố khi
đến Mỹ. Bên gia đ́nh nhà nội tôi chia làm
hai phe, người th́ trách Mẹ cả bạc t́nh
bạc nghĩa. Kẻ th́ khuyên bố trở về hàn
gắn gia đ́nh, v́ c̣n vướng phép hôn phối. Bố
tôi chần chờ măi. Đầu năm 1990 người
HO đầu tiên đă lên đường, Bố
mới bắt đầu đi làm hồ sơ cho Má và
các anh chị tôi đi theo. Nhưng “Người dưng
khác họ” khác hộ khẩu không được
chấp nhận. Bố tôi đă lên tận Bộ Tư
Pháp của Cộng Sản Việt Nam khiếu nại,
nhưng chỉ một ḿnh Má tôi đi được.
Cuối cùng Má quyết định ở lại nuôi
đàn con nhỏ, và kư giấy tờ, bằng ḷng
để Bố tôi được quyền đưa tôi
đi theo. Cuộc t́nh của Bố và Má tôi chia ly
từ đây. Tuy
nộp hồ sơ xin xuất cảnh muộn, nhưng
nhờ sau này có chương tŕnh ưu tiên cho những
tù nhân trên bảy năm, nên hồ sơ Bố tôi
được đôn lên đi trước. V́
không muốn đi theo diện “đầu trọc”
để nhà thờ Tin Lành bảo lănh về tiểu
bang lạnh. Bố tôi nhờ Mẹ cả bảo
trợ, và đón Bố con tôi từ Phi trường
LAX về nhà ở Thành phố Santa Ana. Những
ngày đầu gia đ́nh cũng hạnh phúc, người
con trai lớn đang học trường Berkeley ở
Bắc Cali fornia cũng về đón Bố. Mẹ
cả th́ tỏ ra lo lắng cho Bố, nào chở
bố đi làm giấy tờ, chở đi thăm
bạn bè quen biết, dẫn cả tôi đi shopping mua
quần áo mới… Căn Mobile home của
Mẹ cả, có ba pḥng rộng răi. Trước nhà
trồng hoa hồng rất đẹp, c̣n vườn
sau có nhiều cây ăn trái, tôi thích nhất là cây
ổi đào trái chín vàng thơm phức, cao bằng cây
ổi nhà nội bên Việt Nam. Thấy tôi trèo thoăn
thoắt như con khỉ để hái trái, Mẹ
cả liền la lên v́ sợ tôi té rồi mang họa. Tôi biết thân biết
phận không dám nhơng nhẽo Bố như ở
Việt Nam. Anh lớn tên là Peter ở chơi với
Bố được vài ngày lại đi học
tiếp, nhà chỉ c̣n lại anh Mike đi học
về là vào pḥng đóng cửa, ít nói chuyện.
Mẹ cả và anh Mike, nh́n tôi với ánh mắt không
mấy thiện cảm. Tôi có cảm giác ḿnh là cái gai
trước mắt họ, nên luôn t́m cách lẩn tránh. Nhiều lần thu ḿnh
trong góc pḥng, tôi nghe tiếng Bố và Mẹ Cả căi
nhau nho nhỏ. Rồi một buổi tối định
mệnh, tôi đang học bài trong pḥng, nghe Mẹ
cả lớn tiếng với bố ngoài pḥng khách: “Một
là ông chọn con bé, hai là ông chọn gia đ́nh này…”
Tôi hồi hộp lắng nghe. Tiếng Mẹ cả
lại ch́ chiết, “ông c̣n giấu tôi gửi thư
về cho Mẹ nó. Tôi không chịu được
cảnh một chốn đôi quê, ông dứt khoát đi!” Không bao lâu sau, Bố con
tôi khăn gói ra đi bắt đầu lại cuộc
đời mới nơi đất khách. Khu Apartment Bố thuê
gần trường tôi học, có hai tầng lầu
khoảng hơn mười units, th́ chín nhà là Việt
Nam, đâu hai ba gia đ́nh người mễ, coi như
thiểu số ở xóm này. Ở đây mọi người
coi nhau như người nhà, thấy gia đ́nh có hai
cha con côi cút tội nghiệp, đến hỏi thăm
xem có cần giúp đỡ chi không. Kế bên nhà tôi là
một gia đ́nh sống tại đây lâu rồi, có
bốn người, một bà ngoại ngót bảy mươi,
hai vợ chồng trẻ và một đứa con gái kém
tôi một tuổi. Từ đó mỗi lần Bố
đi đâu vắng là dắt tôi qua gửi bà
ngoại để tôi chơi với cháu bà. Bà
ngoại thấy tôi nói tiếng Việt rành rẽ th́
thích lắm, hỏi chuyện miết: Nhà có hai Bố
con thôi sao? Má mày đâu? Sao ở lại Việt Nam?
Bố mày xin được Housing chưa? Chắc mày c̣n
nhỏ có medical, được ăn Welfare. Có xin
được Food stamp không? Bà ngoại hỏi dồn
dập, tôi nghe không hiểu mấy cái danh từ
bằng tiếng Anh lạ hoắc, làm sao mà trả
lời, tôi chỉ lắc đầu cười,
rồi bà cũng cười. Hai bà cháu cứ vậy, nên
bà thương tôi lắm. Ngoài lúc đi học, về
đến nhà là tôi chạy qua bắt chước cháu
bà gọi ngoại ơi! Ngoại à! Ngon ơ. * * * Nhân dịp Fathers Day
sắp đến con xin phép được thưa
với Bố đôi điều. Kính thưa Bố. Khi con ngồi viết những ḍng
chữ này, dư âm của bữa tiệc xum họp
quanh Bố tối hôm trước, có sự hiện
diện của gia đ́nh anh Peter và anh Mike. Để chúng
con nói lên lời cảm tạ và chúc mừng sinh
nhật thứ tám mươi của Bố, như c̣n
đọng măi trong con. Cũng là lúc sức khỏe
Bố đă mỏi ṃn, đi đứng phải
dựa vào chiếc gậy cầm tay. V́ ảnh hưởng
lần Bố bị stroke năm trước. Con chạnh nhớ lại cách đây hơn
hai mươi năm, ngày Bố con ḿnh đến phi trường
Los Angles, con bị chóng mặt v́ say máy bay, nên Bố
phải cơng con trên lưng bước xuống cầu
thang, để đặt những bước chân đầu
tiên nặng nề trên đất Mỹ. Rồi ở tuổi sắp nghỉ ngơi,
nhưng v́ con mà Bố phải khổ cực, không
một tiếng than van, Bố đă âm thầm, một
lặng hai nín cũng v́ con. Những tưởng
cuộc đời được tạm ổn trên quê
hương thứ hai, nhưng kiếp tha hương
vẫn c̣n nhiều gian truân, Bố phải tranh đấu
gay go với cuộc sống mới, về tinh thần cũng
như thể xác. Giữa mùa đông rét mướt,
Bố phải đi làm ca đêm nên bị ốm, con
đă khóc v́ thương Bố, nhưng Bố nói không
sao đâu con, suốt mấy năm trời tù đày,
Bố đă quen với cái lạnh thấu xương
nơi núi rừng Yên Bái Bắc Việt. Sau lần
bị đau nặng, hăng chuyển qua cho Bố làm ca
ban ngày. Mỗi buổi sáng Bố ra khỏi nhà để
đi làm, con cũng bắt đầu đi học.
Chiều về hai Bố con lủi thủi trong căn
hộ chật hẹp trên lầu hai của chung cư,
mỗi lần thấy Bố leo cầu thang mệt
nhọc, con đă tự nhủ ḿnh phải cố
gắng học hành, mai sau lớn lên làm việc
thật nhiều để có tiền, sẽ mua một
căn nhà khang trang đẹp đẽ, để
tuổi già Bốđược an nhàn hơn. Khi
con ra trường High School, Bố đă dành dụm mua
cho con từ chiếc xe, rồi đóng tiền insurance,
để con yên trí bước lên bậc đại
học. Bốn năm qua nhanh ở trường Cal State
University Fullerton, con đă hoàn tất cử nhân sinh
học (Biology major) và chương tŕnh dự bị y dược.
Con đă nộp đơn xin vào vài trường Dược
Khoa nhưng bị từ chối. Thấy con buồn
Bố đă an ủi con. Nghỉ một năm ở nhà
ôn bài và đi làm thiện nguyện. Sau con apply vào trường University of
Roseman Pharmacy School in Nevada, và được nhận. Con
đă hoàn tất chương tŕnh Pharm D trong ṿng ba năm.
Sau ba năm vất vả, vừa đi học vừa
đi làm kiếm thêm tiền chi tiêu, vừa phải
đi thực tập. Con đă chuẩn bị kiến
thức đầy đủ để trở thành
một Dược Sĩ. Để được nh́n
thấy nụ cười trên khuôn mặt khắc
khổ của Bố. Khi trở về Cali, con phải
thi bằng Dược sĩ của tiểu bang California.
Để được việc làm tại đây, và
được sống cạnh Bố. Bố thương yêu! Con đă lớn lên trong ṿng tay của
Bố. Bố là chỗ dựa tinh thần vững chăi
của con. Bố không để con kém cạnh bạn bè,
Bố thương con trong t́nh thương người
cha, trong t́nh yêu của mẹ. Rồi một ngày con
đưa về nhà giới thiệu với Bố ư
trung nhân của con, anh là người cùng quê và học
hơn con nhiều lớp, nên đă hướng dẫn
cho con vào cùng ngành. Và giới thiệu để con có
được việc làm tốt hiện nay. Bố vui
mừng biết dường nào. Bố đă khen anh
hiền lành và chững chạc. Rồi ngày vu quy
của con Bố đă chúc phúc cho chúng con thật
nhiều. Hạnh phúc hơn, khi những đứa
cháu kháu khỉnh lần lượt ra đời. Bây
giờ Bố con ḿnh đă có một gia đ́nh đông
vui. Có tiếng khóc, tiếng cười, tiếng nói líu
lo của các cháu nhơng nhẽo ông ngoại. Mai sau các cháu
lớn lên được ông ngoại dậy nói,
dậy viết tiếng Việt, để chúng con an tâm
đi làm. Những t́nh thương yêu Bố dành cho chúng
con cả đời này làm sao quên được. Chúng
con cầu xin ơn trên ban cho Bố được
khỏe mạnh, sống lâu, để chúng con
được phụng dưỡng Bố măi măi, bù
lại những ngày tháng Bố âm thầm hy sinh cho chúng
con. Tất cả những ǵ con có được
ngày hôm nay, là nhờ Bố không nỡ bỏ con,
Bố đă đánh đổi hạnh phúc cuối
đời để ở bên con, khuyến khích nâng
đỡ để con cố gắng vươn lên,
giữa muôn vàn khó khăn của cuộc đời. “Bố ơi! Bố thương yêu
của chúng con! Với chúng con, th́ ngày nào cũng là
Fathers Day”. Năng
Khiếu |