SÔNG CÀNG SÂU CÀNG TĨNH, NGƯỜI CÀNG HIỂU BIẾT CÀNG KHIÊM NHƯỜNG |
Nước sâu chảy không một tiếng động,
nước nông, nước cạn sẽ chảy róc rách.
Người nông cạn, khoa trương sẽ giống
như nước cạn vậy. C̣n người có
đủ tĩnh khí, khiêm nhường, biết ḿnh
sẽ giống như một nguồn nước sâu.
Bạn muốn ḿnh là nguồn nước sâu hay là
một ḍng nước cạn? Walter
Raleigh (1552 – 29 .10. 1618) là nhà chính trị, nhà
sử học, nhà thơ nổi tiếng của Anh
thời kỳ văn hóa phục hưng từng sáng tác
một bài thơ về t́nh yêu. Trong đó ông đem t́nh
cảm mănh liệt ví như ḍng nước chảy. Ông viết: “Nước cạn chảy róc rách mà
nước sâu lại chảy không phát ra một
tiếng động. Một người nếu luôn nói
lời đường mật th́ trong ḷng sẽ là “hư
t́nh giả ư”!” Kỳ thực, trong cuộc sống,
sự thành thật và lương thiện cũng
giống như nước chảy vậy, cũng không
cần phải tận lực khoa trương, ca
ngợi. Con người chỉ có tâm thái b́nh tĩnh và
tường ḥa mới có thể đạt được
cảnh giới tư tưởng cao thượng. Ở một ngôi làng nọ, có hai cha con
người đàn ông trung niên sống cùng nhau. Một
hôm trời đẹp, người cha rủ con trai
đi vào rừng dạo chơi. Cậu con trai vô cùng
cao hứng đi cùng bố. Hai cha con đi đến
đoạn đường uốn lượn th́
dừng lại. Trong một phút trầm lặng ngắn
ngủi, người cha hỏi con: “Con trai! Ngoài
tiếng chim đang hót ra, con c̣n nghe được
thấy tiếng ǵ khác không?” Cậu bé sau một hồi lắng nghe
liền trả lời cha: “Cha ơi, con c̣n nghe được
cả tiếng xe ngựa nữa ạ!” Người cha lại hỏi tiếp: “Đúng rồi! Đó là một
chiếc xe ngựa trống, không chở ǵ cả.” Cậu con trai ngạc nhiên hỏi
lại: “Chúng ta con chưa nh́n thấy nó, sao
cha lại biết đó là chiếc xe ngựa trống
rỗng?” Người cha đáp: “Từ âm thanh con có thể dễ dàng
nhận ra đó là một chiếc xe trống không. Xe
ngựa càng trống rỗng, th́ âm thanh sẽ càng
to.” Về sau này, cậu con trai trưởng
thành, là một người thông minh, giỏi giang và thành
đạt. Mỗi lần cậu chứng kiến
một ai đó dùng lời lẽ ba hoa, lỗ măng để
nói chuyện, tự cho là ḿnh đúng, tự cao tự
đại, hạ thấp người khác th́ cậu
đều nhớ đến lời nói của cha
vẫn như đang văng vẳng bên tai ḿnh: “Xe ngựa càng
trống rỗng th́ âm thanh sẽ càng to.” Những người đă từng qua sông
cũng biết rằng, trước khi qua sông, người
ta thường lấy một ḥn đá ném nó xuống
nước để phỏng đoán độ sâu
của con sông. Bọt nước bắn lên càng cao th́
chứng tỏ nước sông càng cạn, càng nông. Trái
lại, nơi nào không có bọt nước bắn lên,
không nghe thấy âm thanh lớn th́ chứng tỏ
chỗ ấy nước càng sâu, thậm chí sâu không
thể đo được… Nước càng sâu, chảy càng không có
tiếng động. Xe ngựa càng trống rỗng th́
tiếng động càng lớn. Làm người cũng
nên như vậy! Người có thể dùng tâm thái b́nh tĩnh,
“b́nh tâm tĩnh khí” để nói chuyện với người
khác th́ sẽ trách được việc khắc
khẩu, căi vă giữa đôi bên. Người như
vậy cũng sẽ càng học được cách
lắng nghe người khác, mà lại không cường
điệu, khoa trương chính ḿnh!
|