T̀NH VẪN
TRAO EM VŨ NGỌC VĂN
|
Đám cưới
diễn ra vào sáng thứ Bảy đầu tiên
của tháng Tám năm 2001, thành phố
Lễ vu quy diễn ra theo đúng
phong tục cổ truyền trang nghiêm và cảm động.
Cô dâu chú rể trong y phục áo dài khăn đóng làm
lễ bái lạy gia tiên, chúc rượu cha mẹ và
họ hàng thân thuộc nhà gái. Tôi thoáng giật ḿnh
sửng sốt v́ nhận ra các khuôn mặt thân quen
của một thời xa xăm năm cũ. Đến
khi đôi trẻ chúc rượu gia đ́nh d́ út
của cô dâu, tim tôi nhói đau v́ nhận ra khuôn
mặt của một người t́nh ba mươi năm
về trước. Nh́n cảnh vợ chồng người
d́ cùng ba con đang tíu tít chúc tụng cô dâu chú
rể, tôi cảm thấy ngỡ ngàng như tâm
trạng thi sĩ Nguyễn Bính năm xưa:
Trăm năm đành lỗi
hẹn ḥ
Ngày đó, tôi phục vụ
tại một Liên Đoàn Đặc Nhiệm Tuần
Thám Hải Quân, bộ chỉ huy đóng tại
Tiền Doanh Yểm Trợ Tiếp Vận Rạch
Sỏi. Trong một chiều rảnh rỗi, không
phải trực hành quân, tôi theo một người
bạn cùng đơn vị về nhà nó ở khu dinh
điền Cái Sắn dự đám cưới. Sau khi
qua chuyến đ̣ ngang, chúng tôi đi bộ trên con
đường tráng xi măng để về nhà
gần đó. Trên con đường làng dọc theo
con kênh đào, thỉnh thoảng chúng tôi đi ngang
qua những cánh đồng lúa xanh mướt sát
lề đường trải dài xa tít tắp, có
những cô thôn nữ đang lom khom cấy lúa
thần nông, ḥa lẫn tiếng cười đùa vui
vẻ, cảnh tượng thật đẹp như
trong thơ Hàn Mặc Tử:
Sóng
cỏ xanh tươi gợn tới trời
Nhưng ở đây chúng tôi đang
đi trên con đường làng cao nh́n xuống
thửa ruộng các cô đang thoăn thoắt cấy
lúa, chứ không phải ngước nh́n các cô đang
hái chè trên đồi cao. Bỗng một giọng hát
trong trẻo cất lên trêu chọc chúng tôi:
Hỡi
anh đi đường cái quan
Tiếp theo là chuỗi cười
vang thích thú. V́ là quê nhà của bạn tôi nên nó
chỉ nhăn răng cười trừ. C̣n tôi, không
lẽ lại chào thua? Nh́n cảnh các cô đang
sắn quần khom lưng trên thửa ruộng
ngập nước để cấy lúa, một h́nh
ảnh lư thú thoáng hiện trong trí, tôi bèn cất
tiếng đáp lễ:
Hỡi cô cấy lúa đồng sâu
Tôi cứ ngỡ là sau câu hát này
sẽ được cười vang đắc
thắng. Nhưng mà... đời có chữ ngờ tôi
học măi vẫn chưa thuộc. Một cô trong
bọn đẹp nhất, xinh nhất cất tiếng
đối đáp với tôi:
Trời làm hạn hán tứ kỳ
Câu hát vừa dứt là các cô
cất tiếngcười vang. Tôi cảm thấy
đất trời như đang quay cuồng trước
mắt làm tôi choáng váng, ú ớ chẳng biết
đâu để trả lời. Thôi th́... ba mươi
sáu chước, chước ǵ là hơn? Hai đứa
tôi bước vội như bị ma đưổi,
những giọng cười quái ác vẫn c̣n bám theo
lưng chúng tôi.
Sau vụ này, ḷng tôi cảm
thất “sợ” các cô gái Bắc kỳ vùng Cái
Sắn lắm rồi. Nào ngờ ngày đám cưới
bạn tôi, tôi gặp lại cô gái cấy lúa hôm
nọ, đang e lệ khép nép trong vai phù dâu. Tim tôi
cảm thấy bồi hồi xao xuyến, mạnh
dạn tiến đến ngỏ lời làm quen. Trong
tiệc cưới, chúng tôi đă tṛ chuyện
với nhau, tôi đă thưởng thức chữ “xơi”
của các cô gái Bắc kỳ bé nhỏ xinh xinh. Thú
vị nhất trong những lần mời tôi ăn cơm,
hút thuốc, uống trà, đến cả ăn
trầu cau, cô ấy đều dùng một chữ “xơi”
duy nhất. Tôi càng thú vị hơn khi cô ấy bưng
khay trầu cau tới, miệng duyên dáng mời
mọc:
-Mời anh xơi trầu ạ!
Dù chưa một lần biết
ăn trầu, tôi cũng đưa tay nhón lấy
một miếng trầu cho cô ấy vui ḷng. Tôi say sưa
ngắm nh́n cô ấy, hồn chơi vơi khi nhớ
đến bài ca dao:
Lên vườn hái quả cau xanh
Thế rồi sau buổi ban đầu
gặp gỡ đó, chúng tôi đă quen nhau, mến tài
nhau và sau những lần cuối tuần đến chơi
thăm nàng, t́nh cảm chúng tôi mỗi ngày càng thêm
thắm thiết và cuối cùng chúng tôi đă yêu nhau.
Sau những lần đến thăm
gia đ́nh nàngvà những lần hẹn ḥ gặp
gỡ, chúng tôi đồng ư thưa chuyện với
gia đ́nh để tiến đến hôn nhân. Nhưng
có một điều làm tôi e ngại: nàng là con chiên
ngoan đạo, tôi là người Phật tử,
biết tính sao đây? Hơn ai hết, tôi biết rơ
tính nghiêm khắc bảo thủ của cha tôi,
chắc ǵ người đồng ư cho tôi theo đạo
để được kết duyên với nàng. Nhưng
mà t́nh yêu đến, tôi quyết vượt qua
tất cả mọi khó khăn thử thách để
được nàng yêu, v́ rằng:
Yêu em: mấy núi cũng trèo,
V́ t́nh yêu, dù tôi có trèo núi,
lội sông, leo đèo tôi nào có sá ǵ? Chẳng lẽ
chỉ v́ một bức tường tôn giáo thấp lè
tè mà tôi phải ngại ngùng ư? V́ thế, trong
lần về phép thăm nhà, trong bữa ăn tối,
tôi tŕnh bày với cha mẹ và các anh chị mối t́nh
của chúng tôi và xin cha mẹ đến cưới
hỏi nàng. Nhưng khi tôi tŕnh bày đến sự
khác biệt tôn giáo và theo sự đ̣i hỏi
của gia đ́nh nàng là tôi phải theo đạo,
cha tôi đă tỏ vẻ thờ ơ lạnh lùng,
nhất quyết không cho. Tôi cố gắng thuyết
phục, năn nỉ cha tôi đổi ư nhưng ông
vẫn một mực khăng khăng không chấp
thuận, vững như tường đồng vách
sắt, tôi không sao lay chuyển được.
Buồn quá, tôi bỏ về đơn vị.
Lần đó, trong dịp đến
nhà ghé thăm nàng, thấy tôi có vẻ buồn, nàng
ḍ hỏi tôi. Ban đầu tôi giấu, nhưng nàng
ngọt ngào hỏi măi, tôi đành thở dài kể
chuyện cho nàng nghe. Tuy buồn, nhưng nàng vẫn an
ủi tôi:
-Thôi, anh cũng đừng buồn
nữa. Cha mẹ nào mà chẳng thương con.
Biết đâu mai này bác trai sẽ đổi ư mà cho
đôi ta sớm được nên duyên. Thôi th́ chúng
ta hăy cầu nguyện Chúa...
Tôi vội ngắt lời nàng:
-Cầu nguyện ư? Hơn ai
hết anh biết rơ tính bố anh. Cầu nguyện nào
có ích ǵ? Cầu thế này th́ cầu đến bao
giờ? Chúa ơi! Thưở chờ đợi, thời gian ôi rét mướt!
Thế rồi mối t́nh của chúng
tôi cứ dùng dằng v́ sự phản đối
của cha tôi nhưng t́nh yêu của chúng tôi không v́
thế mà phai lạt. Măi hơn hai năm sau, khi gia
đ́nh giục tôi lấy vợ, tôi mới tŕnh bày
cho cha mẹ rơ là nếu tôi không lấy được
nàng, tôi không lập gia đ́nh với ai cả.
Cuối cùng, nhờ mẹ tôi và các anh chị nói giúp,
cha tôi mới xiêu ḷng mà thuận ḷng theo tôi từ Sài
G̣n xuống Rạch Giá hỏi vợ cho tôi.
Tuy gia đ́nh tôi xuống chơi
bất ngờ không báo trước, nhưng nàng
vẫn vén khéo thu dọn nhà cửa, vườn tược
trong nhà ngoài ngơ ngăn nắp để làm đẹp
ḷng cha mẹ tôi. Cha mẹ tôi rất ưng ư v́
thấy nàng đảm đang, khéo léo nên đă
ngỏ lời cầu hôn nàng cho tôi. Thế là sau bao
khó khăn trắc trở, tôi mới được
phép chuẩn bị theo đạo để cùng nàng
tiến đến ngưỡng cửa hôn nhân.
Thế rồi, trong những dịp
cuối tuần đến thăm nàng, nàng đưa
tôi đến nhà thờ dự thánh lễ. Cùng nàng bước
vào thánh đường, tôi cùng với mọi người
đọc “Kinh Cáo Ḿnh” thú tội cùng Thiên Chúa:
-Tôi thú nhận cùng Thiên Chúa toàn năng
và cùng anh chị em: tôi đă phạm tội nhiều
trong tư tưởng, lời nói, việc làm và
những điều thiếu sót. Lỗi tại tôi,
lỗi tại tôi, lỗi tại tôi mọi đàng...
Miệng đọc ba lần
“lỗi tại tôi” th́ tay tôi đấm ngực ba
cái. Tôi khổ sở than thầm:
-Chúa ơi!
Con
khờ khạo qúa, ngu ngơ qúa,
Thế này th́ oan cho con qúa, Chúa
ơi! Chúa đă dạy rằng “yêu
thương người ta như ḿnh con vậy”.
Thế mà con yêu nàng cũng có tội lỗi nữa
ru? Chúa ở trên cao có thấu hiểu cho t́nh con...
Tan lễ xong, trên đường
về nhà, tôi than thở với nàng, nhại lời 4
câu ca dao:
Yêu
em, anh cũng muốn vô
Nàng mỉm cười duyên dáng an
ủi tôi:
-Yêu em, anh phải kính Chúa. Đó là
điều kiện “ắt có và đủ” để
cho đôi ta đắp xây lâu đài t́nh ái. Bao nhiêu
chông gai vất vả anh đă vượt qua, chỉ
c̣n một chặng đường ngắn mà anh vượt
qua không nổi hay sao?
Biết nàng khích, nhưng tôi
vẫn nhăn nhó:
-Anh vẫn biết thế, nhưng
mà...em ơi: Phật chỉ có năm giới cấm,
Chúa có tới mười điều răn. Nhiều
quá, làm sao anh giữ cho nổi hở em? Lỡ mai kia
mốt nọ em có lên thiên đàng, bỏ anh bơ vơ
dưới địa ngục th́ tội nghiệp anh
lắm em ơi!
Nhưng nói là nói thế cho vui, ḷng
tôi vẫn quyết tâm đắp xây mái ấm
với nàng. Có những chiều cùng nàng học giáo lư,
tôi có dịp âu yếm th́ thầm cùng nàng đắp
xây mộng ước mai sau: Anh
thường nói: “Nếu con ḿnh là gái
Nhưng rồi vào đầu năm
1975, chúng tôi chưa kịp cử hành đám cưới
th́ tôi được lệnh thuyên chuyển xuống
một tuần dương hạm và tôi phải xa nàng
từ đó. Ḷng tôi buồn héo hắt v́ thương
nhớ nàng khi phải theo chiến hạm với
những ngày dài lê thê, lênh đênh trên biển mà
hầu hết là các vùng duyên hải miền Trung.
Đến khi đất nước gặp cơn nguy
biến, các tỉnh miền Trung lũ lượt di
tản, chiến hạm tôi đă tham dự hành quân
liên tục với các trận hải pháo, chuyển quân,
hộ tống cho đến ngày quốc nạn
30-04-1975. Tôi cũng như hầu hết thủy
thủ đoàn, đau ḷng bỏ lại bao người
thân yêu kẹt lại quê hương thống khổ
mà đưa chiến hạm ra đảo Côn sơn,
nhập cùng hạm đội Hải Quân Việt Nam lên
đường lánh nạn ra nước ngoài.
Thế rồi, sau vài tháng tạm cư
tại đảo Guam, tôi được chuyển vào
đất Hoa Kỳ và định cư tại thành
phố Tôi
có người t́nh nhỏ,
Nỗi đau khổ, nhớ thương
cứ ray rứt trong tâm tư tôi măi. Có những
buổi sáng mùa Đông cuối tuần, tôi ngồi cô
đơn trong căn pḥng vắng, điếu
thuốc hờ hững trên môi, nh́n ra bên ngoài bầu
trời tuyết phủ, nhâm nhi tách trà nóng trong tay mà
nỗi sầu ập đến. Tôi như nh́n
thấy h́nh bóng nàng ẩn hiện đâu đây mà ḷng
buồn vời vợi:
Khói
thuốc theo ḍng khơi lối xưa
Dù
trong hồn đầy ắp những buồn đau thương
nhớ nhưng tôi vẫn phải thích nghi với
đời sống mới nơi xứ người
để tạo lập tương lai cho chính ḿnh. Tôi
vừa làm vừa ghi danh đi học, tạm cất
bao nỗi khổ đau nhung nhớ trong ḷng. Sau hơn
bốn năm miệt mài học tập, tôi tốt
nghiệp ra trường và có công ăn việc làm
ổn định. Lúc đó, tôi nghe loáng thoáng tin nàng
vừa lấy chồng sau mấy năm dài mỏi ṃn
biền biệt chờ đợi tin tôi. Tuy buồn,
nhưng tôi không dám trách nàng v́ tuổi thanh xuân
của nàng chỉ có một lần, t́nh tôi với nàng
mỗi người một phương trời xa cách,
chờ đợi nào có ích ǵ?
Pháo
hồng đưa tiễn người sang sông
Nỗi buồn theo năm tháng
rồi cũng phôi pha. Đầu năm 1980, tôi
lập gia đ́nh với người em vợ một
đơn vị trưởng cũ của tôi.
Hạnh phúc gia đ́nh của tôi êm đềm trôi
qua không có ǵ phải nói với hai đứa con nay
đă vào đại học. Hôm nay, sang Úc thăm anh
chị và dự đám cưới đứa cháu, t́nh
cờ gặp lại nàng làm tôi nhớ lại khung
trời kỷ niệm của một thời trai
trẻ và quăng đời quân ngũ xa xưa.
Tôi cố che giấu cảm xúc, không
để cho vợ tôi nhận biết, chỉ
lặng lẽ thoáng nh́n cố nhân mà trong ḷng sóng
dậy. Đến khi rước dâu về nhà anh tôi,
làm lễ gia tiên và đăi tiệc, tôi gắng che
đậy những ngượng ngùng, ra vẻ tự
nhiên cho ai nấy khỏi nghi ngờ thắc mắc.
Buổi chiều cùng gia đ́nh hai
họ ra nhà thờ cử hành thánh lễ hôn phối
cho cặp tân hôn, ḷng tôi bồi hồi cảm xúc,
nhớ lại cảnh cũ người xưa.
Nếu không v́ đất nước nổi cơn
loạn ly dâu bể, tôi với nàng đă là h́nh
ảnh hai đứa cháu trước mặt chúng tôi,
được nên duyên vợ chồng trước bàn
thờ Chúa hay sao? Tôi chợt nhớ đến bài thơ
“Tiếng Chuông Đầu Đời” của thi sĩ
Hà Huyền Chi diễn tả thật đúng tâm
trạng tôi lúc này:
Một
tôi lỡ đạo lỡ đời
Trong tiệc cưới tối hôm
đó, ḷng tôi vui buồn lẫn lộn. Vui mừng v́
được gặp lại người xưa, tưởng
rằng t́nh cũ đă chôn kín trong ḷng. Buồn v́
gặp nhau sao đành nín lặng, biết nói ǵ đây
khi ai nấy đều có mái ấm gia đ́nh riêng tư,
gặp lại nhau trong hoàn cảnh bẽ bàng như
hai người xa lạ. V́ thế, tuy tôi được
sắp xếp ngồi chung bàn với vợ chồng nàng,
tôi phải gượng vui đóng vai họ hàng nói cười
tự nhiên như người trong nhà. Sau phần khai
mạc, tŕnh diện cô dâu chú rể và họ hàng hai
họ đến với quan khách, nhập tiệc
được một lát th́ tôi lấy cớ ra ngoài
hút thuốc để cho tâm tư lắng đọng
, b́nh an cho tâm hồn. Tôi đang thả hồn theo khói
thuốc th́ một bàn tay đặt nhẹ lên vai. Tôi
giật ḿnh quay lại, th́ ra bà mẹ của cô dâu,
chị ruột của nàng. Tôi gật đầu chào
trước. Chị nàng lên tiếng hỏi:
-Chào chú! Chú vẫn khỏe chứ?
Mấy mươi năm rồi mới được
gặp lại chú ở đây!
-Dạ, cám ơn chị. Gặp
lại chị, em mừng lắm, nhưng không dám nh́n,
e rằng nhắc lại chuyện cũ chỉ thêm
buồn mà thôi.
-Tôi hiểu chú ạ! Chú và em tôi
không ai có lỗi cả, chỉ v́ hoàn cảnh đất
nước mà thôi. Nhưng em tôi bấy lâu buồn
tủi v́ chú ra đi suốt mấy năm trời mà
nó không nhận được tin ǵ của chú cả.
Tôi muốn nhờ chú nhân buổi tiệc cưới
của cháu đêm nay, nhắn hộ một tiếng
cho em nó khỏi buồn. Chú nghĩ sao?
Tôi cười buồn, khổ
sở:
-Em biết nói ǵ đây hở
chị?
-Lát nữa, trong phần cắt bánh
cưới của hai cháu, tôi sẽ dặn MC giới
thiệu chú lên nói về phần ấy, chú có đôi
lời nhắn gửi d́ ấy th́ đẹp biết
bao. Được không chú?
Thế rồi chừng giữa
tiệc cưới, anh xướng ngôn viên mời
đôi tân hôn lên trước quan khách để
chuẩn bị mục cắt bánh cưới và
uống rượu giao bôi. Anh MC đă ân cần
giới thiệu tôi, chú út của chú rể từ
Mỹ sang sẽ lên hướng dẫn cho hai cháu
cắt bánh cưới trước khi khai mạc
dạ vũ.
Tôi bước lên, cúi chào quan khách
và ngỏ lời cám ơn anh bạn hướng
dẫn chương tŕnh, tôi nhập đề
liền:
-Kính thưa qúy quan khách và quan viên
hai họ,
Trước hết tôi xin cảm
ơn bà con hai họ đă có nhă ư dành cho tôi cái vinh
dự giới thiệu tiết mục cắt bánh cưới
của hai cháu đêm nay.
Hai cháu thương mến,
Chú cảm thấy ngập tràn
hạnh phúc được tham dự ngày vui nhất
đời của hai cháu. Từ đất nước
Hoa Kỳ xa xôi, sang dự đám cưới hai cháu,
chú được gặp lại đứa cháu trai bé
bỏng thân yêu mà khi chú ra đi tị nạn cháu
vừa tṛn ba tuổi. Hôm nay, đứng trước
mặt chú đây là chàng trai trưởng thành,
chững chạc có tương lai sự nghiệp
rỡ ràng và chú có thêm một cháu dâu đảm
đang, tài sắc vẹn toàn.
Trước khi hai cháu cắt cái bánh
cưới này để bắt đầu cuộc
sống trăm năm bên nhau, chú muốn nhắc hai cháu
ư nghĩa của hai chữ T̀NH YÊU. Theo chú biết, người có được
t́nh yêu đích thực trong đời chẳng ai khác
hơn là ông anh cả kính mến của chú, là
bố mẹ của hai cháu ở đây. Nếu thi sĩ
Xuân Diệu bảo t́nh yêu là gió, là mây, là buổi
chiều có nắng nhạt th́ ông anh của chú đă
cầm tay cô sinh viên văn khoa bên bờ hồ
hồi ba mươi sáu năm về trước,
bảo rằng:
Em hăy lặng thinh chớ nói
nhiều
Có lẽ chị dâu của chú
cảm thấy ḷng bồi hồi sau buổi
chiều nhạt nắng khi con tàu của anh phải tách
bến đi xa, giống như nữ sĩ Tôn Nữ
Thu Hồng của đất thần kinh ngày trước:
C̣n
nhớ hôm xưa, một buổi chiều,
Thế rồi, t́nh yêu của anh
chị đă đơm hoa kết trái để
bắt đầu tạo lập mái ấm gia đ́nh:
B́nh
minh buổi ấy gặp anh
Khi
anh chị kết hôn, chú chỉ là cậu thiếu niên
mười sáu, luôn xem anh ḿnh là thần tượng
để mai sau ra đời phải cố gắng noi
theo. Vài năm sau, chú đến chơi nhà th́ đă
thấy đầy tiếng cười đùa trẻ
thơ:
Lấy
chồng từ thuở hăm
ba,
T́nh
yêu của anh chị lúc nào cũng thắm thiết như
thưở ban đầu dù cho cuộc đời dâu
bể. Những khi hoạn lộ thênh thang, cùng nhau
chia ngọt sẻ bùi; có lúc hoạn nạn gian nan khi
anh bị tù đày sau ngày mất nước, chị
phải đưa đôi vai gầy yếu đảm
đang “nuôi đủ năm
con với một chồng” thay anh đang ở
chốn lao tù cải tạo:
Nàng về nuôi cái cùng con
T́nh yêu của bố mẹ cháu
đẹp như thế đấy, chú mạn phép qúy
quan khách kể lại một chuyện t́nh đẹp
trên thế gian cho hai cháu nghe nhân ngày vui nhất đời
của hai cháu. Chú mong ước t́nh yêu của hai cháu
nếu không hơn được mối t́nh của
bố mẹ cháu, th́ ít ra... cũng bằng quăng
thời gian bố mẹ cháu sống khắng khít
hạnh phúc bên nhau tính cho đến ngày nay là ba mươi
sáu năm trường.
Bây giờ, các cháu hăy cầm tay
nhau cùng cắt bánh cưới. Xin mời hai cháu.
Sau khi hai trẻ cắt bánh và
uống rượu giao bôi xong, tôi tiếp lời:
-Sau hết, chú có một bài hát này
tặng hai cháu với điều kiện hai cháu
sẽ trao cho nhau một nụ hôn trước mặt
mọi người để chứng kiến t́nh yêu
của hai cháu. Bao giờ chú dứt tiếng hát th́
hai cháu mới ngừng hôn nhau nhé! Nào, ta bắt đầu:
“Rồi mai đây tôi xin
đưa em đến cuối cuộc đời...Dù
cho mây, dù cho băo tố có kéo qua đây, dù cho có
tuyết lạnh đầy. T́nh ơi, dù sao đi
nữa, tôi vẫn....yêu em” ((Niệm Khúc Cuối -
nhạc Ngô Thụy Miên).
Vừa hát, tôi vừa nh́n về phía
cố nhân, thấp thoáng qua khuôn mặt của cô dâu.
Hai gương mặt người xưa của
một chuyện t́nh “ba mươi năm t́nh cũ”.
Của một người đă một thời làm
điên đảo hồn tôi: khuôn mặt trẻ
đẹp như cô dâu của nàng năm xưa và khuôn
mặt của một thiếu phụ năm mươi
đang u sầu lặng lẽ. Thấy tôi nh́n, nàng
nở nụ cười rạng rỡ. Tôi cảm
thấy ḷng ḿnh bồi hồi rung động như
thưở nào, bao u uất từ khi gặp lại nàng
bỗng dưng tan biến hết:
Thôi
thế ḷng anh măn nguyện rồi
VŨ
NGỌC VĂN |