Đêm
Tịnh Biên
Phan Thái Yên |
Người
thanh niên ngồi yên lặng bên bờ kinh Vĩnh
Tế. Cánh đồng lúa bên bờ Miên mênh mông
chảy dọc theo ḍng nước, rười rượi
cơn gió đi về bát ngát chân mây. Hàng thốt
nốt xa lắc phía chân trời, thẳm xanh im ĺm như
hàng nến đứng chờ thắp sáng bóng chiều
đang tới. Hay chỉ là nét tàn phai của ngày đang
tắt? Người thanh niên cúi đầu, nụ cười
buồn rớt lên trang sách. Nietzsche. Die Sonne Sinkt.
Vầng dương ch́m đắm. Băng giá phủ trùm
cơn hồng thủy cuồng quay. Ngày của đời
ta! ... Ngày sẽ hết tôi sẽ không ở lại.
Tôi sẽ đi và chưa biết đi đâu (Bùi
Giáng).... Ḍng
biên cương lặng lờ trước mặt và ư
nghĩ lao lung về một phương trời
huyễn mộng khiến người thanh niên cảm
thấy bồn chồn. Con sóng nhỏ đàng sau
chiếc xuồng máy đuôi tôm, ngập ngừng chao
động mà sao nghe vang vọng tiếng triều dâng...
Ḍng nước bạc ḍng sông trôi theo dơi. Cuối
chân trời h́nh bóng một chân mây. Đời xiêu
đổ nguồn xưa anh trở lại. Giữa hư
vô em giữ nhé chừng này (Bùi Giáng).... Như
con nước đứng chờ ṛng, chàng phân vân
giữa lằn ranh u uất đi về. Không quá
nửa ngày sông, xuôi về phía Giang Thành là biển
rộng. Biển của những ngày cũ rong chơi.
Theo tàu từ Phú Quốc về Rạch Giá, bầy sĩ
quan trẻ nhớ bờ háo hức quàng xiên trong quán rượu
làm ngượng ngập bước chân t́nh cờ cô
học tṛ sau buổi tan trường... Hai năm hun hút
đồng bằng, máu me, rài rạc chiến tranh.
Tiếng súng nổ giữa đêm, hằng đêm, xác
người chết gục mặt bên bờ kinh, ánh sáng
hỏa châu lay lắt rọi. Mặt trời đến
đi, ch́m đắm. Trong không gian mơ hồ lịm
tắt, cánh dù hỏa châu lặng lờ như nỗi
ḷng. Từ một lúc nào đó không hay chàng đă quên
cơn mộng biển. Tuổi trẻ vội vàng
bỏ đi. Mất hút trong đêm, mắt mở
trừng về phía màn đêm phủ chụp cánh
rừng tràm nham hiểm. Giữa ŕnh rập canh khuya,
bầy tuổi trẻ trở nên bơ phờ và tàn ác
như nhau. Ngược
hướng Tịnh Biên, bóng mây không che được
dáng núi Thất Sơn, kiêu bạc quàng vai dăi lụa
sầu châu thổ. Ḍng nước lung lay soi bóng người,
bóng thời gian lẩn khuất không trôi. Ông quan
trẻ lănh mệnh Vua đi mở nước, từ hơn
trăm năm trước từ giă đất Thần
Kinh t́m đến miền ba-sông-bảy-núi xa vời
đất khách. Đĩnh núi nào người xưa
đă đứng vọng một tiền đồ
rồi mường tượng tới ḍng kinh nối
biển? Ḍng sông đào như dải ruột mềm
trang trải tấm ḷng quân tử vua tôi, man mác nghĩa
phu thê. Thoại Hà, tên gọi vua ban, đầm đ́a
nỗi ḷng Vĩnh Tế, đă cưu mang từng
giọt phù sa nặng ḷng châu thổ đến tận
bờ nước Hà Tiên miên man biển lớn... Bàn
chân bước nghe một lần sóng dậy. Sắc
khuynh thành một thuở động binh đao. Người
lên ngựa ngoảnh đầu về có thấy.
Bờ xa bay tuyết bạch lẫn sương đào
(BG) Người
xưa. Cơ đồ. Mệnh nước. Một
thuở biên cương. Trăm năm sau, cơi giang biên
âu sầu muối mặt, bơ phờ cơn gió tai
ương. Chàng đă đôi lần từ biển
đến, ḷng lú lấp phiền hà rồi say khướt
biếng lười đâu đó cuối ḍng để
bây giờ, hồn nặng vàm sông bến nước,
đứng bên ḍng kinh biên giới tần ngần
về một nửa ngày sông. Và cả một đời
ḿnh… Đoàn
giang đĩnh vào đến vùng sông biên giới
giữa Giang Thành và Tịnh Biên từ buổi trưa.
Đồn lính Địa Phương Quân, vài năm trước
là nơi trú pḥng của các đơn vị Biệt Kích
Mỹ, nằm bề thế dọc theo bờ Đông.
Cổng đồn uy nghi, cột cờ cao căng gió, và
dăy công sự kiên cố đă tạo nên vẻ
quắc thước hiếm thấy ở một đồn
lính địa phương. Chàng đă quá quen thuộc
với h́nh ảnh sơ sài của những đồn
lính dọc theo băi nước bờ kinh trên nhiều vùng
sông rạch miền Nam. Những đồn lính cấp
trung đội hoặc đại đội, mỏng
manh vụng về như nhau, với dăy rào pḥng ngự
tháp canh dựng bằng cây tràm, mái tôn phủ
đước khô queo… Tỉnh
ngủ v́ tiếng máy đoàn tàu đang gầm thét lướt
trên ḍng kinh, người lính gác xốc súng đứng
dậy, đưa tay vẫy chào bâng quơ. Đôi dép
nhựa cũ kỹ vàng ỉn trong chân người nông
dân cầm súng hằn nét chấm phá tội nghiệp lên
nền đất đen màu mỡ thiếu người
vun xới. Ngoái nh́n bóng người lính cúi đầu
đứng bên bờ nước, chàng chợt nhớ
phố nhớ trường đến quay quắt. Cũng
như anh, chiến tranh đă bắt tôi phải làm
những việc không quen. Ḍng kinh trước mặt
hun hút đưa buổi chiều vào tối. Lời kinh
giảng vương vấn điệu ḥ nghe cũng
buồn như lẽ nghĩa nhân giữa thời tao
loạn. Người
trưởng đồn xếp tấm bản đồ,
đứng dậy tiễn chào người sĩ quan
Hải Quân. Nắng xế len lỏi qua tàng lá cây điệp
rụng lổ đổ trước sân đồn. -
Tên nhà binh của Trung Úy nghe con gái quá! Người
sĩ quan trưởng đồn cười đùa. -
Trung Úy từng công tác ở Tân Châu. Tui là dân Tân Châu.
Quả đất hẹp lắm ông ơi! Ông giáo
Cửu có hai cô con gái rượu. Thôi th́ ông cũng
rộng lượng để cô em lại cho người
chậm chân... Người
sĩ quan Hải Quân vỗ vai ông bạn lính mới
quen. -
Đừng đoán già đoán non nữa ông ơi! Không
lẽ Tân Châu chỉ có một Trúc một Mai thôi sao?
Ờ, mà nếu đánh được cả cụm th́
có lẽ tôi phải đành... Đoàn
giang đĩnh cập quanh cầu tàu trước sân
đồn. Lính lố nhố đứng ngồi,
chuyện tṛ, chờ đợi. Một người lính
chỉ tay về phía cái hầm nổi cạnh đồn
lính, hứng khởi kể lại chuyện nghe
được từ câu lạc bộ. -
Khu gia binh dă chiến đó! Ai muốn nghe ngóng
chuyện hào hứng th́ ôm mùng mền lên đó,
ngủ qua đêm sẽ biết ngay. Khu
gia binh trước đây là trung tâm hành quân của các
đơn vị Biệt Kích Mỹ. Cái hộp sắt
khổng lồ được đắp bít bùng
bằng nhiều lớp bao cát, chỉ chừa một
cửa ra vào và những ống thông hơi trên nắp.
Căn hầm mát lạnh, tối như hủ nút lúc
đêm về. Vợ lính chờ chồng đi kích
đêm hay những người đàn bà dễ tính theo
đàn ông vào ngủ ở đó. Trong canh khuya khó
thấy mặt người, thân xác buông thả khơi
gịng cho ngọn sóng cảm giác trào dâng. Cơn xúc
động không thể cắn răng có khi thoát thành
tiếng rên gào làm mù ḷa những đôi mắt thao
thức mở trừng, xốn xang vành tai nghe ngóng.
Giữa tối tăm mê đắm, căn hầm
trở thành khu rừng nguyên thủy. Bầy thú hoang dă
vô luân liếm mép ŕnh rập, đồng lơa đưa
nhau đến biên cương mới rợi cảm xúc,
vồ vập hơi thở lạ điếng đam mê. Cách
đồn không xa về phía Giang Thành có cái quán
nhỏ nằm sát bờ kinh. Tàu thả người sĩ
quan và nhóm lính xuống quán cà phê rồi quay ra nằm
rải rác hai bên bờ. Đoàn giang đĩnh đen xám
như bầy trâu đầm ḿnh trong nước
nghếch mặt nh́n trời, nghe ngóng làm quen cảnh
trời nước quen thuộc mà xa lạ. Ḍng kinh
bất trắc. Cánh rừng lảng vảng ŕnh rập
nghi nan. Đồng lúa dậy th́ trổ đ̣ng xanh ngút
mắt. Khoang trời nơn nà mây trắng la đà vướng
vất trên nóc hàng cây thốt nốt vàng óng nắng
chiều. Bầy vịt trời mỏi cánh, sà thấp
rồi mất hút đâu đó giữa đám ruộng
nước. Có bóng chim đơn côi soải cánh bay
về núi. Chiều rồi. Ḍng sông biên giới
lặng lờ trôi như một nỗi buồn. Chàng
đặt ly cà phê nguội lạnh xuống bàn bên
trang sách mở hờ. Ngón tay vô hồn vuốt nhẹ
lên hàng chữ khắc vụng về trên mặt bàn. Quán
Biên Thùy. Chàng chợt thấy ḷng hụt hẫng như
bị cuốn xoay, rời rụng. Cảm giác muốn
khóc ̣a buổi sáng đầu tiên đi học, run
sợ đứng trước cửa lớp, tay mẹ
vẫy chào từ bên kia sân trường mênh mông. Đứa
bạn cùng tắm một ḍng sông, lớn lên, bỏ
đi, oằn vai mối thù vay mượn. Xó rừng, mép
núi hay biên cương chót vót nào thằng bạn đang
ngồi đứng không yên? Như chàng chiều nay
từ một ḍng sông cuối đất quê hương,
bơ phờ nhớ phố. Buổi chiều cuối cùng
trước khi vào lính. Tháng chạp mưa mờ
vịnh biển. Trong nhạt nḥa, thành phố chợt
xa vời con dốc dài tóc xơa lối về. Chặng
đời mới trôi nổi, ngại ngần, cưu
mang thêm cuộc t́nh vừa trổ đă hóa trái tương
tư. Những cuộc t́nh bỏ nhau đi, long đong
mấy ḍng sông nhỏ. Ở mô rồi người
chị của tuổi mười hai. Nước đục
bến Bao Vinh đă xa chị xuôi ḍng hay đôi mắt
đẹp vẫn đượm sầu đời
chị đa đoan. Thôi th́ ai trong chúng ta cũng có
một biên giới của ḷng. Nơi dừng lại
để hứng lấy trái sầu mà nuôi sống
giấc mộng muôn đời chẳng thể hóa thân. Người
chủ quán nh́n ông sĩ quan trẻ trong bộ bà ba
đen, với cặp mắt ḍ xét rồi thất
vọng đặt ly cà phê nóng xuống bàn. Chị
tần ngần cách xưng hô, gợi chuyện. -
Ông Trưởng uống thêm cà phê nóng. Người
đàn bà son điểm vụng về không che đậy
được vết nát nhàu sót lại sau thuở hương
phấn vội vàng. -
Ở đây vắng quá hả chị? Mấy năm trước
khúc sông này chắc vui hơn? Chị
nh́n ḍng sông nước bèo bọt trôi xuôi, đôi
mắt tô ch́ đậm đen như bóng tối. -
Hồi đó tàu Mỹ chạy hà rầm. Tui bán bar
trong Tịnh Biên, thỉnh thoảng họ chở cả
bầy chị em ra ngoài này. Cũng vui... Coi vậy
chớ không vắng lắm đâu. Tàu chợ Giang Thành
Hà Tiên kéo nhau về gần tới nơi rồi đó.
Tới ngày nhóm chợ trời, chợ trâu ḅ bên
bờ Miên, ghe đ̣ lại càng đông hơn. Chị
chỉ tay về phía đám rừng thốt nốt suông
dọc theo bờ kinh. -
Chút nữa tối trời, dơi rần rần
từng bầy bay ra ăn muỗi, om ṣm lắm. Ai không
quen tai, cứ nằm đờ ra đó không ngủ
được, nhiều khi bực ḿnh muốn chết. Sự
hiện diện bất ngờ của toán giang đĩnh
nằm rải rác hai bên bờ khiến đoàn tàu
đ̣, tắc ráng bớt tốc độ e dè chạy
qua. Khoảng sông nhộn nhịp hẳn lên với
những chiếc tàu sặc sỡ đỏ xanh
chất đầy hàng hóa. Nh́n chiếc tàu đ̣
lớn, hàng chất khẳm nặng tới be đang
giảm tốc độ, người đàn bà
mừng rơn. -
Dữ thần, tàu cô Út Mười Hai bữa nay về
trễ quá trời! Người
tài công chậm chạp cập chiếc tàu đ̣ vào
bến nước trước quán, cẩn thận không
để chạm đến chiếc giang đĩnh
nhỏ bé mà tua tủa súng đạn quyền uy. Cô gái
khoảng ngoài hai mươi với chiếc xách lớn
trên tay, từ trong khoang đ̣ nhảy xuống đất,
nhanh nhảu bước vào quán. -
Cô Út bữa nay về trễ quá hén. Cô
gái vui vẻ gợi chuyện với nhóm lính Hải Quân
tự năy giờ chỉ ngồi ăn uống nghe
nhạc, chơi bida ở góc quán. Đám lính trẻ thành
phố ồn ào cảm ơn về những bao
thuốc lá ngoại quốc mắc tiền, món quà
hậu-phương-tiền-tuyến từ cô gái buôn hàng
chuyến. An
tâm với hậu thuẫn vừa đạt được
từ đám lính trẻ, cô gái bước ra đầu
hiên quán. Nụ cười tươi tắn tắt
vội khi nàng chạm nh́n tia mắt nghiêm nghị
của người sĩ quan trẻ. -
Cám ơn cô. Tôi hút thuốc nặng quen rồi. Cô
gái tần ngần nh́n quyển sách trên bàn, cố
gắng gợi chuyện. -
Cô giáo ở trọ nhà em cũng thường đọc
sách loại này. Chữ nghĩa ǵ đâu mà khó
thấy mồ. Có lần em ráng đọc thử vài
trang, không hiểu ǵ hết đành trả lại. Anh
nh́n theo dáng cô gái ngồi trên đống bao đường
lậu thuế sắp lớp trong khoang đ̣ oằn
nặng. Ḷng anh phiền hà nghĩ tới ông thiếu tá
già ở bộ chỉ huy lúc chàng đến tŕnh
diện vào buổi trưa. Ông ngồi gật gù trên
chiếc ghế salon đóng bằng thùng đạn pháo
binh. Mái tóc thưa mềm lấm tấm bạc, lơ
thơ rũ trước trán, khiến khuôn mặt càng
trắng xanh bạc nhược. -
Nhiệm vụ của cậu là tuần tiểu bảo
vệ tuyến sông từ Giang Thành về Tịnh Biên.
Bảo mấy thằng Địa Phương Quân đi
chỗ khác chơi, để dọc bờ sông lại
cho Hải Quân. Ngồi
cạnh ông thiếu tá là một người đàn bà
đẫy đà son phấn, dáng dấp trịch thượng
trong bộ đồ bốn túi thời thượng. Bà
ta ngồi nhẩn nha hút thuốc, lơ đăng nghe ông
ba hoa về ngày tháng hải hồ ba gai ba góc. Khóa Tám mà
moa vẫn c̣n đeo lon thiếu tá. Nghe như một
chiến công, chàng thầm nghĩ. -
Bà Vân là người Sài G̣n phái xuống làm việc
về an ninh, t́nh báo trong vùng. Anh cố gắng giúp
đỡ. Bà
Vân không ít nói như chàng nghĩ. Quá khứ t́nh báo
lẫy lừng khắp bốn vùng chiến thuật
của bà Vân theo người sĩ quan xuống tận
bến tàu như một gánh nặng cần phải trút
bỏ. Anh trung sĩ tiếp liệu lắc đầu cười. -
Vậy là ông thầy được hân hạnh gặp
bà Trung Tá rồi đó. Người
lính chỉ tay về dăy phố chợ mua bán tấp
nập. -
Th́ ổng Thiếu Tá, bả phải Trung Tá coi mới
đặng chứ! Vào tới vùng Trung Úy sẽ
biết công tác t́nh báo của bả phát đạt như
thế nào. Tiếng
cười không vui của người lính theo đuổi
trong trí tưởng chàng suốt chuyến giang hành.
Sự bí mật công khai có hệ thống và ồn ào
như tiếng máy tàu đ̣ khẳm nặng hàng hóa
nối đuôi nhau trên ḍng sông biên giới. Chiếc
tàu đ̣ rời bến, tiếp tục chạy về
Tịnh Biên. Cô gái tươi cười vẫy chào nhóm
lính ồn ào đứng bên bờ nước. Bao nhiêu
xấp tiền, gói thuốc, cô gái đă rải
dọc theo chặng sông dài không hơn năm mươi
cây số để mua đường đi nước
bước? C̣n món hàng quốc cấm nào khác nằm sâu
bên trong những bao đường vô tri nặng
nề? Cô gái chỉ là người đi buôn hàng
chuyến. Cũng như chàng chỉ là người lính
bị sai chạy cuồng quay trong hệ thống quân cơ
giai cấp và lắm khi biển lận. Phố
chợ giang biên sầm uất, quán tiệm nhan nhản
hàng lậu thuế. Ông thiếu tá già lỡ thời, bám
víu đua chen một cách tội nghiệp. Bà “trung tá”
từ Sài G̣n phái xuống, úp mở mưu toan.
Tuyến đường buôn lậu rộn rịp ghe
đ̣, lừa lọc đám người tranh giành nhau
sống. Ly cà phê nguội lạnh từ tay cô gái giang
hồ về chiều. Bầy dơi chờ đêm mù ḷa
bay trong bóng tối phủ chụp lên vùng biên giới
im lặng. Những đôi cánh không phải của chim.
Ánh mắt đàn ông, đàn bà xa lạ nh́n nhau sau
đêm động t́nh. Đă quá đủ cho một
ngày. Vầng dương đă ch́m đắm. Tuần
lễ hành quân yểm trợ cho tiểu đoàn
Biệt Động Quân lục soát sâu vào nội địa
Miên tẻ nhạt trôi qua. Toán lính viễn chinh bất
đắc dĩ kéo nhau về qua dăy lều chợ biên
giới buồn thiu. Trước mũi súng của người
lính dẫn độ, gă Miên Cọng chậm chân
bị bắt làm tù binh, ngơ ngác thiểu năo bước
về phía bờ kinh. Hắn ngồi bó gối trước
mũi tàu, đôi cườm tay bị trói chắp cao
trước ngực, miệng không ngớt lắp
bắp phân bua. Người lính Biệt Động Quân
dang tay tát vào mặt hắn, nạt lớn bằng
tiếng Miên khiến gă cán binh hoảng sợ cúi
gằm mặt, nín khe. Vướng vấp tia nh́n
của người sĩ quan Hải Quân, người lính
lắc đầu giải thích. -
Hắn bị bắt lúc tay đang cầm cây súng AK,
vậy mà miệng cứ chối leo lẻo. Người
sĩ quan ra lệnh cho đoàn tàu phóng nhanh về phía
đồn lính. Nỗi mệt chán trong ḷng tan vội
theo cơn gió thổi lùa tơ tóc. Vẫn ḍng kinh thuôn
thả theo gió chao rợp chân trời chớm vàng màu lúa
chín mà chàng ngỡ đang đứng trên chiến
hạm vừa qua khỏi Nhà Bè, nôn nao lối về Sài
G̣n đă hơn 90 ngày xa cách. Ly cà phê pha vụng ở
Quán Biên Thùy giữa cơn thèm khát, thơm ngon như
giọt-đắng-Thanh-Long trong góc phố Hàn êm đềm
vịnh biển, mặc cho gió tháng Chạp cuồng quay
bên ngoài vách núi Sơn Trà chớp tắt u hoài cánh tay
hải đăng vẫy gọi. Chàng châm điếu
thuốc cuối cùng lúc đoàn tàu buôn vừa ló
dạng từ phía Giang Thành. Bao thuốc ngoại
quốc trống rỗng trôi bập bềnh trên ḍng nước.
Lucky. Người thanh niên lắc đầu cười.
Chàng vừa bắt gặp ḿnh vội vàng có lẽ
chỉ để kịp chờ chuyến tàu chợ
về ngang. Từ hơn tháng nay, mỗi chuyến hàng
từ Giang Thành về, cô gái buôn đường đều
không quên gói ghém cho chàng sách báo, thuốc hút, quà cáp.
Thói quen mới có thoáng chút đợi chờ giúp cho
buổi chiều mùa hè trên ḍng sông biên giới trôi
nhanh. Đă đôi lần chàng tự hỏi phải chăng
tiếng cười son trẻ trên bến nước
hay những trang thơ truyện đă giúp ḷng chàng có
được chút b́nh yên. Bầy
lính thành phố mừng rỡ đón chào cô gái buôn hàng
chuyến vui vẻ bước vào quán. Cô có đủ
quà cho mỗi người. Nàng đặt chồng sách
báo lên chiếc bàn ở đầu hiên nơi người
thanh niên đang ngồi đăm chiêu nh́n ḍng nước
trôi xuôi về phía biển. Cô gái lúi húi lấy từ
xách tay mấy tập truyện dịch. -
Em biết Trung Úy thích đọc truyện ngoại
quốc nhưng không biết t́m ở đâu. Cô giáo
ở trọ trong nhà nói Trung Úy đọc thử
mấy cuốn này. Nh́n
ánh mắt ân cần, người thanh niên xúc động
nghĩ tới đứa em ở nhà. Trong dịp nghĩ
phép vừa qua, cô bé đă mua tặng anh tập thơ
của Kahlih Gibran. Anh mời cô gái ngồi. -
Cô Út uống cà phê nghen. Cô
gái e dè ngồi xuống chiếc ghế đẩu
đối diện người thanh niên. -
Chị Bảy làm cho em ly pạc-xỉu nhỏ đi.
Uống cà phê không quen, tối khó ngủ lắm. Anh
chỉ cho cô gái tên người dịch tập thơ
Mật Khải. -
Người này dịch thơ khá hay. Cô ta hiện đang
dạy Đại học Ḥa Hảo ở Long Xuyên. Sự
cởi mở hiếm thấy nơi người sĩ
quan trẻ khiến nét mừng rỡ hiện rơ trên khuôn
mặt cô gái. Nàng ngoan ngoăn nghe lời người thanh
niên tham dự tṛ chơi “bói Kiều”. Nh́n cô gái chăm
chú đọc bài thơ về T́nh Bạn, anh pha tṛ. -
Lần này khỏi tính. Cô Út mang tập thơ này
về nhà, tối nay cô khấn vái cho thật kỷ trước
khi bói. Ngày mai nhớ cho tôi biết. Hy vọng cô bói trúng
bài T́nh Yêu. Cô
gái cười bẽn lẽn từ giă người
thanh niên. Bước chân nàng cuống quít trên tấm
đà gỗ gác chéo lên mũi chiếc tàu đ̣. Chàng
nh́n theo chiếc tàu đang từ từ rời bến.
Cô gái đứng trên mui tàu, chiếc khăn rằn
phủ che một phần khuôn mặt và mái tóc. Đi
về mỗi ngày trên gịng kinh quen thuộc đến
độ nhàm chán, cô có ḷng buồn một lúc nào
đó, nghĩ đến những bến sông xôn xao
phố lớn, đời ḿnh? Dáng cô gái nhỏ nhoi ch́m
dần trong quầng mây u xám buổi chiều. Cơn mưa
sắp đến từ phía Thất Sơn. Ngọn núi
đơn độc soi bóng xuống miền sông nước
quây quần ba nhánh phù sa. Con người trên những ḍng
sông. Truyền kiếp. Núi biển chia ĺa từ
thuở khói sóng hồng hoang mơ hồ thanh sử.
Những ḍng sông chẳng hề gặp nhau, lận
đận gian nan như đường chỉ tay in
hằn số phận. Những ḍng sông cắt chia
nhiều nhánh cho nước nguồn bơ vơ
biển lớn. Những ḍng sông cố gắng giải
thông lời nguyền khắt khe buổi đầu
dựng nước. Ḍng sông chảy ngang chia cắt
đất nước ḷng người, đầm đ́a
giọt mồ hôi từ đá sỏi ngh́n xưa. Con người
nổi trôi theo định mệnh u hoài của ḍng sông
muôn đời gắng công nối liền biển núi.
Con người sống đời khốn khó truân chuyên
trên đó, máu me, ướt lệ, vất vưởng
khóc cười. Thanh Trúc, cô gái gặp gỡ lần
đầu ở Long Xuyên, thướt tha tóc dài áo tím,
duyên dáng dễ thương như giai nhân xứ
Thần Kinh giữa đất Cửu Long. Ngờ
ngợ gặp lại người về thăm nhà bên
bến lụa, khăn lănh quấn đầu, mắt
huyền sâu bóng nước Châu Giang làm say ḷng gă lính
giang hồ chập chờn cánh bướm. Nỗi
nhớ một ḍng Hương, êm đềm bến nước
Kim Luông theo trăng xuôi về Vỹ Dạ đă đắm
say ḷng Tân Châu Hồng Ngự quyến luyến phù sa.
Đến đây th́ ở lại đây. Bao giờ
gổ mọc thành cây mới về... Ông quan nhỏ
theo Thoại Ngọc Hầu đi mở nước
đă ở lại với cô thôn nữ trồng dâu bên
bến Châu Giang suốt một đời ḿnh và cháu
con sau đó. Có lẽ nỗi nhớ về bóng dáng người
xưa bên ḍng sông cũ đă sôi sục châu thân
rồi trào theo tinh huyết mà đắp bồi dáng tóc
làn mi lúc nguôi ngoai đêm sầu bên nàng thôn nữ vùng
đất tằm tơ. Người
thanh niên lơ đăng nh́n tập truyện trên tay. Cơi
người ta. Gịng chữ viết ở trang đầu
đem đến cho chàng sự ngạc nhiên kỳ thú.
Sông Đà. Gịng chữ ghi nhớ chuyến về thăm
nhà trong dịp Tết vừa qua. Cô giáo đă mua
tập truyện tại quán sách chàng rất quen
thuộc ở Đà Nẵng. Tên kư trên trang sách, tuy không
mang đến chút liên hệ nào trong trí nhớ, cũng
khiến chàng nôn nao vui mừng như vừa t́m gặp
được bạn cũ. Từ một góc rất xa
trên quê hương đang có người cùng nhớ
về một ḍng sông. Ư nghĩ đến như
ngụm nước mát ḷng. Tiếng người lính ca
vọng cổ buồn buồn trầm lẫn trong
tiếng mưa rơi trên mặt sông. Chiều đă
xuống mặt trường giang bát ngát. Mà bóng người
xưa c̣n lẫn khuất giữa sông dài... Đoàn
tàu lầm lũi đi vào điểm kích đêm
giữa cơn mưa tầm tă. Hàng cây thốt nốt
đứng rũ rượi thành vệt dài đen
thẩm dọc theo bờ kinh. Trong màn mưa gịng kinh
nhỏ mọn chợt bát ngát trường giang. Chàng
nghĩ đến những cánh dơi ướt át trong
đêm tối. Ánh
sáng rọi từ nắp hầm mũi tàu khiến người
sĩ quan tỉnh ngủ. Anh lính gác bối rối nói
vọng xuống. -
Trung Úy lên nghe máy gấp. Tàu Trung Sĩ Tài gọi
về báo cáo có một thằng VC xin hồi chánh. Người
sĩ quan dụi mắt, tỉnh ngủ, ló đầu
khỏi nắp hầm tàu nh́n quanh. Trời vừa
hừng sáng. Mưa đă tạnh từ lúc nào đó
trong đêm. Mặt nước phẳng lặng phủ
mờ chút làn hơi nước chưa tan. Về phía
hạ gịng cách chàng không quá nửa cây số, bóng người
lố nhố trên hai chiếc giang đĩnh cập sát
nhau ở đầu con kinh ngang. -
Thanh Trúc nghe đây! Giọng
Tài lúng túng hối hả trong máy truyền tin. -
Ông thầy chạy tàu xuống giải quyết vụ
thằng cha hồi chánh cho mấy thằng em đi. Súng
lớn súng nhỏ ǵ bắn cũng được
chớ ba cái chuyện dân vận chiêu hồi này tui không
rành. Người
cán binh cộng sản hồi chánh ngồi bó gối bên
bờ kinh, ốm yếu bơ phờ. Hắn c̣n
trẻ, khoảng hai mươi. Ruồi nhặng bu quanh
vết thương ở chân chỉ được băng
bó sơ sài bằng dăi vải mùng vàng ố. Người
sĩ quan từ chiếc giang đĩnh vừa ủi vào
bờ kinh, nhảy xuống đất đi về phía
nhóm lính. Họ đang lạ lẩm nh́n hắn mệt
nhọc đứng dậy, khuôn mặt đầy
vẻ lo lắng. Thuyền trưởng Tài chỉ cho chàng
chiếc túi vải bạc thếch của người
lính cộng sản vỏn vẹn bộ áo quần cũ
và tập nhật kư nhàu nát. - Mấy
thằng em lục soát kỹ lắm. Không có ǵ, trên răng
dưới dế và cái bị rách này. Đám
lính tàu cười rộ lên lúc người sĩ quan
hỏi anh lính gác về gă cán binh hồi chánh. Anh ta găi
đầu bối rối. -
Dạ... tại trời lúc đó đă gần sáng. Tui
ngồi dựa lưng vào thành tàu phía trước pḥng
lái ngủ gục lúc nào không hay. Khi giật ḿnh
thức dậy th́ đă thấy thằng chả đứng
chờ trên bờ, ngay trước mũi tàu. Người
sĩ quan lắc đầu. -
Thằng lính cộng sản kiên nhẫn đứng
chờ thằng lính quốc gia ngủ cho ngon giấc
xong rồi xin hồi chánh. Vậy là ḥa b́nh tới nơi
rồi! Chàng
cao giọng khiển trách anh lính rồi quay lại
gặng hỏi gă cán binh. -
Vũ khí anh cất giấu ở đâu? Chỉ
đường để chúng tôi lấy về. Giọng
nói người cán binh khiến chàng nhớ đến
bác kiều bào hàng xóm thời nhỏ ở Đà
Nẵng. Bác người Quảng B́nh, quá nghèo khổ
phải đi cạo mủ đồn điền cao su
vùng đảo thuộc địa Pháp ở Nam Thái B́nh
Dương để mưu sống. Khi bác đưa
gia đ́nh về nước dựng nhà trong khu phố
trước đồn cảnh sát Hoàng Diệu, hàng xóm
ai cũng gọi Bác Kiều Bào. Có lẽ trong bụng bác
cũng ưa cái danh xưng ít người có này.
Thỉnh thoảng bác chêm vài câu tiếng Tây hào
khởi kể chuyện mấy con đầm vừa to
vừa rậm, sau khi đă nh́n chừng biết
chắc bà vợ dử như chằng không quanh
quẩn gần đó. Người
cán binh hồi chánh có lẽ cũng từ vùng đất
nghèo Quảng B́nh Đồng Hới khô cằn sỏi
đá. Anh ta chỉ tay về phía sâu trong kinh ngang,
kể lể. -
Cán bộ cho em về dưỡng thương ở
bệnh xá hậu cần bên Miên. Đi bộ từ
trong bưng gần Cái Dầu về tới đây đă
mấy ngày. Em t́m cách vượt biên giới nhưng
không được, lại thấy lính đầu
cọp đánh qua Miên chắc là hậu cần đă
bị vỡ. Biết qua sông thế nào cũng bị
bắn chết nên rạng sáng nay em chôn súng bên cái cḥi
trống sát bờ kinh cách đây chừng non một cây
số, ra xin hồi chánh. Người
sĩ quan liên lạc máy về bộ chỉ huy lúc
đoàn giang đĩnh trong tư thế tác chiến
từ từ tiến sâu vào kinh ngang. No dạ nhờ
ổ bánh ḿ nhồi thịt, miệng ph́ phèo điếu
thuốc thơm, người cán binh lúi húi bới t́m
khẩu súng lúc ba anh lính tàu hờm súng đứng
chờ gần đó. Trung
sĩ Tài lục t́m quyển nhật kư trong túi vải
đưa cho người sĩ quan chỉ huy. -
Tui không hiểu tại sao thằng lính cộng sản nào
cũng chỉ có bài thơ Vàm Cỏ Đông chép
tới chép lui làm thuốc. Ông thầy c̣n nhớ
trận đánh ở Mỹ Phước Tây? Ngoài súng
ống ra ḿnh c̣n tịch thu hàng chục quyển
nhật kư, tập nào cũng... Ở tận sông
Hồng em có biết? Quê hương anh cũng có
một ḍng sông. Vàm Cỏ Đông ơi! Vàm Cỏ
Đông... Người
lính cộng sản bị nhồi nhét đă quên
mất ḍng sông của riêng ḿnh. Tôi tin chắc anh lính
Quảng B́nh kia không biết sông Hồng ra sao và chưa
hề một lần ướt chân ḿnh trong nước
sông Vàm Cỏ. Tội nghiệp là lớp người
trẻ đó đă phải rời bỏ quê hương
làng mạc, ḍng sông, con đ̣ thật sự của ḿnh
để chiến đấu cho một t́nh cảm không
thật và thường khi vay mượn vấy đỏ
tín điều. Nguy hiểm là họ đă lắm khi
thật sự tin yêu. Sá chi con sông nhỏ quê nhà,
họ ra đi và dựng lên dải biên giới mới
đầy dẫy hận thù. Trung
sĩ Tài ngẩn mặt nh́n trời, đứng nghe, -
Vậy th́ ai tội nghiệp cho tui và con sông Thị Nghè
nước đục quanh năm? Mà lạ thiệt
nghen Ông Thầy. Về nhà ngửi mùi cống rănh th́
nhăn nhó, vậy mà đi xa lại nhớ. Dạo tui
đi tuần dương Vùng I, cả trăm ngày
mới về Sài G̣n, có đêm ngủ trên tàu nằm mơ
thấy ḿnh bơi lội tỉnh bơ trong ḍng nước
đen ng̣m. Phải
chăng đó là bất hạnh chung cho cả một
thế hệ. Người thanh niên thở dài, trầm
ngâm nh́n ḍng nước đang trở nên quen thuộc
quanh ḿnh. Đoàn
chiến đĩnh chở gă cán binh về tới đồn
lính địa phương quân không bao lâu th́ chiếc
tắc ráng từ Tịnh Biên vào tiếp nhận
hồi chánh viên cũng vừa đến. Người
sĩ quan ngạc nhiên nh́n thấy cô gái buôn đường
đi cùng bà Vân và hai nhân viên Phượng Hoàng đến
gặp chàng. Đơn giản trong bộ bà ba đen, bà
Vân có vẻ trẻ trung và thân thiện hơn. -
Hơn tháng nay không có dịp gặp lại Trung Úy.
Bộ tính làm người nhái hay sao? Không
để chàng kịp trả lời, bà Vân nheo mắt
nh́n cô Út. -
Tôi chắc hai người đă biết nhau nhiều. Người
sĩ quan nh́n cô gái, cười lơ lửng. Bà
Vân mỉm cười nh́n họ rồi rảo bước
theo hai cán bộ chiêu hồi. Hai
người đứng lại giữa sân đồn dưới
tàng cây điệp im ĺm bóng nắng trưa. Cô gái cúi
đầu, nàng im lặng giữ nụ cười
giữa đôi môi cắn vào nhau. -
Th́ ra cô Út... Người
thanh niên chưa chịu buông tha, cười ranh mănh. -
Hai hay ba? Nếu chỉ một công hai chuyện th́ ai làm
chuyện thứ ba... tiếp tế sách báo cho tôi hàng
ngày. Cô
gái háy chàng trai, đuôi mắt cong dài sau chiếc khăn
rằn ôm ấp khuôn mặt thanh tú. - Trung
Úy biết rồi c̣n làm bộ hỏi hoài. Họ
sánh bước về phía cổng đồn. Cây điệp
lấm tấm hoa vàng nhoài ḿnh trên ḍng kinh lung linh bóng
nước. Bầy chim bay về phía xa xôi giăng cánh
trên cánh đồng phẳng lặng lúa vàng. Người
sĩ quan xuống tàu cầm lên theo hai tập sách. Chàng
trao tập thơ của một thi sĩ nổi
tiếng đương thời cho cô gái. -
Tặng cô Út. Thỉnh thoảng tiếp tế lại
cho đỡ... tủi. Quyển sách dịch này nhờ
Út đưa cho cô giáo đọc cho vui. Nhóm
người tiếp nhận hồi chánh viên ra tới
cổng đồn. Bà Vân vui vẻ ồn ào trong
tiếng máy tắc ráng nổ rộn bến sông. Người
sĩ quan vỗ vai từ giă gă cán binh hồi chánh lúc
cô Út dẫn hắn xuống ghe. Ấn tượng
về bà “trung tá” tháng trước và bà Vân hôm nay
khác hẳn nhau. Thế nào đâu đó cũng có
một bà Vân như chàng muốn nghĩ đến. Bà
Vân ngước mặt, môi cười. Cặp kính
đen dày che kín đôi mắt không biết đang nh́n
người thanh niên hay khoảng trời xanh trên đầu
anh. Trong bộ áo quần đơn giản, bà Vân
gọn gàng quyến rũ lạ thường. Bờ
cổ đầy đặn kéo ánh mắt nh́n đọng
xuống khóe ngực phập phồng mời mọc. Người
đàn bà dợm bước xuống tắc ráng
rồi như chợt nhớ ra điều ǵ, vội vàng
quay lại. -
Cuối tháng này Chi khu sẽ có tiệc lớn chào
mừng ông quận mới. Hi vọng Trung Úy đi
dự. Bến
nước trước cổng đồn chợt
dập dồn con sóng ngược xuôi. Đoàn chiến
đĩnh vội vàng rời bến, ngóc đầu
chạy về phía Giang Thành. Vầng sóng chẻ đôi
xô đẩy nhau trào cuốn vào hai bên bờ kinh đất
dựng. Người sĩ quan đứng trên mủi tàu
nh́n về phía chiếc tắc ráng đang cần cù bơi
ngược về Tịnh Biên nhỏ dần trong làn nước
đục ngầu. Những bóng đời người
tất tả xuôi ngược trên ḍng nước
cuốn. Gặp nhau. Phút chốc. Chia ĺa. Trong chiếc
tắc ráng hẹp ḷng, có lẽ mỗi người
đă t́m cho ḿnh chỗ ngồi riêng rồi nh́n nhau ḍ
xét với nụ cười không dấu được
vẽ kịch tính. Và chàng đi về một hướng
khác cho dù vẫn đang cố gắng ngoái nh́n. Họ
tranh nhau nhặt nhạnh từng mảnh hạnh phúc
nhỏ nhoi, cần thiết, ấm ḷng, để
một sớm một chiều ngồi nh́n ḿnh tan tác âu
sầu trên ḍng sông kỷ niệm. Hay như người
lính miền Bắc trong một thâu đêm bên cánh đồng
biên giới đă t́m về được biên
giới ḷng ḿnh, loáng thoáng ḍng sông quê nhà vẫn
từ lâu âm thầm chảy trong đành đoạn lăng
quên. Hắn đă thả trôi ḷng tin cũ để
đánh đổi sự b́nh yên và đợi chờ
một hạnh phúc lớn lao khác. Rồi đây khi nh́n
đàn én bay trên sông gợi nhớ một mùa xuân xưa
hay cánh lục b́nh trôi trên con nước đổi màu,
hắn sẽ quay quắt nhớ thuở ấu thơ
theo dấu chân mẹ về dọc theo triền sông nghiêng
bóng nắng sau buổi chợ chiều. Hi vọng lúc
đó hắn sẽ hiểu nỗi buồn cũng
thật thà và cần thiết như giấc mơ. Như
ḍng suy tưởng thật thà chỉ đến từ
ḍng sông của riêng ḿnh. Những điều c̣n
lại, tất cả, chỉ là kiếm t́m, quẩn
quanh, lầm lỡ. Bộ
quân phục tiểu lễ trắng và những ly rượu
mạnh uống liền hơi giúp ông thiếu tá
Hải Quân linh hoạt hẳn ra. Ông hào sảng nói cười
đi lại giữa đám người có máu mặt
trong thị trấn đang chờ ra mắt ông Quận
mới và bầy ca sĩ thị tứ mướn
từ Long Xuyên, Châu Đốc về giúp vui đêm
tiệc. Bà Vân sang trọng trong y phục dạ hội.
Đôi cánh tay trần và khóe ngực trễ tràng
khiến vài bà vợ không khỏi ném tia nh́n ganh tị
lúc bước qua. Những ngón tay móng son đỏ kiêu
sa có lẽ đă nhận biết điều đó,
kiểu cách gơ nhịp lên ly rượu sóng sánh màu
hổ phách. Bà Vân tươi cười bước
về phía người sĩ quan. -
Tôi đang lo Trung Úy không đến được. Chàng
cúi chào người đàn bà. -
V́ biết vậy nên tôi đổi ư vào giờ chót.
Nhờ vậy nới có dịp nh́n bà tươi
tắn như bây giờ. Người
sĩ quan đến trễ. Đang ngồi uống cà
phê ở Quán Biên Thùy chờ trời xẩm tối
để dẫn tàu đi kích, chàng chợt đổi
ư. Người bạn ở pḥng hành quân dễ dăi. -
Xong ngay! Thanh Trúc dẫn cá về nằm ở cầu biên
giới giữ an ninh cho quận tối nay. Ê, Thanh Trúc làm
ǵ mà từ hôm bà “trung tá” ở ngoài đó về
đến nay, ngày nào tui cũng nghe bả nhắc
nhở. Coi chừng ăn đạn đó nghen! Đám
lính trẻ vui mừng nhảy xuống tàu, đua nhau phóng
về Tịnh Biên. Thời gian gần đây mỗi
lần nhận sách cô giáo gởi cho mượn, chàng
vội t́m đọc ngay ḍng chữ trang đầu
với hy vọng sẽ nhận ra người cùng chung
quê chung phố nhưng đành chịu. Vẫn tên
tiệm sách quen, ghi chú nhỏ cho riêng ḿnh, ngày tháng, và
cái tên là lạ cho một cô gái. Không một dấu
vết trong trí nhớ. Vài ngày trước, dẩn tàu
đi nhận tiếp tế chàng t́m đến ngôi trường
cô giáo đang dạy hè, nhưng lúc vừa thoáng
thấy bóng người, không hiểu tại sao chàng
đă quày bước bỏ đi. Từ phương
trời xa xôi nhớ về phố cũ, h́nh như chàng
muốn được giữ lại chút nghi vấn
trong ḷng. Nỗi vấn vương đằm thắm
như tơ trời giúp chàng cảm thấy ḷng vui. Gịng
chữ trên miếng giấy nhỏ ép vào trang đầu
tập truyện Út chuyển cho chiều hôm trước
càng khiến chàng nôn nao suy nghĩ. Thân chào người
bạn chung trường cũ... Cô giáo bỏ quê xa
đă nh́n ra người bạn học cũ qua tên
tiệm sách và tên chàng kư trên trang đầu tập sách. Từ
đâu đó mùa nắng xa đang trở về
gần, nồng hương kỷ niệm. Mái tóc
thề cuối hành lang trường thướt tha áo
lụa làm ngẩn ngơ mắt ai ấp mộng trông
vời. Tờ thư vụng về nhét vội hộc bàn,
lớp sáng lớp chiều xa xôi nỗi nhớ. Như
những chiếc lá rời cành, bày tṛ nhỏ lớn lên,
bỏ trường mà đi theo giấc mơ đời
ḿnh. Chiếc lá trong sân trường. Cơn mơ
bất tận đời người. Gịng suy nghĩ
trở về với cô bạn học cũ tha phương
khiến người sĩ quan chợt cảm thấy ḷng
ḿnh hồi hộp với hy vọng sẽ nhận ra người
khi thấy mặt. Cơn gió đời vô t́nh đă
thổi đùa hai chiếc lá bay xa khỏi sân trường
tấp về cùng một nơi chốn. Cô
Út đơn giản thường ngày, đêm nay cũng
phơn phớt môi hồng. Nàng đẹp lạ thường
trong chiếc áo dài màu thiên thanh, mái tóc buông lên bờ
vai vắng chiếc khăn rằn e ấp. Út đang tṛ
chuyện vui vẻ ở cuối pḥng với một cô
gái cắt tóc ngắn, dáng dấp tự nhiên giản
dị trong bộ âu phục may theo kiểu đàn ông. -
Cô Út đứng đây mà năy giờ tôi kiếm măi không
ra. Út
hớn hở cầm tay cô bạn. -
Em đang theo dơi coi thử Trung Úy ham vui đến
mức nào. Đây là chị Hiên, cô giáo chủ nhân
mấy quyển truyện dịch. Cô
giáo thân mật bắt tay người sĩ quan. -
Xin chào người bạn học cũ. Út
bước lùi, dấu nụ cười sau vai bạn. -
Em vẫn chưa hết ngạc nhiên đó! Chị Hiên
mới cho em biết chỉ vài phút trước khi
gặp Trung Úy. Người
thanh niên nh́n khuôn mặt thông minh, đôi mắt sáng
mở to tinh quái chờ đợi. Vẫn không một
h́nh dung, chàng lắc đầu thú nhận. -
Xin lỗi Hiên. Tôi chưa nhớ ra được. Hi
vọng tṛ chuyện thêm sẽ giúp khai sáng phần nào
cái đầu mê muội của ḿnh. Ban
văn nghệ bắt đầu tŕnh diễn. Nh́n cô ca
sĩ vườn uốn éo gào thét bài hát lính và đám
đông náo nhiệt chung quanh, người thanh niên
mời hai cô bạn ra ngoài. Cô
Út nh́n bà Vân đang lắc lư theo điệu
nhạc, lắc đầu. - Bà Vân say rượu xấu
lắm. Lần nào say cũng ngồi khóc kể một
ḿnh. Em phải ở lại để canh đưa
về nhà trước khi bả sướt mướt
giữa đám đông. Nàng đăm đắm nh́n
người sĩ quan. - Tối nay em ở lại tàu
đ̣. Nếu anh về trước th́ ghé qua. Đêm mùa hè vùng quận
lỵ biên giới vắng im. Gió từ ḷng kinh thổi
lên mát rượi. Trong đêm chiếc cầu ván dài
bắc ngang qua kinh Vĩnh Tế chợt cao hẩng mong
manh. Ḍng nước xuôi sâu về Giang Thành nhạt nḥa
bóng hàng cây thốt nốt thấp dần rồi ch́m
lẩn vào mặt nước đâu đó ở ngút
tầm con mắt. Ngược phía phố chợ,
hầu hết tiệm buôn đều đóng cửa. Bóng
đèn đường mờ soi con lộ vắng tanh, vàng
vọt chiếc xe thồ chở hàng trễ nải
chạy qua. Hai người bạn cũ
đứng im ĺm trên chiếc cầu biên giới.
Tiếng ca vọng cổ của người lính từ
toán giang đĩnh đậu dưới chân cầu
trầm bổng vọng lên theo con gió đêm lao xao lướt
trên mặt nước. Chàng nh́n mái tóc nửa-con-trai
rất lạ của Hiên. - Hồi đi học chắc
Hiên để tóc dài? Cô gái nh́n xuống ḍng sông
đêm dưới chân ḿnh. Ánh mắt đọng
lại đâu đó về phương dĩ văng xa xôi.
Người nàng yêu bỏ đi theo hoài băo riêng. C̣n
lại nàng, một ḿnh, trong thành phố cửa
biển êm đềm quen thuộc đă trở nên
nhỏ nhoi. Nàng nghe tiếng bước chân ḿnh không c̣n
ngượng ngập cuống quít trên vỉa hè lúc
ngang qua quán cà phê góc phố. Ánh mắt thờ ơ
mệt mỏi của những người học chung
trường bây giờ là lính thú khiến nàng cũng
chán chường theo. Bỏ đi xa giúp tâm hồn nàng
yên ổn mỗi lần về thăm phố cũ. Và
nỗi nhớ nhà từ những phương xa đă
trở thành thứ hạnh phúc đắng cay mà nàng
cam tâm hứng lấy như một người
nghiện thèm trái đắng. - Anh c̣n nhớ những bài thơ
làm thời trung học ? Người thanh niên lắc
đầu cười ngượng ngập. - Hiên biết về tôi
nhiều quá làm tôi thật là xấu hổ. Mười
bảy tuổi... Người ta là Nguyên Sa nên tôi
phải là Hoang Sa. C̣n cái vụ “kinh nguyệt” đó
th́ phải hỏi thi sĩ lớn Hoang Sa, tôi không
thể nào hiểu nổi. Nàng lùi bước, xoay người,
nh́n vào mắt người thanh niên. - Anh c̣n nhớ Trịnh
thị Nhiên là ai không? Người thanh niên mừng
rỡ cầm tay cô gái. - Th́ ra Hiên là người
dịch Albert Camus và Saint-Exupéry cho những số báo năm
Đệ Nhất. Hồi đó cả bọn theo
gặng hỏi Toàn để biết Trịnh thị
Nhiên là ai mà không thế nào được. Câu trả
lời của hắn lúc nào cũng là “tụi bay
cắt lưỡi tao trước đi rồi tao
sẽ cho biết”. Im
lặng phủ trùm hai người bạn. Họ cúi
đầu đi bên nhau. Đôi bóng lê dài găy đổ
trên con phố đêm hiu hắt ánh đèn. Người
thanh niên đứng nh́n bạn đi khuất vào hàng
hiên tối. Cánh cửa nhà mở khép soi mờ khuôn
mặt ngoái nh́n, yên lặng nụ cười từ giă. Bà
Vân tỉnh dậy, đầu nhức như búa bổ,
ngơ ngác nh́n quanh. H́nh như một lúc nào đó
trong đêm, người thanh niên đă ân cần
ngồi lại vỗ về. H́nh như bà đă than khóc
kể lể về mối t́nh vẫn làm bà phiền
muộn. H́nh như một bà Vân không như người
thanh niên muốn nghĩ đến đă say khướt
ôm chàng... Chất men sót lại sau cơn say làm
miệng lưỡi khô rốc khiến bà thèm một hơi
nước mát. Người đàn bà chập choạng
bước vào trong khoang đ̣. Đôi trai gái sau
cuộc hân hoan, ôm nhau say đắm trong dáng thế
đầy ắp men t́nh của giây khắc giật
động bùng vỡ cuối cùng. Họ phơi
phới chồi xanh nhọn hoắt xuân th́ trong đôi
mắt bà bơ phờ men rượu. Người đàn
bà sẹ bước ra khỏi khu vườn địa
đàng không phải của ḿnh, thân xác chợt già nua
ủ muội dưới bóng trăng khuya khoắt tàn
phai. Bà nh́n về phía con lộ hiu hắt cuối
phố chợ, ḷng thầm trách cứ ḿnh. Nhân viên Phượng
Hoàng giờ này có lẽ đă vây bắt người
nữ cán bộ cộng sản nằm vùng, cô giáo có mái
tóc nửa-con-trai dạy Anh Văn ở trường
Quận. Giữa cơn say bà đă bận bịu
kể lể về một mối t́nh mà không nói ra
được cho người thanh niên một điều
phải nói đêm nay. Bây giờ th́ đă quá muộn
màng. Như đêm trên vùng biên giới im lặng. Phan
thái Yên |