Cố Nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông |
||
Col. Nguyễn Văn Đông https://www.sbtn.tv/nhac-si-ng
Nhạc
sĩ Nguyễn Văn Đông đă vĩnh viễn
rời những Phiên Gác Đêm Xuân
Nhạc
sĩ Nguyễn Văn Đông là một tên tuổi
lớn của nền văn nghệ ở miền Nam
Việt Nam và là tác giả của Chiều Mưa Biên
Giới, Phiên Gác Đêm Xuân, Khúc T́nh Ca Hàng Hàng
Lớp Lớp, Mấy Dặm Sơn Khê, Nhớ Một
Chiều Xuân… và c̣n rất nhiều tác phẩm
bất hủ khác được biết bao thế
hệ khán thính giả yêu mến từ trước
1975 đến tận bây giờ. Theo
tin từ ca sĩ Giao Linh cung cấp cho tờ báo Thế
Giới Nghệ Sĩ , ông đă trút hơi thở
cuối cùng lúc 19 giờ 30 ngày 26/2/18 (nhẳm
11 tháng Giêng năm Mậu Tuất) tại bệnh
viện Chợ Rẫy – Sài G̣n, hưởng thọ 86
tuổi. Nhạc
sĩ Nguyễn Văn Đông sinh ngày 15 tháng 3 năm
1932 tại Sài G̣n. Nói về cuộc đời và
sự nghiệp của nhạc sĩ Nguyễn văn
Đông th́ phải nhắc đến 2 khía cạnh
đi liền với nhau: Binh Nghiệp và Âm Nhạc. Về
binh nghiệp , vào năm 1946, Ông tự ư xin gia nhập trường
Thiếu Sinh Quân Việt Nam. Đây là trường vơ
bị đầu tiên và lâu đời nhất của
Việt Nam. Đó cũng là nơi đào tạo
nhiều vị tướng lănh tài ba của Quân Đội
VNCH. Nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông đă
trải qua 5 năm học ở ngôi trường này. Và
chính tại đó ông đă được học
nhạc và văn hóa với những giáo sư người
Pháp có thực tài, những giảng viên của
Viện Âm Nhạc quốc gia Pháp được cử
về trường Thiếu Sinh Quân giảng dạy. Chính
vậy mà nền văn hóa Tây Phương đă
ảnh hưởng đến ông rất nhiều. Trong
thời gian ông theo học tại trường Thiếu
Sinh Quân Việt Nam, nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông
là một thành viên của ban quân nhạc thiếu niên,
khi mới 15 tuổi. Nhạc sĩ từng chia sẻ: “…Trường
Thiếu Sinh Quân có riêng một đoàn quân nhạc trên
40 người có tầm vóc của người lớn,
nhưng lại do chính những em thiếu sinh qưân chưa
quá 16 tuổi đời cử hành nhạc, và do
một giáo sư nhạc trưởng người Pháp
chỉ huy. Đ̣an quân nhạc của chúng tôi có
những nhạc sĩ tí hon có mặt trong những
buổi lễ duyệt binh, diễu hành quan trọng
một cách đường hoàng như các đoàn quân
nhạc chuyên nghiệp người lớn”. Trong
đoàn quân nhạc tí hon này, ông sử dụng
nhiều nhạc khí như: trompette, clairon, trống,
chập chả, vv… Nhưng chuyên nghiệp hơn
hết, là ông sử dụng đàn madoline và guitar
Hawaiienne trong ban nhạc nhẹ của trường. Nhờ
sống trong một môi trường âm nhạc sôi động
như vậy trong trường Thiếu Sinh Quân Việt
Nam, nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông đă có
dịp học sáng tác từ những giáo sư người
Pháp. Kết quả là ông đă viết được
những ca khúc đầu tiên ở tuổi 16 như
Thiếu Sinh Quân Hành Khúc, Tạm Biệt Mùa Hè…
Những nhạc phẩm này đă được nhà trường
chấp thuận cho phổ biến, và được
rất nhiều bạn bè ưa thích. Ông cho biết
gần 60 năm sau, khi ông gặp lại một số
bạn bè, những người này vẫn c̣n thuộc
nằm ḷng những ca khúc này, và hát lại cho nhau nghe
như những kỷ niệm khó quên của thời niên
thiếu. Trong
suốt 5 năm theo học ở trường Thiếu
Sinh Quân, ông luôn luôn đoạt giải giọng ca hay
nhất toàn trường. Nhưng sau một thời gian
gia nhập quân đội, Bộ Quốc Pḥng đă chính
thức cấm ông không được xuất hiện
hát trên sân khấu và các nơi công cộng, v́ các
chức vụ do ông đảm nhiệm thời đó có
thể gây ảnh hưởng không tốt cho quân đội.. Sau
khi ra trường Thiếu Sinh Quân, ông gia nhập trường
Vơ Bị Sĩ Quan Vũng Tàu, tốt nghiệp năm
1952 với cấp bậc thiếu úy. Kế đó ông
nắm chức vụ trung đội trưởng
tại trường Vơ Bị Đà Lạt, và tốt
nghiệp năm 1953. Qua năm 1954, ông về trường
Chiến Thuật tại Hà Nội để giữ
chức vụ tiểu đoàn trưởng.. Trong
hai năm 1955 và 1956, ông phục vụ tại Phân Khu
Đồng Tháp Mười trong chức vụ trung úy Trưởng
Pḥng Hành Quân. Cũng trong thời gian này, ông kiêm
nhiệm thêm chức vụ Trưởng Pḥng 3 của
Chiến Khu Đồng Tháp Mười do đại tá
Nguyễn Văn Là làm chỉ huy trưởng, tham gia
chiến dịch Thoại Ngọc Hầu do thiếu tướng
Dương Văn Minh chỉ huy. Ông không sao quên
được một kỷ niệm có lần tướng
Minh đă đến bắt tay ông để tỏ ḷng
ngưỡng mộ tác giả của những ca khúc
về đời lính chiến ngay tại mặt
trận Chiến Khu Đồng Tháp. Và h́nh ảnh cái
bắt tay này đă được in trên trang nhất
của báo Chiến Sĩ Cộng Hoà. Đến
năm 1957, ông theo học khóa Chỉ Huy Và Tham Mưu
tại Hawaii. Và cũng trong thời gian này ông cho ra
đời nhạc phẩm “Nhớ Một Chiều Xuân”. Nhạc
sĩ Nguyễn Văn Đông cho biết dù ông
được học nhạc chính quy, nhưng âm
nhạc chỉ là nghề tay trái. Ông chọn binh
nghiệp là nghề nghiệp chính. Từ cấp
bậc thiếu úy, nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông
bước dần lên cấp bậc đại tá. Ông
từng được nhận huy chương cao quí
nhất của Việt Nam Cộng Ḥa là Bảo Quốc
Huân Chưong vào giữa thập niên 60. Sau
biến cố tháng 4 năm 75, nhạc sĩ Nguyễn Văn
Đông đă kết thúc cuộc đời binh
nghiệp của ḿnh trong tăm tối bằng 10 năm
tù cải tạo. Lúc đầu ông bị đưa
đi tù cải tạo tại trại Suối Máu. Sau
đó, ông bị chuyển về nhà tù Chí Ḥa cho đến
khi được trả tự do vào năm 1985.
Nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông cho biết ông
đă rất đau buồn v́ không được nh́n
thấy mặt thân phụ lần cuối trong thời
gian ông ở tù cải tạo. Đúng như ông đă
dự đoán cuộc đời thăng trầm
của ḿnh, bằng 2 câu kết của nhạc phẩm
Chiều Mưa Biên Giới: “…Ḷng
trần c̣n tơ vương khanh tướng, th́
đường trần c̣n mưa bay gió cuốn c̣n
nhiều anh ơi…”. Sau
khi được trả tự do vào năm 1985, sức
khỏe của nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông không
được mấy khả quan đến từ
nhiều căn bệnh như đau bao tử, thấp
khớp và nhất là cao huyết áp nên đă không c̣n
cảm thấy hứng thú trong việc sáng tác ngoài
một số bài viết trong khoảng hơn 30 năm
nay. Ông không xin đi xuất cảnh theo diện H.O. Cho
đến cuối đời, ông sống tại Phú
Nhuận, Saigon cùng với gia đ́nh. Nhạc
sĩ Nguyễn Văn Đông Ông đă từng
nhiều năm hoạt động trong lĩnh vực âm
nhạc ở Sài G̣n trước 1975. Từ thập niên
1950, ông nổi tiếng khi là Trưởng Đoàn văn
nghệ V́ Dân với thành phần Ca nhạc sĩ tên
tuổi như Mạnh Phát, Minh Kỳ, Hoài Linh, Thu
Hồ, Quách Đàm, Minh Diệu, Khánh Ngọc, và các
nghệ sĩ danh tiếng như Kim Cương, Vân Hùng,
Ba Vân, Bảy Xê, Trần Văn Trạch, diễn viên
điện ảnh Trang Thiên Kim… Ông đă tổ
chức và điều khiển các chương tŕnh
Đại nhạc hội tại Sài G̣n và khắp các
tỉnh của Việt Nam Cộng ḥa. Từ
năm 1958, ông là Trưởng ban Ca nhạc Tiếng
thời gian của Đài Phát thanh Sài G̣n, qui tụ
những danh ca, nhạc sĩ danh tiếng như Lệ
Thanh, Hà Thanh, Minh Diệu, Khánh Ngọc, Mạnh Phát, Thu
Hồ, Quách Đàm, Anh Ngọc… Ông
c̣n là Giám đốc hăng băng đĩa nhạc
Continental và Sơn Ca, cộng tác với những
nhạc sĩ tên tuổi như Lê Văn Thiện, Văn
Phụng, Nghiêm Phú Phi, Y Vân… Hai trung tâm này cho ra
đời nhiều chương tŕnh tân nhạc cũng
như cổ nhạc gồm các vở Tuồng và
Cải lương. Chính ông là người đă tiên
phong thực hiện album riêng cho từng ca sĩ mà trước
đó chưa từng ai làm. Ông đă thực hiện
loạt băng nhạc Sơn Ca nổi tiếng trong
đó có Khánh Ly với băng nhạc Sơn Ca 7, Thái
Thanh và Ban Thăng Long – Sơn Ca 10, Lệ Thu – Sơn
Ca 9, Phương Dung – Sơn Ca 5 và 11, Giao Linh – Sơn
Ca 6, Sơn Ca – Sơn Ca 8… và một số album riêng
cho Trịnh Công Sơn. Nhiều
sáng tác của ông viết về chủ đề người
lính Miền Nam thời đó. Nhạc phẩm “Phiên gác
đêm xuân” được ông viết vào đêm 30
Tết năm 1956 khi gác phiên ở khu 9 Đồng Tháp
Mười. “Chiều mưa biên giới” ra đời
năm 1956 và nổi tiếng qua tiếng hát của
Trần Văn Trạch. Vào Năm 1961, ca khúc “Chiều
Mưa Biên Giới” này đă được đài
Europe No.1 và Đài Truyền H́nh Pháp thu âm, rồi thu h́nh
với tiếng hát của nghệ sĩ Trần Văn
Trạch đă gây tiếng vang lớn ở Âu Châu.
Tại Việt Nam, chỉ trong ṿng 3 tháng đă bán
hết 60,000 bản nhạc lẻ, một con số
kỷ lục thời đó. Cũng trong năm 1961,
nghệ sĩ Trần Văn Trạch tŕnh bày ca khúc
Chiều Mưa Biên Giới tại “Đại nhạc
hội Trăm Hoa Miền Nam” với dàn nhạc
của Đài Truyền H́nh Pháp thu “play back”. Ông
c̣n có nhiều bút danh khác như Phượng Linh, Phương
Hà trên một số nhạc phẩm t́nh cảm như
“Khi đă yêu”, “Thầm kín”, “Niềm đau dĩ
văng”, “Nhớ một chiều xuân”… Với bút danh
Đông Phương Tử và Phượng Linh, ông đă
viết nhạc nền và đạo diễn cho trên 50
vở tuồng, Cải lương nổi tiếng
ở Miền Nam trước năm 1975 như Nửa
đời hương phấn, Đoạn tuyệt,
Tiếng hạc trong trăng, Mưa rừng… Bây giờ, nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông đă rời xa cơi đời này. Nhưng những “khúc t́nh ca hàng hàng lớp lớp” mà ông đă viết sẽ sống măi với thời
Những
người đứng dàn chào, họ không mặc quân
phục nhưng thể hiện rất rơ tâm tư
của họ
|
||