VỤ THẢM ST HẠM TRƯỞNG NG MINH DƯƠNG
Bảo Bnh
1 Trần Đỗ Cẩm
Austin TX USA - July 2020
Vui lng cho biết những sai st để chng ti tu chỉnh. Email lin lạc với tc giả:
camtran11@gmail.com
Biến cố bi thương xẩy ra trn HQ 602 khiến Hạm Trưởng Hải Qun Đại y Ng Minh Dương bị thiệt mạng oan uổng trn đường di tản xẩy ra cch đy đ gần nửa thế kỷ. Thời gian tri qua đ lu, vật đổi sao dời, kẻ cn người mất, gợi lại thm chua xt v ngậm ngi! Tuy nhin, số phận nghiệt ng của HQ 602 v vị Hạm Trưởng cuối cng đ đi vo lịch sử. D muốn d khng, vui hay buồn, thiết tưởng chng ta đều c quyền được biết v cũng c bổn phận lm sng tỏ. Tiện đy, chng ti muốn c đi lời minh xc v giải thch để trnh những ngộ nhận v cũng gip qu độc giả dễ bề theo di.
Đầu tin, chng ti thnh thực minh xc mục đch duy nhất của bi ny chỉ để tm hiểu v lm sng tỏ về những biến cố đ xẩy ra trn HQ 602 trong lc di tản. Tc giả hon ton khng c ln n hay co buộc bất cứ c nhn hay phe nhm no. Việc phn đon đng sai hay cng tội hy để độc giả v nhất l lịch sử sau ny phn xt.
Sau nữa, v thời gian tri qua đ kh lu, lại khng c những ti liệu chnh xc như sổ hải hnh, nhật k hnh qun v.v nn bi viết phần lớn được căn cứ vo những chi tiết bn chnh thức nhưng đng tin cậy nhất do cc nhn chứng hiện diện trong đon tầu Vng 4 Duyn Hải ra khơi v nhất l những người hiện diện trn HQ 602 cung cấp. Rất tiếc v nhiều l do khc nhau, một số nhn chứng đ trnh n hoặc tiết lộ rất t những sự thật đ xẩy ra trong qu khứ, c thể v khng cn muốn đề cập hay gợi lại những hnh ảnh hay kỷ niệm đau thương ny.
D sao, chng ti cũng chn thnh cảm tạ những nhn chứng v người biết chuyện đ cung cấp những chi tiết khả tn v qu bu. Tuy nhin d cố gắng bao nhiu đi nữa, chng ti biết chắc bi viết vẫn cn rất nhiều thiếu st v sai lạc. Rất mong những người biết chuyện vui lng ln tiếng, gip bổ khuyết để sự thật thm chnh xc v sng tỏ.
Tc giả thnh thật co lỗi cng gia đnh Hạm Trưởng Ng Minh Dương, qu vị Sĩ Quan Kha 15 SQHQ/Nha Trang cng những người "trong cuộc" hay những độc giả khc nếu bi viết ny v tnh gợi lại những hnh ảnh hay k ức thương đau. Như đ minh xc, chng ti chỉ c định lm sng tỏ một sự kiện lịch sử, khng cố tnh gy thương tổn cho bất cứ ai.
Vụ bạo loạn trn HQ 602 xẩy ra trong bối cảnh cc chiến hạm HQ/VNCH buộc phải rời Ph Quốc vo những giờ pht đau thương nhất của lịch sử v hải sử, khi Cộng qun đ gần như thn tnh ton miền Nam Việt Nam. V vậy, chng ta cần biết đi cht về bối cảnh nghiệt ng ny để c thể hiểu r hơn về hon cảnh v định mệnh của chiến hạm khng may ny.
Vo những ngy cuối thng 4-1975, tại vng biển Ph Quốc, c 5 chiến hạm hoạt động dưới quyền chỉ huy của Bộ Tư Lệnh Vng 4 Duyn Hải (BTL/V4DH). Đ l cc Trợ Chiến Hạm Nguyễn-Ngọc Long HQ 230, Hạm Trưởng l HQ Thiếu T Nguyễn-Nguyn (Kha 11 SQHQ/NT); Giang Pho Hạm Li Cng HQ 330, Hạm Trưởng l HQ Thiếu T Nguyễn Văn Anh (Kha 13 SQHQ/NT); Giang Pho Hạm Tầm St HQ 331, Hạm Trưởng l HQ Thiếu T Phan Tấn Triệu (Kha 15 SQHQ/NT), Tuần Duyn Hạm Minh-Hoa HQ 602, Hạm Trưởng HQ Đại y Ng Minh Dương (Kha 15 SQHQ/NT)v Tuần Duyn Hạm "Thi Bnh" HQ 612, Hạm Trưởng l HQ Thiếu T Lm Khả Thanh (Kha 15 SQHQ/NT).
Tư Lệnh Hải Qun V4 Duyn Hải lc đ l HQ Đại T Nguyễn Văn Thiện, tốt nghiệp Kha 7 SQHQ/NT, kim nhiệm chức vụ Đặc Khu Trưởng Đặc Khu Ph Quốc. Về phần lnh thổ, vị TL/HQ/V4DH giữ lun chức vụ Đặc Khu Trưởng/Đặc Khu Ph Quốc. Ngoi cc đơn vị qun đội, cn c Trại T Binh Việt Cộng. Ngoi ra, vo cuối thng 3 năm 1975 sau khi Qun Khu I v Qun Khu II mất vo tay Cộng Sản, tại Ph Quốc cn c trại Tỵ Nạn, nhận khoảng 20 ngn đng bo tỵ nạn từ miền Trung. Sau ny, tổng số đồng bo tỵ nạn dần dần đ tăng ln đến khoảng 60 ngn người.
Khi phng tuyến Xun Lộc bị Cộng Qun ph vỡ vo hạ tuần thng tư v lực lượng CS đ đnh vo Long An, đe dọa cắt đứt Quốc Lộ 4, huyết mạch nối liền thủ đ Sign v Qun Khu IV miền Ty, tnh hnh chiến sự trở nn rất tồi tệ. Cc lực lượng VC đ p st, việc thủ đ Si Gn bị thất thủ chỉ cn l vấn đề thời gian.
Đến hạ tuần thng 4-1975, khi cc chiến hạm hiện diện tại qun cảng Si Gn chuẩn bị ra khơi, vo ngy 26-4, BTL/HQ/V4DH lập tức tham khảo kiến với một số hạm trưởng cc chiến hạm đang nghỉ bến để lượng định tnh hnh v phc họa kế hoạch di tản khi cần.
Sng ngy 30 thng 4 năm 1975, khi cc chiến hạm tại Si Gn đ ra khơi, ĐT Thiện triệu tập một phin họp khẩn cấp với 4 vị Hạm Trưởng c mặt tại An Thới, ngoại trừ Hạm Trưởng HQ 612 lc đ đang tuần tiễu tại Poulo Panjang qu xa khng về kịp. ĐT Thiện dự tnh sau khi rời Ph Quốc, đon tu sẽ gh Tn Gia Ba (Singapore), rồi Jakarta (Indonesia), kế tiếp Bali, Flores, East Timor, sau cng hướng về phi Nam thẳng đến hải cảng Darwin ở c Chu, đường di khoảng 3,000 miles (khoảng 2,600 hải l). Thời gian hải hnh vừa đi vừa gh bến tiếp tế c thể ko di tới một thng. Lương thực, nước ngọt, dầu cặn v thực phẩm tươi sẽ xin chnh phủ tại cc bến tiếp tế. Buổi họp ko di khng lu, chỉ c vi cu hỏi. Kế hoạch của Đ/T Thiện đề nghị được tất cả 4 vị Hạm Trưởng hiện diện đồng . Sau ny tại hải ngoại, Đ/T Thiện cho biết V4DH vẫn thường xuyn lin lạc với BTL/HQ tại Si Gn, nhưng đến ngy 29-4, V4DH hon bỗng dưng hon ton mất lin lạc.
Trưa ngy 30-4-1975, sau khi nghe Tướng Dương Văn Minh tuyn bố đầu hng v điều kiện trn đi pht thanh, kế hoạch di tản của V4DH được chnh thức thi hnh. Theo Đ/T Thiện kể lại, đon tầu 4 chiếc rời bến tập trung ngoi khơi cch Hn Thơm chừng một hải l về hướng Ty đng như dự tr. Hn Thơm l một hải đảo rất quen thuộc nằm về pha Nam, cch qun cảng An Thới khng xa, chỉ chừng 4, 5 hải l, c thể nhn thấy bằng mắt thường từ cầu tầu An Thới. Đ/T Thiện v gia đnh rời An Thới bằng LCM 8 của Căn Cứ Yểm Trợ Tiếp Vận Ph Quốc, sau đ dng ghe Duyn Đon 42 ln HQ 230. HQ Đại y Huỳnh Quang Hưng (Kha 16 SQHQ/NT) l CHT Duyn Đon 42 đng tại An Thới ln HQ 331 cng đứa con nhỏ v cậu em vợ, khng c vợ đi theo. Ring HQ 612 khng gia nhập đon tầu v Hạm Trưởng đưa chiến hạm về Rạch Gi đn gia đnh.
Cũng c nguồn tin khc kh đng tin cậy cho biết trn chiếc LCM 8 cn c một người Mỹ dn sự v gia đnh Trung T CK L Thnh Thọ, bạn cng Kha 7 HQ với Đ/T Thiện l CHT/CCYTTV An Thới. Chiếc LCM 8 ny hướng thẳng về hướng thương thuyền Pioneer Challenger của Hoa Kỳ đang neo ngoi khơi Ph Quốc, lc đ đang dng cần trục thả lưới bốc hng đưa những người tỵ nạn từ x lan, ghe thuyền dn sự ln v thnh tầu qu cao. Người Mỹ v gia đnh Trung T Thọ từ LCM 8 được bốc ln thương thuyền an ton, nhưng gia đnh Đ/T Thiện khng ln được v tnh thế rất hỗn loạn thiếu an ninh nn thương thuyền buộc phải nhổ neo, do đ Đ/T Thiện phải dng ghe Duyn Đon 42 đưa ln HQ 230. Thương thuyền Pioneer Challenger được Bộ Chỉ Huy Hải Vận qun đội Hoa Kỳ thu mướn chở người di tản từ miền Trung, sau đ được biệt phi ra chờ sẵn ở Ph Quốc để khi cần sẽ di tản nhn vin cc đi pht thanh b mật lm việc với Nha Kỹ Thuật như đi Tiếng Ni Tự Do (VOF Voice Of Freedom), Mẹ Việt Nam, Gươm Thing i Quốc. Trụ sở chnh của ban Tm L Chiến thuộc Nha Kỹ Thuật đặt tại căn nh số 7 đường Hồng Thập Tự, Si Gn. Người Mỹ dn sự c lẽ l nhn vin CIA lm việc với Nha Kỹ Thuật.
Hồi 03:30 giờ chiều ngy 30 thng tư năm 1975, sau khi Đ/T Thiện đ ln HQ 230 an ton, đon tầu 4 chiếc di chuyển tới Poulo Panjang cch Ph Quốc chừng 50 hải l về hướng Ty Nam (Ghi ch: 1 hải l = 1.852 km = 1.151 mile).
Theo qui ước, để phn biệt r với những chiến hạm ra khơi từ qun cảng Si Gn, kể từ đy, chng ti tạm gọi chung 4 chiến hạm tại Ph Quốc dưới quyền chỉ huy của Đ/T Thiện l Hải Đội Ph Quốc v cc chiến hạm tập trung tại Cn Sơn l Hạm Đội Cn Sơn.
Lc đ Cộng qun đ chiếm được thủ đ Si Gn v hạm đội HQ/VNCH đ ra khơi, trn đường tập trung tại Cn Sơn. Tnh hnh trn đất liền cũng như ngoi biển rất giao động v hỗn loạn. Theo lời kể lại của một số nhn chứng, mọi lin lạc truyền tin giữa cc chiến hạm thuộc Hải Đội Ph Quốc v Hạm Đội Cn Sơn đều bị gin đoạn. Điều ny rất bất thường, v cc chiến hạm đều c my truyền tin để lin lạc m thoại hay tn hiệu Morse tầm xa, đủ để ni chuyện với nhau từ ngoi biển về BTL/HQ tại Si Gn. Nếu lin lạc được với Hạm Đội Cn Sơn, rất c thể Hải Đội Ph Quốc sẽ bỏ định đi Singapore để cng tới Cn Sơn tập trung với cc chiến hạm khc của Hạm Đội v thảm trạng trn HQ 602 sẽ khng xảy ra.
Cũng nn ni thm, cho tới ngy 1-5 vẫn cn Dương Vận Hạm Nha Trang HQ 505 thuộc Hạm Đội Cn Sơn do HQ Trung T Nguyễn Văn Nhượng (Kha 9 SQHQ/NT) lm Hạm Trưởng chờ tại Hn An Đng cch Hn Thơm khng xa để đn được gia đnh HQ Trung T Trần Văn Hn (Kha 8 SQHQ/NT), Trung Tm Trưởng Trại Tỵ Nạn Ph Quốc. Nếu Trung T Hn lin lạc được với HQ 505, sự kiện Hải Đội Ph Quốc hon ton mất lin lạc với Hạm Đội đang tập trung tại Cn Sơn l điều rất bất thường.
Trn đường đi đến P. Panjang, đm 30-4 đ c một số qun nhn thuộc thủy thủ đon HQ 230 muốn dng biện php mạnh, đi đưa tầu quay trở về v họ khng muốn bỏ gia đnh họ lại Việt Nam. Sau nhiều lần tranh luận, bn ci si nổi v gy cấn, mọi người đồng khi đến Poulo Panjang, hải đội sẽ để lại một chiến hạm để nhm người no khng muốn đi theo c thể quay về trở lại Ph Quốc. Rất may l đm đ mọi việc đều được giải quyết ổn thỏa v m thắm khng bạo động. Những giao động về tinh thần cũng như thể chất tưởng cũng dễ hiểu v nhiều thay đổi qu lớn đột ngột xẩy ra trong khoảng thời gian rất ngắn khiến mọi người khng kịp chuẩn bị tm l.
Sng ngy 1-5 vo khoảng 8 giờ sng, đon tầu thả neo tại Poulo Panjang, gặp rất nhiều Duyn Tốc Đĩnh PCF c vận tốc cao, thuộc HĐ 4 Duyn Phng tại An Thới v HĐ 5 Duyn Phng tại Năm Căn nn đ tới đy chờ từ trước. C lẽ cc PCF ny tm được tần số lin lạc m thoại trn my PRC-25 v VRC-46 giữa cc chiến hạm nn tới trước chờ sẵn. Nhiều PCF cập vo cc chiến hạm, chuyển người v vật dụng ln tầu lớn, cn những người muốn ở lại dng PCF trở lại Ph Quốc.
Đng 12 giờ trưa ngy 1 thng 5, năm 1975, đon tầu rời Poulo Panjang ln đường đi Singapore, hải trnh di khoảng 520 hải l (600 miles). Nếu tốc độ trung bnh chừng 10 knots (hl/giờ), cuộc hnh trnh sẽ ko di khoảng 3 ngy. Trong suốt thời gian hải hnh, 4 chiến hạm đi theo đội hnh hng dọc, với HQ 230 dẫn đầu, kế tiếp l HQ 330 ging HQ 331 cn HQ 602 th sẽ ở vị tr bọc hậu. Vận tốc trung bnh của đon tu l 8 gt. V l đầu thng 5 nn biển rất m với gi nhẹ từ hướng Nam v Đng Nam thổỉ vo buổi chiều v đm suốt trong thời gian hải hnh đến Singapore. Hai ngy sau khi rời Poulo Panjang th bờ biển M Lai xuất hiện lờ mờ ở bn hữu hạm. Qua sng sớm ngy thứ ba đon tầu trn đường vo cảng Singapore,
Chỉ t lu sau, chiến hạm Hải Qun Singapore tới gặp đon tầu v đưa ra một danh sch Hoa Kiều để nhờ tm trong số dn sự di tản c ai l người họ muốn tm khng. Khi được biết l khng c v cc chiến hạm ra đi từ Ph Quốc, khng phải từ Si Gn, thi độ của chnh quyền Singapore khng cn vồn v như trước. Tuy nhin, họ cũng cho biết đ được tin từ Ta Đại Sứ Hoa Kỳ tại Singapore thng bo tin tức nn đồng gip đỡ tiếp tế nước ngọt v thực phẩm tươi. V đon tầu Hải Đội l cc chiến hạm nn phải thả neo ở vng ngoi của hải cảng (outer anchorage) v sẽ c chiến hạm Singapore ở lại để giữ an ninh. Khi Hải Đội thả neo xong lc đ l 06 giờ sng ngy 5 thng 5 dương lịch năm 1975. Ngoại trừ 4 chiến hạm khng c tầu no khc neo xung quanh.
Vi ngy sau, vo lc 9 giờ tối ngy 7 thng 5 năm 1975 một chiến hạm Singapore đến cập vo HQ 230 v vị Hạm Trưởng mời Đại T Thiện ln chiến hạm của ng để vo Tn Gia Ba họp. Trn đường vo hải cảng, họ gh lại chiếc thương thuyền Trường Thnh của hng Vishipco Line đang neo tại phần pha trong của hải cảng (inner anchorage) đn Thuyền Trưởng vo họp lun. Trong buổi họp, chnh quyền Singapore yu cầu đon tầu tỵ nạn bnh tĩnh v nhẫn nại trong khi chờ quyết định chnh thức với lời hứa sẽ lm tất cả những g c thể lm được.
Trong thời gian gh lại Singapore, Đ/T Thiện cng cc Hạm Trưởng họp mặt nhiều lần, c lc rất căng thẳng v gay gắt để quyết định sẽ đi đu. Một số Hạm Trưởng muốn đi c, số khc lại muốn đi Subic Bay. Sau cng cc sĩ quan bỏ phiếu v đề nghị đi Subic được đa số chấp thuận.
Ngy hm sau 8 thng 5, năm 1975 Chnh phủ Singapore cung cấp thực phẩm v nước ngọt đầy đủ cho cả 4 chiến hạm v yu cầu đon tầu rời Singapore ngay sau khi tiếp tế. Họ cũng cho biết To Đại Sứ Hoa Kỳ khuyến co nn nn đưa cc chiến hạm đi thẳng đến căn cứ Hải Qun Hoa Kỳ ở Subic Bay, Phi luật Tn v cung cấp những hải đồ cần thiết trong lc hải hnh.
Đến 07:30 giờ sng ngy 9-5, HQ 602 l chiến hạm sau cng bo co đ nhận tiếp tế xong. Đng 08 giờ sng ngy mng 9 thng 5 năm 1975, đon tu rời Hải Cảng Singapore khởi hnh hướng về Căn Cứ HQ Hoa Kỳ tại Vịnh Subic Bay, Phi Luật Tn theo lời khuyến co của Ta Đại Sứ HK tại Singapore. Cũng như khi đon tầu rời Poulo Panjang, HQ 230 dẫn đầu theo đội hnh hng dọc, kế đ l HQ 330 ko theo HQ 331 v sau cng l HQ 602. Đon tu hải hnh đi về pha Đng hướng về Indonesia.
Hai ngy sau khi rời TGB (11-5) khi tới gần bờ biển Sarawak, đon tầu phải đổi hướng từ hướng Đng chuyển sang Đng Bắc dọc theo bờ biển Indonesia. Trn đoạn đường đi qua pha Nam quần đảo Trường Sa ny, đon tầu sẽ tới đi vị tr gần bờ biển Việt Nam nhất, chỉ cch Vũng Tầu chừng 350 hải l.
Đon tu dự tr vượt qua khỏi vị tr gần Vũng Tu nhất trn hải đồ vo sng ngy 13-5. Nhưng ngay trong đm 12 rạng ngy 13-5 đ, vo lc 2 giờ sng, Sĩ Quan đương phin HQ 230 bo co cho Đại T Thiện biết l HQ 602 đ mất lin lạc với HQ 230 từ lc 12 giờ khuya. Theo sự đồng chung của 4 vị Hạm Trưởng th về đm trong lc hải hnh, HQ 602 trước rồi đến HQ 331 v kế tiếp l HQ 330 phải ln my PRC 25 đặt trn Đi Chỉ Huy của mỗi chiến hạm bo co cho HQ 230 biết về tnh trạng chiến hạm của mnh.
Ngay sau khi mất lin lạc, cc chiến hạm cn lại trong Hải Đội đ cố gắng lin lạc v tuyến với HQ 602 nhưng khng kết quả. Hạm trưởng HQ 230 đề nghị quay trở lại đoạn đường đon tầu vừa đi qua để tm HQ 602, xem chiếc hạm nầy c bị trục trặc my chnh v cả my điện khng. Đại T Thiện đồng v cho đon tu quay 180 độ ngược trở lại đường đi cũ v cứ tiếp tục cố gắng bắt lin lạc với HQ 602. Việc tm kiếm chiếc HQ 602 ko di đến gần 7 giờ sng nhưng HQ 602 th biệt tăm biệt tch. Sau đ tất cả Hạm Trưởng của 3 chiến hạm cn lại đều đồng chấm dứt việc tm kiếm v quay trở về hướng đi Subic Bay.
Qua khỏi Borno, Hải Đội hải hnh song song dọc bờ biển Palawan của Phi Luật Tn. Vo ngy 14 thng 5 năm 1975, 4 ngy trước khi đến Subic Bay, phi cơ khng tuần P-3 Orion v chiến hạm Hải Qun Hoa Kỳ bắt đầu tiếp xc v lin lạc với Hải Đội. Ba ngy sau (17-5) vo lc 1 giờ chiều một chiếc trực thăng v chiến hạm của HQ Hoa Kỳ hướng dẫn đon tầu vo Subic Bay.
Ngy 18 thng 5, năm 1975 lc 10 giờ sng, ba chiến hạm thả neo ở trong vịnh Subic. Cc chiến hạm bắt buộc phải quăng hết tất c vũ kh nhỏ cũng như lớn v tất cả đạn dược đang chở trn tu xuống biển. Lễ hạ Quốc Kỳ Việt Nam Cộng Ha bắt đầu sau đ.
Tổng kết, trong số 4 chiến hạm rời Ph Quốc vo ngy 30-4-1975, chỉ c 3 chiếc tới Subic như đ dự định, cn HQ 602 được coi như thất lạc ở dọc đường! Từ lu, đ c nhiều "dư luận" lin quan tới biến cố HQ 602 mất tch v Hạm Trưởng Ng Minh Dương bị thảm st, nhưng đa số l những "tin đồn nghe lại" nn thiếu st nhiều chi tiết, đi khi cn sai sự thật như đưa ra giả thuyết "ai l thủ phạm" v.v... Rất may, cng với thời gian, nhiều dữ kiện mới do những nhn chứng đng tin cậy c mặt tại chỗ tiết lộ đ gip chng ta c được nhận thức r rng v chnh xc hơn. Chng ti khng c tham vọng vẽ lại một bức tranh thật chnh xc về sự kiện xẩy ra cch đy đ gần nửa thế kỷ, m chỉ cố gắng ghi lại những điều gần với sự thật nhất. Rất mong những sai st sẽ được qu độc giả quan tm bổ khuyết.
Nhn dịp ny, chng ti thnh thật cm ơn những qu vị đ vui lng cộng tc hoặc cung cấp nhiều dữ kiện chnh xc dng trong bi viết ny; đặc biệt l vị Hạm Trưởng HQ 331 v vị Hạm Ph HQ 602 l cc nhn chứng c mặt tại chỗ. Rất mong qu vị "biết chuyện" khc sẽ nhiệt tm ln tiếng sau ny.
Vậy chuyện g đ thực sự xẩy ra trn chiến hạm nhỏ nhất ny, v số phận của n v thủy thủ đon cng khch qu giang ra sao? Để biết r cu chuyện, chng ta cần tm hiểu qua về chiến hạm ny v cc hoạt động của n kể từ khi biệt phi tuần tiễu tại Ph Quốc cho tới khi ti xuất hiện tại SG vo khoảng trung tuần thng 5/75 (14-15 thng 5-1975?)
Tuần Duyn Hạm Minh Hoa HQ 602 nguyn l PGM 66 (Patrol Gunboat Motor) do hng Marinette Marine, Manitowoc, WI kiến tạo. PGM 66 được khởi cng vo đầu năm 1962, hon tất vo thng 10 cng năm; trọng tải 122 tấn, di 100 ft, ngang 21 ft, 2 my Mercedes Benz 1,1000 m lực, vận tốc tối đa 17 kts (hải l/giờ), trang bị 1 đại bc 40 ly ở sn mũi, 2 đại bc 20 ly bn hng v 1 sng cối 81 ly ở sn sau. Chiến hạm được chuyển giao cho HQVNCH vo thng 2-1963. Đy l loại chiến hạm nhỏ nhất của hạm đội; đa số cc hạm trưởng khởi nghiệp chỉ huy trn chiến hạm loại nhỏ ny.
Vo thng 3 năm 1975, trong lc tnh hnh chiến sự si động khắp miền Nam, HQ 602 được lệnh cng tc Vng 4 Duyn Hải tại Ph Quốc. Hạm Trưởng (HT) HQ 602 l HQ Đại y Ng Minh Dương (Kha 15 SQHQ/Nha Trang), Hạm Ph (HP) l HQ Trung y L Như Hải (Kha 20 SQHQ/Nha Trang). Trn tầu cn c những sĩ quan cơ hữu l HQ Trung y Thi Văn Hồng (Kha 21 SQHQ/NT), HQ Thiếu y Trương Văn Hong (Kha 23 SQHQ/NT v một HQ Thiếu y khc tn Tri nhưng vị sĩ quan ny đ xuống PCF quay trở lại Ph Quốc khi di tản tới Poulo Panjang. Ring HQ Trung y Bi Cng Kiện cũng l sĩ quan cơ hữu khng theo tầu lc cng tc ra Ph Quốc v bận cng tc tại Si Gn. Thủy thủ đon trn chiến hạm lc đ chừng 30 người. Tại Ph Quốc, chiếm hạm được chỉ định tuần tiễu cng quần đảo Thổ Chu (Poulo Panjang) cch Ph Quốc chừng 50 hải l về hướng Ty Nam.
Tnh hnh lc đ tại Ph Quốc rất nghim trọng v hỗn độn, v ngoi cc đơn vị qun đội cơ hữu, cn c trại t binh Việt Cộng v mấy chục ngn qun dn di tản về từ miền Trung. V vậy một số qun nhn HQ đ đem gia đnh ra Ph Quốc. HT Dương rất nng lng v lin lạc thường xuyn với vợ đang ở SG, thc dục đưa gia đnh ra Ph Quốc. Hng ngy ng thường ra phi trường An Thới để mong sẽ đn được gia đnh, nhưng cho tới giờ cht vợ ng cũng khng ra. C nguồn tin bn chnh thức cho biết một sĩ quan cơ hữu của HQ 602 l HQ Trung y Bi Cng Kiện được Hạm Trưởng Dương để lại ở SG để phụ trch về tiếp liệu khng theo chiến hạm ra Ph Quốc.
Khoảng trưa ngy 30-4-1975, sau khi tướng Dương Văn Minh ra lệnh QLVNCH bung sng qua đi pht thanh, tất cả cc chiến hạm tăng phi cho Vng 4 Duyn Hải rời cầu tầu An Thới, tập trung tại điểm hẹn Hn Thơm như đ dự tr. HQ 602 cũng ra đi chỉ với thủy thủ đon cơ hữu, hon ton khng c thn nhn. Sau đ vo khoảng 3:30 chiều, đon tầu bắt đầu di chuyển hướng về Poulo Panjang.
Khi rời Ph Quốc, c một ghe của Duyn Đon 42 chở đầy người muốn xin cập vo để chuyển người qua, được HT Dương đồng . Trong lc chuyển người, v gấp rt, vận tốc chiến hạm vẫn khng giảm nn giy cột ghe bị đứt khiến vi Qun Cảnh Bộ Binh trn ghe bị thương, v một c dược sĩ dn sự ra đi từ Ph Quốc bị văng xuống biển chm mất tch. Sau đ mấy Qun Cảnh bị thương được chuyển qua thương thuyền lớn Pioneer Challenger của Hoa Kỳ lc đ đang neo để tiếp nhận những người ra đi.
Trong khi hải hnh tới tới đảo Thổ Chu, v tnh hnh thay đổi qu đột ngột, hầu hết thủy thủ đon HQ 602 rất hoang mang v giao động với quyết định đi hay ở giống như cc chiến hạm khc. Lc đ, HT Dương c hỏi HP Hải: Anh c đi khng? Cn ti th đi. HP trả lời l đi v ti độc thn. Như vậy, cả HT lẫn HP HQ 602 đều c quyết định rời VN d HT chưa đn được gia đnh, cn nhn vin thủy thủ đon vẫn phn vn giữa đi hay ở.
Sng ngy 1-5-75, sau khi chiến hạm đ neo tại Thổ Chu, HT ra lệnh tập họp tất cả SQ v nhn vin, cho biết chiến hạm sẽ đi c, ai khng muốn th xuống PCF về lại An Thới. C một số người xuống PCF trong đ c một Hải Qun Thiếu y tn Trai hay Tri v ng Thượng Sĩ cơ kh trưởng. Sau đ tu tiếp tục đi Singapore ở vị tr sau cng trong đội hnh hng dọc gồm 4 chiến hạm.
Trn đường đi v ngay cả khi đ tới Singapore, c một số nhn vin HQ 602 đi về. HT ni l để lin lạc với chnh phủ Singapore xem họ quyết định ra sao. Lc đầu Singapore đồng để người tỵ nạn quay về nn HQ 602 cho chuyển gạo nước qua một LCM 8 trn đ c 1 xe Jeep rất mới. Chiếc LCM 8 ny thuộc ton Qun Vận khng thuộc Hải Qun đ tới Singapore từ trước. Nhưng sau đ chnh quyền Singapore lại từ chối viện cớ khng để bất cứ ghe tầu hay thương thuyền rời cảng trong tnh trạng thiếu an ton. V vậy tất cả mọi người đều bị ở lại.
Đon tầu ln đường đi Subic Bay vo ngy 9-5-75 theo biểu quyết của đa số trước đy cũng như lời khuyến co của Ta Đại Sứ Hoa Kỳ tại Singapore. Theo hải trnh vẽ trn hải đồ, bốn ngy sau 13-5, đon tầu sẽ tới điểm gần Vũng Tầu nhất, phỏng định khoảng 350 hải l.
Buổi tối 12-5 khi xảy ra cuộc nội loạn, Hạm Ph HP L Như Hải đi ca từ 8 giờ tối đến 12 giờ đm, kế tiếp l ca của HQ Trung y Thi Văn Hồng (Kha 21SQHQ/NT). Sau khi bn giao vo lc nửa đm, Hạm Ph Hải rời đi chỉ huy xuống phng ngủ. Chỉ chừng một vi tiếng đồng hồ, HP Hải bỗng nghe tiếng my tầu ku lớn như gầm ln chứng tỏ tầu đang tăng tốc độ. HP Hải mở mắt v ngồi dậy th thấy phng H/T đn sng v c 2 QC bộ binh ở trong. HP Hải biết c vấn đề nn chạy vội ra cầu thang để ln đi chi huy th bị một Trung Sĩ Trọng Pho cầm sng M16 chận lại. Nghe tiếng động, thm nhiều người thuộc nhm bạo động nữa xuống v ngăn cản HP Hải khng cho ln đi chỉ huy, cn đi nhốt ng trong phong chứa o phao, nhưng HP Hải khng chịu v yu cầu triệu tập một buổi họp cc sĩ quan vo sng mai để bn thảo v giải quyết vấn đề. HT Dương th khng hề thấy bng dng ở đu.
Sng ngy 13-5 hm sau, sau khi HQ 602 đ rời đội hnh trn đường về Si Gn, trn chiến hạm c cuộc họp tay ba giữa HP v 2 sĩ quan cơ hữu l HQ Trung y Thi Văn Hồng, v HQ Thiếu y Trương Văn Hong. Pha sau c HQ Đại y Huỳnh Quang Hưng tay bồng đưa con nhỏ ngồi ở xa pha sau khng r từ lc no.
Khi vo phng ăn, HP Hải để thấy c nhiều vết mu trn vch ko di từ đi chỉ huy tới phng ăn, chứng tỏ đ c cuộc x xt từ đm qua. HP Hải hỏi cc sĩ quan trong phng họp l HT Dương hiện ở đu? Một trong hai sĩ quan kia trả lời l đ bỏ HT ln b đo thot v thả xuống biển đm qua!
Trong buổi họp, cc sĩ quan dng p lực buộc HP đưa chiến hạm về Việt Nam. HP Hải đnh phải hứa đồng sẽ trở về, nhưng yu cầu trn đường về nếu gặp cc thương thuyền hay ghe đnh c VN sẽ xin cập vo để ai muốn về th để họ đi. Nhưng sau đ điều ny khng thực hiện được v cc sĩ quan kia từ chối, buộc HP Hải đưa chiến hạm về Si Gn.
Trn đường về VN chiến hạm treo cờ trắng suốt cuộc hnh trnh. HQ 602 từ ngoi biển v trong sng khng gặp bất cứ cuộc chận hỏi no. Vi ngy sau, vo đm 14 hay 15 thng 5-75, HQ 602 về tới Bến Bạch Đằng, cho đến khi HP Hải cập HQ 602 vo cầu B, bn hng của 2 tầu của Việt Cộng mang số hiệu T... l loại tầu Tuần tiễu loại Swatow của Tầu Cộng giao cho HQVC đang đậu, lc đ Việt Cộng mới biết, v đuổi ra cột vo ở phao nổi giữa sng. Sng hm sau, Việt Cộng bắt HQ 602 cập vo cầu C gần Cu Lạc Bộ Nổi v tập họp lại tất cả, đếm xem bao nhiu người. Kể từ đ, VC khng đả động g tới HP Hải, chỉ lm việc với cc sĩ quan v nhn vin cn lại trn tầu.
Ring phần HP Hải, sau ny phải trnh diện v bỏ t như những người khc trở về trn HQ 602, cho tới cuối năm cuối năm 1980 mới được thả. Cuối cng vo thng 5-1981, HP li ghe vượt bin mang theo 76 thuyền nhn tới được KUKU Indonesia.
Mi sau ny, vo khoảng cuối năm 1975, tại trại t Ph Khnh, nơi giam giữ những người tỵ nạn từ Guam trở về bằng tầu Việt Nam Thương Tn, Việt Cộng c cho cc t nhn xem một đoạn phim về chuyện HQ 602 quay trở về. Trong khc phim ny, ngoi những lời tuyn truyền bịp bợm cố hữu, cn c cảnh một người to lớn vạm vỡ bận qun phục Hạ Sĩ HQ/VNCH. Anh ny tay cầm chiếc mỏ lết lớn, tng cng với quan thầy mới rằng chnh mnh l người đ đập đầu Hạm Trưởng Dương! Trong số nhn vin thủy thủ đon HQ 602 vo thời điểm di tản, c tn anh Hạ Sĩ Trọng Pho tn Lượm ph hợp với hnh dng của người trong phim. Chng ti cũng nghe đồn hung thủ ny cn ở lại Việt Nam, nhưng nay đ cạo đầu qui y để xm hối tội lỗi của mnh.
Để kết thc bi viết, thiết tưởng khng cn g thch hợp bằng những ging tm tnh thắm thiết của HQ Thiếu T Vương Thế Tuấn, nguyn Hạm Trưởng HQ 229 v ton Kha 15 SQHQ/NT hồi tưởng về Hạm Trưởng Ng Minh Dương, người bạn vắn số cng kha như sau:
"Trong Đặc San Hải Sử do GĐ/HQHH/NSW xuất bản tại c năm 2001, ở trang 106 anh Nguyễn Tấn Đơn K11 SQHQ/NT đ kết luận ở phần viết về K15 như sau:Sự hy sinh của HQ Đ/y Ng Minh Dương đng được ghi vo lịch sử của HQVNCH m từ lu chưa ai tm ra được thủ phạm trong cảnh hỗn loạn của đất nước: Tổ Quốc Danh Dự v Trch Nhiệm đ nặng trn vai cc cấp Chỉ-Huy.
Mi đến ngy nay, hơn 45 năm sau ci chết bi hng của HQ Đại y Ng Minh Dương Hạm Trưởng TDH Minh HoaHQ 602, chng ti mới c dịp cộng tc chặt chẽ cng tc giả Trần Đỗ Cẩm K11 SQHQ/NT để hon thnh bi viết rất chi tiết về sự hy sinh xứng đng được tn vinh ny.
Chng ti, những bạn cng kha 15 với Ng Minh Dương vẫn canh cnh trong lng tiếc thương một người bạn từ bấy lu nay. Nhn đy xin được đng gp đi cht về con người của Ng Minh Dương.
Trước khi thi vo K15 HQ, Dương đ theo học hai năm chứng chỉ MPC tại Đại Học Khoa Học SaGn. Khi vo trường SQHQ/NT ngoi việc học về chuyn nghiệp HQ, anh cn l một trong những SVSQ xuất sắt về mn Thi Cực Đạo (TCĐ) với 3 V Sư Đại Hn l Mr Lee, Kwaq v Park (Đệ IV Đẳng Huyền Đai). Anh ra trường với cấp bậc HQ Thiếu U v trong nhm 30 SVSQ tốt nghiệp đầu nn được tiếp tục huấn luyện trn cc chiến hạm thuộc Đệ Thất Hạm Đội Hoa Kỳ. Ngoi bằng tốt nghiệp HQ Thiếu y, anh cn thm bằng Đệ I Đằng Huyền Đai TCĐ. Lc cn học trong trường Hải Qun Nha Trang Dương thuộc Trung Đội III; anh l học tr cưng của Gio Sư Anh văn Mr. Taylor.
Sau khi thực tập Đệ Thất Hạm Đội xong, như mọi anh em trong kho, anh được bổ nhiệm xuống phục vụ cc chiến hạm HQVN. Tuy l một SQ ngnh chỉ huy nhưng Dương lại c khiếu về Cơ Kh v chịu kh học hỏi cc my mc trn tu nn được cc HT thương mến. Nhờ trnh độ Anh Văn giỏi nn sau ny Dương đ được BTL/HQ cử đi du học nhiều kha khc tại Hoa Kỳ đặc biệt trong đ c kho Khu Truc Hạm (DD). V vậy anh l một ứng vin sng gi để được tuyển chọn nhận lnh Khu Trục Hạm Trần Hưng Đạo HQ-1 chiếc KTH đầu tin của HQVN tại Hawaii. Cũng v đi du học nhiều cho nn điềm qun vụ của Dương khng lin tục nn cũng dễ hiểu tại sao Dương vẫn cn mang cấp bậc Đại U. Được biết đầu năm 1975 anh sẽ được vinh thăng Thiếu T nhưng v tnh hnh chiến sự nn nghị định đ vẫn chưa được phổ biến.
Đy c thể ni l một mn nợ m tới by giờ chng ti mới c dịp được gii bầy về ci chết hầu như đ bị lng qun của người bạn cng kha. Đ đến lc sự cng bằng phải được trả lại cho anh, tuy c muộn mng, song cũng hy vọng hương linh anh được mn nguyện ở một thế giới khng hận th. Anh l một chiến sĩ quả cảm, một Hạm Trưởng cương trực, những đức tnh đng qu của một qun nhn; nhưng những ưu điểm đ khng cn thch hợp ở giờ thứ 25 nn đ dẫn đến ci chết đầy bi thảm của anh trn đường đưa chiến hạm từ Singapore đi Philippines do một vi thuộc cấp khng cn nhn tnh đ đập đầu anh bằng chiếc mỏ lết lớn khi anh đang cặm cụi thi hnh trch vụ của một Hạm Trưởng để xc định vị tr chiến hạm trn bn hải đồ. Giờ đy, ton thể cc bạn thuộc gia đnh Đệ Nhị Song Nam xin được hướng lng về về chốn xa xưa, nơi anh đ vĩnh viễn ra đi, để cầu nguyện cho hương hồn anh đời đời được an nghỉ trong ci bao la của lng biển mẹ ...".
Bi đọc thm:
1. BTL/HQ/V4DH
Di Tản - HQ Đại T Nguyễn văn Thiện
2. Cuộc
Trng Phng Kỳ Diệu - HQ Minh Nguyn
Trở về --->
