Cơ Xưởng Hạm Vĩnh
Long, HQ-802, nguyên là một chiến hạm thuộc
Hải Quân Hoa Kỳ. Đồ bản mẫu (designed blue
prints) và kiến trúc sơ thủy (initial construction) cho
thấy chiến hạm nguyên là một Dương
Vận Hạm (Landing Ship Tank, viết tắt là LST), dài
327 bộ (feet) với trọng tải 4300 tấn, và
được hạ thủy 24 tháng 11, năm 1944.
V́ nhu cầu chiến trường, Dương Vận
Hạm LST mới tinh khôi này được cải
biến thành một cơ-xưởng hạm. Sườn
tàu (frame) và các sân (decks) được làm cho cứng
cáp thêm (reinforced) bằng những trụ chống
(posts), đà ngang (beams) cỡ lớn hơn; các vách ngăn
được thay thế bằng những tấm thép dày
hơn. Nói tóm lại, sườn tàu được nâng
lên cấp "A" ( A-frame) để đủ
sức tiếp nhận những kiến trúc nặng như
cần trục và các máy thủ công (machine tools).
Cửa đổ bộ (ramp) phía trước bị
cắt bỏ và mũi tàu được hàn kín
lại. Sân chiến xa (tank deck) và khu tạm trú dành cho
một tiểu đoàn Thủy Quân Lục Chiến quá
giang ra chiến trường được sửa thành
một kho chứa cơ phận và một cơ xưởng
với đầy đủ các máy tiện, bào, khoan, cán,
uốn, xưởng hàn, xưởng điện tử,
xưởng mộc. Sân chính được trang bị
một cần trục cỡ 200 tấn, hai cần
trục cỡ 75 tấn để nâng các chiến
đĩnh lên khỏi mặt nước khi sửa
chữa; sân chính c̣n có thêm một pḥng máy điện,
và kế bên là một pḥng khác được trang
bị máy cất nước biển ra nước
ngọt. Trong lượng thép thêm vào do sự biến
cải đă nhận ch́m con tàu xuống sâu thêm; nói khác
đi, bài thủy lượng (displacement) và độ
ch́m (draft) của nó sâu thêm hơn 4 bộ (feet) nữa
nếu so với bài thủy lượng và độ ch́m
của các dương vận hạm cùng loại.
Sự canh cải này nâng trong tải của chiến
hạm lên khoảng 6000 tấn. Để đẩy
khối lượng đó di chuyển với vận
tốc b́nh thường của một dương-vận
hạm, số mă lực nhất thiết phải
được gia tăng; do dó, hai máy chánh nguyên
thủy cũng được thay thế bằng hai máy
khác với số mă lực tăng thêm 50 phần trăm
so với số mă lực cũ.
Sự gia tăng trọng tải lên 50 phần trăm,
sự gia tăng bài thủy lượng và tầm sâu cũng
đưa đến một vấn đề phức
nhiễu khác là đặc tính vận chuyển của
chiến hạm thay đổi hoàn toàn: đáp ứng máy
chánh và tay lái trở nên chậm hơn 5 lần so
với các LST-L khác; quán tính (inertia), nghĩa là đà
tiến c̣n dư sau khi máy chánh đă ngừng, mạnh
hơn, lâu hơn và dài hơn; bán kính quay cũng hai
lần lớn hơn. Những đáp ứng vận
chuyển kỳ khôi này là một mối ưu tư cho
các vị hạm trưởng, kể cả những
vị đă có kinh nghiệm đầy ḿnh, đặc
biệt là khi phải vận chuyển trong sông hoặc
những nơi nước cạn và chật hẹp. V́
thế các cơ xưởng hạm loại này đă
được tặng cho hỗn danh là những con Trâu
Nước (hippo), rất mạnh mẽ nhưng cũng
rất chậm chạp, ù-ĺ, bướng bỉnh, và khó
lái.
Công tác biến cải hoàn tất, chiến hạm
được hạ thủy lần thứ hai với
danh xưng mới là USS ARL-23 (ARL: Auxiliary Repair Ship,
Landing), rồi được thuyên bổ vào Hạm Đội
Thái B́nh Dương để tham dự các trận
chiến thủy bộ (amphibious assaults) lừng danh
tại Saipan, Okinawa, Nhật Bản, và China Sea (yểm
trợ Quốc Quân Trung Hoa). Năm 1946 Cơ Xưởng
Hạm USS ARL-23 trở về San Diego, California, được
giải giới, bọc sáp và đưa lên ụ
nổi (mothball) của Hạm Đội Trừ Bị Thái
B́nh Dương.
Năm 1950, USS ARL-23 được tái vũ trang để
tham dự chiến trường Triều Tiên trong
trận phản công lưỡng thế (amphibious
counter-offensive) nổi tiếng Inchon, Bắc Triều Tiên,
trong đó lực lượng thủy bộ dưới
quyền chỉ huy của Thống Tướng Mac Arthur
đă chặn đứng làn sóng biển người
của Hồng Quân Trung Cộng và bắt làm tù binh trên
100 ngàn cộng quân Trung Hoa và Bắc Hàn. Sau chiến
tranh Triều Tiên USS ARL-23 một lần nữa
được trả về Hạm Đội Trừ
Bị, nằm trên ụ nổi chờ đươc
hạ thủy lần thứ tư vào ngày 20 tháng 2,
1968, để tham chiến tại Việt Nam. USS ARL-23
nhập vùng đồng bằng sông Cửu Long ngày 10 tháng
7, 1968, trong Lực Lượng Hải Quân Hoa Kỳ Nước
Đục (US Brown Water Navy, tức là Lực Lượng
Hải Quân Hoa Kỳ Sông Ng̣i).
Kể từ ngày đó cho đến cuối năm
1971, Cơ Xưởng Hạm USS ARL-23 đă phối
hợp hành quân với các Lực Lượng Hải Quân
Việt Nam Sông Ng̣i trong 20 cuộc Hành Quân Trần Hưng
Đạo (từ HQ/ THĐ-1 đến HQ/THĐ-20).
Trong chương tŕnh Việt hóa chiến tranh, Cơ Xưởng
Hạm USS ARL-23 đưọc chuyển giao cho Hải Quân
Việt Nam ngày 30 tháng 11, 1971. Cũng trong ngày đó
chiến hạm được mang danh xưng mới là
Cơ Xưởng Hạm Vĩnh Long với số
hiệu HQ-802 và tiếp tục hoạt động
tại Vùng 4 Sông Ng̣i (V4SN) với nhiệm vụ
yểm trợ sửa chữa khẩn cấp ngay tại
vùng hành quân cho các chiến đĩnh của các
lực lượng tác chiến Hải Quân trong sông như
Lực Lượng Thủy Bộ 211, Lực Lượng
Đặc Nhiệm Tuần Thám 212 (LLDN-212), và Lực Lượng
Đặc Nhiệm Trung Ương 214. Cũng nên ghi chú
rằng Hải Quân Việt Nam c̣n có Lực Lượng
Đặc Nhiệm 213, nhưng địa bàn hoạt động
của đơn vị này là Vùng 3 Sông Ng̣i thuộc Quân
Khu III; mỗi lực lượng đặc nhiệm
Hải Quân là một đại đơn vị
trừ bị diện địa độc lập, tương
đương với một Lữ đoàn TQLC, Dù,
hoặc Bộ Binh. Về mặt hành quân các Lực Lượng
Đặc Nhiệm trực thuộc Bộ Tư Lệnh
Hải Quân Hành Quân Sông và thường phối hợp
hành quân với các Lữ đoàn TQLC, các Trung đoàn
Bộ binh thuộc Sư đoàn 7, 9, 21, trong các
chiến dịch thủy bộ tại các vùng đầm
lầy Đồng Tháp, U minh thượng, U minh hạ.
Dù đă kư Hiệp Định Paris trong đó có các điều
ước quan trọng như cả hai bên phải đóng
quân tại chỗ, phải đ́nh chỉ mọi
hoạt động quân sự thù nghịch. Nhưng phía
cộng sản vẫn thường xuyên vi phạm các
điều khoản này qua các hoạt động
lấn đất và đặc công.
V́ lo ngại nỗ lực đặc công thủy
của họ sẽ nhắm vào việc dùng ḿn đánh
ch́m một hai chiến hạm nghỉ bến tại Quân
Cảng Sài g̣n để gây xao động trong dư
luận quốc tế và quốc nội, ngơ hầu gây
bối rối cho VNCH về mặt tâm-lư-chiến và
ngoại giao, Bộ Tư lệnh Hải Quân đă
đi đến quyết định dùng Vũng Tàu làm
điểm tập trung cho các chiến hạm măn hành quân
về nghỉ bến thay v́ về quân cảng Sàig̣n.
Cũng trong quyết định này, công tác sửa
chữa thường xuyên cho các chiến hạm tại
Vũng Tàu được trao phó cho Cơ Xưởng
Hạm Vĩnh Long, HQ-802. Do đó, kể từ cuối
tháng 7, 1973, HQ-802 đă rời vùng châu thổ Sông
Cửu Long để ra Vũng Tàu nhận nhiệm
vụ mới: Sửa chữa cấp tiểu và trung cho
các chiến hạm nghỉ bến, kèm theo với
một nhiệm vụ phụ khác cho Hạm Trưởng,
nhiệm vụ Sĩ Quan Chỉ Huy Chiến Thuật
(OTC, Officer of Tactical Command) khu tập trung chiến hạm
Vũng Tàu... Ngày 9/ 2/ 75, 11:00 giờ sáng, HQ-802 nhận
lệnh:
"Khẩn khởi hành đi Vùng 4 Zuyên Hải Stop Tŕnh
ziện Bộ Chỉ Huy Chiến Zịch tại An
Thới (Phú Quốc) Stop Báo cáo nhận hành Stop Zứt
Stop"
Đọc xong bản điện văn, tôi họp ban tham
mưu chiến hạm để minh báo lệnh khởi
hành cho các sĩ quan, đồng thời đưa ra các
chỉ thị liên quan đến việc chuẩn
bị chiến hạm để sẵn sàng ra khơi.
Trong phiên họp, sĩ quan Trưởng khối sửa
chữa báo cáo hiện đang thực hiện 8
phiếu công tác: Đang tháo gỡ phần cơ máy điện
của HQ-X. Máy chánh HQ-Y chưa xong, đang chờ Sàigon
gởi 4 con heo dầu... Dự trù hoàn tất trong 10 ngày...
Nếu ḿnh phải khởi hành hôm nay, th́ đành
phải bỏ dở những công tác này. Như vậy
th́ cũng chẳng khác nào một quân y viện bỏ
rơi các thương binh v́ lư do phải khẩn di
chuyển đi nơi khác...
Hai mươi phút sau, tôi tạm ngưng phiên họp
để báo cáo các trở ngại về Bộ Tư
Lệnh Hạm Đội, đồng thời đề
nghị Hải Quân Công Xưởng hoặc Ban Sửa
Chữa Lưu Động Hạm Đội gởi chuyên viên
và cơ phận ra Vũng Tàu để tiếp tục
những công tác HQ-802 bỏ ngang v́ phải khởi hành
khẩn cấp...
Báo cáo này đă đưa đến một xô xát
nhỏ giữa Hạm Đội và Bộ Tư Lệnh
Hải Quân Hành Quân Biển về các vấn đề
như thiếu phối hợp giũa đôi bên, như
sự thiếu am tường phải có của các sĩ
quan tham mưu thuôc Bộ Tư Lệnh về đặc
tính, khả năng, và nhiệm vụ hiện tại
của các chiến hạm, khiến đưa đến
tệ trạng thường xuyên ban hành mệnh
lệnh theo cung cách cả vú lấp miệng em, tắc
trách, chẳng màng đến thực tại là các
đơn vị trực thuộc hành quân có khả năng
thi hành nghiêm chỉnh và hữu hiệu mệnh lệnh
hay không. Sau lần xô xát đó, độ khẩn
của lệnh khởi hành được giảm
xuống (theo tôi được biết sự đụng
độ này cộng thêm với vài sư kiện khác
xảy ra liền sau đó sẽ gây phiền nhiễu
cho Vị Tư Lệnh Hạm Đội vào những ngày
cuối binh nghiệp của ông, trước ngày
mất Miền Nam). Và HQ-802 rời Vũng Tàu trưa
(1205 giờ Zulu) ngày mồng 8 Tết Ất Măo, 1975,
đi Phú Quốc nhận trách vụ hành quân mới,
khởi đầu cho chuyến hải hành sau cùng
của nó trong vùng Biển Đông.
Hai ngày sau HQ-802 bỏ neo trong Vịnh An Thới, Phú
Quốc, để đón HQ Đại tá P. P. Ph. và ban tham
mưu chiến dịch, trong đó có một thành
phần dân sự gồm các chuyên viên thuộc các
Bộ Kinh Tế, Tài Chánh, Tổng Nha Thuế Vụ,
v.v. Ngay sau đó một phiên họp hành quân được
triệu tập trên HQ-802 với sự hiện diện
đầy đủ của qúy Chỉ huy trưởng
các đơn vị tham dự chiến dịch: Hải
Đội 4 Zuyên Pḥng, các Đội 44, 45, 46, 47 Hải
Thuyền, và Tiền Zoanh Yểm Trợ An Thới. Qua
phiên họp này tôi mới được biết
phạm vi và mục tiêu của chiến dịch: Ngăn
chặn làn sóng buôn lậu từ Mă và Thái đang tràn
vào vùng Hà Tiên - Rạch Giá qua eo biển nằm
giữa đất Miên và Bắc Đảo Phú Quốc.
Trong chiến dịch này HQ-802 được trao cho hai
nhiệm vụ: (1) Là trung tâm hành quân của chiến
dịch và, (2) Là tiền doanh dă chiến để
yểm trợ sửa chữa, tiếp tế nhiên
liệu và nước ngọt cho các chiến hạm và
chiến đĩnh tham dự chiến dịch. Nhiệm
vụ thứ (2) có tính cách thường lệ. Nhưng
nhiệm vụ thứ (1) phức tạp hơn!
HQ-802 nhổ neo ngay sau phiên họp và hải hành đến
Point Mũi Nai, Hà Tiên. Trên đường đi tôi nêu
thắc mắc liên quan đến nhiệm vụ (1)
với Chỉ Huy Trưởng Chiến dịch.
- Commandant, vụ này sérieux (nghiêm trọng) thật sao?
- Rất sérieux. Tin tức t́nh báo cho biết tụi nó
(Cộng sản) định hạ ḿnh bằng kinh
tế. Con đường Tháilan-Sihanoukville-HàTiên là
đường nhập lậu chính. Từ đây
sản phẩm sẽ được tung ra khắp
Miền Nam. Kinh tế Miền Nam sẽ bị lũng
đoạn, và kết qủa là...
- Tôi nghĩ khác hơn. Bọn Khmer Rouge đă làm
chủ hầu hết đất Miên, kể cả
Sihanoukville. Bọn nó sẽ dùng cảng này làm trạm
đổ vũ khí từ Miền Bắc, Trung Quốc,
và Nga vào đây, rồi chuyển về khu Tam Giác
Sắt, Khu D, v.v. để trang bị hai hoặc ba sư
doàn mới, đă hoặc đang được tân
lập bằng mấy chục ngàn tù binh mà ḿnh đă
trao lại cho bọn nó tại Tây Ninh năm ngoái.
Hồi tôi c̣n ở Lực Lượng Đặc
Nhiệm 212, bọn sông ng̣i chúng tôi đă phát hiện
sự kiện đó.
- Bọn nó chuyển vũ khí và lănh đạo
bằng các đường giây nội địa. Điều
đó đă được xác định. Lực lượng
trên bộ sẽ phải lo vụ này. Chặn bọn nó
tại đây và dọc theo miền duyên hải là
việc của "cù lần biển" bọn ḿnh.
- Quư ngài dân sự đều mũ cao áo thụng
cả. Tôi chưa biết phải lo chỗ ăn,
chỗ ngủ thế nào cho họ cho phải phép.
Hạm phó của tôi chưa tân đáo, tôi có thể
đẩy hai vị vào đó. Hai vị khác sẽ
được dồn vào một pḥng cuối hiện
đang c̣n trống. C̣n lại hai vị nữa và đoàn
tùy tùng của Commandant, tôi chưa biết tính làm sao
đây!
- Ông dồn tất cả lên CIC (Trung Tâm Kiểm Báo,
tức Pḥng hành quân). Tôi thấy pḥng đó rất
rộng. Họ vừa ăn, ngủ vừa làm việc
tại chỗ cũng tiện.
- Commandant sẽ tạm trú trong pḥng tôi. Về ẩm
thực, chiến hạm sẽ tính qúy ông dân sự và
các sĩ quan theo giá biểu bàn ăn sĩ quan. Hạ sĩ
quan và đoàn viên theo giá biểu như Hạ sĩ
quan và đoàn viên cơ hữu của HQ-802. Tối nay
Sĩ quan ẩm thực của tôi sẽ làm công tác
thu-chi. Xin Commandant thông báo cho họ biết về quy
chế này.
- Đồng ư.
- Commandant có muốn để HQ-802 làm sổ lương
chung cho tất cả các quân nhân trục thuộc ban
tham mưu chiến dịch không?
- Tôi đă lo xong vụ này với Trung Tâm Hành Chánh
Hải Quân.
- Tôi đề nghị xin Vùng 4 Zuyên Hải tăng phái
một bác-sĩ.
Tôi đă thảo luận việc này với Tư
Lệnh Hải Quân Vùng 4 Zuyên Hải...
Trong 3 ngày đầu, chiến dịch đạt
được nhiều thành quả khả quan. Hàng ngàn
tấn hàng lậu bị chặn băt và tịch thu.
Mặt hàng gồm đường xà xía, vải vóc,
thuốc men, thuốc lá, bột ngọt, v.v... và cũng
thu được một số vũ khí. Từ ngày
thứ tư trở đi số hàng lậu bị
chặn bắt giảm dần. V́ động ổ,
bọn kinh tài và bè lũ đă ngưng hẳn mọi
koạt động trên biển. Tuy nhiên, không phải v́
thế mà các các đơn vị tham dự chiến
dịch trở nên khinh địch; ngược lại
tất cả vẫn tiếp tục hoạt động
ráo riết.
Từ cuối tháng hai trở đi, t́nh h́nh trên đất
liền mỗi ngày thêm tồi tệ. Theo dơi các đài
BBC và VOA, chúng tôi được biết Miên Cộng
đă chiếm gần trọn xứ Chùa Tháp, và đang
vây chặt Nam Vang. Ở Cao nguyên, B́nh Long và Phước
Long đă anh dũng tử thủ, nhưng rồi
bị tràn ngập. Vào tuần lễ thứ hai và
thứ ba của tháng 3, Ban Mê Thuột và Pleiku mất.
Quân đoàn II tan hàng trên Đường số 7.
Những diễn biến bi đát tại chiến trường
Cao nguyên đè nặng xuống tâm tư chúng tôi. Chúng
tôi phẫn nộ và không ngừng chê trách giới
chức lănh đạo tại Sài g̣n. Chúng tôi suy đoán
rằng Hoa kỳ đă quyết định bỏ rơi
Đông Dương, nên đă thóa mạ họ không
tiếc lời.
Ngày 21 tháng 3, 1975, khoảng 2:15 chiều, một
chiến hạm Miên tiến tới gần HQ-802. Đó là
một Trợ Chiến Hạm (Landing Ship Support Large,
viết tắt là LSSL), tương tự như hai
chiếc Nỏ Thần (HQ-225) và Linh Kiếm (HQ-226 --
một trong những cựu Hạm Trưởng của
HQ-226 là Phó Đề Đốc Hoàng Cơ Minh) của
Hải Quân Việt Nam. V́ không biết ư đồ
của họ, tôi cho gọi nhiệm sở tác
chiến. Chiến hạm Miên hạ quốc kỳ
của họ xuống lưng chừng trụ cờ, như
một dấu hiệu hoà hoăn, đồng thời liên
lạc với HQ-802 bằng quang hiệu. Họ gởi
cho chúng tôi một bản văn ngắn bằng Pháp văn,
đại ư gởi lời chào thân hữu và đề
nghị cho Hạm trưởng của họ lên thăm
viếng xă giao HQ-802. Chúng tôi chuyển cho họ một
bản văn tương tự kèm theo với lời
mời Hạm trưởng của họ lên tham quan Cơ
Xưởng Hạm Vĩnh Long.
Hạm trưởng Miên được tiếp đón
với nghi thức đơn giản. Ông ta là một sĩ
quan c̣n rất trẻ, gốc Việt, tốt nghiệp
Học Viện Hải Quân Pháp tại Brest khóa 1972. Trong
cuộc đàm đạo, ông nói Khmer Rouge đă hoàn toàn
làm chủ đất Miên, và ông đang lo cho số
phận của ḿnh và của thủy thủ đoàn. Ông
nhờ tôi t́m dùm ông một giải pháp. Tôi hoàn toàn
bị hụt hẫng, nên đành lắc đầu
từ khước. Niềm ưu tư lộ rơ nét
mệt mỏi trên khuôn mặt trẻ măng. Lúc đó
tôi thực ḷng cảm thương người đồng
nghiệp mới chập chững vào nghề. Tôi
ngỏ ư mời ông ở lại dùng cơm chiều. Ông
nhận lời mau mắn.
Bữa cơm hôm đó khá thịnh soạn với tôm,
cá bống mú, cá thu tươi, và có cả rượu
chát, do Ông Quận Hà Tiên tặng tuần trước
-- đây là một phá lệ v́ quân kỷ cấm
uống rượu khi chiến hạm đang công tác.
Bữa ăn mang nặng truyền thống Hải Quân:
Trước khi thực khách động đũa, Sĩ
Quan ...m Thực, Hải Quân Thiếu Úy Nguyễn Hoành,
giới thiệu thực đơn với nội dung duyên
dáng và trào lộng khiến toàn thể pḥng ăn sĩ
quan vui nhộn hẳn lên. Đầu bếp và nhân viên
tiếp vụ cũng được trịnh trọng
giới thiệu...
Bữa ăn chiều được kết thúc
bằng cà-phê. Trước khi cáo từ vị Hạm
Trưởng Miên xin phép tôi để hiện thực
một truyền thống của Hải Quân Pháp:
Tặng pourboire (tipping) cho nhân viên tiếp vụ sau
những bữa ăn thịnh soạn. Hạ sĩ
hỏa đầu vụ được gọi tŕnh
diện. Hạm Trưởng Miên trao tặng anh và các
bạn một dây chuyền vàng nhỏ kèm với
một tượng Phật nhỏ bằng ngà. Nghi
thức này thực sự kết thúc bữa ăn
chiều.
Tôi tiễn người sĩ quan nước bạn
tại hạm kiều. Lúc đó có lẽ không nén
đưọc xúc động, ông xiết chặt tay tôi,
nước mắt lưng tṛng, và nói như bị
lạc giọng, "Mes repects mon Capitaine. Au revoir. Priez
pour moi." Tôi đáp lại ngắn gọn, "Au
revoir Monsieur."
Lính gác hạm kiều trổi lên những hồi c̣i
tiễn khách. Tôi vẫy tay từ biệt người
bạn trẻ lần chót, rồi chậm răi tiến
về Pḥng hành quân. Lúc đó tôi không ngờ rằng
chỉ hơn một tháng sau, tôi cũng sẽ phải
trải qua những dằn vặt bi đát như
vị Hạm trưởng Miên này... Khoảng 6 giờ
chiều ngày 22 tháng 3, 1975, chúng tôi nhận được
một lệnh hỏa tốc:
"Khẩn trả BCH chiến zịch về An Thới
stop Khởi hành đi Vùng 1 Zuyên Hải stop Trên
đường đi báo cáo vị trí mỗi đầu
giờ stop Zứt stop."
Tôi đến gặp Chỉ huy trưởng chiến
dịch và trao cho ông tờ công điện vừa nhân.
Với dáng trầm tư, ông vừa trả lại tôi
bản điện văn vừa phát biểu:
- Quân khu II tan hàng; bây giờ chắc là sẽ đến
lượt Quân khu I. Chuyến đi này của ông
chắc là chuyến tàu vét. Chúc ông gặp may mắn.
- Xin cám ơn Commandant. Ông và toàn Bộ chỉ huy
Chiến dịch sẽ về An Thới (Bộ Tư
Lệnh Vùng 4 Zuyên Hải) bằng Tuần Duyên
đĩnh WBP. Đă có sẵn một chiếc đang
cặp bên hữu hạm của tôi. Rất may là chúng
tôi đă hoàn tất hết các phiếu sửa
chữa, và cũng vừa mới được
tiếp tế thêm thực tphẩm ươi chiều hôm
qua. Nhiên liệu và dầu nhớt c̣n đủ để
làm một chuyến hải hành ṿng quanh quả địa
cầu.
- Containment và Domino đă lỗi thời hay sao? Détente
sẽ đưa đến trật tự mới chăng?
Thật nhức đầu...Chẳng thể nào hiểu
được.
- Commandant có nghĩ rằng sẽ có một nước
Việt nam thứ ba, từ sông Bến Hải đến
một đường biên giới nào đó thụt sâu
xuống phía nam của Việt Nam Công Ḥa hiện
tại?
- Tôi chưa nghĩ kịp đến cái thế "tam
quốc" đó. Giả như đó là trường
hợp sẽ xảy ra, th́ ai sẽ là tác giả
của "Tân Tam Nam Quốc Chí" đây? Thế tam
quốc Ngụy-Ngô-Thục rắc rối là thế, nhưng
cái tam-quốc mà ông vừa đề cập sẽ c̣n
rắc rối hơn nhiều, không chừng nó sẽ
dẫn đến chiến tranh hạch nhân...
- Tôi chỉ đưa ra cái viễn tượng vừa
thoắt hiện ra trong đầu. Nhưng cứ nh́n vào
những diễn biến vừa xảy ra ở Cao Nguyên,
tôi nghĩ... thật nhức đầu. Vả lại,
tôi mới đọc xong một cuốn sách bàn về
chủ thuyết Nixon (Nixonism) và mấy bài của
Kissinger, trong đó détente là chủ diểm. Détente (ḥa
hoăn, xả, làm bớt căng thẳng) được
đặt nền trên thực tại "xét lại và
chống xét lại" giữa bạng (con trai) duật
(con c̣), Nga và Trung Cộng. Thế cân bằng quyền
lực trên trái đất này sẽ không c̣n là lưỡng
cực nữa, nhưng sẽ là tam cực.
- Ư ông muốn nói chủ thuyết Nixon dang được
hiện thực trên giải đất nhược
tiểu này?
- Vâng. Tôi cũng thấy André Maurois viết trong một
cuốn sách nào đó, tôi không nhớ tựa đề,
rằng: Giải đất Việt này mới chỉ
được thống nhất thực sự hơn 150
năm. Trước đó nó là 3 entités (thực thể
tồn sinh) khác nhau; ở mạn bắc là đất
của dân Lạc Việt, ở giữa lằ đất
của dân Chàm, và ở phía nam là cứ sở của
giống Khờ-me.
- Đó chỉ là cổ sử. Bây giờ là thời đại
của vệ tinh nhân tạo...
- Maurois và Kissinger là những sử gia, và hầu
hết các sử gia đều tin rằng có
"những bài học lịch sử," và có
thể dùng những bài học này vào việc hoạch
định chính sách quốc gia cũng như quốc
tế...
Nhân viên tiếp vụ mang đến hai ly cà-phê. Tôi nh́n
anh và nói:
- Cám ơn anh. Anh truyền lệnh của tôi cho nhân viên
trực hạm kiều: (1) Đánh thức nhân viên
chiến hạm, (2) Thông báo bằng hệ thống
nội thông cho nhân viên Bộ Chỉ Huy Chiến
dịch chuẩn bị rời tàu, sang chiến
đĩnh WPB đang cặp bên hữu hạm, và (3)
mời Sĩ quan hải hành, Trung úy Ba, lên gặp tôi trên
pḥng hành quân.
- Hạm Trưởng, ḿnh đi đâu mà khẩn
cấp dữ vậy?
- Đà Nẵng.
- Vùng 1 cũng thua rồi sao, Hạm trưởng?
Tôi không thể trả lời thỏa đáng câu
hỏi của người thuộc cấp trẻ, nên
đành đánh trống lảng bằng một nụ cười
méo xệch...
HQ-802 nhổ neo hồi 8:00 giờ tối ngày 22 tháng 3,
1975, rời Bắc đảo Phú Quốc, trực
chỉ Vùng 1 Zuyên Hải. Mấy ngày trước
biển rất lư tưởng, rất êm. Nhưng
từ trưa ngày hôm nay gió Tây Nam bắt đầu
thổi, và biển vùng lên khá mạnh khi chúng tôi
khởi hành. Những lượn sóng ngang làm con tàu chao
đảo dữ dội, hết ngả bên này, lại
nghiêng bên kia. Ngồi trên chiếc ghế nệm
bọc da trên đài-chỉ-huy, nh́n sâu vào đêm đen
mịt mùng, tôi bay vào những khoảnh khắc suy tư
vô tích sự: những lượn sóng ngang cao sáu
bảy bộ này sẽ làm khổ chúng tôi trên đoạn
đường từ Ḥn Poulo Dama (Ḥn Nam Du, phía nam
Rạch Giá) cho đến Ḥn Poulo Obi (Ḥn Khoai, gần
Mủi Cà Mâu)... Nhưng chúng sẽ đẩy chúng tôi
lướt nhanh hơn trên đoạn đường Ḥn
Khoai-Vũng Tàu... Từ Vũng Tàu đến Đà
Nẵng biển sẽ êm ru. Đà Nẵng ư? Đà
Nẵng c̣n xa quá... Nhưng Đà Nẵng cũng rất
gần, gần như những lần chúng tôi ngồi
ăn bún ḅ Huế trên đường Độc
Lập... Quả thật tôi vừa trải qua những
cơn mê đứt đoạn, một thứ bệnh
tâm thần rất nhẹ thường thấy nơi
những người thủy thủ đă bập
bềnh trên biển nhiều năm.
- Thưa Hạm Trưởng, Sàig̣n yêu cầu ḿnh báo
cáo vị trí.
- Thưa Hạm trưởng, tôi vừa báo cáo hồi
2000Z. Bây giờ mới có 2030Z. Đúng 2100Z mới phải
báo cáo nữa.
- Ông báo cáo bằng tọa độ hải đồ
phải không?
- Dạ.
- Hăy báo cáo cho họ bằng khoảng cách và phương
giác. Bây giờ có khá nhiều sĩ quan cải
tuyển tại Trung Tâm Hành Quân Bộ Tư Lệnh
Hải Quân. Họ không biết ǵ về N (North) với
E (East) đâu.
- Dạ. Ḿnh vẫn giữ nhóm ngày giờ Zulu, Hạm
trưởng?
- Đúng. Nhưng t́m cách cho nhóm ngày giờ theo kiểu
"sáng, trưa, chiều, tối" vào trong bản văn.
Thí dụ, Vị trí HQ-802 lúc 8:00 giờ chiều ngày X
tháng Y năm Z.
- Dạ.
Con tàu vẫn lầm lũi tiến. Thỉnh thoảng nó
húc thật mạnh vào một lượn sóng lớn, làm
khối nước vỡ tan thành bụi, và bụi nước
ào tới, phủ trùm lên đài chỉ huy, khiến cho
lớp phên kính chắn gió phía trước nhạt nhoè...
Đúng như dư đoán của tôi, hải tŕnh Vũng
Tàu-Đà Nẵng rất êm ả. Nhờ đó chúng tôi
đi nhanh hơn; tuy vậy, Bộ Tư Lệnh Hải
Quân Hành Quân Biển thỉnh thoảng lại gởi
đến một điện văn dục chúng tôi tăng
tốc độ. Để khỏi phải bận tâm
về những thứ mệnh lệnh ngẩn ngơ
loại này, tôi buộc phải gởi cho họ một
công điện cũng thuộc loại đần
dộn không kém:
- Trân trọng báo cáo Stop Hiện đang hải hành
với hai máy tiến full (tối đa) Stop Zứt Stop.
Trong thực hành, máy tiến full (tối đa) chỉ
được xử dụng trong những trường
hợp nguy hiểm hoặc khẩn cấp như để
tránh đụng tàu, tránh thủy lôi, hoặc vận
chuyển để vào đội h́nh trong các chiến
thế, và chỉ được dùng trong một
thời hạn ngắn chừng nửa tiếng đồng
hồ. Vượt qua giới hạn này, máy chánh và
những bộ phận liên hệ của chiến
hạm có thể gặp trở ngại kỹ thuật
hoặc hư hỏng.
Hơn ba ngày sau HQ-802 tới lănh hải Quân khu I. Ngay khi
vượt qua đường ranh giới phân cách Vùng
1 và Vùng 2 Zuyên Hải vào khoảng 6:00 giờ chiều
ngày 26 tháng 3 năm 1975, Cơ Xưởng Hạm Vĩnh
Long gởi công điện báo cáo nhập vùng hành quân.
Trong khi con Trâu Nước của tôi vẫn lầm lũi
chẻ nước tiến lên phía Bắc, tôi linh
cảm như có một chuyện bất trắc nào
đó đă hoặc đang xảy ra... Đài kiểm báo
104 (Sa Huỳnh) không thấy lên tiếng như thường
lệ mỗi khi nó phát hiện hồi ba (echo) lớn
của một chiến hạm xuất hiện trên màn
ảnh radar của nó. Ở phía tây, trong đất
liền, vùng ánh sáng bao phủ lên thị trấn
Quảng Ngăi mỗi đêm cũng biến đâu
mất hút...
Toàn giải đắt liền ch́m trong sương
đêm dày đặc. Mỏm đá Sa-kỳ hiện ra
mờ nhạt trên màn ẳnh radar của HQ-802, ở hướng
tây-bắc. Mủi Sa-Kỳ. Chính tại mỏm đá này,
8 năm về trước (1967) Tuần Duyên Hạm Ḥn
Trọc, HQ-618, của tôi đă bắn ch́m một tàu
Bắc Việt, sau khi săn đuổi nó hơn hai
tuần lễ trên một vùng biển trải rộng
từ đường giới tuyến ra đến Hoàng
Sa và tràn xuống đến đường ranh
giữa Vùng 1 Zuyên Hải và Vùng 2 Zuyên Hải, đoạt
hơn 5000 vũ khí đủ loại c̣n mới nguyên
si, c̣n bọc trong giấy dầu nhúng sáp.
Cũng chính tại nơi đây, hồi tháng 8, 1974,
Hộ Tống Hạm Đống Đa, HQ-07, của tôi đă
dùng trọng pháo bẻ gẫy gọng ḱm phía Đông
của Bắc Quân khi họ âm mưu dứt điểm
Quảng Ngăi để mở rộng khoảng "đứt
khúc" trong dẫy Trường Sơn, nằm ở phía
Tây Quảng Ngăi, cho chủ lực của họ từ
Lào, từ đường ṃn Hồ Chí Minh dễ tràn
xuống xâm nhập khu b́nh nguyên phía nam Quân Khu 1...
Sa-Kỳ...
- Thưa Hạm trưởng, có công điện
khẩn chiến dịch.
Tôi đón lấy tờ giấy màu trắng dục và
đọc:
"Hạm trưởng HQ-802 được chỉ
định chỉ huy Phân Đội Hải Quân Nam Stop
Gồm HQ-802, HQ505, HQ-404, Liên Đoàn Đặc Nhiệm Chu Lai
Stop Nhiệm vụ Stop Vào Chu Lai đón Sư Đoàn 2 ra Đảo
Lư Sơn (Cù lao Ré) Stop Báo cáo nhận hành Stop zứt
Stop."
Nội dung bản văn thật rơ ràng, nhưng chính sư
minh bạch của nó gây bối rối cho tôi rất
nhiều. Tôi phải làm ǵ đây? Những bài học,
những đoạn phim tài liệu, những sa bàn,
những nguyên tắc thiết kế và thực hiện
các cuộc hành quân thủy bộ (đột kích --
amphibious raids, tấn công -- amphibious assauts, và lui binh --
amphibious retreats) cấp tiểu đoàn, trung đoàn, sư
đoàn, mà tôi đă được học qua tại
"Trường Tham Mưu Thủy Bộ Hoa-Kỳ"
(Naval Amphibious School) dồn dập bay về trong tâm trí tôi
một cách hỗn loạn.
Tôi cố moi trí nhớ để có thể rút ra
từ mớ kiến thức rối bời đó
một vài điều khả dĩ giúp tôi t́m ra
một phương cách để hoàn tất trách
nhiệm vừa nhận được. Tôi nhớ ra
rằng dù thuộc cấp đẳng nào (tiểu đoàn,
trung đoàn, hay sư doàn), và loại nào (đột kích,
tấn công, hay lui binh), mỗi cuộc hành quân thủy
bộ đều phải có một số yếu tố
căn bản:
(1). Sự phối hợp chặt chẽ (close co-operation)
giữa hai thành phần thủy (Hải Quân) và bộ
(TQLC/ Bộ Binh) trong mọi giai đoạn: (a) thiết
kế, (b) tập trung ở lên tàu, (d) di chuyển đến
điểm đầu cầu (landing beach), (e) đổ
quân, và (f) tấn công. Trong giai đoạn thiết
kế, kế hoạch lui binh (withdrawal plan) cũng
phải được soạn thảo như là một
lệnh hành quân dự bị, sẵn sàng để
đem ra thi hành khi hữu sự. Việc soạn
thảo kế hoạch lui binh rất tế vi v́ nó liên
quan đến những vấn đề phức tạp
thuộc hai lănh vực luân lư và tâm lư. (a) Khi lui binh, thành
phần cản hậu là thành phần được
"coi như" dê tế thần (scapegoat) để
lực lượng thủy bộ được
bảo toàn càng nhiều càng tốt, cũng như để
chuộc lại những sai lầm chiến thuật và
chiến lược của các tầng thứ lănh đạo
ở trên. Vấn đề này quả thật là
một vấn đề lương tâm (phải
chấp nhận bao nhiêu tổn thất nhân mạng,
chiến cụ và quân dụng?). (b) Bị đánh
bật ra khỏi một đầu cầu sẽ gây nên
những chấn động tâm lư tai hại khó lường
không những trong nội bộ quân đội mà c̣n
cả trong phạm vi quốc gia và quốc tế.
Chấn động tâm lư sẽ có ảnh hưởng
lớn đến chính lược quốc gia và
chiến lược quân sự; nghĩa là, nó rất có
thể đưa đến hậu quả là sự
bại trận toàn triệt. V́ thế mà Tổng Tư
Lệnh Quân Đội Đồng Minh Eisenhower (thế
chiến thứ II) đă phải viết sẵn một
thư "tạ tội" để sẵn sàng công
bố nếu cuộc đổ bộ Normandy do ông
chỉ huy thất bại. Điều đó cho ta thấy
tầm mức chấn động tâm lư của một
cuộc lui binh rất lớn lao.
(2). Sự nhất trí chỉ huy (command harmony). Mọi
động ứng từ giai đoạn (a) đến
(e) do Hải quân chỉ huy; trách nhiệm từ giai
đoạn (f) và kế tiếp do TQLC/Bộ binh lănh
nhận.
(3). Sự vượt trội về không trợ và
yểm trợ hải pháo (Air and Naval gunfire support
superiority) cho lực lượng đổ bộ là
điều kiện cần cho sự chiến thắng
của cuộc hành quân.
(4). Số lượng tiểu đĩnh trừ bị
phải bằng 1/3 số lượng cần thiết
để đổ quân (Quantity of reserved assault crafts +
1/3), sẵn sàng thay thế những tiểu đĩnh
bị hư hao bất thường hoạc bị
tổn thất trong các đợt chuyển quân vào
đầu cầu.
Dĩ nhiên những ǵ chộn lộn trong tâm trí tôi lúc
đó chỉ là những ước định trường
ốc, lư thuyết. Nhưng điều quan trọng là
tôi vừa nhận đựơc lệnh phải thi hành
một công tác vượt quá khả năng của tôi,
là phải thực hiện một cuôc hành quân lui binh
cấp sư đoàn với vỏn vẹn 3 chiến
hạm cỡ trung trong số đó có con tàu nặng
nề và chậm chạp của tôi, và khoảng
chừng 20 chiến thuyền bằng gỗ! Và đó là
điểm làm tôi lo âu và bối rối.
Để có thể thi hành được một phần
tối thiểu nhiệm vụ này, chắc chắn tôi
cần phải nắm vững trong tay một số
điều kiện tiên quyết. (1) Một đặc
lệnh truyền tin để có thể phối hợp
điều quân chung với Bộ Tư Lệnh Sư Đoàn
2. (2) T́nh h́nh tổng quát về địa điểm
tập trung quân trước khi các đơn vị
bộ binh lên tàu, nhất là một phóng đồ
trận liệt chỉ rơ vị trí của địch
(phỏng định), của thành phần cản
hậu (delaying detachments) để yểm trợ hải
pháo cho họ khi cần, nhất là để trù
hoạch một số tiểu đĩnh (landing crafts) làm
phương tiện di chuyển họ ra tàu lớn khi
đại thành phần của Sư đoàn 2 đă
được rút đi. (3) Một hoặc hai chiếm
hạm có hải pháo lớn trong thành phần "Phân
đội Hải Quân Nam" để dáp ứng nhu
cầu yểm trợ hải pháo. (4) Một số
Hải vận đĩnh LCU và Quân vận đĩnh
LCM để chuyên chở chiến cụ và đưa
binh sĩ từ băi tập trung ra tàu lớn. Nhưng
lệnh hành quân vừa nhận không cho tôi ǵ hết,
ngay cả một thời gian tối thiểu -- ít ra là
một ngày (?) -- để nhận rơ t́nh h́nh, để
phối hợp với các vị hạm trưởng khác,
với Chỉ huy trưởng Liên Đoàn Đặc
Nhiệm Chu Lai, và với thẩm quyền Sư Đoàn 2,
ngơ hầu chúng tôi có thể cùng chung sức soạn
thảo ra một kế hoạch nào đó để
thực hiện một cuộc lui binh chớp nhoáng và
an toàn.
Phản ứng đầu tiên của tôi sau khi đọc
lệnh là tổ chức cấp thời một bộ
tham mưu hành quân cho riêng HQ-802. Tôi cho mời tất
cả sĩ quan ngành chỉ huy và sĩ quan trưởng
khối tiếp vận lên họp tại đài chỉ
huy chiến hạm. Bộ tham mưu hành quân gồm có
(1) ban hải-hành, (2) ban hành- quân, (3) ban tác-chiến-đổ-bộ,
(4) ban tiếp-vận. Tôi gặp phải nhiều
trở ngại khi tổ chức bộ tham mưu hành quân
v́ hạm phó của tôi chưa tân đáo, sĩ quan
đệ tam (đang tạm thời kiêm nhiệm
chức vụ Quyền Hạm phó) vắng mặt
từ chiều ngày 9/2/75. Các sĩ quan hiện diện
tại chiến hạm phần đông là sĩ quan
cấp thiếu úy, c̣n rất ít kinh nghiệm hành quân
và hải hành. V́ vậy, tôi phải có mặt toàn
thời tại Pḥng-Hành-Quân hoặc đài-chỉ-huy
chiến hạm.
Sau phiên họp, tôi chỉ thị cho ban hải hành
khảo sát các điều kiện thủy đạo và
lập bảng liệt kê mực nước thủy
triều tại bến Chu Lai từ ngày 25/3/75 đến
ngày 30/4/75 (một điềm báo trước chăng?).
Khi đă có được những dữ kiện
về thủy đạo, tôi viết công điện
gởi về Bộ Tư Lệnh Hải Quân Vùng 1 Zuyên
Hải, là giới chức chỉ huy toàn thể lực
lượng Hải Quân hiện có mặt tại Quân
Khu 1:
Trân trọng thỉnh cầu Stop Khẩn cứu xét nhu
cầu hành quân của Phân Đội Hải Quân Nam Stop
(1) Đặc lệnh truyền tin với đầy đủ
danh hiệu và tần số của BTL/SĐ2 (Bộ Tư
Lệnh Sư Đoàn 2) Stop (2) Xin tăng phái ít nhất
một chiến hạm có hải pháo lớn cho Phân Đội
Nam Stop (3) Thủy đạo qúa cạn và chật
hẹp Stop Với quán tính lớn và độ ch́m
rất sâu Stop HQ-802 có thể mắc cạn khi vào Chu
Lai Stop V́ lư do đó Stop Xin tăng phái Hải vận
đĩnh LCU và LCM Quân vận đĩnh LCM để
di chuyển binh sĩ và chiến cụ từ băi
tập trung ra chiến hạm Stop Zứt Stop.
Chừng nửa giờ sau HQ-802 nhận được
hai công điện. Công điện thứ nhất là
một đặc lệnh truyền tin. Công điện
thứ hai cho biết (1) 6 Hải vận đĩnh LCU Quân
Vận đang trên đường từ Qui Nhơn ra tăng
phái, (2) bác khước nhu cầu xin tăng phái
chiến hạm có hải pháo lớn.
Trên đường tiến về Chu Lai, HQ-802 phát
hiện nhiều hồi âm (echo) trên màn ảnh radar, phía
bắc Đức Phổ, và từ máy PRC-25 đă
được chỉnh theo tần số bộ binh, tôi
biết đó là toán Hải vận đĩnh LCU tăng
phái, từ Qui Nhơn ra. Tôi liên lạc với họ,
rồí đổi hướng đi chếch vào bờ
để yểm trợ và hướng dẫn họ trên
đường đi.
Khoảng 1:00 sáng ngày 27/ 3/ 1975, HQ-802 đă bắt được liên
lạc với Bộ Tư Lệnh Sư đoàn 2,
HQ-505, HQ-404. Vào lúc đó Chuẩn Tướng Tư
Lệnh Sư Đoàn 2 đang bay trên trực thăng,
rất gần HQ-802. Tôi báo cáo lên ông nhiệm vụ
của lực lượng Hải Quân hiện có
mặt trong vùng, kể cả 6 Hải vận đĩnh
LCU, do Quân Vận Qui Nhơn tăng phái, đang theo sau tôi.
Ông cho tôi biết sơ qua về t́nh h́nh tổng quát
trên bờ tại Chu Lai. Qua cuộc hội thoại do, tôi
nhận ra niềm ưu tư của ông là Sư đoàn
2 có lẽ sẽ mất hết chiến cụ và quân
dụng kể cả pháo binh cơ hữu. Ông hỏi:
- Hải quân có cách nào để chuyển chiến
cụ và quân dụng lên tàu không?
- Thưa, ḷng biển ở đây rất lài, mực nước
quá cạn. Chúng tôi không thể vào sát được.
Muốn chuyển quân dụng lên tàu phải có cầu
nổi (pontoon causeway) bắc dài ra đến mực nước
sâu để các tàu chuyển vận lớn có thể
vào cặp hoặc hạ cửa đổ bộ.
Phần vụ này phải có do Công Binh đảm
nhiệm. Trong t́nh trạng hiện tại, Hải Quân
không thể đáp ứng được nhu cầu
của Đại Bàng. Vả lại, tại đây chúng tôi
chỉ có ba chiến hạm, và cũng chỉ mới
nhận được lệnh cách đây mấy
tiếng đồng hồ.
- Hồi khuya Hạm trưởng chiếc tàu kia (HQ-505)
đă vào ủi băi, nhưng... hỏng. Tàu đậu
tuốt luốt tận ngoài xa, nên không làm sao cho quân
dụng và binh sĩ lên được.
- Thưa Đại Bàng, lệnh ra th́nh ĺnh quá, Không có th́
giờ để phối hợp, thiết kế và
chuẩn bị. Tôi chỉ mới nhận được
lệnh hồi 8:00 giờ tối hôm qua (26/3/75).
- Vậy chắc là chỉ di chuyển đươc
binh sĩ, và sẽ mất hết chiến cụ và quân
dụng...
Tôi nghe rơ tiếng thở dài của ông phát ra từ
ống liên hợp... Chiếc trực thăng đổi
hướng bay về hướng Đà Nẵng. Chuyển
sang máy truyền tin khác, tôi liên lạc với HQ-505.
- Đây HQ-802. Tôi và HQ-404 sắp tới điểm
hẹn. Yêu cầu cho biết t́nh h́nh ở trong đó.
- Tŕnh thẩm quyền, t́nh h́nh trên bến khẩn trương
và rất bất ổn; binh lính, dân, xe cộ, và
chiến cụ chật ních trên băi tập trung. Khi HQ-505
ủi băi, lính và dân chen lấn nhau lên tàu.
Thiết giáp cũng xông bừa vào đám đông trước
cửa đổ bộ (ramp), cán chết nhiều người.
Lựu đạn nổ tại cửa ramp cửa đổ
bộ). Chết và bị thương khá bộn.
Hạm trưởng tôi phải rút ra khỏi băi và vô
cặp cầu...
- Trong đó c̣n đủ chỗ cho tôi và HQ-404 không?
- Tŕnh thẩm quyền, sau lái tôi có chỗ cho HQ-404 vô
cặp. Thẩm quyền có thể ủi băi, nhưng
rất nguy hiểm.
- HQ-802 không có cửa đổ bộ. Thông báo với
thẩm quyền anh: Trong t́nh thế này, không nhận các
loại chiến cụ. Chỉ nhận binh sĩ và gia
đ́nh, vũ khí cá nhân và cộng đồng nhẹ.
Thúc họ lên tàu càng nhanh càng tốt. Tôi vừa tŕnh
bày ư kiến đó với Đại bàng của Sư Đoàn
2. Anh có liên lạc được với Liên Đoàn Đặc
Nhiệm Chu Lai không?
- Liên Đoàn Đặc Nhiệm Chu Lai đă rút toàn bộ
về Cù Lao Ré và Đà Nẵng từ chiều ngày hôm qua
(26/3/75). Dưới nước chỉ c̣n 2 Tuần duyên
Đĩnh WPB và 4 Duyên tốc dĩnh PCF đang tuần
tiễu ở thượng gịng.
- Anh chỉ thị cho một con cá nhỏ đó ra
gặp tôi.
- Nhận rơ, thẩm quyền.
Lúc tôi ngưng liên lạc với HQ-505, kim dạ quang trên
mặt đồng hồ của tôi chỉ 4:40 sáng (ngày
27/3/ 75). Tôi liên lạc với HQ-404.
- HQ-404 hiện anh ở đâu?
- Tôi đang ở ngay sau anh.
- Anh có nghe tôi và HQ-505 vừa rồi không?
- Tôi nghe. Có vẻ gay go quá.
- Tôi đă lập bản liệt kê mực nước.
Lúc này nước đang ṛng. Không đủ nước
cho tôi vô. Anh có thể lết vô được.
- Trời mù mịt quá. Không thấy phao nào cả.
Nếu thấy được chiếc phao đầu, tôi
có thể ṃ mẫm vô được.
- Radar của tôi khá. Tôi đă định được
vị trí của chiếc phao đó. Đèn của tất
cả các phao đều đă hư hết. Tôi dẫn
anh tới đó rồi bắn hỏa châu soi đường
cho anh vô. Gọi nhiệm sở tác chiến đi. Báo
cho tôi biết khi đă sẵn sàng.
- Đă sẵn sàng.
- Khi đến cách phao đó khoảng 1000 yards. Tôi
sẽ bắn hỏa châu bên tả hạm. Anh lách sang
trái, vượt qua tôi mà vô. Rồi tôi sẽ ĺnh b́nh
ở ngoài và tiếp tục soi đường cho anh.
Sẽ có một bày Hải vận đĩnh LCU từ
Qui Nhơn ra tăng phái đi theo anh.
- Hiểu rơ.
- Tôi đổi cấp 340 (hướng đi của
chiến hạm).
- Tôi theo anh.
Sương đêm mịt mùng. Hai chiến hạm cùng
tiến vào thủy đạo Chu Lai. Hai mươi phút
sau, HQ-802 ngừng lại và phóng đợt hỏa châu
đầu tiên. HQ-404 lướt lên, tiến tới
chiếc phao h́nh lăng trụ. Đợt hỏa châu
thứ hai được phóng về phía chiếc phao.
Radar của HQ-802 cho thấy HQ-404 đổi hướng
và đă vào đúng thủy đạo...
Đợt hỏa châu thứ 3 được phóng lên. Cùng
lúc đó một loạt 4 hỏa tiễn địch
từ trong bờ bay đến HQ-802. Các hỏa tiễn
lao xuống mặt nước, nổ tung cách chiến
hạm khoảng 500 thước. Pháo thủ địch
điều chỉnh khá chính xác. Chỗ hỏa tiễn
nổ chính là điểm HQ-802 ĺnh b́nh để phóng
chùm hoả châu thứ hai. Lúc đạn nổ,
chiến hạm đă di chuyển đi chỗ khác.
Không chậm trễ, tôi xoay tàu vào hướng 090, và
rời khỏi vị trí hiện tại bằng cả
hai máy tiến tối đa. Con Trâu Nước của tôi
hôm nay đáp ứng các lệnh vận chuyển mau
lẹ hơn, có lẽ nhờ sức đẩy của
gịng thủy triều đang ṛng từ trong cửa sông
chảy ra.
Một đợt và lại một đợt hoả
tiễn nữa lao tới và nổ trên mặt biển,
nhưng HQ-802 đă ra khỏi mục tiêu xạ kích
của địch. Tôi gọi HQ-404:
- Tôi b́nh an. Anh thế nào?
- Tôi không sao. Chúng ùng uỳnh vài loạt ở phía sau.
- Anh đi rất đúng đường. Giữ nguyên
cấp đó cho đến khi nh́n thấy cái đầu
khuỷu tay ở phía 8 giờ th́ đổi hướng.
- Tôi đang ṃ mẫm, nhưng sẽ trót lọt.
- HQ-404, đây HQ-505. Anh vô cặp phía sau tôi. Mũi
hạ gịng.
- HQ-404 nhận rơ. Zứt.
Khoảng 7:00 giờ sáng (27/3/75) một Tuần duyên
đĩnh WPB từ Chu Lai ra, đến cặp HQ-802.
Thuyền trưởng lên tŕnh diện tôi trên đài
chỉ huy.
- Ông thuộc đơn vị nào?
- Thưa thẩm quyền, tôi thuộc Hải Đội 1
Zuyên Pḥng tăng phái cho Liên Đoàn Đặc Nhiệm Chu
Lai.
- Ông là sĩ quan thâm niên nhất của toán Hải Đội
1 Zuyên Pḥng tăng phái phải không?
- Dạ, phải.
- Tại đây hiện ông có bao nhiêu chiến
đĩnh ?
- Thưa thẩm quyền, chúng tôi có 2 Tuần duyên
đĩnh WPB và 4 Duyên tốc đĩnh PCF.
- Khi được lệnh về Đà Nẵng Chỉ huy
trưởng Liên Đoàn Đặc Nhiệm Chu Lai có chỉ
thị ǵ cho ông không?
- Thưa, Chỉ huy trưởng Liên Đoàn Đặc
Nhiệm Chu Lai chỉ ra lệnh cho chúng tôi tiếp
tục tuần tiễu bảo vệ an ninh mặt sông.
- Liên Đoàn Đặc Nhiệm Chu Lai trực thuộc
quyền chỉ huy hành quân của tôi. Từ giờ này
ông nhận lệnh trực tiếp của HQ-802. Ông ghi
nhớ những lệnh này:
(1) Chỉ thị cho tất cả các chiến đĩnh,
hiện đang chở binh sĩ và gia đ́nh, chuyển
họ lên HQ-802. (2) Đúng 11:30 giờ sáng nay, toán tăng
phái của ông sẽ thi hành công tác hộ tống
HQ-505 và HQ-404 khi hai chiến hạm và toán Hải
vận đĩnh LCU rời cầu. Đội h́nh tác
chiến như sau: Hai duyên tốc đĩnh PCF dẫn
trước các chiến hạm, giữ vị thế
xen kẽ. Thành phần c̣n lại theo sau hai chiến
hạm, cũng giữ vị thế xen kẽ (một bên
phía bờ tả, một bên hữu). (3) Nếu đich
tấn công từ hai bên bờ, chiến đĩnh
chạy bên tả bắn trả vào bờ bên tả,
chiến đĩnh chạy bên hữu bắn trả vào
bờ bên hữu, nhưng vẫn tiếp tục giữ
đội h́nh và tiếp tục ra khơi. (4) Khi đă
ra tới khu an toàn, tuần tiễu dọc theo bờ
biển, giữ khoảng cách 5 hoặc 6 hải lư đối
với bờ biển. (5) Nhận tiếp tế nhiên
liệu và nước ngọt từ HQ-802 khi cần.
- Ông có thắc mắc ǵ không?
- Thưa thẩm quyền, chừng nào chúng tôi phải
chuyển binh sĩ và gia đ́nh họ lên HQ-802.
- Ngay từ giờ này. Ông chỉ thị cho 2 Duyên
tốc đĩnh PCF chở binh sĩ ra HQ-802 ngay bây
giờ. Ba chiến đĩnh kia vẫn tiếp tục
tuần tiễu. Khi ông và 2 Duyên tốc đĩnh PCF
đă chuyển hết binh sĩ lên HQ-802, cả ba vào
lại Chu Lai tuần tiễu để cho 3 chiến
đĩnh kia chở binh sĩ ra tàu tôi. Tôi sẽ
trả họ về cho ông khi họ đă chuyển xong
binh sĩ lên HQ-802.
- Thưa thẩm quyền, có một số xà-lan của
Phi Luật Tân và ghe dân chở đầy lính và dân, nhưng
không phải là lính của Sư đoàn 2. Họ
chạy từ Quảng Tín, Quảng Ngăi về.
- Ông bảo họ chuyển tất cả lính và dân ra
HQ-802. Tôi sẽ nhận hết. Ông gọi vào trong đó
cho các thuyền trưởng của ông, bảo họ
chuyển lệnh này cho các xà-lan và các ghe.
- Tôi nhận rơ, thẩm quyền.
Tôi viết lại lệnh này dưới h́nh thức công
điện, kư tên, đóng dấu, rồi trao cho
Thuyền trưởng Tuần duyên đĩnh sau khi
đă chỉ thị cho ông ta kư nhận vào sổ
trực hành quân... HQ-802 khởi sự tiếp nhận
binh sĩ và dân lên tàu. Đồng thời, tôi cũng liên
lạc với các chiến hạm và trưởng toán
Hải vận đĩnh LCU tăng phái để
nắm vững t́nh h́nh trong bến Chu Lai. Khoảng 10:00
giờ sáng (27/ 3/ 75) HQ-404 lên tiếng.
- Không có cảnh xô bồ và bi thảm như đêm
qua. Binh sĩ và gia đ́nh họ lên tàu trong ṿng
trật tư. Binh sĩ Sư đoàn 2 đă lên các
chiến hạm và Hải vận đĩnh LCU Quân
Vận gần hết. Trên băi hiện chỉ c̣n các
loại xe và chiến cụ nặng. Các Hải vận
đĩnh LCU Quân Vận tiếp nhận được
một số chiến cụ.
- Mực nước thủy triều sẽ cao nhất vào
lúc 1142Z (11:42 giờ sáng). Khi đă đón hết binh sĩ,
các bạn rời cầu ngay. Sẽ có các Tuần duyên
đĩnh WPB và Duyên tốc đĩnh PCF dẫn
đường và hộ tống.
- Tŕnh thẩm quyền, Quân Vận Qui Nhơn tăng phái
chúng tôi xin tiếp tế dầu.
- Các bạn theo các chiến hạm khi họ tách
bến. Đến cặp HQ-802, tôi sẽ tiếp tế
dầu cho các bạn.
- Nhận rơ, Thẩm quyền.
- Hải đội 1 Zuyên Pḥng tăng phái, đây
HQ-802. Đúng 1100Z, các bạn vào đội h́nh yểm
trợ.
- Nhận rơ, Thẩm quyền.
Một chiếc trực thăng vần vụ trên HQ-802.
Từ trên đó Tướng Tư Lệnh Sư đoàn
2 gọi xuống.
- Hải Quân đă đón xong lính của tôi chưa?
- Tŕnh Đại bàng, binh sĩ đă lên tàu gần
hết. Hải vận đĩnh LCU do Quân Vận tăng
phái chở thêm được một số ít
chiến cụ. Không rơ loại và số lượng.
Chúng tôi dự trù đi Lư Sơn khoảng 12:00 giờ.
- Tôi ra ngoài đó trước, chờ các anh. Liệu có
vô được chuyến nữa không?
- Tŕnh Đại bàng, nếu t́nh trạng an toàn cho phép.
Như tôi được biết, thành phần cản
hậu của Sư Đoàn 2 chưa ra bến tàu. Nhưng
chúng tôi vẫn khởi hành như đă định v́
con nước đang thích hợp. Tôi sẽ xin Bộ Tư
Lệnh Hải Quân Vùng 1 Zuyên Hải tăng phái thêm 8
Quân vận đĩnh LCM đến đón thành
phần cản hậu trong khi các chiến hạm và tàu
Quân Vận đổ binh sĩ của Đại bàng lên Lư
Sơn.
- Ông xin gấp đi. Nhu cầu ngoài Thuận An lớn
lắm. Họ đang dồn mọi nỗ lực cho ngoài
đó.
- Xin Đại bàng giữ tàu Quân Vận lại để
chuyển binh sĩ từ tàu lớn vô bờ. Ngoài
đó biển rất cạn và có nhiều đá
ngầm, các chiến hạm không vô được.
- Chấp thuận.
Chiếc trực thăng lao về hướng Đông Nam.
Tôi gởi công điện về Đà Nẵng để
báo cáo diễn biến cưộc hành quân lui binh
tại Chu Lai.
Trân trọng báo cáo Stop Thứ nhất Stop Đă hoàn
tất công tác đón binh sĩ Sư Đoàn 2 Stop
Ngoại trừ thành phần cản hậu chưa ra
bến kịp Stop Bỏ lại chiến cụ và quân
dụng v́ lư do thủy đạo và t́nh trạng
hỗn loạn tại địa điểm tập
trung Stop Tư Lệnh Sư Đoàn 2 đă chấp
thuận quyết dịnh này trên nguyên tắc Stop Các
chiến hạm và Hải vận đĩnh LCU do Quân
Vận Qui Nhơn tăng phái sẽ rời Chu Lai đi Lư
Sơn hồi 11:30 giờ ngày 27/ 3/ 75 Stop Thành phần
Hải Đội 1 Zuyên Pḥng tăng phái cũng được
rút ra biển Stop Tuần tiễu dọc theo bờ
biển Chu Lai Stop Thứ hai Stop Đề nghị Stop
Khẩn tăng phái 8 Quân vận đĩnh LCM đến
Chu Lai đón thành phần cản hậu của Sư Đoàn
2 Stop Thành phần Hải Đội 1 Zuyên Pḥng tăng phái
sẽ yểm trợ các Quân vận đĩnh LCM vào
Chu Lai Stop Trường hợp đề nghị trên
được chấp thuận Stop Thỉnh cầu thông
báo cho HQ-802 giờ khởi hành của toán Quân vận
đĩnh LCM Stop Zứt. Stop.
Mười một giờ mười lăm sáng (11:15
giờ) ngày 27/3/75, trưởng toán Hải Đội 1 Zuyên
Pḥng báo cáo.
- Tŕnh thẩm quyền, Hải Đội 1 Zuyên Pḥng tăng
phái đă vào vị trí.
- HQ-802 nhận rơ.
- Tŕnh thẩm quyền, Quân Vận Qui Nhơn tăng phái
rời bến.
- Các bạn đi theo các chiến đĩnh hộ
tống nếu không sẽ mắc cạn.
- Nhận rơ thẩm quyền.
- Hải Đội 1 Zuyên Pḥng tăng phái, đây HQ-802. Các
bạn giảm tốc độ, giữ đúng
thủy đạo, dẫn đường cho Quân
Vận và các chiến hạm.
- Nhận rơ, Thẩm quyền.
- HQ-802, đây HQ-505, rời cầu.
- HQ-802, đây HQ-404, chuẩn bị rời cầu.
Trong khi các chiến hạm và các Hải vận
đĩnh LCU c̣n đang trên đường đường
ra biển, ban tác-chiến-đổ-bộ của HQ-802
thực hiện công tác tách rời binh sĩ Sư Đoàn
2 và gia đ́nh họ thành một nhóm, các binh sĩ không
thất lạc đơn vị và dân thành nhóm thứ
hai. Nhóm thứ nhất sẽ được chuyển
xuống các Hải vận đĩnh LCU khi họ
cặp HQ-802 để nhận tiếp tế nhiên
liệu.
Cũng trong khoảng thời gian đó địch pháo
kích nhiều đợt vào băi tập trung và cầu
tầu Chu Lai. Nhưng đoàn tàu đă ra khá xa, nên không
bị tổn thất nào.
Ra khỏi đường thủy đạo (channel),
HQ-505 và HQ-404 trực chỉ đảo Lư Sơn. Toán
Hải vận đĩnh LCU tăng phái cặp vào HQ-802
để được tiếp tế nhiên liệu và
đón số binh sĩ Sư Đoàn 2 đang có mặt trên
HQ-802. Nhận tiếp tế và binh sĩ xong, các hải
vận đĩnh LCU trực chỉ đảo Lư Sơn
với vận tốc tối đa. HQ-802 nặng nề
đi sau chót.
Đến Lư Sơn, các Hải vận đĩnh LCU đổ
quân rất nhanh, rồi ra cặp HQ-505 đón binh sĩ
vào bờ với sự trợ giúp của Duyên Đoàn 16.
Trên đường ra Lư Sơn, tôi báo cáo lên Tư
Lệnh Sư Đoàn 2 và Bộ Tư Lệnh Hải Quân
Vùng 1 Zuyên Hải về việc địch đang pháo
kích vào băi tập trung và cầu tàu Chu Lai. Trong công
điện gởi Bộ Tư Lệnh Hải Quân Vùng
1 Zuyên Hải tôi xin hủy bỏ việc tăng phái các
Quân vận đĩnh LCM vào Chu Lai, nhưng được
Bộ Tư Lệnh Hải Quân Vùng 1 Zuyên Hải cho
biết toán Quân vận định LCM đă lên
đường trước đó 2 giờ, và hiện
không liên lạc được với toán này...
Việc đổ quân lên bờ đang diễn tiến
tốt đẹp, th́ một biến cố hệ
trọng xẩy ra vào khoảng 4:20 giờ, chiều ngày
27/3/75 trên HQ-404. Binh sĩ Sư đoàn 2 trên HQ-404
(khoảng hai tiểu đoàn) dùng vũ khí làm áp
lực với Hạm trưởng, buộc ông phải
đưa họ về Đà Nẵng. Tôi báo cáo t́nh
trạng khẩn trương đó lên Bộ Tư
Lệnh Hải Quân Vùng 1 Zuyên Hải và Tư Lệnh Sư
đoàn 2. Nhưng thẩm quyền Sư đoàn 2 cũng
không thuyết phục được số quân nhân
nổi loạn. Một lần nữa tôi báo cáo t́nh
trạng nguy hiểm này về Bộ Tư Lệnh
Hải Quân Vùng 1 Zuyên Hải. Vào khoảng 4:50 giờ
chiều (27/ 3/ 75) HQ-802 nhận công điện:
Thứ nhất Stop Phân Đội Hải Quân Nam giải
thể kể từ 1700Z 27/ 3/75 Stop Thứ hai Stop Các
chiến hạm và Liên Đoàn Đặc Nhiệm Chu Lai
nhận lệnh trực tiếp từ Bộ Tư
Lệnh Hải Quân Vùng 1 Zuyên Hải Stop HQ-802 bàn giao
tất cả các LCU (hải vận đĩnh) tăng
phái dưới quyền điều động của
Tư Lệnh Sư Đoàn 2 Stop Trực chỉ về
Bộ Tư Lệnh Hải Quân Vùng 1 Zuyên Hải
chờ lệnh Stop HQ-404 về Đà Nẵng đổ binh
sĩ Sư Đoàn 2 và thường dân lên băi Trịnh
Minh Thế Stop HQ-505 về Đà Nẵng trả thương
binh cho Quân-y Quân Đoàn 1 tại băi Trinh Minh Thế Stop Báo
cáo nhận hành Stop.
Đọc xong công điện trên, tôi có cảm giác như
thân thể tôi không có trọng lực, nhẹ như bông
g̣n. Gánh nặng đặt trên vai tôi từ chiều
tối ngày hôm trước được trút bỏ. Tôi
vui mừng chuyển tiếp công điện trên cho
HQ-505 và HQ-404, và chuyển lệnh cuối cùng của tôi
cho trưởng toán Hải Đội 1 Zuyên Pḥng tăng
phái trong khi vận chuyển chiến hạm hướng
về Đà Nẵng.
- Hải Đội 1 Zuyên Pḥng tăng phái, đây HQ-802.
Từ giờ này bạn nhận lệnh trực
tiếp từ Bộ Tư Lệnh Hải Quân Vùng 1 Zuyên
Hải. Bạn khẩn vào tần số của Bộ Tư
Lệnh Hải Quân Vùng 1 Zuyên Hải để báo cáo
và nhận lệnh mới.
- Nhận rơ, thẩm quyền. Chúng tôi cần nhiên
liệu. Xin thẩm quyền tiếp tế.
- Trên đường về Đà Nẵng tôi sẽ
ngừng tại vị trí sáng nay. Bạn đón tôi
để nhận tiếp tế.
- Nhận rơ, Thẩm quyền.
- Zứt.
Tôi gọi Bộ Tư Lệnh Sư Đoàn 2 tại Lư Sơn,
HQ-505 và HQ-404.
- Tŕnh Đại bàng, theo lệnh mới của Bộ Tư
Lệnh Hải Quân Vùng 1 Zuyên Hải, HQ-802, HQ-505 và
HQ-404 chấm dứt nhiệm vụ với Đại bàng
để nhận nhiệm vụ mới. Xin đặt
các tàu Quân Vận dưới quyền xử dụng
của Đại bàng.
- Tôi đă được thông báo về lệnh này.
- Kính chào Đại bàng.
- HQ-505, HQ-404, đây HQ-802.
- HQ-505 nghe.
- HQ-404 nghe.
- Tự do vận chuyển.
- HQ-505 đă lên đường.
- HQ-404 đă khởi hành.
- Zứt.
Khoảng 9:00 giờ tối (27/3/75), tôi gặp lại toán
chiến đĩnh tăng phái của Hải Đội 1
Zuyên Pḥng, 8 hải lư ngoài cửa Chu Lai. Tôi ngừng
lại, thả neo để tiếp tế nhiên liệu
cho họ. Sĩ quan trưởng toán báo cáo với tôi:
"... Khi 8 quân vận đĩnh LCM tới nơi, vào
khoảng 7:45 giờ chiều (27/ 3/75), chúng tôi được
lệnh yểm trợ cho họ vào Chu Lai đón hai
tiểu đoàn của Sư đoàn 2 c̣n sót lại khi
sáng. Nhưng vào không nổi. Tụi nó đă phục
sẵn ngay eo đất cả hai bên bờ. Khi chúng tôi
vừa trờ tới, tụi nó bắn xối xả vào
chúng tôi. Một Quân vận đĩnh LCM trúng đạn,
bốc cháy. V́ thế tôi ra lệnh rút, ĺnh b́nh
chờ lệnh Bộ Tư Lệnh Hải Quân Vùng 1 Zuyên
Hải. Sau đó họ chỉ thị cho chúng tôi rút
về Đà Nẵng..."
Tiếp tế nhiên liệu cho toán chiến đĩnh
xong, HQ-802 khởi hành đi Đà Nẵng. Biển từ
Chu Lai về Đà Nẵng tương đối dễ
đi, khá sâu, không có đá ngầm, nên tôi trao
quyền chỉ huy cho sĩ quan đương phiên sau
khi đă trao cho ông bản tiêu lệnh hải hành và tiêu
lệnh hành quân. Tôi xuống pḥng riêng. Nhà bếp mang
lên cho tôi môt ly sữa đá. Tôi uống một hơi
cạn ly.
- Hạm trưởng dùng cơm? Hơn một ngày
rồi hạm trưởng chưa ăn ǵ hết trơn.
- Tôi mệt quá, chắc ăn không vô. Pha sẵn cho tôi
một ly sữa nữa để uống khi tỉnh
giấc.
- Anh L. đă pha đầy một b́nh thủy.
- Hạm trưởng, hồi năy, ban tác-chiến-đổ-bộ
bắt được hai thằng Việt cộng.
Quản nội trưởng t́nh cờ đến sau lưng
chúng và nghe hai đứa nó nói tiếng Bắc
giọng rất kỳ khôi, nên sanh nghi. Ông gọi
Hạ sĩ Q. đến giúp ổng tiếp phát cháo
cho lính quá giang. Khi Q. tới bên, ổng ra hiệu cho Q.,
rồi hai người cùng ra chiêu thái cực đạo
một lượt, hạ cả hai thằng. Khám trong người
và bao vải của chúng thấy có nhiều bê-ta. Lính
bộ binh liền nhào tới đấm đá chúng túi
bụi, rồi hè nhau khiêng cả hai liệng xưống
biển. Trung úy trưởng ban tác-chiến-đổ-bộ
cản không kịp.
- Anh mời Trung úy B và ông Quản nội trrưởng
lên gặp tôi.
Ngay lúc đó Trung úy B., Thiếu úy H., Chuẩu uư T. và
Quản nội trưởng cùng bước vào. Tôi
mời cả bốn ông cùng ngồi vào bàn với tôi.
- Ông Quản và ban tác-chiến hành động rất
khá. Chuyện đă qua rồi th́ cho nó qua luôn. Nhưng
tôi phải nhắc các ông điều này: Dù trong hoàn
cảnh nào, ḿnh vẫn phải thi hành quy ước Genève
về vấn đề tù binh. Hơn thế nữa, nhân
đạo cũng không bao giờ cho phép ḿnh giết người.
Nên nhớ, hai anh đó cũng có cha-mẹ, vợ-con,
anh-chị-em như ḿnh. Kỷ sở bất dục,
vật thi ư nhân. Ḿnh không muốn người khác
xử tệ với ḿnh, th́ ḿnh cũng đừng
xử tệ với người ta.
- Thưa Hạm trưởng, anh-em bộ binh đông qúa,
chúng tôi không cản nổi họ.
- Tôi hiểu t́nh thế đó. Thôi ḿnh bỏ qua
chuyện này.
- Cám ơn Hạm trưởng.
Bài học rút từ kinh nghiệm vừa qua là vấn
đề an ninh của chiến hạm phải
được chú trọng nhiều hơn. V́ thế, tôi
sẽ chỉ thị cho Thiếu tá K. biệt phái 30
đoàn viên cho ban tác-chiến- đổ-bộ...
- Thưa Hạm trưởng, vấn đề nuôi
ăn lính Bộ Binh và dân...
- Các ông cứ việc xuất gạo nuôi lính và dân quá
giang. Tôi không trách cứ các ông về quyết định
của các ông chiều nay. Việc các ông dă làm hoàn toàn
đúng. Đáng lẽ tôi đă phải nghĩ đến
việc nuôi ăn binh sĩ và dân qúa giang. Nhưng các
ông đă nghĩ đến chuyện này hộ tôi. Tôi
cám ơn các ông. Các ông đă tránh cho tôi khỏi
phải đối phó với t́nh trạng căng
thẳng như đă xảy ra trên HQ-404 chiều hôm
qua. Sự việc đó đă xảy đến, có
lẽ, môt phần v́ lính và vợ con họ đói, nên
họ đă trở nên phẫn chí, mất hết sáng
suốt, khiến đưa đến hành động
điên rồ.
- Thưa Hạm trưởng, cũng may là trước
Tết, Hạm đội khi không lại chuyển ra
gởi ḿnh giữ dùm hơn 3000 bao gạo loại 100 kílô.
- Hạm Đội gửi số gạo đó cho ḿnh
giữ để cấp phát cho các chiến hạm phân
tán tại Vũng Tàu. V́ vậy, Hạm Đội đă
la Trời khi mấy ông lớn đầu rỗng ở
Bộ Tư Lệnh Hải Quân Khối Hành Quân và Hành
Quân Biển ra lệnh cho HQ-802 khởi hành khẩn
cấp đi Phú Quốc hồi tháng trước để
tham dự vào một công tác trời-ơi-đất-hỡi
-- ngăn chặn vài chục chiếc ghe buôn lậu --
một công tác mà Tiền Doanh Yểm Trợ An Thới
dư sức làm. HQ-802 đến th́ Tiền Doanh
Yểm Trợ An Thới ngồi chơi xơi nước.
Thật là phí phạm! Nhất là khi t́nh h́nh quân
sự đang trở nên một ngày một khẩn trương
hơn. Măy ông ấy làm như vậy không phải là v́
khùng đâu, nhưng là để lấy điểm
đặng lên Tướng, lên Đề Đốc. Chính các
ông đă thấy đó: Cả một bày nhân viên cao
cấp các Bộ trong Chính phủ lên nằm trên
HQ-802...
- Chừng nào vụ này mới xong, Hạm trưởng?
- Tôi cũng mù tịt. Tôi nghĩ ḿnh sẽ mất luôn
Quân Khu I. Vấn đề là thượng cấp
của ḿnh -- Từ Tổng Tư Lệnh trở
xuống cấp Tổng Tham Mưu, đến cấp Quân
khu, cấp Sư đoàn -- không dự trù trước
một kế hoạch triệt thoái nào hết. Lửa
bốc ngùn ngụt ở khắp nơi rồi mới t́m
xô, xách nước chữa lửa.
- Hành quân lui binh thủy bộ đâu có dễ ợt
như kiểu anh ủi chỗ này để bốc lính,
anh đến chỗ kia để lấy chiến
cụ. Điều kiện thời tiết, địa
thế đáy biển, và thủy triều tại
những nơi các chiến hạm ủi vào để
đón quân và di chuyển chiến cụ chẳng
hề được quan tâm. Các phương tiện
thiết yếu để trợ giúp cho bất cứ
cuộc triệt binh thủy bộ nào như cầu
nổi (pontoon cauways), và các chiến đĩnh loại
hải vận (LCU), quân vận (LCM), v.v., cũng
chẳng hề được dự trù...
- Quân lệnh lại bất nhất. Lúc thế này, lúc
thế khác. Khuya ra lệnh tử thủ, sáng ra lệnh
triệt thoái, trưa lại ban lệnh tử thủ.
Quân lệnh lăng nhăng như thế làm cho tướng
biên khu điên đầu, đại quân rối
loạn.
- Cuộc triệt binh này đang thất bại thê
thảm. Có lẽ sẽ c̣n tệ hơn vụ
đường số 7 của Quân Đoàn II . Theo dơi trên
hệ thống truyền tin, tôi biết cuộc lui binh
ở Vùng Bắc, ở Thuận An, thất bại hoàn
toàn. Hải Quân chỉ mới đón được
một phần nhỏ Thủy Quân Lục Chiến (TQLC)
thuộc Lữ Đoàn 258. Sư Đoàn 1 tan ră, Sư Đoàn 3
chỉ chạy được 1 trung đoàn về
Hội An. Hải Quân bị thiệt hại nhẹ. Măy
ông Không Quân đui, khi không vác bom ra dội lên các
chiến hạm. HQ-13 bị loại ra khỏi ṿng
chiến, hơn 20 lính ḿnh chết, chưa kể số
bị thương. Đó chính là hậu quả của
sụ thiếu thiết kế, trù hoạch và phối
hợp giữa 3 quân chủng Hải-Lục-Không Quân
Một. Tổng Tư Lệnh ngồi trong Dinh Độc
Lập: Thủ. Rút. Thủ. Các tướng biên khu thi hành
không kịp trỏ tay, chẳng có được
một ngày để trù hoạch...
- Một số Hải vận đĩnh LCU bị
bắn cháy khi vô bờ đón quân v́ Bộ Binh rối
loạn, không có thời giờ tổ chức thành
phần cản hậu, nên địch tiến sát
tới băi tập trung quân, tấn công.
Khu tập trung quân v́ thế trở nên hỗn loạn,
đẫm máu. Quân ta quay ra đánh giết nhau v́ tranh
lấn lên tàu. Đó là hậu quả của lệnh
liếc tùy hứng, bất nhất, bất trí của
Tổng Tư Lệnh.
- Qúy vị Đô Đốc của ḿnh đâu, sao không
thấy lên tiếng, Hạm trưởng? Thủy
bộ là việc của Hải quân ḿnh chớ.
- Trong cuộc chiến này, Hải Quân chưa bao giờ
được dành cho một chỗ đứng thích
hợp. Hải Quân bị buộc đứng ở
vị trí thứ yếu, nên không ai cho dự vào
những quyết định lớn...
- Tôi thấy kỳ cục quá chừng. Tụi nó chưa
thấy đâu mà ḿnh đă lo cuốn gói chạy dài.
Xô lấn, dẫm đạp lên nhau mà chạy.
- Chắc Mỹ nó bỏ ḿnh, Hạm trưởng.
- Chắc vậy. Tiền lương của ḿnh, súng
đạn của ḿnh là do Mỹ cấp. Tháng trước
Quốc Hội Mỹ bỏ phiếu cắt giảm
viện trợ đến tận xương. Không lương,
không chiến cụ, ḿnh không thể cầm cự lâu
dài được.
- Mấy ông tướng của ḿnh cũng không mấy
khá. Măy ổng giỏi kèn cựa nhau hơn là giỏi
điều binh.
- Cứ để nguyên cho ông già Diệm mà lại khá
hơn, Hạm trưởng.
- Tôi cũng nghĩ như vậy. Gia đ́nh ông
Diệm hơi quan liêu, độc đoán, nhưng
tất nhiên là khá hơn mấy ông tướng của
ḿnh nhiều về đạo đức, kiến
thức và kinh nghiệm chính trị.
Nhưng những ông Mỹ xấu xí (The ugly Americans), v́
một nhu cầu chiến lược toàn cầu nào
đó (geopolitical goals) đă quyết định
loại ông Diệm th́ ḿnh đành phải vuốt
bụng cam chịu. Đó là nỗi nhục nhược
tiểu, hậu qủa của chính sách
bế-quan-tỏa-cảng của Vua Tự Đức và
triều đ́nh Huế hồi hậu bán Thế kỷ
19.
- Tôi chẳng trách Trời, mà cũng chẳng trách
đất, Hạm trưởng. Nhưng tôi trách
mấy ông thày chùa ở Huế. Các ổng tu chưa thành
quả phúc. Quả tu của mấy ổng c̣n chua loè,
nên mọi chuyện mới lộn tùng phèo như
vầy. Quốc sư Vạn Hạnh th́ được,
nhưng Quốc sư Trí Quang th́ hư bột hư
đường ráo trọi. Tôi nghe nói Sư Trí Quang là
nhân viên nhị trùng của CIA và cộng sản (?)...
- Tôi không rơ điều đó.
- Thôi ḿnh để Hạm trưởng nghỉ. Xin phép
Hạm trưởng.
- Các ông cũng nghỉ đi. Những ngày tới ḿnh
sẽ c̣n mệt đừ.
Tôi tựa đầu vào lưng ghế bành và thiếp
dần đi, rồi trôi vào một giấc ngủ
chập chờn đầy mộng mị. Trong cơn mê
tôi thấy sân chính phía mũi của HQ-802 nổ tung,
chiếc cần trục to lớn đổ nghiêng. Lính
tráng và dân chúng nằm chết la liệt. Tiếng kêu
khóc thê lương, rền rỉ khiến tôi choàng
tỉnh trong cơn choáng váng, mồ hôi rịn ra đày
trán.
Tôi ngồi rất lâu trong tư thế lúc ngủ và
suy nghĩ miên man. Giấc mơ dữ chăc hẳn là
phản ảnh của niềm ưu tư do câu
chuyện về vụ hai đặc công cộng sản
bị bắt trên tàu hồi sẩm tối... Chuông
điện thoại réo gọi dục dă.
- Thưa Hạm trưởng, thẩm quyền Vùng 1 Zuyên
Hải cần gặp Hạm trưởng gấp trên máy.
- Trả lời cho họ biết là tôi lên ngay.
Tôi lao ra hành lang dẫn lên đài chỉ huy, đụng
mạnh vào người thủy thủ L., khiến ly
sữa trong tay anh rơi xuống nền tàu, vỡ toang.
Bất kể sự việc vừa xảy ra, tôi
tiếp tục hối hả chạy. Khi tôi lên đến
đài chỉ huy, sĩ quan đương phiên trao
ống liên hợp cho tôi. Tôi gọi Bộ Tư
Lện Hải Quân Vùng 1 Zuyên Hải.
- Bộ Tư Lệnh Hải Quân Vùng 1 Zuyên Hải,
đây HQ-802.
- Charlie đó hả?
- Tôi đây, thẩm quyền.
- Sư Đoàn 2 tụng các ông nhiều lắm. Bravo Zulu.
Ở phía Bắc tệ quá. Bung hết.
- Tôi đă biết -- nghe lén trên vô tuyến.
- Có việc mới cho ông đây: HQ-802 sẽ được
dùng làm Command Post (trung tâm hành quân) di động
của Bộ Tư Tệnh Quân Đoàn I . Ông cho chuẩn
bị Trung Tâm Hành Quân, xem xét lại hệ thống máy
truyền tin, kể cả télétype (máy viễn ấn
tự có thể nhận các điện văn mà không
cần nhân viên vô tuyến). Chuẩn bị băi đáp
trực thăng. Cắt đặt một détachement (phân
đội) để thường trực canh gác và
giữ an ninh băi đáp. Ông có ǵ thắc mắc không?
- Tất cả đều sẵn sàng. Trung Tâm Hành Quân
mới được thiết lập tháng trước
khi HQ-802 công tác ở Phú Quốc. Nhưng HQ-802 là Cơ-xưởng-hạm,
không phải là Dương-vận-hạm, nên không có
cửa đổ bộ, không có hầm chiến xa, không
có băi đáp trực thăng. Sân chính thiết trí
nhiều cần trục cỡ lớn, loại 200
tấn; ngoài ra, ở phía sau c̣n pḥng máy điện và
máy cất nước ngọt. V́ thế, không c̣n
chỗ nào cho trực thăng đáp xuống cả.
- Sao mấy ông lớn Hạm Đội nói HQ-802 có băi
đáp lớn?
- Thẩm quyền số 1 hiện tại của tôi là
xếp lớn Hạm Đội đầu tiên biết rành
rẽ về tất cả các chiến hạm, từ máy
móc đến các đặc tính vận chuyển
của từng tàu một. Chắc chắn là ổng không
nói tầm xàm như vậy. Hẳn thẩm quyền
đă tiếp xúc với một ông mỏ trắng
(blanc bec, tay mơ) nào đó...
- Để tôi xét lại vụ này. Tạm zứt.
- Tạm zứt, thẩm quyền.
Tôi vừa trao ống liên hợp cho vô tuyến viên, th́
ở một nơi nào đó đă vọng lại
một giọng nói khá quen thuộc.
- HQ-802, Đây Bộ Tư Lệnh Hạm Đội Tiền
Phương.
- HQ-802 nghe, thẩm quyền.
- Anh sang tần số di chuyển của tôi.
- Nhận rơ, thẩm quyền. Tôi qua ngay...
- Bộ Tư Lệnh Hạm Đội Tiền Phương,
đây HQ-802.
- HQ-802, đây Bộ Tư Lệnh Hạm Đội
Tiền Phương. Ông để tôi can thiệp
vụ vừa rồi. Mấy ông của ḿnh trên đó
tầm bậy hết trơn. Tổng Quản Trị
bổ nhiệm nh́ nhằng hết sức... Ở
mạn Nam của các ông khá lắm.
- Cám ơn thẩm quyền. HQ-802 hiện có nhiều lính
và dân quá giang. Bị bỏ đói họ sẽ nổi
loạn như đă xảy ra trên HQ-404 chiều hôm qua.
V́ vậy, tôi đă quyết định mở kho
gạo do Hạm Đội gởi để lấy lương
thực nuôi thành phần quá giang.
- Tôi đồng ư. Trong hoàn cảnh khẩn trương
này, các ông được toàn quyền biến báo. Đắn
đo quá, thủ kỹ quá, như mấy ông trên ở
đây sẽ hỏng hết việc, sẽ thất
bại. Tướng ở chiến trường đâu
cần vương lệnh. Cứ việc
tiền-trảm-hậu-tấu, chém-trước-tŕnh-sau.
Đó là nguyên tắc hành động. Cháy nhà ra mặt
chuột. Lăn vào vụ này tôi mới rơ những
lời đồn (về mấy ổng) chỉ là
những lời bịa đặt của mấy tay
bợ đỡ nhằm kiếm chức tước.
Nản lắm ! Để tôi can thiệp về vụ
vừa rồi của HQ-802.
- Zứt.
- Zứt, thẩm quyền.
Tôi ngồi chống hai khuỷu tay vào đai sắt
đài chỉ huy, nh́n vào khoảng không mờ đục.
Nước biển xao động, loang loáng ánh lân tinh.
Tâm t́nh tôi sải cánh bay về một miền xa xôi,
về Sàig̣n. Cảnh nhớ nhung phủ lấy
những người thân thương, mơn trớn
đứa con trai mới sinh chưa đầy ba tháng. Tôi
nhắm mắt, thầm nghĩ: Chiến tranh mang lại
những mất mát ngay cả cho những đứa
trẻ.
Cuộc chiến dai dẳng này đă tước đoạt
của tôi nhiều thứ. Liệu nó có sẽ tước
đoạt luôn tuổi ngọc của các con tôi không?
Đứa con gái 2 tuổi của tôi đă ấm ức nói
lên phần thiệt tḥi của nó vào sáng ngày mồng
4 Tết Ất Măo khi tôi rời nhà để đi Vũng
tàu: "Bố đừng đa..a..y (đi). Con không cho
Bố đay (đi) đâ..â..â..âu." Nhưng tôi
phải đi. Cuộc chiến buộc tôi phải đi.
Và tôi đă ra đi với tâm hồn rời ră, mang
theo những mảnh vụn buồn bă của con gái tôi.
Sáu giờ ba mươi (6:30 giờ) sáng ngày 28 tháng 3,
1975, HQ-802 vượt qua mũi Sơn Chà. Tôi đổi
đường và dẫn tàu vào Vịnh Hàn. Trên
mặt radar hiện ra chi chít những hồi ba (echo)
lớn. Điều dó báo cho biết có rất nhiều
chiến hạm đang neo hoặc ĺnh b́nh (hải hành
tại chỗ, thả trôi) trong đó. Chiến hạm
nào cũng ở trong t́nh trạng darken-ship (tắt
hết đèn).
V́ không biết rơ hiện trạng trong vịnh, hơn
nữa, trời chưa sáng và mưa phùn giăng
tỏa, tôi phải lái HQ-802 ra khơi, bên ngoài vịnh.
Tôi báo cáo vị trí lên Bộ Tư Lệnh Vùng 1 Zuyên
Hải. Thẩm quyền ở đó chỉ thị cho tôi
neo tàu, chờ lệnh.
Khoảng 8:10 giờ sáng (28/ 3/ 75), khi tôi đang sao chép
lại tất cả những ǵ đă ghi nhận vào
sổ hành quân từ ngày nhận lệnh khởi hành
đi Phú Quốc cho đến lúc này, bỗng có
một người nào đó lên tiếng hỏi
khiến tôi giật ḿnh.
- Làm ǵ mà ghi chép kỹ lưỡng thế?
Tôi quay lại nh́n và nhận ra Trung tá LTP. Tôi rời
ghế Hạm trưởng, chào và bắt tay ông. Đă
từ lâu lắm tôi không có dịp gặp ông -- có lê
từ hồi tháng 11, 1966. Khi đó ông đang theo
học tại Naval Post Graduate School ơ Monterey, California,
và tôi đến Mỹ lănh Hộ Tống Hạm
Ngọc Hồi, HQ-12. Trong dịp đó ông LTP xuống
thăm chúng tôi tại Hải Quân Công Xưởng San
Diego.
- Đời thường đổi trắng thay đen.
Thời buổi này mà không ghi chép kỹ lưỡng,
th́ rất có thể sẽ cầm tinh bị gậy, xách
bị ra ṭa quân sự lănh án lao-công-chiến-trường
thế cho thượng cấp. Nhưng tại sao ông
lại ở đây? Ông không biết đây đang là
chỗ dầu sôi lửa bỏng hay sao?
- Ở Hạm Đội ra cùng với xếp lớn.
- Ông ở Hạm Đội mà tôi không hay sao? Tôi rời
Quân Khu 4 v́ đụng nặng. Đang bơ vơ th́
xếp lớn gọi, bảo xuống lấy HQ-07.
Vừa chủ toạ lễ bàn giao xong là xếp đuổi
đi Trường Sa. Từ đó tôi đành phải làm
con ngựa biển, sải đường Vũng Tàu-Trường
Sa-Đà Nẵng-Cam Ranh-Vũng Tàu miết. Về Vũng Tàu
nghỉ được dăm ngày th́ "Đường
Trường Sa xếp nhớn không cho về nhà".
Mỗi lần muốn về thăm nhà, lại phải
trực tiếp xin phép xếp lớn. Xếp lớn
lại rất keo kiệt về vấn đề phép
tắc. V́ thế không mấy khi ghé Hạm Đội, nên
không biết Ất-Giáp ǵ ở trên đó cả. Tháng
10 năm ngoái (10/74) xếp bảo bỏ con Ngựa
Biển HQ-07 để lấy con Trâu Nước HQ-802 này,
thay thế ông PC. Thế là tôi được đi
nghỉ mát dài hạn tại Cấp (Vũng Tàu). C̣n ông
giữ chức ǵ ở Hạm Đội?
- Hải Đội II.
- A! Thế ông là "xếp nhỏ" của tôi.
Rất tiếc, đến bây giờ tôi mới
được biết. Xin mời ông xuống pḥng tôi
nghỉ ngơi.
Chúng tôi đang xuống cầu thang th́ bị Bộ Tư
Lệnh Hải QuânV ùng 1 Zuyên Hải gọi ngược
lên đài chỉ huy.
- HQ-802, đây Bộ Tư Lệnh Hải Quân Vùng 1 Zuyên
Hải. Có công tác mới đây.
- HQ-802 sẵn sàng.
- HQ-802 vào mũi Isabelle đón Lữ Đoàn 258 TQLC. Càng
nhanh càng tốt.
- Tôi chỉ có hai tiểu đĩnh (LCVP, Landing Craft
Vehicle, Personnel), nên không thể thực hiện nhanh chóng
việc đón binh sĩ lên tàu. Nếu chậm trễ,
có thể sẽ bị địch phát hiện và
tấn công bằng pháo. Thỉnh cầu tăng phái mười
tiểu đĩnh (landing crafts) và yểm trợ hải
pháo.
- TQLC đă có ghe chài đầy đủ cả
rồi. Sẽ có hải pháo. Hộ Tống Hạm
HQ-230 và 2 Tuần Duyên Hạm PGM sẽ yểm trợ
anh.
- HQ-802 nhận rơ.
- Zứt.
Tôi cho rằng sau khi đă phải trải qua những
thử thách cam go trong hai tuần lễ, binh sĩ TQLC có
thể đă và đang có những ẩn ức,
những dồn nén tâm-sinh-lư nguy hiểm. V́ vậy,
để tránh những điều bất hạnh có
thể xảy đến, tôi ra lệnh cho ban tác
chiến dồn hết lính và dân quá giang ra sau lái;
phụ nữ và trẻ em được đưa
xuống khu cơ xưởng sau khi các mạch điện
dẫn vào các máy trang bị trong đó đă được
tháo gỡ. Công tác này tiêu phí khá nhiều thời
giờ quư báu và cần thiết cho cuộc rút binh
khẩn cấp. Nhưng tôi không có lựa chọn nào
khác.
Mười hai giờ (12:00 giờ trưa, 28/3/75) HQ-802
tiến vào Mủi Isabelle. Khi tới nơi, tôi lái tàu vào
sát ghềnh đá như đă được yêu
cầu. Từ các băi lài, binh sĩ hối hả ra tàu
bằng ghe máy trưng dụng của dân và trèo lên tàu
bằng lưới đổ bộ đă được
ban tác-chiến-đổ-bộ của chiến hạm
treo dọc hai bên lườn tàu. Trong khi binh sĩ lên tàu,
ban tiếp-vận chiến hạm khiêng tới cho
họ những xô cơm đày ứ và nước lă.
Binh sĩ TQLC tập họp trong ṿng trật tự trên
sân chính, đằng trước mũi tàu, theo từng
đơn vị... Tôi lên máy truyền thông (intercom) chào
mừng họ và yêu cầu họ tiết kiệm lương
thực kể cả lương khô v́ cuộc hành quân
có thể c̣n kéo dài nhiều ngày. Tôi cũng mời
vị sĩ quan thâm niên nhất lên đài chỉ huy
để bàn tính những vấn đề thiết
yếu cho việc hợp tác giữ Hải Quân và TQLC
khi họ quá giang trên tàu. Tôi vui mừng và phấn
chấn vô cùng v́ sĩ quan đó lại chính là
một người bạn khá thân của tôi nhưng
đă cách biệt lâu ngày. Nhờ đó việc điều
hành cuộc đón binh sĩ lên tàu khả quan hơn.
Cuộc đón quân lên tàu hoàn tất hồi 6:45
giờ chiều (28/3/75) khi đơn vị chót lên tàu.
Tôi hối hả rời mũi Isabelle cùng với Hộ
Tống Hạm HQ-230 và hai Tuần duyên hạm PGM,
bằng vận tốc tối đa. Khi đă ra giữa
Vịnh Hàn (7:30 giờ chiều, 28/ 3/ 75) tôi liên lạc
với Bộ Tư Lệnh Vùng 1 Zuyên Hải.
- Bộ Tư Lệnh Hải Quân Vùng 1 Zuyên Hải,
đây HQ-802. Trân trọng báo cáo: Đă hoàn tất công tác
đón Lữ Đoàn 258 TQLC. Xin hoàn trả Hộ Tống
Hạm HQ-230 và 2 Tuần Duyên Hạm PGM về phương
vị cũ.
- HQ-802, Bộ Tư Lệnh Hải Quân Vùng 1 Zuyên
Hải nhận rơ. Chờ lệnh.
Hai mươi phút sau Bộ Tư Lệnh Hải Quân Vùng
1 Zuyên Hải gởi đến cho tôi thêm một
mệnh lệnh mới, thứ mệnh lệnh mà
chỉ có các ngài sĩ quan tham mưu đă ngự quá
lâu trong các pḥng lạnh của các Bộ Tư Lệnh
mới đủ khả năng nghiên cứu ra, thứ
mệnh lệnh chổng chơ ban hành lấy được,
chẳng thèm đếm xỉa ǵ đến khả năng
của các đơn vị tác chiến...
- HQ-802 vào ĺnh b́nh trong Vịnh Hàn để nhận thêm
binh sĩ và dân từ trong bờ chuyển ra.
- Thỉnh cầu tái xét lệnh vừa rồi. HQ-802
đă chật ních: Một Lữ Đoàn trừ TQLC
(thiếu một vài đơn vị cơ hữu), hơn
1000 binh sĩ thất lạc đơn vị không có
cấp chỉ huy, và gần 2000 dân thuộc đủ
mọi thành phần. T́nh trạng hỗn loạn có
thể xảy ra như tại băi Thuận An nếu
số tạp binh (thất lạc đơn vị
hoặc tự bỏ ngũ) quá đông. Hơn nữa
HQ-802 đă phát hiện và bắt giữ hai đặc
công địch với nhiều bánh chất nổ khi
đón nhận thành phần tạp binh lên tàu tại
Chu Lai...
- HQ-802 di chuyển ra khơi, ĺnh b́nh, chờ lệnh.
- HQ-802 nhận rơ, thẩm quyền.
Đây là mệnh lệnh cuối cùng tôi nhận
được từ Bộ Tư Lệnh Hải Quân Vùng
1 Zuyên Hải v́ khoảng 10:20 giờ (đêm 28/3/75) Địch
pháo nhiều đợt hỏa tiễn vào Bộ Tư
Lệnh Hải Quân Vùng 1 Zuyên Hải, làm tê liệt
hệ thống truyền tin. Lúc đó tôi chỉ
thấy hai trực thăng bay lên. Một chiếc bay
về phía Đà Nẵng, và chiếc kia bay về hướng
đỉnh núi Sơn Chà. Tôi dẫn HQ-802 ra khơi và
không ngừng gọi Bộ Tư Lệnh Hải Quân Vùng
1 Zuyên Hải, nhưng Bộ Tư Lệnh Hải Quân Vùng
1 Zuyên Hải vẫn tuyệt vô âm tín. Trong khi đó
từng hạm đội ghe thuyền và chiến
đĩnh từ phía trong vịnh tỏa ra dày đặc
mặt biển.
Khoảng 12:00 khuya, tôi gặp đoàn chiến đĩnh
của Hải Đội 1 Zuyên Pḥng ở ngoài khơi Mũi
Sơn Chà. Tôi liên lạc với Chỉ huy trưởng
Hải Đội. Ông cho tôi biết Bộ Tư Lệnh
Hải Quân Vùng 1 Zuyên Hải bị trúng nhiều
hỏa tiễn. Dân và quân chết thê thảm, la
liệt. Trung Tâm Hành Quân và khu truyền tin bị trúng
đạn rất nặng. Tôi hỏi ông về phương
vị của Tư lệnh Hải Quân Vùng 1 Zuyên
Hải. Ông trả lời không biết. Ông nói, khi c̣n
ở trong bến ông đă cố liên lạc với
Trung Tâm Hành Quân để xin chỉ thị, nhưng vô
hiệu. V́ thế, ông đẵ quyết định
"tự do vận chuyển", dẫn toàn bộ
Hải Đội của ông ra khơi. Ông cũng cho tôi
biết Chỉ huy trưởng Liên Đoàn Đặc
Nhiệm Chu Lai có cùng quyết định như ông; nghĩa
là, các ghe thuyền của Liên Đoàn cũng đă
"tự do vận chuyển" ra khơi. Khi tôi đang
đàm thoại với Chỉ huy trưởng Hải Đội
1 Zuyên Pḥng, một chiến đĩnh khác cũng
nhập vào hệ thống truyền tin.
- Tŕnh thẩm quyền, thẩm quyền số 1 cần
gặp thẩm quyền.
Lời mào đầu đó đưa đến cho tôi
một tia hy vọng, rằng đây có lẽ là Tư
Lệnh Hải Quân Vùng 1 Zuyên Hải. Nhưng đó là
một hy vọng hụt. Tiếng nói đến từ
chiến đĩnh đó không phải là giọng nói
Miền Nam của Phó Đề Đốc Hồ Văn
Kỳ Thoại, mà là một giọng Huế đặc
sệt. Giọng nói đó rất quen thuộc với tôi.
Đó là giọng nói của cựu Tư Lệnh Lực Lượng
Đặc Nhiệm 214, Hải Quân Đại tá Vương
Hữu Thiều.
- Nghe "toa" nói chuyện với T., "moa"
nhận ra liền. Toa bỏ ông già P. rồi hả?
- Dạ. Tôi rời Lực Lượng Đặc Nhiện
212 tháng hai năm ngoái. Ông M. rủ tôi đi Trường
Sa với ổng. Xin mời Commandant lên tàu tôi.
- Trên đó c̣n chỗ không?
- Commandant dùng pḥng của tôi.
- Đâu được ! Magister Post Deum (Hạm trưởng
chỉ ngồi dưới có Thượng Đế thôi).
Toa không nhớ hồi đó (1960) moa dạy các toa như
rứa sao.
- Thưa thày, học tṛ vẫn c̣n nhớ. Nhưng xin
mời thày lên tàu, rồi tính mấy chuyện đó
sau.
Tôi xuống sân chính chiến hạm đón Đại Tá
Thiều lên HQ-802, rồi mời ông lên pḥng của tôi,
nhưng ông từ chối. Ông nhất quyết ở
lại trong pḥng Hạm phó c̣n bỏ trống... Tôi long
trọng tŕnh lên ông:
- Commandant là Sĩ Quan Thâm Niên Hiện Diện.
- Toa cứ thi hành nhiệm vụ như thường
lệ. Moa ngán nhận lệnh và ra lệnh lắm
rồi.
- Cám ơn Commandant.
- Moa rất cảm kích khi thấy, đến giờ này,
các toa vẫn c̣n biết-anh-biết-em...
Tôi lên đài chỉ huy. V́ hệ thống chỉ huy hành
quân của Hải Quân tại Đà Nẵng bị bế
tắc, tôi phải thảo công điện gởi
về Bộ Tư Lệnh Hải Quân Hành Quân Biển
để báo cáo sơ qua về t́nh h́nh tại Đà
Nẵng, dựa vào những tin tức do Chỉ huy trưởng
Hải Đội 1 Zuyên Pḥng cung cấp.
Trân trọng báo cáo Stop Bộ Tư Lệnh Hải Quân
Vùng 1 Zuyên Hải trúng pháo nặng Stop Trung Tâm Hành Quân
và Trung Tâm Truyền Tin đều bị trúng đạn
Stop Đă hoàn toàn mất liên lạc truyền tin với
Bộ Tư Lệnh Hải Quân Vùng 1 Zuyên Hải Stop
Hệ thống chỉ huy hành quân của Hải quân
tại Vùng 1 Zuyên Hải bị gián đoạn Stop
Tất cả các đơn vị đang trong t́nh
trạng tự do vận chuyển Stop Tất cả các
đơn vị Hải Quân Vùng 1 Zuyên Hải đă
"tự do vận chuyển" rời Đà Nẵng
Stop Đang trên đường xuôi Nam Stop Vị trí
hiện tại Stop Đông Nam bán đảo Sơn Chà Stop
Các chiến hạm Hải Đội 1 tuần tiễu 15
hải lư ngoài khơi Vịnh Hàn Stop Các chiến
hạm Hải Đội 2 tiếp tục đón TQLC
tại băi Non Nước Stop Không rơ phương vị
các chiến hạm Hải Đội 3 Stop HQ-802 đă hoàn
tất công tác đón Lữ Đoàn 258 TQLC Stop Không xác
định được phương vị của Tư
Lệnh TQLC Stop Giới chức này có mặt tại
Bộ Tư Lệnh Hải Quân Vùng 1 Zuyên Hải khi
địch pháo kích Stop HQ-802 chật ních binh sĩ và dân
quá Stop Trân trọng đề nghị Stop Chuyển qua
tần số của Bộ Tư Lệnh Hạm Đội
Tiền Phương Stop HQ-802 chờ lệnh Stop Zứt
Stop.
Sau khi gởi xong bức công điện bằng phương
tiện viễn ấn tự. V́ hệ thống
truyền tin hành quân của Quân Đoàn I và của
Hải Quân đă trở nên nhiễu loạn và bị
địch xâm nhập. HQ-802 phải chuyển qua hệ
thống truyền tin của Bộ Tư Lệnh Hạm
Đội Tiền Phương để báo cáo sơ lược
các diễn biến như trên. Khi nhận được
báo cáo của tôi, Bộ Tư Lệnh Hạm Đội
Tiền Phương chỉ thị cho HQ-802 trực
chỉ về vùng tập trung chiến hạm tại Cù
Lao Chàm.
Khi vừa qua khỏi Bán Đảo Sơn Chà, một nhân
viên Pḥng Hành Quân lên đài chỉ huy báo cáo:
- Thưa Hạm trưởng, Thẩm Quyền Quân Đoàn
I và Không Quân kêu cứu trên tần số giải
tỏa.
- Chỉnh máy vào tần số giải tỏa dùm tôi.
Ngay khi máy truyền tin vừa được điều
chỉnh vào tần số giải, loa khuếch đại
tức thời phát ra những lời kêu cứu cấp
thiết như những tín hiệu S.O.S (Save Our Souls).
- Hải Quân, đây Không Quân... Hải Quân ơi,
cứu Không Quân với...
- Không Quân, đây Hải Quân. Yêu cầu bạn
chờ tôi...
- Hải Quân, đây thẩm quyền Quân Đoàn...
Hải Quân, đây thẩm quyền Quân Đoàn... Khẩn
tiếp cứu Thẩm quyền Quân Đoàn.
- Thẩm Quyền Quân Đoàn, đây Hải Quân.
Thỉnh cầu thẩm quyền chờ...
Tôi ra lệnh cho nhân viên tắt máy và trở về
hệ thống truyền tin của Bộ Tư Lệnh
Hạm Đội Tiền Phương để báo cáo và
thỉnh ư về việc có nên hay không nên mạo
hiểm vào cứu hai nhóm tự xưng là Không Quân và
thẩm quyền Quân Đoàn. Thẩm quyền Hạm Đội
cho tôi được toàn quyền quyết định
và gợi ư, rằng HQ-802 nên dùng phương pháp
kiểm chứng trong đặc lệnh truyền tin. Tôi
ngồi lặng thinh và suy nghĩ. Kiểm chứng ư?
Tài liệu truyền tin chắc chắn là đă
lọt vào tay địch. Mọi kiểm chứng
sẽ đều vô hiệu... Sau cùng tôi đă
quyết định... Tôi cho mời Sĩ Quan Trưởng
ban tác-chiến-đổ-bộ lên đài chỉ huy.
- Thưa Hạm trưởng.
- Ông hăy nghe kỹ những đối thoại trong máy
truyền tin.
Tôi cho máy truyền tin vào tần số giải tỏa.
Điệp khúc yêu cầu tiếp cứu lại ngân lên
rền rỉ.
- Không Quân, đây Hải Quân. Bạn sẵn sàng đối
chứng với tôi đây. Bạn hăy cho biết
cấp bậc và hai chữ đầu tên của Không
Đoàn Trưởng Không Đoàn 63.
- Delta Tango Papa Hotel (Đại Tá Phước)
- Không Quân, đây Hải Quân. Bạn đốt lên
một đuốc lửa cho tôi biết chỗ đứng
của bạn...
- Thẩm Quyền Quân Đoàn, đây Hải Quân. Chỗ
đứng của thẩm quyền có đèn xanh đỏ
đang chớp tắt gần sát mặt nước...
- Hải Quân, đây thẩm quyền Quân Đoàn. Trăm
phần trăm. Trăm phần trăm...
- Thẩm quyền di chuyển thẳng xuống băi cát bên
dưới và chờ cá nhỏ đến đón
thẩm quyền. Xin tạm zứt.
- Không Quân, đây Hải Quân. Đă nh́n thấy bạn.
Bạn tắt đuốc ngay. Di chuyển khoảng 500
thước về phía Bắc, bạn sẽ thấy
đèn chớp tắt của chiếc trực thăng
đậu trên sườn núi. Khi gặp trực thăng,
di chuyển thẳng xuống băi cát ngay bên dưới.
Bạn sẽ gặp thẩm quyền Quân Đoàn tại
đó. Dấu hiệu nhận bạn với cá nhỏ
là ánh đèn bin quẹt đi quẹt lại năm
lần, và lập lại tín hiệu đó nhiều
lần. Bạn liên lạc với thẩm quyền Quân
Đoàn để báo là bạn sẽ đến điểm
đứng của thẩm quyền đặng tránh
ngộ nhận.
- Không Quân nhận rơ. Tôi khởi hành ngay.
- Sẽ gặp lại bạn trong ṿng 1 giờ.
- Hải Quân, Không Quân. Đây thẩm quyền Quân Đoàn.
Nhận rơ trăm phần trăm.
- Thẩm quyền Quân Đoàn. Đây Hải Quân. Xin tạm
zứt.
Tôi quay lại bàn thêm chi tiết của công tác
tiếp cứu quân bạn với Sĩ Quan Trưởng
ban tác-chiến-đổ-bộ.
- Ông nắm vững t́nh h́nh chưa?
- Tôi đă hiểu rơ t́nh h́nh, Hạm trưởng.
- Ông Cho hạ 2 LCVP (tiểu đĩnh). Trang bị cho
mỗi LCVP 5 nhân viên: 1 cơ khí, 1 vận chuyển, 2
trọng pháo, 1 Hạ sĩ quan. Vũ khí cá nhân, 1 máy
truyền tin chỉnh theo tần số giải toả,
20 phao cấp cứu cho mỗi LCVP. Ông chỉ huy toàn
thể.
- Nhận rơ, Hạm trưởng.
- Ông nh́n kỹ vào hải đồ này: Đây là băi
đón quân bạn. Sẽ có khoảng từ 20 đến
30 người. Từ cấp tướng trở
xuống. Hai LCVP chạy theo tôi đến điểm này
rồi tôi ngừng lại. Ông tiếp tục dẫn 2
LCVP chạy thẳng vào bờ theo hàng dọc, cách nhau
khoảng 50 thước. Trong bờ sẽ ra hiệu
bằng đèn bin quẹt qua lại 5 lần rồi
ngừng. Nhịp hiệu đó sẽ lập lại hoài
cho đến khi hai bên gặp nhau. Gần đến
bờ phải cho nhân viên vào nhiệm sở tác
chiến cẩn thận. Khi rời khỏi băi, phải
rút ra từng con cá một để yểm trợ cho
nhau. Đừng vào sát quá v́ sẽ rất khó lùi ra khi có
thêm người leo lên LCVP.
- Nhận rơ, Hạm Trưởng.
Trong khi chúng tôi thực hiện công tác tiếp cứu,
một Tuần Duyên Đĩnh WPB (có thể là một
Tuần Duyên Hạm PGM, tôi không nhớ rơ chi tiết này)
đến xin cặp HQ-802. Thuyền trưởng/
Hạm trưởng báo cáo với tôi một tin
mới.
- Tŕnh thẩm quyền, tôi nghe thấy Đề Đốc Tư
Lệnh Hải Quân Vùng 1 Zuyên Hải gọi Hải Quân
đến đón ông. Tôi sợ ông đă bị VC
bắt giữ và âm mưu gài bẫy cho tôi vào cứu
đặng cướp tàu, rồi dùng tàu rượt
theo tấn công bất th́nh ĺnh đoàn tàu của
Hải Quân ḿnh. Tôi thấy các chiến hạm,
chiếc nào cũng chật cứng lính với dân, không
c̣n khả năng tác chiến.
V́ vậy, tôi không lên tiếng đáp lại.
- Tại sao ông có tần số của Đề Đốc
Thoại?
- Hệ thống truyền tin bị xâm nhập, các
đơn vị chuyển qua các tần số khác, nên
tôi không liên lạc được với ai cả. Vô
tuyến của tôi lần ḍ bậy bạ và t́nh
cờ bắt được tần số của
ổng.
- Ông thi hành cho tôi công tác sau đây: Sau khi địch
pháo kích, Đề Đốc Thoại có lẽ không ra
kịp trực thăng. Trong lúc hối hả phi công
đă bỏ ông lại. Sau đó có lẽ ông phải
men theo bờ biển phía sau Bộ Tư Lệnh để
đi lần ra ngoài này. Bây giờ ông ráng men theo
bờ biển từ đây vào đến băi Tiên Sa.
Thỉnh thoảng chớp đèn quang hiệu một cái
để ông nhận ra quang hiệu ḿnh không. Ông
sẽ hiểu là ta đang kiếm ổng. Ổng
sẽ liên lạc và cho biết chỗ đứng. Khi
đă biết được chỗ đứng của
ổng, ông ráng vào sát để ổng bơi ra.
Từ đây vào đến Tiên Sa đáy biển khá sâu,
ông có thể vào sát bờ đến 50 yards. Làm xong công
tác tại đây, tôi sẽ tiếp tay với ông. Ráng
lên!
Chiếc Tuần Duyên Đĩnh tách ra và tiến vào trong
Vịnh Hàn. Khi nó đă khuất sau Mũi Sơn Chà, tôi
chợt nhận ra là tôi đă phạm một lỗi
lầm lớn: Tôi đă quên không cho vị Thuyền trưởng
Tuần Duyên Đĩnh tần số tôi đang xử
dụng... Trong khi ra chỉ thị cho ông, tôi đă
hỏi ông về tần số của Đề Đốc
Thoại, nhưng ông nói ông không nhớ và hứa sê
chuyển tần số đó cho HQ-802 khi về lại
chiến đĩnh... V́ vậy tôi đă mất liên
lạc với chiếc Tuần Duyên Đĩnh từ đó.
Tôi chỉ thị cho Vô tuyến của tôi rà ṃ
tần số của Đề Đốc Thoại nhưng không
kết quả.
Công tác tiếp cứu hai toán Quân Đoàn và Không Quân hoàn
tất vào khoảng 3:00 giờ sáng ngày 29/3/1975. Số
Quân nhân được tiếp cứu là 21, trong đó
có Thiếu Tướng Nguyễn Duy Hinh, Tư Lệnh Sư
Đoàn 3 Bộ Binh.
Tôi dẫn HQ-802 ngược trở lại Vịnh Hàn.
Khoảng 4:00 giờ, một Tuần Duyên Đĩnh đi
ngược chiều, vượt qua HQ-802 chớp đèn
quang hiệu, rồi lướt ra khơi. Tôi nghĩ
Thuyền trưởng đă đón được Tư
Lệnh Hải Quân Vùng I Duyên Hải, nên đổi hướng
HQ-802 ra biển và rượt theo...
Trời sáng rơ dần. B́nh minh hừng lên ở hướng
Đông. Ánh sáng ban mai rực hồng, tỏa xuống
mặt biển loang loáng, biểu hiệu của một
ngày nắng gắt. HQ-802 lầm lũi trườn
đi giữa trăm, ngàn ghe thuyền và chiến
đĩnh chuyên chở khẳm người. Nỗi xúc
động rần rật truyền lan kháp cơ thể
tôi, rồi biến thành một niềm nuối tiếc
bâng khuâng. Tôi khởi đầu hải nghiệp trong
Hải Quân Việt Nam ngày 10 tháng 1, 1963, tại Vịnh
Hàn, trên Trợ Chiến Hạm Nỏ Thần, HQ-225.
Chiếc Nỏ Thần bây giờ đă ngủ yên trong
gịng nước đục sông Năm Căn. Hôm nay, ngày
29 tháng 3, 1975, hải nghiệp của tôi cũng kết
thúc tại Vịnh Hàn, trên Cơ Xưởng Hạm Vĩnh
Long, HQ-802. Số phận của HQ-802 rồi sẽ ra
sao?
Linh hồn những chiến hạm tôi yêu mến
lần lượt lướt bay trong tâm trí tôi.
Tuần Duyên Hạm Ḥn Trọc, HQ-618, xông xáo nhận
ch́m tàu địch tại Mũi Sa Kỳ. Giang Pháo
Hạm Tầm Sét, HQ-328, dù đă mang thương tích
đẫm máu vẫn xông lên uy dũng nơi hải-lư
84, gịng Tiền Giang. Hộ tống Hạm Vân Đồn,
HQ-06, con cá nược rêm ḿnh mệt mỏi, c̣n ráng
sức ngược xuôi trên gịng Cửu Long cho đến
khi qụy ngă. Con Ngựa Biển HQ-07, Hộ Tống
Hạm Đống Đa, đo đường vạn dặm
Biển Đông để bảo vệ Trường Sa. Và
Con Trâu Nước HQ-802 này, trong mấy ngày qua đă
phải bấm bụng dự vào cuộc tháo chạy
nhục nhă...
Cù Lao Chàm. Chào mi. Ḿnh hẳn không c̣n duyên tái
ngộ... Tôi gặp lại Hải Đội 1 Zuyên Pḥng
ngoài khơi phía Tây-Nam Cù Lao Chàm, đội h́nh
lệch lạc. Tôi rà tần số với ư định
mời Chỉ huy trưởng Hải Đội, HQ Tr/Tá
T., và Chỉ Huy Trưởng Liên Đoàn Đặc Nhiệm
Chu Lai, HQ Tr/Tá V., lên HQ-802. Nhưng tôi bỏ ư định
đó v́ biết rằng cả hai ông sẽ từ
chối. Các ông c̣n trách nhiệm với thuộc
cấp của ḿnh. Tôi tự trách ḿnh sao đă
xuẩn ngốc đến độ để t́nh
đồng khóa lên trên tinh thần trách nhiệm và danh
dự...
Tám giờ (8:00 giờ) sáng ngày 29/3/75 một Duyên
tốc đĩnh ra hiệu xin cặp vào HQ-802. Trực
giác cho tôi biết đó chính là chiếc chiến
đĩnh tối hôm qua, và Đề Đốc Thọai
đang có mặt trên đó. Tôi ngừng tàu lại và
xuống sân chính để đón ông lên Cơ Xưởng
Hạm Vĩnh Long.
Ngoài Đề Đốc Thoại và bộ tham mưu của
ông, trong số những vị vừa nhập hạm c̣n
có Thiếu Tướng Bùi Thế Lân và một số
sĩ quan khác. Tôi mời Đề Đốc Thoại,
Thiếu Tướng Lân vào pḥng ăn sĩ quan và tŕnh
bày sơ lược t́nh thế từ đêm qua đến
lúc này cho hai ông.
Tôi cũng gọi nhân viên tiếp vụ lo bữa ăn
cho hai ông. Sau đó Đề Đốc Thoại và bộ
tham mưu của ông xử dụng Pḥng Hành Quân
của HQ-802 để lập lại hệ thống
chỉ huy với các đơn vị trực thuộc
kể cả các chiến hạm hiện có mặt trong
vùng. Tôi chào ông và lên đài chỉ huy.
Lên tới đài chỉ huy, tôi liên lạc với Tư
Lệnh Hạm Đội và báo cáo: Đề Đốc
Thoại cùng Tư Lệnh TQLC vừa lên HQ-802 và ông
Thoại đang liên lạc với Bộ Tư Lệnh
Hành Quân Hành Quân Biển. HQ-802 tiếp tục hành tŕnh
về Nam.
Nửa khuya 29/3/75 (khoảng 11:00), HQ-802 nhận được
lệnh chuyển Phó Đề Đốc Thoại sang HQ-3
tại Qui Nhơn. Tôi tŕnh ngay lệnh này lên Đề Đốc
Thoại để ông tùy nghi...
Sáng hôm sau (30/3/75, khoảng 7:50 giờ) HQ-802 ngừng
lại ngoài khơi Qui Nhơn để Phó Đề Đốc
Thoại và Thiếu Tướng Nguyễn Duy Hinh sang
HQ-3. Tôi tiễn hai ông tại hạm kiều với nghi
thức đơn giản.
Tôi đứng tại hạm kiều chờ cho
chiếc tiểu đĩnh chở qúy vị tướng-lănh
đi khá xa rồi mới trở về đài chỉ
huy. Lúc đó Thiếu Tướng Lân cùng một
số sĩ quan TQLC và Bộ Binh đang có mặt
tại đài chỉ huy. Tôi chào ông. Ông bảo cận
vệ của ông rót mời tôi một ly cà phê sữa
nóng.
- Thiếu Tướng Hinh nói ông có nhiều kinh
nghiệm.
- Túng thế th́ phải biến báo thôi, thưa
Thiếu Tướng.
- Ông Trung úy trên tàu nhỏ cũng nói ông đă bày
vẽ chi tiết để chiếc tàu nhỏ đi t́m
ông Thoại. Không có các ông, chắc ông Thoại và anh
em chúng tôi có lẽ c̣n bị kẹt trên bờ núi Sơn
Chà.
- Vâng. Ông Trung úy đó đến vấn kế khi chúng
tôi đang chuẩn bị đón Thiếu Tướng
Hinh và các ông Không Quân. Không c̣n cách nào khác, nên tôi
phải động viên tinh thần ông ta...
Như có linh tính xui khiến, tôi bỏ ngang câu
chuyện đang nói và quay mặt về phía sau lưng.
Tôi nh́n thấy Trung sĩ y-tá của HQ-802 đang đứng
đó, ngập ngừng như có chuyện ǵ đó
muốn nói.
- Có chuyện ǵ không, ông H.?
- Thưa Hạm Trưởng, có một bà mới sanh
con trên tàu.
Câu nói đó làm tất cả mọi người có
mặt phá lên cười. Mỗi người bàn góp vào
một câu về biến cố bất ngờ đó,
khiến đài chỉ huy HQ-802 sinh động hẳn lên.
- Ông mời Sĩ Quan Văn Pḥng lên đây.
- Dạ. Có tôi, Hạm trưởng.
- Văn pḥng làm giấy khai sanh cho đứa trẻ. Ông
biết thủ tục rồi chứ ǵ? Mẫu giấy
khai sinh như các giấy khai sinh ông đă thường
thấy. Niêm hiệu là Việt Nam Cộng Ḥa, Bộ
Nội Vụ, Cơ Xưởng Hạm Vĩnh Long.
Ủy Viên Hộ Tịch là tôi. Đóng dấu của
chiến hạm. Làm sẵn phiếu gởi để
chuyển các chứng từ cho Ṭa Hành Chánh Quận
Nhứt, Đô Thành Sàig̣n.
Nhưng trước khi gởi, phải liên lạc
với Pḥng 1, Bộ Tư Lệnh Hải Quân để
biết rơ thêm các thủ tục hành chánh...
- Hải quân các ông phải trách nhiệm cả
những thứ lỉnh kỉnh đó nữa cơ à?
- Vâng. Theo công pháp, mỗi chiến hạm là một
phần lănh thổ quốc gia. Hạm trưởng là
đại diện chính phủ có nhiều quyền,
kể cả quyền tài phán. Trong trường hợp
sanh đẻ này, hạm trưởng đóng vai tṛ
Chủ Tịch Hội Đồng Xă kiêm Ủy Viên Hộ
Tịch...
- Thưa Hạm trưởng, Hạm trưởng đặt
tên cho cháu.
- Ông phải hỏi bà mẹ nó chớ...
Tất cả lại phá lên cười và những
lời bàn góp lại sôi nổi. Dường như
tất cả đă tạm quên những biến cố
bi thảm của những ngày vừa qua... Máy truyền
tin cũng lên tiếng.
- HQ-802, Đây Bộ Tư Lệnh Hải Quân Hành Quân
Biển. Khẩn khởi hành về Cam Ranh. Trả binh sĩ,
dân di tản, và TQLC lên bờ. Sau khi quân và dân đă lên
bờ hết, trở lại Qui Nhơn nhận lệnh
của Tư Lệnh Hải Quân Vùng 2 Zuyên Hải. Báo
cáo vị trí mỗi đầu giờ về Bộ Tư
Lệnh Hải Quân Hành Quân Biển và Bộ Tư
Lệnh Hải Quân Vùng 2 Zuyên Hải.
- HQ-802 nhận hành.
Câu chuyện về đứa trẻ mới sanh trên
chiến hạm được quên đi mau chóng v́
HQ-802 lại phải hối hả thi hành một công tác
hành quân khẩn mới.
Tôi cho định điểm khởi hành và dẫn
HQ-802 vào hải đạo, chếch hướng về
phía Nam Đảo Poulo Gambir (Cù Lao Xanh). V́ cẩn trọng
tôi không dùng hải đạo gần bờ, quen
thuộc. Sau vụ tan hàng trên đường số 7,
tôi ngại rằng đoạn đường Quốc
lộ 1 từ Tuy Ḥa đến Đèo Rù Ŕ đă nằm
trong tay địch; nghĩa là địch đă đặt
pháo lớn trên các sườn núi sát bờ biển
để tấn công các chiến hạm qua lại trên
biển nếu các chiến hạm dùng các hải đạo
gần bờ.
HQ-802 hiện chở quá nhiều binh sĩ và dân trên tàu;
do đó khả năng tác chiến đă bị
giảm thiểu, không thể tự vệ hoặc
phản công hữu hiệu. Nếu bị trọng pháo
địch tấn công, mức tổn thất sẽ
lớn không thể lường được...
V́ phải dùng hải đạo xa bờ, hải tŕnh
Qui Nhơn-Cam Ranh trở nên dài hơn, nên măi đến
2:00 giờ sáng ngày 30/3/75, HQ-802 mới về tới
Vịnh Cam Ranh. Sương mù dày đặc khiến cho
việc hải hành trong vịnh trở nên khó khăn. Các
đèn trên cầu tàu của Trung Tâm Huấn Luyện
Cam Ranh cũng không c̣n bóng nào sáng để có thể
dùng làm chuẩn giúp hạm trưởng dẫn
chiến hạm vào cặp cầu. Binh sĩ và dân di
tản ngập tràn trên sân chính cũng là một ưu
tư cho hạm trưởng v́ việc chạy dây và
trái độn cũng thật khó khăn. Trên cầu tàu
cũng không có người bắt và kéo hộ giây
mồi.
Những trở ngại đó làm cho một việc
dễ dàng như đưa tàu vào cầu trở nên
một gánh nặng. Phải ḍ dẫm hơn nửa
giờ tôi mới làm xong vận chuyển cặp
cầu. Sương mù lạnh buốt, nhưng chiếc
áo tôi đang mặc trên người ướt đẫm
mồ hôi.
Thiếu Tướng Lân và TQLC rời tàu đầu tiên,
tiếp đến là binh sĩ lạc đơn vị
và dân tị nạn. Có nhiều người tŕ trệ
để ở lại tàu v́ tưởng HQ-802 sẽ
về Sàig̣n sáng ngày mai. Tôi phải cho thủy thủ
đoàn phao tin là HQ-802 phải trở lại Đà
Nẵng để đón thêm lính và dân. Nghe tin
chiến hạm sẽ trở lại Đà Nẵng
những binh sĩ và dân di tản ù-ĺ mới chịu
rời tàu. Thế ra Đà Nẵng đă biến thành
một ngục a-tỳ khủng khiếp đến
nỗi người ta phải rụng rời, hoảng vía
khi nghe đến tên Đà Nẵng...
Sân tàu, sau khi binh sĩ và dân quá giang đă xuống
hết, ngập ngụa những rác rưởi,
nhớp nhúa như băi rác nằm bên hông chợ Cầu
Ông Lănh Sàig̣n. Thủy thủ đoàn phải mất hơn
một tiếng đồng hồ mới xịt rửa
xong.
Tám giờ sáng (8:00 giờ) ngày 30/3/75, Cơ Xưởng
Hạm Vĩnh Long, HQ-802, tách bến, rời vịnh Cam
Ranh, mang theo một dư vị đắng chát, hậu
quả tồi tệ của những quyết định
bất trí của vị nguyên soái bất tài.
Khi đang hải hành băng ngang Ḥn Dung, dân chài địa
phương gọi là Ḥn Yến v́ đó là nơi
rất đông chim yến tụ về làm tổ, HQ-802
nhận được phản lệnh của Bộ Tư
Lệnh Hải Quân Hành Quân Biển, hủy bỏ
lệnh đi Qui Nhơn để trở lại Cam Ranh
đón Sư Đoàn TQLC về Vũng Tàu. Thêm một
lần nữa tôi cảm thấy chán ngán về sư
bất nhất, thiển cận, của thượng
cấp, nhất là trong t́nh thế khẩn trương,
dầu sôi, lửa bỏng hiện tại. Một phút,
một giờ, đều có thể quyết định
sự thành-bại của cuộc chiến, sự
mất-c̣n của Miền Nam. Viễn tượng
bại trận làm tôi phẫn khích...
HQ-802 về đến Cam Ranh hồi 2:00 giờ chiều
(30/ 3/75) và được lệnh cặp cầu Bộ
Tư Lệnh Vùng 2 Zuyên Hải. Gió Đông-Nam. Cầu tàu
được đặt trong một hồ nước
hẹp mang h́nh dáng một chiếc phễu, hai bên là núi
đá. Hai dăy núi đá ép dần lại với nhau,
tạo thành một lối thoát ra biển gọi là
Cửa Nhỏ để đối lại với
đường dẫn vào vịnh rộng lớn hơn
nằm ở phía Nam, được gọi là Cửa
Lớn.
Vào mùa này, gió Đông Nam lọt vào chiếc phễu và trườn
đi rất mạnh, thổi thẳng góc vào cầu
tầu. Để cặp cầu hạm trưởng có hai
chọn lựa: Cặp trên gió hoặc cặp dưới
gió. Cặp trên gió dễ dàng hơn, nhưng sẽ
rất vất vả khi rời cầu, nhất là khi có
hàng sư đoàn binh sĩ ngổn ngang trên sân chính.
Cặp dưới gió khó khăn hơn và cũng
rất mệt khi tách bến v́ dễ bị gió đẩy
vào ghềnh đá. Tôi cân nhắc những yếu
tố đó khá lâu trước khi chọn vào cầu tàu,
trên gió.
Binh sĩ bắt đầu nhập hạm lúc 3:00
giờ chiều. Sau khi đơn vị chót TQLC lên tàu,
hàng ngàn thân nhân và bạn hữu của các quân nhân
Hải Quân sỏ tại cũng ồ ạt kéo
xuống cầu tàu, tạo nên cảnh tranh lấn
hỗn loạn để dành nhau lên tàu.
Đến lúc này, chứng kiến cảnh tượng
đó, tôi mới thực sư thâm cảm được
niềm lo âu và nỗi khổ tâm của các thuyền
trưởng Quân vận đĩnh LCU tại băi
Thuận An, của Hạm trưởng HQ-402 và HQ-403
tại băi Tiên Sa, Đà Nẵng, của Hạm trưởng
HQ-505 và HQ-404 tại băi và cầu tàu Chu Lai. Tôi cũng
nhận ra rằng chính những đám đông hỗn
loạn này là những nguyên do đưa đến
sự tan hàng bi thảm trên đường số 7,
tại băi Thuận An, tại Đà Nẵng và Chu Lai.
Họ là những sợi giây vô h́nh đă trói chặt
tay binh sĩ đến không c̣n khả năng chiến
đấu. Nhưng không ai có thể trách cứ
được những biển người thống
khổ đó v́ họ cũng ham muốn sự
sống, họ cũng yêu chuộng nền Cộng Ḥa và
đời sống tự-do như bất cứ người
nào. Đáng dè bửu là những người hữu trách
tài hèn, không đủ trí-mưu để tiên
liệu, để nhận ra những nguyên do đó ngơ
hầu t́m ra phương cách trị liệu trước.
Càng đáng kết tội hơn là nhóm đồ
tể phản quốc, vào thời điểm đó,
đang nắm quyền chính tại Miền Bắc...
Sáu giờ (6:00 giờ) chiều (30/3/75), cầu tàu
trở lại trạng thái b́nh thường. Trên
cầu chỉ c̣n loáng thoáng một số nhỏ quân
nhân Hải Quân. Con tàu nặng hơn, ch́m sâu hơn do
sức nặng của mấy ngàn người quá giang,
và gió Đông-Nam cũng tăng thêm tốc độ, làm
cho vận chuyển rời cầu tàu khó khăn gấp
bội.
Những quy tắc vận chuyển b́nh thường không
giúp tôi đưa được tàu ra khỏi bến.
Mực nước không đủ sâu cho máy và tay lái
đáp ứng hữu hiệu. Gió mạnh tiếp
tục ép sát HQ-802 vào thành tàu. Đầu óc tôi căng
thẳng. Tôi đành phải quyền biến, đành
phải dùng đến những biện pháp vận
chuyển ngoài sách vở...
Tôi ra lệnh cho các sân tháo và kéo hết các dây
cột về tàu, ra lệnh cho pḥng lái ḱm chặt góc
lái vào số không, ra lệnh cho hầm máy vào số lùi
nhẹ rồi tăng dần đến lùi hết
tốc độ. Mặt nước sau lái tàu dẫy
đạp dữ dội. Thân tàu rung chuyển và
bắt đầu đáp ứng theo lệnh. Tàu nhích
dần ra, và lái tàu từ từ lên gió. Tôi ra lệnh
giảm bớt tốc độ máy dần dần và
cho tay lái hết góc độ về hướng gió
để mũi tàu chuyển sang bên trái. Khi mũi tàu
vừa ra khỏi trụ cầu cuối cùng, tôi cho
gọi cả hai tiểu đĩnh LCVP tới, áp vào mũi
tàu và đẩy hết tốc lực.
HQ-802 tiếp tục lùi sang kè đá phía đối
diện. Tôi khẩn cấp cho gài hai máy vào số
tiến, để máy tả ở tốc độ 2 và
tăng máy hữu lên tốc độ tối đa. Hai
tiểu đĩnh LCVP tiếp tục đẩy. Mũi
tàu nhích dần lên gió... Tôi cho máy tả ngừng, máy
hữu xuống tốc độ 3, và giữ nguyên t́nh
trạng đó cho đến khi HQ-802 nằm song song
với hai vách núi.
Sau đó tôi cho trả tay lái về số không, và
chuyển cả hai máy vào tốc độ 2 và lái
HQ-802 ra giữa vịnh lớn để trục hai
tiểu đĩnh LCVP lên tàu. Sự căng thẳng
tột độ khi vận chuyển làm tôi mệt nhoài.
Tôi rời ghế Hạm trưởng, chập
choạng đi tới bàn hải đồ và gục
xuống. Tôi nghe mơ hồ như có ai đó lên
tiếng.
- Gọi Bác sĩ...
Và tiếng gọi ngọt ngào, nhơng nhẽo của con
gái tôi.
- Bố... Bô..ố!
Tôi tỉnh dậy sau mũi thuốc. Ông Bác sĩ khuyên
tôi nên xuống pḥng nghỉ ngơi. Tôi ngỏ lời
cám ơn ông nhưng từ chối v́ c̣n phải
dẫn lộ HQ-802 ra khỏi Vịnh Cam Ranh. Tôi trở
lại ghế Hạm Trưởng. Nhân viên tiếp
vụ mang lên cho tôi một ly sữa ấm. Tôi uống
hết ly sữa và hồi phục dần dần.
Tám giờ tối (8:00 giờ) ngày 30/3/75, HQ-802 ra
khỏi Vịnh Cam Ranh để không bao giờ trở
lại nữa. Giă từ Cam Ranh.
Để tăng sự an toàn cho mấy ngàn người
trên tàu, tôi chọn hải tŕnh xa tắp ngoài khơi
để dẫn HQ-802 về Vũng Tàu, về bến cũ,
nơi mà chúng tôi đă chia tay hơn 40 ngày trước
đây. Mười hai giờ khuya (12:00 giờ), điểm
giao thời giữa hai ngày 30/3/75 và 31/3/75. Tôi đến
bàn hải đồ, kiểm soát vị trí chiến
hạm và viết công điện báo cáo vị trí cho
Bộ Tư Lệnh Hải Quân Hành Quân Biển, Bộ
Tư Lệnh Hải Quân Vùng 2 và Vùng 3 Zuyên Hải.
Một cơn gió lạnh thổi tạt qua đài
chỉ huy làm tôi run lẩy bẩy. Tôi cảm thấy
trời đất quay đảo và tôi qụy
xuống. Một nhân viên đương phiên nhào
tới đỡ lấy tôi và một người nào
đó ra lệnh vội vă.
- Đưa ổng xuống pḥng ngay.
Anh em d́u tôi rời đài chỉ huy.. Một người
thoa dầu xanh lên hai bên thái dương và ṿng quanh
cổ tôi... Họ đặt tôi lên giường. Ông Bác
sĩ trẻ chích cho tôi thêm một mũi thuốc
khỏe và một mũi thuốc an thần (?). Tôi
ngủ thiếp đi.
Vào một thời điểm nào đó trong đêm, sĩ
quan đương phiên lay tôi dậy. Tôi chống tay
ngồi dậy không muốn nổi v́ tác dụng
của mũi thuốc an thần, nhưng vẫn ráng nâng
người tôi lên bằng cả hai tay chống
xuống mặt giường.
- Thưa Hạm trưởng, có một Đại tá
Hải Quân lên đài chỉ huy, ra lệnh cho tôi đổi
lộ tŕnh. Tôi thưa lại là tôi không được
phép làm sái với tiêu lệnh hành quân và tiêu lệnh
hải hành của Hạm trưởng. Ông ra lệnh
cho tôi mời Hạm Trưởng lên đài chỉ huy.
- Có phải là ông Đại Tá lên tàu ḿnh ở Mủi Sơn
Chà không?
- Không phải, Thưa Hạm Trưởng.
- Ông này gầy ốm, nhỏ con.
- Ông giữ nguyên hải tŕnh tôi đă vẽ và thi hành
đúng các tiêu lệnh của tôi. Tŕnh với ổng:
Đại Tá Vương Hữu Thiều đang là Sĩ
Quan Thâm Niên Hiện Diện trên HQ-802...
Nói chưa đứt ư tôi lại ngă sập xuống
mặt giường và ch́m dần vào giấc ngủ
mệt nhọc...
V́ bận rộn với công việc, nhất là v́
những xúc động tâm lư gây nên bởi cuộc rút
quân thất bại tại Đà Nẵng và những
diễn biến quân sự bất lợi kế
tiếp, tôi quên bẵng hẳn câu chuyện lạm
quyền (sĩ quan thâm niên hiện diện) nhỏ nhoi
này. Nhưng hơn một tuần lễ sau, Tư
Lệnh Hạm Đội cho tôi biết ông Hải Quân Đại
Tá gầy ốm, nhỏ con đó là ai.
- Me-sừ TBP, Tham Mưu Phó Nhân Viên, đề nghị
cất chức "toa".
- Thưa Commandant, v́ lư do ǵ?
- Xừ-lủy buộc "toa" là biếng nhác,
ngủ tỉnh bơ khi chiến hạm hải hành trong
vùng nguy hiểm, và coi thường Sĩ Quan Thâm Niên
Hiện Diện.
- Hoàn toàn láo khoét! Tôi không hề biết ông ta lên tàu
tôi hồi nào và tại đâu. Tôi cũng không hề
gặp ông ta lần nào trên tàu tôi. Trên suốt hải
tŕnh từ Đà Nẵng về đến Vũng Tàu,
Đề Đốc Thoại và Đại Tá Vương
Hữu Thiều kế tiếp nhau trong chúc vụ Sĩ
Quan Thâm Niên Hiện Diện trên HQ-802.
- "Moa" đă cự xừ-lủy dữ dội
rồi.
- Tôi có mặt 24/24 tại dài chỉ huy suốt hơn
một tuần lễ, vừa đích thân chỉ huy hành
quân vừa điều khiển hải hành. Trên
chặng chót Cam Ranh-Vũng Tàu, tôi ngă qụy hai lần
trên đài chỉ huy. Bác sĩ TQLC (?) ra lệnh cho anh
em đưa tôi xuống pḥng và điều trị cho tôi.
Ông ta cũng chích cho tôi một mũi thuốc an
thần để tôi dỗ giấc ngủ...
- "Moa" đă cho xừ-lủy biết những
cực nhọc, những hy sinh đáng phục của các
Hạm trưởng và thủy thủ đoàn các
chiến hạm Hạm Đội tại Đà Nẵng...
"Toa" yên tâm."Moa" lúc nào cũng đứng
bên cạnh các "toa".
- Sao lại có thứ tiểu nhân ti tiện như
xừ-lủy trong hàng ngũ sĩ quan Hải Quân.
Xừ-lủy đă ở trong Hải Quân lâu năm,
tất phải biết rằng một Hạm Trưởng
bị hạ tầng, sẽ phải mang nỗi nhục
đó suốt đời chớ! Tôi sẽ ăn thua
đủ với xừ-lủy.
HQ-802 về tới Vũng Tàu hồi 4:20 chiều ngày
31/3/75, và, theo lệnh của Tư Lệnh Hải Quân Vùng
3 Zuyên Hải, chiến hạm vào cặp cầu Alaska
để trả Sư Đoàn TQLC và dân tị nạn lên
bờ.
Tám giờ sáng (8:00 giờ) ngày 01/4/75, Cơ Xưởng
Hạm Vĩnh Long, HQ-802, rời cầu Alaska, ra neo
tại băi trước Vũng Tàu, chấm dứt
chuyến viễn du, đầu tiên và cũng là
cuối cùng, suốt chiều dài bờ biển Việt
Nam Cộng Ḥa, một chuyến đi để làm
chứng nhân bất đắc dĩ và đau khổ
của những cuộc hành quân triệt thoái thủy
bộ hỗn loạn, đầy bi thảm, hiệu báo
ngày sụp đổ gần kề của Việt Nam
Tự Do.
Nhiệm vụ của Cơ Xưởng Hạm Vĩnh
Long, HQ-802, trong cuộc chiến 1960-1975 sắp măn, và bây
giờ nó nằm tại đây, chờ chuyến
hải hành chót trên Biển Đông.
Vũ Quốc Công
|