Hải
Quân Truyền Thống
Trường Phúc |
||||
Nói về truyền thống trong các quân
binh chủng th́ Hải Quân là một quân chủng có
nhiều truyền thống cao đẹp và dễ thương
nhất. Khi c̣n phục vụ Hải Quân Việt Nam
Cộng Ḥa, có bao giờ bạn tự hỏi tại
sao quân phục tiểu lễ và đại lễ
của Hải Quân trên thế giới đều là
một màu trắng? Tại sao người ta đặt
tên cho những chiến hạm? Tại sao cấp
bậc sĩ quan thấp nhất trong hải quân Hoa
Kỳ lại được gọi là Ensign mà không là
Second Lieutenant như các quân chủng khác? Trong phạm vi
bài sưu khảo này, người viết chỉ
muốn đề cập đến nhưng truyền
thống của Hải quân quốc tế, đặc
biệt là Hoa Kỳ v́ US Navy hiện tại là một
lực lượng Hải Quân lớn nhất toàn
cầu và sau đó là truyền thống của Hải
Quân Việt Nam Cộng Ḥa tuy rằng rất giới
hạn v́ thời gian người viết phục
vụ trong quân chủng này quá ngắn nên những
nhận xét chỉ từ kinh nghiệm cá nhân.
Trước hết chúng ta hăy bàn qua
về sự liên hệ ǵữa những người lính
biển, ngôn ngữ toàn cầu và văn minh nhân
loại. Ngày nay thế giới có ba ngôn ngữ
được dùng nhiều nhất. Đó là Anh, Pháp và
Tây Ban Nha. Nếu kể về số lượng th́
phải kể thêm Mandarin của Trung Quốc v́ có
một dân số lớn nhất là 1,4 tỷ người.
Nhưng nếu bàn về sự phổ biến th́ trước
nhất là English, kế đến là Spanish và sau cùng là
Franҫais. Ba ngôn ngữ Anh, Pháp và Tây ban Nha có chung
một mẫu số. Đó là ba quốc gia có nhiều
thuộc địa nhất. Ba quốc gia này đều
đă từng có một lực lượng hải quân
hùng mạnh nhất thế giới trong lịch sử
cận đại. Hải quân Tây ban Nha từng làm bá
chủ đại dương trong hai thế kỷ 16 và
17. Anh quốc đă từng có một hải đội
hùng mạnh nhất trong thế kỷ 18 và 19. Lực lượng
hải quân Pháp tuy không hùng hậu bằng Anh Quốc
nhưng tàu chiến của họ đă từng có
mặt trên nhiều đại dương trong thế
kỷ 18 và 19. Những thuộc địa của Pháp
nằm rải rác khắp thế giới như Á Châu là
vùng Indochina, một phần lớn Phi Châu (Morroco, Algeria,
Sudan, Chad …)và Bắc Mỹ (Quebec, Montreal, Louisiana,
Oregon). Thuộc địa của Anh và Tây Ban Nha c̣n
nhiều hơn nữa trải rộng khắp năm châu.
Nhờ đâu mà ba quốc gia kể trên có nhiều
thuộc địa như vậy nếu không phải là
những lực lượng hải quân và thương
thuyền và cũng nhờ vậy mà văn hóa và ngôn
ngữ của họ được phổ biến
đến các nước thuộc địa? Từ
nhiều thế kỷ trước cho đến
hiện đại, những người đi biển
đă là những sợi giây kết nối văn minh
nhân loại làm cho một thế giới tuy là năm
lục địa tách rời nhưng đă trở thành
thân thiện và ḥa b́nh hơn. Tại sao những người thủy
thủ mặc màu trắng?
Trước hết là hăy t́m hiểu
tại sao hải quân trên thế giới đều
chọn màu trắng cho quân phục. Tại sao không là
một màu khác mà lại là màu trắng? Ngược gịng
lịch sử th́ ta biết nghề đi biển
vốn là một là một nghề được coi là
lâu đời nhất. Nói theo ngôn ngữ bây giờ th́
là “xưa như trái đất”. Từ ngàn năm trước,
phần lớn quần áo trang phục đều
được làm từ bông vải trắng (cotton) v́
loại cây này dễ trồng. Quần áo được
làm từ vải trắng rất thông dụng và ít
tốn kém. Kỹ thuật nhuộm sau đó được
phát minh để vải trắng được tŕnh bày
với nhiều màu sắc khác nhau. Tuy nhiên màu trắng
vẫn là phổ thông nhất v́ không hấp thụ ánh
nắng nên làm việc ngoài trời như những người
thủy thủ cơ thể không bị thiêu đốt.
Ngoài ra theo truyền thuyết th́ màu trắng tượng
trưng cho sự ḥa b́nh nên những người đi
biển thời xưa khi hải hành đến
những vùng đất mới thường mặc màu
trắng để truyền đạt rằng họ
đến với mục đích ḥa b́nh. Theo một vài
sử liệu th́ màu trắng là tượng trưng
cho sự kết hợp của 7 đại dương
với lư luận nếu ta kết hợp của 7 màu căn
bản từ cầu vồng (rainbow) là red, orange, yellow,
green, blue, indigo, violet th́ chúng ta sẽ có được
màu trắng tinh tuyền. Ngược lại nếu
chiếu một tia sáng trắng qua một lăng kính th́
ánh sáng sẽ biến thành 7 màu căn bản như
đă nói ở trên. Màu trắng trên trang phục c̣n
được xem là hấp dẫn với phái nữ v́
tượng trưng cho sự trong trắng, ngây thơ và
hoà b́nh. Phải chăng v́ vậy mà y phục cô dâu
phải là màu trắng? Quân phục trắng của
Hải quân bao giờ cũng được xem là
bắt mắt và dễ mến đối với phái
đẹp. Ai cũng công nhận màu trắng của
hải quân làm cho những chàng thủy thủ sáng nước
hơn các binh chủng khác. Có phải v́ thế mà
những chàng lính biển mang tiếng là hào hoa
nhiều đào chăng? Hải quân có 12 bến nước
nhưng có 13 bến t́nh.. Hàng Hải Thiên Văn và tên của các Khóa
Sĩ Quan Hải Quân Nha Trang
Thời cổ khi la bàn chưa được
phát minh người đi biển dùng những ngôi sao
trên trời để xác định vị trí tàu
thuyền của họ. Theo quan sát của các nhà thiên văn
Hy Lạp thời cổ, họ thấy mặt trời
di chuyển qua 12 nhóm sao đặc biệt theo đúng
chu kỳ là một năm. Những nhóm sao (constellation) này
kết hợp thành Cung Hoàng Đạo (Zodiac Signs).
Với trí tưởng tượng phong phú, họ đặt
tên cho những nhóm sao theo h́nh dáng những con thú
hoặc những nhân vật theo thần thọai Hy
Lạp để dễ nhận diện. Các nhóm sao này có những tên như sau: Aries: Dương Cưu Taurus: Kim Ngưu
Gemini: Song Nam Cancer: Bắc Giải Leo: Hải Sư Virgo:
Xử Nữ Libra: Thiên Xứng Scorpio: Hổ Cáp
Sagittarius Nhân Mă Capricorn: Nam Dương
Aquarius: Bảo B́nh Pisces: Song Ngư Nói là mặt
trời đi ngang qua các nhóm sao cho dễ hiểu nhưng
thực ra trong Thái Dương Hệ th́ mặt trời
đứng yên trong khi đó trái đất di chuyển
quanh mặt trời theo một quỹ đạo h́nh
bầu dục với thời gian là 365 ngày ¼ tṛn
một chu kỳ. Đối với một người
quan sát bầu trời đứng dưới mặt
đất sẽ thấy các nhóm sao này di chuyển xuyên
qua mặt trời. Hay nói cách khác th́ mặt trời di
chuyển xuyên qua các nhóm sao này. Vào ngày 21 tháng 3 hàng năm,
mặt trời sẽ đi qua điểm xuất phát
(c̣n có tên là Xuân Phân) là nhóm Dương Cưu nên
được gọi là số 1. Sau đó mỗi tháng
đi qua một nhóm sao và khi đến nhóm sao Song Ngư
th́ là đủ một ṿng là điểm kết thúc
(Thu Phân) và đó là số 12. Các khóa Sĩ Quan Hải
Quân Nha Trang được đặt tên theo vị trí
các nhóm sao của cung Hoàng Đạo thí dụ như:
Khóa 1: Đệ Nhất Dương Cưu, Khóa 2: Đệ
Nhất Kim Ngưu đến khóa 12 là Đệ
Nhất Song Ngư. Kế tiếp là khóa 13 là Đệ
Nhị Dương Cưu, Khóa 14 là Đệ Nhị Kim
Ngưu. Hết ṿng 2 là khóa 24 là Đệ Nhị Song
Ngư. Môn Hàng Hải
Thiên Văn được dạy trong trường Sĩ
Quan Hải Quân Nha Trang để tạo cho nguời sĩ
quan khi tốt nghiệp sẽ có những kiến
thức căn bản về nghành hàng hải định
vị chiến hạm căn cứ vào những v́ sao trên
trời. Thời đại kỹ thuật hiện
tại với RDF (Radio Direction Finder), LORAN-C và sau là GPS giúp
cho công tác định vị dễ dàng và nhanh chóng nhưng
môn hàng hải thiên văn vẫn cần thiết trong
trường hợp các hệ thống điện
tử bị shutdown. Ngoài ra học về hàng hải thiên
văn khiến cho người sĩ quan hải quân
biết dùng toán học để áp dụng trong
việc định vị làm cho chàng sẽ tự tin hơn
khi thu thập thêm kinh nghiệm hàng hải. Môn học này
đă mang lại nhiều thú vị khi chúng tôi thực
tập nh́n lên bầu trời hàng đêm để t́m
sao. Các nhà thiên văn thời cổ đă dùng
những nhân vật trong thần thoại Hy Lạp để
đặt tên tinh tú nên có những chuyện rất thơ
mộng. Một thí dụ là chuyện Nhóm sao Hiệp Sĩ① Orion. Từ 3 ngôi sao tạo thành
thắt lưng người Hiệp Sĩ theo một
đường thẳng về phía Nam ta có thể
thấy sao Sirius sáng rực một màu xanh biếc
của nhóm Canis Major kế sát một bên. Theo truyền
thuyết Hy Lạp th́ chàng Hiệp Sĩ Orion đem ḷng
si mê 7 chị em tiên nữ Pleiades con của thần Titan
Atlas. (Nhóm sao Pleiades gồm 7 ngôi sao nằm về hướng
đông bắc của Orion xuyên qua một đựng
thẳng hàng với sao Aldebran). Nhưng Artemis người
yêu Orion tha thiết nhưng không được đáp
lại đă sai Scorpio là một tướng lănh dưới
quyền rượt theo Orion để ngăn cản chàng
hiệp sĩ đa t́nh. Orion bèn mang 7 chị em tiên
nữ Pleiades đi trốn. Hàng ngàn năm trôi qua Scorpio
vẫn miệt mài rượt theo Orion và 7 nàng tiên
nữ nhưng không bao giờ đuổi kịp v́ hai
nhóm sao này ở vị trí đối nghịch trên cung
Hoàng Đạo. Có nghĩa là cả hai sẽ không bao
giờ xuất hiện trên cùng một bầu trời.
Giới hàng hải thời cổ c̣n có một v́ sao
dẫn đường rất tốt là sao Bắc Đẩu
(North Star or Polaris). Người ta có thể t́m thấy
sao Bắc Đẩu căn cứ vị trí của Big
Dipper (tên khoa học là Ursa Major có nghĩa là The Great
Bear). Lấy khoảng cách lớn nhất của 2 ngôi
sao trong nhóm Big Dipper kẻ một đường
thẳng với một chiều dài gấp năm
lần sẽ t́m ra sao Bắc Đẩu nằm ở
vị trí cuối cùng của nhóm Little Dipper (Little Dipper
c̣n được gọi là Ursa Minor, The Small Bear).
Sở dĩ sao Bắc Đẩu luôn luôn chỉ về
hướng Bắc v́ vị trí của sao này thẳng
hàng với trục của trái đất ở Bắc
Bán cầu v́ thế khi trái đất quay th́ vị trí
của sao Polaris sẽ không thay đổi, luôn luôn
chỉ về hướng Bắc với sai biệt là
½ °. Mà khi biết hướng Bắc th́ người
ta cũng t́m ra dễ dàng những hướng c̣n
lại như Đông, Tây và Nam. Tuy nhiên ta sẽ không
thấy sao Bắc Đẩu nếu đang hải hành
ở Nam Bán Cầu. V́ thế các người đi
biển đă nhờ vào một nhóm sao có tên là The
Southern Cross thuộc Constellation Crux. Southern Cross là do 4 ngôi
sao sáng hợp thành một h́nh tương tự như
Thập Tự giá mà đuôi của nó chỉ về hướng
Nam. Southern Cross được khám phá bởi một nhà
đi biển ngườ́ Italian vào thế kỷ 16 trên
đường đi India. Chào kính trong quân
đội và hải quân.
Sự chào kính bắt nguồn từ
thời trung cổ bên Âu châu. Các hiệp sĩ khi
gặp nhau thường đưa tay phải ra cho đối
phương thấy để chứng tỏ ḿnh không
dấu vũ khí. Người cấp dưới thường
phải đưa tay ra trước và người
cấp trên đưa ra sau để đáp lễ.
Tập tục này lan sang quân đội và dần
dần biến hoá thành sự chào kính và được
áp dụng cho đến ngày nay. Trong Hải quân Hoa
Kỳ, người quân nhân khi thấy thượng
cấp của ḿnh đang đi ngược chiếu
phải đưa tay chào kính trước sáu bước
và ngưng chào kính sau khi hai người qua mặt nhau 3
bước. Sĩ quan thượng cấp thường
chào đáp lễ với thái độ lịch sự. Truyền thống chào kính của Hải
quân cũng được áp dụng với các
chiến hạm khi hải hành bằng những hồi c̣i
khi gặp nhau. Chiến hạm nhỏ hụ c̣i trước
v́ hạm trưởng tàu nhỏ bao giờ cũng kém
thâm niên hơn hạm trưởng tàu lớn. Chiến
hạm lớn trả lời cũng bằng những
hồi c̣i. Thời thế kỷ 14 các chiến hạm
thương chào kính nhau bằng những phát đại
bác. Thường là 7 phát đại bác được
dùng khi hai bên chào kính lẫn nhau và số bảy có
thể bắt nguồn từ ư thức trong thiên văn
và tôn giáo. Vào thế kỷ 14 người ta đă xác
định được 7 hành tinh trong Thái Dương
hệ và theo kinh thánh th́ Thượng Đế sau khi
tạo dựng vũ trụ th́ ngài nghỉ ngơi vào
ngày thứ bảy. Thủ tục bắn đại bác
chào kính bắt nguồn từ Hải Quân Hoàng gia Anh.
Với lư luận khi các súng đại bác được
bắn rồi th́ khả năng tấn công của
chiến hạm sẽ nhất thời vô hiệu. Do
đó khi nổ súng đại bác khi không giao chiến
được xem là một sự kính trọng và tin tưởng
của cả hai bên.
Hải quân Anh quốc được xem là
hùng mạnh nhất trong những thế kỷ 18, 19
đă từng đ̣i hỏi hải quân những
quốc gia khác phải chào kính chiến hạm Anh
quốc trước bằng những phát đại bác.
Cũng theo truyền thống hành hải, khi một
chiến hạm đến thăm một hải
cảng của một quốc gia bạn, chiến
hạm sẽ bắn chào thành phố này bằng 7 phát
đại bác. Các ổ đại bác trên bờ
sẽ đáp trả lễ bằng mỗi phát súng chào
của đối phương bằng 3 phát do sự
dồi dào đạn dược hơn và v́ vậy có
nguồn gốc của 21 phát súng chào. Từ đây các
quốc gia thường bắn 21 súng đại bác
để chào mừng những vị quốc khách khi
những người này đến viếng thăm ②. Cấp bậc Ensign của Hải quân Hoa
Kỳ.
Cấp bậc thấp nhất của sĩ
quan trong quân đội Hoa Kỳ là Second Lieutenant tương
đương với thiếu uư của Quân Lực
Việt Nam Cộng Ḥa. Nhưng thiếu
úy trong US Navy đươc gọi là Ensign. Tại sao
lại có sự khác biệt này? Theo tự điển
th́ Ensign có nghĩa symbol, flag, pennant. Trong thời nội
chiến, một đơn vị kỵ binh cấp
tiểu đoàn thường mang theo là cờ đơn
vị khi đi hành quân. Lá cờ này được người
sĩ quan kém thâm niên nhất của đơn vị
mang theo trên lưng ngựa. Và v́ vậy cấp bậc
Ensign cũng từ đó mà ra và được
truyền sang hải quân Hoa Kỳ. Trong US Navy, lá cờ
treo phía sau lái chiến hạm cũng được
gọi là ensign. Tại sao các
chiến hạm được nhân cách hóa là nữ
giới? Tất cả
chiến hạm Hải Quân thế giới đều
được xem là phái nữ. Ngay cả trong giới
truyền thông khi đọc tin, các xướng ngôn viên
vẫn đọc là she, her. i.e. Hàng Không Mẫu Hạm
USS Midway hiện đă về hưu ở hải
cảng San Diego sau khi phục vụ US Navy 47 năm. Người
viết bài này đă có dịp đặt chân lên
chiến hạm này vào cuối năm 1972 ở Singapore
khi chiến hạm tổ chức mừng Giáng Sinh
với phái đoàn USO được cầm đầu
bởi nghệ sĩ tài danh của Hoa Kỳ Bob Hope. Dưới
đây là một trích đoạn về tiểu sử
chiến hạm này trên WikiPedia. Để ư ta sẽ
thấy những từ Her, she để nói về USS
Midway. USS Midway
(CVB/CVA/CV-41) is an aircraft
carrier,
formerly of the United
States Navy, the lead
ship of her class. Commissioned a week after the
end of World War II, Midway was the largest ship in the world until 1955, as
well as the first U.S. aircraft carriertoo
big to transit the Panama Canal. She operated for 47 years,
during which time she saw action in the Vietnam
War and
served as the Persian Gulf flagship in 1991'sOperation Desert Storm. Decommissioned in
1992, she is now a museum
ship at
the USS
Midway Museum, in San
Diego, California, and the only remaining U.S. aircraft carrier
commissioned right after World War II ended that was not an Essex-class aircraft carrier. Nay trở
lại với câu hỏi tại sao các chiến hạm,
kể cả thương thuyền đều được
nhân cách hóa với phái nữ?
Ngôn ngữ nhân loại có một đặc
điểm chung là thêm những ư nghĩa cho những
danh từ chỉ những vật dụng thông thường
và xem đó như những đối vật có đời
sống. Anh ngữ người ta gọi là characterize
hoặc personify. Nhiều vật được liệt
vào giống đực (masculine) và một số khác
được xem là giống cái (féminine). Ai đă
từng học tiếng Pháp rất rành về chuyện
này như Le Soleil, La maison, La Mère. Những
danh từ như the sun, winter, death được xem là
masculine. Ngược lại những ǵ tượng trưng
cho thẩm mỹ, dịu dàng th́ là giống cái. Cũng
v́ thế ta thường nghe người Mỹ gọi
trái đất thân yêu là Mother Earth v́ đă mang lại
sự sống cho nhân loại. Những ngôn ngữ phân
biệt những danh từ giữa đực và cái rơ
ràng như tiếng Pháp là điển h́nh th́ tất
cả thuyền bè, tàu chiến đều được
xem là giống cái. Những người thủy thủ
thời xa xưa thường nói về con tàu của
họ như một người mẹ, một người
chị, người vợ thân yêu hay em gái để
tỏ sự thân thiện nhớ nhung trong những
chuyến đi biển dài mấy tháng trường. Vào cuối
thế kỷ 20 với phong trào giải phóng phụ
nữ bùng nổ khắp thế giới, các chị
phụ nữ không muốn các tàu bè được nhân
cách hóa như phái đẹp v́ cảm thấy bị xúc
phạm nên đă có nhiều người đề
nghị gọi các tàu bè chiến hạm là “it” thay v́
“she” or “her” nhưng nghe nói là đề nghị này
không được xă hội hoan nghênh cho lắm. Hải quân và kư
hiệu truyền tin quốc tế. Thời gian đầu
khi vô tuyến điện chưa được phát
minh, các chiến hạm và thương thuyền liên
lạc với nhau bằng hai phương tiện
phổ thông nhất là cờ giám lộ (International Signal Flags) và đánh đèn theo kư hiệu Morse. Những
mẫu tự Latin được biểu hiệu
bằng những lá cờ màu sắc khác nhau. Một vài
thí dụ như các mẫu tự B, L, V, D, N, X được
biểu hiệu bằng những lá cờ
Các mẫu
tự ABC khi liên lạc qua hệ thống âm thoại
đều được bạch hóa bằng những
danh từ để tránh bị hiểu lầm và
sự tiêu chuẩn hóa này được hải quân và
hàng hải trên toàn cầu chấp nhận. Thí dụ
như các mẫu tự từ các lá cờ ở trên
sẽ được đọc là B = Bravo, L = Lima, V
= Victor, D = Delta, N
=November, X = X-ray. Ngoài ra c̣n
một số cờ đặc biệt (Navy Signal Pennants)
để các chiến hạm và tàu thương
thuyền liên lạc với nhau. Mỗi pennant đều
có ư nghĩa khác nhau. Dười đây là một vài
thí dụ:
Trong hải quân
ai cũng biết đọc những kư hiệu này. Riêng
các thủy thủ ngành Giám lộ phải rành nghề
truyền tin bằng cờ và đèn. Tôi chợt
nhớ đến một kỷ niệm trên chiến
hạm HQ3. Vào năm 1972 thời mà nhà văn Phan
Nhật Nam gọi là Mùa Hè Đỏ Lửa, HQ3
được biệt phái ra Vùng 1 Duyên Hải.
Chiến hạm hải hành chung với Đệ
Thất Hạm Đội Hoa Kỳ. Bỗng thấy tàu
Mỹ chớp đèn lia lịa. Sĩ quan đương
phiên hỏi một hạ sĩ Giám Lộ đứng bên
cạnh: “Tầu Mỹ nó muốn cái ǵ vậy?”. Anh
hạ sĩ trả lời “What’s Ship?”. Sĩ quan
đương phiên ra lệnh:”Anh đánh đèn cho nó
biết ḿnh là HQ3 của South VietNam Navy”. Anh hạ sĩ
mở đèn chớp chớp coi bộ rất điệu
nghệ. Một lát sau tàu Mỹ lại chớp đèn.
Lại nghe một câu hỏi và sau đó một câu
trả lời: “What’s Ship?” Lần này th́ sĩ quan
đương phiên trở nên nghi ngờ sao tàu Mỹ
lại hỏi đến hai lần nên ông theo dơi ánh
đèn từ tàu bạn kỹ hơn và khám phá người
hạ sĩ Giám lộ nói sai bét. Sau này mới biết
anh hạ sĩ mới được đổi về
tàu HQ3 sau 3 năm ở Giang Đoàn nên kiến thức
cờ đèn quên hết bởi vậy thủ kỹ
hai chữ “What’s Ship” khi tàu Mỹ hỏi cho chắc
ăn. Nghi lễ Vượt
Đường Xích Đạo. Crossing Equator Rituals. Hải quân
thế giới có một truyền thống vẫn c̣n
tồn tại đên ngày nay là khi một người
thủy thủ mới vào nghề mà vượt
đường xích đạo lần đầu tiên thường
được các đàn anh làm lễ cho anh chàng
thủy thủ này được “lột xác” để
chính thức gia nhập vào gia đ́nh của Hải
Long Vương King Neptune.③ Nói là lột xác
cũng không sai v́ trước đó anh lính biển ngây
thơ được gọi là “pollywok” và sau
buổi lễ, chàng được gọi là
“shellback”. Truyền thống Crossing Equator Rituals c̣n có
tên gọi là “Order of Neptune”. Thuyền thống này
bắt nguồn từ 400 năm trước từ
giới hàng hải khi những người thủy
thủ đàn anh muốn đánh giá những người
thủy thủ tập sự xem họ có chịu đựng
những thử thách nhọc nhằn của người
lính biển. Giới đi biển tin tưởng
rằng khi tàu họ vượt đường xích
đạo th́ Hải Long Vương (King Neptune) sẽ lên
tàu dùng uy quyền của ḿnh để xét đoán
những thủy thủ tập sự và khảo sát xem
những người này có xứng đáng trở thành
những đứa con của biển cả. Truyền
thống này sau được các hải quân của
thế giới dùng để xác định khả năng
người lính biển.
Nghi lễ thay đổi tùy theo văn
hóa của các quốc gia nhưng mục đích vẫn
giống nhau. Ngay bản thân cố tổng thống
Franklin D. Roosevelt cũng không thoát khỏi chuyện này
khi ông du hành trên chiến hạm USS Indianapolis năm 1936
khi chiến hạm này vượt đường xích
đạo.
“You will accept
most heartily and with good grace the pains and penalties of the awful
torture that will be inflicted upon you to determine your fitness to be one
of our Trusty Shellbacks,” Ngoài những
“shellback” thông thường c̣n có hai loại shellback
đặc biệt như sau. -Golden Shellback:
Nếu chiến hạm vượt đường xich
đạo ở giao điểm với đường
Kinh Tuyến Đổi Ngày (International Date Line) khoảng
900 hải lư phía đông của đảo Nauru về hướng
bắc của Australia trên Thái B́nh Dương. -Emeral Shellback:
Nếu chiến hạm vượt xích đạo ở
giao điểm với đường Prime Meridian
tức là đường kinh tuyến đi ngang
Greenwich, England cách quần đảo Săo Tome and Principe
khoảng 460 hải lư gần lục địa Africa trên
biển Đại tây Dương. Năm 2010,
Thủ tục Crossing Equator Rituals đă được
thực hiện một cách long trong giữa những
hải quân quốc tế khi các thủy thủ và
giới chức hải quân của nhiều quốc gia
như United States, Mexico, Argentina, Brazil, Columbia, Peru and
Uruguay đă vượt đường xích đạo
trên chiến hạm USS New Orleans LPD-18.
Trung úy Juan Rosato của hải quân Argentina
phát biểu cảm tưởng như sau: “Hải quân
của chúng tôi cũng có những nghi thức tương
tự. Thât là thú vị khi biết rằng những
truyền thống trong hải quân được ǵn ǵữ
và truyền đạt với tính cách quốc tế.
Đó là một vinh dự cho tôi khi được tham
dự nghi lễ này và cũng nhớ đó tôi nghĩ
giữa hải quân quốc tế đă có nhiều
cảm thông hơn.” Nghi lễ hạ thủy một chiến
hạm. Trong lịch sử nhân loại cận
đại, người ta đă quan trọng hóa vai tṛ
của các chiến hạm và các thương thuyền.
Bài sưu khảo này sẽ dùng Hải quân Hoa Kỳ làm
tiêu biểu trong công việc t́m hiểu sâu rộng hơn.
Nghi lễ hạ thủy chiến hạm của hải
quân quốc tế cũng tương tự như
hải quân Hoa Kỳ. Trong khi các vũ khí chiến lược như
phi cơ chiến đấu, thiết giáp chưa bao
giờ được chính phủ đặt tên ngoài
những danh số được sơn trên thân máy bay
hoặc thiết giáp. Ngược lại các chiến
hạm được đối xử một cách trân
trọng. Tất cả các chiến hạm đều
được mang danh hiệu USS (United States Ship) đi
trước tên chiến hạm thí dụ như USS
Midway CV-41, USS Dewey DDG-105. Nguyên tắc đặt tên cho các chiến
hạm Hoa Kỳ có thể tóm tắt như sau: Aircraft Carrier: đặt theo các trận
hải chiến nổi tiếng như Midway. Thời gian
gần đây người ta dùng tên của các vị
tổng thống như USS Ronald Reagan CVN-76, USS Abraham
Lincoln CVN-72.
Battle Ships:
dặt theo tên tiểu bang như USS Missouri BB-63, USS Iowa
BB-61, USS Wisconsin BB-64. Cruisers: đặt
theo tên của các thành phố lớn như USS Ticonderoga
CG-47, USS Indianapolish CA-35. Destroyers; đặt
theo tên các sĩ quan hoặc thủy thủ có nhiều
chiến tích và công trạng với US Navy như USS
Zumwalt DDG-1000. Zumwalt là tên của một đô đốc
nổi danh của Hải quân Hoa Kỳ trong thập niên
70 (Elmo R. Zumwalt). Ông cũng là một sĩ quan hải quân
trẻ tuổi nhất nắm chức vụ CNO (Chief of
Naval Operation). DDG-1000 là một khu trục hạm tối
tân nhất của Hải Quân Hoa Kỳ với kỹ
thuật tàng h́nh Stealth Technology. Có một chi
tiết nhỏ là trong khi các chiến hạm được
nhân cách hóa là giống cái nhưng tên của chiến
hạm có thể là một người đàn ông. Không
biết có ai trong giới phụ nữ lên tiếng phàn
nàn về chuyện này không. Trong thời gian sau này,
một số chiến hạm US Navy được đặt
tên theo phái nữ là những nhân vật nổi
tiếng như USS Mary Sears AGS-65, USS Grabrielle Gifford LCS-10. Hải quân hoàng
gia Anh quốc cũng cho các chiến hạm của
họ với 3 mẫu tự HMS (Her Majestic Ship) như HMS
Dauntless D-33 (Guided Missle Destroyer), HMS Astute S119 (Nucleared Attack
Submarine), HMS Hood.④
Nghi lễ hạ thủy (Launch Ceremony) là
một thí dụ đển h́nh của sự trân
trọng của Hải quân Hoa Kỳ đối với
một chiến hạm. Nghi thức này gồm có lễ
rửa tội (Chistening) với mẹ đỡ đầu,
đặt tên cho chiến hạm, Ủy nhiệm
(Commission) etc. Mở đầu buổi lễ, chiến
hạm được chính thức đặt tên cùng
với danh hiệu, lễ hạ thủy tiếp nối
với một chai sâm banh khi tàu rời ụ nổi
từ từ xuống nước. Nghi lễ rửa
tội Christening được cử hành với chai sâm
banh được người mẹ đỡ đầu
đập vào mũi tàu khi sợi dây cuối cùng
được cắt. ⑤Người mẹ đỡ đầu
của một chiến hạm được chọn
lựa kỹ càng và thường có một sự liên
hệ với tên chiến hạm. Thí dụ như Đệ
Nhất phu nhân Nancy Regan là mẹ đỡ đầu
cho Hàng Không Mẫu Hạm USS Ronald Reagan CVN 76. Hàng Không
Mẫu hạm mới nhất của Hoa Kỳ USS Gerald
R. Ford CVN 78 được hạ thủy ngày 3 tháng 10,
2013 với mẹ đỡ đầu là bà Susan Ford
Bales, con gái của cố tổng thống Gerald R. Ford.
Chiến hạm USS CVN 78 được chuyển giao cho
Hải Quân Hoa Kỳ ngày 22 tháng 7, 2017. Chiến hạm
đă được chính thức giao trách nhiệm
hoạt động với toàn thể thủy thủ
đoàn cùng ngày. Nghi lễ này được gọi là
Formally Commission và dự trù sẽ chính thức hoạt
động vào giữa năm 2020. Trung b́nh Hàng Không
Mẫu Hạm Hoa Kỳ phục vụ khoảng 50 năm.
Sau đó sẽ được De-Commisioned và trở thành
những Chiến hạm Bảo Tàng Viện cho du khách
viếng thăm. Tưởng cũng nên giải thích thêm
về hai danh từ Commision và De-commission của một
chiến hạm. Trước hết chúng ta nên biết
tất cả các sĩ quan trong quân đội Hoa Kỳ
đều được gọi là Commisioned Officers trong
ngày lễ ra trường sau khi nhận văn bằng
tốt nghiệp. Các sĩ quan này đă được
giao một trách nhiệm được đề
cập trong lời thề như bảo vệ Hiến
Pháp Hoa Kỳ, tuân lệnh vị tư lệnh tối
cao của quân đội tức tổng thống Hoa
Kỳ. Các sĩ quan trong quân lực Việt Nam Cộng
Ḥa cũng chính thức được commisioned khi
đưa tay thề trong ngày lễ ra trường. Nghi
lễ hạ thủy chiến hạm có nhiều
phần như đă nói ở trên trong đó sau khi
được chính thức được Commisioned
chiến hạm này sẽ được xem là một
thành phần của Hải Quân Hoa Kỳ. Sau một
thời gian phục vụ trung b́nh từ 40-50 năm, các
chiến hạm sẽ được chính thức
về hưu với nghi lễ Decomissioning cũng long
trọng không kém với sự tham dự của các
thủy thủ đoàn và gia đ́nh đă từng
phục vụ chiến hạm sắp về hưu. Các chiến hạm sau khi về hưu
được đem vào những hạm đội
dự bị. (US
Reserved Flets) Hải quân Hoa Kỳ có hai hạm đội
dự bị. Atlantic Reserved Fleet và Pacific Reserved Fleet.
Một số chiến hạm nổi tiếng được
chính phủ cho phép tân trang lại để trở thành
những Bảo tàng viện cho du khách thăm viếng.
Bạn đọc có thể thăm viếng những
chiến hạm này nếu có dịp.
USS Missouri BB-63. Trên chiến hạm này,
đại tướng Mc. Arthur đă chấp nhận
sự đầu hàng của Nhật Bản năm 1945.
Sau đó Đệ Nhị Thế chiến chính thức
chấm dứt. Chiến hạm được
decommissioned năm 1955. Chiến hạm hiện đang
neo ở Honollu, Hawá.
USS Lexington CV-16. Hàng Không Mẫu
Hạm (Essex-class). Chiến hạm hạ thủy năm
1942. Decomissioned 1991. Hiện
đang tọa lạc ở Corpus Christi, Texas. USS Midway, CV-41. Hàng
Không Mẫu Hạm. Hạ thủy 1945. Decommissioned 1992.
Chiến hạm này từng tham dự vào chiến tranh
Việt Nam. Một số lớn người tị
nạn Việt Nam đă từng được
chiến hạm này cứu vớt năm 1975. Hiện đang
neo ở San Diego, California.
Hải Quân Việt Nam Cộng Hoà cũng
đặt tên cho những chiến hạm. Khu Trục
hạm HQ1 (DE-251) được đặt tên là
Trần Hưng Đạo, một danh tướng đời
nhà Trần và cũng là Thánh Tổ của Hải Quân
Việt Nam Cộng Ḥa. Khu Trục hạm HQ4 (DE-334) có tên
là Trần Khánh Dư, một danh tướng khác trong
lịch sử chống giặc Tàu của dân tộc
Việt Nam.Các Dương Vận Hạm LST được
đặt tên của những thành phố lớn
của miền Nam như HQ500 Cam Ranh, HQ501 Đà Nẵng.
Hải Vận Hạm LSM được đặt tên
với những gịng sông như HQ404 Hương Giang,
HQ405 Tiền Giang. Các Tuần dương Hạm WHECH
được đặt tên theo những danh tướng
của lịch sử chống xâm lăng từ phương
Bắc như HQ3 Trần Nhật Duật, HQ5 Trần B́nh
Trọng,HQ16 Lư Thường Kiệt, HQ17 Ngô Quyền.
Truyền thống của Hải Quân
Việt Nam Cộng Ḥa.
Một trong những truyền thống mà tôi
được dạy dỗ trong ngày đầu tiên gia
nhập quân trường là phải kính trọng đàn
anh một cách tuyệt đối. Đàn anh nói đứng
là không được ngồi. Đàn anh nói 2+2=5 cũng
không dám căi. Viết đến đây tôi nhớ
lại một chuyện cười viết về
chế độ ưu việt của Cộng sản.
Nghe nói tại một đơn vị nọ người
ta đang t́m một chân kế toán binh lương. Sau
khi gạn lọc kỹ càng cộng thêm nhiều người
gửi gấm, cuối cùng vị thủ trưởng
ngồi xuống để phỏng vấn ba ứng viên
được lọt vào ṿng chung kết. Ông hỏi người
thứ nhất: 2+2 là mấy? Anh này trả lời là 4.
Lập tức anh bị đánh rớt. Người
thứ hai cũng được hỏi 2+2 là mấy?
Anh thứ hai cũng trả lời là 4. Anh cũng
bị đuổi ra ngoài. Đến người
thứ ba khi được hỏi 2+2 là mấy th́ anh này
láu cá và khôn ngoan hơn. Anh ghé tai hỏi người
phỏng vấn: Vậy th́ đồng chí muốn 2+2 là
bao nhiêu? Anh này được tuyển dụng ngay
tại chồ. Hệ thống tự chỉ huy của Trường
Sĩ Quan Hải Quân Nha Trang có nhiều truyền
thống rất đáng được đề
cập trong bài sưu khảo này. Điều đầu
tiên đáng nói nhất là tinh thân hữu giữa đàn
anh và đàn em. Trong những ngày đầu nhập quân
trường đàn em mà gặp đàn anh là sợ như
gặp một hung thần. Chuyện ǵ cũng có
thể bị lôi ra phạt. Một thí dụ như khi
thanh tra pḥng ốc, cán bộ đàn anh đeo găng
tay trắng quẹt trên nóc tủ rồi tuyên bố pḥng
không sạch sẽ thế là cả pḥng bị
phạt. Mà h́nh phạt th́ đủ kiểu từ móc
gị, thăng thổ (nhảy cóc), Chong Koon (hít đất
mà bàn tay phải nắm lại trên nền gạch). Pḥng
nào không bị bắt lỗi th́ bị khép vào tội
hại bạn bè thế là công bằng, cả khóa
bị phạt. Tôi c̣n nhớ có một niên trưởng
đă từng nói với một người đàn em là
“các anh chỉ có mỗi một tội độc
nhất là làm đàn em”. Sau này khi lên chức đàn
anh, chúng tôi mới nhận thức được quân
trường đă tập cho khóa đàn em là quen
với quân phong quân kỷ, hệ thống quân giai,
học cách tuân lệnh tuyệt đối và đó cũng
là nền móng của kỷ luật trong quân đội.
Th́ hành trước khiếu nại sau. Một truyền thống đáng quư
của quân trường Nha Trang là tổ chức
những nghi thức truyền thống cho khóa đàn em
trong thời gian mới nhập quân trường như
Nhận Đại Dương làm Mẹ. Cả khóa
đi bộ qua đường Duy Tân lội xuống
biển nhận Mẹ và uống sữa Mẹ là nước
biển. Đêm đầu tiên trong quân trường
cả khóa ra Thao Diễn Trường tŕnh diện các
Đao Phủ Thủ với áo đại lễ
trắng, đầu đội nón ngược, quần
short xanh và đi giầy 10H10. Bài diễn văn chào
mừng khóa đàn em do các Đao Phủ Thủ đồng
thanh hét vang quân trường để cướp tinh
thần đàn em thật khủng khiếp. Những ngày
sau đó có nhiều món ăn chơi thật độc
đáo. Màn Khiêu Vũ trên đồi cát, Tắm
suối Tiên từng cặp đàn em ôm nhau lăn
xuống vùng nước đọng sau trường vv.
Nhưng đáng nhớ nhất là “Lễ Nhận
Bố Con” cho hai khóa đàn anh và đàn em trong
thời gian huấn nhục. Mỗi đàn anh nhận
một đàn em làm con. Người Bố có nhiệm
vụ chỉ dạy, săn sóc người Con trong
những tuần đầu khi con ḿnh c̣n ngây thơ
bỡ ngỡ. Tuy chỉ là Bố Con trong tinh thần nhưng
giữa hai người thực sự xưng hô Bố
Con khi đối thoại và một t́nh thân thiết
được h́nh thành mà có nhiều cặp bố con
vẫn giữ liên lạc sau khi ra trường. Sự khác biệt giữa đàn anh và
đàn em được thể hiện một cách nghiêm
túc ở quân trường. Đàn em giơ tay chào niên
trưởng sáu bước khi đi ngược
chiều và thôi chào sau khi qua mặt đàn anh 3 bước.
Trong khi khóa đàn anh ăn cơm th́ khóa đàn em
đứng phơi nắng hè ở Thao Diễn Trường
để những người đàn anh cán bộ thanh
tra quân phục và t́m ra đủ mọi cớ để
phạt. H́nh phạt thông dụng nhất là chạy
quanh Thao Diễn Trường mà chúng tôi gọi là
“chạy chờ cơm”. C̣n nhớ những ngày đầu
khi mới vào quân trường không ai có thể
chạy đủ một ṿng nhưng chỉ vài tháng
sau là chúng tôi chạy 5, 10 ṿng rất dễ dàng. Th́ ra
đó cũng là một cách rèn luyện thể lực
mà các cấp chỉ huy có chủ ư. Trong quân trường
có những con đường trải đá rất
đẹp nhưng chỉ có đàn anh mới được
quyền đi mà chúng tôi gọi là “Đường
Quan”. Chàng đàn em nào bị bắt gặp trên con
đường quan là bị làm dê tế thần ngay
lập tức.
Khóa đàn anh dạy dỗ khóa đàn em
rất chu đáo trước khi được đi
bờ lần đầu tiên sau ngày lễ gắn Alpha.
Dĩ nhiên là có thanh tra bộ tiểu lễ trắng
mới giặt ủi láng cớng, bảng tên, giây
biểu chương phải đeo đúng cách, giầy
trắng không một hạt bụi. Sau đó có màn
dặn ḍ ra đường phải nghiêm chỉnh không
cười nói lố lăng làm mất mặt SVSQ
Hải Quân. Đi đứng thẳng lưng, ưỡn
ngực mặt mũi nghiêm chỉnh. Trong quán nước
phải lấy muỗng ra khỏi tách cà phê hay ly nước
ngọt trước khi uống để chứng
tỏ ḿnh là ngưới lịch sự có văn hóa.
Đi với bạn gái bao giờ cũng để người
yêu đi phía bên trái. Một điều cấm kỵ
nữa là không được ngồi xích lô. Và các cán
bộ đàn anh cũng không quên nhắc nhở là các
niên trưởng sẽ ghi tên những đàn em vi
phạm trên đường phố để phạt
nặng khi về trường và sẽ bị cấm
đi bờ tuần sau. SVSQ Hải Quân là phải sáng nước,
đàn anh dặn ḍ như thế. Từ đó mỗi
cuối tuần, những bộ quân phục tiểu
lễ trắng đi cạnh những bóng hồng tô
điểm đường phố Nha Trang thêm rực
rỡ. Thời gian học ở Nha Trang là một
khoảng đời thật đẹp của các SVSQ
Hải Quân. Rồi ngày thi cuối khoá cũng đến.
Chúng tôi học ngày học đêm v́ cái ác mộng
bị đánh rớt th́ thật là mất mặt
bầu cua với bạn bè, gia đ́nh và nhất là
với người yêu nên ai cũng học chết
bỏ. Một truyền thống đáng quư
của Hải quân quốc tế nói chung và hải quân
VNCH nói riêng là sự kính trọng của quân nhân đối
với các sĩ quan thâm niên. Truyền thống này cũng
có thể bắt nguồn từ quy chế đàn anh và
đàn em cùng chung một quân trường mà có. Tự
nhiên như có một sợi dây vô h́nh kéo những sĩ
quan thụ huấn ở Nha Trang lại gần với
nhau hơn. Tôi đă từng thực tập các
chiến hạm HQ500 và HQ3 là những đơn vị
lớn của hạm đội. Kỷ luật trên
những chiến hạm này dĩ nhiên là rất nghiêm
túc.Kỷ niệm đáng nhớ nhất là khi tŕnh
diện HQ500, chúng tôi đă bị vị sĩ quan
trực hạm kiều thuộc khóa 20 giảng dạy
thế nào là quân phong quân kỷ của trường
SQHQ Nha Trang. Sau này là nhân viên cơ hữu trên HQ612 là
một đơn vị nhỏ nên tương đối
dễ thở hơn.
Một sĩ quan mới ra trường
được coi là kém thâm niên nhất. Khi tân đáo
thường nhận trách nhiệm là Sĩ quan Ẩm
thực và Binh lương, một chức vụ làm tôi
nhức đầu không ít. Mỗi tháng khi theo hạm trưởng
xuống Bộ Tư Lệnh Hạm Đội lănh lương
chiến hạm là tôi hồi hộp nhất. Sau khi lănh
tiền về phát lương cho thủy thủ đoàn
xong th́ phần tiền c̣n lại là lương của
ḿnh và khi đếm lại th́ bao giờ cũng
thiếu. Chuyện rắc rối là ngoài việc
khấu trừ tiền cơm, tôi c̣n phải rút sổ
nợ ra để trừ lương những ai găi
đầu găi tai mượn tiền tôi trong những
lần về bến. Mấy chàng thủy thủ thường
hay bay bướm và chơi đẹp với bè bạn
nên tiền lính tính liền nên chuyện mượn
tiền Sĩ Quan Ẩm thực xảy ra như cơm
bữa. Đến lúc lănh lương th́ tôi phải
khấu trừ tiền họ đă mượn. Đôi
khi tôi quên th́ người mượn cũng lờ
đi không nhắc. Ngu sao mà nhắc? V́ thế khi có sĩ
quan đàn em xuống tàu là tôi mừng hết lớn,
bàn giao ngay trọng trách. Ngoài ra trong các dịp lễ
lạc, Sĩ quan kém thâm niên thường lănh nhiệm
vụ đọc thực đơn của những
bữa ăn đăi thượng khách của đơn
vị. Thượng khách đây có thể là một phái
đoàn dân sự thăm chiến hạm hoặc
những sĩ quan cao cấp từ Bộ Tư Lệnh
đến thanh tra đơn vị. Nếu Hải Quân Hoa Kỳ có 3 mẫu
tự USS là US Ship th́ các
chiến hạm của hải quân Việt Nam đề
có 2 mẫu tự HQ
đi trước số hiệu. Hải Quân VNCH c̣n
tặng hai mẫu tự HQ cho tất cả các sĩ
quan đi trước cấp bậc thí dụ như HQ
Trung Úy Đặng Văn X, HQ Đại tá Nguyễn văn
Y. và được ghi trong tất cả giấy tờ
chính thức như căn cước quân nhân, sự
vụ lệnh, công điện. Chuyện này chỉ áp
dụng với Sĩ Quan Hải Quân trong khi các sĩ
quan của binh chủng khác như Bộ binh hoặc Không
quân th́ không có chuyện này. Tôi chưa bao giờ nghe nói
có một BB Thiếu uư hoặc một KQ Đại úy
trong QLVNCH. Có biết tại sao Hải Quân lại
được đối xử một cách đặc
biệt như vậy không? Câu trả lời là Hải
Quân Việt Nam đương nhiên phải đặc
biệt rồi. Không đặc biệt th́ không
phải là Hải Quân.
Thủy thủ đoàn thường
được chia thành ít nhất là 3 nhóm để
thay phiên điều hành chiến hạm v́ mỗi
chuyến hải hành thường kéo dài 2 cho đến
3 ngày và nếu hải hành viễn dương th́ vài
tuần lễ. Mỗi Khi cặp bến lúc nào cũng có
một nhóm trực lại trên tàu khi hai nhóm kia rời
tàu đi bờ. Khi cặp bến th́ không ai được
lên bờ cho đến khi hạm trưởng rời tàu.Khi
ông rời tàu là một hồi c̣i do nhóm trực
hạm kiều thổi và trên loa phóng thanh là câu “
Hạm Trưởng rời tàu” và lá cờ đại
diện hạm trưởng được kéo lên
cột cờ. Khi thấy lá cờ này hiện diện
trên cột cờ chiến hạm th́ ta biết người
Hạm Trưởng không có trên tàu. Và dĩ nhiên khi ông
trở lại chiến hạm th́ lá cờ được
kéo xuống và loa phóng thanh lại xướng
“Hạm Trưởng về tàu”. Khi mới gia
nhập hải quân nh́n thấy vị hạm trưởng
được đối xử một cách rất trân
trọng, tôi thầm nói “Sẽ có một ngày..”. Ngày
c̣n trong hải quân mỗi khi đi ca tôi thường
nh́n cái ghế hạm trưởng trên đài chỉ
huy mà thèm. Lắc lư con tàu đi theo nhạc Anh Thy,
hai chân phải đứng tấn suốt 4 tiếng
đồng hồ mệt lả người nếu
được ngồi th́ sướng phải biết.
Nhưng đừng có lạng quạng. Dù hạm trưởng
không có mặt trên đài chỉ huy ghế bỏ
trống đó nhưng ai mà ngồi lên mà bị
bắt quả tang là lănh 4 củ như chơi. Tôi
đành nói thầm “Sẽ có một ngày..” Trong giới hải quân quốc tế cũng
như Việt Nam Cộng Ḥa, chức vụ hạm trưởng
là một ngôi vị cao quư mà khi gia nhập hải quân
ai cũng ước mơ “Sẽ có một ngày..” Nhưng
đeo được bánh lái Hạm Trưởng không
dễ dàng. Phải là một người hải vụ
thâm niên, có tài lănh đạo chỉ huy, giỏi
về hải hành, ch́ sóng, vận chuyển cặp
cầu như lấy đồ trong túi, thông hiểu máy
móc chiến hạm để không bị đàn em qua
mặt và dĩ nhiên là trong những năm trước
đó không vi phạm lỗi lầm trong cuôc đời
hải nghiệp. Đă có nhiều sĩ quan cao cấp
nhưng suốt đời hải nghiệp vẫn không
được vinh dự đeo bánh lái hạm trưởng. Cũng theo truyền thống th́ người
hạm trưởng có quyền uy tuyệt đối
với thuỷ thủ đoàn thí dụ như
“tiền trảm hậu tấu” trong những thế
kỷ 18, 19 để duy tŕ trật tự trên chiến
hạm khi hải hành giữa đại dương.
Bởi thế hải quân Pháp vẫn truyền tụng
câu nói bất hủ của một vị hạm trưởng
nào đó là “Après Dieu, C’est Moi “. Tạm dịch là
“Sau Trời là Ta /After God, It's Me ”. Dĩ nhiên quyền
hạn cũng đi đôi với trách nhiệm. Khi
hải hành mà xảy ra tai nạn như đụng tàu
là kể như đời hải nghiệp của người
hạm trưởng chấm dứt. Trong giới hàng
hải thương thuyền thời cổ nếu có ǵ
bất trắc xảy ra khiến tàu ch́m th́ người
thuyền trưởng thường chết theo con tàu
trong ḷng đại dương. Thât hào hùng thay.
Nhận đại dương là mẹ th́ chết trong
ḷng mẹ là chuyện đương nhiên. Khi tàu nghỉ bến lúc nào cũng có
một nhóm nhân viên cơ hữu trực hạm
kiều được chỉ huy bởi một sĩ
quan, một hạ sĩ quan và một người lính
mang vũ khí. Sổ nhật kư hạm kiều ghi
lại tất cả những chuyện xảy ra thí
dụ những ai lên tàu và ngày giờ. Thủ tục
chào sĩ quan trực hạm kiều được áp
dụng triệt để. Cho dù người lên tàu là
sĩ quan thâm niên hơn sĩ quan trực th́ thủ
tục chào kính vẫn không thay đổi. Tôi c̣n
nhớ khi đi thực tập trên một chiến
hạm thuộc Đệ Thất Hạm Đội Hoa
Kỳ, khi từ hạm kiều đặt bước
chân đầu tiên trên sàn tàu, tôi và một người
bạn đồng khóa đưa tay chào lá cờ
Mỹ trên cột cờ trước nhất, sau đó
đưa tay chào vị sĩ quan trực hạm
kiều (OOD: Officer of the Deck) và “Request permission to come
aboard, Sir”. Vị sĩ quan này
đưa tay chào và đáp lễ “Your Request is granted,
Sir”. Nhật kư hạm kiều ghi lại tên và cấp
bậc và ngày giờ chúng tôi lên tàu. Sau đó chúng tôi
được đưa vào tŕnh diện hạm trưởng.
Và như thế ngày đầu tiên của tôi trên
một chiến hạm Hoa Kỳ đă thực sự
bắt đầu.
Hộ Tống Hạm Đống
Đa HQ 07
Trường Phúc, September,
2019
|
||||