MỘT
SỐ TÀI LIỆU LIÊN QUAN CHIẾN
TRANH BIÊN GIỚI VIỆT-TRUNG THÁNG
2, 1979 Ngô Bắc sưu tầm & chú giải |
Tài Liệu 1: Bản Ghi Nhớ Cuộc Đàm
Thoại Của Bộ Ngoại Giao Mông Cổ với Các
Viên Chức Bộ Ngoại Giao Sô Viết tại Moscow hôm
9 Tháng Hai, 1979, trong đó có viên chức Sô Viết
cho hay có biết Trung Cộng đang tập họp 18 Sư
Đoàn dọc biên giới Việt.-Trung. Đă
trích dịch sang tiếng Việt các đoạn liên
hệ. Tài Liệu 2: Phiếu Chuyển đề ngày 10 Tháng
Hai, 1979 của Hà văn Lâu, Đại Sứ Thường
Trực Của Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc,
thông điệp của Nguyễn Duy Trinh, Phó Thủ Tướng
kiêm Bộ Trưởng Ngoại Giao Hà Nội, gửi
ông Tổng Thư Kư Liên Hiệp Quốc, Kurt Waldheim, báo
tin khẩn cấp rằng Trung Cộng đang tập
trung gần 20 sư đoàn tại biên giới
Việt-Trung. Nguyên bản bằng tiếng Pháp
đề ngày 10 Tháng Hai, 1979, bản dịch sang
tiếng Anh để ngày 11 Tháng Hai, 1979. Chỉ trích
dịch sang tiếng Việt phần thông báo có
gần 20 sư đoàn quân Trung Cộng tập trung
tại biên giới Việt-Trung. Tài Liệu 3: Văn thư đề ngày 15 Tháng
Hai, 1979 (tức ngày 16 Tháng Hai tại Trung Quốc và
Việt Nam, ngay trước khi Trung Quốc khổi
chiến) của Chen Chu, gửi Chủ Tịch Hội
Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, trả
lời thư của Nguyễn Duy Trinh. Ngoài phần
phản tố cáo Việt Nam tấn công và khiêu khích
ở biên giới Việt-Trung, Chen Chu đ̣i hỏi
Việt Nam phải rút quân ra khỏi Căm Bốt. Tài Liệu 4: Tuyên Bố Ngày 17 Tháng 2, 1979
của Việt Nam về Cuộc Tấn Công Của Trung
Quốc tại Biên Giới. Nguyên bản tiếng
Việt. Tài Liệu 5: Bản Tin ngày 2 Tháng Một, 1987
trên tờ báo Gainesville Sun, Florida, Hoa Kỳ về
vụ tàn sát thường dân Việt Nam tại
Tổng Chúp, Xă Hưng Đạo, Huyện Ḥa An,
Tỉnh Cao bằng bởi quân Trung Quốc trong cuộc
chiến tranh biên giới năm 1979. Đă dịch
toàn bản tin sang tiếng Việt kèm theo nguyên bản
tiếng Anh. Các bài viết quan
trọng khác sẽ được tiếp tục câp nhât./- *** TÀI
LIỆU 1 BẢN GHI
NHỚ CỦA BỘ NGOẠI GIAO MÔNG CỔ VỀ
CUỘC ĐÀM THOẠI VỚI CÁC VIÊN
CHỨC SÔ VIẾT TẠI MOSCOW, NGÀY 9 THÁNG
HAI, 1979 Tối Mật Thứ Trưởng Thứ Nhất
của Bộ Ngoại Giao Cộng Ḥa Nhân Dân Mông
Cổ, D. Yondon và nhân viên tháp tùng đă được
đón tiếp, một cách riêng biệt., bởi
Thứ Trưởng Thứ Nhất Bộ Ngoại Giao Sô
Viết, V. F. Mal’tsev và một thành viên của ban lănh
đạo, trưởng Pḥng Viễn Đông Thứ
Nhất, M[ikhail] S[tepanovich] Kapitsa. D. Yondon đă gặp M. S. Kapitsa hôm 9 Tháng
Hai, 1979 từ 13 đến 13 giờ [?, chắc đă có
lỗi đánh máy sai, v́ lập lại cùng một
giờ, chú của người dịch], và với
Thứ Trưởng Đệ Nhất V. F. Mal’tsev trong
cùng ngày từ 16 đến 17 giờ. 1. Trong cuộc gặp gỡ với M.
S. Kapitsa [D. Yondon muốn biết về ư kiến
và sự giải thích rơ ràng từ các đồng chí
Sô Viết về các bước tiến sẽ thực
hiện liên quan đến việc có thể băi bỏ
hiệp ước Hữu Nghị, Liên Minh và Trợ Giúp
Hỗ Tương năm 1950 giữa Trung Quốc và Liên
Sô … và sẽ liên quan đến Mông Cổ ra sao … Kapitsa đă trả lời rằng Liên Sô
cũng đang suy nghĩ về khả tính đó (trong
khi nói về điều này, Kapitsa có đưa cho Yondon
đọc riêng bản dự thảo thông tin của chính
phủ Sô Viết [về đề mục này]. ...Kapitsa
cho rằng người ta [Trung Quốc] có thể sẽ
không đụng chạm đến vấn đề Mông
Cổ. [Phần tóm tắt trên đây là
của người dịch Ngô Bắc] Kapitsa [nói tiếp]: Nếu có xảy ra
sự băi bỏ hiệp ước, các nhà lănh đạo
Trung Quốc sẽ nêu ra các nguyên do khác. Có thể
họ sẽ nói rằng bản chất của LBSV (Liên
Bang Sô Viết) đă thay đổi, rằng sự xâm
lấn đang xảy ra ở mọi góc cạnh của
thế giới, rằng Việt Nam đang can thiệp vào
công việc nội bộ của Căm Bốt; v́
thế, CHNDTQ (Cộng Ḥa Nhân Dân Trung Quốc) không
thể bị ràng buộc với LBSV bởi hiệp
ước hữu nghị, liên minh và trợ giúp hỗ
tương. Nhưng họ chưa chính thức nêu lên
vấn đề băi bỏ hiệp ước….. ………… Gần đây, Đặng Tiểu B́nh
đă sang Hoa Kỳ. Mục đích của
chuyến đi là đặt Trung Quốc dưới cái
dù hạt nhân của Hoa Kỳ, giải tỏa vấn
đề đảo Đài Loan, ngăn chặn thỏa
ước SALT-2, và sử dụng Hoa Kỳ cho chính sách
riêng của Trung Quốc. Mục đích này không
được hoàn thành. Các quan hệ Hoa
Kỳ-Trung Quốc tùy thuộc một cách trực
tiếp vào tầm mức của các quan hệ giữa
Sô Viết và Hoa Kỳ. …………. Những ǵ đang diễn ra tại biên
giới Việt Nam làm LBSV lo ngại rất nhiều.
Trung Quốc đă tập họp 18 sư đoàn
tại biên giới Việt Nam [in đậm để
làm nổi bật bởi người dịch]. Nhưng
quân đội Việt Nam có quân số một
triệu, được trang bị vũ khí hoàn
hảo, dạn dày kinh nghiệm và chiến đấu
tốt. Nếu có diễn ra một cuộc giao
chiến với Việt Nam, người ta [Trung Quốc]
cần phải chiến đấu thực sự
giỏi giang. Hay họ [quân Trung Quốc] sẽ hoàn
toàn bị đè bẹp. Nếu một cuộc
chiến tranh xảy ra, công luận thế giới
sẽ ủng hộ Việt Nam. Phía Trung Quốc
thực sự lo sợ LBSV. Trung Quốc có thể
sẽ thực hiện một cuộc tấn công duy
nhất vào Việt Nam. Có thể họ sẽ làm
điều đó giống như họ đă làm
hồi năm 1962, khi phóng ra một cuộc tấn công
vào Ấn Độ, tiến sâu vào [Ân Độ]
khoảng 20-30 cây số. Khi đó họ sẽ
cố gắng bắt giữ một số lượng
lớn lao các binh sĩ Việt Nam (một sự đáp
ứng trước việc bắt giữ các binh sĩ
Trung Quốc tại Căm Bốt). Nhưng ông
[Kapitsa] nói đùa rằng, Việt Nam có thể tiến
sâu khoảng 10-15 cây số vào lănh thổ Trung Quốc. Nếu cần có một cuộc tấn
công Trung Quốc để bảo vệ Việt Nam, chúng
tôi sẽ cho ông [Yondon] hay biết. Các lực lượng vùng Viễn Đông
của chúng tôi, và quân khu Zabaikal đang nhận
được các mệnh lệnh đặc biệt.
…. ---- Nguồn: Wilson Center, February 9, 1979, Mongolian
Record of Conversation with Soviet Officials in Moscow, February 1979, Văn
Khố Mă Số Hóa Về Lịch Sử Quốc Tế
Được Giải Mật (Digital Archive International
History Declassified. *** TÀI
LIỆU 2
VĂN THƯ
ĐỀ NGÀY 10 THÁNG HAI, 1979 CỦA
NGUYỄN DUY TRINH, BỘ
TRƯỞNG NGOẠI GIAO VIỆT NAM GỬI
ÔNG TỔNG THƯ KY” LIÊN HIỆP QUỐC, KURT
WALDHEIM, THÔNG
BÁO KHẨN CẤP VỀ VIỆC TRUNG QUỐC TẬP
TRUNG 20 SƯ ĐOÀN TẠI BIÊN GIỚI Tai liệu gồm
cả Phiếu Chuyển đề ngày 10 Tháng Hai, 1979
của Đạị Sứ Hà Văn Lâu, Trưởng
Phái Đoàn Thường Trú Cộng Ḥa Xă Hội
Chủ Nghĩa Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc,
chuyển đến ông Tổng Thư Kư Liên Hiệp
Quốc khi đó là ông Kurt Waldheim, thông điệp
đề ngày 10 Tháng Hai 1979 của Nguyễn Duy Trinh, Phó
Thủ Tướng kiêm Bộ Trưởng Ngoại Giao
Cộng Ḥa Xă Hội Chủ Nghĩa Việt nam, thông báo
khẩn cấp sự tập trung gần 20 sư đoàn
quân sĩ, cùng các chiến cụ khác của Trung
Quốc, tại biên giới Việt Nam, tạo ra
một t́nh trạng cực kỳ nghiêm trọng. Nguyên bản các văn
kiện này được viết bằng tiếng Pháp
đề ngày 10 Tháng Hai, 1979, và bản bằng
tiếng Anh đề ngày 11 Tháng Hai, 1979. Hy vọng
nguyên bản tiếng Việt sẽ được công
bố sau này. Người
dịch có dịch lại các đoạn nói về
sự chuẩn bị chiến tranh của Trung Quốc
tại biên giới Việt – Trung, trong thông báo này, mà
Hà Nội đă hay biết được, một
tuần trước khi cuộc chiến tranh thực
sự diễn ra. Trích dịch văn thư đề ngày
10 Tháng Hai, 1979 của Nguyễn Duy Trinh, Phó Thủ Tướng
kiêm Bộ Trưởng Ngoại Giao Việt Nam gửi
ông Tổng Thư Kư Liên Hiệp Quốc Kurt Waldheim: Đính Kèm Thông điệp đề ngày 10 Tháng
Hai 1979 từ Phó Thủ Tướng kiêm Bộ Trưởng
Ngoại Giao Việt Nam [Nguyễn Duy Trinh] đến ông
Tổng Thư Kư [Liên Hiệp Quốc, Kurt Waldheim] Tôi lấy làm
hân hạnh để xin ông lưu ư đến t́nh
trạng nghiêm trọng phát sinh tại Việt Nam. Các nhà
cầm quyền Trung Quốc gần đây đă tăng
cường các hoạt động vũ trang tại biên
giới Việt Nam và đă tiến hành các sự
chuẩn bị ráo riết cho chiến tranh chống
Việt Nam. Họ đă bố trí khoảng 20 sư
đoàn, hàng trăm các máy bay chiến đấu,
nhiều xe tăng và các chiến cụ khác tại vùng
sát cận của biên giới giữa Trung Quốc và
Việt Nam [in đậm để nhấn mạnh
bởi người dịch]. Họ đă tham gia hàng
ngày vào các hoạt động vũ trang vi phạm lănh
thổ Việt Nam, chính v́ thế đang tạo ra
một t́nh trạng cực kỳ nguy hiểm dọc
theo toàn thể biên giới giữa Trung Quốc và
Việt Nam. Trong khi các
hoạt động thù nghịch này đang tiếp
diễn, Phó Thủ Tướng Trung Quốc, Đặng
Tiểu B́nh, trong các cuộc thăm viếng của ông
ta tại Hoa Kỳ và Nhật Bản, đă công khai xác
nhận các bản tin tức báo chí liên quan đến
sự tập trung đông đảo các bộ đội
Trung Quốc gần biên giới Việt Nam và các
lời đe dọa chiến tranh trâng tráo chống
lại Cộng Ḥa Xă Hội Chủ Nghĩa Việt Nam.
T́nh trạng này đă khơi dậy và tiếp tục
khơi dậy sự quan ngại nghiêm trọng về phía
các Chính Phủ của nhiều nước và công
luận thế giới. Các hành vi nêu
trên là kết quả của chính sách chống Việt
Nam của các nhà cầm quyền Trung Quốc và của
các mục đích bành trướng của họ
tại Đông Nam Á. Kể từ đầu
thập niên 1970, họ đă chiếm đoạt
Quần Đảo Hoàng Sa (Paracel) bằng phương
tiện quân sự, đă đưa ra các sự tuyên
nhận phi lư các đảo khác của Việt Nam
tại Biển Đông :Eastern Sea (South China Sea) và khiêu khích
các cuộc tranh chấp biên giới giữa hai nước…… …………. Tôi hy vọng
rằng với các trách nhiệm lớn lao của ông,
ông sẽ cứu xét đến t́nh trạng nghiêm
trọng nêu trên và có bất kỳ biện pháp nào mà
ông có thể thấy là thích đáng. Tôi xin đề
nghị ông sắp xếp để thông báo này sẽ
được phân phát như một tài liệu chính
thức của Liên Hiệp Quốc đến tất
cả các Hội Viên của Tổ Chức. Nguyễn Duy Trinh Phó Thủ Tướng kiêm Bộ Trưởng Ngoại Giao Cộng Ḥa Xă Hội Chủ Nghĩa
Việt Nam *** TÀI
LIỆU 3
[Bản
Dịch Sang Tiếng Việt (của Ngô Bắc)] Văn Thư
Phúc Đáp Đề Ngày 15 Tháng Hai, 1979 Của Chen
Chu, Đại Diện Thường Trực Cộng Ḥa
Nhân Dân Trung Quốc Gửi
Chủ Tịch Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp
Quốc Nữu
Ước, 5 Tháng Hai, 1979 Kính gửi Ngài Đại Sứ A. Y.
Bishara, Chủ Tịch Hội Đồng
Bảo An Liên Hiệp Quốc Thưa Ngài, Tiếp theo
cuộc chiến tranh xâm lược của họ
chống lại Kampuchea, các nhà cầm quyền Việt
Nam đă có một loạt các hành động làm
trầm trọng sự căng thẳng tại Đông
Nam Á va các nơi khác của Á Châu. Đặc
biệt, họ đang thực hiện các vụ khiêu khích
vũ trang ngông cuồng dọc theo biên giới
Trung-Việt, đe dọa nặng nề an ninh của các
biên giới phía nam Trung Quốc. Trong sự
theo đuổi cố ư một chính sách thù nghịch
đối với Cộng Ḥa Nhân Dân Trung Quốc, các
nhà cầm quyền Việt Nam đă gây ra các sự
tranh chấp dọc theo các biên giới Trung-Việt trong
một cung cách có hoạch định và có tổ
chức, thực hiện các vụ khiêu khích vũ trang,
gặm nhấm dần lănh thổ Trung Quốc, bắt cóc
và hạ sát nhân viên Trung Quốc và phá hoại sự
sinh hoạt và sản xuất của các cư dân biên
giới Trung Quốc. Trong năm 1978, nhân viên vũ
trang Việt Nam đă đột nhập vào lănh thổ
Trung Quốc và gây ra các sự tranh chấp trong hơn
1,100 vụ; phía Việt Nam cũng vượt qua biên
giới để gài ḿn nổ, tiếp tục pháo kích
và nổ súng vào lănh thổ Trung Quốc, giết và làm
bị thương vài trăm nhân viên Trung Quốc.
Trong suốt thời kỳ này, các nhà lănh đạo
Việt Nam đă không ngừng cổ vũ cho một
“cuộc chiến tranh mới” với Trung Quốc là
mục tiêu. Họ đă khuấy động
một sự hoảng loạn chiến tranh khắp nước,
đẩy mạnh sự gia tăng vũ khí và sự
tuyển mộ binh sĩ cùng thực hiện các vụ
thao diễn quân sự thường xuyên chống
lại Trung Quốc. Cùng lúc, phía Việt Nam đă
tăng cường độ cái gọi là các hoạt
động “thanh lọc” tại các tỉnh gần
với biên giới Trung-Việt, bố trí một quân
số lớn lao các bộ đội và xây dựng các
công sự pḥng thủ dọc theo các biên giới
Trung-Việt để chuẩn bị cho các mưu đồ
quân sự mới. Trong khi phóng
ra một cuộc xâm lăng ồ ạt vào Kampuchea và
không ngừng khiêu khích Trung Quốc, các nhà cầm
quyền Việt Nam đă ra sức để lợi
dụng tư thế một “nước nhỏ”
của nó cho các sự lạm dụng và phỉ báng
trắng trợn chống lại Trung Quốc, tố giác
rằng Trung Quốc “đang đe dọa” Việt Nam
và “ấp ủ các tham vọng” chống Việt Nam,
và các sự kiện tương tự như thế.
Cùng cung cách hèn hạ này đă được sử
dụng trong thông điệp đề ngày 10 Tháng Hai,
1979 từ Nguyễn Duy Trinh, Bộ Trưởng Ngoại
Giao Việt Nam, gửi ông Chủ Tịch Hội Đồng
Bảo An. Dùng chiến thuật quen thuộc của
một kẻ gây ra tội ác phun ra một sự cáo giác
ngụy tạo phủ đầu chống lại các người
khác, phía Việt Nam đă ra sức che đậy các
sự khiêu khích thực sự của nó chống Trung
Quốc và chuẩn bị khung cảnh cho các âm mưu
khác nữa chống Trung Quốc. Nhưng điều
này hoàn toàn vô ích. T́nh trạng
hiện tại dọc biên giới Trung-Việt hoàn toàn
là điều được tạo ra bởi các nhà
cầm quyền Việt Nam. Chính Phủ Trung
Quốc trân quư t́nh hữu nghị truyến thống
giữa các nhân dân Trung Quốc và Việt Nam. Trung
Quốc đă luôn luôn hành xử sự kiềm chế
khi đối diện với các chính sách chống Trung
Hoa được theo đuổi bởi các nhà cầm
quyền Việt Nam trong những năm gần đây và
đủ mọi loại hành vi khiêu khích của
họ, và đă thực hiện các nỗ lực
tối đa cho một sự giải quyết thích
đáng các sự tranh chấp giữa hai nước xuyên
qua các sự thương thảo và tham khảo. Phía
Trung Quốc vẫn hy vọng và yêu cầu rằng trong
các quyền lợi chung của các nhân dân Trung Quốc
và Việt Nam, và v́ ḥa b́nh và ổn định trong vùng,
các nhà cầm quyền Việt Nam sẽ tức thời
đ́nh chỉ mọi cuộc tấn công và khiêu khích
vũ trang chống Trung Quốc và kềm hăm đi xa hơn
nữa trên lới đi sai lầm của họ. Các nhà
cầm quyền Việt Nam đang theo đuổi
một chính sách xâm lược và bành trướng ra bên
ngoài, chính v́ thế đe dọa nghiêm trọng ḥa b́nh
và ổn định tại Đông Nam Á và toàn thể
Á Châu. Điều này đương nhiên khơi
dậy sự quan ngại và lo âu của mọi nước
tại Á Châu và phần c̣n lại của thế
giới. Chúng tôi thành thật hy vọng rằng Liên
Hiệp Quốc sẽ bảo vệ công lư, hành xử
các chức năng và thẩm quyền của ḿnh và có
các biện pháp cần thiết khiến cho các nhà
cầm quyền Việt Nam sẽ tức thời ngưng
lại các sự đột nhập và khiêu khích vũ
trang chống Trung Quốc, tức thời đ́nh
chỉ cuộc xâm lược và chiếm đóng quân
sự của họ tại Kampichea, triệt thoái
mọi lực lượng của họ ra khỏi
Kampuchea và tức thời ngưng mọi hành vi của
họ làm phương hại đến ḥa b́nh và an
ninh của Đông Nam Á, phần c̣n lại của Á Châu
và toàn thể thế giới. Tôi yêu
cầu rằng văn thư này sè được
phổ biến như một tài liệu chính thức
của Hội Đồng Bảo An. Xin Ngài
nhận nơi đây ḷng tôn kính cao xa nhất của tôi. (Kư tên) Chen
Chu Đại
Diện Thường Trực của Cộng Ḥa
Nhân Dân Trung Quốc tại Liên
Hiệp Quốc. ***
TUYÊN
BỐ NGÀY 17 THÁNG HAI, 1979 CỦA
CHÍNH PHỦ VIỆT NAM VỀ CUỘC
CHIẾN TRANH XÂM LƯỢC CỦA
TRUNG QUỐC *** TÀI LIỆU 5 Bản
Tin Trên Tờ Báo Gainesville Sun, Thành
phố Gianesville, quận Alachua, Tiểu Bang Florida, số ra ngày
2 Tháng Một, 1987 Làng
Xă Việt Nam Hồi Tưởng Vụ
Tàn Sát Được Cáo Giác Xảy Ra Năm 1979
Các viên chức Việt Nam đưa ra nhiều ảnh
chụp và một số người được cho
là nhân chứng để hậu thuẫn cho các sự
tuyên xác về các vụ hạ sát phụ nữ và
trẻ em tại Tổng Chúp và tại các ngôi làng
nhỏ khác thuộc sáu tỉnh biên giới. Bản tin của Peter Eng, The Associated Press TỔNG CHÚP, Việt Nam – Các bụi tre
và hoa dại nhô ra từ nền đất đá nơi
gần tám năm trước đây, các viên chức
Việt Nam tuyên bố, các binh sĩ Trung Cộng đă
dùng búa đập chết 43 phụ nữ và trẻ em
và để nhiều thi thể của họ rữa nát
trên bờ của một lạch nước. “Đó là
cung cách của các con thú hoang dại”, ông Nông văn
Ất [?] nói, là người cho hay có bà vợ đang
mang thai và bốn đứa con nhỏ của ông ở
trong số các nạn nhân. Nước mắt đẫm
ướt trong đôi mắt khi ông nói về điều
ông gọi là một cuộc tàn sát đă xảy ra vào
chiều ngày 9 Tháng Ba, 1979, trong cuộc chiến tranh biên
giới Trung-Việt. Các viên
chức Việt Nam đưa ra nhiều ảnh chụp
và một số người được cho là nhân
chứ;ng để hậu thuẫn cho các sự tuyên xác
về các vụ hạ sát phụ nữ và trẻ em
tại Tổng Chúp và tại các ngôi làng nhỏ khác
thuộc sáu tỉnh biên giới. Các lời
tố giác về các vụ tàn sát phần lớn không
được hay biết đến bên ngoài Việt
Nam, dù các viên chức Việt Nam cho rằng con số các
nạn nhân – không có tổng số cụ thể
được nêu ra – th́ đông hơn nhiều
số 504 thường dân mà họ nói đă bị
giết bởi lính Mỹ ở Mỹ Lai năm 1968. Các sự
hạ sát tại vùng cao nguyên miền bắc ngoạn
mục của Việt Nam đă khởi sự từ
cuối Tháng Hai 1979 khi quân số ước lượng
100,000 binh sĩ Trung Quốc được hậu
thuẫn bởi hàng trăm ngh́n binh sĩ khác, bắt
đầu tràn qua biên giới. Trung Cộng đă
tấn công để trả đũa cho sự xâm lăng
của Việt Nam vào Căm Bốt, lật đổ
một chế độ thân Trung Quốc. Việt Nam
đă xâm nhập Căm Bốt sau một loạt các
vụ động độ biên giới với các binh
sĩ Căm Bốt trong năm 1977-78 và đă dựng lên
một chế độ Cộng Sản mà phía Trung
Quốc xem là một bù nh́n. Các sự tuyên
xác của Việt Nam th́ cực kỳ khó khăn để
lượng giá một cách độc lập bởi không
có phóng viên Tây Phương nào được phép
đến khu vực núi đồi xa xôi biên giới
Trung-Việt để tường thuật cuộc
chiến tranh gần ba tuần lễ. Trong suốt
cuộc xung đột, Bắc Kinh và Hà Nội thường
trao đổi các sự tố cáo khác thường
về các sự độc ác. Biên giới vẫn
c̣n căng thẳng, với bên này tố cáo bên kia
việc pháo kích, đột nhập, hăm hiếp, sát nhân
và bắt cóc. Một
“bạch thư” Việt Nam năm 1979 nói rằng phía
Trung Hoa “đă tàn sát các thường dân, kể
cả các phụ nữ, các trẻ sơ sinh và người
già lăo, phá hủy các ngôi làng, nhà thờ, đ́nh chùa,
trường học … Chúng đă giết chóc, cướp
bóc và đốt cháy với sự man rợ của
đoàn quân thời trung cổ bằng các phương
pháp tinh vi của các quân đoàn đế quốc
chủ nghĩa hiện đại”. Tân Hoa Xă chính
thức của Trung Quốc lúc đó đă phủ
nhận các sự tố cáo về các cuộc tàn sát và
quy trách nhiệm cho phía nhân viên an ninh Việt Nam. Sáu kư giả
gần đây đă thăm viếng Tổng Chúp trong
chuyến đi đầu tiên bởi các phóng viên Tây
Phương đến ngôi làng kể từ khi có
cuộc chiến. Tổng Chúp nằm bên ngoài
tỉnh lỵ tỉnh Cao Bằng chừng vài dậm. Các viên
chức tuyên xác rằng Quân Đoàn 42 của Trung
Cộng đă hành quyết các dân làng tại Tổng
Chúp. Phần lớn các nạn nhân, theo họ,
thuộc dân tộc ít người, dân Tày, một
sắc dân thân thiện với các tính t́nh mềm
mỏng, theo tục thờ cúng tổ tiên. Huyện
đa số dân Tày Ḥa An, bao gồm Tổng Chúp, là
một trong các khu vực bị tấn công nặng
nhất trong cuộc chiến tranh. Các băi hạ
sát bị tố giác chỉ cách con đường làng
vài bước, nơi con sông Khuôi Lương [?]
nhập dần vào một suối cạn, chảy róc rách.
Các viên chức cho hay các thi thể bị chất đống
tại ba địa điểm trong một khoảng cách
độ 330 bộ Anh. Họ tuyên xác rằng quân
Trung Quốc đă để các thi thể gần các
nguồn nước hầu tạo ra các bịnh
truyền nhiễm. Tại
một địa điểm, nơi các cành hoa dại
vươn lên từ nền đất khô khan, cất
giữ chín thi thể mà quân Trung Hoa đă che lấp
bằng cây cối và cát, theo ông lâm Văn Tín [?], phó
giám đốc sở y tế công cộng tỉnh
được nói là đă từng chỉ huy việc
thu hồi các thi hài./- Ngô Bắc dịch và phụ chú 17.02.2014 http://www.gio-o.com/NgoBac.html
|