I. Bối Cảnh Lịch Sử
Vào năm 1973, tuy hiệp định
ngưng bắn Paris đă được kư kết
nhưng những trận đánh giữa hai phe Quốc -
Cộng để dành quyền chủ động
tại chiến trường miền Nam Việt Nam
mỗi lúc một trở nên khốc liệt. Trong lúc quân
lực Hoa Kỳ coi như đă "rút lui trong danh
dự" không c̣n tham chiến, Cộng quân được
"bật đèn xanh" công khai xua quân xâm chiếm
miền Nam. H́nh thức chiến tranh chuyển từ du
kích chiến sang trận địa chiến bằng
những trận đánh dữ dội với quân
số đôi bên lên tới nhiều sư đoàn
chủ lực có những vũ khí nặng như
chiến xa, đại pháo hỗ trợ.
Nh́n chung, chiến trường sôi động
nhất tại các vùng giới tuyến và biên giới
Lào - Việt tại miền Trung và Miên - Việt
tại miền Nam. Cộng quân từ vùng phi quân sự
hay từ các căn cứ địa an toàn bên Lào, Cam
Bốt ngang nhiên tràn qua lănh thổ Việt Nam Cộng Ḥa,
trong lúc phe Quốc Gia v́ không c̣n đủ sức
tấn công dành quyền chủ động nên
chỉ có thể dùng toàn lực ngăn chặn trong tư
thế pḥng thủ.
Trong lúc các quân binh chủng bạn như Không Quân,
Bộ Binh, Nhảy Dù, Thủy Quân Lục Chiến,
Biệt Động Quân, Thiết Giáp, Pháo Binh v.v... tung
hết lực lượng để đối
đầu với địch quân, th́ phần đóng
góp của các đơn vị Hải Quân trong giai đoạn
dầu sôi lửa bỏng này cũng không phải là
nhỏ. Tại Vùng I và Vùng II Chiến Thuật nơi các
trận đánh thường xảy ra dọc theo duyên
hải, các chiến hạm ngày đêm tuần
tiễu ngoài khơi cũng như yểm trợ hải
pháo. Trong lúc đó, các Duyên Đoàn phối trí
tại các điểm chiến lược quan
trọng dọc bờ biển cũng sát cánh với các
đơn vị bạn trong các cuộc hành quân
thủy bộ.
Riêng tại Vùng III Chiến Thuật với thủ đô
Sài G̣n và Vùng IV Chiến Thuật là vựa lúa nuôi
sống Miền Nam, vai tṛ của các đơn
vị Hải Quân lại càng quan trọng. Ngoài phần
lănh hải cần được tuần pḥng nghiêm
ngặt, c̣n phải chận đứng mọi di
chuyển và xâm nhập của địch quân qua các
sông ng̣i chằng chịt. Việc yểm trợ,
tiếp tế cho các đồn bót ven sông cũng
cần thiết không kém. Hơn nữa, cường
độ chiến tranh bên quốc gia láng giềng Cam
Bốt cũng đang gia tăng dữ dội.
Cộng quân đă phong tỏa và cắt đứt
những đường bộ tiếp vận về Nam
Vang nên thủy lộ sông Cửu Long từ Tân Châu -
Hồng Ngự qua bến phà Neak Luoeng lên đến
thủ đô Cam Bốt trở thành mạch máu chính nuôi
sống chính quyền Lon Nol thân Hoa Kỳ.
Để đáp ứng nhu cầu chiến trường,
hoạt động của các Giang Đoàn Hải Quân
tai Miền Nam đă gia tăng đáng kể để
bảo vệ lănh thổ cũng như khai thông thủy
lộ Sông Cửu Long. Vùng IV Chiến Thuật, ngoài các
nhánh sông Cửu Long vươn dài như những cánh
tay bạch tuộc ôm chặt vựa lúa Miền Nam, c̣n
có rất nhiều kinh, rạch. V́ vậy, đây là địa
bàn hoạt động của rất nhiều Giang Đoàn
Xung Phong, Thủy Bộ, Ngăn Chặn và Tuần Thám.
Từ những gịng Tiền Giang, Hậu Giang, U Minh, Đồng
Tháp đến những nơi xa xôi hẻo lánh như
U Minh, Cà Mau, Năm Căn v.v..., đâu đâu cũng có
mặt các giang đĩnh ngày đêm ngăn
chặn giặc thù. Những giang đĩnh này đă
nhiều lần làm Cộng quân khiếp vía trong
những trận đánh long trời lở đất
và cũng là nguồn hy vọng cho những đồn
bót ven sông.
Tuy có rất nhiều đơn vị Hải Quân góp
phần đắc lực vào việc tiễu trừ
giặc Cộng, bài này chỉ viết về những
hoạt động của một đơn vị
Hải Quân nồng cốt thuộc Vùng IV Chiến
Thuật, đó là Giang Đoàn 26 Xung Phong, đơn
vị tác giả được hân hạnh phục
vụ trong giai đoạn dầu sôi lửa bỏng
kể trên. Hy vọng trong tương lai sẽ có
nhiều bài viết tương tự để
chiến công của những chiến sĩ áo trắng
trong sông không bị mai một với thời gian. Bài
viết này cũng nhằm mục đích vinh danh và
kính tặng những chiến sĩ Hải Quân anh dũng đă
một thời gắn bó với các ḱnh ngư trong sông, đặc
biệt các bạn đồng đội thân mến
đă phục vụ tại Giang Đoàn 26 Xung Phong.
Trước khi đi sâu vào chi tiết về các
trận đánh của Giang Đoàn 26 Xung Phong
tại chiến trường Tân Châu - Hồng Ngự vào
năm 1973, tưởng cũng nên tóm lược hệ
thống tổ chức hành quân Hải Quân để
độc giả, nhất là những người không
quen thuộc với tổ chức Hải Quân, dễ
bề t́m hiểu và theo dơi.
II. Sơ Lược Tổ
Chức Hành Quân Hải Quân
Nhằm đáp ứng nhu cầu chiến trường
mỗi ngày một gia tăng và để yểm
trợ hữu hiệu cho các đơn vị bạn,
ngoài Hạm Đội lo việc tuần tiễu và
chuyển vận ngoài khơi, mỗi vùng Chiến
Thuật c̣n có các các Bộ Tư Lệnh Hải Quân Vùng để
để phối hợp chặt chẽ với các Quân
Khu liên hệ. Các Bộ Tư Lệnh Vùng chia thành hai
loại: Vùng Duyên Hải đảm nhiệm công tác
dọc theo bờ biển, trong khi các Vùng Sông Ng̣i lo
việc hành quân trong sông. Tổng Cộng, Hải Quân có
5 Vùng Duyên Hải và 2 Vùng Sông Ng̣i.
A. Vùng Duyên Hải
Vùng Duyên Hải trực tiếp chỉ huy các đơn
vị cơ hữu như Hải Đội Duyên Pḥng,
Duyên Đoàn, Đài Kiểm Báo v.v... và chiến hạm
Hạm Đội tăng phái để tuần tiễu vùng
bờ biển trách nhiệm cũng như phối
hợp hành quân với Quân Khu tương ứng.
Bộ Tư Lệnh các Vùng Duyên Hải được
phối trí như sau:
1. Tại Vùng I Chiến
Thuật
Bộ Tư Lệnh Vùng I Duyên Hải đóng
tại bán đảo Tiên Sa (vùng Sơn Chà) Đà
Nẵng, chịu trách nhiệm vùng bờ biển từ
vĩ tuyến 17 (sông Bến Hải, Cửa Việt)
tới Quảng Ngăi.
2. Tại Vùng II Chiến Thuật
Bộ Tư Lệnh Vùng II Duyên Hải đóng
tại Cam Ranh, chịu trách nhiệm vùng bờ biểu
từ B́nh Định tới Phan Thiết.
3. Tại Vùng III Chiến Thuật
Bộ Tư Lệnh Vùng III Duyên Hải đóng
tại Vũng Tàu. Chịu trách nhiệm vùng bờ
biển từ Phước Tuy tới mũi Cà Mau.
4. Tại Vùng IV Chiến Thuật
Đặc biệt Vùng IV Chiến Thuật có bờ
biển chạy dài từ mũi Cà Mau lên tới biên
giới Miên - Việt măi tận Hà Tiên và Vịnh Thái
Lan với rất nhiều hải đảo nên có
tới 2 Vùng Duyên Hải.
- Bộ Tư Lệnh Vùng IV Duyên Hải đóng
tại đảo Phú Quốc.
- Bộ Tư Lệnh Vùng V Duyên Hải đóng
tại Năm Căn thuộc tỉnh An Xuyên. Đây là
một Bộ Tư Lệnh khá đặc biệt
được thành lập sau này để đáp
ứng nhu cầu hành quân b́nh định vùng
cửa sông Ông Đốc, Gành hào, Rạch Giá và các sông
ng̣i thuộc khu vực Cà Mau và U Minh.
B. Vùng Sông Ng̣i
Vùng Sông Ng̣i đảm trách việc tuần
tiễu trong sông và phối hợp hành quân với Quân
Khu liên hệ. Đơn vị nồng cốt của Vùng
Sông Ng̣i là các Giang Đoàn. Vùng I và Vùng II Chiến
Thuật v́ ít sông lạch nên không có Vùng Sông Ng̣i. Tuy
nhiên, có một số Giang Đoàn Trục Lôi và Tuần
Thám hoạt động tại vùng Cửa Việt,
Cửa Thuận An và Hội An thuộc Vùng I Chiến
Thuật được đặt dưới
quyền chỉ huy của Bộ Tư Lệnh Vùng I Duyên
Hải. Vùng II Duyên Hải không có Giang Đoàn mà chỉ có
những Duyên Đoàn.
Miền Nam lắm sông nhiều rạch nên có rất
nhiều Giang Đoàn hoạt động. Hai Bộ Tư
Lệnh Vùng Sông Ng̣i chỉ huy các Giang Đoàn này được
phân chia như sau:
1. Tại Vùng III Chiến Thuật
Bộ Tư Lệnh Vùng III Sông Ng̣i đóng tại
Sài G̣n. Khu vực hoạt động bao gồm sông
Sài G̣n, các sông Vàm Cỏ Đông và Vàm Cỏ Tây lên
tới tận G̣ Dầu Hạ sát biên giới Miên -
Việt thuộc tỉnh Tây Ninh. Ngoài quân cảng Sài G̣n,
Bến Lức và Long An là các căn cứ Hải Quân
lớn thuộc vùng III Sông Ng̣i với nhiều giang đĩnh
đủ loại nằm sát chân cầu có thể nh́n
thấy từ Quốc Lộ 4.
2. Tại Vùng IV Chiến Thuật
Bộ Tư
Lệnh Vùng IV Sông Ng̣i đặt tại Bến Ninh
Kiều, Cần Thơ (Tây Đô). Đây là một đại
đơn vị nồng cốt hoạt động trong
sông của Hải Quân mà đơn vị chiến
đấu căn bản là các Giang Đoàn Xung Phong,
những đơn vị Hải Quân kỳ cựu
nhất bắt nguồn từ các Hải Đoàn đă
từng chiến đấu tại Bắc Việt,
được người Pháp chuyển giao cho Hải
Quân VNCH vào các năm 1953 - 1954. Sau này, khi nói tới
Giang Đoàn Xung Phong, các quân nhân Hải Quân thường
nghĩ ngay tới Vùng IV Sông Ng̣i với các gịng sông
quen thuộc như Tiền Giang, Hậu Giang, Cái Lớn,
Cái Bé, Ông Đốc, Gành Hào v.v... cùng những con kinh
nổi tiếng như Đồng Tiến, Mang Thít, Chợ
Gạo, Mỏ Cày, Xà No, Cái Sắn, Giang Thành v.v...
III. Giang Đoàn Xung Phong
Ngay từ khi mới thành lập, Vùng IV Sông Ng̣i đă
có 4 Giang Đoàn Xung Phong được phối trí như
sau:
1. Giang Đoàn 21 Xung Phong
Đóng tại Mỹ Tho, gần Bắc Rạch Miễu trên đường
đi sang Kiến Ḥa. Vùng hoạt động
gồm khu vực Tiền Giang, Kinh Chợ Gạo (Mỹ
Tho), Sông Hàm Luông (Kiến Ḥa), Cửa Tiểu v.v...
2. Giang Đoàn 23 Xung Phong
Đóng tại Vĩnh Long, gần Bắc Cổ Chiên I trên đường
đi sang quận Chợ Lách. Vùng hoạt động
bao gồm sông Cổ Chiên, Cao Lănh, Đồng Tháp Mười
v.v...
3. Giang Đoàn 25 Xung Phong
Đóng tại Cần Thơ, gần bến Ninh Kiều,
chung với Bộ Tư Lệnh Vùng IV Sông Ng̣i. Vùng
hoạt động gồm khu vực Tiền Giang,
Bạc Liêu, Cà Mau v.v...
4. Giang Đoàn 26 Xung Phong
Đóng tại Long Xuyên, gần công viên Nguyễn Du. Vùng
hoạt động bao gồm khu vực Sa Đéc, Vàm
Nao, Chợ Mới, Châu Đốc, Tân Châu, Hồng Ngự
lên tận biên giới Miên - Việt.
Những vùng hoạt động trên chỉ được
phân chia theo lư thuyết v́ trên thực tế, tùy theo
nhu cầu hành quân, các Giang Đoàn thường được
du di điều động tăng phái hay xuất phái.
Sau này, có thêm một số Giang Đoàn Xung Phong được
thành lập để đáp ứng với đ̣i
hỏi của chiến trường. Thí dụ như là
Giang Đoàn 27 Xung Phong đóng chung hậu cứ
với Giang Đoàn 21 Xung Phong tại Mỹ Tho để
trở thành Liên Giang Đoàn 21/33 Xung Phong. Giang Đoàn 31 Xung
Phong đóng chung hậu cứ với Giang Đoàn
23 Xung Phong tại Vĩnh Long để trở thành
Liên Giang Đoàn 23/31 Xung Phong và Giang Đoàn 29 Xung Phong đóng
chung với Giang Đoàn 25 Xung Phong tại Cần Thơ để
trở thành Liên Giang Đoàn 25/29 Xung Phong.
Mỗi Giang Đoàn Xung Phong có bảng cấp số tương đương
với một Tiểu Đoàn Bộ Binh và được
trang bị nhiều loại giang đĩnh có công
dụng khác nhau như một hạm đội trong sông.
Số giang đĩnh tiêu chuẩn được
liệt kê đại cương như sau:
- 6 Tiểu Vận Đĩnh (LCVP - Landing Craft Vehicle
Personnel): Đây là loại tầu mũi bằng, vỏ
gỗ, một máy, có thể chở được
chừng một trung đội bộ binh, với
cửa đổ bộ mở xuống, kéo lên được
bằng giây cáp. Tuy nhiên, các LCVP của Giang Đoàn Xung
Phong đă được biến cải với
cửa đổ bộ được hàn kín. Những
giang đĩnh này không c̣n được dùng để
chở quân mà được dùng để rà ḿn
trong sông, nhất là trong những kinh, rạch nhỏ.
Về hỏa lực, mỗi LCVP được trang
bị một đại bác 20 ly trước mũi, hai
đại liên 30 bên hông và một đại liên
30 trên mui tại pḥng lái. Thủy thủ đoàn
LCVP gồm 4 người. LCVP thường hoạt động
từng cặp để yểm trợ lẫn nhau.
- 6 Tiểu Giáp Đĩnh (FOM): Vỏ sắt, mũi
nhọn, một máy, vận tốc cao, vận chuyển
lẹ làng như Khu Trục Hạm trong hạm đội.
Mỗi FOM được trang bị một đại
liên 50 trước mũi, hai đại liên 30 bên hông
và một đại liên 30 trên mui gần pḥng lái.
Thủy thủ đoàn FOM gồm 4 người và cũng
hoạt động từng cặp như LCVP.
- 6 Trung Vận Đĩnh (Landing Craft Medium LCM-6): Đây là
loại giang đĩnh mũi bằng, hai máy với
cửa đổ bộ kéo bằng máy, có thể
chở chừng một đại đội bộ binh.
Vũ khí trang bị gồm một đại bác 20 ly phía
sau lái, hai đại bác 20 ly bên hông và hai đại
liên 30 trong pḥng lái.
- 1 Giang Đĩnh Chỉ Huy và Truyền Tin (Monitor
Commandement): Đây là loại giang đĩnh LCM-6
biến cải, có pḥng ngủ sĩ quan, máy truyền
tin để đặt bộ chỉ huy hành quân. Vũ
khí trang bị gồm một hầm súng cối 81 ly đặt
dưới ḷng tầu, một đại bác 20 ly phía
sau lái và hai đại liên 30 trong pḥng lái.
- 1 Thiết Giáp Đĩnh (Monitor Combat): Cũng là loại
LCM-6 biến cải, nhưng với vỏ sắt
dầy hơn với pháo tháp đại bác 40 ly
gắn trước mũi chung với đại liên 50.
Ngoài ra, c̣n có một đại bác 20 phía sau lái, 2
đại liên 50 bên hông và một hầm súng cối
81 ly giống như Giang Đĩnh Chỉ Huy và Truyền
Tin. Thiết Giáp Đĩnh có hỏa lực mạnh
nhất trong các giang đĩnh và được
coi như Thiết Giáp Hạm trong sông.
Theo tiêu chuẩn, mỗi Giang Đoàn Xung Phong có chừng 20
giang đĩnh đủ loại, được
tổ chức tương tự như một hạm
đội ngoài biển. Sau này, đa số các
số Giang Đoàn được trang bị
loại giang đĩnh RPC (River Patrol Craft) hai máy để
thay thế cho một số FOM cũ kỹ bị
phế thải và c̣n thêm loại LCM-8 có khả năng
chở Thiết Vận Xa và đại bác của Pháo
Binh. Một số đơn vị c̣n có tới 2 Monitor
Combat hay Commandemant. Tuy số lượng và loại Giang
Đĩnh có thể không giống nhau, nhưng tựu
chung, mỗi Giang Đoàn đều có khả năng tác
chiến giống nhau, có thể thực hiện
những cuộc hành quân phối hợp thủy-bộ
biệt lập với khoảng 1 Tiểu Đoàn Bộ
Binh.
IV. Giang Đoàn
26 Xung Phong
Đây là một trong những đơn vị chuyên
hoạt động trong sông kỳ cựu nhất
của Hải Quân VNCH. Các giang đĩnh của Giang Đoàn
này phần lớn đă tham chiến tại các
mặt trận lừng danh ở Bắc Việt trước
năm 1954 trong thời kỳ chiến tranh Việt - Pháp.
Tiền thân của Giang Đoàn 26 Xung Phong là các
Dinassault của Pháp đă từng đóng
những vai tṛ vô cùng quan yếu tại các chiến trường
nổi tiếng Sông Lô, Việt Tŕ, Nam Định, Thái B́nh,
Ninh B́nh, Phát Diệm, Sông Đáy v.v...
Hậu cứ của Giang Đoàn 26 Xung Phong đặt
tại trại Vân Đồn thuộc tỉnh Long Xuyên,
một thị trấn xinh đẹp, hiền ḥa
nằm ven bờ sông Hậu. Vùng hoạt động
của đơn vị bao gồm các tỉnh An Giang, Sa Đéc,
Cao Lănh và Châu Đốc lên tới tận miền biên
giới Miên - Việt. Tuy chịu trách nhiệm tại vùng
có đông tín đồ Ḥa Hảo tương đối
an ninh, nhưng giang đĩnh của đơn vị thường
phải phân tán và xé lẻ để có thể
tuần tiễu khu vực trách nhiệm khá rộng
lớn có nhiều sông rạch, hoặc phối hợp
hành quân thủy - bộ hay yểm trợ, tiếp
tế cho các đồn bót hẻo lánh ven sông. Các
giang đĩnh luôn luôn tăng phái thường
trực tại vùng biên giới Miên - Việt thuộc các
quận Tân Châu - Hồng Ngự hay tỉnh Châu Đốc.
Ngoài ra, đôi khi v́ nhu cầu hành quân, một
số giang đĩnh c̣n được tăng
cường phối hợp với Giang Đoàn 25 đóng
tại Cần Thơ để phối hợp hành quân
với Sư Đoàn 21 Bộ Binh tại các vùng Cà Mau, Chương
Thiện, Rạch Giá v...
Vào khoảng đầu thập niên 1970, cùng với
chương tŕnh tối tân hóa và bành trướng
của Hải Quân, Long Xuyên trở thành một Căn
Cứ Hải Quân lớn. Giang Đoàn 26 Xung Phong
vẫn tiếp tục trú đóng tại đây,
chung hậu với các đơn vị bạn mới
được thành lập như Tiền Doanh Yểm
Trợ, Bệnh Xá, Giang Đoàn Tuần Thám v.v...
V. Cộng Quân Phong Tỏa
Hồng Ngự
Hồng Ngự là một quận lỵ cực Bắc
của tỉnh Kiến Phong, nằm trên bờ Đông
của Sông Cửu Long. Chỉ có một con đường
bộ duy nhất nối liền với tỉnh lỵ
Cao Lănh, xuyên qua kinh Đồng Tiến và quận Kiến
Văn. Đối diện với quận lỵ là cù
lao Long Khánh trù phú, dân cư đông đúc với
những vườn cây trái xum xuê, rậm rạp. Đặc
biệt, mỏm Bắc của Cù Lao và vùng đất
bồi do phù sa của Sông Cửu Long tích tụ hàng năm.
Trên đầu doi này có một ngôi đ́nh
cổ không biết được xây cất từ
bao giờ tọa lạc trên một thế đất
cao như một ngọn đồi. Từ ngôi đ́nh
cổ hoang vắng, người ta có thể quan sát được
một vùng sông nước mênh mông bát ngát với
những bờ sông cát trắng, nước trong xanh,
phong cảnh hùng vĩ hữu t́nh tuyệt đẹp.
Ranh giới của quận Hồng Ngự về phía
Bắc và Đông Bắc gồm vùng biên giới Miên -
Việt, chạy dài tới tận tiền đồn
biên pḥng Cái Cái giáp ranh tỉnh Kiến Tường
(Mộc Hóa). Phía Tây là sông Cửu Long giáp quận
Chợ Mới thuộc tỉnh An Giang (Long Xuyên). Về
phía Tây Bắc, nằm trên bờ Tây của sông
Cửu Long chỉ cách Hồng Ngự chừng 5, 6 cây
số là quận Tân Châu cũng thuộc tỉnh An
Giang. Tại Tân Châu có một đơn vị
Hải Quân là Giang Đoàn 58 Tuần Thám trấn đóng,
Phía Nam giáp kinh Đồng Tiến với khu vực Phước
Xuyên trong vùng Đồng Tháp Mười nổi tiếng
chạy dài tới quận Kiến Văn.
Hồng Ngự chiếm địa thế quan
trọng nằm ngay yết hầu thủy lộ sông
Cửu Long và chặn đường xâm nhập
của Cộng Quân từ Cam Bốt tràn xuống.
Phần lớn những đồn bót thuộc Chi
Khu Hồng Ngự đều nằm dọc ven sông và vùng
biên giới để có thể phát hiện và ngăn
chặn mọi di chuyển của địch quân. V́ địa
thế gồm nhiều sông, kinh, rạch lớn nhỏ
nên thông thường có một đơn vị
Hải Quân thuộc Vùng IV Sông Ng̣i tăng phái để
lo việc hành quân, pḥng thủ cũng như tiếp
tế cho các đồn bót ven sông.
Vào khoảng tháng 3 năm 1973,
chiến cuộc tại Miền Nam Việt Nam trở nên
vô cùng sôi động sau những cuộc cường
tập của Cộng Quân vào khắp 4 vùng Chiến
Thuật sau Mùa Hè Đỏ Lửa 1972. Bên quốc gia láng
giềng Cam Bốt, sự tranh chấp cũng đă
tới giai đoạn quyết liệt một
mất một c̣n. Cộng quân chiếm được
ưu thế, cắt đứt đường tiếp
vận quan trọng từ hải cảng Sihanoukville
(Kompong Som) về thủ đô Nam Vang. Phi trường
Pocheng Tong nằm trong tầm đạn pháo kích nên phi cơ
tiếp vận lên xuống rất nguy hiểm và khó khăn.
Có thể nói Nam Vang đă bị Cộng quân vây
chặt khiến mọi quân dụng, vũ khí, đạn
được v.v... cũng như mọi nhu yếu
phẩm như gạo, dầu nhớt v.v... tối
cần cho sự sống c̣n của chính quyền Lon Nol
không thể nào đưa lọt vào thủ đô
Cam Bốt bằng đường bộ cũng như
đường hàng không.
V́ vậy, phương tiện duy nhất c̣n lại để
tiếp tế cho Cam Bốt là sông Cửu Long. Thủy
lộ này chạy dài từ cửa biển Vũng
Tầu, qua bắc Mỹ Thuận, Hồng Ngự, Tân Châu
trong lănh thổ VNCH vượt bến phà Neak Luoeng
tới thủ đô Nam Vang. Thủy lộ từ Vũng
Tàu lên đến biên giới Miên - Việt
thuộc các quận Tân Châu, Hồng Ngự dài
khoảng 150 hải lư. Các tầu biển từ Vũng
tầu lên Nam Vang thường neo nghỉ đêm
tại Ngă Ba Đèn Đỏ gần Bắc Mỹ Thuận
thuộc tỉnh Vĩnh Long trước khi ngược
gịng Cửu Long tiếp tục cuộc hành tŕnh. Lên đến
Tân Châu, các thương thuyền lại ngừng
một lần nữa neo nghỉ đêm để
quan thuế và thay đổi hoa tiêu trước khi
vượt biên giới sang Cam Bốt. Điểm neo
cuối cùng của các thương thuyền trong lănh
thổ Việt Nam này là ngă ba sông ngay trước
quận Tân Châu.
Biết được sông Cửu Long là đường
huyết mạch duy nhất c̣n lại có thể giúp cho
chính quyền Lon Nol và cả nuớc Cam Bốt sống
thoi thóp, Cộng quân quyết định mở
một chiến dịch lớn nhằm bóp nghẹt
thủy lộ tiếp vận sinh tử này bằng cách
chiếm giữ khu vực quận Hồng Ngự.
Nếu thành công, Cộng quân sẽ cắt đứt
được thủy lộ qua Nam Vang, và thừa
thắng, chúng có thể tràn sâu xuống vùng Kiến Tường
- Mộc Hóa để tạo áp lực dọc
Quốc Lộ 4 thuộc khu vực tỉnh Định
Tuờng là trục lộ tối quan trọng từ Vùng
IV về thủ đô Sài G̣n.
Để thực hiện ư đồ, khởi đầu,
Cộng quân dàn một lực lượng chủ
lực quân khá hùng hậu dọc theo vùng biên giới
Miên - Việt thuộc các tỉnh Kiến Phong, Châu Đốc,
An Giang và Rạch Giá để nghi binh và tạo áp
lực. Đối diện bên phần đất Cam
Bốt, khu vực thuộc các tỉnh Prey Veng, Kandal và
Takeo cũng bị chúng tràn ngập. Lúc đó, vào đầu
năm 1973, lực lượng Việt Cộng tại vùng
này có tới 11 Trung Đoàn chủ lực cộng thêm quân
Khmer đỏ. Ngoại trừ từ 3 tới 4 Trung Đoàn được
phối trí trong phần đất Cam Bốt nhằm
mục đích cầm chân lực lượng của
Lon Nol, tất cả những đơn vị c̣n
lại đều được xử dụng
để tấn công vào khu vực Hồng Ngự.
V́ vậy, t́nh h́nh khu vực sông Cửu Long sát biên
giới Miên - Việt thuộc khu vực Hồng Ngự
trở nên vô cùng trầm trọng v́ đôi bên đều
quyết tâm dành quyền kiểm soát khu vực có
tầm mức chiến lược vô cùng quan yếu này.
Cộng quân dùng toàn lực cắt đứt
thủy lộ sông Cửu Long để cô lập Cam
Bốt và củng cố các trục xâm nhập vào
Việt Nam qua ngả biên giới. Phía Hoa Kỳ không c̣n
cách nào khác, phải tiếp tục tiếp tế cho
Cam Bốt bằng mọi giá. Lúc đó, đa
số các lực lượng tác chiến Hoa Kỳ
đều đă rút khỏi Việt Nam trong khuôn
khổ thỏa ước ngưng bắn Paris. Một
số ít c̣n lại c̣n bị các đạo
luật Cooper - Church của Quốc Hội Hoa Kỳ ngăn
cấm không được than dự các cuộc hành quân
bộ chiến ngoài biên giới Việt Nam. V́ vậy,
chỉ c̣n các đơn vị QLVNCH để ngăn
chặn đường xâm nhập người và vũ
khí của địch quân, và cũng để
bảo vệ thủy lộ Cửu Long để
việc tiếp tế cho đồng minh Cam Bốt không
bị ngưng trệ.
Cộng quân mở đầu chiến dịch
bằng cách phong tỏa, tạo áp lực nặng
nề mong đánh chiếm quận Hồng Ngự,
một thị trấn nhỏ nằm ngay trên cửa
rạch Hồng Ngự đổ vào sông Cửu
Long. Như trên đă nói, nếu chiếm được
Hồng Ngự, không những chúng sẽ khóa chặt
được
yết hầu của thủy lộ Cửu Long từ
Việt Nam sang Cam Bốt, mà đồng thời cũng
mở rộng được địa bàn hoạt động
và cánh cửa xâm nhập từ Cam Bốt vào khu
vực Đồng Tháp Mười khiến Quốc Lộ
4 từ Hậu Giang về thủ đô Sài G̣n cũng
bị đe dọa.
Vào tháng 3 năm 1973, Cộng quân tập trung một
lực lượng đông đảo lên tới
cấp Sư Đoàn để tiến chiếm mục
tiêu Hồng Ngự. Bộ chỉ huy chiến dịch
của Cộng quân đóng tại khu vực Hậu
Cần 704 thuộc tỉnh Prey Veng bên Cam Bốt, giáp
ranh tỉnh Kiến Phong. Các đơn vị
Cộng quân gồm Trung Đoàn 207 thuộc Công Trường
6, Trung Đoàn 174 thuộc Công Trường 5, Trung Đoàn 272
thuộc Công Trường 9 (theo tin t́nh báo, thành
phần c̣n lại của Công Trường 9 vẫn c̣n
lẩn quẩn tại khu vực rừng cao su Michelin
(Dầu Tiếng) thuộc Quân Khu III) và một đơn
vị pháo thuộc Trung Đoàn Pháo 75. So sánh lực lượng đôi
bên, Cộng quân hoàn toàn chiếm ưu thế, vừa đông
quân, vừa di động, lại có pháo tầm xa
hạng nặng yểm trợ. Lực lượng pḥng
thủ quận Hồng Ngự nhỏ bé không có Chủ
Lực Quân, chỉ có Địa Phương Quân, Nghĩa
Quân cơ hữu và một số giang đĩnh
thuộc Giang Đoàn 26 Xung Phong tăng phái pḥng
thủ. Ngoài ra, với những đồn bót
cố định pḥng thủ sơ sài, các đơn
vị cơ hữu của Chi Khu Hồng Ngự là
mục tiêu rơ ràng và mồi ngon cho đạn pháo
binh Việt Cộng. Chỉ có những giang đĩnh
Hải Quân tăng phái với khả năng di động
và hỏa lực mạnh trấn giữ mặt sông
mới có khả năng chống trả và làm khó
dễ được địch quân.
Trung Đoàn 207 của Cộng quân được
xử dụng làm nỗ lực xung kích chính vượt
biên giới đánh thẳng vào Hồng Ngự.
Lợi dụng yếu tố bất ngờ và hỏa
lực mạnh, địch quân dùng chiến
thuật Tiền Pháo Hậu Xung và Biển Người
tràn ngập một số đồn bót hẻo lánh
gần biên giới hay dọc theo kinh rạch do Địa
Phương Quân và Nghĩa Quân thuộc Chi Khu Hồng
Ngự trấn đóng. Đa số những đồn
bót khác nằm sâu hơn trong lănh thổ Việt Nam tuy
chưa bị đánh chiếm nhưng cũng bị
Cộng quân bao vây, cô lập và uy hiếp nặng
nề khiến việc tăng viện hay tiếp tế
hầu như không thể thực hiện nổi.
Tuy bị lực lượng địch quân có
hỏa lực mạnh và đông hơn gấp
bội tấn công bất ngờ, các chiến sĩ Địa
Phương Quân và Nghĩa Quân cơ hữu thuộc
Chi Khu Hồng Ngự lợi dụng địa h́nh
quen thuộc đă chống trả hữu hiệu,
tạm thời chặn được bước
tiến của địch quân vào quận lỵ. Nhưng
trước lực lượng đông đảo
của quân chính qui Bắc Việt, phía VNCH chỉ có
những đơn vị cơ hữu của Chi Khu
chống giữ nên t́nh h́nh rất khẩn trương,
quận Hồng Ngự có thể bị mất bất
cứ lúc nào. Càng ngày, ṿng vây của Cộng quân càng
xiết chặt.
Chúng
bắn hàng trăm hỏa tiễn 122 ly vào quận
lỵ gây thiệt hại nặng nề về nhân
mạng cũng như tài sản của dân chúng.
Quận Trưởng Hồng Ngự là Thiếu Tá Thái
Lê Trương, một sĩ quan trẻ, xuất sắc
trước đây thuộc Sư Đoàn 9 Bộ
Binh, tuy đă anh dũng điều động các
đơn vị trực thuộc chống trả, nhưng
trước t́nh trạng tuyệt vọng, đă liên
tiếp yêu cầu Tiểu Khu Kiến Phong xin Chủ
Lực Quân tăng viện khẩn cấp.
Trong lúc đó, về phía Hoa Kỳ, các Pháo Đài
Bay B-52 và các phi cơ chiến lược liên tiếp
dội bom vào các vị trí Cộng quân dọc theo
bờ Đông sông Cửu Long từ biên giới Miên -
Việt tới Nam Vang để ngăn chặn địch
phong tỏa thủy lộ. Những trận dội bom
nay đă gây thiệt hại khá nặng cho lực lượng
Cộng quân trên đường đánh chiếm
Hồng Ngự khiến đà tiến của chúng
bị chậm lại phần nào. Đặc biệt, trong
cuộc oanh tạc của Pháo Đài Bay B-52 vào ngày 20 tháng
3, Cộng quân phải bắt dân dùng xe ḅ chở đi
hàng trăm xác chết và mùi tử khí vẫn c̣n
nồng nặc cả tuần sau đó.
Trong khi chờ đợi quân bộ chiến tới
tăng viện, Tiểu Khu Kiến Phong yêu cầu
Hải Quân tiếp ứng để ngăn chận
Cộng quân tràn qua sông Cửu Long cũng nhu Rạch
Hồng Ngự đánh chiếm quận lỵ. Nhưng
lực lượng Hải Quân thuộc Vùng IV Sông Ng̣i
lúc đó chỉ có Giang Đoàn 31 Xung Phong đă
tăng phái chi Tiểu Khu Kiến Phong, lại đang
bận hành quân tại vùng Đồng Tháp Mười giáp
ranh tỉnh Định Tường nên không giúp đỡ
ǵ được. V́ vậy, một phân đội
giang đĩnh thuộc Giang Đoàn 26 Xung Phong đang
hoạt động với Chi Khu Tân Châu thuộc
tỉnh An Giang liền được điều động
đến tăng viện chi Chi Khu Hồng Ngự. Tuy
chỉ có một số giang đĩnh nhưng phân
đội này đă ngày đêm tuần
tiễu, phục kích, bắn ch́m nhiều xuồng
chở quân của địch mưu toan di chuyển
từ bờ Đông sông Cửu Long sang cù lao Long Khánh.
V́ vậy, áp lực của Cộng quân tương đối
giảm v́ một gọng ḱm tấn công của địch
quân đă bị Hải Quân bẻ gẫy.
Nhưng những cuộc dội bom của Không Quân Hoa
Kỳ cộng thêm sự yểm trợ ban đầu
tại các vùng ven sông rất đắc lực
của Hải Quân cũng chỉ có thể giúp các
đơn vị Địa Phương Quân và Nghĩa
Quân tạm thời cầm cự. Viện quân của địch
tự do tràn qua vùng biên giới bỏ ngỏ mỗi ngày
một tiến gần mục tiêu từ hướng sâu
trong nội địa khiến t́nh h́nh lại thêm
khẩn trương. Một lần nữa, Thiếu tá
Trương lại hối thúc Tiểu Khu Kiến Phong
xin tăng viện gấp.
VI. Giang Đoàn 26 Xung Phong Tham
Chiến
Trước
t́nh thế mỗi lúc mỗi nguy ngập một mất
một c̣n của Chi Khu Hồng Ngự, Tiểu Khu
Kiến Phong vội liên lạc với Quân Đoàn IV
tại Cần Thơ để cầu cứu. Nhưng
lúc đó, các đơn vị bộ binh thuộc Sư Đoàn
9 là đại đơn vị chủ lực
chịu trách nhiệm lănh thổ Tiểu Khu Kiến
Phong đang bận tham chiến tại các mặt
trận khác nên không thể nào tiếp viện kịp
thời. Một lần nữa, Hải Quân lại đảm
đang trọng trách. Theo yêu cầu khẩn cấp
của Quân Đoàn IV, Bộ Tư Lệnh Hải Quân Vùng
IV Sông Ng̣i do Hải Quân Đại Tá Vũ Đ́nh Đào (sau này được
vinh thăng Phó Đề Đốc) chỉ huy, liền
tức tốc ra lệnh Giang Đoàn 26 Xung Phong rút tất
cả các giang đĩnh đang tăng phái ở các
nơi khác về tập trung tại hậu cứ Long
Xuyên chờ lệnh. Sau đó, toàn bộ Giang Đoàn
do Hải Quân Thiếu Tá Trần Đỗ Cẩm chỉ
huy liền được điều động lên
chiến trường Hồng Ngự, cùng với toán
giang đĩnh đang hoạt động tại
đó để tăng cường lực lượng
pḥng thủ Chi Khu Hồng Ngự.
Ngay khi tới vùng hành quân, các giang đĩnh
của Giang Đoàn 26 Xung Phong đă phải
trực tiếp đương đầu với
hỏa lực nặng nề của Cộng quân từ
hai bờ sông chờ sẵn. Đoán biết trước
các giang đĩnh Hải Quân là lực lượng
tăng viện duy nhất, địch quân đào
sẵn các hầm hố, công sự kiên cố bố trí
súng nặng bên bờ sông để ngăn
chận. Rất may, khúc sông Cửu Long quanh Hồng
Ngự khá rộng nên chúng không gây được
thiệt hại nào đáng kể. Theo kế
hoạch pḥng thủ hoạch định với Chi
Khu, các giang đĩnh được xử dụng như
những đồn bót di động dàn dọc theo
bờ sông như bức tường thành để
ngày đêm bắn chặn, không cho địch
quân di chuyển qua sông. Ngoài nhiệm vụ chặn địch,
những giang đĩnh này c̣n đảm trách
việc yểm trợ hỏa lực cũng như
tản thương và tiếp tế cho các đồn
bót ven sông đă bị địch vây hăm từ lâu.
Với sự chiến đấu quả cảm
của các đơn vị Địa Phương Quân
và Nghĩa Quân cơ hữu thuộc Chi Khu Hồng
Ngự, cộng với các giang đĩnh thuộc
Giang Đoàn 26 Xung Phong ngày đêm tuần tiễu và
yểm trợ rất hữu hiệu, Cộng quân
tạm thời bị chận đứng. Mũi dùi
quan trọng của địch quân toan đánh
bọc vào sườn phía Tây của Chi Khu Hồng
Ngự bị Hải Quân bẻ gẫy v́ chúng không
thể vượt qua sông, do đó địch chưa
thể chiếm được quận lỵ. Tuy
mặt Tây đă có Hải Quân trấn giữ nên
tạm thời ổn định, nhưng t́nh h́nh
tại mặt Bắc lại trở nên vô cùng nguy
ngập v́ địch quân đă tiến sát bờ
rạch Hồng Ngự, ch́ c̣n cách Chi Khu vài ba cây
số. Hàng ngày, Cộng quân dùng đủ mọi
loại vũ khí, kể cả súng bắn thẳng pháo
kích vào Hồng Ngự. Các giang đĩnh án
ngữ trên mặt sông để chặn địch
cũng bị nhắm bắn dữ dội.
VII. Lực Lượng VNCH Tăng
Viện
Măi tới khoảng trung tuần tháng 4 năm 1973, Sư Đoàn
9 Bộ Binh mới tương đối rảnh tay
ở
những mặt trận khác nên điều động
Trung Đoàn 15 Bộ Binh và Chi Đoàn 2 Thiết Quân
Vận tới tăng viện. Sư Đoàn 9 Bộ
Binh lúc đó do Chuẩn Tướng Trần Bá Di
chỉ huy, c̣n Trung Đoàn 15 Bộ Binh do Đại tá Hồ
Ngọc Cẩn làm Trung Đoàn Trưởng. Vào cuối tháng
4 năm 1975, Đại Tá Cẩn là Tỉnh Trưởng
Chương Thiện, đă chiến đấu
tới viên đạn cuối cùng. Ông bị
Việt Cộng bắt đưa về xử
tử tại sân vận động Cần Thơ.
Về phía Hải Quân, một Liên Đoàn Đặc
Nhiệm do Hải Quân Thiếu Tá Trần Ngọc Bích
xuất thân khóa 11 Sĩ Quan Hải Quân Nha Trang chỉ
huy cũng được gấp rút thành lập để
phối hợp chặt chẽ với lực lượng
Bộ Binh tại chiến trường Hồng Ngự.
Liên Đoàn này được đặt dưới
sự điều động của Lực Lượng Đặc
Nhiệm 212 tức là Lực Lượng Tuần Thám do
Hải Quân Đại Tá Nghiêm Văn Phú làm đơn
vị trưởng. Liên Đoàn Đặc Nhiệm Hải Quân
gồm có các đơn vị sau đây:
1. Giang Đoàn 26 Xung Phong do Hải Quân Thiếu Tá Trần
Đỗ Cẩm chỉ huy. Đơn vị này đă
tham chiến từ trước.
2. Một phân đội Giang Tốc Đĩnh (PBR
- Patrol Boat River) thuộc Giang Đoàn 58 Tuần Thám do
Thiếu Tá Trần Thanh Khải chỉ huy. Thành phần
c̣n lại của Giang Đoàn này đang tăng cường
mặt trận Phước Xuyên và Tuyên Nhơn trong vùng
Đồng Tháp Mười. Hậu cứ của Giang Đoàn
58 Tuần Thám đặt tại Tân Châu.
3. Cơ Xưởng Hạm 9613 do Đại Úy Cơ Khí
Nguyễn Duy Tuệ chỉ huy. Đây không phải là
một chiến hạm có máy để tự
vận chuyển mà chỉ là một cơ xưởng
sửa chữa và tiếp vận nổi neo tại An
Long ngay vàm kinh Đồng Tiến. Cơ Xưởng
Hạm này được dùng làm trạm sửa
chữa và tiếp vận tiền phương cho các
giang đĩnh và cũng là nơi đặt
Bộ Chỉ Huy Liên Đoàn Đặc Nhiệm.
4. Tiền Doanh Yểm Trợ Chợ Mới là căn
cứ tiếp vận chính, đồn trú tại
Chợ Mới thuộc tỉnh Long Xuyên do Hải Quân
Thiếu tá Phạm Văn Tiêu xuất thân khóa 7 Sĩ
Quan Hải Quân Nha Trang chỉ huy.
5. Giang Pháo Hạm 328 do Hải Quân Thiếu Tá Nguyễn
Như Phú làm hạm trưởng. Thiếu Tá Phú
xuất thân khóa 16 Trường Vơ Bị Đà Lạt, nhưng
chọn quân chủng Hải Quân sau khi tốt nghiệp
nên tiếp tục theo học khóa 13 Sĩ Quan Hải Quân
Nha Trang. Chiến hạm này do Bộ Tư Lệnh
Hạm Đội tăng phái cho Bộ Tư Lệnh
Hải Quân Vùng IV Sông Ng̣i.
Trong số các đơn vị Hải Quân kể trên,
Giang Đoàn 26 Xung Phong được coi là thành
phần chủ lực gồm toàn bộ 19 giang đĩnh
đủ loại tham chiến, với đầy đủ
khả năng hành quân thủy bộ, yểm trợ
hải pháo, chuyển vận, tuần tiễu, án
ngữ cũng như tiếp tế. Các giang đĩnh
PBR có vận tốc cao, vận chuyển lẹ làng thường được
xử dụng trong các cuộc tuần thám và phục kích
ban đêm. Chiến hạm tăng phái với các
loại đại bác 76 ly và 40 ly đảm trách
nhiệm vụ yểm trợ hỏa lực cho các
đơn vị hành quân.
Ngay khi lực lượng tăng viện tới vùng
hoạt động, các đơn vị trưởng
lập tức bàn thảo kế hoạch giải
tỏa áp lực địch trong vùng và nhất là
quét sạch địch quân bố trí tại bờ Đông
sông Cửu Long từ Hồng Ngự lên tới biên
giới Miên - Việt. Lúc này, tuy lực lượng địch
c̣n rất mạnh v́ chúng chiếm giữ khu vực ven
sông ngay phía bắc Chi Khu, nhưng cán cân lực lượng đôi
bên không c̣n chênh lệch nhiều như trước. Hơn
nữa, các đơn vị Địa Phương
Quân và Nghĩa Quân cơ hữu được tăng
viện và yểm trợ hữu hiệu nên lên tinh
thần, chiến đấu rất hăng hái.
VIII. Các Trận Đánh Quan
Trọng
Liên tiếp trong khoảng thời gian chừng hai tháng
(từ tháng 3 đến tháng 4 năm 1973), các giang
đĩnh thuộc Giang Đoàn 26 Xung Phong đă tích
cực đóng góp vào nỗ lực bảo vệ quân
Hồng Ngự chống lại áp lực của Trung Đoàn
207 Cộng quân. Ngoài nhiện vụ tuần tiễu thường
xuyên để ngăn chận địch quân xâm
nhập bằng đường sông cũng như
phối hợp, yểm trợ Trung Đoàn 15 Bộ Binh
và Địa Phương Quân, Nghĩa Quân thuộc Chi Khu
Hồng Ngự, Giang Đoàn 26 Xung Phong c̣n trực tiếp
tham dự vào nhiều trận đánh lớn quan
trọng.
1. Trận Đánh Tại Rạch
Hồng Ngự
Ngay khi Trung Đoàn 15 thuộc Sư Đoàn 9 Bộ Binh
vừa đến vùng Hồng Ngự, Thiếu Tá Thái
Lê Trương, Chi Khu Trưởng đă yêu cầu
các đơn vị Bộ Binh và Hải Quân tăng
phái t́m mọi cách đẩy lui địch
khỏi bờ Bắc rạch Hồng Ngự. Lư do v́
tuy Cộng quân tuy không vượt được
con rạch để đánh chiếm Chi Khu, nhưng chúng
vẫn hàng ngày pháo kích vào quân Hồng Ngự, gây
thiệt hại nặng nề cho dân chúng. Rạch
Hồng Ngự ăn thông với rạch Cái Cái
chạy tới biên giới Việt - Miên, rộng
chừng 100 thước, từ trước tới nay
vẫn là "giới tuyến" của đôi bên.
Cộng quân tuy chiếm giữ được
mặt Bắc nhưng không thể vượt qua con
rạch v́ bị các giang đĩnh Hải Quân
chận đứng. Trong khi đó, lực lượng
pḥng thủ tuy giữ được mặt Nam nhưng
lại không có đủ lực lượng đổ
bộ để đẩy lui địch quân. Vùng
chợ Hồng Ngự nằm ở mặt Nam tuy chỉ
cách Chi Khu chừng một cây số, nhiều khi đă được
coi như vùng "sôi đậu" v́ địch
quân xâm nhập.
Sau khi phối hợp với Trung Đoàn 15 BB và Chi Khu theo
kế hoạch hành quân, Giang Đoàn 26 Xung Phong lănh
nhiệm vụ dùng 4 LCM-6 chở một Tiểu Đoàn
Bộ Binh sang sông bằng hai đợt. Khi nhiệm
vụ chuyển quân hoàn tất, các giang đĩnh
sẽ tuần tiễu, án ngữ và yểm trợ cho
lực lượng Bộ Binh càn quét bờ Bắc.
Chỉ Huy Trưởng Giang Đoàn 26 Xung Phong chịu trách
nhiệm chỉ huy cuộc hành quân đổ
bộ, Tiểu Đoàn Trưởng Bộ Binh có
nhiệm vụ chỉ huy cánh quân sau khi đổ
bộ để tiêu diệt địch quân trong vùng
mục tiêu chỉ định.
Để các giang đĩnh
chở quân
ủi băi dễ dàng, Giang Đoàn 26 Xung Phong chọn
giờ đổ quân vào lúc hừng sáng khi mực
thủy triều cao nhất để bộ binh có
thể lên bờ không bị trở ngại và tràn vào
mục tiêu cùng một lúc. Hơn nữa, việc
nhận quân vào lúc ban đêm tại băi ủi ngoài
bờ sông Cửu Long nằm về phía Nam Chi Khu
Hồng Ngự cũng có thể tránh địch pháo
kích và khiến chúng không thể quan sát hay đoán
biết ư đồ hành quân.
Theo đúng kế hoạch, sau khi nhận quân, đoàn
giang đĩnh di chuyển dọc theo bờ Đông
sông Cửu Long, quẹo phải vào rạch Hồng
Ngự đúng giờ dự trù. Tuy con rạch
rộng chừng 100 thước, nhưng có rất
nhiều hàng đáy của dân đánh cá nên
phải di chuyển rất chậm và khó khăn.
Một số giang đĩnh yểm trợ gồm LCVP và
FOM đi trước dẫn đường, vào sâu
trong rạch quá mục tiêu chừng ba cây số,
gần một đồn Nghĩa Quân rồi tác
xạ dữ dội quanh đồn như để
yểm trợ hỏa lực để làm kế
hoạch nghi binh. Các giang đĩnh chở quân theo
sau vào điểm đổ quân đúng lúc hừng
sáng. Chỉ trong ṿng 15 phút, nửa Tiểu Đoàn Bộ
Binh đă lên bờ, thiết lập đầu
cầu an toàn. Nửa Tiểu Đoàn c̣n lại được
các LCM-6 đưa thẳng từ bờ Nam qua. Trong lúc
lực lượng Bộ Binh chia thành nhiều mũi
tiến chiếm các mục tiêu được
chỉ định trước, các giang đĩnh
Hải Quân di chuyển qua bờ Nam ủi băi rải rác để
sẵn sàng yểm trợ cho cánh quân đổ
bộ khi cần.
Khi trời vừa sáng rơ, Cộng quân từ các công
sự pḥng thủ kiên cố tuy bị bất ngờ nhưng
cũng chống trả dữ dội. Từng loạt thượng
liên và AK bắn xối xả vào các chiến sĩ
Bộ Binh đang lăn xả vào mục tiêu. Nhưng địch
phản ứng quá trễ, các chiến sĩ Trung Đoàn
15 đă tiến đến quá gần, từng
trái lựu đạn, từng loạt đạn M-79
thẩy vào hầm hố của chúng khiến nhiều
tên bị tan thây tại chỗ. Trận đánh
chớp nhoáng kéo dài khoảng một tiếng đồng
hồ, nguyên một Tiểu Đoàn Cộng quân coi như
bị diệt gọn. Tuy nhiên, c̣n một vị trí súng
cối 82 ly được một tổ thượng
liên và một toán B-40 yểm trợ vẫn c̣n hoạt động.
Cả ba ổ súng này bố trí theo h́ng tam giác, liên hoàn
yểm trợ lẫn nhau gây trở ngại không ít cho
các
chiến sĩ
Bộ Binh, sau nhiều đợt xung phong bị
thiệt hại khá nặng nhưng vẫn không sao tiêu
diệt được.
Tại bờ rạch phía Nam, trên giang đĩnh
chỉ huy nơi đặt Bộ Chỉ Huy hành quân
thủy bộ gồm Chỉ Huy Trưởng Giang Đoàn
26 Xung Phong và Tiểu Đoàn Trưởng Bộ Binh,
mọi người đều nh́n thấy rơ ràng toán
Bộ Binh ḅ sát đất lẻn vào gần vị
trí của Cộng quân, nhưng các ổ súng của chúng đều
được chôn dấu kỹ trong các công sự
đằp bằng đất rất dầy nên lựu đạn
và M-79 không phá tan được. V́ vậy, sau
nhiều đợt xung phong không những vô hiệu
quả, c̣n có một số binh thương vong. Vị
Tiểu Đoàn Trưởng Bộ Binh nôn nóng ra lệnh
cho binh sĩ t́m đủ mọi cách tấn công
tiếp, nhưng vẫn bị chận lại, c̣n thêm
một số binh sĩ vừa chết vừa bị thương
kẹt dưới lằn đạn của đối
phương. Để tránh thiệt hại thêm cho
lực lượng bạn, Chỉ Huy Trưởng Giang
Đoàn 26 Xung Phong đề nghị dùng súng cối 81
ly cơ hữu trên giang đĩnh liên tiếp
bắn phủ đầu vào mục tiêu để
địch khó ngóc đầu lên quan sát, đồng
thời cho Thiết Giáp Đĩnh "Monitor Combat"
với đại bác 40 trực xạ sẽ bất
thần tiến sang bên kia sông, chỉ các mục tiêu
chừng 300 thước, dùng đại bác 40 ly
bắn thẳng vào các ụ đất để
san phẳng các ổ súng địch. Tuy nhiên, việc
xử dụng hỏa lực Hải Quân bắn
thẳng này có thể gây thiệt hại cho số
bộ binh đang nằm kẹt giữa mục tiêu
và lằn đạn Hải Quân.
Tuy kế hoạch hơi nguy hiểm, nhưng v́ không c̣n
lựa chọn nào khác nên được đồng
ư và thi hành ngay. Chiếc giang đĩnh chỉ huy
rời băi ủi tiến ra giữa ḷng rạch, vừa
chạy thật chậm, vừa tác xạ súng cối.
Chiếc Thiết Giáp Đĩnh cũng lập tức
tiến sang bờ rạch bên kia, pháo tháp 40 điều
chỉnh nhắm thẳng vào mục tiêu trong khi khẩu đại
liên 50 gắn chung trong pháo tháp khạc đạn liên
hồi để mở đường. Khi đă
ủi băi vào vị trí thuận tiện, khẩu 40 ly
lập tức bắn từng loạt đạn vào
các ụ đất đặt súng của địch
quân. V́ khoảng cách không xa, vị trí của giang đĩnh
lại cố định nên việc tác xạ rất
chính xác và hiệu quả. Mỗi viên đạn
bắn trúng mục tiêu lại thổi bay đi
một mảng đất lớn. Sau chừng 50 viên đạn,
Cộng quân dường như đoán được
ư định của lực lượng tấn công nên
chuyển xạ, quay súng nhắm vào các giang đĩnh
bắn trả dữ dội. Các ổ thượng liên
và B-40 nhắm vào chiếc Thiết Giáp Đĩnh, trong lúc
hàng loạt đạn súng cối bắn ra ngoài
rạch nhắm vào các giang đĩnh đang
tuần tiễu. Tuy là những mục tiêu lớn và
trống trải dưới hỏa lực của
Cộng quân, nhưng các giang đĩnh vẫn bám sát
khu vực hành quân. Nhiều quả đạn súng
cối rơi sát giang đĩnh chỉ huy khiến
một số thủy thủ và bộ binh trên giang đĩnh
bị thương v́ trúng mảnh đạn. Nhưng
địch đă không c̣n đường thoát.
Chỉ trong khoảnh khắc, các quả đạn 40 ly
liên tiếp bắn trúng mục tiêu đă san
bằng những vị trí đặt súng cố
thủ cuối cùng của chúng. Khi tiếng súng địch
im hẳn trên chiến trường, toán bộ binh trên
bờ lập tức tiến vào lục soát các mục
tiêu vừa bị Hải Quân bắn phá. Kết quả
họ tịch thu được 1 khẩu súng
cối 82 ly, 1 thượng liên, 2 khẩu B-40 và 7
khẩu AK.
Kết
quả trong trận đánh quan trọng này, địch
quân bị đẩy lui khỏi bờ Bắc rạch
Hồng Ngự, áp lực của chúng coi như không c̣n đáng
kể. Phía Bộ Binh bị thiệt hại trung b́nh. Phía
Hải Quân, nhiều giang đĩnh bị trúng
đạn địch quân nhưng không có chiếc nào
bị ch́m hay bất khiển dụng. Về nhân sự
chỉ có 5 người bị thương, 1 nặng, 4
trung b́nh. Khi nhận được công điện
báo cáo kết qủa hành quân, thượng cấp
chỉ thị Chỉ Huy Trưởng Giang Đoàn 26 Xung
Phong dù đă bị thương, nhưng không
nặng lắm nên vẫn tiếp tục ở lại vùng
hành quân, không tản thương cho đến khi có
lệnh mới.
2. Trận Đánh Tại Thường Phước
Bị đánh bật ra khỏi khu vực Hồng
Ngự, Cộng quân tuy bị thiệt hại khá
nặng nhưng chúng vẫn ĺ lợm cố bám
chặt khu Thường Phước nằm trên bờ
Đông sông Cửu Long, đối diện Tân Châu
đến biên giới. Tuy không chiếm được
Hồng Ngự để khống chế thủy lộ
sông Cửu Long, nhưng địch vẫn c̣n đủ
lực lượng phong tỏa bờ Đông để
ngăn chận các thương thuyền từ Việt
Nam lên tiếp tế Nam Vang.
Khúc sông ngay trước mặt quân Tân Châu là nơi thương
thuyền tập trung để quan thuế kiểm
soát và chuẩn bị trước khi ngược ḍng
Cửu Long. Đây là điểm neo thứ nh́ trên đường
đi Nam Vang, sau điểm neo gần Bắc Mỹ
Thuận tại khu vực Ngă Ba Đèn Đỏ. Nếu
Cộng quân c̣n kiểm soát dược vùng Thường
Phước đối diện, không những các thương
thuyền tại điểm neo bị đe dọa, mà
ngay cả quận Tân Châu thuộc tỉnh An Giang cũng
nằm trong tầm pháo kích của chúng.
Về địa thế, Thường Phước là
một vùng đất bằng với nhiều cánh
đồng trống trải kéo dài tới tận
bờ sông đối diện Tân Châu. Bờ sông
Cửu Long tại vùng này là phía đất bồi,
trong khi Tân Châu là bờ đất lở. Dân cư
tại đây rất thưa thớt, đa số
sống về nghề ruộng rẫy.
Khi cánh quân của Trung Đoàn 15 Bộ Binh có Hải Quân
yểm trợ từ Hồng Ngự đánh dần
lên hướng Tây Bắc, Cộng quân yếu thế lùi
dần về vùng biên giới Việt - Miên. Tuy địch
rất muốn vượt sông Cửu Long để
đánh chiếm Tân Châu, nhưng chúng không thực
hiện được ư đồ này v́ khúc sông này
bị các giang đĩnh thuộc Liên Đoàn Đặc
Nhiệm Hải Quân phong tỏa.
Vào
koảng cuối tháng 4-1973, Cộng quân thu thập tàn
quân chừng một Tiểu Đoàn đóng chốt
tại các vị trí ven sông vùng Thường Phước
nhằm uy hiếp các thương thuyền đang
từ Vũng Tàu di chuyển tới. Để giải
tỏa áp lực địch, Bộ Chỉ Huy Hành
Quân hỗn hợp Bộ Binh và Hải Quân đặt
tại Chi Khu Hồng Ngự liền soạn thảo
một kế hoạch hành quân theo thế "Trên Đe Dưới
Búa" đánh vào vùng Thường Phước.
Theo kế hoạch này, Trung Đoàn 15 Bộ Binh có
nhiệm vụ đánh bọc hậu để
dồn địch ra gần bờ sông, sau đó sẽ
án binh tại chỗ để làm nút chặn. Phần
Hải Quân sẽ dùng hỏa lức cơ hữu
từ các giang đĩnh để tiêu diệt toán
Cộng quân này.
Cuộc hành quân diễn tiến đúng theo kế
hoạch dự trù. Nhiều toán Cộng quân bị các
chiến sĩ Trung Đoàng 15 Bộ Binh lùa từ phía sau lưng,
phải lui dần ra bờ sông. Bờ sông Cửu Long
tại Miền Nam thường một bên cao một bên
thấp, bên lở bên bồi không đồng đều
nhau. Nếu bờ sông nằm giữa luồng nước,
đất sẽ bị nước xoi ṃn và lở
dần. Ngược lại, bờ sông phía đối
diện sẽ được đất bồi thêm thành
những băi sông hay cù lao. Thí dụ như vùng bờ sông
Sa Đéc là khu đất lở khiến nhiều nhà
cửa bị đổ sụp xuống sộng,
trong khi bờ sông bên kia thuộc tỉnh Kiến Phong là
vùng đất bồi với nhiều cù lao trù phú.
Tân Châu thuộc vùng đất lở nên bờ sông
rất cao, c̣n bờ sông Thường Phước đối
diện thuộc khu đất bồi nên bờ sông
thấp với những băi cát chạy lài tới mé sông.
Từ bờ sông cao phía Tân Châu, dân chúng có thể dùng
mắt thường trông thấy bóng Cộng quân
mặc quần áo kaki vàng ẩn hiện trong những
ruộng rẫy bên bờ sông đối diện. Các
giang đĩnh thuộc Giang Đoàn 26 Xung Phong xử
dụng đại bác và đại liên bắn
thẳng vào đám Cộng quân chưa kịp t́m
chỗ trú ẩn. Đặc biệt, hai giang đĩnh
Monitor cập vào những chiếc xáng vét đất
neo giữa ḍng sông, dùng súng cối 81 ly và đại
bác 40 ly liên tục nă đạn vào địch
quân.
Trận đánh xảy ra giữa ban ngày, vào
khoảng 3 giờ chiều. Dân chúng Tân Châu đứng
chật ven bờ sông chứng kiến tận mắt.
Dọc theo mé sông Tân Châu có một ṭa nhà trắng
rất lớn xây bằng bê tông, cao 5 tầng. Nghe nói đây
là trụ sở của Ty Quan Thuế thời Pháp
thuộc. Từ lan can của toà nhà này, dân chúng theo dơi,
vỗ tay reo ḥ vang dội mỗi khi súng Hải Quân
bắn trúng nơi Cộng quân ẩn ẩn trốn phía
bên kia sông. Trên những chiếc xáng, nơi hai giang đĩnh
chủ lực của Giang Đoàn 26 Xung Phong đang
cột tạm để lấy hướng tác xạ
cho chính xác, nhiều nhân viên tự động
đem nước ngọt, bia, cơm ra mời những
chiến sĩ Hải Quân đang bận rộn bắn
vào đầu địch! Có lẽ đây là
lần đầu tiên trong hải nghiệp, các
chiến sĩ áo trắng thuộc Giang Đoàn 26 Xung Phong
vừa uống ... bia, vừa giáng những đ̣n chí
tử vào địch quân đang thất thế chơ
vơ giữa đồng trống!
Sau trận đánh hiếm có này, một số tù
binh cho biết họ thuộc Trung Đoàn 207 và Tiểu Đoàn
Cộng quân bị gài vào thế gọng ḱm chỉ c̣n
chừng 100 tên sông sót chạt thoát về phía biên
giới. Về phía Bộ Binh và Hải Quân chỉ
bị thiệt hại không đáng kể.
Trận đánh tại Thường Phước
chấm dứt với sự thảm bại của
Cộng quân. Địch bị đẩy xa
khỏi vùng Hồng Ngự - Tân Châu về phía biên
giới. Áp lực của chúng vào điểm neo thương
thuyền tại Tân Châu cũng chấm dứt từ
đó.
3. Hộ Tống Thương Thuyền Đi Nam Vang
Lần Thứ Nhất: Chạm Trán Với
Hỏa Tiển
AT-3 Của
Cộng Quân
Cũng khoảng trong thời gian đó, t́nh h́nh
chiến sự tại quốc gia láng giềng Cam
Bốt trở nên vô cùng sôi động với
phần thắng lợi nghiêng về phía Cộng quân.
Tuy vào năm 1970, liên quân Việt - Mỹ đă
mở một cuộc hành quân vượt biên qui mô đánh
qua Cam Bốt để tiêu diệt các cơ sở
hậu cần và lực lượng Cộng quân, nhưng
áp lực của chúng đè nặng trên thủ đô
Nam Vang vẫn không giảm. Cộng quân, gồm quân
Khmer Đỏ do Pol Pot cầm đầu và đa
số là bộ đội Cộng Sản Bắc
Việt đă chiếm giữ hầu hết lănh
thổ Cam Bốt, ngoại trừ những thành phố
lớn như Nam Vang, Takeo, Konpong Cham, hải cảng
Sihanoukville c̣n được gọi là Kompong Som
v.v... Ngoài ra, các trục đường bộ chính
dùng để tiếp tế cho thủ đô Nam Vang
cũng bị địch quân cắt đứt.
Do đó, để tiếp tế quân nhu cũng như
nhu yếu phẩm như gạo, nhiên liệu v.v.. cho chính
phủ thân Mỹ Lon Nol, chỉ c̣n hai con đường
chính: một là không vận qua phi trường Pochen Tong
nằm sát thủ đô Nam Vang, hai là bằng
thủy lộ sông Cửu Long chạy dài từ Vũng
Tàu thuộc Việt Nam lên tới Nam vang. Thủy lộ
này dài chừng 350 cây số với trên 200 cây số
nằm trên lănh thổ Việt Nam từ Vũng Tàu
Tới Tân Châu và khoảng chừng 150 cây số từ
Tân Châu qua bến phà Neak Luoeng tới Nam Vang. Trên đường
đi tới Nam Vang, đoàn tàu phải vượt qua
một địa điểm chiến lược
rất quan trọng, đó là bến phà Neak Luoeng
thuộc tỉnh Banam, nằm vào khoảng giữa đường
từ Tân Châu đến Nam Vang. Neak Luoeng lúc đó là
một căn cứ hải quân quan trọng của Cam
Bốt, vẫn c̣n nằm trong tay chính phủ Lon Nol,
mặc dầu bị Cộng quân bao vây ngặt nghèo.
Mỗi đoàn tầu tiếp tế cho Nam Vang thường
gồm khoảng 15 đến 20 chiếc mang hiệu
kỳ nước ngoài. Chừng phân nửa trong số đó
những thương thuyền chở hàng nhập
cảng thông dụng như rượu, thuốc lá, đồ
hộp v.v... Phân nửa đoàn tầu c̣n lại
gồm những tầu dầu và xà lan chở gạo
hay đạn dược. Những xà lan nàt đều
lấy hàng tại bến tân cảng ngay sát thủ đô
Sài G̣n. Đây là những quân nhu và nhu yếu phẩm do
Hoa Kỳ "viện trợ" cho chính quyền Lon Nol để
chống lại bọn, Cộng Sản. Những xà lan đều
không có máy nên phải dùng tầu ḍng để kéo
hay đẩy. Tầu ḍng tuy nhỏ nhưng máy rất
mạnh, có thể kéo hay đẩy thương
thuyền trọng tải hàng chục nhàn tấn
rất dễ đàng. Tuy nhiên, nếu phải kéo
nhiều xà lan trong sông với mỗi sợi giây ḍng
tầu dài vài, ba trăm thước, đoàn xà lan
sẽ rất dài, khó cho tầu ḍng vận chuyển
tại các khúc quanh hẹp.
Tưởng cũng nên nói thêm, sau này, vào khoảng đầu
năm 1975, các tầu ḍng kéo xà lan đạn lên
Nam Vang đều thuộc hăng tầu Sea Pac nằm bên
Khánh Hội. Đây là một chi nhánh của hăng tầu
Alaska Barge trụ sở đặt tại Seattle,
tiểu bang Washington. Hăng Alska Barge chuyên dùng tầu ḍng để
kéo xà lan chở dụng cụ khoan dầu lửa lên vùng
Bắc Hải thuộc Alaska. Chính phủ Hoa Kỳ kư
giao kèo với hăng này để mướn chở
đạn và nhiên liệu lên Cam Bốt. Tuy là một hăng
tư nhưng chi nhánh Sea Pac của hăng Alaska Barge làm
việc thẳng với cơ quan t́nh báo CIA của Hao
Kỳ, tương tự như hăng máy bay tư Air
America vậy. Thuyền trưởng của những
tầu ḍng Sea Pac sau này đa số là những
cựu sĩ quan Hải Quân VNCH cấp tá. Đại
diện của hăng Sea Pac tại Sài G̣n là một người
quốc tịch Mỹ tên Vladimir Solomon, với một
phụ tá người Việt tên Vân.
Như trên đă nói, v́ bị phong tỏa ngặt
nghèo nên Cam Bốt hầu như chỉ c̣n trông cậy
vào thủy lộ sông Cửu Long để sống
c̣n. Phi trường Pochengton tuy vẫn c̣n hoạt động,
nhưng v́ bị Cộng quân bao vây, lại nằm trong
tầm pháo kích nên máy bay lên xuống rất khó khăn.
Vả lại, phi cơ không chở được
nhiều hàng hóa như tầu biển hoặc xà lan nên
việc tiếp tế bằng đường hàng
không vừa nguy hiểm, vừa kém hữu hiệu.
Cộng quân cũng biết rơ nhược điểm
này nên cố bóp chết thủ đô Nam vang
bằng cách đánh chiếm Hồng Ngự, được
coi nhu yết hầu của thủy lộ sông Cửu
Long từ Vũng Tàu lên Nam Vang.
Tuy nhiên, Cộng quân chỉ thu đạt được
vài thành công nhỏ lúc ban đầu nhờ xử
dụng một lực lượng chủ lực quân
lớn cấp Trung Đoàn bất ngờ tràn qua biên
giới áp đảo lực lượng Địa
Phương Quân và Nghĩa Quân khiêm nhường
thuộc Chi Khu Hồng Ngự. Về sau, với sự
yểm trợ đắc lực của các giang
đĩnh Hải Quân và được Trung Đoàn
15 thuộc Sư Đoàn 9 Bộ Binh tăng cường,
Cộng quân bị đẩy lui về phía biên giới
Việt - Miên như trên đă mô tả.
Khoảng cuối tháng 4 năm 1973, một đoàn thương
thuyền khoảng 20 chiếc, trong số này có 5 xà lan
chở đầy đạn dược và chất
nổ tới Tân Châu trên đường tiếp
tế cho Nam Vang. Đoàn tầu bỏ neo ngay trước
Căn Cứ Hải Quân Tân Châu cũng là hậu
cứ của Giang Đoàn 58 Tuần Thám. Nhiệm vụ
bảo vệ an ninh cho đoàn thương thuyền
tại điểm neo được trao phó cho các
Giang Tốc Đĩnh (PBR - Patrol Boat River) của Giang Đoàn
Tuần Thám v́ các chiến đĩnh này có vận
tốc cao, vận chuyển rất mau lẹ. Tuy t́nh h́nh
vùng Hồng Ngự - Tân Châu đă tạm thời
ổn định, nhưng bờ Đông của khúc
sông từ Tân Châu lên tới biên giới dài khoảng
20 cây số vẫn do Cộng quân kiểm soát. V́
vậy, các Đơn Vị Trưởng thuộc Liên Đoàn
Đặc Nhiệm Hải Quân nhóm họp tại Cơ Xưởng
hạm HQ 9613 bỏ neo tại An Long, phía Nam Hồng
Ngự để bàn kế hoạch hộ tống đoàn
thương thuyền vượt qua biên giới.
Chuyến hộ tống này sẽ rất gian nam, nguy
hiểm v́ số thương thuyền khá đông,
địch lại biết rơ ta phải di chuyển qua
thủy lộ duy nhất nên chắc chắn chúng đă đặt
sẵn các ổ súng nặng chờ sẵn.
Bờ Đông sông Cửu Long đối diện Tân Châu
tức là khu vực Thường Phước là vùng đất
bồi nên bờ sông tương đối bằng
phẳng và thấp nên địa thế không
thuận tiện cho địch quân đặt những
ổ phục kích. Tuy nhiên, khi vượt quá lên phía
Bắc chừng 5 cây số, từ đồn Mương
Kinh lên tới biên giới, bờ sông này lại
trở thành khu đất lở với vách dựng
đứng như một bức tường, mặt nước
thấp hơn bờ sông chừng 10 thước. Do
đó, các giang đĩnh tuy có hỏa lực mạnh,
nhưng v́ quá thấp nên vô hiệu đối
với các ổ phục kích của Cộng quân đặt
trong những hầm hố và địa đạo
đào trên mặt bờ sông. Khi nước lớn (nước
chảy ngược lại theo hướng Nam - Bắc,
từ biển đổ vào sông), tầm súng
của các giang đĩnh tuy tạm thời có
thể bằn vào những mục tiêu trên bờ sông,
nhưng những tầu kéo xà lan đạn lại
rất khó vận chuyện khi bị ḍng nước
từ phía sau đẩy tới (nước xuôi). V́
sông hẹp nên các thương thuyền và xà lan
phải đi theo đội h́nh hàng dọc,
chiếc này nối đuôi chiếc kia, cách nhau
chừng vài, ba trăm thước. Trong lúc di chuyển,
điều tối quan trọng là các thương
thuyền phải giữ đúng thứ tự và
khoảng cách trong đội h́nh. Chỉ cần
một thương thuyền di chuyển không đúng
tốc độ trong đoàn, có thể những
chiếc khác sẽ bị rối loạn, cả đoàn
bị dồn lại hay đụng vào nhau. Ngoài ra,
nếu bị tấn công trong lúc di chuyển, rất có
thể các thủy thủ trên thương thuyền
bị hoảng hốt v́ không quen với súng đạn
khiến đoàn tầu bị rối loạn hàng ngũ.
Biết được những trở ngại trên,
Bộ Chỉ Huy Liên Đoàn Đặc Nhiệm Hải Quân
quyết định cho đoàn thương
thuyền di chuyển ngay vào lúc con nước lớn
vừa đứng và bắt đầu ṛng. Căn
cứ vào lịch thủy triều của Hải Quân,
giờ thuận tiện nhất là lúc 9 giờ sáng.
Chiến thuật hộ tống được
hoạch định như sau:
- Đoàn thương thuyền di chuyển theo đội
h́nh hàng dọc như thường lệ, mỗi
chiếc cách nhau chừng 200 thước, vận tốc
khoảng 7 - 8 hải lư một giờ. Như vậy, đoàn
thương thuyền dài chừng 4 cây số.
- Các tầu ḍng kéo xà lan đạn chạy
chậm sẽ xen kẽ với những thương
thuyền.
- Các giang đĩnh thuộc Giang Đoàn 26 Xung Phong
có hỏa lực mạnh sẽ dẫn đầu
để bắn mở đường. Nhưng giang
đĩnh nhỏ c̣n lại cùng với các PBR thuộc
Giang Đoàn 58 Tuần Thám di chuyển chung với đoàn
thương thuyền để sẵn sàng yểm
trợ khi cần.
- Những giang đĩnh hộ tống vừa di
chuyển, vừa bắn tối đa vào bờ Đông để
mở đường và uy hiếp tinh thần đối
phương.
- Trong trường hợp bị tấn công vào giữa đoàn
thương thuyền, những chiếc nào đă
qua được ổ phục kích vẫn tiếp
tục đi qua biên giới, những chiếc ̣n
lại sẽ tạm ngưng máy tại chỗ để
tầu Hải Quân tập trung hỏa lực tiêu
diệt ổ phục kích địch.
Kế hoạch chuẩn bị xong xuôi, sáng hôm sau, đoàn
thương thuyền nhổ neo lúc trời sáng để
sắp xếp đội h́nh di chuyển. Khúc sông
từ Tân Châu lên tới biên giới dài chừng 35 cây
số, dự trù đoàn thương thuyền
sẽ vượt qua trong ṿng 4 tiếng đồng
hồ, gồm 1 tiếng để vận chuyển vào đúng
thứ tự giang hành và khoảng 3 tiếng để
di chuyển.
Đúng 9 giờ sáng, chiếc Thiết Giáp Đĩnh của
Giang Đoàn 26 Xung Phong dẫn đầu đoàn
tầu rời Tân Châu, theo sau là hai cặp FOM yểm
trợ. Những thương thuyền và xà lan đạn
theo kế tiếp xen kẽ bằng những giang
đĩnh Hải Quân hộ tống. Khoảng 10
giờ sáng, dưới hỏa lực mạnh mẽ
của đại bác 40 ly trực xạ và súng cối
81 ly mở đường bắn vào những điểm
nghi ngờ bên bờ Đông, đoàn tầu đi
đến đồn Mương Kinh do Địa Phương
Quân chi khu Hồng Ngự trú đóng an toàn. Nhưng
khi vượt qua địa điểm này chừng
vài cây số, Cộng quân từ những ổ phục
kích đào sẵn trên bờ dưới nhưng lùm
cây rậm rạp bắt đầu dùng súng B-40
bắn vào đoàn tầu khá dữ dội.
Theo đúng chiến thuật đă được
trù tính trước, các giang đĩnh tập trung
hỏa lực phản pháo dữ dội vào những
ổ phục kích trên bờ sông. Những viên đạn
đại bác 40 ly, 20 ly, M-79 và đại liên 50
cầy nát bờ sông làm tung lên một lớp bụi
mỏng màu đỏ. Cây cối ngă gục dưới
làn mưa đạn như bị đốn
bằng một lưỡi hái khổng lồ. Một
đoàn giang đĩnh đủ loại gồm
cả các PBR trên 20 chiếc di chuyển thật chậm
theo hướng Bắc, đội h́nh hàng dọc dài
hơn 2 cây số khai hỏa tối đa về phía
hữu hạm. Có lẽ v́ hỏa lực quá mạnh
của Hải Quân khiến đối phương
hoảng sợ nên chúng chưa bắn trúng một thương
thuyền nào. Các thương thuyền lúc đầu
mất b́nh tĩnh khi bị bắn nên đội h́nh
hơi rối loạn, nhưng khi thấy các giang đĩnh
hải Quân phản pháo hữu hiệu, và nhất là
thấy địch không gây được thiệt
hại nào nên họ lại vững tâm di chuyển theo đúng
đội h́nh đă được chỉ
định. Dù bị tấn công, đoàn tầu
vẫn di chuyển với tốc độ b́nh thường.
Lúc này, nước đă bắt đầu ṛng
nên các tầu kéo xà lan đạn vận chuyển
tương đối dễ dàng hơn, dù phải tăng
máy để giữ đúng đội h́nh.
Khoảng một tiếng đồng hồ sau, khi
đoàn tầu gần tới mỏm cù lao đối
điện đồn Bến Đ́nh gần biên
giới, đột nhiên từ bờ sông phía Đông
lóe ra nhiều đốm lửa như những làn
chớp, tiếp theo là những luồng khói trắng
bay ra hướng đoàn tầu. Chiếc xà lan đạn
di chuyển ở vị trí thứ 5 bỗng nổ tung.
Cũng cùng lúc đó, trên giang đĩnh
chỉ huy của Giang Đoàn 26 Xung Phong, các thủy
thủ phát hiện một sợi giây nhỏ như
sợi tơ từ trên trời rơi xuớng vắt
ngang tầu. Th́ ra, đây là sợi giây làm bằng
Fiber Optic dùng để điều khiển loại
hỏa tiễn AT-3, c̣n có tên là "Sagger" do Nga Sô
chế tạo. Khi rời giàn phóng, hỏa tiễn AT-3 có
mang theo một sợi giây nhỏ để xạ
thủ có thể điều chỉnh đường
bay trúng vào mục tiêu. Loại hỏa tiễn này thường
chỉ được dùng để chống
chiến xa, tương tự như loại hoả
tiễn TOW (Tube-launch Optically-tracked Wire-guide) của Hoa
Kỳ. Có lẽ đây là lần đầu tiên trên
chiến trường Việt Nam, Cộng quân xử
dụng loại vũ khí tối tân này để
bắn các giang đĩnh. May mắn, chiếc hỏa
tiễn nhắm vào giang đĩnh chỉ huy đă
bay hơi cao nên trật mục tiêu. Có lẽ xạ
thủ không giám ngóc đầu lên để
điều khiển v́ bị hỏa lực dữ
dội của các giang đĩnh áp đảo.
Tuy nhiên, chiếc xà lan đạn bị trúng
hỏa tiễn phát nổ dữ dội. Không may,
chiếc xà lan này chở toàn những bành đạn
đại bác 105 và 155 ly nên sức tàn phá vô cùng
khủng khiếp. Nguy hiểm hơn nữa, chiếc
tầu ḍng xà lan này đă mở dây kéo nên xà lan
gặp nước ṛng trôi ngược về phía đoàn
tầu, vừa trôi đạn vừa nổ dữ
dội với lửa và khói bốc lên mù mịt
cả một khúc sông.
T́nh thế lúc đó hết sức nguy hiểm và căng
thẳng. Nếu tiếp tục cuộc hành tŕnh,
chắc chắn những thương thuyền to lớn
và chậm chạp kia sẽ là những mục tiêu
tốt cho các dàn hỏa tiễn AT-3 khá chính xác đang
chờ sẵn trên bờ sông. Đó là chưa kể
chiếc xà lan đạn bị nổ đang từ
từ trôi ngược về hướng đoàn
tầu, có thể tấp vào bất cứ một giang đĩnh
hay thương thuyền nào gây thiệt hại
nhiều thêm. Chẳng may nếu có một thương
thuyền nào bị ch́m, thủy đạo duy
nhất sẽ bị tắc nghẽn! Do đó, ngoại
trừ 4 thương thuyền đă vượt qua được
biên giới hiện do Hải Quân Cam Bốt hộ
tống, tất cả những chiếc c̣n lại được
lệnh lập tức quay về điển neo Tân Châu
dể chờ lệnh mới.
Để giải quyết chiếc xà lan đạn phát
nổ đang trôi trên sông, Chỉ Huy Trưởng Giang
Đoàn 26 Xung Phong đă ra lệnh dùng súng đại
bác 40 trực xạ bắn, nhưng lệnh chưa
kịp thi hành th́ xà lan tấp vào một đầu
cồn không có dân cư tiếp tục nổ tới
hết đạn nên không gây thiệt hại nào đáng
kể.
4. Hộ Tống Lần Thứ
Hai: Đưa Thương Thuyền Qua Biên Giới
"Bằng Mọi Giá"!
Trong chuyến hộ tống không hoàn toàn thành công
vừa qua, tuy có 4 thương thuyền vượt được
biên giới, nhưng cả 4 tầu dầu tiếp
tế nhiên liệu khẩn cấp cho Nam Vang đều
bị kẹt lại. Cam Bốt lúc đó đang bị
thiếu hụt nhiên liệu trầm trọng v́ không được
tiếp tế đă gần hai tháng. V́ vậy, khi được
tin các tần dầu đều phải quay về,
Bộ Tư Lệnh Hải Quân, có lẽ dưới áp
lực của người Mỹ, đă gửi công điện
thượng khẩn ra lệnh "Đưa thương
thuyền qua biên giới bằng mọi giá!"
Lệnh này đă làm Bộ Chỉ Huy Liên Đoàn Đặc
Nhiệm Hải Quân rất khó xử, v́ "bằng
mọi giá" có nghĩa là chấp nhận thiệt
hại đáng kể. Khi được yêu cầu
giải thích rơ ràng thêm, thượng cấp cho
biết: "Nếu cần, các giang đĩnh
phải hy sinh nằm giữa lằn đạn địch
và đoàn thương thuyền như một
lớp khiên chắn đạn để đưa
các thương thuyền qua biên giới"!
May mắn, t́nh h́nh chiến sự tại mặt
trận Hồng Ngự lúc đó tương đối
đă lắng dịu nên lực lượng Hải Quân
có thể dồn hết nỗ lực vào công tác
hộ tống. Ngoài ra, Trung Đoàn 15 Bộ Binh cũng khá
rảnh rang, đang càn quét và đẩy lui tàn
quân địch về bên kia biên giới nên cũng
có thể tiếp tay.
Về phía Hải Quân, nếu thi hành ngay chỉ thị
"bằng mọi giá" của thượng cấp
khi địch quân vẫn c̣n làm chủ bờ Đông,
các giang đĩnh và quân số sẽ bị
thiệt hại nặng mà thương thuyền chưa
chắc đă đi được. Ngược
lại, nếu chần chờ, có thể Nam Vang sẽ
hết nhiên liệu, hậu quả sẽ không lường được.
Sau khi bàn tính kỹ càng, các Đơn Vị Trưởng
Hải Quân đồng ư cần phải phối
hợp với Bộ Binh để nhổ bứt các
chốt AT-3 dọc theo bờ Đông nếu muốn hoàn
tất hộ tống. Dù sao, cuộc hành quân thủy
bộ này cũng sẽ giúp Trung Đoàn 15 sớm hoàn thành
nhiệm vụ của họ là quét sạch Cộng quân
khỏi khu vực từ Hồng Ngự đến
biên giới. Kế hoạch hành quân vào ngày N được
Bộ Binh và Hải Quân đồng ư như sau:
- Một cánh quân thuộc Trung Đoàn 15 Bộ Binh từ vùng
Thường Phước, mặt Bắc của Hồng
Ngự, sẽ đánh dọc theo theo bờ Đông
của sông Cửu Long từ hướng Nam lên Bắc,
hướng về biên giới Việt - Miên.
- Hải Quân sẽ được tăng phái 2 Đại
Đội Bộ Binh, bất thần đổ bộ lên
bờ Đông gần biên giới, nơi nghi ngờ có các
giàn hỏa tiễn AT-3. Nhiệm vụ của cánh quân
này là càn quét từ Bắc xuống Nam, vừa đi
vừa lục soát và tiêu diệt các ổ phục kích
của địch. Sau đó, cánh quân này sẽ
bắt tay với với thành phần từ mặt Nam đánh
lên.
- Khi đổ bộ xong, các giang đĩnh sẽ lănh
nhiệm vụ yểm trợ cho Bộ Binh lục soát
trên bờ, đồng thời án ngữ ngay tại
những điểm nghi ngờ có ổ phục kích
để hộ tống đoàn thương thuyền
qua biên giới.
- Để đánh lạc hướng Cộng quân,
phao tin đồn tại Tân Châu rằng các thương
thuyền sợ bị thiệt hại nên sẽ nhổ
neo trở về Vũng Tàu, bỏ ư định
đi Nam Vang.
Tưởng cũng nên nói rơ, Cộng quân đă
khai thác triệt để địa thế thiên
nhiên của bờ Đông sông Cửu Long. V́ bờ sông
cao như một bức tường thành dựng đứng
nên chúng đào hầm từ trên mặt đất
trổ ra bờ sông thành những lỗ châu mai như h́nh
chữ Y lộn ngược trông xuống ḷng sông.
Từ những lỗ châu mai này, địch đặt
các ổ súng B-40, hỏa tiễn AT-3 có thượng liên
yểm trợ có thể nhắm bắn dễ dàng vào các
tầu bè di chuyển trên sông. Khi giang đĩnh
phản pháo, đạn đại liên nếu may
mắn lọt vào lỗ châu mai cũng không gây
thiệt hại đáng kể. Chỉ những
loại đạn "chạm nổ" như đại
bác 40 ly, đại bác 20 ly hay M-79 bắn trúng ngay
mục tiêu mới làm chúng hoảng sợ.
Kế hoạch chuẩn bị xong xuôi, trong khi chờ đợi
ngày N để hộ tống đoàn thương
thuyền lên đường, các giang đĩnh
Hải Quân vẫn ngày đêm tuần tiễu khúc sông
từ Tân Châu tới biên giới để phát
hiện và ghi nhận những địa điểm
phục kích của địch quân. Giang đĩnh
thuộc Giang Đoàn 26 Xung Phong tuy di chuyển chậm
chạp hơn những PBR của Giang Đoàn Tuần Thám,
nhưng lại có hỏa lực khá mạnh nên được
dùng làm chim mồi dụ địch quân lộ
diện.
Ban ngày, những chiếc LCM-6 chậm chạp qua lại
trên sông với nước chứa đầy
hầm tầu khiến giang đĩnh ch́m sâu hơn dưới
mặt nước. Đây là kế hoạch nghi binh
khiến địch quân lầm tưởng
những giang đĩnh chuyên về chuyển vận này đang
chở quân hay chiến cụ đến một địa
điểm bí mật nào đó. Ngoài ra, giang đĩnh
di chuyển càng thấp sát mặt nước bao nhiêu, địch
quân lại càng khó bắn trúng bấy nhiêu v́ mục
tiêu nhỏ hơn. Khi Cộng quân bắn ra, những
giang đĩnh "chim mồi" di chuyển sát
bờ sông phía Tây này chỉ bắn trả cầm
chừng, v́ nhiệm vụ chính là ghi nhận các
tổ súng nặng đặt trong các miệng
hầm thẳng đứng của chúng. Ban đêm,
những giang đĩnh chuyển vận chậm
chạp với tiếng máy lớn này dễ khiến
cho địch quân để ư. Trong lúc đó, các
PBR với vận tốc cao, di chuyển nhẹ nhàng
sẽ lẻn sát bờ sông, dưới tầm súng
của Cộng quân để dùng súng phóng lựu
M-79 bắn vào các lỗ châu mai đă bị phát
hiện của chúng. Chiến thuật này tỏ ra khá
hữu hiệu v́ đă tiêu diệt được
một số ổ phục kích của địch quân.
Khoảng nửa đêm ngày N-1, Giang Đoàn 26 Xung Phong
nhận 2 Đại Đội thuộc Trung Đoàn 15 Bộ Binh
tại Hồng Ngự. Ba chiếc LCM-6 chở quân được
2 cặp FOM và chiếc Thiết Giáp Đĩnh hộ
tống lên đường hướng về phía
biên giới cách Hồng Ngự chừng 40 cây số,
Những giang đĩnh c̣n lại vẫn tham dự
cuộc khuấy rối hàng đêm như thường
lệ với các PBR của Giang Đoàn 58 Tuần Thám.
Nhận quân xong, toán giang đĩnh rời băi
ủi Hồng Ngự, trực chỉ hướng
Bắc. Đêm không trăng, những lùm cây rậm
rạp bên bờ sông dường như dầy đặc
hơn, trở thành những bóng ma đe dọa. Xa
xa, chếch về hướng tay trái, ánh đèn điện
của thị xă Tân Châu phản chiếu xuống
mặt sông Cửu Long trông như những cặp
mắt c̣n ngái ngủ. Tuy phải di chuyển về đêm,
nhưng tất cả đèn trên các giang đĩnh
đều được tắt hết để
bảo mật. Các chiến sĩ Hải Quân đă quá
quen thuộc với khúc sông này nên việc điều
khiển con tầu không có ǵ trở ngại. Mọi người đều
nóng ḷng mong cho tới ngày hôm sau để sớm
hoàn tất chuyến hộ tống gay go này. Trên
cặp FOM dẫn đầu, vị Trung Úy trưởng
toán đổ bộ bận rộn liên lạc trên máy
truyền tin PRC-25 với những "con cá" trong đoàn, đồng
thời duyệt lại kế hoạch với toán đổ
bộ. Đoàn tầu di chuyển theo đội h́nh
hàng dọc, mỗi chiếc cách nhau chừng 100 thước,
vận tốc chừng 5 hải lư một giờ.
Mặc dù với vận tốc chậm, nhưng
tiếng máy dầu cặn như vẫn gầm rú trong đêm
vắng, chắc chắn không thể nào tránh được
sự chú ư của địch quân.
Chính v́ không che mắt được địch quân
nên Bộ Chỉ Huy Giang Đoàn 26 Xung Phong đă có
kế hoạch hy vọng có thể khiến địch
quân lạc hướng. Vừa qua khỏi Tân Châu
với những ánh đèn vàng vọt hầu như đă
nằm sau lái, tới đầu cồn đối
diện với đồn Mương Kinh, đoàn giang đĩnh
đột nhiên được tách ra làm hai. Các
giang đĩnh chở quân và hộ tống đổi
đường ép qua phía tay trái đi vào lạch sông
nhỏ phía trong cồn để tránh bị phát
hiện. Giờ này mức thủy triều c̣ khá cao nên
không sợ bị mắc cạn. Chắc chắn v́ đêm
tối và bị cồn che khuất, Cộng quân bên kia
bờ sông sẽ không nhận ra toán giang đĩnh
quan trọng này. Những chiếc c̣n lại trong đoàn
vẫn tiếp tục di chuyển phía ngoài cồn như
trong các cuộc tuần tiễu thường lệ hàng đêm.
Rạng sáng ngày N, các LCM-6 chở quân đă tới
sát đồn Bến Đ́nh gần biên giới. C̣n
gần 2 tiếng đồng hồ nữa mới
tới giờ G nên tạm ủi băi, nằm chờ
tại đầu cồn. Lúc này, chiếc Giang Pháo
Hạm 328 do Bộ Tư Lệnh Hải Quân Vùng IV Sông
Ng̣i tăng phái để yểm trợ hỏa lực
cũng đă đến Tân Châu và đang
vận chuyển vào vị trí yểm trợ hải pháo.
Chiến hạm này do Hải Quân Thiếu Tá Nguyễn
Như Phú làm Hạm Trưởng. Thiếu Tá Phú nguyên
xuất thân Khóa 16 trường Vơ Bị Quốc Gia Đà
Lạt, nhưng chọn Quân Chủng Hải Quân nên sau
khi tốt nghiệp lại theo học Khóa 13 SQHQ Nha Trang.
Giang Pháo Hạm 328 được trang bị một
khẩu đại bác 76 trước mũi và nhiều
dàn đại bác 40 ly và 20 ly. Quan trọng hơn, v́
chiến hạm có tầm súng cao, lại có hỏa
lực mạnh nên có thể tiêu diệt những
mục tiêu nằm sâu trong đất liền. V́
Cộng quân đang chiếm giữ bờ sông phía Đông
từ đồn Mương Kinh lên tới biên
giới nên chiến hạm được chỉ
định "nấp" sau đuôi cồn gần
đồn Mương Kinh để tránh hỏa
tiễn AT-3 của địch.
Đúng 8 giờ sáng ngày N, các đơn vị hành quân đă
vào đúng vị trí. Từ vùng Thường Phước,
cánh Bộ Binh di chuyển dọc theo bờ sông, đánh
về hướng Bắc. Trong lúc đó, Giang Pháo
Hạm 328 tác xạ mở đường vào những
mục tiêu nghi ngờ có địch ẩn núp. Riêng
Giang Đoàn 26 Xung Phong có nhiệm vụ đổ quân
vào bờ đối diện với đồn
Bến Đ́nh cũng thi hành nhiệm vụ giao phó.
Tất cả các giang đĩnh đều dàn hàng
ngang với những chiếc LCM-6 chở quân nằm
giữa đội h́nh, từ đồn Bến Đ́nh đâm
thẳng qua mục tiêu đối diện bên bờ
Đông, vừa di chuyển vừa tác xạ tối đa
để dọn băi. Chỉ trong một khoảnh
khắc ngắn chừng 15 phút, các giang đĩnh
đă đến điểm đổ bộ. Trong lúc
những giang đĩnh yểm trợ ủi băi cách
nhau chừng 100 thước và tác xạ tối đa
vào các bụi tre và lùm cây trước mũi, các LCM-6
chở quân hạ cửa đổ bộ dể quân
lên bờ. Đúng lúc này, có một trục trặc
nhỏ khiến cuộc đổ quân không
được xuông xẻ như ư muốn: cửa
đổ bộ của một LCM-6 bị kẹt nên không
hạ xuống được. T́nh trạng khá nguy
hiểm v́ nếu lúc này địch bắn B-40 hay
hỏa tiễn vào giang đĩnh, toán bộ binh
kẹt trong ḷng tầu sẽ bị thiệt hại
nặng. Để giải quyết t́nh trạng khó khăn
này, lậo tức hai chiếc FOM được
điều động đến cập hai bên
chiếc LCM-6 để bộ binh dùng làm cầu lên
bờ. Rất may, Cộng quân có lẽ v́ bị
bất ngờ nên vẫn chưa thấy phản
ứng.
Hai Đại Đội Bộ Binh vừa lên bờ đă
tràn vào các bụi tre và lùm cây trước mặt để
lục soát, trong lúc các giang đĩnh rời bải
ủi, di chuyển với vận tốc chậm theo hướng
Nam phía Tân Châu, vừa yểm trợ cho toán Bộ Binh
trên bờ, vửa chuẩn bị nằm đường
đón đoàn thương thuyền đang
được những PBR hộ tống từ Tân Châu
lên.. Chỉ chừng nửa tiếng đồng
hồ sau khi đổ bộ, toán Bộ Binh báo cáo
đă tịch thu được 3 giàn hỏa
tiễn AT-3 c̣n nguyên vẹn, mỗi giàn có 2 trái
hỏa tiễn đang trong t́nh trạng sẵn sàng
phóng. Những giàn hỏa tiễn này được
đặt trong hầm hố đào dưới gốc
các bụi tre gần bờ sông. Cạnh đó, c̣n
có 9 địch quân bị banh xác v́ hỏa lực
dọn băi của các giang đĩnh và 2 tên bị
thương bị bắt sống.
Lúc đó, các thương thuyền cũng đă
bắt đầu ló dạng, trên đường
tiến tới biên giới. Các ổ súng đại
bác trên Giang Pháo Hạm 328 hoạt động
tối đa, bắn vào các vị trí do Bộ Binh yêu
cầu yểm trợ. Khoảng 11 giờ sáng, khi
chiếc thương thuyền đầu tiên đă đến
gần biên giới, các giang đĩnh ghi nhận Công
quân bắn ra 3 trái hỏa tiễn AT-3 hay B-40 hoặc súng
cối phát nổ dưới sông, không gây thiệt
hại đáng kể nào cho các thương thuyền cũng
như giang đĩnh. Chỉ có một số nhân
viên Hải Quân bị thương nhẹ, trong số đó
Chỉ Huy Trưởng Giang Đoàn 26 Xung Phong trúng
mảnh đạn vào cánh tay trái.
Khoảng 12 giờ trưa, các thương thuyền vượt
qua biên giới an toàn và được bàn giao cho toán
giang đĩnh thuộc Hải Quân Cam Bốt đang
chờ sẵn. Hoàn tất công tác hộ tống, các
giang đĩnh Hải Quân dồn hết nỗ
lực để yểm trợ cho hai cánh quân đang
lục soát trên bờ. Hai cánh quân Bộ Binh vẫn
tiến dọc bờ sông theo hướng ngược
chiều nhau, vừa đi vừa lục soát. Họ
báo cáo bắn hạ khoảng 30 tên địch
tại chỗ và phát hiện nhiều tên khác đă
bị chết v́ hỏa lực của Hải Quân. Đến
chiều cùng ngày, hai toán Bộ Binh bắt tay nhau
tại một địa điểm cách đồn
Mương Kinh chừng 3 cây số về hướng
Bắc. Cuộc hành quân coi như hoàn tất.
Tổng kết hoạt động trong ngày, Hải
Quân hoàn tất việc hộ tống đoàn thương
thuyền lên Nam Vang trong khi Bộ Binh quét sạch địch
quân ra khỏi lănh thổ quận Hồng Ngự.
Thiệt hại phía Cộng quân bị chết 49 tên đếm
xác được tại chỗ, 2 tên bị bắt
sống, 3 giàn hỏa tiễn AT-3 c̣n nguyên vẹn
bị tịch thu cùng với 3 súng cộng đồng
và 19 súng cá nhân. Bạn thiệt hại 3 chết và 16
bị thương. Phía Hải Quân có 3 bị thương
nhẹ.
Nhiệm vụ tăng phái cho Tiểu Khu KIến Phong và
Trung Đoàn 15 Bộ Binh để giải tỏa áp
lực địch tại vùng Hồng Ngự của
Giang Đoàn Xung Phong coi như hoàn tất. Tổng cộng,
toàn bộ đơn vị đă liên tục hành quân
trong hai tháng ṛng rạ
IX. Đoạn Kết
Chiến dịch Hồng Ngự
chỉ là một cuộc hành quân tương đối
nhỏ cấp Trung Đoàn, nhưng kết quả
lại rất lớn: bẻ gẫy ư đồ
phong tỏa thủy lộ sông Cửu Long của
Cộng quân, đồng thời với sự yểm
trợ hữu hiệu của Hải Quân, địch
đă bị thiệt hại rất nặng với
tổng cộng 422 xác định đếm
được tại chỗ. Theo cung từ của tù
binh, vào cuối tháng 5/1973 khi chiến dịch chấm
dứt, Trung Đoàn 207 của Cộng quân coi như không c̣n
khả năng tác chiến, mỗi Tiểu Đoàn
của chúng c̣n lại không đầy 100 tên. Tuy
thiệt hại về phía QLVNCH tương đối
nhẹ, nhưng thường dân bị chết và
bị thương khá nhiều v́ đạn pháo kích
của địch quân. Chỉ riêng trong tuần lễ
thứ nh́ của tháng 4, Cộng quân đă pháo kích
trên 100 trái hỏa tiễn vào Hồng Ngự.
Vai tṛ quan trọng của Giang
Đoàn 26 Xung Phong trong chiến dịch Hồng Ngự được
coi như hoạt động tiêu biểu của các
Giang Đoàn Xung Phong thuộc Bộ Tư Lệnh Hải Quân
Vùng IV Sông Ng̣i. Tuy hậu cứ đóng tại Long
Xuyên, nhưng các giang đĩnh thuộc Giang Đoàn
26 Xung Phong đă từng có mặt tại hầu
hết những vùng xa xôi hẻo lánh như Đồng Tháp
Mười, Cái Cái, hay các địa danh xa lạ
thuộc vùng U Minh Thượng, U Minh Hạ như Năm
Căn, Đồng Cùng, Cái Ngay, Cái Nước,
Thới B́nh, Khai Quang, Biện Nhị, Sông Trèm Trẹm,
Vị Thanh, Hỏa Lựu, G̣ Quao v.v... Tại bất
cứ chiến trường nào dù nguy hiểm đến
đâu, các chiến sĩ của Giang Đoàn cũng
ghi lại những chiến tích vẻ vang, dù lắm khi
phải đổi bằng máu.
Giang Đoàn 26 Xung Phong không những là một đơn
vị Hải Quân kỳ cựu, nồng cốt tại
vùng đồng bằng sông Cửu Long, mà c̣n là
một đơn vị ưu tú được các
quân binh chủng bạn cũng như đồng bào
mến phục. Hiện nay, có rất nhiều cựu
chiến sĩ áo trắng đă từng phục
vụ tại Giang Đoàn 26 Xung Phong đang lưu
lạc tại Hoa Kỳ hay những quốc gia khác trên
thế giới. Đa số các bạn này vẫn thường
nhắc nhở tới những gịng sông nơi họ đă
từng anh dũng chiến đấu và đổ
máu trong trách vụ bảo vệ quê hương. Ngoài
ra, Long Xuyên với cầu Hoàng Diệu, công viên
Nguyễn Du, trường Thoại Ngọc Hầu v.v... cùng
những tà áo dài duyên dáng cũng là một điểm
dừng chân đáng nhớ trong binh nghiệp ...
|