Những
Quân lệnh chỉ huy của tướng Ngô Quang Trưởng
trong trận đánh kinh điển: “81 ngày đêm tái
chiếm thành cổ"
Huy Khac Pham |
Ngày 4/5/1972, Trung tướng Ngô Quang Trưởng
được lệnh tức tốc bay ra Huế
nhậm chức Tư lệnh Quân Đoàn I để
cứu văn t́nh h́nh Vùng I chiến thuật. Khi đến
Huế th́ t́nh h́nh Vùng I đă bi quan rồi, đúng hơn
là bi đát. Ngày hôm sau, Trung tướng Ngô Quang Trưởng
ra lệnh lập Bộ tư lệnh tiền phương
của Quân Đoàn I ở hướng Bắc thành
phố Huế. Đồng thời, ông ra lệnh
tất cả các quân nhân đang đi lạc khỏi
đơn vị, hay không c̣n đơn vị lập
tức quay trở về ngay, phải t́m cách tŕnh
diện thẩm quyền quân sự lập tức.
Mọi sự bất tuân th¬ượng lệnh sẽ
bị trừng phạt ngay tại chỗ. Trong tháng 5,
sau khi được Bộ Tổng Tham Mưu tăng
viện cho hai lữ đoàn Dù, tướng Trưởng
bắt đầu “chuyển từ thế pḥng thủ
qua thế tấn công giới hạn”. Tấn công
giới hạn ở đây có nghĩa là ông dùng
trực thăng vận để bất thần đột
kích sau lưng những đơn vị Cộng Sản. Cuối tháng
5, Sàig̣n cho tướng Trưởng thêm Lữ Đoàn
1 Nhảy Dù (LĐ1ND). Như vậy, Vùng I bây giờ có
được hai sư đoàn tổng trừ bị
đủ và ba sư đoàn bộ binh thiếu, nhưng
phải chia ra giữ đất khắp nơi, v́
thế SĐ2BB và SĐ3BB không thể điều
về lấy lại Quảng Trị. T́nh h́nh cuối
tháng 5 ở Vùng I khả quan hơn hai tháng trư¬ớc.
Khi biết tướng Trưởng trở lại
trấn thủ biên cương Vùng I th́ người dân
và binh sĩ Vùng I khấp khởi vui mừng, họ kháu
nhau: “Ông Trưởng trở lại rồi! Ông Trưởng
trở lại rồi!”. Cuối tháng
6, khi thấy ḿnh có đủ quân và khả năng
để lấy lại Quảng Trị, tướng Ngô
Quang Trưởng soạn thảo một kế hoạch
và tŕnh về Sàig̣n, cùng lúc ông cho MACV (Bộ chỉ
huy Viện trợ Quân sự Hoa Kỳ tại Việt
Nam – The US Military Assistance Command, Vietnam) một bản sao
của kế hoạch hành quân. Vài ngày sau, trước
khi Sàig̣n trả lời, MACV đă trả lời nói
với ông là “Chưa đến lúc”. MACV đề
nghị ông tiếp tục đột kích và chờ
một thời gian nữa. Thất vọng v́ kế
hoạch không được chấp nhận, tướng
Trưởng bay về Sàig̣n đích thân tường tŕnh
kế hoạch cho Tổng thống Thiệu. Theo
những ǵ tướng Trưởng viết lại
trong tác phẩm: “The Easter Offensive of 1972”, sau khi nghe
kế hoạch của ông, Tổng thống Thiệu cũng
có thái độ như MACV và ra lệnh cho ông chờ
thêm một thời gian nữa. Trong lúc này chỉ nên
tấn công phá rối và đột kích như đang làm.
Bực tức và thất vọng tràn trề, tướng
Trưởng gom bản đồ lại và bay trở
về Bộ tư lệnh. Sau một đêm mất
ngủ, sáng sớm hôm sau ông gọi điện
thoại cho Trung tướng Đặng Văn Quang,
cố vấn an ninh quốc gia cho Tổng thống
Thiệu, ông nói: “Tôi sẽ không đệ tŕnh thêm
một kế hoạch nào nữa. Nếu họ muốn
tôi thi hành ra sao th́ nên đưa cho tôi một bản
kế hoạch bằng tiếng Việt và tôi sẽ thi
hành”. Ngô Quang Trưởng
đinh ninh: Phải chăng người Mỹ đă làm
áp lực với tổng thống Thiệu và không cho
đánh trong thời gian đó hoặc một nguyên nhân
nào khác? Lữ Đoàn
1 Thiết Kỵ mất hơn 200 xe tăng và thiết
vận xa, 10 Tiểu đoàn pháo binh cần phải
được trang bị lại 100%. Trong một
buổi họp ở MACV ngày 18/6 (hai ngày sau khi tướng
Trưởng đề nghị kế hoạch tái
chiếm Quảng Trị), một sĩ quan sau khi tường
tŕnh về t́nh h́nh các đơn vị ở Vùng I, nói
tướng Trưởng cần phải có hơn hai sư
đoàn Nhảy Dù và TQLC nếu muốn tái chiếm
Quảng Trị, ông không biết số quân cần thêm
đến từ đâu nhưng phải có nếu tướng
Trưởng muốn thực hiện kế hoạch hành
quân. Cũng trong buổi họp này, sĩ quan thuyết
tŕnh nói đến vấn đề tiếp liệu
đạn đại bác cho Vùng I. Đại bác 105 ly
được giới hạn lại 20 quả cho
một khẩu/ngày, trong trường hợp cần
thiết 40 viên/khẩu/ngày. Nếu bắt đầu
chiến dịch tái chiếm Quảng Trị, pháo binh có
thể xài 120 viên và có thể lên 180 viên/khẩu/ngày. Chín giờ
sáng hôm sau, Tổng thống Thiệu gọi điện
thoại và yêu cầu tướng Trưởng trở
lại tŕnh bày lại kế hoạch một lần
nữa. Lần này, Tổng thống Thiệu chấp
thuận kế hoạch hành quân tái chiếm Quảng
Trị của tướng Trưởng. Tại Vùng
I, Trung tướng Ngô Quang Trưởng liền ra
lệnh mở cuộc “Hành quân Sóng Thần 72” tái
chiếm Quảng Trị. Từ ngày 10/6 đến ngày
18/6, tướng Trưởng đă ra lệnh hai Sư
đoàn 2 và 3 bộ binh ở lại lo bảo vệ và
pḥng thủ. Ông lệnh cho Sư Đoàn 1 Bộ Binh
tấn công về hướng Tây, Nhảy Dù và TQLC
đánh nhích qua sông Mỹ Chánh vài cây số thăm ḍ
khả năng phản cự của địch. Ngày 28/6, tướng
Ngô Quang Trưởng lệnh cho Nhảy Dù đánh bên
trái, mục tiêu là: “La Vang” và TQLC đánh bên
phải, mục tiêu là: “Triệu Phong”. Ông dặn các
tướng, tá thật kỹ là lấy Quốc lộ
1 là trục làm chuẩn của hướng tiến quân.
Tướng Trưởng đặt Nhảy Dù là
lực lượng có trách nhiệm chiếm thành
phố Quảng Trị. Những ngày đầu của
cuộc hành quân, Nhảy Dù và TQLC đánh chậm nhưng
tiến quân được vài trăm mét. Trừ
một vài trận đụng độ mạnh cấp
Trung đoàn với địch ở những lớp pḥng
thủ ṿng ngoài, CS rút dần theo đà tiến của
quân VNCH. Nhưng càng
đi gần về bờ sông Thạch Hăn, sức
chống cự của CS càng mănh liệt hơn, mỗi
góc phố, mỗi căn nhà là những trận
kịch chiến không khoan nhượng, tướng Ngô
Quang Trưởng đích thân ra chiến trường cùng
anh em ngoài mặt trận v́ thế tinh thần binh sĩ
lên rất cao. Tướng
Trưởng sau khi “chấm” một toạ độ
đóng quân và tiếp tế bí mật của CS đă
ra lệnh cho Tiểu Đoàn 1 TQLC dùng trực thăng
vận nhảy thẳng vào một địa điểm
ở hướng Đông Bắc của thành phố
để ngăn chặn hướng tiếp tế,
tiếp viện của CS, đúng như dự tính,
đây là nơi đóng quân và tiếp tế quan
trọng chiến lược của CS, khi đổ quân
xong, TQLC bị bộ binh và thiết giáp của địch
lao ra chặn ngay nơi họ đổ bộ. Nhưng
sau khi chỉnh đốn, lính Tiểu Đoàn 1 của
Trung tá Nguyễn Đăng Ḥa chẳng những bám
được địa điểm đổ quân,
họ c̣n gom địch ngược về hướng
Tây (về hướng cổ thành). Cuối tháng
7, các cuộc tấn công của Nhảy Dù gần như
kiệt sức, cách bức tường Cổ thành
Quảng Trị chừng 200 mét, Lữ đoàn 2 của
Đại tá Trần Quốc Lịch tỏ ra mệt
mỏi. Tướng Trưởng nhận biết ngay t́nh
h́nh đó và nhận định: “Những trận
đánh đẫm máu ở Vơ Định, Tân Cảnh,
ở Quân Đoàn II đă làm Lữ Đoàn 2 bị móp.
Cộng thêm vào đó là sự cương quyết
tử thủ của Cộng quân”. Ngay sau đó,
ngày 27/7/1972, tướng Trưởng lệnh cho SĐ
TQLC thay thế SĐND. “Mục tiêu vẫn như cũ,
chỉ thay đổi vùng trách nhiệm”. Huy Khac Pham |