Một
lần nữa, ngày 30 tháng Tư lại sắp về,
gợi nhớ biến cố đau thương của
Việt Nam 38 năm trước. Dịp này, chúng tôi xin
cùng quư bạn tưởng nhớ những người
lính Việt Nam Cộng Ḥa trong giờ thứ 25 của
cuộc chiến năm xưa qua truyện ngắn dưới
đây.
* * *
Cả
bốn tay súng của toán thám sát Biệt Cách Nhảy Dù
vẫn bố trí lưng chừng đồi theo h́nh cánh
cung để bảo vệ người toán trưởng
và Hiệu thính viên đằng sau lưng họ trên
đỉnh đồi từ năy giờ đang hướng
mặt về phía đối diện để quan sát
đám người lố nhố dưới kia, trong
thung lũng trăi dài hai bên con suối ngoằn ngoèo như
con rắn bạc lấp lánh dưới ánh nắng ban
trưa chói chan của một ngày đẹp trời tháng
tư. Hết quan sát những người xê dịch dưới
thung lũng lại cúi nh́n đồng hồ, người
trưởng toán có vẻ nôn nóng.
- Ít nhất là một
Tiểu đoàn. Có thể là K 25B Công binh như tin t́nh
báo cho hay. Mẹ kiếp,
máy bay lên chậm thế này để chúng di chuyển
hết th́ hoài công.
- Không sao đâu, ông
thầy. Bọn nầy có vẻ c̣n ở đây lâu
đấy, v́ nhiều tên c̣n đang tắm, thậm chí
giặt giũ nữa kia.
Bỗng Hiệu thính viên
Thịnh đưa ống liên hợp cho Thiếu úy
Tuấn :
- Thằng L19 đang lên vùng
và cần gặp ông thầy.
Tuấn bóp chặt
ống liên hợp, đưa lên miệng :
- Họa Mi đây Thạch
Độ, trả lời.
Giọng miền Nam của
viên phi công vang lên trong ống nghe :
- Thạch Độ đây
Họa Mi, bạn điều chỉnh hướng bay khi
bắt đầu thấy tôi để xác định
vị trí bạn, trả lời.
- Họa Mi đây Thạch
Độ. T́nh thế khẩn cấp lắm, tôi sẽ nháy
mắt để anh có thể thấy tôi nhanh hơn,
trả lời.
- Tôi nhận bạn năm
trên năm, và trực máy.
Tuấn đưa tay
vẫy Tâm, một toán viên dưới lưng
chừng đồi đang ngoái đầu nh́n lên anh.
Khi người lính vừa ḅ đến gần Tuấn
khẽ ra lệnh :
- Mày ra chỗ lúc năy
chờ, khi thấy thằng L19 th́ chiếu kiếng cho nó
thấy ḿnh.
Lần hành quân nào cũng
vậy, Tuấn chỉ giao công tác chỉ điểm này
cho Tâm. Không hẳn v́ anh chàng làm công việc này
giỏi hơn các toán viên khác - Tuấn có bao giờ sát
hạch môn này cho cả toán đâu mà chấm điểm
được - nhưng t́nh cờ một lần giao công
việc này cho anh lính và thấy được việc
nên Tuấn chẳng muốn “Thay đổi nhân
sự”.
Gài khẩu M 16 vào khoen leo núi
móc gần vai bên phải, Tâm ḅ về phía mơm
đồi cỏ tranh cách xa bên trái của Tuấn
khoảng một trăm thước. Lúc mọi người
vừa thoáng thấy chiếc máy bay quan sát màu trắng
ở nẽo xa th́ Tâm cũng vừa quỳ tại
bải cỏ tranh ngập nắng, rút từ túi áo trên
cái kiếng h́nh chữ nhật chỉ hơi lớn hơn
chiếc hộp quẹt Zippo và nâng lên ngang mắt, nh́n
từ phía sau kiếng qua lổ nhắm ở trung tâm
kiếng để hướng cái chấm đỏ
của tia mặt trời nằm thẳng hàng với phi
cơ đang bay. Đoạn anh ta khẽ lắc nhẹ
để tạo sự nhấp nháy. Bỗng
một tràng tiếng nổ ḍn vang lên, cùng lúc Tâm
bật ngữa ra sau rồi nằm bất động. Cả
toán biết điều không lành đă đến
với người đồng đội, gh́m súng
ở tư thế đối đầu với mọi
hướng. Thịnh nằm cạnh Tuấn
khẽ nói :
- Đ. m tụi nó ở đầy
cả rừng rồi !
Tuấn chưa kịp đáp
lời người lính mang máy truyền tin th́ những
quả đạn sơn pháo 75 ly, đạn cối 82
ly, và những loạt AK 47 thi nhau đổ về phía
toán đang bố trí trên đồi. Cành cây, đất
đá bắn tung tóe vào thầy tṛ Tuấn. Không
cần lệnh của người toán trưởng,
mỗi toán viên nằm thủ tại chỗ. Họ
biết trong t́nh thế loại này tháo chạy hoặc
co cụm lại với nhau chỉ tổ lănh thêm
thiệt hại. Tuấn nh́n qua các toán viên và thấy
tất cả c̣n “nguyên”. Thịnh trao ống liên
hợp cho Tuấn :
- L 19 gọi.
Tuấn chụp máy :
- Họa Mi đây Thạch
Độ.
- Đây Họa Mi, tôi vẫn
chưa thấy bạn nhưng thấy nhiều cột
khói và nhiều lằn chớp dưới đó.
- Đang bị ném đá. Tôi
đang ở hướng ba giờ của anh.
Sau hai lần “bẻ góc”
nữa, chiếc máy bay quan sát từ xa gióng chính hướng
ngọn đồi lướt tới. Tuấn cho viên
phi công biết đang bay đúng hướng và sẽ
báo cho anh ta biết khi nào máy bay vừa ngang qua đỉnh
đồi. Súng địch vẫn nổ ḍn, mưa
đạn vẫn tới tấp đổ về
ngọn đồi, khiến công việc điều không
của anh càng khó khăn. Nằm dài trên mặt đồi
để tránh tầm đạn đi, bên chiếc máy
truyền tin, tay cầm ống nói áp sát một bên tai,
mắt vẫn ngước lên dơi theo chiếc L 19 trên
không đang tiến gần vị trí ḿnh, rồi ngay lúc
nó vừa ở trên đầu, Tuấn bóp ống liên
hợp, nói như reo :
- Họa Mi, anh đang ở
ngay trên đầu tôi, trả lời !
- Thạch độ đây
Họa Mi. Nhận bạn rơ năm. Rất tốt.
- Họa Mi đây Thạch
Độ. Cứ trực máy, tôi sẽ có việc cho anh.
Tuấn vừa trao
ống liên hợp cho Thịnh tiếp tục liên
lạc với máy bay để ḅ gần về phía b́a
rừng quan sát trăng cỏ tranh, th́ th́nh ĺnh tiếng súng
im bặt. Mấy
giây sau cả rừng vang tiếng thét “Xung phong”.
Rồi trước mặt Tuấn, từ hướng mơm
đồi cỏ tranh nơi Tâm qú chỉ điểm
cho Phi cơ vừa rồi, và từ hướng trước
mặt toán lố nhố người cứ ùn ùn
tiến tới. Hóa ra đợt bắn phá vừa
rồi là tṛ đánh phủ đầu để
bộ binh tiến sát. Bóng dáng những bộ quân
phục kaki màu lá cây, nón tai bèo cứ xông lên bất
kể những tràng đạn M 16 đốn ngă
từng đợt người. Khoảng một Trung
đội địch tiến hàng ngang đă lên
tới đỉnh đồi, cách bọn anh không đến
mười thước, với tiểu liên AK kẹp nách
bắn xối xả. Một tên địch gần
Tuấn hơn ria một tràng đạn về phía anh,
nhưng, như một phép lạ, anh vô sự. Thịnh
nhanh tay siết c̣ súng hạ hắn đo đất.
Nhiều tràng M 16 đáp lễ ngăn được
chốc lát sự “tiếp cận” kia.
Lúc này hai chiếc A 37 cũng vừa xuất hiện và
bay cao hơn chiếc L 19.
Trung sĩ Hiến báo cáo hai sự kiện dồn
dập : Châu bị nguyên
một tràng đạn AK vào ngực, chết ngay trên
đồi, và địch bây giờ tràn lên đông hơn.
Tuấn ra lệnh cả toán rút xuống triền
dốc về phía thung lũng. Anh biết thung lũng
đang có một đơn vị lớn của địch.
Anh chỉ muốn bỏ ngọn đồi, men theo
triền dốc, rồi xin phi pháo đánh ngay trên đồi
để toán tiện bôn tẩu. Nhưng di chuyển
một đoạn ngắn th́ nhiều tràng AK từ dưới
chân đồi khạc đạn xối xả về
phía bọn anh. Không xong. Tứ bề thọ địch.
Chỉ
vỏn vẹn bốn tay súng mà tử thủ
với biển người hay liều mạng phá ṿng vây
trùng trùng của địch th́ phỏng ích lợi ǵ ?
Tuấn bấm ống liên hợp :
- Họa Mi đây Thạch
độ.
Họa Mi nghe. Bạn cho
biết cần ǵ ?
- Anh cho đánh ngay trên đầu
chúng tôi.
- Không được !
Bạn xác nhận lại, đánh ở đâu ?
- Tôi, thẩm quyền
Thạch Độ nhắc lại đánh ngay trên đầu
chúng tôi và bất cứ chỗ nào có người. Địch
tràn ngập rồi, không chần chờ ǵ nữa. Đánh
ngay đi. Dứt !
Tuấn
trả máy cho Thịnh trước
vẻ mặt hốt hoảng của anh này. Không có th́
giờ và cũng không cần giải thích về
quyết định của ḿnh với người lính
truyền tin của toán, Tuấn nép sau một thân cây
to để tránh các tràng tiểu liên AK từ dưới
chân đồi vẫn không ngừng quạt lên. Trên
đỉnh đồi bây giờ đă lố nhố người
của đối phương. Bốn
người thám sát Biệt Cách Dù chỉ c̣n biết
tử thủ :
Hiến và Sắc chĩa súng về hướng đỉnh
đồi, c̣n Tuấn và Thịnh quay súng xuống chân
đồi. Cả bốn tay súng chiến đấu
trong một ô vuông mỗi cạnh khoảng mười
thước. Họ bắn dè xẽn từng ba phát
một nhưng rất hiệu quả, và nhờ vậy
đă làm chậm bước tiến của địch.
Trong khi đó chiếc L 19 vẫn chưa chịu thi hành
điều Tuấn yêu cầu, cứ bay ḷng ṿng bên trên.
Anh “thông cảm” cho người Phi công, nhưng không
khỏi tức giận v́ cảnh dầu sôi lửa
bỏng của ḿnh. Anh ta phải xin lệnh từ Trung
Tâm Không Trợ về điều yêu cầu “điên
khùng” kia, và chắc đang chờ trả lời.
Tuấn cũng lấy làm lạ lần này không có
biệt đội trưởng hay một Sĩ quan
của Liên Đoàn bay L 19 hay Trực thăng C&C như
mọi lần. Th́nh ĺnh mọi người cùng nghe rơ
âm thanh “chéo-éo-éo … đoành !”. Một cột khói
trắng bốc cao và cuồn cuộn tỏa ra như
một đám mây, vươn lên khỏi tàng cây
rừng ngay đỉnh đồi mà toán thám sát
vừa rời bỏ. Tuấn biết viên Phi công Quan sát
vừa bắn một trái khói chỉ điểm
mục tiêu oanh kích. Điều yêu cầu của anh đang
được đáp ứng. Tuấn vẫn nếp sau
thân cây. Rồi anh bỗng thấy hành động
nấp sau thân cây rơ lẩm cẩm v́ biết bom sẽ
rơi hướng nào. Nhưng đành phó mặc cho may
rũi, anh cứ ngồi bên gốc cây. Tuấn tưởng
chừng như anh đang gồng ḿnh lại, các
bắp thịt toàn thân như rắn lại, chờ
đợi sấm sét giết người từ
trời cao … Chiếc oanh tạc cơ thứ nhất
đâm bổ xuống ngay trên đầu Tuấn,
rồi hẳn nhiên đă đạt tới một
độ thấp vừa đủ, con chim sắt
ấy lại vút lên cao vài giây trước khi hai trái
bom từ dưới cánh đâm thẳng xuống
quả đồi của anh. Tuấn không dám tiếp
tục ngẩng nh́n lên trời. Anh nằm cúi mặt
xuống, thân chịu trên hai cùi chỏ để tránh
áp ngực với mặt đất. Anh thấy vài con
kiến ung dung ḅ trên nền lá khô. Thốt nhiên
Tuấn cảm nhận được cái mong manh
của thân xác ḿnh lúc này - khác ǵ những cái kiến
kia ! Chỉ có mỗi một khác biệt là anh đau
khổ chờ đón cái chết chóc, cái hủy
diệt, c̣n chúng th́ không hay biết ǵ cả, vẫn
thản nhiên, vẫn ung dung cho đến khi nào cái
chết xảy ra là xong, không c̣n cảm giác nữa. Chúng
hạnh phúc hơn anh trong lúc này. Từng khuôn mặt
thân yêu trong gia đ́nh diễn hành nhanh qua trí anh :
mẹ anh, các em, và chị. Rồi anh nghĩ đến
Trinh thật xa xăm và
cũng thật gần. Anh có c̣n trở lại cổng
trường Trưng Vương nữa không ? Rồi bên
tai anh nghe mơ hồ giọng một Ca sĩ quen
thuộc với “Em hỏi anh, em hỏi anh bao giờ
trở lại. Xin trả lời mai mốt anh
về…” Tuấn lại nghĩ đến tập
thể tuổi trẻ Sài G̣n : không có anh trong đó! Và
trong cái khoảnh khắc chờ đón một sự
hủy diệt khủng khiếp sắp giáng xuống
mọi người, một khoảnh khắc rất
ngắn nhưng cũng rất thiên thu, giác quan anh đón
nhận cả một tŕnh tự ngoại vật lướt
qua chóng vánh: âm thanh động cơ phản lực
gầm thét qua đầu, tiếng bom xé gió, hàng
loạt tia chớp lóe lên, từng tràng tiếng nổ
kinh hồn, và mặt đất rung chuyển. Tuấn
bị nhiều nguồn lực từ mọi hướng
đẩy bật ngữa rồi xô tới trước
hoặc xoay ṿng; anh có cảm giác ngực bị ai đấm
một quả rơ mạnh, tức đến khó thở.
Đất, sỏi ùn lên hắt vào người anh. Khói
đen tỏa ra chung quanh, không khí khét lẹt mùi
thuốc nổ. Tuấn biết một trái bom đă
đáp cách anh không xa, đào một hố rơ to và làm
dạt một mớ cây nhỏ bên trái anh, tung tóe đất
lên quần áo anh. Riêng thân cây to vẫn đứng
vững và hiển nhiên đă hứng hết những mănh
bom, đất đá và sức ép cho anh. Anh
sờ khắp người để thấy ḿnh vô
sự.
Trái bom khác rơi trên đỉnh đồi đă
bật gốc một cây cổ thụ, tạo nên
một âm thanh phụ nghe đánh ầm và làm trống
hẳn một khoảng rừng.
Tuấn
ḅ qua những cành cây găy đổ ngổn ngang, t́m Thịnh nhưng không thấy hắn đâu
cả. Trong mọi t́nh huống anh phải có máy bên
cạnh ḿnh. Nhưng chiếc A 37 lại đang đâm
bổ xuống đầu Tuấn một lần
nữa. Anh vội ngồi nấp sau một thân cây. Có
lẽ đây là chiếc thứ hai, đang theo gót Phi
tuần trưởng của nó vừa rồi. Dù sao th́
anh sắp hứng chịu một “trận đ̣n thù”
nữa. Lại “Ầm ! Ầm !” rồi mấy
tiếng “Ầm” phụ nổi lên. Tuấn lại
bị lộn nhào một lần nữa, và anh giật
bắn người khi thấy một cây cổ thụ
vừa bật gốc ngă sóng soài cách anh không đầy
một thước. Giá mà nó phang ngay anh th́ c̣n ǵ
nữa ! Ngọn đồi bỗng “đổi
mới”; cây ngă la liệt. Tuấn vẫn t́m
Thịnh, t́m Trung sĩ Hiến
- người Toán phó - và
Sắc. Toán may ra th́ c̣n được bốn
mạng, kể cả anh.
Tâm và Châu đă ra đi rồi !
Nhưng sao thế này : im phăng phắc - địch
đâu rồi, và ta đâu rồi ? Bỗng lá cây lay
động sột soạt sau lưng. Tuấn
quay phắt lại, khẩu M 18 dưới nách chỉ
thẳng vào bóng người từ trong bụi rậm
vừa đứng lên.
- Sắc
đây ông thầy.
Tuấn
thở phào một cách dễ chịu. Anh khẽ nói :
- Mày không sao chứ ?
Anh lính khẽ lắc đầu
thay lời đáp. Tuấn biết ḿnh vừa hỏi
một câu không cần trả lời; nó chỉ có nghĩa
của một câu xác định, “À, may quá c̣n có mày.”
Anh đang lo cho số phận của các toán viên.
- Trung sĩ Hiến và
Thịnh có sao không ?
Sắc vừa nói vừa
đưa tay chỉ về hướng hơi chếch
đỉnh đồi :
- Ông Hiến bị thương
nằm ở đằng kia. Ổng hỏi thăm ông
thầy, và bảo em đi t́m.
Tuấn muốn đến
gặp ngay Trung sĩ Hiến xem t́nh trạng thương
tích của ông ta ra sao, nhưng anh phải t́m Thịnh
trước v́ máy móc truyền tin là linh hồn của
toán. Hai chiếc phản lực bây giờ đang ở
tít trên mây; tiếng động cơ của chúng nghe
nghe rất xa và đứt đoạn. Chiếc L 19
vẫn quầng trên đầu hai người. Có
lẽ viên Phi công đang gọi Thạch Độ khàn
cả tiếng, Tuấn nghĩ thế. Quái, Thịnh
biến đâu mất với chiếc máy truyền tin.
Tuấn vẫn nhớ hắn chạy theo sau anh và
nấp gần đây trước khi bom rơi. Tuấn
bỗng nẩy ra ư nghĩ bới t́m trong mớ cây
cối đổ ngổn ngang ngay cạnh hố bom. Và
trong lúc hai thầy tṛ đang len lơi ḅ vào từng đống
cây lá nằm bên trên hoặc bị vùi lấp dưới
lớp đất mới th́ phía trảng cỏ tranh
một tiếng nổ phát ra và một cột khói
trắng bốc cao. Anh biết viên Phi công máy bay Quan sát
vừa bắn một trái chỉ điểm cho phản
lực đánh bom xuống nơi anh ta vừa thấy
địch ẩn núp đâu đó.
Trong tiếng rít của hai
chiếc A 37 trên đầu, tiếng rền và chấn
động liên hồi của bom, Tuấn chợt nghe
giọng gọi đầy khích động của
Sắc :
- Ông thầy ơi.
Tuấn nguớc nh́n theo ngón
tay trỏ của người lính và thấy cách họ
vài thước khúc cần ăng-ten của chiếc máy PRC 25 nhú ra khỏi mớ đất vàng tươi
mới tinh khôi dưới mấy cành cây phủ lên.
Anh lặng người mấy giây, cảm thấy đôi
chân như không đứng vững nỗi. Giọng nói
Tuấn nghe yếu ớt qua hơi thở :
- Moi đất ra.
Hai người h́ hục lôi
các cành cây bỏ sang một bên, dùng tay bới mớ
đất bột lên. Chiếc máy truyền tin bị
thủng, móp méo, vỡ nhiều chỗ, từ từ
lộ ra, rồi màu áo rằn ri bày ra, dính đất và
máu. Tuấn
và Sắc cùng nâng người Thịnh đang nằm
sấp lên. Xông
pha trận mạc đă nhiều, đă trông thấy
bao nhiêu xác chết của cả đôi bên, nhưng anh
phải nhận chưa bao giờ thấy một xác người
như thế này, nói chi xác ấy là đồng đội,
là thuộc cấp của ḿnh. Cả người
Thịnh từ bụng lên vai bị mất từng măng
thịt lớn, và xương vai một bên bị găy.
Nhưng cái chân, ôi cái chân trái, anh không biết
phải nói thế nào … đứt đến trên
đầu gối, chỉ c̣n dính ṭn teng với toàn thân
bằng một mănh da rộng bằng một bàn tay, và
thịt chỗ hai đầu bị cắt ĺa trở nên
xám đen giống như vừa bị nướng trên
lửa !
Sắc mở thử máy
truyền tin. Chỉ là một cục kim khí im thin thít vô
dụng. Chợt nhớ tới Trung sĩ Hiến, hai người thận trọng di
chuyển, và Sắc dẫn đường ngược
lên đồi. Họ bước qua nhiều xác lính
Bắc Việt nằm đủ vị thế - nghiêng,
ngữa, sấp, hay cong queo. Tuấn cúi xuống bên người
Toán phó, xem xét vết thương ở bụng. Có
vẻ một mănh bom đă cứa một đường
dài và sâu trước bụng. Anh thử xốc người
thương binh lên nhưng anh ta nhăn nhó một cách
đau đớn :
- Ối, ông thầy để
tôi nằm đi.
- Trước khi bom nổ
anh đă rút xuống triền dốc với toán mà sao
lại ở đây ?
Trên gương mặt tái
xanh v́ mất nhiều máu của Hiến
Tuấn thấy một sự cố gắng dùng sức
mới bật ra thành tiếng:
- Tôi chạy lên để..
kéo xác thằng Châu xuống.. kẻo bom dần nát
mất nhưng..
Hiến ngưng nói, vẻ
mệt nhọc, đưa lưỡi liếm quanh vành môi
tái nhợt và khô khốc. Sắc
mở nắp bi-đông, khẽ nâng đầu anh lên
và kề miệng b́nh nước vào môi. Tuấn
nhắc:
- Cho uống ít thôi để
giữ cho máu bớt chảy.
Trong khi tháo cuộn băng cá
nhân để băng cho Trung sĩ Hiến, Tuấn
vẫn thận trọng quan sát chung quanh. Anh thấy
nhiều xác chết đối phương răi rác
khắp nơi. Xác Châu nằm cách Trung sĩ Hiến
khoảng năm thước, mắt c̣n nh́n lên
trừng trừng. Anh rón rén ḅ đến bên người
toán viên vẫn hay di chuyển hàng đầu trong các
cuộc xâm nhập của toán, đoạn từ
từ vuốt cho đôi mắt nhắm lại. Rừng
im phăng phắt. Có lẽ chúng chỉ di tản
những kẻ bị thương. Những người
nằm kia đều “câm nín”. Sau khi đảo
lại mấy ṿng để bắn rocket và Đại
liên mười hai ly bảy xuống một điểm
mới dưới thung lũng do Phi cơ Quan sát chỉ
điểm, hai chiếc phản lực đă rời vùng.
Chiếc L 19 vẫn c̣n lượn trên không phận hành
quân. Tuấn vừa quay sang bảo Sắc lấy
chiếc pa-nô t́m cách trăi để ra hiệu cho máy bay
biết ḿnh có mặt tại chỗ th́ bỗng
rừng núi lại rền vang từng tràng nổ.
Tuấn nói :
- Mười hai ly bảy.
Chiếc L 19 vụt cất
cao lên và mất hút vào khoảng không. Tuấn đề
nghị khiêng Trung sĩ Hiến men theo triền dốc
về hướng Bắc cho xa vùng giao tranh được
bao nhiêu càng tốt bấy nhiêu. Anh đoán địch
sẽ chiếm lại đồi này. Bỗng dưng
Trung sĩ Hiến quàng một tay ôm chặt chân
Tuấn và thều thào nói :
- Ông thầy đi đâu
anh em cũng đi theo ông thầy. Bây giờ ông
thầy bỏ anh em …
Tuấn định thốt
một lời an ũi, hay trấn an nhưng bàn tay Trung
sĩ Hiến đă buông rơi khỏi cổ chân anh,
đầu ngoẹo sang một bên, mắt nhắm
nghiền như đi vào một giấc ngủ. Anh lay
mạnh vai Hiến:
- Anh Hiến ! anh Hiến !
Chỉ có tiếng gió ngàn xào
xạt đáp lại. Rừng chiều hửng nắng
ở những đồi xa. Sắc bỗng vỗ vào
cạnh sườn Tuấn và chỉ về hướng
trăng cỏ tranh. Lố nhố một đoàn quân dàn hàng
ngang đang tiến lên đồi của anh. Họ
vận kaki xanh, nón tai bèo, súng kẹp nách, vai đeo ba lô.
Hai thầy tṛ vội lom khom chạy về phía triền
dốc, rồi di chuyển về hướng Bắc men
theo sườn đồi.
Đi được một
giờ, vượt qua vài con suối, mấy quả
đồi thấp, Tuấn dừng lại xem bản
đồ, đoạn bảo Sắc đổi hướng,
đi về đông theo phương giác 180 độ Năm
giờ chiều. Đêm rừng bao giờ cũng đến
nhanh. Trong ánh sáng nhá nhem hai thầy tṛ kẻ trước
người sau cứ tiếp tục luồn lách qua cây
lá, bụi rậm. Rồi sực nhớ phải có
một độ quan sát tối thiểu mới có
thể chọn một vị trí ngủ đêm an toàn,
Tuấn khẽ nói với người toán viên đồng
hành :
- Ta lên đỉnh đồi
trước mặt t́m chỗ nghỉ đêm.
Mới hơn bốn giờ
sáng Tuấn đă thức giấc. Bao giờ người
lính hành quân cũng thức giấc sớm, v́ giấc
ngủ đến vào khoảng bảy giờ chiều
thay v́ một hai giờ sáng ở những “Đêm
đô thị”. Trời c̣n tối mịt. Anh nằm
nghe ngóng một lát, đoạn đưa tay sờ lưng
vơng của Sắc. Một giọng nói rất khẽ :
- Ông thầy thức rồi
hả?
Rồi ánh sáng nhờ
nhờ đổi dần sang trắng đục.
Rồi mọi vật bỗng hiện rơ trước
một ngày đang lên. Có vài tiếng chim hót. Có vài
tiếng hú đâu đó bên một ngọn đồi
khác, rồi không biết bao nhiêu tiếng hú cất lên
vang cả một vùng đồi núi, cơ hồ như
tiếng hú này lây sang tiếng hú khác, và cứ thế
truyền đi khắp nơi. Tuấn đă quá quen
với các tấu khúc b́nh minh của rừng núi. Hai người
cuốn vơng bỏ vào ba lô, dọn dẹp “sạch
sẽ” chỗ đất dưới chân, lùa mớ lá
cây chung quanh phủ lên, không để lại một
dấu vết nào có thể tố cáo sự hiện
diện của hai thầy tṛ. Sắc mở một
bịch gạo sấy, rót nước từ bi-đông
vào bao làm một bửa ăn sáng. Tuấn chẳng
thấy đói, tuy suốt ngày hôm qua anh chỉ ăn có
một gói cơm sấy vào buổi sáng. Tâm trí anh quay
về với những ǵ đă xăy ra. Bị lộ,
trận oanh kích, những xác đồng đội
bị bỏ lại, và bây giờ hai nguời lạc
lỏng giữa rừng không máy móc liên lạc để
biệt đội biết tung tích. Anh có trách nhiệm
ǵ với những thuộc cấp vừa ra đi vĩnh
viễn kia? “Ông thầy đi đâu anh em cũng theo
ông thầy. Bây giờ ông thầy bỏ anh em …”
Tuấn thấy miệng đắng khi nuốt nước
bọt. Anh thèm một điếu thuốc, và một ly
cà phê. Anh nh́n Sắc đang ngồi ăn, nh́n
xuống khẩu M 18 gác trên đùi ḿnh, ngước nh́n
bầu trời xanh biếc ban mai. Sắc vụt hỏi:
- Bây giờ tính sao, ông
thầy ?
- Không có máy móc, không
biết ở nhà thế nào, c̣n ở nhà cũng
chẳng biết ḿnh sống chết ra sao. Cứ
tiếp tục đi về hướng Đông, được
bao nhiêu hay bấy nhiêu, càng gần nhà càng tốt. Có
Trực thăng th́ trăi pa-nô cho nó thấy ḿnh. Thế
nào biệt đội cũng cho máy bay đi t́m.
- Cha con nó bị thiệt
hại nặng. Hai chiếc A 37
đánh hiệu quả thật. Sườn đồi bên
kia và trăng cỏ tranh lănh trọn mấy trái bom. Em
thấy chung quanh chỗ ông Hiến nằm ít nhất cũng
cả chục xác nằm la liệt. Ông thầy có để
ư không ? Đợt bom đầu tiên chận đứng
ngay cuộc tấn công. Em nghĩ có lẽ chúng kêu pḥng
không đến tiếp cứu sau này, v́ suốt trong
khi oanh kích đâu có khẩu mười hai ly bảy nào
hoạt động đâu.
Tuấn đồng ư
với phần lớn những lập luận của
Sắc, nhưng anh chẳng thấy hứng thú bàn
luận về chiến trận vừa qua. Tỷ số
tử vong của chiến trường và tỷ số
tử vong của ḷng ḿnh, cái nào làm nên chiến
thắng ? Đợi cho người lính ăn xong và đào
đất lấp mọi dấu vết, Tuấn đề
nghị lên đường.
Sang đến ngày thứ ba
hai người vẫn tiếp tục băng rừng, ngày
đi đêm nghỉ. C̣n khoảng hai chục cây số
đường chim bay nữa mới về đến
Bộ chỉ huy của Liên Đoàn. Cả hai đều
thấy ngao ngán. Hai mươi cây số đường
chim bay, điều đó có nghĩa là bốn, năm mươi
cây số đường núi, mà tốc độ di
chuyển băng rừng - chứ không phải theo theo
đường ṃn - có nhanh lắm cũng chỉ đạt
tới bảy cây số một ngày.
Nhưng điều bất
ổn trong ḷng họ không phải đường
về dịu vợi, đầy đe dọa, bất
trắc, lương thực cạn. Cái bất ổn là
không trung vắng lặn. Từ cái buổi sáng đầu
tiên sau khi bỏ ngọn đồi và đồng đội
ở lại anh và Sắc không hề thấy thấp
thoáng, dù xa, bóng dáng một chiếc máy bay. Lạ
thật. Không một chiếc trực thăng, không
một chiếc L 19, không một chiếc vận
tải, không một chiếc oanh tạc cơ phản
lực, thậm chí không một chiếc máy bay dân
sự, không có ǵ ráo trên bầu trời quang đảng.
Chưa bao giờ như thế, ít ra từ ngày Tuấn
vào lính; chưa bao giờ có một ngày không có một
hoạt động nào của không quân. Anh ngồi
nghỉ mệt trên một ngọn đồi, tựa lưng
vào một thân cây, dựng súng bên cạnh. Sắc
ngồi xếp bằng trên mặt đất, cạnh
Tuấn. Người lính cảm thấy bồn chồn
khi nh́n vẻ tư lự của người chỉ
huy. Anh ta không dám hỏi bất cứ điều ǵ lúc
này. Tại sao bầu trời vắng lặng thế này
? Sao không nghe một tiếng đại bác, một
tiếng bom nổ xa xa? và vân vân. Cuối cùng, không nén
nỗi những băn khoăn trong ḷng, Sắc lên
tiếng :
- Em thật không hiểu
nổi. Chắc có chuyện ǵ đây, chứ không
thể nào Liên Đoàn đem con bỏ chợ như
thế này.
- Tao cũng chịu thua, không
hiểu nổi. Đành rằng ḿnh không có phương
tiện liên lạc, không biết t́nh h́nh ở nhà hay các
đơn vị bạn ra sao, nhưng Liên Đoàn vẫn có
thể cho trực thăng đi t́m. Đằng này bặt
vô âm tín. Mà cái điều lạ lùng nhất là không
có bóng dáng một chiếc máy bay nào cả, chứ
đừng nói trực thăng C&C của biệt
đội. Tao cũng nghĩ như mày: chắc có
biến cố ǵ đây. Điều cần nhất bây
giờ là bằng mọi cách phải gắng về
tới bộ chỉ huy Liên Đoàn. Mầy c̣n mấy gói
gạo sấy?
- Dạ ba gói, và không
tới nửa chai x́ dầu.
- Tao c̣n năm gói. Tao sẽ
đưa thêm cho mày một gói. Mỗi thằng như
vậy có bốn gói. Tao ước tính từ đây
về tới Liên Đoàn có thể mất sáu, bảy ngày
nữa. Bây giờ tao tạm ấn định kỷ
luật dùng lương khô là mỗi thằng chỉ
được ăn nửa gói một ngày. Cố
gắng chịu đựng như vậy th́ mới
đủ sức mà lết về tới nhà. Tao nói sáu,
bảy ngày là trong giả thuyết di chuyển vô
sự, không đụng địch.
Điều Tuấn nói sau cùng
nhắc lại sự bất an của hai người.
Trong ba ngày qua thầy tṛ anh đă né tránh mấy đoàn
quân dài dằng dặc. Trong đời nhảy toán
của ḿnh Tuấn chưa bao giờ thấy địch
chuyển quân rầm rộ như thế. Một điều
lạ lùng nữa là những đoàn người
cứ nườm nượp hướng về Đông, cùng
chiều với anh và Sắc, chỉ khác là họ dùng
đường ṃn. Tuấn đứng dậy tháo ba lô
đặt xuống đất, lôi một gói gạo
sấy đưa cho Sắc, đoạn cả hai lên
đường.
* * *
Tuấn nh́n đồng
hồ tay : ba giờ chiều. Tuy gần cuối ngày, cái
nắng như nung như đốt của tiết
trời miền Nam đầu tháng Năm vẫn chưa
dịu đi chút nào. Đưa bi đông lên miệng tu
một ngụm nước xong, anh xoay xoay tấm bản
đồ, nh́n thật kỷ những ṿng cao độ
nâu lẫn xanh nhạt, rồi ngước nh́n địa
thế chung quanh. Cho chắc chắn, anh mở cái địa
bàn, xoay cho hướng Bắc của bản đồ
trùng với hướng mũi tên của địa bàn,
đoạn anh đối chiếu chi tiết bản
đồ với địa thế một lần
nữa. Anh hân hoan nói với Sắc :
- Tới
vùng Tân Uyên rồi !
- Chắc không, ông thầy ?
- Bảo đảm !
Hai thầy tṛ bỗng
thấy khỏe khoắn trong người, mặc dù
mới trước đó mấy phút họ cảm
thấy gần kiệt sức sau sáu ngày băng
rừng lội suối với những cơn đói
triền miên làm bủn rủn chân tay, hoa cả
mắt. Nh́n lại đoạn đường dài gian
nan, hiểm nguy, Tuấn thấy thương hại
Sắc. Hắn ta to con, ăn khỏe, nên trong mấy ngày
qua quả thật là một chuỗi ngày khốn
khổ “tận cùng bằng số” đối với
hắn. Tuấn bảo :
- Bây giờ mày có thể
ăn nốt nửa bịch gạo sấy cuối cùng
cho đỡ đói. C̣n vài cây số nữa là tới
chi khu rồi, tha hồ mà gọi ḿ, phở, hủ
tiếu…
- Lạ thật, không
thấy thèm nữa ông thầy ơi. Thôi, ḿnh đi
lẹ tới chi khu đặng báo Liên Đoàn đón.
Hai người lội qua
một con suối, tiếp tục đi về Đông.
Họ bước đi vững vàng hơn những ngày
c̣n lếch thếch giữa rừng. Sau khoảng
một tiếng đồng hồ di chuyển, nh́n xuyên
qua một khoảng rừng thưa, hai người thoáng
thấy mấy
nóc nhà lợp tôn của chi khu Tân Uyên ở
tít đằng xa, bên kia sông. Cùng với bước
tiến của Tuấn và Sắc, mọi vật rơ
dần. Rồi lá cờ phấp phới trên trụ
cờ tuy vẫn c̣n mờ mờ trong quăng xa nhưng
đă đủ để thấy không phải lá
cờ vàng ba sọc đỏ quen thuộc. Hai người
không tin nổi mắt ḿnh : làm thế nào mà lá cờ
nửa đỏ nửa xanh với ngôi sao ở
giữa lại ngang nhiên tung bay nơi này. Thầy tṛ nh́n
nhau, nhưng mỗi người theo đuỗi những
suy nghĩ riêng. Sắc bỗng vỗ vai Tuấn chỉ
về phía con sông trước mặt, vẫn ở
nẽo xa và chen vào giữa khoảng cách từ chỗ
họ đến chi khu: vài chiếc ghe cũng treo
loại cờ đó. Nh́n qua mấy mái nhà tranh gần
bờ sông cũng lại thấy những lá cờ
đó. Sắc khẽ nói:
- Chắc chúng chiếm vùng
Tân Uyên rồi. Không khéo Biên Ḥa cũng di tản
chiến thuật nốt.
Tuấn nói, để
tự trấn an hơn là làm yên ḷng người
thuộc cấp :
- Không thể có chuyện
đó được.
Chợt nh́n bên trái, qua
một khoảng rừng chồi lưa thưa, thấy
có mấy người nông dân đang cuốc đất
trong một thữa ruộng, anh chợt nẩy ra ư nghĩ
đến tiếp xúc họ để ḍ hỏi t́nh h́nh.
Tiến sát mănh ruộng, để Sắc ngồi
lại trong một bụi cây yểm trợ, Tuấn
cầm khẩu M 18 trong tay phải, bước đến
bên bốn người đang làm việc đồng áng.
Họ ngừng tay, nh́n anh chằm chặp. Tuấn
hỏi người lớn tuổi nhất trong nhóm người,
một ông già khoảng năm mươi, xương
xẩu nhưng c̣n nhanh nhẹn :
- Thưa Bác, h́nh như Chi
khu đă rút đi rồi, phải không ạ?
Gương mặt thoáng
bối rối, ông nh́n Tuấn từ đầu đến
chân rồi nói rất khẽ :
- Chú là Biệt kích 81 trong
rừng mới ra hả?
- Dạ phải.
- Ông Dương
Văn Minh ra lệnh đầu hàng từ năm, sáu ngày
nay rồi, từ hôm Ba mươi tháng Tư. Ai nấy đều
buông súng trở về nhà hết. Chính phủ Cách
Mạng chẳng làm khó dễ ǵ cả. Anh em c̣n bao nhiêu
người ?
Tuấn chẳng c̣n nghe rơ
ông già hỏi ǵ nữa. Anh cúi đầu rất lâu.
Gịng ư thức của anh bỗng như ngừng lại
– không hẳn là nó đặc quánh lại, cũng không
hẳn nó trống rổng, chỉ biết nó tuồng
như không c̣n khả năng suy nghĩ rơ ràng, mạch
lạc nữa. Tuấn có cảm tưởng sau bao nhiêu
suy đoán, thắc mắc, giờ đây được
thực tế trả lời, trí năo ḿnh bỗng
thấy “no” rồi, không đ̣i hỏi nữa, cũng
không nhận dữ kiện nào từ ngoại giới
nữa ! Sắc từ trong bụi vội bước ra.
Nh́n dáng điệu của người Toán trưởng
anh đă đoán t́nh h́nh hẳn là rất xấu. Trong
ánh mắt ái ngại, ông cụ lặp lại cho người
lính thứ hai nghe :
- Ông Dương
Văn Minh ra lệnh đầu hàng hôm Ba mươi tháng
Tư rồi. Các chú nên bỏ súng ống đi,
trở về gia đ́nh thôi.
Đến lược
Sắc đứng đờ người ra. Lúc ngồi
trong bụi anh đă đoán t́nh h́nh phải xấu,
anh đă lờ mờ phát họa một vài viễn anh
tệ hại, nhưng “xấu” như ông già này cho
biết th́ thật vượt quá xa dự tưởng
của anh.
Đột nhiên Tuấn ngước
lên chào từ giă :
- Tụi cháu cám ơn Bác.
Thôi, tụi cháu về.
Tuấn bước đi trước,
và Sắc theo sau. Họ tiến về phía bờ sông.
Hai người đứng nh́n gịng sông êm ả, trong
vắt một hồi lâu. Rồi Tuấn nh́n Sắc,
ngập ngừng vài giây, nói với một giọng hơi
lạt đi, nhưng không kém dứt khoát :
- Qua bên kia sông, có thể
đi bộ ra đến xa lộ, từ đó đón
xe về Sài G̣n. Sắc, thôi thầy tṛ ḿnh chia tay. Kể
từ giờ phút này tao không c̣n là trưởng toán
của mày nữa. Cứ tự do về với gia đ́nh.
Tao chỉ
muốn nói một điều. Trong những ngày mày theo
toán, nếu tao có làm những ǵ khiến mày buồn ḷng,
hoặc v́ trách nhiệm, hoặc v́ sai lầm, tao mong mày
bỏ qua cho. Cầu chúc mày thật nhiều may mắn.
Sắc
cố bậm môi để giữ cho miệng
khỏi bị méo xệch. Anh ta muốn nói cả ngh́n
lời nhưng không thốt được một
tiếng. Cúi gầm mặt xuống một lúc như
cố đè cơn xúc động cứ chực
bật ra thành tiếng nấc, cuối cùng anh ta hỏi
:
- C̣n ông thầy?
- Tao không thể bỏ toán
c̣n nằm lại trong đó.
- Nhưng họ chết
hết rồi mà.
- Chính v́ vậy mà tao
thấy ḿnh không thể về nhà được.
Lời nói sau cùng của Trung sĩ Hiến rất đúng.
Tuấn ngập ngừng một lát, định nói thêm
điều ǵ nữa nhưng lại thôi. Anh sẽ mang
những đắng cay trong ḷng ḿnh vào rừng núi. Có
lẽ anh chỉ cần nói điều đó với toán
của anh vẫn c̣n lại trong rừng: người lính
ở đâu cũng thế, chỉ là công cụ;
thắng bại không phải do họ định đoạt,
và vinh quang của chiến thắng cũng không
thuộc về họ - có thuộc về họ chăng
chỉ là những đau khổ của chiến bại
và của hy sinh !
Tuấn quay lưng đi
về hướng khi năy hai thầy tṛ từ trong
rừng ra. Trong một thoáng cơi ḷng Sắc như
hứng chịu băo táp tơi bời từ mọi hướng.
T́m về xa lộ sao ngập ngừng bước chân.
Anh muốn răo bước theo sau người toán trưởng,
nhưng h́nh ảnh những đường phố Sài
G̣n thân thuộc giờ đây không xa lắm như níu
chân anh, dù anh nghĩ nơi ấy chắc cũng đang
phấp phới những lá cờ này. Rồi h́nh
ảnh mẹ anh hiện ra thật rơ và bao trùm cả
không gian. Sắc gọi :
- Ông thầy !
Tuấn quay lại. Sắc
đứng ở thế nghiêm, đưa bàn tay phải
lên ngang mày chào. Tuấn chào đáp lễ, đoạn
quay gót tiến bước. Người lính đứng
nh́n theo cái dáng gầy, phong sương xa dần
rồi khuất sau ngàn lá. Anh ta lại nh́n những dăy
núi xa xa ở chân trời.
Núi ở chân trời bao
giờ cũng xanh lơ. Chắc toán của anh đang
nằm trên một trong những dăy núi đó. Chắc
người trưởng toán lại trèo lên nơi
ấy. Sắc không sao ngăn nổi mấy giọt nước
mắt từ từ lăn xuống, quyện với
mồ hôi làm lưỡi anh mặn chát!
Hà Kỳ Lam
|