Điểm sách T́m Nhau Từ Thuở của Toàn Phong Nguyễn Xuân Vinh |
Lời trần t́nh.- V́ lâu quá, tôi không thể nhớ được, vào thời điểm nào, Giáo Sư Toàn Phong Nguyễn Xuân Vinh gửi biếu tôi vài tác phẩm của Ông cùng lời khen tặng về những tác phẩm tôi viết về Lính. Nhưng, tôi lại nhớ, khi Phu Nhân của Giáo Sư
Toàn Phong Nguyễn Xuân Vinh lâm trọng bệnh, Ông
rất khổ tâm. Những lần emailed qua lại, Ông hỏi, trong
mấy tác phẩm Ông tặng, tôi thích tác phẩm nào? Tôi hồi đáp rất thật ḷng: V́ bận quá, tôi
chưa thể đọc được. Ông emailed chỉ vỏn vẹn hai chữ: “Đọc
đi!” Sau đó, để tỏ sự kính trọng đối
với một nhà văn lăo thành, tôi đọc/viết
về tác phẩm T́m Nhau Từ Thuở; rồi
chuyển đến Ông. Bài điểm sách này được viết,
chuyển đến tác giả Toàn Phong và đăng trên
website của Điệp Mỹ Linh – chứ chưa
được phổ biến rộng răi – từ khi
phu nhân của Cố Giáo Sư Nguyễn Xuân Vinh bị
bạo bệnh. Hôm nay, tôi xin hiệu đính/bổ túc
vài chữ. Thời gian gần đây, hay tin sức khỏe
của Giáo Sư Nguyễn Xuân Vinh bị giảm sút
nhanh, tôi cũng vẫn không muốn phổ biến bài
điểm sách này; v́ ngại sẽ bị độc
giả “cho là” “dựa hơi” hoặc “thấy
sang bắt quàng...”! Hôm nay, July/24/2022, được tin Giáo Sư Toàn Phong
Nguyễn Xuân Vinh đă về miền Viên Miễn, tôi
xin trân trọng kính nhờ quư vị Webmasters và báo chí
phổ biến bài điểm sách này – như lời
đưa tiễn cuối cùng dành cho nhà văn Toàn
Phong Nguyễn Xuân Vinh. ĐIỆP
MỸ LINH Từ trước đến
nay, tôi chỉ đọc tin
và
hiểu Giáo Sư Nguyễn
Xuân
Vinh là
một khoa học gia và từng giữ chức vụ Tư-Lệnh
Không-Quân Việt-Nam Cộng-Ḥa. V́ vậy, tôi nghĩ
rằng những tác phẩm của Ông sẽ xoay quanh
hai lănh vực này. Nhưng, không
ngờ, tôi lại được đọc một tác
phẩm trữ t́nh của Ông, T́m Nhau Từ Thuở. Lời Giới Thiệu
của nhà văn Doăn
Quốc Sĩ viết về T́m Nhau Từ Thuở ngay
trang đầu của cuốn truyện làm tôi hơi…
khựng lại. Tôi tự hỏi, không hiểu tôi có
“đi quá đà” khi viết về một tác
phẩm của một nhà khoa học mà giáo sư và cũng
là nhà văn lăo thành Doăn Quốc Sĩ đă ân
cần giới thiệu hay không? Sau nhiều ngày suy nghĩ,
tôi nhận thấy, truyện Kiều của
Nguyễn-Du đă và đang được truyền bá
khắp dân gian Việt Nam, từ những bậc uyên thâm
cho đến những người chân lấm tay bùn qua
biết bao nhiêu
thế hệ. Điều đó cho thấy rằng
sự thành công của một tác phẩm là sự
quảng bá rộng răi tác phẩm đó trong công chúng
chứ không phải là tác phẩm đó được
dành riêng cho một tần lớp độc giả nào
cả. Ư nghĩ này giúp tôi đọc
tiếp và t́m ư để viết về T́m Nhau Từ
Thuở. T́m Nhau Từ Thuở là tác
phẩm viết về t́nh yêu; một t́nh yêu trong sáng
và thánh thiện suốt quảng đời thơ ngây
của nữ nhân vật chính – Phương-Vân, tên
gọi ở nhà là Mây. Tác giả trích dẫn
nhiều điển tích, nhiều phim ảnh, nhiều
thơ và lời ca nhưng lại ít đối
thoại. Những mẫu đối thoại dí dỏm
như kiểu Jennifer Cavalieri và Oliver Barrett IV trong Love
Story được tác giả thay thế bằng
những ḍng thư rất êm ái, mượt mà của
Phong – nhân
vật nam chính: “…Hôm nay trời ở đây đă cuối Thu, lá
vàng ngoài song cửa đă bắt đầu rơi
rụng. Buổi chiều sau giờ học anh tới pḥng
ăn rồi mới trở về buồng. Cuối Thu và
sang đầu Đông, trời ở đây tối
sớm hơn bên nhà, và theo vết chân người
đi tiếng lá kêu xào xạc. […] Anh dừng chân
ở đầu ngơ, t́m hộp thư của ḿnh và
thấy lá thư của Mây gửi sang. Đêm nay
ngồi đọc thư Mây viết, căn pḥng sẽ
thêm ấm cúng và anh cũng sẽ thấy bớt cô
đơn.” (Trang 64) Trong khi Phong c̣n e dè, chưa
dám hé lộ t́nh cảm của chàng th́ Mây – mà Phong và
gia đ́nh Mây thường gọi là “cô bé” –
lại muốn đo lường t́nh cảm của
Phong dành cho nàng: “…À,
có một anh chàng kiến trúc sư, bạn của anh
Hồng và cùng làm chung một dự án xây cất,
đôi khi có chuyện gấp vào cuối tuần, đă
mang những đồ bản lại nhà để bàn
việc với anh. Có lần anh chàng hỏi chuyện
học hành của Mây và khi thấy em than là phải làm
những bài toán khó anh ấy hứa là nếu cần
th́ anh ấy chỉ dẫn cho. Anh nghĩ sao về điều
này?” (Trang 48) Phong vô t́nh, viết thư
khuyên Mây nên học thêm về toán nếu được
người kèm. Vậy là Phong nhận được lá
thư của Mây, chỉ vỏn vẹn có hai chữ “Ghét anh!” Đọc phân đoạn trên, tôi cứ tự hỏi, tác
giả là nhà giáo, nhà binh, nhà khoa học và nhà văn
chứ không phải là nhà tâm lư học; vậy th́ làm
thế nào tác giả viết đúng tâm trạng
dỗi hờn của cô gái mới lớn? Từ câu
hỏi này tôi nghĩ rằng tỷ lệ hư cấu
trong T́m Nhau Từ Thuở rất thấp. Với ḍng văn rất b́nh
dị, không sáo ngữ, tác giả dẫn dắt độc
giả vào một cuộc t́nh giữa một “quốc
gia chi bảo” và một cô bé “…nấp sau chiếc cột, dương đôi
mắt to đen như hai ngôi sao lóng lánh trên khuôn
mặt tṛn xinh xắn, nh́n ra người khách
lạ.” (Trang 17) suốt hơn 100 trang gíấy. Sau khi cảm thấy đă
tạo đủ sự ṭ ṃ và sốt ruột cho độc
giả, tác giả đưa vào truyện vài nhân dáng
xinh đẹp khác để thử thách t́nh yêu
của Phong dành cho cô bé Mây. Một trong những nhân
vật nữ này là Hồng-Vân, cựu sinh viên luật
khoa đại học Montpellier. Chính tác giả đă xác
nhận hộ cho nhân vật Phong: “…Chàng biết ḿnh yêu cô bé thật t́nh nhưng
không thể nào cưỡng lại số phần khi chàng
cứ luôn gặp lại Hồng-Vân và cảm thấy
ít nhiều quyến luyến với con người
học thức, tháo vác và đầy quyến rũ này…”(Trang
216). Vâng! Tôi hiểu tâm
trạng của Phong. Không những Hồng-Vân hội
đủ điều kiện then chốt để chinh
phục một thanh niên trí thức mà Hồng-Vân
– được
giáo dục và lớn lên dưới ṿm trời Âu Mỹ – c̣n bạo dạng trong cung cách và hồn nhiên
trong ngôn từ. Theo tôi, khung cảnh
lảng mạn và t́nh tứ nhất trong truyện là lúc
Phong cùng Hồng-Vân ngồi uống rượu trong
một Bar and Grill và bất ngờ nghe ca khúc J’aime do
Salvadore Adamo tŕnh bày. Hồng-Vân cầm tay Phong: -Anh có nghe không.
Đây là tiếng hát của Adamo. Anh phải nhảy
với em bài này. Hai người d́u nhau
theo tiếng nhạc, lời ca. Hồng-Vân
yêu cầu Phong hát theo. Trong khi Phong hát theo nho nhỏ: “J’aime, quand le vent nous taquine, quand il joue dans tes
cheveux…” th́: “Chàng thấy đầu
nàng ngă nặng chĩu trên vai ḿnh. Người cô gái
như bất động để tùy cho cánh tay chàng d́u
đi theo điệu nhạc…” (Trang 217-219). Ngoại cảnh t́nh tứ
đến như thế mà Phong cũng
vẫn một ḷng nhớ đến Phương-Vân và
có ư nhờ Hồng-Vân t́m Phương-Vân cho chàng th́
tôi phục Phong vô cùng. Chuyện t́nh giữa Phương-Vân
và Phong kéo dài theo những biến chuyển chính
trị và quân sự trên quê hương
Việt-Nam từ những năm sau đợt di cư
1954 cho đến ngày mất nước 30 tháng Tư
1975. Tôi nghĩ,
nếu
Phong là một người
lính chiến
th́ truyện dài T́m Nhau Từ Thuở có thể xem như
một Chinh Phụ Ngâm thời hiện đại. Tác giả có dụng ư khi
chọn tên hai nhân vật nữ gần giống nhau: Phương-Vân
và Hồng-Vân. Lư do tôi nghĩ như vậy là v́,
ở đoạn gần cuối, tác giả tạo
được sự hồi hộp và thắc mắc
cho độc giả; rồi tác giả “tháo gỡ”
một cách rất nhẹ nhàng. Đoạn kết của T́m
Nhau Từ Thuở khiến tôi nghĩ đến câu: “You don’t marry someone you can live with. You marry the
person whom you cann’t live without”.(1) Nhưng, sự
kết hợp giữa Phong và Phương-Vân sẽ
mở ra những trang t́nh sử mới. Tôi xin mượn lời
của Richard Bach để chúc hai nhân vật chính trong
T́m Nhau Từ Thuở của Giáo-Sư Toàn Phong
Nguyễn-Xuân-Vinh: “True love stories never have endings.” ĐIỆP
MỸ LINH 1.- Không nhớ tên tác giả. |