SÁT
NA Nguyễn Minh Phúc |
Mẹ
tôi theo đạo Phật. Khi tôi c̣n nhỏ, mỗi
lần đi chùa, bà thường dẫn tôi theo. Tôi
thật ra lúc ấy c̣n quá nhỏ, theo mẹ chỉ
để cho bà vui chứ ngồi hàng giờ kinh kệ
riết tôi cũng chán, tay chân ngọ ngoạy, trông
mẹ gơ mỏ tụng niệm mau cho xong để c̣n
chạy ra sân chùa chơi. Quê tôi, h́nh như chùa nào cũng
trồng cây bồ đề, loại cây sum suê lá và
rễ ḅ ngoằn ngoèo như những con rắn. Tôi
nghe mẹ tôi kể ngày xưa đức Phật đắc
đạo ngay dưới gốc bồ đề nên
thiêng lắm. Ai cần ǵ cầu đức Như Lai
cứ đến gốc bồ đề mà khấn th́
sớm muộn ǵ cũng được như ư. Tôi
tin lời mẹ, mỗi lần sắp đến ḱ
thi, lại trốn mẹ đến gốc bồ đề.
Tôi xin Phật Tổ phù trợ tôi học bài mau
thuộc, làm bài điểm mười… Không biết
Phật có chứng lời khấn của tôi không nhưng
nhiều lần tôi cũng đạt điểm cao.
Vậy là, tôi lại ra gốc bồ đề, hái vài
lá cây thả xuống cái giếng sâu cạnh chùa
tạ Phật… Đó cũng là cách tạ ơn Như
Lai che chở, độ tŕ, mẹ tôi bảo vậy… Nhiều lần theo mẹ đi chùa, mấy
sư nhẵn mặt tôi. Vốn nghịch phá, tôi thường
bị mấy chủ tiểu rượt bắt mỗi
lần tôi hái sen trộm hoặc lên mấy cây nhăn
lồng trồng trước chùa bứt lá. Các chú
bắt rồi giao tôi cho một sư lớn tuổi thường
tịnh ở nhà trong mà mấy chú gọi là sư
cả. Sư cả có gương mặt hiền lành,
phúc hậu, giọng nói từ tốn, nhỏ nhẹ.
Lần gặp sư đầu tiên, tôi sợ đái ra
quần, cứ tưởng sẽ nếm mùi roi mây hay
ít ra cũng mét đến tai mẹ tôi th́ khốn. Nhưng
may quá! Sư cả chẳng nói chẳng rằng cứ
vuốt ve đầu tóc tổ quạ, khét nắng
của tôi, thầm th́ bên tai tôi câu nói nhẹ như
gió thổi: - Con tên ǵ? Đă học đến lớp
mấy? Thầy thấy gương mặt con thông minh,
chắc học giỏi. Ráng lo học, con nhé! Và tu tâm,
tích đức. Đời này không ǵ quư hơn
sống hiền đức, lấy giữ làm lành, gieo
nhân lành ắt gặp quả tốt … Con nên theo
mẹ đi chùa, kiến Phật, cúng dường… Công
đức lớn lắm, con ơi! Sư cả nói chuyện với tôi cứ y
như tâm sự cùng người lớn. Tôi chẳng
hiểu ǵ nhiều lời sư dạy nhưng trong
bụng rất khoái nghe sư nói. Một lát sư c̣n
lấy chuối cho tôi ăn. Sư dặn: - Con có việc ǵ cứ đến thầy
chơi. Có dịp, thầy sẽ kể chuyện cho con
nghe. Tuổi thơ của thầy trôi qua dưới
gốc cây bồ đề. Thầy muốn nh́n
thấy con, nghe con nói. Âu cũng là cái duyên của
thầy. Nhiều lần theo mẹ ghé chùa, tôi thường
đến thăm sư cụ. Riết rồi quen,
cứ một hai tuần không gặp sư, tôi lại
nhớ. Tôi thích được nghe sư nói, nh́n sư
cười. Sư dường như cũng mến tôi.
Mỗi khi đi chùa không có tôi, sư ra tận chánh
điện gặp mẹ nhắc lần sau cho tôi đi
theo cho sư gặp. Một già một trẻ tâm đắc,
có khi ngồi nói hàng giờ không hết chuyện. Tôi có bao nhiêu điều muốn hỏi.
Điều ǵ sư cũng giải thích cặn kẽ,
từ chuyện học hành ở trường ở
lớp đến những chiếc lá bồ đề
mầu nhiệm trong câu chuyện kể của mẹ tôi.
Có lần, tôi cắc cớ hỏi: - Bạch thầy! Con không hiểu khi nào th́
thầy đi hết đoạn đường tu hành
của ḿnh. Giống như Tam Tạng, Tôn hành Giả
trong truyện Tây du kư mà con đă được đọc
ấy. Bởi v́, theo con hiểu, muốn đắc
đạo thành Phật đâu phải là chuyện
dễ. - Đúng! Chuyện ấy trăm khó, ngàn khó.
Thầy đă và sẽ phải đi nhiều khi đến
hết cuộc đời ḿnh mà chưa đạt
đến cơi niết bàn của Phật. Có người
dốc tâm tu niệm, ḷng thành rộng tợ biển, y
quyết lớn tợ non nhưng đến lúc nhắm
mắt xuôi tay vẫn chưa thành chánh quả. Âu
phải có duyên cơ với Phật, phải có lần
nào trong đời ngộ ra chỗ tinh diệu của
đạo pháp. Ừ! Phải có một sát na xuất
hiện, cái sát na chỉ lóe lên một lần trong
đời… - Sát na là ǵ, bạch thầy, tôi tṛn
mắt hỏi. Sư cụ từ tốn trả lời: - Có thể thầy giải thích con cũng
không hiểu. Thôi, cứ nghĩ thế này: Đó là
từ nhà Phật để chỉ một chớp
mắt, một khắc lóe sáng, một khoảng
thời gian nhanh hơn gấp triệu lần một giây
đồng hồ… Trong khắc giờ ấy, nếu có
cơ duyên và rộng đường tu, ta sẽ
ngộ, tức là ta đắc đạo… Cái khắc
giờ ấy, đă là con Phật, ai cũng mơ
bắt gặp… - Con có khi náo gặp cái sát na ấy không,
bạch thầy? - Nếu như con có duyên với Phật, sư
cụ lim dim đôi mắt. Trong kư ức non nớt của ḿnh hồi
ấy, tôi miên man trôi trong những huyền thoại mà
tôi hàng tin là có thật mỗi lần ngồi cạnh
sư… Tôi ngỡ như được chở che, yên
b́nh măi bên cạnh mẹ, cạnh sư, cạnh cây
bồ đề đầy những phép mầu. Tôi tin
cái sát na vi diệu mà sư cụ kể sẽ xuất
hiện một lần nào đó trong đời tôi, cái
sát na nhanh hơn một triệu lần ánh chớp… *** Nhưng rồi tôi lớn lên trong cuộc
đời đầy băo giông. Ba tôi mất, mẹ tôi
buồn khổ, đau ốm hoài rồi cũng mất
vài năm sau đó. Tôi bị ném ra đường khi
mới vừa mười sáu tuổi. Thực tế
đầy cay đắng, phũ phàng trôi trước tôi
trong từng miếng cơm ăn, từng manh áo
mặc. Tôi làm đủ thứ nghề để
sống. Bán báo, đánh giày, thức suốt đêm
sắp hàng ở quầy bán vé của bến xe bán
chỗ, làm cu li, rửa chén… Nói tóm lại, tôi trượt
dài trên con đường mưu sinh đầy mồ hôi
và nước mắt, miễn đó là nghề lương
thiện. Sống chung quanh những kẻ bụi đời,
những ả giang hồ thập thành tứ xứ có
lần tôi suưt vấp ngă. Nhưng h́nh như trời
Phật c̣n thương tôi, cứ mỗi lần như
vậy, tôi lại nhớ lời dặn của vị sư
già. Tôi nhớ đến lời dặn của mẹ tôi,
cây bồ đề mầu nhiệm, đến cái sát
na vi diệu nào đó mà tôi chưa bao giờ chạm
tay tới trong đời… Chiều nay, sau một ngày kiếm ăn
vất vả, tôi mệt mỏi lê trở về xóm
ổ chuột của ḿnh. H́nh như tôi lên cơn
sốt, đầu nặng trịch, môi khô khốc, thân
thể mỏi nhừ. Tôi đă quen chịu đựng
một ḿnh như thế từ nhiều năm qua.
Mỗi lần gặp khó khăn, trắc trở ǵ tôi
đều niệm Phật. Bao năm trời lăn lóc
sống giữa đời, giờ tôi đă là chàng
trai hai mươi tuổi. Tưởng chừng như không
qua nỗi những vất vả lo toan, những buồn
khổ kiếp người nhưng rồi cuối cùng
tôi cũng qua được. Nhiều khi, tôi thấy ḿnh
như lớn hẳn ra, già dặn trước tuổi. Nhưng chiều nay, tôi bỗng thấy cô
đơn đến lạ lùng. Không có ai trong cuộc
đời tôi cả. Cha mẹ tôi, sư cụ, bạn
bè , người thân, cả những lá bồ đề
h́nh trái tim dường như tan biến đi đâu
hết. Cơn sốt quật ngă không thương
tiếc làm tôi thiếp đi, không gượng dậy
được, chẳng biết ǵ nữa. - Anh đă tỉnh dậy rồi! May quá! Em
không biết phải làm sao? Tiếng một cô gái vang lên
trên đầu chiếu tôi nằm. Tôi mở mắt nh́n. Một màn trắng
đục lướt qua rồi sau đó tan biến
dần đủ cho tôi nh́n thấy ai đang đứng
trước mặt ḿnh. Hóa ra là Hạnh, tên cô gái cùng
ở khu ổ chuột với tôi. Cô làm gái điếm.
Hàng đêm, mỗi khi đi đâu về, qua ngang con
hẻm, tôi thường gặp cô rước khách
ở đó. Hạnh thường gật đầu chào
nhưng tôi chỉ mỉm cười chiếu lệ.
Thật ra, tôi không thích giao du với mấy ả giang
hồ dù nghe Hạnh nói buộc phải làm cái nghề
mạt hạng này để nuôi mẹ và hai đứa
em nhỏ. - Tôi đang ở đâu đây? H́nh như
tôi bị sốt rồi mê man luôn th́ phải? Tôi
hỏi sau khi đă định thần nh́n kỹ cô gái
tốt bụng. - Anh nằm đây đă một ngày hơn.
Hôm qua anh bị sốt nặng rồi ngả ra bất
tỉnh nằm ở đầu hẻm. Đây là
chỗ của em. Mẹ em bảo mang anh về đây
để tiện chăm sóc cho anh. Bà ấy nói anh
ở một ḿnh, không ai lo, tội nghiệp… Hạnh
ngập ngừng một lát mới nói tiếp… Em th́
anh biết đó, c̣n việc ǵ đâu mà phải
ngại. Hơn nữa, dù sao chúng ta cũng là hàng xóm
với nhau. Một lát, tôi nghe tiếng xoong nồi,
tiếng nước sôi trên bếp và mùi lá xông thoang
thoảng. Hạnh đứng lên đem ra nồi nước
xông ngun ngút khói, bảo tôi trùm kín người.
Chỉ một lát, tôi đă khỏe hẳn. Sau đó cô
c̣n bắt tôi ăn một tô cháo nóng. Mồ hôi vă ra
ướt đầm dưới làn áo tôi. - Em sợ quá! Anh nóng sốt, bất
tỉnh rồi mê sảng suốt mấy tiếng đồng
hồ. Mẹ bảo ra chợ mua nắm lá xông. Xui cho
em, không c̣n chỗ nào bán lá. Em bứt đại
nắm lá bồ đề trước chùa gần đây
và thêm mấy lá hương nhu, vài củ sả…
Thấy anh tỉnh dậy, em mừng quá. Hạnh kể
với ánh mắt rạng rỡ. Tôi không biết nói sao ngoài lời cảm
ơn mẹ con Hạnh. Cả những chiếc lá
bồ đề đă chở che tôi từ những con
khó khăn, hoạn nạn trong đời. Tôi chợt
nhớ đến mẹ tôi, đến sư cụ già,
đến ngôi chùa mà tôi vẫn thường thả lá
bồ đề xuống giếng. -Thế mẹ Hạnh đâu rồi? Tôi
hỏi. Cả mấy đứa em nữa! - Mẹ hôm nay phải đi lượm
bọc v́ nay em không đi làm. Hai đứa em đi
đánh giầy từ sớm. Anh cũng biết em mà.
Không làm một ngày là rối cả lên. Nhưng thôi!
Đừng nghĩ đến điều ấy! Anh lo dưỡng
sức cho bớt bệnh. Ở nhà em một hai ngày th́
em cũng chẳng nghèo hơn đâu! Bỗng dưng
Hạnh kề tai tôi nói nhỏ. Không hiểu sao, em
lại mến anh. Từ trong ḷng tôi bỗng nhiên dấy lên
điều ǵ không tả được. Những rung
động mănh liệt vừa xúc động, vừa
tủi thân… Từ khi mẹ tôi mất, đâu có ai săn
sóc cho tôi như thế này… Cổ họng tôi nghèn
nghẹn… Và cũng không hiểu v́ sao tôi rơm
rớm nước mắt. Trước mắt tôi,
bỗng nhiên Hạnh hiện lên thật rạng rỡ.
Cô không c̣n là cô gái đứng đường mà tôi
vẫn thường gặp hàng đêm. Đôi mắt này,
mái tóc kia, cánh mũi nọ… sáng ḷa trong tôi như
một ánh chớp. Không! Nhanh hơn một ngàn lần
ánh chớp. Tôi như không c̣n tin ở mắt ḿnh. Có
phải cái sát na ngày nào sư cụ nói với tôi là
đây. Thôi th́ tôi không có duyên với đức
Phật nhưng bù lại tôi gặp Hạnh. Một t́nh
yêu chân thành lóe sáng th́ t́nh yêu nào cũng đưa ta
tới bờ hạnh phúc, phải không, bạch
thầy! Tôi mơ hồ thấy sư cụ lim dim
đôi mắt. H́nh như thầy c̣n nh́n tôi, gật
đầu… *** … Không lâu sau đó là đám cưới
của tôi và Hạnh. Chúng tôi cùng đến ngôi chùa
gần nơi tôi ở để viếng Phật. Tôi
ra cây bồ đề, hái vài lá rồi đem ra
giếng cạnh chùa thả xuống dưới ḍng nước…
Tôi tin sự thành tâm của ḿnh sẽ được
Phật trời chứng giám và tôi muốn tạ ơn
Người về hạnh phúc mà tôi vừa có
được cùng Hạnh hôm nay. Trên chánh điện lung linh ánh nến, tôi
nghiệm ra sự huyền diệu của kiếp người.
Hóa ra, hạnh phúc chẳng ở đâu xa. Thiện căn
con người cũng ở tại mỗi tâm tánh. Có
lẽ, trên con đường về cơi niết bàn
của Phật dành cho chúng sinh c̣n mang một ư nghĩa
vi diệu mà chỉ có ai đó có duyên cơ một
lần trong đời sẽ ngộ ra trong một
vầng sáng trắng. Nó xuất hiện và biến
đi nhanh hơn một triệu lần khắc giờ
trần gian. Chỉ trong sát na đó, tôi đă hiểu
được sự nhiệm mầu và linh diệu
của t́nh yêu bên cô gái và tấm ḷng mà tôi yêu quư
./. |