Tướng
Ngô Quang Trưởng Vương Hồng Anh |
Tổng lược t́nh h́nh chiến
sự tại pḥng tuyến Mỹ Chánh trong 3 ngày đầu
tháng 5/1972. Như đă tŕnh bày, sau khi Sư đoàn
3 Bộ binh và các binh đoàn tăng phái triệt thoái
khỏi Quảng Trị vào ngày 1 tháng 5/1972, Cộng quân
đă áp lực nặng lên tuyến pḥng thủ
của lữ đoàn 369 Thủy quân Lục chiến
ở Mỹ Chánh ở phía Nam, cách thị xă Quảng
Trị khoảng 15 kn đường chim bay. Ngay từ
chiều ngày 1/5/1972, bộ chỉ huy lữ đoàn 369
TQLC đă có cuộc họp khẩn cấp để bàn
kế hoạch ngăn chận CQ tại tuyến Mỹ
Chánh. Lực lượng chính của lữ đoàn là
tiểu đoàn 2, tiểu đoàn 5 và tiểu đoàn 9
TQLC. Từ tối 2 tháng 5/1972, Cộng quân đă
tấn cộng cường tập vào tất cả các
vị trí trọng yếu của lữ đoàn này. Sáng ngày 3 tháng 5/1972, được
sự yểm trợ của Không quân Việt-Mỹ, các
đơn vị của lữ đoàn 369 TQLC đă
đẩy lùi được các đợt tấn công
bằng chiến xa và bộ binh CQ. Riêng tại tuyến
chiến đấu của tiểu đoàn 9 TQLC, các
tổ chống chiến xa bằng M 72 của tiểu
đoàn và Không quân chiến thuật đă bắn
hạ hơn 20 chiến xa địch quân. Chiều ngày
3 tháng 5/1972, theo kế hoạch của bộ chỉ huy
lữ đoàn, các tiểu đoàn TQLC thống thuộc
đă rút về phía Nam sông Mỹ Chánh và lập
tuyến pḥng thủ dọc theo bờ sông từ Đông
lên đến núi ở phía Tây. Trước khi Quân
đoàn 1 khởi động cuộc tổng phản công
tái chiếm Quảng Trị th́ pḥng tuyến Mỹ Chánh
trở thành tuyến đầu của QL/VNCH ngăn
chận CSBV. * Câu chuyện giữa Cố vấn Hoa
Kỳ và Lữ Đoàn Trưởng 369/TQLC tại
bờ Nam sông Mỹ Chánh: Sau khi cụm tuyến Quảng Trị
bị vỡ, các sĩ quan cố vấn Hoa Kỳ
cạnh các đơn vị TQLC đă tỏ ra lo
ngại về những tổn thất kế tiếp cho
các tiểu đoàn và lữ đoàn Cọp Biển, nhưng
khi chứng kiến sự chiến đấu với
đầy quyết tâm của lữ đoàn 369 TQLC
tại Mỹ Chánh, họ đă yên ḷng và t́m cách
để yểm trợ thật hữu hiệu cho các
đơn vị TQLC trong nỗ lực chận đứng
cuộc tiến quân về hướng Nam của các
trung đoàn CSBV. Theo tài liệu của cựu đại
tá Phạm Văn Chung, nguyên lữ đoàn trưởng
lữ đoàn 369 TQLC, vào lúc 8 giờ sáng ngày 3 tháng
5/1972, trong khi CQ ngớt pháo kích, thiếu tá Bob Sheridan
cố vấn lữ đoàn với vẻ mặt nghiêm
trang đến gặp vị lữ đoàn trưởng
và hỏi: - Sir, mọi người đều
bỏ lùi về phía Nam hết, c̣n lữ đoàn ḿnh
th́ sao ? Đại tá Chung trả lời: - Lữ đoàn 369 TQLC là một lữ
đoàn giỏi, chúng ta không đi đâu hết,
với sự yểm trợ hỏa lực của các
anh, chúng tôi sẽ ngăn chận địch tại
đây, không một tên VC nào có thể qua sông này
được. - Sir yên tâm tôi có thể nói với Sir
rằng hôm nay Sir có trong tay một hỏa lực
mạnh nhất vùng Đông Nam Á. - Anh nói ǵ tôi không hiểu? - Tôi vừa nhận được
lệnh là tất cả 30 phi vụ B 52, tất cả
Không quân chiến thuật ngoài hạm đội 7, các
căn cứ bên Thái Lan và tất cả hải pháo dưới
tàu ngày hôm nay Sir là cấp chỉ huy được
ưu tiên số 1. Vậy muốn đánh đâu xin cho
tôi rơ. Nhận được sự yểm
trợ hỏa lực mănh liệt như vậy, lữ
đoàn 369 nhanh chóng chọn ngay khoảng 20 mục tiêu
cho B 52 oanh tạc như: các vị trí nghi ngờ là kho
tiếp vận, điểm trú quân của CQ, các cơ
sở chỉ huy cấp bộ cao của đối phương
quanh khu vực gần Quốc lộ 1 phía Bắc sông
Bến Hải, cùng các mục tiêu khu vực sát
Quốc lộ 9 (từ Đông Hà lên đến Lào),
cửa ngơ chuyển quân của CSBV từ đường
ṃn Hồ Chí Minh (trong địa phận Lào) xuống các
đỉnh cao ở phía Tây Quảng Trị. Không quân chiến thuật được
tự do đánh phá tất cả các mục tiêu di
động. Các phi công được tự do không kích,
oanh tạc khi phát hiện có sự di động dưới
đất mà không cần phải liên lạc hỏi
lại bộ chỉ huy hành quân ở khu vực mà
họ tăng phái, ngoại trừ các làng mạc,
thị xă giới hạn từ bờ Bắc sông
Thạch Hăn đến sông Thạch Hăn. Từ phía Nam sông
Thạch Hăn đến cầu Ô Khe, Không quân chiến
thuật oanh kích theo yêu cầu của đơn vị
bạn dưới đất và có sự liên lạc trên
tần số không-lục để điều
chỉnh và hướng dẫn mục tiêu. * Trung tướng Ngô Quang Trưởng,
Đại tá Phạm Văn Chung và Lữ Đoàn
369/TQLC: Ngày 3 tháng 5/1972, Tổng thống
Nguyễn Văn Thiệu đă kư sắc lệnh bổ
nhiệm trung tướng Ngô Quang Trưởng, tư
lệnh Quân đoàn 4, giữ chức vụ tư
lệnh Quân đoàn 1 thay thế trung tướng Hoàng
Xuân Lăm. Tiếp đó, ngày 4 tháng 5/1972, Tổng
thống Thiệu bổ nhiệm đại tá Bùi
Thế Lân, tư lệnh phó Sư đoàn TQLC, giữ
chức tư lệnh Sư đoàn này thay thế trung tướng
Lê Nguyên Khang (24 ngày sau đại tá Lân được
vinh thăng chuẩn tướng). Ngay sau khi nhận
chức, trung tướng Trưởng đă bay thị
sát chiến trường ở khu vực bờ Nam
Mỹ Chánh. Theo lời kể của đại tá
Phạm Văn Chung, trung tướng Trưởng đă
bất thần đáp trực thăng xuống ngay
bộ chỉ huy nhẹ của lữ đoàn 369, lúc
đó đại tá Chung đang bận áo thun do trời
quá nóng, ông không kịp chào đón vị tư
lệnh Quân đoàn 1 theo đúng nghi thức quân cách.
Đại tá Chung chào tướng Trưởng và xin
lỗi v́ không biết trước nên không tiếp
đón nghiêm chỉnh. Trung tướng Trưởng vui
vẻ gật đầu, sau đó vị tân tư
lệnh Quân đoàn 1 yêu cầu đại tá Chung tŕnh
bày t́nh h́nh và diễn tiến các sự kiện đă
xảy ra sau khi Sư đoàn 3 BB và các đơn vị
tăng phái triệt thoái khỏi Quảng Trị. Đại tá Chung đă thuyết tŕnh
cặn kẽ và cũng xin lỗi về sự thay đổi
về chiến thuật trong ba ngày vừa qua mà không
được lệnh của Quân đoàn, từ
kế hoạch chuyển quân từ hàng dọc để
phối trí thành hàng ngang như hiện nay, đồng
thời vị lữ đoàn trưởng 369 TQLC cũng
tŕnh bày lư sao v́ sao ông đă làm như vậy. Trung tướng
Trưởng khen đại tá Chung: Anh làm vậy
rất đúng. Sau đó, vị tư lệnh Quân đoàn
1 hỏi lữ đoàn trưởng lữ đoàn 369
TQLC: - Anh có thể nghĩ rằng ḿnh có
thể giữ được tại đây không? Đại tá Chung trả lời: Thưa
trung tướng, chắc chắn ḿnh có thể chận
đứng VC tại đây. Nghe đại tá Chung nói như thế,
trung tướng Trưởng rất vui. Sau đó, đại
tá Chung hướng dẫn tư lệnh Quân đoàn 1
quan sát trận địa. Trước khi ra về, trung
tướng Trưởng đă gọi riêng đại
tá Chung ra một gốc cây và thân mật hỏi: - Chung, tôi muốn Chung nói hết sự
thật cho tôi đừng dấu diếm ǵ cả,
liệu ḿnh có giữ được vùng này không. Một lần nữa đại tá Chung
mạnh dạn quả quyết nói với trung tướng
Trưởng: Xin trung tướng yên tâm, ḿnh chắc
chắn sẽ chận địch tại đây. Đại tá Chung đă từng hành quân
dưới quyền chỉ huy của trung tướng
Trưởng nên vị tướng này hiểu rơ
khả năng của ông: khi tướng Trưởng c̣n
là tư lệnh Sư đoàn 1 Bộ binh, th́ ông là
tham mưu trưởng lữ đoàn 258 TQLC (đại
tá Tôn Thất Soạn là lữ đoàn trưởng
lữ đoàn này). Thời gian trung tướng Trưởng
giữ chức tư lệnh Quân đoàn 4 tại
miền Tây Nam phần, đại tá Chung có nhiều
lần điều động quân tăng phái cho Quân
đoàn 4 để hành quân bảo vệ kiều bào
Việt Nam ở Căm Bốt. Trung tướng Trưởng
xuất thân khóa 4 Sĩ quan Trừ bị Thủ Đức-khóa
Cương Quyết, ra trường vào đầu tháng
6/1964 (cùng một đợt với khóa 10 sĩ quan
hiện dịch Đà Lạt); đại tá Chung
nhập ngũ sau trung tướng Trưởng vài tháng
và được gọi theo học khóa 4 phụ Sĩ
quan Trừ bị (khóa Cương Quyết 2), nhưng do
trường Thủ Đức không c̣n chỗ, nên khóa
này có khoảng 300 sinh viên sĩ quan (trong đó có ông)
được gởi lên Đà Lạt theo học chương
tŕnh đào tạo sĩ quan trừ bị như ở
Thủ Đức. Trở lại với kế hoạch pḥng
thủ tại tuyến thép Mỹ Chánh, sau khi ghé thăm
lữ đoàn 369 TQLC, trung tướng Trưởng
trở về bản doanh bộ Tư lệnh Hành quân
Quân đoàn 1 đặt trong trại Mang Cá (trước
1972 là bản doanh của bộ Tư lệnh Sư
đoàn 1 BB). Ngày 4 tháng 5/1972, trung tướng Trưởng
khởi động một kế hoạch tổng quát
để giữ vững tuyến Mỹ Chánh và bảo
vệ Huế. Nỗ lực chính chận địch
ở hướng Bắc Thừa Thiên và khu địa
giới hai tỉnh Quảng Trị-Thừa Thiên là Sư
đoàn Thủy quân Lục chiến. Tại tuyến
Mỹ Chánh, ngày 5 tháng 5/1972, lữ đoàn 258 TQLC
(lữ đoàn trưởng: đại tá Ngô Văn
Định) được điều động án
ngữ phía Tây Quốc lộ 1 từ sông Mỹ Chánh
đến vùng núi, lữ đoàn 369 TQLC trách nhiệm
pḥng thủ phía Đông của Quốc lộ 1 ra đến
bờ biển. Hai lữ đoàn này được
lệnh chuẩn bị cuộc phản công vượt
sông Mỹ Chánh vào trung tuần tháng 5/1972. Vương Hồng Anh |