Tạp
ghi “BOND”
LÀ G̀ ĐIỆP MỸ LINH |
Vừa
bước vào xe để cô con Út đưa đi bác
sĩ, ông Kiên vừa đùa: -Dữ
hôn! “May” mà Ba có hẹn với bác sĩ Ba mới
được gặp con! Út
phải đáp nửa Tây nửa Ta, v́ Út đến Hoa
Kỳ từ khi c̣n bé: -Ba
cứ như vậy cho nên mấy anh chị không ai
muốn gặp Ba. -Trời
đất! Ba làm ǵ mà mấy anh chị không muốn
gặp Ba? Vừa
sang số xe, Út vừa đáp: -Mỗi
lần gặp Ba, Ba cứ “nag” như vậy ai mà
muốn gặp! -Con
à! Ba vẫn có thể lái xe đi bác sĩ được.
Nhưng v́ dạo này Covid-19 “tung hoành” quá, con làm
việc online chứ không phải vô sở – và cũng
v́ Ba muốn gặp “cô gái Út của Ba” – cho nên Ba
mới nhờ con. Con đừng “cự nự” Ba! -Con
không “cự nự” Ba. Con chỉ nói rằng Ba không nên
“nag” tụi con. Im
lặng. Không hiểu v́ muốn “làm ḥa” với con
hay là v́ lâu ngày không được nói tiếng
Việt, ông Kiên lại gợi chuyện: -Anh
chị của con và mấy cháu khỏe không? -Dạ
khỏe. -Lâu
quá Ba không gặp được đứa nào cả. Im
lặng. Bất chợt, không hiểu tại sao ông Kiên
lại liên tưởng đến cái chết cô
đơn của bà Margaret
Thatcher– một phụ nữ đầy uy
quyền của nước Anh – ở khách sạn Ritz,
tại Piccadilly, Anh quốc, năm 2013. Bà Thatcher
chết tại khách sạn không phải v́ bà du
lịch, ở lại khách sạn rồi chết đột
ngột mà chỉ v́ bà không thể bước lên
cầu thang trong dinh thự của bà, đành phải
đến ở khách sạn của một người
ái mộ bà để bà được chăm sóc
hằng ngày. Ông Kiên hỏi: -Út!
Ba nhớ dường như lúc bà Thatcher chết, báo chí
bàn tán về thái độ thờ ơ, lạnh
nhạt của hai người con của bà ấy đối
với bà ấy. Đúng không, con? -Con
đâu có th́ giờ để lưu tâm mấy
chuyện đó. Ba hỏi để làm ǵ? -V́
Ba nhớ dường như báo chí bảo hai người
con của bà Thatcher bảo rằng giữa bà Thatcher và
hai người con không có cái “bond”. Hai người
con không có được những ṿng tay ôm – “hug”
– của Mẹ. -Đúng
rồi! Nếu bà Thatcher không có cái “bond” với con
của bà ấy th́ con của bà ấy lạnh nhạt
với bà ấy là đúng! Ông
Kiên nghẹn lời! Cuộc đời của ông –
một sĩ quan tác chiến – gắn liền với
chiến trận nhiều hơn là thời gian về phép
thăm vợ con. Sau 1975, ông lại bị cộng
sản Việt Nam (csVN) cầm tù suốt thời gian dài
th́ làm thế nào ông có thể tạo được cái
“bond” giữa các con và ông? Ông Kiên hỏi: -“Bond”
là cái ǵ mà khi không có “bond” th́ t́nh Cha con, Mẹ con
bị rạn nứt, Út? -Không
có “bond” không có nghĩa là t́nh Cha con, Mẹ con
bị rạn nứt. Tiếng Việt của con “nghèo”.
Nhưng con nghĩ chữ “bond” có thể tạm
dịch là “khắn khít”. Chợt
nhớ đến Mẹ của Út – vợ
cũ của ông Kiên – ông Kiên hỏi: -Nếu
con nói như vậy th́ trường hợp của
Mẹ – người đă cực khổ, tảo
tần nuôi các con ở kinh tế mới rồi
đưa các con vượt biển sang đây – có
được cái “bond” hay không? Nếu không có
“bond” th́ tại sao? Nếu có “bond” th́ lư do nào
Mẹ của con phải sống thui thủi một ḿnh
trong senior living sau
khi thằng Niên bỏ đi? -Tại
sao mỗi khi đề cập đến Mẹ th́ Ba
lại “lôi” chú Niên ra và Ba có vẻ cay đắng?
Chú Niên là người tốt. Chú Niên bỏ đi –
ngay sau khi Ba sang Mỹ theo diện HO – không phải chú
hết thương Mẹ mà chỉ v́ chú Niên muốn
để Ba Mẹ sum họp. Nhưng Ba chỉ v́ sĩ
diện, không chấp nhận Mẹ. Ba biết Mẹ
phải cơ cực như thế nào ở kinh tế
mới khi Ba ở tù cộng sản và trên xứ
Mỹ này để cho tụi con được như
ngày hôm nay hay không? Ba tưởng, trên xứ Mỹ,
một người đàn bà với năm đứa
con dại, trong tay không có tiền, dễ sống
lắm hay sao? -Ba
không cay đắng với thằng Niên mà Ba chỉ
tiếc cho Mẹ của con. Thời điểm đó
Mẹ con c̣n trẻ, đẹp, có học. Thà Mẹ
lấy Mỹ, hay một người nào khá hơn
một tư, Ba không trách. Đằng này… -Chuyện
t́nh cảm Ba không thể đo lường, cân, đong.
Ba nói đúng! Mẹ có nhiều ưu điểm. Nhưng
những ưu điểm của Mẹ kèm với năm
đứa con thơ và sự nghèo khó th́ không người
đàn ông nào có tŕnh độ tương xứng
với Mẹ muốn “nhào” vô! -Chính
phủ Mỹ có chương tŕnh trợ giúp gia đ́nh
nghèo nuôi con mà. -Lúc
đó làm thế nào Mẹ biết được có chương
tŕnh food stamps and housing assistance? Vă
lại, như Ba nói lúc năy, Mẹ có học, tại sao
Mẹ không tự đứng trên đôi chân của
Mẹ mà Mẹ phải nhờ chính phủ Mỹ?
Mẹ phải thể hiện tinh thần tự lập
của Mẹ chứ! -Có
tinh thần tự lập th́ tại sao phải lấy
thằng Niên? Con biết gốc gác thằng Niên mà. -Ba!
Tụi con biết chú Niên là thuộc cấp của Ba.
Nhưng người thuộc cấp đó, ngày trước
từng lo cho Ba rất chu đáo, từng vui đùa
với tụi con. Sau này gặp lại Mẹ và tụi
con bơ vơ nơi xứ lạ, cũng chính người
thuộc cấp đó giúp Mẹ lo cho tụi con.
Nếu không có người thuộc cấp cũ
của Ba th́ chẳng có đứa con nào của Ba có
thể theo học đại học được! C̣n
Mẹ, dù là một người nặng tinh thần
tự lập, Mẹ cũng không thể kiêm luôn công
việc của một handyman!
Mẹ không thể cả tuần phải làm hai việc
rồi về nhà nấu cơm, đi chợ, cắt
cỏ, sửa ống nước, thay bóng đèn, thông
nhà cầu, thay dầu xe, rửa xe, v.v… -C̣n
mấy thằng anh của con để làm ǵ? -Lúc
đó tụi con c̣n nhỏ, Mẹ lại cứ ép
tụi con phải học. Thấy chú Niên phụ giúp
Mẹ tụi con mừng cho Mẹ. Sau khi xong trung
học, mấy anh chị phải học nghề để
phụ với Mẹ gửi tiền về Việt Nam giúp
ông bà Nội – và nhờ các cô chú đi tăm nuôi Ba
– giúp ông bà Ngoại; c̣n mấy đứa nhỏ như
con th́ phải đi học xa. -Nếu
con biết Mẹ của con cực khổ như
vậy, tại sao các con không dành cho Mẹ nhiều t́nh
thương? -Ba!
Tụi con để Mẹ – cũng như Ba – vô
senior living cho được an toàn chứ không phải
tụi con không thương Ba Mẹ. -Lúc
năy con nói Mẹ có tinh thần tự lập tại sao
không đứng trên đôi chân của Mẹ. Bây
giờ Ba hỏi con: Mẹ tảo tần nuôi các con khôn
lớn, tại sao bây giờ các con chối từ
bổn phận của các con để đưa Mẹ
vô senior living do chính phủ trợ giúp? -Ba!
Senior living là một nơi đầy đủ tiện
nghi để cho người lớn tuổi sống
một cách thoải mái, tự do chứ senior living không
phải là nhà tù! Lư do chính phủ trả giúp phần
nào là v́ tiền hưu của Ba Mẹ không đủ
trả. Đó là luật. Số tiền chính phủ
trả giúp phần nào cho Ba Mẹ ở senior living có
thể đến từ tiền thuế của tụi
con. -Lúc
năy con vừa tỏ ư tán đồng về việc
hồi trước Mẹ không xin trợ cấp của
chính phủ; bây giờ con lại bảo chính phủ
trợ cấp một phần tài chính cho Ba Mẹ
sống trong senior living là luật. Như thế con có
tự mâu thuẫn hay không? -Con
không tự mâu thuẫn. Ngày Mẹ và tụi con mới
đến Mỹ, chưa ai trong gia đ́nh đóng
thuế income tax cho cơ quan IRS – Internal Revenue Service. Bây giờ Ba
biết mỗi năm vợ chồng con phải đóng
bao nhiêu tiền thuế cho IRS hay không? -Nếu
con lư luận senior living là một nơi cung cấp
nhiều tiện nghi cần thiết chứ không
phải là nhà tù th́ con hăy nhớ lại, ngày Ba đi
tù, csVN tịch thu nhà, đuổi Mẹ và các con đi
kinh tế mới. Lúc đó Mẹ khổ như thế
nào mà Mẹ cũng không nỡ đem các con giao cho
viện mồ côi – nơi cung cấp cho trẻ em
cuộc sống khá hơn nhiều so với cuộc
sống ở kinh tế mới – Con nghĩ đi? -Con
nghĩ, lúc ở kinh tế mới, giữa Mẹ và
tụi con đă có cái bond ràng buộc. -Thế
th́ lư do nào cái bond đó ră ra? -
Cái bond giữa Mẹ và tụi con ră ra v́: Thời gian
ở kinh tế mới, dù không quen cuộc sống cơ
hàn, đói khát nhưng Mẹ vẫn phải mót lúa, mót
khoai, buôn đầu nọ bán đầu kia, bỏ
tụi con ở nhà suốt ngày. Sang Mỹ – trước
khi gặp lại chú Niên – Mẹ làm hai việc. Năm
giờ sáng Mẹ phải thức dậy nấu cơm,
làm đồ ăn sẵn cho tụi con rồi Mẹ
đi làm đến một giờ đêm Mẹ mới
về! Tụi con không gặp được Mẹ, không
nhận được cái “hug” nào của Mẹ. -Người
Á Đông ḿnh, khi con c̣n bé th́ Cha Mẹ hôn và bồng,
bế; nhưng khi con lớn, Cha Mẹ không “hug” con như
người Âu Mỹ. -Con
hiểu. Nhưng, cái mà tụi con không hiểu
được là tại sao mỗi khi tụi con
phạm lỗi ǵ th́ Mẹ đánh tụi con không nương
tay, mắng nhiết tụi con không tiếc lời?
Những lúc đó, tụi con có cảm tưởng như
là Mẹ muốn trút tất cả phẫn hận,
tất cả đau khổ và bất hạnh của
đời Mẹ lên người của tụi con! -Con
nên biết rằng trên đời không ai thương
con bằng Mẹ! Người Việt ḿnh có câu “Thương
cho roi cho vọt; ghét cho ngọt cho ngào”. Nhưng,
thời đi học, Ba thoáng đọc đâu đó câu
này: "Trong vũ trụ có
lắm kỳ quan nhưng kỳ quan đẹp nhất
vẫn là trái tim của người mẹ". Và Ba
nghĩ rằng Mẹ nặng lời hoặc dùng roi
vọt với các con là chỉ với mục đích
dạy bảo các con nên người chứ không bao
giờ Mẹ có ư định ghét bỏ các con. Những lời của ông Kiên làm cho Út
cảm thấy nặng nơi lồng ngực như các
tĩnh mạch đang bị thắt lại. Nếu
đúng như lời giải thích của Ba th́ Mẹ
đáng thương biết dường nào! Mẹ
chỉ là nạn nhân của sự giáo dục nệ
cổ! Nhận ra sự xúc động trên nét
mặt của Út, ông Kiên hỏi: -Khi “bond” đă rạn vỡ, ḿnh có
thể hàn gắn lại được không, con? -Dạ được. -Nếu muốn hàn gắn cái “bond” đă
rạn nứt với các con th́ những người già
như Ba Mẹ phải hành động như thế nào? -Muốn tạo dựng lại điều ǵ,
bất cứ về t́nh cảm hay là vật thể, người
ta thường tận dụng những điều như
tay chơi tennis trứ danh của Mỹ – Arthur
Robert Ashe, Jr – đă nói: “Start where you are. Use what
you have. Do what you can.” -Nếu nói như Arthur Robert Ashe Jr. th́
những người “rơi” vào trường hợp
như Ba Mẹ, mỗi khi cần hoặc nhớ con,
gọi điện thoại thăm con th́ phải để
lại lời nhắn chứ ít khi được nói
chuyện với các con. Ngoài ra không c̣n một phương
tiện nào khác để Ba Mẹ được thường
xuyên gặp và nói chuyện với các con. Như
vậy th́ làm thế nào những người già như
Ba Mẹ có thể tạo dựng lại cái bond đă
tan ră? -Ba Mẹ cứ muốn
tụi con có sự nghiệp vững vàng th́ chính cái
sự nghiệp đó nó chiếm toàn thời gian
của tụi con. C̣n câu hỏi của Ba, không ai có
thể giải đáp được!
-Đa số người
già trên xứ Mỹ đều bị hành xử như
các con đă đối xử với Ba Mẹ mà
tại sao không ai có thể giải đáp được
câu hỏi rất đơn giản của Ba?
-Dad! That’s
just the way it is.
Im lặng! Ngày xưa,
được tin vợ con của ông vượt
biển, ông Kiên lo buồn, nhưng ḷng vẫn hy
vọng sẽ có ngày được gặp lại. Bây
giờ, sau khi nghe những lời bộc trực của
đứa con cưng, ông Kiên mới thật sự
nhận ra được khoảng cách giữa ông và các
con mà – từ khi đến Mỹ – ông cứ cố
t́nh chối bỏ!
ĐIỆP MỸ LINH
https://www.diepmylinh.com/
|