Công Dân TS.Phan Văn Song |
“Nầy
công dân ơi, quốc gia đến ngày giải phóng…”
(Tiếng
gọi Công dân – Quốc Ca Quốc gia Việt Nam và
Việt Nam Cộng Ḥa)
Công
dân vs Nhơn dân:
Chế
độ miền Nam và người miền Nam chúng ta
không quen và không dùng và không lạm dụng từ
ngữ nhơn dân hay nhân dân nếu nói
với giọng đàng ngoài. Thật vậy, từ
ngữ công dân, nếu được áp dụng
theo các Hiến Pháp của các quốc gia có một
chế độ tử tế với một Hiến Pháp
đàng hoàng, th́ người công dân với định
nghĩa đó sẽ có một định nghĩa minh
bạch và một quy chế rơ ràng, với những trách
nhiệm, những bổn phận, những đóng góp
nghĩa vụ rơ ràng, và sẽ nhận lại những
đăi ngộ và những thụ hưởng cân
bằng, b́nh đẳng, synallagmatique, win-win, có qua
có lại, giữa nhà cầm quyền và người công
dân. Trái lại, sau khi miền Nam Việt Nam bị Đảng Cộng Sản Hà nội cưởng chiếm, công dân và quy chế công dân không c̣n nữa, và Đảng Cộng Sản và lư thuyết MacLê đă và chỉ dùng và áp dụng từ ngữ nhơn dân. Từ đó từ ngữ Nhơn dân hoàn toàn thay thế từ ngữ công dân. Hầu
như, h́nh như, hai miền Nam Bắc có hai chủ nghĩa,
hai nhơn sanh quan khác hẳn nhau, với hai cái nh́n văn
hóa khác nhau, về vị trí về vai tṛ người dân
trong đất nước – quốc gia, ḿnh? -
Miền Nam văn hóa, nhơn sanh quan, chủ nghĩa
vị trí và vai tṛ của một Công dân, dân
chủ. -
Miền Bắc, văn hóa, nhơn sanh quan, chủ nghĩa
vị trí và vai tṛ của toàn thể Nhơn dân,
toàn trị. Định
nghĩa qua từ “công dân” ở phần trên rồi,
xin để sẽ mở rộng suy diễn thêm về
Công dân. Nay
xin phép nói riêng về từ “Nhơn dân”, mà
Cộng Sản Chủ nghĩa đă đặt một
vai tṛ rất lớn! Tuy chỉ là vai thứ ba, nhưng
thật sự, là một vai tṛ quan trọng nhứt tuy
dù chỉ là một vai tṛ rất mơ hồ:
“làm chủ đất nước”. Trong câu
thiệu: “Đảng
lănh đạo, Chánh phủ quản lư, Nhơn dân làm
chủ !”.
1/
Nhơn dân:
(Kiến
thức luật học cá nhơn tôi không đủ
khả năng để thông suốt một bộ
Luật gọi là Luật Nhơn dân) Do
đó: Từ hơn mười năm nay, từ những ngày hoàn toàn về hưu, bớt bận bịu kiếm cơm, người viết chúng tôi quyết cùng một nhóm bạn hữu đồng chí, đồng tâm nghiên cứu, trao đổi học hỏi lẫn nhau, viết bài phổ biến những ư kiến, quan niệm, những bài học, những khái niệm về tổ chức, về giáo dục tim đọc trên những sách báo xứ người, để gởi vế góp ư với người trong nước, đóng góp xây dựng một đường hướng tương lai cho một quốc gia Việt Nam tử tế với những người Việt Nam đàng hoàng, cũng v́ Nhớ nước-Thương nhà. Và
chúng tôi mong, và chúng tôi mơ, chúng tôi thèm có một
Việt Nam mới với một cơ chế Nhà nước
do những công dân trách nhiệm tạo thành.
Những công dân có chủ quyền thật sự : quyền
đóng góp và việc quản trị đất nước.
Quyền được quyền đóng góp, quyền
được dự và góp phần đóng góp và
quyền được gặt hái và hưởng
thụ những kết quả thích đáng. Những
công dân được nhận thức nắm rơ vai tṛ
công dân của ḿnh: được nhận định
đúng và thực thi đúng vai tṛ ḿnh, khi được dân bầu làm
đại diện dân trong vai tṛ lănh đạo, cũng
như khi chỉ làm người dân b́nh thường
trong vai tṛ công dân tuân thủ, chấp hành hay đóng góp.
Hai
quan niệm, nói đúng hơn hai trường phái thường
dùng để cấp quốc tịch, hoặc hưởng
quốc tịch, hoặc dựa theo thuyết thổ nhưỡng
– nơi sanh quán - là jus soli-droit du sol-quốc thổ
hoặc đựa theo thuyết huyết thống - do cha
hoặc mẹ truyền cho - jus sanguinis-droit du
sang-huyết tộc, thuyết thứ hai nầy
dựa theo hoặc thuyết tổ chức thuần túy
chánh trị - ca tụng dân tộc huyết thống, ngôn
ngữ văn hóa – jus sanguinis, tất cả
quốc dân phải cùng một huyết thống,
một ngôn ngữ ; hay trái lại với
thuyết vừa nói trên, dựa trên sức mạnh
sản xuất kinh tế, sức mạnh kinh tế
sản xuất một quốc gia do và bằng người
sản xuất, người ấy có thể là người
di dân, chỉ cần người ấy là người
có sanh hoạt kinh tế sản xuất và đóng
thuế, tức là có tham dự vào tổ chức kinh
tế sản xuất, nghĩa là xă hội, nghĩa là
chánh trị, tất cả đếu sanh hoạt trong
đất nước của một quốc gia – jus
soli, droit du sol -! Ngày
xưa, thời Hy lạp hay La mă, một thành phố có
hai giai cấp, hai loại “công dân”. Loại công dân,
loại số một - thuần huyết thống,
thuần chủng – có tất cả những quyền
hạn, có tất cả quyền hành đặc
biệt, với những nghĩa vụ đặc
biệt, đó là dân của thành phố, đó công
dân - citoyen athénien của thành phố Athène,
hay citoyen romain của thành phố Roma! Và cũng
cùng sanh sống, cũng cùng sanh hoạt, cũng cùng
trong một thành phố ấy, lại có một
loại người khác – không được gọi
là công dân - gồm những di dân đến từ
các thành phố khác hay cả những nô lệ đang
phục vụ cho những gia đ́nh các citoyens hy
lạp hay la mă, các người nầy tuy không
được gọi là citoyens nhưng họ vẫn có
vài quyền hạn và rất nhiều nghĩa vụ
(giống như người dân V́êt Nam ngày nay Không
Đảng Viên) Về sau khi La mă biến thành Đế
quốc La mă, chữ citoyen romain được dùng
thoát rộng cho tất cả toàn đất đai
của đế quốc (La mă lúc ấy dùng luật huyết
thống-jus sanguinis). Đấy là quan niệm chánh
trị của thời kỳ chánh sách xâm chiếm,
thuộc địa và đế quốc. Nhưng
đến những năm cuối của Đế
quốc La mă, các Hoàng đế La mă mở rộng cho
quốc tịch La mă, citoyen romain cho tất cả các
người dân sống trên đất La mă - jus soli.
Đây là thời của quan niệm phát triển kinh
tế cũng cố sức mạnh kinh tế của
Đế quốc. Dưới
thời thuộc địa Pháp, thuộc địa Pháp
Pháp đểu giă hơn, dùng từ ngữ SUJET, dân Nam
kỳ - Cochinchine ta – v́ sanh ở một colonie française
– đều là sujet français – và chúng ta không có
nationalité française. On est français sans être français. Chúng ta
thuộc Pháp nhưng không là người Pháp. C̣n
những Công dân thực sự là các Đảng Viên
Cộng Sản Việt Nam, với một quy chế
đặc biệt, với những đăi ngộ
đặc biệt (tùy vai vế, chức vụ, thâm
niên do đó có một bản thời giá về
những văn bằng, văn hàm – thí dụ văn hàm
Phó giáo sư là Hai Tỷ sáu triệu đồng
Việt Nam?) Do
đó tuy cùng là người Việt nhưng có
nhiều người Việt khác nhau! Cũng
cố chánh trị, dùng chủ thuyết tự hào dân
tộc, huyết thống, ngôn ngữ để
chiếm đất dành dân, dùng thuyết huyết
thống-jus sanguinis. C̣n
cũng cố phát triển kinh tế cần tay nghề
thợ thuyền sản xuất, dân số đông làm
giàu xứ sở dùng thuyết thồ nhưỡng-jus
soli. Công
dân-quốc dân, huyết thống và ngôn ngữ là
những quan niệm chánh trị có thể dùng làm vũ
khí chiến tranh. Thí dụ Anschluss nước Áo
bởi quân Đức Nazi, v́ người Áo dùng Đức
ngữ, xâm chiếm Tiệp Khắc bởi quân Đức
Nazi để cứu người Tiệp đức
ngữ năm xưa, Và
cũng có người cho đấy là do và để
phục vụ và nhơn danh ḷng YÊU NƯỚC.
Thật vậy không ? Và
“phe ta” vẫn cứ thế, mà tiếp tục … dù
qua tỵ nạn xứ Mỹ hay xứ Úc vẫn thích
ăn bánh ḿ theo kiểu Pháp, là bánh ḿ baguette. Và
c̣n ngon lành hơn cả người Pháp là ngày nay,
nhiều tay người Việt tỵ nạn ta thành
công trong nghề làm và phổ biến bánh ḿ baguettes
của Pháp! Thành công nhứt là ở Mỹ và ở Úc!
Bánh ḿ baguettes pháp ngày nay, dân Việt tỵ
nạn biến thành bánh ḿ baguette việt nam. Cũng
như “cà phê phin” cũng vậy, và phải với cái
“phin” bằng nhôm, tuy được anh cán ngố
giải phóng đặt “chết” tên là “cái
nồi ngồi trên cái cốc”, nhưng “phe ta” b́nh
tỉnh trưng dụng luôn cái “tên – cái nồi
ngồi trên cái cốc” luôn, trước chỉ đặc
biệt có ở Việt Nam và nay tiếp tục
phục vụ ở những khu cộng đồng
Việt Nam trên thế giới! (mặc
kệ expresso tây hay capuccino ư hay Starbuck Coffee!). Và phe
ta, thủ cựu, người Việt tỵ nạn
(khắp thế giới) tiếp tục uống cà phê
sữa với sữa đặc có đường
hiệu Nestlé hay Ông Già (Tây uống café với crème!)
…
Đó
có phải là những dấu ấn biểu tượng
ḷng Yêu nước của chúng ta không? Hay
chỉ là một loại “hoài niệm lăng mạng”
như anh Lê Mạnh Hùng ở Luân đôn nói trong
một bài viết gần đây! Nhưng
cũng nhờ vậy, mà chúng ta giữ được
linh hồn của Quốc gia Việt Nam, của Việt
Nam Cộng Ḥa, của một chế độ, một
văn hóa, văn minh Việt Nam đặc biệt, trước
năm 1975. Năm
1975, năm mất nước, cột mốc đánh
dấu cái cửa giữ chặt cái linh hồn của
một thời Tự Do Độc Lập của
miền Nam Việt Nam, với lá quốc kỳ vàng ba
sọc đỏ, với bài quốc ca Tiếng gọi
Công dân! Gói
trọn khung trời lư lịch của chúng ta, người
Công Dân của Quốc Gia Việt Nam Cộng Ḥa. Lư
lịch của chúng ta là như vậy ! Hát
lên để giữ nền văn hóa, trương lên
để giử nét văn minh. Nhớ
nước qua h́nh ảnh xưa, nhớ nước qua
kỷ niệm, nhớ nước qua quá khứ. Sàig̣n
với con đường Duy Tân cây dài bóng mát, Sàig̣n
với mùa gió và những cánh trái dầu rơi xoay theo
gió, Sàig̣n
t́nh tứ khi ngồi trú mưa chờ em với ly cà phê
đen nhỏ giọt trên một lớp sữa đặc
có đường, với điếu thuốc Capstan thơm
tho… và nhiều nữa. Với
chúng ta ngày nay ở hải ngoại quê hương là
“thương nhà”. Thương
nhà là thương những ngày thanh b́nh tuổi ấu
thơ, tắm ở trưồng ở con rạch sau nhà,
của thời học tṛ, thời “ô môi” ăn vàng
răng, …thời ăn chùm ruột chấm mắm
ruốc... Thương
nhà là thương cả những ngày “đổ
mồ hôi nơi quân trường”, hay thương
cả những ngày hành quân truy địch, và thương
cả những ngày chiến đấu sống c̣n
quần thảo với Việt Cộng, ... Thương
nhà cũng là thương cả những ngày dưởng
thương hay nghỉ phép, cùng em dạo phố… Và
chúng ta sốt ruột, v́ sao người dân trong nước,
những người chúng ta mơ giống chúng ta cúi
đầu chấp nhận, và gịng đời cứ
thế mà trôi, và chẳng chốc 50 năm sắp qua. Do
đó Ngày
mai, chúng ta sẽ không phải nói “nhơn dân làm
chủ, đất nước là của nhơn dân”
nữa. Chúng ta phải nói “Công dân làm chủ,
đất nước của Công dân”. Hồi
Nhơn Sơn, rằm tháng giêng năm Mậu Tuất TS.Phan
Văn Song |